Pardus Temel Seviye Kullanıcı Eğitimi. Sürüm Ağustos 2012 Pardus K Fatih Akıllı Tahta sürümüne göre hazırlanmıştır.

Transkript

1 Pardus Temel Seviye Kullanıcı Eğitimi Sürüm Ağustos 2012 Pardus K Fatih Akıllı Tahta sürümüne göre hazırlanmıştır.

2 Bu bölümde, Pardus projesinin ne şekilde ortaya çıktığı ve amaçları açıklanacaktır. Pardus projesinin değişik paydaşları, Pardus u kullanan kuruluşlar ve Pardus un ne gibi amaçlara hizmet edebileceği ifade edilecektir. Projenin bir kurum (TÜBİTAK) tarafından yürütülmesi ile bir özgür yazılım projesi olmaya devam etmesinin çapraz etkileri de tartışmanın önemli bir boyutu olacaktır. 2. Bölüm Pardus Projesi 2

3 Pardus Projesi nin Tarihçesi Türkiye, Linux kullanıcısı sayısının azlığına rağmen daima Linux konusunda yüksek nitelikte çalışmalara ev sahipliği yapmıştır. İTÜ, ODTÜ, Bilkent ve Ankara Üniversitesi başta olmak üzere üniversitelerde ihtiyaca özel çok sayıda minidağıtım oluşturulmuştur ancak yaygınlaştırılması için bir çaba harcanmamıştır. Pardus projesinden hemen önceki dönemlerde Türkiye de yaygın olarak kullanılan yegane yerli Linux dağıtımı Gelecek A.Ş. nin Red Hat dağıtımına Türkçe desteği ekleyerek oluşturduğu Gelecek Linux idi. Ancak Gelecek A.Ş. nin başarılarına rağmen, iş modeli ve kaynakları, Gelecek Linux u daha kapsamlı ve özgün yönleri yüksek bir dağıtım haline getirmekte yetersiz idi. 3

4 Pardus Projesi nin Tarihçesi 2003 yılı yaz aylarında TÜBİTAK ın Devlet Planlama Teşkilatı tarafından verilen bir fon ile «Türkiye de kamu kurumlarının ihtiyaçlarını karşılayacak özgür yazılımların yapılabilirliği» konusunda araştırma yapması planlandı ve 2004 yılları içerisinde TÜBİTAK, Özel sektörden gelen uzmanların da katılımı ile bu konuda çalışmalar gerçekleştirdi. Yurt içindeki ve yurt dışındaki Linux dağıtımları da bu kapsamda incelendi. Türkiye de özgün teknik özellikleri bulunan, bazı açılardan yabancı kökenli dağıtımlardan üstün bir Linux dağıtımının üretilmesi için teknik alt yapı çalışmalarını gerçekleştirdi. 4

5 Pardus Projesi nin Tarihçesi 2005 yılı başında Pardus un bir deneme sürümü, aynı yıl sonunda Pardus un ilk kararlı sürümü (1.0) çıkartıldı den bu yana Pardus TÜBİTAK ın liderliğinde ve ağırlıklı olarak TÜBİTAK tarafından geliştirilmektedir.

6 Pardus Projesi nin Tarihçesi arasında TÜBİTAK ve Pardus açısından önemli gelişmeler yaşandığı için bu dönemi bir kaç parça halinde incelemek gerekir : Pardus un ilgi çekmeye başladığı ancak ana hızını alamadığı dönemdir. Bu dönem içerisinde Pardus u küçük ancak sadık bir dizi Linux kullanıcısı kullanmış ve destek vermiştir ve sonrası : Pardus un 2007 sürümünü takiben Pardus un hızla ilgi çektiği ve kullanıcı sayısının arttığı, ayrıca kamu kurumlarında proje bazlı olarak Pardus kullanımının başladığı dönemdir. 6

7 Pardus Projesi nin Tarihçesi Pardus teknik hedeflerine önemli ölçüde ulaşmıştır: Kusursuz Türkçe desteği taşımak: Pardus, sadece Linux değil, ayrıca MySQL den Java ya bir çok özgür yazılım alt yapısında Türkçe diline ait yapısal sorunların çözülmesini sağlamıştır. Sürekli olarak yeni ortaya çıkan yabancı özgür yazılımların arayüzlerinin Türkçeleştirilmesi konusunda ise kısmi başarı sağlanabilmiştir. Kolay kullanışlı olmak: Pardus, ilk sürümünden itibaren kullanıcıyı teşvik eden nitelikli grafikleri olan arayüzler kullanmıştır. Ayrıca bazı detaylarda diğer dağıtımlara öncü olmuştur. Teknik üstünlükler taşımak: Pardus un 2000 serisi özellikle ev ve küçük ofis bilgisayar kullanıcılarına dönük tasarım özellikleri, bu uygulama kümesine dönük teknik üstünlükler getirmektedir. Kurumsal kullanıcılara dönük alt yapıların kullanımında ise «Kurumsal» serisi ile çözümler sağlanmaktadır. 7

8 Pardus Projesi nin Tarihçesi Pardus projesi günümüzde, «kurumsal destek alan bir özgür yazılım projesi» olarak yeniden yapılanmaktadır. Bu sürecin sonunda ürünler bazında görüntünün şu şekilde olması öngörülmektedir. Camia tarafından sürdürülen dağıtım Kurum (TÜBİTAK) tarafından sürdürülen dağıtım Kurum (TÜBİTAK) tarafından desteklenen çok sayıda özgür yazılım (uygulama yazılımı) projesi 8

9 Pardus Projesi nin Paydaşları Pardus un paydaşları (bir önem sırası gözetmeksizin) şunlardır: Kamu kurumları Üniversiteler İş ortağı şirketler TÜBİTAK dışı geliştiriciler Bireysel kullanıcılar Kurumsal kullanıcılar Diğer özgür yazılım projeleri 9

10 Pardus ile Ne Yapılabilir? Pardus ile yapılabileceklerin kuramsal bir sınırı yoktur. Ancak erişebildiğiniz kaynaklar ve Linux dünyasındaki deneyiminize bağlı olarak sınırlarınız bulunacaktır. Tipik kullanım alanları şunlardır: Gündelik bilgisayar kullanımı Belli başlı sunucular Kiosk benzeri arayüzler (örneğin bankamatikler) Bilgisayar laboratuarlarında özgür yazılım lisanslı eğitim yazılımlarının kullanımı Yazılım geliştirme Gömülü sistemler (örneğin akıllı tahta) 10

11 Pardus ile Ne Yapılabilir? Yakın zamanda Pardus alt yapısının mobil uygulamalardaki kullanımı konusu da irdelenmektedir. Biraz çaba ile herhangi bir tablet bilgisayara Pardus kurulabilir ancak belirli bir tablet bilgisayarda en iyi biçimde çalışacak bir Pardus un yapılandırılması önemli bir emek ve maliyet içerecektir. Bu durum diğer işletim sistmemleri için de aynıdır. Android veya Windows Mobile ın da belirli bir cihaza uyum süreci zaman almaktadır. Bu nedenle bu tür bir çalışmanın her bir aygıtın üreticisi ile işbirliği içinde yapılması gerekmektedir. 11

12 TÜBİTAK ve Özgür Yazılım TÜBİTAK, Pardus projesi dışındaki projelerinde de açık standartları ve özgür yazılımları kullanan ve yaygınlaştıran bir kuruluştur. Örneğin TÜBİTAK ın gömülü sistem projelerinin yaklaşık yarısında Linux işletim sistemleri kullanılmaktadır. Ancak Pardus, TÜBİTAK ın kamu tarafından kolayca kullanılıp anlaşılabilecek türdeki ilk projesidir. Dolayısı ile Pardus teknik başarılar elde ettikçe, TÜBİTAK ın daha önce deneyimi olmadığı düzeyde yoğun ve hızlı bir ilişki yönetimi ihtiyacı ortaya çıkmıştır.

13 TÜBİTAK ve Özgür Yazılım Önümüzdeki dönemde TÜBİTAK ın Pardus dan elde ettiği deneyimleri de kullanarak bu alandaki çalışmalarını artıracağı öngörülmektedir. Ancak bu çalışmaların sadece bir dağıtımın oluşturulması veya belirli bir dizi özgür yazılımın geliştirilmesi olarak görmek doğru olmaz. TÜBİTAK ın Türkiye deki bilim ve teknoloji üreten tüm kuruluşları içine alan, daha geniş perspektifli politikaları ve bu politikalara dayanan eylemleri bulunmaktadır. Örneğin savunma sanayi uygulamalarında gömülü Linux un kullanılmasının teşvik edilmesi, bilgisayarında Pardus kullanan bir kişinin doğrudan gözlemleme şansı bulamadığı, ancak ekonomiye sağladığı katkı nedeni ile dolaylı olarak faydalandığı bir örnektir. 13