TOK 2014 Bildiri Kitabı 11-13 Eylül 2014, Kocaeli Güneş Panelleri için Yüksek Verimli Maksimum Güç Noktası İzleyicisi (MPPT)Tasarımı Yalçın Erdoğan1,Taner Dinçler2, Melih Kuncan3, H. Metin Ertunç4 1,2,3,4 Mekatronik Mühendisliği Bölümü Kocaeli Üniversitesi, İzmit/Kocaeli yalcin.91@windowslive.com, taner_dincler@hotmail.com, melih.kuncan@kocaeli.edu.tr, hmertunc@kocaeli.edu.tr tercih edilmiştir. Çeşitli üretim tekniklerinde ve değişik maddelerden üretilen PV panellerin verimleri, her geçen gün daha da artarak günümüzde %21 e; optik yoğunlaştırıcılar kullanıldığında ise %35 e kadar ulaşmıştır [2-3]. PV sistemleri için en önemli soru güneş panellerinden elde edilen enerjinin nasıl depolanacağı ve nasıl daha verimli şekilde kullanılacağıdır. PV panellerin karakteristiğine göre panellerden çekilen gücün kullanılacak sisteme göre adapte edilmesi gerekmektedir. Bu amaçla elde edilen enerjinin en verimli şekilde kullanılması ve depolanması için Maksimum güç noktası izleyicisi(mppt) tasarımları gerçekleştirilmiştir. Özetçe Bu çalışmada, Güneş Panelleri için yüksek verimli Maksimum Güç İzleyici (Maximum Power Point Tracking, MPPT) sistem tasarımı gerçekleştirilmiştir. Fotovoltaik (Phtovoltaic, PV) kaynaklı enerji üretim sistemlerinden mümkün olabilecek en yüksek gücü elde edebilmek, ancak en yüksek güç noktası takibi (MPPT) yöntemleri ile mümkün olabilmektedir. Yüksek frekanslı anahtarlama elemanları ile manyetik malzemelerdeki güç sınırları ise, MPPT tasarımında önemli sınırlamalar getirmektedir. Ayrıca, çeviricinin güç bölgesinin tamamında sabit frekans değerinde çalıştırılması, verim düşüklüğünün yanında çevresel bozucu etkiler de oluşturmaktadır. Yapılan bu çalışmada, yumuşak anahtarlama yöntemiyle toplam anahtarlama kayıplarını minimum seviyeye indiren yükselteç (boost) çevirici yapısı MPPT tasarımında uygulanmıştır. Böylece, güneşten elde edilen enerji maksimum seviyede kullanmak mümkün olmaktadır. Tasarlanan devre, aynı zamanda mikrodenetleyici tarafından denetlenen ikinci bir bağımsız anahtar yardımı ile akü grubunu önceden ayarlanan bir akım değerinde şarj edebilecek şekilde gerçekleştirilmiştir. Günümüzde birçok MPPT denetim tekniği kullanılmaktadır. Bu teknikler dolaylı denetim ve doğrudan denetim olarak iki grupta ele alınabilir [4]. Dolaylı denetim tekniğinde PV çıkışlarının gerçek gücü, sürekli olarak hesaplanmaz. Bu teknikte kontrol işlemi için gerekli olan denetim sinyali oluşturma işlemi, PV hücrelerinin karakteristik özelliklerine göre belirlenmektedir. Bu işlem PV hücrelerinin açık devre gerilimi, kısa devre akımı, ışınım şiddeti ve modül sıcaklığının okunması ile yapılır. Doğrudan denetim tekniği ile oluşturulan sistemler sürekli olarak PV çıkış gücünü okuyarak gerçek MPPT noktasına ulaşmayı sağlayacak dönüştürücü referans sinyalini oluşturur. Dolaylı denetim yöntemleri hızlı olmalarına karşın PV panellere bağımlıdırlar ve gerçek MPPT denetimi yapamazlar. Doğrudan yöntemler ise dolaylı denetim tekniğe göre daha yavaştırlar ancak PV panellerden bağımsızdırlar. Bu sebeple doğrudan denetim tekniği gerçek maksimum güç noktasında çalışmak için en uygun tekniktir. MPPT ve gerilimin uygun seviyelere getirilmesi için kullanılan güç dönüştürücüleri, zorlamalı anahtarlama ve akım ile gerilimdeki ani değişimler nedeniyle elektromanyetik girişim (EMI) ve radyo frekanslı girişim (RFI) oluşumuna neden olurlar [4]. Bu durumu önlemek amacıyla birçok EMI azaltma yöntemleri geliştirilmiştir. Gürültü yalıtım ve bastırma yöntemleri ile yumuşak anahtarlama tekniklerinin kullanılması bunlardan bir kaçıdır. 1. Giriş Günümüzde ihtiyaç duyulan enerjinin büyük bir çoğunluğu fosil ve nükleer yakıtlardan elde edilmektedir. Bu yakıtların gerek çevreye verdikleri zararlar ve gerekse birikimlerinin sınırlı oluşu, alternatif enerji kaynakları arayışına sebep olmuştur. Çevrenin korunması, gelecekte insan yaşamı ve çevre dengeleri üzerinde oluşabilecek tehditlerin önlenmesi alternatif enerji kaynaklarının geliştirilmesini ve kullanılmasını gerekli hale getirmektedir. Böylece, enerjinin karşılanma ihtiyacına bağlı olarak güneş, rüzgâr, jeotermal, biokütle, hidrojen gibi alternatif enerji kaynaklar üzerine araştırma geliştirme çalışmaları yoğunlaşmıştır [1]. Dünyanın en önemli enerji kaynağı güneştir. Bu nedenle güneş enerjisinden elektrik üretimi alternatif enerji kaynakları içinde en popüler olanıdır. Güneşten elektrik enerjisi üreten fotovoltaik sistemler uygun modüller ile farklı güçlerde kolaylıkla tasarlanabilirler. PV paneller DA (Doğru Akım) gerilimi üretmektedir. Bu sebeple, elektrikle çalışan uygun güç ve gerilimdeki her türlü alıcı ile doğrudan beslenebilir. Ancak, fotovoltaik sistemlerin kurulumu maliyetli olduğu için, önceleri elektrik enerjisinin iletilemediği ya da iletilmesinde güçlük çekilen yerlerde kullanılmıştır. Geçmişte otoyolların aydınlatılması ve sinyalizasyonu, park bahçe aydınlatması, uzay uygulamaları, su pompaları ile ev ve küçük işyerleri gibi uygulamalarda Bu çalışmada yumuşak anahtarlama yöntemiyle MPPT nin değişken yük altında maksimum verimlilikle çalışması planlanmıştır. Yumuşak anahtarlamanın klasik anahtarlama mantıklarından üstün olmasının sebebi, anahtarlama kayıplarının minimum seviyede olmasıdır. Yapılan uygulamada anahtarlama sıfır akım ve sıfır gerilimde gerçekleştirilecektir. Böylece anahtar elemanı üzerinde hiçbir güç harcanmayacaktır. 1055
2. Mppt Çevirici Topolojisi MPPT ler çalışma mantığı olarak boost converter, buck converter ve buck-boost converter olmak üzere üç temel topoloji ile yapılmaktadır. Bu çalışmada boost converter topolojisi kullanılmıştır. 2.1 Boost converter İdeal bir yükseltici tip dönüştürücü yapısı Şekil 1 de görüldüğü gibi yarı iletken anahtar, diyot, bobin ve kapasite elemanlarından oluşmaktadır. Şekil 2 de gösterilen devre yarı iletken güç anahtarının iletime geçtiği durumu göstermektedir. Anahtar iletime götürüldüğünde bobin içerisinden geçen akım artar ve bobin üzerinde enerji depolanmaya başlar. Anahtar kesime götürüldüğü anda, bobin içerisinden geçmekte olan şarj akımı D diyotu üzerinden C kapasitesine ve yüke doğru akmaya başlar. Bobin, enerjisini deşarj eder ve üzerindeki gerilimin polaritesinin yönü gerilim kaynağının polaritesi ile aynı olur ve D diyotu üzerinden yüke bağlanır. Böylece çıkış geriliminin seviyesi yükseltilmiş olur. D diyotu da kesime gider ve devre Şekil 2 de görüldüğü gibi iki farklı kısımda incelenir [5]. Şekil 1. Yükseltici tip DA-DA dönüştürücü yapısı. Şekil 4. Sürekli çalışma modu için dalga şekilleri Analiz için, ilk olarak devre elemanlarının ideal olduğu kabul edilir. Buna göre, anahtar iletimdeyken üzerindeki gerilim düşümü sıfırdır; iletime ve kesime giderken akım ve gerilimde çakışmalar oluşmamaktadır. Diyot iletimdeyken üzerindeki gerilim düşümü sıfırdır. Bobin ve kapasite kayıpsızdır. Devrenin çalışması periyodik olarak gerçekleşmektedir. Diğer bir ifadeyle, bobin içerisinden akan akım periyodiktir ve anahtarlama periyodunun başındaki ve sonundaki değerleri aynıdır. Yarı iletken anahtarın iletimi ve kesimi sabit frekansta yapılmaktadır ve bu frekans değeri T periyodunu belirler. Şekil 4 te gösterildiği gibi, iletim oranı D ile ifade edilir ve iletim süresi DT değerine eşit olur. Anahtarın kesimde olduğu süre ise (1-D)T ile ifade edilir. Bobin akımı süreklidir ve sıfırdan büyüktür. Kapasite yeterince büyük kabul edildiği için RC zaman sabiti çok büyük olur. Bu nedenle, iletim ve kesim durumlarındaki kapasite üzerindeki gerilim değişimleri ihmal edilebilir. Gerilim kaynağı Vs sabittir [6,7]. Anahtarın iletimde kalma süresinin periyot süresine oranı D olmak üzere Eşitlik- 1 deki gibi türetilmiştir. 1- Eşitlik. 1 yazılabilir [5]; (1) ( ) (2) Şekil 2. Yarıiletken anahtarın iletim durumu Yarıiletken anahtarın kesim durumunu gösteren devre Şekil 3 te gösterilmektedir. Bu durumda yük kaynak üzerinden beslenir. (3) (4) ( ) (5) (6) Kaynaktan çekilen akımdaki dalgalanma bobinin değeri ile ilişkilidir. Arzu edilen küçüklükteki dalgacık uygun bobin değeri ile sağlanabilir. Şekil 3. Yarıiletken anahtarın kesim durumu 1056
3. MPPT Blok Diyagramı MPPT güneş panellerinden elde edilen gücten maksimum düzeyde faydalanmak için kullanılan bir elektronik devre yapısıdır. MPPT nin blok diyagramı Şekil 5 te gösterilmiştir. Sistemin akış diyagramı Şekil 6 daki gibi oluşturulmuştur. İlk olarak panellerin kısa devre akımı ölçülüp MPPT ye giriş yapılmıştır. Panellerin üreteceği maksimum akım kısa devre akımı olduğu için sistem bu değere yaklaşık bir değer bulana kadar doluluk oranını (duty cycle) arttırmaktadır. Bir önceki akım değeri o andaki akım değerinden büyük ise duty (doluluk oranı) en son haliyle kalır ve çıkıştaki gerilim bu şekilde ayarlanmış olur. Çıkış gerilimi akünün maksimum seviyesine ulaştığında ise akü şarjı bitmektedir. 4. Yumuşak Anahtarlama Teknikleri Çevirici yapısında kullanılan devre elemanlarının daha küçük boyutlarda kullanılabilmesi ve sistemin daha hızlı geçiş cevabı verebilmesi için anahtarlama frekansının yüksek tutulması gerekmektedir. Ancak, anahtarlama frekansı arttıkça, anahtarlama kayıpları ve elektromanyetik girişim (EMI) gürültüsü de artar. Bu nedenle, bastırma hücreleri denilen devreler vasıtasıyla anahtarlama kayıpları azaltılarak, anahtarlama frekansı yükseltilebilir. Şekil 5. MPPT nin Blok diyagramı Anahtarlamanın sıfır gerilimde anahtarlama (ZVSzero voltage switching) veya sıfır akımda anahtarlama (ZCSzero current switching) ile gerçekleştirilmesi sayesinde, rezonanslı dönüştürücülerde anahtarlama kayıpları önemli ölçüde azalır. Fakat, bu tür dönüştürücülerde, aşırı gerilim ve akım stresleri oluşur. Son yıllarda, rezonanslı ve normal PWM tekniklerinin istenen özelliklerini birleştirmek için, normal PWM dönüştürücülere rezonanslı aktif bastırıcılar eklenerek, çok sayıda sıfır gerilim geçişli (ZVT- zero voltage transition) ve sıfır akım geçişli (ZCT- zero current transition) PWM dönüştürücü sunulmuştur. Bu dönüştürücülerde, iletime ve kesime girme işlemleri, bir rezonans tarafından sağlanan çok kısa bir ZVT veya ZCT süresinde ZVS ve/veya ZCS altında gerçekleşir. Böylece, rezonanslar çok kısa zaman aralıklarında oluştuğu için, dönüştürücü zamanın çoğunda normal bir PWM dönüştürücü olarak davranır. Ancak, bastırma elemanlarının çalışma özellikleri sebebiyle, PWM çalışmanın iletim ve kesim durumları bir minimum süreye sahiptir [8,9]. Yumuşak anahtarlama teknikleri, genel olarak, 1) Sıfır Akımda Anahtarlama (ZCS) 2) Sıfır Gerilimde Anahtarlama (ZVS) 3) Sıfır Akımda Geçiş (ZCT) 4) Sıfır Gerilimde Geçiş (ZVT) şeklinde 4 genel gruba ayrılır. Şekil 7. de, bir anahtarlama elemanının kontrol sinyali ile sert anahtarlama (HS) ve yumuşak anahtarlama (SS) teknikleriyle ilgili temel dalga şekilleri görülmektedir. ZCS ile ZVS temel ve ZCT ile ZVT ileri yumuşak anahtarlama teknikleridir [10]. Şekil 6. MPPT Akış diyagramı 1057
5.1 Tasarım İşlemi 1) Cp kondansatörü, S1 ana anahtarının ve ona katılan diğer parazitik kapasitansların toplamı olarak kabul edilmiştir. 2) Ana anahtarın maksimum giriş akımı kadar bir ilave akım stresine maruz kalması kabul edilebilir. 3) Ana anahtarın kesime girmesi esnasında negatif gerilim ile tutulduğu tzct1 süresi, en az bu anahtarın tf1 sönme veya düşme süresi kadar olmak üzere seçilmelidir. Şekil 7. (a) Bir anahtarlama güç elemanın kontrol sinyali ile (b) HS (c) ZCS ile ZVS ve (d) ZCT ile ZVT çalışmalarıyla ilgili temel dalga şekilleri 5.Örnek Uygulama Devresi ve Kabuller Sunulan yumuşak anahtarlamalı devre şeması Şekil 8 de görülmektedir. Bu devrede, Vs giriş gerilim kaynağı, Vo çıkış gerilimi, L ana endüktans, C çıkış filtre kondansatörü, ve D ana diyottur. Dikdörtgen kısım içersinde belirtilen devre ise, geliştirilen bastırma hücresidir. Sunulan bastırma hücresi, temel olarak, iki bastırma endüktansı Lsa ve Lsb, bir bastırma kondansatörü Cs, bir yardımcı mosfet ve iki yardımcı diyot D1 ve D2 elemanlarından oluşmaktadır. Cp kondansatörü ise, ana mosfet in parazitik kondansatörü ile ona katılan diğer parazitik kondansatörlerinin toplamı olarak kabul edilmiştir. Sunulan dönüştürücüde ilave bir Cp kondansatörüne gerek yoktur. 4) Alt bastırma endüktansı olan Lsb nin değeri, yardımcı anahtarın iletime girmesi esnasında ve onun akım yükselme süresi kadar bir zamanda, en fazla maksimum yük akımı kadar bir akım artışına müsaade etmek üzere seçilir. 6. Sistemin Kontrol Algoritması 6.1 Ana anahtarlama elemanın kontrol sinyalinin oluşturulması Panellerin ürettikleri güç non-lineer bir değişim göstermektedir. Farklı ışınım şiddetlerinde değişken akım ve gerilim değerleri üretmektedirler. Bu yüzden çeviricinin giriş gerilimi istenilen durumun aksine değişken bir gerilim ile beslenmektedir. Sistem için gerekli olan tasarım işleminde çeviricinin çıkış geriliminin sabit bir değerde tutulması gerekmektedir. Bu işlem ise ana anahtarlama elemanın devrede kalma süresinin kontrol edilmesi ile sağlanmaktadır. Kontrol algoritması op-amp ve mikroişlemci vasıtasıyla gerçekleştirilmiştir. Şekil 9. Op-amp ile PI kontrolör uygulaması Şekil 8. ZVT-ZCT-PWM dönüştürücü Şekil 8 de verilen devrenin bir anahtarlama periyodu esnasında kararlı durum analizini kolaylaştırmak için, giriş ve çıkış gerilimleri ile çıkış akımı sabit ve yarı iletken elemanlar ile rezonans devreleri ideal kabul edilmiştir. Ayrıca ana diyot ile diğer diyotların ters toparlanma süreleri dikkate alınmamıştır. Şekil 9 da ki devrede op-amplarla PI regületör uygulaması gerçekleştirilmiştir. Bu uygulama fark alıcı, integretör, kazanç ve toplayıcı devresi olarak 4 aşamada gerçekleştirilmiştir. Fark alıcı devresinde op-ampın bacağına çıkış gerilimi girilmektedir. Çıkış gerilimi gerilim bölücü işlemiyle R1 ve R2 dirençleriyle istenilen voltaj değerlerine ölçeklendirilmiştir. Maksimum çıkış gerilimi 5 V olacak şekilde ölçeklendirme işlemi gerçekleştirilmiştir. Op- 1058
ampın + bacağına ise MPPT çıkış voltajının sistem için gerekli olan voltaj değerine göre ölçeklendirilen Vref değeri girilmiştir. Fark alıcı devre çıkışı sistemin hata sinyali olarak kabul edilmektedir. Bu hata sinyali PI kontrolör ile istenilen değere ulaşması sağlanmıştır. İntegral alıcı devrede C i değeri için küçük bir kapasite seçilmelidir. R i için de potansiyometre kullanılarak istenilen direnç değeri ayarlanabilmektedir. Kazanç devresi içinde R p yerine potansiyometre kullanılarak kazanç belirlenebilmektedir. İntegral alıcı ile kazanç alıcı devrelerinin çıkışları toplanarak PI kontrol uygulaması gerçekleştirilmiştir. Bu toplamın çıkışı da oluşturulan üçgen dalga sinyali ile karşılaştırma işlemine tabi tutularak anahtarlama elemanın kontrol sinyali oluşturulmaktadır. Şekil 11. Ana anahtarlama elemanı ile yardımcı anahtarlama elemanın kontrol sinyalleri Şekil 12. Yükselen kenar takibi faz kaydırma işlemi Şekil 13. Düşen kenar takibi faz kaydırma işlemi Şekil 10. PI kontrolör ile çıkış gerilimi ve hata değişimi Şekil 10 da kontrol sonrası elde edilen hata sinyali ve çıkış gerilimi değişim grafiği gösterilmiştir. Bu uygulamada çıkış gerilimi 50 V olacak şekilde referans gerilimi ayarlanmıştır. Giriş gerilimi olarak ise il aşamada 30 V 0.3 s sonrasında 40 V luk bir gerilim uygulanmıştır. 6.2 Yardımcı anahtarlama elemanın kontrol sinyalinin oluşturulması Yardımcı anahtarlama elemanın kontrol sinyalinin oluşturulması için ana anahtarlama elemanın açılma kapanma zamanlarının denetlenmesi gerekmektedir. Ana anahtarlama elemanı açılmadan bir süre önce yardımcı anahtarı açarak ana anahtarlama elemanı üzerinde harcanan gücü minimum seviyeye çekilmesi sağlanmıştır. Ana anahtarlama elemanı kapanmadan önce ise yardımcı anahtar belirli bir süre öncesinden açılarak ana anahtarlama elemanının kapanmasından bir müddet sonra kapatılarak ana anahtarlama elemanının kapatılmasında da harcanan güç seviyesini minimuma çekmiştir. Yardımcı anahtarlama elemanın açılma kapanma süreleri kullanılacak çeviricinin yapısına göre değişim göstermektedir. Bu sebeple kontrol sinyalleri deneysel yollar ile bulunmuştur. Şekil 11 de anahtarlama elemanlarının kontrol sinyalleri gösterilmektedir. VG1 sinyali ana anahtarlama elemanına, VG2 sinyali ise yardımcı anahtarlama elemanına aittir. Şekil 12 ve Şekil 13 te yardımcı anahtarın kontrol sinyalin oluşturulması için kullanılan devreler gösterilmektedir. Bu iki devre OR kapısıyla toplanarak Şekil 14 teki toplam kontrol sinyali oluşturulmuştur. Şekil 12 deki devre ana anahtarlama elemanın kontrol sinyalinin yükselen kenarında yani anahtarın açılması sırasında aktif olmaktadır. Faz kaydırma işlemiyle ana anahtarlama elemanı açılmadan belirli bir süre önce sinyal oluşturulabilmektedir. R ve C değerleri ile oynayarak sinyalin süresi olan T2 değiştirilebilmektedir. Bu işlemin benzeri olarak da ana anahtarlama elemanı kapanırken oluşturulmuştur. Şekil 13 teki devre yardımıyla da ana anahtarlama elemanı kapanmadan önce yardımcı anahtarlama elemanı açılarak Şekil 11 deki VG2 sinyali oluşturulmuştur. Şekil 14. Yardımcı anahtarlama elemanının kontrol sinyali 1059
aküler şarjlı iken ihtiyaç fazlası enerjinin kullanılabilmesine imkan sağlamak için şebeke etkileşimli evirici ile birlikte kullanılması önerilmektedir. Bu sayede yerel yükler için fazla gelen enerji şebekeye gönderilebilecek, PV sistemin yeterli gelmediği ya da çalışmadığı durumlarda alıcıya şebekeden enerji verilebilecektir. Teşekkür Bu çalışma, Kocaeli Üniversitesi Mekatronik Mühendisliği Bölümü Sensör Laboratuvarında yapılmıştır.tübitak 2241-A sanayi odaklı lisans bitirme tezi programı dahilinde desteklenmiştir. KAYNAKÇA Şekil.15 MPPT uygulama devresi Tasarlanan MPPT deneysel olarak verimliliği %93-%97 arasında değişmektedir. Güç seviyesi arttıkça verimlilikte bir artış gözlenmektedir. Uygulama devresi ve çıkış gücüne bağlı olarak verimin değişim grafiği sırasıyla Şekil 15 ve Şekil 16 da gösterilmiştir. [1] Enslin,J.H.R., Wolf, M.S.,Snyman, D. B., Swiegers, W., Integrated Photovoltaic Maximum Power Point Tracking Converter, IEEE Transactions On Industrial Electronics, 44(6): 769-773 (1997). [2] Dimroth F. Baur C,Bett A.W,Mausel M.,Strobal G, 3-6 Junction Photovoltaic Cells For Space And Terrestrail Concentrator Applications 31 st IEEE Photovoltaic Specialist Conference, Orlando, Florida, USA, 525-529 (2005). [3] Mulligan, W. P., Rose, D. H., Cudzinovic, M. J., Ceuster, D. M. D., McIntosh, K. R., Smith, D. D., Swanson, R. M., Manufacture Of Solar Cells With 21% Efficiency, 19th European Photovoltaic Solar Energy Conference, France, 462-465 (2004). [4]Haddad, K. A., Rajagopalan, V., Analysis and SimuIation of Multiple Converter Operation to Reduce Losses and EMI, IEEE Workshop on Computers in Power Electronics, 2004, Urbana, Illinois, USA,183-188 (2004). [5] Güç elektroniği çeviriciler,uygulamalar ve tasarım Ned MOHAN, Tore M. UNDELAND, William P. ROBBINS Şekil 16. Verimim çıkış gücüne bağlı değişim grafiği 7.Sonuçlar Bu çalışmada PV sistemlerde enerji dönüşüm işleminin etkili bir biçimde uygulanabilmesi için yumuşak anahtarlamalı çevirici tasarlanarak MPPT sistemine uygulanmıştır. Sunulan çevirici yapısı ile çıkış gerilim dalgalılık oranı azaltılmıştır. Ayrıca PV den elde edilen enerjinin verimli kullanılabilmesi için ihtiyaç fazlası enerji akım ve sıcaklık denetimli çevirici ile depolama birimine aktarılmıştır. Depolanan enerji talep durumunda yüke aktarılarak sistemin çalışma kararlılığı arttırılmıştır. PV sistemlerden elde edilen enerji maliyetinin diğer kaynaklardan elde edilen enerjilerden daha yüksek olması sistem verimi ve güvenilirliğini ön plana çıkmaktadır. Uygulanan sistem ile depolanabilecek enerji miktarının akü kapasitesi ile sınırlı olması, sadece DC yüklerin beslenebilmesi bir eksiklik olarak görülmektedir. PV sistemlerden enerji elde etme işleminin en etkili bir biçimde yapılabilmek, ayrıca AC sistemlerin enerji ihtiyacını karşılayabilmek, [6] Glasner, I., Appelbaum, J., Advantage Of Boost vs. Buck Topology For Maximum Power Point Tracker In Photovoltaic Systems, 19th IEEE Convention of Electrical and Electronics Engineers, Jerusalem, Israel, 355-358 (1996). [7] Erickson, R. W., DC-DC Power Converters, Wiley Encyclopedia of Electrical and Electronics Engineering, 5:53-63 (1999). [8] Güç elektroniği Temel Analiz ve Sayısal uygulamaları Prof.Dr. Hacı BODUR Yıldız Teknik Üniversitesi Elektrik- Elektronik Fakültesi Elektrik Mühendisliği Bölümü [9] Bodur, H., Aksoy, İ., ve Akın, B., (2002), DC-DC Dönüştürücülerde YumuşakAnahtarlama Teknikleri, Kaynak Elektrik, Sayı 158, 100-108, Haziran. [10]Cho, J.G., Baek, J.W., Rim, G.H., ve Kang, I., (1998), Novel Zero-Voltage-Transition PWM Multiphase Converters, IEEE Trans. on Power Electron., vol.13, 152-159, January. 1060