WINDOWS SERVER 2012 R2 Mehmet PARLAKYİĞİT www.parlakyigit.net
Önsöz Merhabalar yine bir pdf kitap serisi ile devam ediyorum. Bu kitap serimizin konusu olan Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma konusunu ele almış bulunmaktayım. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma konusunda edindiğim deneyimlerimi bir pdf doküman haline getirerek sizlerle paylaşmak istedim. Windows Server 2012 çıktığından bu yana insanların gözünde büyüyen Failover Cluster kullanım kolaylıklarından ve bize getirdikleri avantajlardan uygulamalı bir şekilde bahsetmek istedim. Yazdığım tüm Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma dökümanlarını bir araya toplayarak bu dokümanı sizler için hazırladım. Aklımdayken yine söylemek istiyorum bazı bölümler içerisinde uyarılarda bulundum. Muhakkak bu uyarıları dikkate alınız aksi taktirde uygulamanızda sıkıntılar yaşayabilirsiniz. Doküman tamamen ücretsiz olup dağıtılmasında hiçbir sakınca yoktur. Umarım yazdığım bu pdf doküman sizlerin de işine yarar inşallah başka dokümanlarda görüşmek üzere. 1
İÇİNDEKİLER Önsöz 1 İçindekiler 2 Virtualization (Sanallaştırma) Nedir? 3 Failover Clustering Nedir? 3 Hyper-V Failover Cluster Yapı Hakkında Bilgi 4 Network Yapısı Hakkında Bilgi 5 Hyper-V 3.0 Kurulumu 7 Failover Clustering Kurulumu 19 iscsi Target Server Kurulumu 27 Node01 ve Node02 Üzerinde External Virtual Switch Yapılandırma 34 iscsi Initiator Servisini Node01 ve Node02 Üzerinde Yapılandırma 39 iscsi Target Service Yapılandırma ve Virtual Disk oluşturma İşlemleri 40 Failover Cluster Yapılandırma 71 Quorum Disk Yapılandırma 85 Cluster Shared Volume (CSV) Yapılandırma 91 Failover Cluster Yapısı Üzerinde Sanal Makine Oluşturmak 94 Live Migration Yapılandırma 106 Failover Cluster Test İşlemeleri 110 2
Virtualization (Sanallaştırma) Nedir? Bugün artık hepimizin sanallaştırma dendiğinde söylenecek bir sözümüz olduğu aşikar bir durum sanallaştırmayı en iyi özetleyecek açıklama ise fiziksel kaynakların mantıksal kaynaklara dönüştürülmesi diyebiliriz. Yani elinizde bulunan bir fiziksel sunucunun üzerine kurduğumuz işletim sistemi üzerinde atıl bekleyen kaynakların başka makinler üzerinde kullanılması denilmektedir. Failover Clustering Nedir? Sorusuyla işe başlamanın daha iyi olacağını düşünüyorum. Failover Clustering yapı içerisinde bulunan her bir node yani fiziksel sunucunun yine yapı içerisinde bulunan diğer nodeların başarısız olduğu durumlarda görevi üstlenerek sanal makinelerin veya rollerin kendi üzerine aktarılması diğer biliriz. Bu açıklamayı biraz açacak olursak yapımız içerisinde 2 adet fiziksel sunucu olduğunu düşünelim. Bu fiziksel sunucuların her birine node diyoruz. Yine bu fiziksel sunucuların üzerinde sanal makineler çalışmaktadır. Eğer nodelardan her hangi biri down olursa node üzerinde çalışan sanal makinelerin diğer bir node (sağlam olan fiziksel sunucu) üzerine aktarılmasına diyebiliriz. Günümüzde teknolojinin gelişmesi ile birlikte artık nereye gidersek gidelim. Tüm işlemler bilgisayarlar üzerinden yapılmaktadır. E-ticaret, banka, muhasebe v.s şunu önceden çok duyardık. Bir devlet dairesine, bir kuruluşa veya bir bankaya gittiğimizde aldığımız cevap sistem gitti. Bu durumla çok karşılaşırdık. Artık teknolojinin gelişmesi ile birlikte bu tarz sorunlarla daha az karşılaşır olduk. Artık büyük yapılar olsun küçük yapılar olsun teknolojinin gelişmesi ile birlikte rahatlıkla felaket senaryoları hazırlayabiliyoruz. Bu senaryoların başında tabii ki cluster yapıları geliyor. Yukarıda bahsettiğim gibi eğer yapı içerisinde ki sunuculardan birisi her hangi bir durumda kapanması veya başarısızlık sonucu tüm yükü devralarak tüm yapının kararlı bir şekilde devam etmesini sağlamaktadır. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-01 Yukarıda ki şekle dikkat edecek olursak yapı içerisinde 1 adet sunucu bulunmakta ve sunucu üzerinde çalışan sanal makineler bulunmaktadır. Sistem standalone olarak yani tek başına çalışmaktadır. Bu durumda sanal olarak hizmet veren makineler sunucu başına her hangi bir durum geldiğinde üzerinde çalışan tüm sanal makineler artık hizmet veremez bir durumda olacaktır. Yani tek başına çalışan bir sistem sadece riskten başka bir şey değildir. Uygun yapıyı yazımızın ilerleyen bölümlerinde birlikte göreceğiz. Bu arada yapıyı genişleterek bir adet daha sunucu koyduğumuzu düşünürsek eğer bu sunucuda tek başına çalışıyorsa ve her hangi bir cluster yapısı yoksa başarısızlık durumunda aynı şekilde üzerinde bulunan sanal makineler hizmet veremez bir durumda olacaktır. Uygun bir yapı oluşturmanın en iyi şekli uygun bir cluster ortamı oluşturmak olacaktır. Artık Windows Server 2012 R2 ile birlikte Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırmasına başlayabiliriz. 3
- Hyper-V Failover Cluster Yapı Hakkında Bilgi Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-02 Yapı içerisinde bulunan tüm makineler domain üyesidir. Yukarıda ki şekle dikkat edecek olursak 4 adet fiziksel sunucumuz mevcut; 1. Olarak DC makinemiz Domain Controller rolünü üstlenmektedir. 2. Storage makinemiz iscsi Target Server Kurulu durumdadır. Cluster Yapısı için Storage rolünü üstlenmektedir. 3. Node01 Makinemiz Cluster üyesi sunucumuzdur. 4. Node02 Makinemiz Cluster üyesi sunucumuzdur. 4
- Network Yapısı Hakkında Bilgi; Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-03 5
Yukarıda ki diagrama bakacak olursak DC makinemiz üzerinde 1 adet Network kart, Storage sunucumuz üzerinde 2 adet network kart, Node01 ve Node02 sunucularımız üzerinde 4 adet fiziksel network kartları bulunmaktadır. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-04 Yukarıda ki şekilde hangi fiziksel makine üzerinde hangi network kartları var ve bu network kartları üzerinde bulunan IP adreslerini görebiliriz. Karışıklık olmaması adına her sunucumuz üzerinde olan Network kartlarına Windows Sunucularımız üzerinden birer isim tanımlaması yapmamız gerekmektedir. Sırasıyla bu network isimlerini anlatacak olursak ; Local Network : Domain network ü temsil etmektedir. Tüm sunucular üzerinde bulunan bu network kartları makinelerin tüm networkle konuşmasını sağlarken internete çıkmalarını da sağlamaktadır. 192.168.1.0 Network iscsi Network : Bu network storage rolünü üstlenen sunucumuz ile nodeler arasında iscsi bağlantısı yaparak storage ile konuşmasını sağlamaktadır. 192.168.4.0 Network Cluster-Net Network : Nodelerın sağlık durumlarını kontrol edecek bir network yapısıdır. 192.168.5.0 Network VMs Network : Nodeler üzerinde oluşturulacak sanal makinelerin hostlar ve sanal makinelerle konuşmasını sağlayacaktır. Herhangi bir IP adresi tanımlamıyoruz. Network yapısının bu denli olarak çoklu network kartı kullanımı nodeler üzerinde performans amaçlanmıştır. Bu durum gereksiz network yoğunluklarını engelleyecektir. 6
Hyper-V 3.0, Failover Clustering ve iscsi Target Server Rol ve Servis bileşenlerinin Kurulumu; - Hyper-V 3.0 Kurulumu Sanallaştırmanın nimetlerinden faydalanabilmek için öncelikle her iki Node üzerinde de Hyper-V Kurulumu yapmamız gerekecektir. Kurulum işlemine başlamadan öncelikle birkaç hususa değinmek istiyorum. Bir fiziksel sunucu üzerine HYper- V kurabilmek için CPU 64bit desteği ve CPU sanallaştırma mimarisini destekliyor olması gerekmektedir. Bunun yanında sunucumuzun BIOS ayarlarından virtualization desteğinin enable edilmiş olması gerekmektedir. Node01 isimli sunucumuz üzerinde Hyper-V kurulumuna başlayabiliriz. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-05 Öncelikle Server Manager konsolu açalım. Add roles and features tıklayalım. 7
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-06 Before you begin ekranında gerekli açıklamaları okuduktan sonra Next ile ilerlemeye başlayalım. 8
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-07 Installation type ekranına geldiğimizde Role-based or feature-based installation seçeneğini seçerek ilerlemeye devam edelim. 9
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-08 Server Selection ekranına geldiğimizde sunucu havuzumuzda başka bir sunucu varsa ilgili sunucuyu seçerek Hyper-V rolünü başka bir sunucu üzerine de kurabiliriz. Lakin bizim sunucu havuzumuzda başka bir sunucu olmadığı için hiçbir ayara dokunmadan next diyelim. 10
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-09 Server Roles ekranına geldiğimizde Hyper-V seçelim. Hyper-V seçtikten sonra karşımıza Add Roles and Featues Wizard ekranı açılacaktır. Hyper-V için gerekli bileşenlerin kurulması için Add Features tıklayalım. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-10 Yukarıda ki ekranda görüldüğü gibi Hyper-V rolünü seçmiş bulunmaktayız. Next ile kurulum işlemine devam edelim. 11
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-11 Yükleyeceğimiz her hangi bir features olmadığı için next diyerek yolumuza devam edebiliriz. 12
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-12 Gerekli açıklamaları okuduktan sonra Next diyerek devam edelim. 13
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-13 Virtual Switches ekranına geldiğimizde bizden bir network adaptörü seçmemizi istiyor lakin ben hiçbir virtual switch seçmeden ilerlemeye devam ediyorum. Bu işlemi daha sonra yapacağım. 14
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-14 Migrate ekranına geldiğimizde hiçbir ayara dokunmadan ilerlemeye devam ediyorum. 15
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-15 Default Stores ekranına geldiğimizde sanal makinelerin yapılandırma bilgilerinin ve virtual disklerin nerede saklanacağını bu ekranda değiştirmemiz mümkün şuan bu ekranı default olarak bırakıyorum. Yazımızın ilerleyen kısımlarında bu bölümde işlem yapacağız. İlerlemeye devam edelim. 16
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-16 Confirmation ekranına geldiğimizde yaptığımız işlemlerin özetini görebiliriz. Install butonuna basarak Hyper-V kurulumunu başlatabiliriz. 17
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-17 Hyper-V kurulum işlemimiz bitmiş durumdadır. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-18 Hyper-V kurulum işlemi bitti lakin Hyper-V yüklü sunucumuzu restart etmediğimiz için bir uyarı alıyoruz. Sunucumuzu yeniden başlatalım. Uyarı : Hyper-V kurulumunu Node01 isimli makinemiz üzerinde gerçekleştirdik. Şimdi aynı işlemi Node02 isimli makinemiz üzerinde gerçekleştirmemiz gerekmektedir. 18
- Failover Clustering Kurulumu Failover Clustering kurulumu şuan Node01 isimli makinemiz üzerinde gerçekleştireceğiz. Failover Clustering cluster ortamında bulunan sunucuların her hangi birinde plansız bir kesinti veya başarısızlık sonucunda üzerinde bulunan sanl makine veya rollerin başka bir sunucu üzerine geçmesini sağlayan bir features tir. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-19 Öncelikle Server Manager konsolu açalım. Add roles and features tıklayalım. 19
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-20 İlgili açıklamaları okuyalım. Next diyerek devam edelim. 20
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-21 Installation type ekranına geldiğimizde Role-based or feature-based installation seçeneğini seçerek ilerlemeye devam edelim. 21
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-22 Server Selection ekranına geldiğimizde sunucu havuzumuzda başka bir sunucu varsa ilgili sunucuyu seçerek Failover Clustering features başka bir sunucu üzerine de kurabiliriz. Lakin bizim sunucu havuzumuzda başka bir sunucu olmadığı için hiçbir ayara dokunmadan next diyelim 22
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-23 Kuracağımız şuan her hangi bir ROL bulunmadığı için Next diyerek devam edelim. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-24 23
Features ekranına geldiğimizde Failover Clustering özelliğini seçelim. Karşımıza ufak bir ekran açılacaktır. Bu ekranda Failover Clustering için gerekli bileşenlerin yüklenebilmesi için Add Features tıklayalım. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-25 Yukarıda ki ekranda görüldüğü gibi Failover Clustering özelliğini seçmiş bulunmaktayız. Next diyerek devam ediyoruz. 24
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-26 Özet ekranına geldiğimizde Failover Clustering kurulumunu başlatmak için Install butonuna tıklayalım. 25
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-27 Failover Clustering kurulumu tamamlanmış durumda close diyerek Add roles and Features Wizard ekranını kapatabiliriz. Uyarı : Failover Clustering kurulumunu Node01 isimli makinemiz üzerinde gerçekleştirdik. Şimdi aynı işlemi Node02 isimli makinemiz üzerinde gerçekleştirmemiz gerekmektedir. 26
- iscsi Target Server Kurulumu iscsi Target Server kurulum işlemini sadece storage isimli makinemiz üzerinde yapacağız. iscsi Target Server kurulumu yaptıktan sonra Windows Server 2012 R2 yüklü makinemizin artık bir storage yani bir depolama olarak kullanacağız. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-28 Öncelikle Server Manager konsolu açalım. Add roles and features tıklayalım. 27
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-29 İlgili açıklamaları okuyalım. Next diyerek devam edelim. 28
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-30 Installation type ekranına geldiğimizde Role-based or feature-based installation seçeneğini seçerek ilerlemeye devam edelim. 29
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-31 Server Selection ekranına geldiğimizde sunucu havuzumuzda başka bir sunucu varsa ilgili sunucuyu seçerek iscsi server başka bir sunucu üzerine de kurabiliriz. Lakin bizim sunucu havuzumuzda başka bir sunucu olmadığı için hiçbir ayara dokunmadan next diyelim. 30
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-32 iscsi Target Server file and storege services in bir bileşeni olduğu için file and storege services açarak iscsi Target Server seçelim. Bunun yanında File Server da seçili olduğundan emin olduktan sonra next diyerek devam edelim. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-33 Görüldüğü gibi iscsi Target Server seçeneğini seçmiş bulunmaktayız. Next diyerek devam edelim. 31
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-34 Şuan yükleyeceğimiz her hangi bir features olmadığı için next diyerek devam edelim. 32
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-35 Confirmation ekranına geldiğimizde yaptığımız işlemlerin özetini görebiliriz. Install butonuna basarak iscsi Target Server ve bileşenlerinin yükleme işlemine başlayabiliriz. 33
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-36 iscsi Target Server kurulum işlemimiz bitmiş durumda close diyerek sihirbazı kapatabiliriz. Her hangi bir problemle karşılaşmamak adına sunucumuzu restart etmemizde fayda var. - Node01 ve Node02 Üzerinde External Virtual Switch Yapılandırma Virtual Switch Manager sanal makinelerimiz ve fiziksel sunucularımız üzerinde sanal bir ağ oluşturabiliyoruz. Bu sanal ağlar fiziksel ortamdaki sunucular ve dış dünya ile iletişim halinde olduğu gibi yine sanal makinelerinde bir birleriyle konuşmasını sağlayabiliyoruz. Kısaca Virtual Switch Manager özetleyecek olursak tıpkı fiziksel dünyada olduğu gibi birbirlerine bağlı ve birbirinden izole edilmiş network yapıları oluşturabiliyoruz. Peki bu işlemleri yapabilmemiz için nelere ihtiyacımız var. Tabii ki bu sorunun yanıtı virtual switchlere peki nedir bu virtual switchler üç ana başlık halinde toparlamamız mümkün bunlar; - External (Dış Bacak) - Internal (İç Bacak) - Private (Özel) Bu kısa bilgilerden sonra biz Hyper-V Manager konsolu kullanarak External bir virtual switch oluşturmak olacaktır. Şimdi Hyper-V Manager konsolu açalım. 34
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-37 Virtual Switch Manager tıklayalım. 35
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-38 Virtual Switch Manager tıkladıktan sonra karşımıza yukarıda ki pencere açılacaktır şimdi sırasıyla -1 New virtual network switch üzerine gelelim. -2 adımda External üzerine geliyoruz. -3 adımda ise Create Virtual Switch tıklayalım. 36
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-39 External virtual Switch bir isim vermemiz gerekmektedir. Ben -1 adımda VMs ismini veriyorum. -2 adımda External network seçelim. Hemen altında ilgili fiziksel network kartımızı seçmemiz gerekecektir. Daha önceden network ayarlarında VMs adını vermiştik aynı fiziksel kartı seçmemiz gerekecektir. Şekil-04 den network ayarlarını görebiliriz. Apply diyerek ayarları uygulayalım. 37
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-40 Network ün kısa bir süreliğine kesileceği konusunda bir uyarı alıyoruz. Yes butonuna basalım. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-41 Node01 ağ ve paylaşım merkezinden baktığımızda VMs adında bir network ün enable olduğunu görebiliriz. Uyarı : ÖncelikleExternal switch oluşturma işlemini Node01 de yaptığımız gibi Node02 isimli makinede üzerinde yapmamız gerekmektedir. Ayrıca Ben External switch ismini VMs vermiştim. Node02 dede aynı ismi vermezsem; validation testini geçemem hata alırım. Bu konuya özenle dikkat etmeniz gerekmektedir. 38
- iscsi Initiator Servisini Node01 ve Node02 Üzerinde Yapılandırma iscsi Initiator Windows Server işletim sistemleri üzerinde yerleşik olarak gelmektedirler. iscsi Initiator için her hangi bir kurulum işlemi yapmanıza gerek yoktur. iscsi Initiator servisi bir istemci vazifesi görmektedir. Yani Storage (depolama alanı) olarak yapılandıracağımız ile node arasında iletişim sağlayacağız. Bu işlemi yapmamızın temel amacına gelince eğer iscsi Initiator servisini çalıştırmazsak tabiri caizse uyandırmazsak iscsi Target Server yapılandırması aşamasında Nodelar görünmeyecektir. Şimdi isterseniz Her iki node üzerinde de iscsi Initiator servisimizi yapılandıralım. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-42 Control Panel girelim. iscsi Initiator tıklayalım. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-43 iscsi Initiator tıkladıktan sonra karşımıza ufak bir ekran açılacaktır. Çıkan ekrana Yes diyerek iscsi Initiator servisini uyandıralım. 39
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-44 iscsi Initiator servisini uyandırdıktan sonra iscsi Initiator properties penceresi açılacaktır. Sırasıyla -1 adımda Discovery sekmesine geçelim. -2 adımda Discovery Portal tıklayalım. Açılan Discovery Target Portal üzerinde Storage olarak belirlediğimiz sunucumuzun IP adresini yazıyoruz. Şekil-04 hatırlayacağınız üzere iscsi network ayağım 192.168.4.0 network tü ve storage sunucumuzun IP adresi 192.168.4.13 tü IP adresimizi yazdıktan sonra OK tıklayalım. Şuan artık iscsi Initiator servisimizi uyandırmış bulunmaktayız. Uyarı : Node01 isimli sunucumuz üzerinde gerçekleştirdiğimiz iscsi Initiator servisini yapılandırdığımız gibi Node02 isimli sunucumuz üzerinde yapılandırmamız gerekmektedir. - iscsi Target Service Yapılandırma ve Virtual Disk oluşturma İşlemleri iscsi Server nedir? diyerek başlayabiliriz. iscsi Server local içerisinde veya uzak lokasyonlar da bulunan sunuculara ortak depolama alanı sağlayan bir protokol türüdür. Bunu şu örnekle daha iyi anlayacağınızı ümit ediyorum. Örneğin yapınız içerisinde Hyper-V ile oluşturulmuş bir cluster ortamı bulunmakta ve bu Hyper-V hostlarının ortak olarak erişebileceği bir storage bulunması gerekmektedir. iscsi Server ile hyper-v hostlarının erişebileceği bir storage olarak sağlamamız mümkün. Bunu sadece Hyper-V hostlarının erişebileceği bir yapı olarak algılamamız yanlış olur bir çok ortamda rahatlıkla 40
kullanacağımız bu servis maliyetlerimizi de aşağı çekecektir. Yine ufak bir örnek vermek gerekirse bir file server mantığı ile çalışmaktadır. iscsi daha önceden Windows Server 2012 öncesinde bir rol olarak değil de sonradan yüklenebilen bir servisti. Şimdi ise Windows Server 2012 ile File and storage services in bir parçası olarak gelmektedir. Bu bölümde 2 adet disk oluşturmamız gerekmektedir. Öncelikle Quorum disk oluşturacağız. Quorum Disk Nedir? Quorum Disk Cluster yapılarının bulunduğu ve her node nin bu diske ulaşarak Cluster bilgilerinin tutulduğu bir database diyebiliriz. Diğer bir diskimizde Sanal makine configure bilgileri ve sanal disklerin tutulacağı alandır. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-45 Şimdi Server Manager konsolu açalım ve File and Storage Services üzerine tıklayalım ardından iscsi tıklayalım. Açılan ekranda To create an iscsi virtual disk, start the New iscsi Virtual Disk Wizard. Tıklayalım. iscsi VIRTUAL DISKS : VHD formatında saklanacak disklerin yer aldığı bölümdür. Bu virtual disklere sanal depolama alanı da diyebiliriz. iscsi TARGETS : iscsi disklere erişim sağlayacak targetların yer aldığı sunucudur. 41
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-46 Select iscsi virtual disk location ekranına geldiğimizde aşağıda bulunan Type a custom patch seçeneğini seçerek VHD formatında saklayacağımız diskin lokasonunu belirleyelim. Şimdi Browse butonuna tıklayalım. Storage üzerinde oluşturduğumuz dizini gösterelim. Ben C:\iSCSI_Storage dizini seçiyorum. Next diyerek devam ediyorum. 42
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-47 Specify iscsi virtual disk name ekranına geldiğimizde Name bölümüne oluşturmuş olduğumuz sanal diske bir isim vereceğiz. Ben Quorum ismini veriyorum. Next diyerek devam ediyorum. 43
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-48 iscsi Virtual Disk Size ekranına geldiğimizde oluşturmuş olduğumuz sanal diskin boyutunu belirlenmemiz ve disk tipini belirlememiz istenmekte ben disk boyutuna 1 GB olarak belirliyorum. Disk tipini ise Dynamically expanding disk tipi olarak seçiyorum. Eğer Fixed tipini seçersek fiziksel disk üzerinde 1 GB lık alanı bloklayacaktır. Siz Fixed olarak seçebilirsiniz. Next diyerek devam edelim. 44
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-49 iscsi Target ekranına geldiğimizde daha önceden bir target oluşturmadığımız için New iscsi Target seçelim. Next diyelim. Her defasında iscsi Target oluşturmanıza gerek yok. 45
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-50 Target Name and Access ekranında name kısmına target name belirlememiz Ben Name kısmına Custer-Target ismi veriyorum. Next diyerek devam ediyorum. Karşımıza Access Server ekranı açılacaktır. Add diyerek daha önceden Node01 ve Node02 üzerinde iscsi Initiator servislerini uyandırmıştık. Add dedikten sonra yazımıza devam edelim. 46
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-51 Karşımıza açılan Add Initiator ID penceresinde Select from the Initiator cache on the target server seçeneğini seçelim. Kırmızı ok ile gösterilen iqn seçelim. OK butonuna basalım. 47
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-52 Yine Accsess Server ekranına geleceğiz tekrar Add butonuna tıklayalım. Yine kırmızı ok ile gösterilen iqn seçelim. Tekrar OK butonuna basalım. 48
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-53 Access Servers ekranına döndüğümüzde her iki node için IQN isimlerini eklemiş olduk. Eğer tek IQN ismi tek görünürse nodelardan birisi storage üzerine erişemeyecektir. Next diyerek devam edelim. 49
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-54 Enable Authentication penceresine geldiğimizde ekstra bir kimlik doğrulama sistemi kullanmayacağımız için next diyerek devam edelim. 50
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-55 Confirmation ekranına geldiğimizde yaptığımız tüm işlemlerin özetini görmemiz mümkün. Create butonuna basarak iscsi target eklemeye devam edebiliriz. 51
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-56 Yukarıda ki ekranda görüldüğü gibi virtual disk, target gibi bileşenlerin başarılı bir şekilde oluşturulduğunu görebiliriz. 52
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-57 Yukarıda ki ekranda görüldüğü gibi Cluster-Target isimli bir target ve Quorum isminde bir virtual disk oluşturmuş olduk. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-58 Şimdi ise Yeni bir LUN yani virtual machines saklanacağı bir virtual disk oluşturacağız. iscsi VIRTUAL DISK bölümüne TASK tıklayalım. Açılan menüden New iscsi Virtual Disk tıklayalım. 53
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-59 Select iscsi virtual disk location ekranına geldiğimizde aşağıda bulunan Type a custom patch seçeneğini seçerek VHDX formatında saklayacağımız diskin lokasonunu belirleyelim. Şimdi Browse butonuna tıklayalım. 54
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-60 Specify iscsi virtual disk name ekranına geldiğimizde Name bölümüne oluşturmuş olduğumuz sanal diske bir isim vereceğiz. Ben LUN1 ismini veriyorum. Next diyerek devam ediyorum. 55
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-61 iscsi Virtual Disk Size ekranına geldiğimizde oluşturmuş olduğumuz sanal diskin boyutunu belirlenmemiz ve disk tipini belirlememiz istenmekte ben disk boyutuna 400 GB olarak belirliyorum. Disk tipini ise Dynamically expanding disk tipini seçiyorum. Next diyerek devam edelim. 56
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-62 iscsi Target ekranına geldiğimizde daha önceden clsuter-target isminde bir target oluşturduğum için Existing iscsi target seçeneğini seçiyorum. Next diyerek devam edelim. 57
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-63 Confirmation ekranına geldiğimizde yaptığımız tüm işlemlerin özetini görmemiz mümkün. Create butonuna basarak iscsi target eklemeye devam edebiliriz 58
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-64 Yukarıda ki ekranda görüldüğü gibi LUN1 isimli oluşturduğumuz disk başarılı bir şekilde eklenmiş durumdadır. Close ile ekranı kapatabiliriz. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-65 Server Manager üzerinde iscsi ekranına geldiğimizde LUN1 isimli sanal diskimiz başarılı bir şekilde oluşturduğumuz görebiliriz. 59
Şimdi Node01 isimli sunucumuz üzerine geçerek Control Panel üzerinden iscsi Initiator istemcisini açalım. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-66 iscsi Initiator Properties penceresi açıldıktan sonra Targets sekmesinde bulunan name kısmına baktığımızda iscsi Server üzerinde oluşturduğumuz cluster-target isimli target gelmiş olduğunu görebiliriz. Şuan oluşturduğumuz target Inactive durumda Connect tıklayalım. 60
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-67 Karşımıza Connect To Target penceresi açılacaktır. OK butonuna tıklayalım. 61
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-68 Artık Node01 isimli sunucumuz ile storage sunucumuz arasında bir bağlantı kurmuş durumdayız. Yukarıda ki ekranda görüldüğü gibi target durumumuz Connected olmuş durumdadır. 62
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-69 Şimdi yine iscsi Initiator Properties penceresinde volumes and devices sekmesine geçelim. Liste il etapta boş gelecektir. Auto Configure tıkladığımızda iscsi server üzerinde atadığımız diskleri görebiliriz. Uyarı : Bu işlemleri Node01 isimli sunucumuz üzerinde gerçekleştirdik aynı işlemleri Node02 isimli sunucumuz üzerinde gerçekleştirmeyi unutmayınız. 63
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-70 Yine Node01 isimli sunucumuz üzerinde Windows + R tuş kombinasyonunu kullanarak Run açalım. Diskmgmt.msc yazarak ok tıklayalım. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-71 64
Karşımıza Disk management ekranı açılacaktır. Yukarıda ki ekranda olduğu gibi Disk1 iscsi target üzerinde oluşturduğumuz 1 GB lık Quorum disk ve Disk2 400 GB lık sanal makinelerimizi saklayacağımız diskler gelmiş durumda diskler ofline durumdadır. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-72 Disk2 sağ tıklayalım ve online seçelim. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-73 Tekrar sağ tıklayarak Initialize Dsik seçelim. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-75 Karşımıza Initialize Dsik ekranı açılacaktır. Disk1 ve Disk2 seçelim. Ok tıklayalım. 65
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-76 Şuan her 2 diskte online olmuştur. 66
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-77 Şimdi her disk için yeni volume oluşturacağız Disk1 üzerinde sağ tıklayarak New Simple Volume seçelim. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-78 New Simple Volume Wizard sihirbazı açılacaktır. Next diyerek devam edelim. 67
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-79 1021 MB lık yani 1 GB lık oluşturmuş olduğumuz Quorum disk next diyerek devam edelim. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-80 İsteğe göre Sürücü harfi atayalım. Ben default olarak bırakıyorum. Next diyelim. 68
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-81 Diskimiz NTFS formatında hızlı bir şekilde formatlanmasını istiyoruz. Next diyerek devam edelim. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-82 Finish diyerek işlemi sonlandırıyoruz. Disk biçimlendirme işlemlerini Disk2 içinde yapmayı unutmayınız. 69
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-83 Yukarıda ki ekranda görüldüğü gibi 2 diskimizi de yapılandırmış bulunmaktayız. 70
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-84 Tekrar Storage sunucumuz üzerinde iscsi Target Server ekranına baktığımızda oluşturduğumuz targets Quorum ve LUN1 isimli disklerimiz Node01 ve Node02 isimli sunucularımız üzerinde Connected olduğunu görebiliriz. Önemli Uyarı : Disk biçimlendirme işlemini sadece Node01 üzerinden gerçekleştirdim. Her iki diskte Disk Yönetiminden bakıldığında online durumdadır. Node02 isimli sunucumuz üzerinden bu işlemleri yapmamıza gerek yoktur. Disk yapılandırma işlemini sadece tek bir node üzerinde yapmanız yeterlidir. Ayrıca Node01 üzerinde online olan diskler Node02 üzerinde offline olacaktır. Bu olağan bir durumda buraya kadar geldiyseniz her şey yolunda gidiyor demektir. - Failover Cluster Yapılandırma Yazımızın bu bölümünde daha önceden kurmuş olduğumuz Failover Clustering servisinin ve Hyper-V rolünün kurulum işlemlerini gerçekleştirmiştik. Şimdi ise Failover Clustering servisini yapılandıracağız. Failover Cluster servisinin nasıl yapılandırıldığını göreceğiz. Öncelikle Failover Cluster manager konsolumuzu açalım. 71
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-85 Failover Cluster manager konsolumuzu açtıktan sonra Cluster Create işlemini gerçekleştirmemiz gerekmektedir. Yukarıda nasıl yeni bir cluster ekleyeceğimiz konusunda kırmızı ok işaretleri ile belirtilmiştir. Create Cluster tıklayalım. 72
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-86 Karşımıza Create Cluster Wizard penceresi açılacaktır. Cluster ile ilgili gerekli açıklamaları okuduktan sonra next diyerek devam edelim. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-87 Cluster yapısına dahil olacak sunucularımızı eklememiz gerekmektedir. Enter Server name bölümünde Browse tıklayalım. Açılan pencerede cluster üyesi olacak sunucularımızı NODE01;NODE02 isimli makinelerimizi ekleyelim. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-88 73
Selected servers bölümüne baktığımızda 2 adet nodeninde gelmiş olduğunu görebiliriz. Next diyerek devam edelim. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-89 Validation Warning ekranına geldiğimizde cluster üyesi olacak sunucularımız üzerinde doğrulama işlemi yapılacağını belirtilmektedir. Yes seçeneği seçerek next diyelim. 74
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-90 Before You Begin ekranına geldiğimizde validation test ile ilgili gerekli açıklamalar yapıldığını görebiliriz. Next diyerek devam ediyoruz. 75
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-91 Testin options ekranına geldiğimizde Run all tests (recommended) (tüm testler) çalıştırılmasını isteyebiliriz. Zaten yapıyı yeni kurduğumuz için tüm validation testlerini gerçekleştirmemiz doğru olacaktır. Next diyerek işleme devam edelim. 76
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-92 Confirmation (onay) ekranına geldiğimizde netür testlerin yapılacağı konusunda bilgilendirme ekranı gelmektedir. Next diyerek devam edelim. 77
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-93 Şuan validation test işlemi başlamış durumdadır. Aslında dananın kuyruğunun kopacağı can alıcı bölge burası diyebiliriz. Geçen bölümlerden yaptığımız işlemlerin test işlemleri gerçekleşecektir. Eğer diğer adımlarda herhangi bir işlemi eksik veya yanlış yaptıysak validation testinde karşımıza çıkacaktır. Validation işlemi biraz uzun sürebilir işlemin sonuna kadar bekleyelim. 78
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-94 Şuan validation işlemi başarılı bir şekilde gerçekleşmiş durumda hiçbir uyarı veya hata almadık buda şuan yapının düzgün bir şekilde yapılandırıldığını görebiliriz. Eğer tam açıklamaları raporu hangi testler yapıldığını görmek istiyorsanız View Report tıklayarak raporun tamamını görüntüleyebiliriz. Finish diyerek işlemi sonlandıralım. 79
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-95 Validation testinden başarılı bir şekilde gerçekleştirdikten sonra karşımıza Access Point for Administering the Cluster penceresi açılacaktır. Bu pencerede oluşturduğumuz cluster bir isim vermemiz gerekmektedir. Ben Cluster ismini veriyorum. Domain Network içerisinde uygun bir IP adresi belirtmemiz gerekmektedir. Verdiğimiz IP adresi ve Cluster name in domain içerisinde başka makineler üzerinde olamamasına dikkat etmemiz gerekmektedir. Yaptığımız bu işlemler cluster yapısının yönetimi için gerçekleştirileceğinden önemli unsurlardır. Ben domain ortamında kullanılan 192.168.1.60 IP adresini vererek next diyorum. 80
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-96 Confirmation ekranına geldiğimizde yaptığımız yapılandırma işlemlerinin özetini görebiliriz. Next diyerek devam edelim. 81
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-97 Creatin New Cluster ekranına geldiğimizde yeni oluşturduğumuz cluster yapısı oluşturulmaktadır. 82
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-98 Summary penceresinde cluster yapımızın artık oluşturulduğunu belirtilmektedir. Finish diyerek işlemi bitirebiliriz. Bu işlemden sonra Failover Cluster Manager konsol açılacaktır. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-99 Failover Cluster Manager konsol üzerinde biraz gezintiye çıkalım ne dersiniz? Hatırlıyorsanız Cluster name yani cluster ismimize cluster adında bir isim vermiştik. Cluster.parlakyigit.local üzerine geldiğimizde bunu görebiliriz. 83
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-100 Aşağıya doğru açılan bölümlerden Nodes üzerine geldiğimizde 2 adet nodemuz olduğunu görebiliriz. Her iki node de Up durumda hemen aşağısında Node02 isimli sunucumuzun bilgilerini görmemiz mümkün. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-101 84
Storage üzerine geldiğimizde daha önceden eklemiş olduğumuz diskleri görebiliriz. Şunu belirtmek istiyorum. Yukarıda ki görmüş olduğumuz diskler storage üzerinde oluşturmuş olduğumuz disklerdir. Şuana kadar cluster yapısını oluşturduk lakin sistem şuan eksiklikler içermekte yazımıza devam ettikçe göreceğiz. - Quorum Disk Yapılandırma Quorum disk hakkında daha önceden bilgi vermiştik hatırlayacak olursak cluster bilgilerinin saklandığı bir database dir. Şimdi daha önceden oluşturmuş olduğumuz 1 GB lık diski cluster yapımıza Quorum disk olduğunu göstereceğiz. Aslında bu işlemler daha önceden cluster yapımız oluşturulurken yapılmış durumdadır. Lakin cluster yapısını oluşturduktan sonra Quorum bir disk eklediysek Quorum disk oluşturma işlemini yapmamız gerekmektedir. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-102 Cluster yapımız üzerine gelerek sağ tıklayalım. Açılan bölümden Move Actions üzerine gelelim. Ardından Configure Cluster Quorum Settings tıklayalım. 85
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-103 Karşımıza Configure Cluster Quorum Wizard penceresi açılacaktır. Next diyerek devam edelim. 86
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-104 Select Quorum Configure Options ekranına geldiğimizde Select the quorum witness seçeneğini seçerek next diyoruz. 87
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-105 Şimdi ise Configure a disk witness seçeneğini seçelim. Next diyerek devam ediyoruz. 88
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-106 Configure Storage Witness ekranına geldiğimizde hangi diskin quorum disk olacağını seçiyoruz. Yukarıda ki ekranda görüldüğü gibi Cluster Disk 2 seçeneğini seçerek next diyoruz. 89
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-107 Confirmation yani onay ekranında yaptığımız işlemleri onayladığımızı sormakta next devam ediyoruz. 90
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-108 Summary penceresine geldiğmizde Configure Cluster Quorum Settings yani quorum diskin yapılandırıldığı konusunda bir aksiyon alıyoruz. Finish diyerek işlemi sonlandırabiliriz. Clsuter Disk 2 nin artık quorum disk olarak yapılandırıldığını Failover Cluster Manager üzerinde görebiliriz. - Cluster Shared Volume (CSV) Yapılandırma Cluster Shared Volume kısaca CSV node isimli her iki sunucumuzun disklere ortak olarak erişebilmesini okuma ve yazma işlemlerinin aynı anda yapılabilmesini sağlayan bir özelliktir. Eğer CSV aktif etmediysek cluster yapımızın pekte bir anlamı olmayacaktır. 91
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-109 Cluster Disk 1 olan diskimiz şuan Available Storage (Mevcut Depolama) alanı olarak görünmektedir. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-110 Node01 isimli sunucumuz üzerinde disk yönetimine baktığımızda diskler online durumdadır. Lakin Node02 isimli sunucumuz üzerinde offline durumda olacaktır. 92
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-111 Yine This PC üzerinde disklerimize baktığımızda E ve F disklerini görmemiz mümkün bu volume ler Node02 isimli makinemiz üzerinde görünmeyecektir. Sebebine gelince CSV aktif olmadığı için Diskler Node01 üzerinde aktif durumdayken Node02 isimli makinemiz üzerinde pasif durumdadır. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-112 Burada da Node02 isimli sunucumuzun disk yönetiminden baktığımızda Diskler online durumda değildir. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-113 93
CSV aktif edebilmek için Failover Cluster manager konsolumuzu açalım Storage altında bulunan Disks üzerine geldiğimizde sağ tarafta cluster yapımız içerisinde bulunan disklerimizi görebiliriz. CSV aktif etmek istediğimiz disk üzerine sağ tıklayalım. Açılan menüden Add to Clusyer Shared Volumes seçeneğine tıklayalım. 1 den fazla disk üzerinde CSV yi aktif edecekseniz tüm diskleri seçerek bu işlemi gerçekleştirebiliriz. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-114 Yukarıda ki ekranda görüldüğü gibi Cluster Disk 1 isimli diskimiz üzerinde Cluster Shared Volume bir disk olduğunu görebiliriz. Artık her iki node üzerinde disklerimize ortak erişim sağlayabileceğiz. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-115 This PC üzerinden baktığımızda her iki node içerisinde de her hangi bir volume görünmeyecektir. Artık Nodeler üzerine aktarılan diskler C:\ClusterStorage dizini altında Volume1 isminde görünmektedir. Artık Her iki node üzerinde aynı anda sunucularımız yazma ve okuma işlemini gerçekleştirebilecektir. Kısacası her iki node üzerinde diskler Aktif/aktif durumdadır. Bu durum tamamıyla CSV nin bir özelliğidir. - Failover Cluster Yapısı Üzerinde Sanal Makine Oluşturmak Şunu iyi biliyoruz ki Hyper-V manager konsol kullanarak ne kadar basit ve kolay bir şekilde sanal makine oluşturabiliyoruz. Failover Cluster konsol kullanarak istediğimiz node üzerinde sanal makine veya makineler oluşturabiliriz. Bu tamamıyla nodeler üzerinde bulunan fiziksel kaynaklara göre değişiklik gösterecektir. (RAM,CPU) 94
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-116 Öncelikler Node01 veya Node02 isimli sunucularımızdan herhangi birisi olabilir. Failover Cluster manager konsolu açarak Roles üzerine gelelim ve sağ tıklayalım. Açılan menüden Virtual Machines üzerine geldiğimizde sağ tarafa doğru yine bir menü açılacaktır. New Virtual Machine seçeneğini tıklayalım. 95
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-117 Karşımıza ufak bir pencere New Virtual Machine gelecektir. Bu pencere üzerinde sanal makinemizi hangi node üzerinde oluşturmak istiyorsak ilgili sunucuyu seçerek OK tıklayalım ya da ilgili node çift tıklayalım. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-118 Başlamadan önce ekranına geldiğimizde gerekli açıklamaları okuduktan sonra next diyerek pencereyi geçelim 96
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-119 Karşımıza Specify Name and Location ekranı açılacaktır. Bu ekranda tıpkı Hyper-V manager konsolda olduğu gibi Sanal Makinemize bir isim vermemiz istenmektedir. Diğer bir kısım burası çok önemli ; Store the virtual machine in a different location sanal makinemizin saklanacağı ana dizindir. Eğer bu dizini CSV den hatırlayacağınız üzere şekil-115 C:\ClusterStorage\Volume1\ dizini içerisine kaydetmezseniz. Sanal makine Fiziksel node üzerinde oluşacak her hangi bir durumda sanal makinemiz storage üzerinde olmadığından diğer node üzerine aktarılamayacaktır. Bu durumda sanal makinemiz hizmet veremez bir durumda olacaktır. Next diyerek devam edelim. 97
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-120 Storage üzerinde ilgili alanı göstermeyi kesinlikle unutmayınız. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-121 Oluşturacağım sanal makinemi Generation 1 seçili durumda next diyerek ilerlemeye devam ediyorum. 98
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-122 Sanal makinemize RAM miktarını veriyoruz. Eğer Dynamic memory aktif etmek isterseniz aşağıda ki tik işaretlemeniz yeterlidir. Next ile devam edelim. 99
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-123 Configure Networking ekranına geldiğimizde Connection kısmına ilgili sanal adaptörü seçtikten sonra ilerlemeye devam ediyoruz. 100
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-124 Sanal makinemize sanal bir disk oluşturabilir yahut var olan sanal bir diski kullanabiliriz ben yeni bir sanal disk oluşturarak ilerlemeye devam ediyorum. 101
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-125 Install Options ekranına geldiğimizde fiziksel bir CD/DVD kullanacağımı belirtiyorum. Next diyoruz. 102
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-126 Summury yani özet ekranına geldiğimizde sanal makinemiz ile ilgili yaptığımız yapılandırmaların özetini buradan görebiliriz. Finish diyerek sonlandıralım. 103
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-127 Şuan clsuter yapımız içerisinde sanal makinemizi başarılı bir şekilde oluşturmuş bulunmaktayız. Finish diyerek rapor ekranını kapatabiliriz. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-128 Yukarıda ki ekranda görüldüğü gibi failover cluster manager konsolum üzerinden Roleslere baktığımda 3 isimli Sanal makinemiz oluşmuş olduğunu görebiliriz. 104
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-129 Sanal makinemiz üzerinde sağ tıklayarak sanal makinemizi start edelim. 105
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-130 Yine sanal makinemiz üzerinde sağ tıklayarak Connect tıkladığımızda sanal makinemizi tıpkı bir fiziksel bir sunucu gibi kullanmaya başlayabiliriz. - Live Migration Yapılandırma Yazımızın bu bölümünde Live Migration konusuna değineceğiz. Live Migration Nedir? Türkçe karşılı canlı göç olan bu özellik isminden de anlaşılacağı üzere sanal makinenin bulunduğu node üzerinden diğer sunucuya hiçbir servis veya rolün bir kesintiye uğramadan kısaca sanal makine açık bir durumdayken aktarılmasına denilmektedir. Live Migration senaryoları tamamıyla planlı bir aktarım türüdür. Örneğin fiziksel sunucunun bakım veya farklı nedenlerle kapatılmadan önce bizler tarafından yapılan işlemdir. Failover cluster ise plansız bir senaryo türüdür. Yani fiziksel sunucunun bizim bilgimiz dışında down olması durumunda failover işlemi gerçekleşecektir. 106
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-131 Şimdi failoevr Cluster manager konsolumuz üzerinde Network üzerine gelelim. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-132 Network üzerinde sağ tıkladıktan sonra Live Migration Settings tıklayalım. 107
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-133 Karşımıza Live Migration Settings penceresi açılacaktır. Burada 3 adet interface yani node üzerinde bulunan fiziksel network kartlarımızı görebiliriz. Live migration işleminin hangi interface üzerinden yapılmasını istiyorsak işaretlememiz yetecektir. Örneğin ben yukarıda ki ekranda Cluster Network 1 işaretlemediğim için bu kart üzerinden live migration işlemi yapılamayacaktır. Birde şöyle düşünelim. İnterfaces yoğunluğuna göre ilgili network kartı üzerine gelerek Up veya down yani istediğimiz interface ilk sıraya alarak live migration işlemini ilgili interface üzerinden yapabiliriz. Eğer ilk interface üzerinde aşırı bir network trafiği varsa live migration diğer interface üzerinden gerçekleşecektir. Bir nevi donanım yedeklemesi de yapmış oluyoruz. Bu işlemi tek node üzerinde yapmanız yeterlidir. Aynı işlem diğer node üzerinde otomatik olarak yapılacaktır. 108
Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-134 Şimdi ise Live Migration yani canlı göç işleminin nasıl yapıldığını birlikte görelim. 3 isimli sanal makinem node01 üzerinde ben bu sanal makinemi node02 üzerine taşıyacağım. Sanal makinem üzerinde sağ tıklayarak Move seçeneği üzerine gelelim. Ardından Live Migration seçeneğine açılan menüden Best Possible Node seçeneğini seçiyorum. Best Possible Node seçeneği yapı içerisinde bulunan en uygun node üzerine sanal makineyi canlı bir şekilde aktaracaktır. Select Node tıklayarak istediğiniz bir node kendiniz belirleyebilirsiniz. Live Migration işlemini gerçekleştirdikten sonra sonuç ne oldu birlikte bakalım. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-135 Yukarıda ki ekranda görüldüğü gibi sanal makinem hiçbir kesintiye uğramadan node01 isimli sunucum üzerinde node02 isimli sunucum üzerine başarılı bir şekilde taşındı. 109
- Failover Cluster Test İşlemeleri Tüm bu işlemlerden sonra artık Failover Cluster yapımızın doğru bir şekilde çalışıp çalışmadığını birlikte test edelim. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-136 Yukarıda ki ekranda görüldüğü gibi 3 adet sanal makinem bulunmakta bu sanal makinelerim Node02 isimli sunucum üzerinde hizmet vermektedirler. Tüm Sanal Makineler Node02 isimli sunucum üzerindedir. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-137 110
Node02 isimli fiziksel sunucumun fişini çektiğinde node01 isimli sunucum üzerinden baktığımda Node02 isimli sunucum Down olduğunu görebiliriz. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-138 Şuan Tüm sanal makineler Node02 üzerinden Node01 üzerine aktarılıyor. Bu işlem gerçekleşirken sanal makinelere ping atmanızı öneririm. Giden ping paketlerinde çok ufak kayıplar olacaktır. Lakin bu kayıplar sistem servislerinde hiçbir aksamaya yol açmayacaktır. Windows Server 2012 R2 Hyper-V Failover Cluster Kurulum ve Yapılandırma-139 Tekrar Node01 isimli sunucum üzerinde failover Cluster Manager konsol üzerinde sanal makinelerimize baktığımızda Node02 üzerinde çalışan tüm sanal makineler başarılı bir şekilde Node01 isimli sunucumun üzerine geçmiş olacaktır. 111