RUSYA FEDERASYONU ÜLKE RAPORU

İZMİR TİCARET ODASI RUSYA FEDERASYONU ÜLKE RAPORU Pınar ÖKSÜZ Dış Ekonomik İlişkiler ve Uluslararası Organizasyonlar Müdürlüğü MART 2011

1.GENEL BİLGİLER Ülke adı: Rusya Federasyonu Yönetim biçimi: Cumhuriyet Başkent: Moskova Nüfus: 138.739.892 (Dünya ülkeleri sıralamasında 9.) Bağımsızlık: 24 Ağustos 1991 (Sovyetler Birliği nden) Dil: Rusça Din: Rus Ortodoks % 15-20, Müslüman % 10-15, diğer Hıristiyan % 2 Etnik Gruplar: Rus %79.8, Tatar %3.8, Ukraynalı % 2, Sınır Komşuları: Azerbaycan, Beyaz Rusya, Çin, Estonya, Finlandiya, Gürcistan, Kazakistan, Kuzey Kore, Letonya, Litvanya, Moğolistan, Norveç, Polonya, Ukrayna Başlıca Şehirleri: Moskova, St. Petersburg, Novosibirsk, Yekaterinburg Yüzölçümü: 17.098.242 km 2 Türkiye ile Saat Farkı: + 1 saat Devlet Başkanı: Dmitriy Anatolyevich Medvedev Başbakan: Vladimir Vladimirovich Putin İdari Bölümler: 83 idari birim.(21 Federe Cumhuriyet, 46 Oblast (bölge), 9 Kray (büyük il), 2 Federal kent yönetimi (Moskova ve St Petersburg), 1 Özerk Oblast, 4 Özerk Okrug (küçük özerk il) Bütün bu federal birimler 8 büyük Federal Okrug (çevre) birimi içine alınıp,bu yerlere bağlanmışlardır. Rusya Federasyonu'na bağlı 21 cumhuriyetin her birinin kendi ayrı anayasası ve devlet başkanı vardır. Bu anayasaların Rusya Federasyonu Anayasası'na uyumlu olması ve onunla çelişmemesi gerekmektedir 2. TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER GSYİH: 2.229 trilyon Dolar Büyüme: % 3.8 GSYİH - sektörlere göre: tarım: %4.2, endüstri: %33,8, hizmet: % 62 Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): % 6.7 İş gücü: 75.55 milyon İşsizlik Oranı: %7.6 Para Birimi: Ruble 3. DIŞ TİCARET 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 İHRACAT (BDT VE BAVUL TİC. DAHİL) 103 106,9 135,4 183,4 245,3 304,5 352,6 468,0 303,4 İTHALAT (BDT VE BAVUL TİC. DAHİL) 53,4 60,5 76,1 96,3 125,1 163,9 199,7 266,9 191,8 BDT ÜLKELERİ İLE TİCARET İHRACAT 15,3 16,2 20,5 29,4 32,6 43,4 52,6 69,9 46,8 İTHALAT 13,1 12,3 13,6 17,7 18,9 25,2 29,8 36,6 21,8 1

BAVUL TİCARETİ İHRACAT 2,4 1,2 1,7 1,6............... İTHALAT 12,1 14,5 18 17............... Kaynak : RF Federal Gümrük Servisi, Rf federal İstatistik Servisi, RF Merkez Bankası Başlıca İhracat Ürünleri Ham petrol ve petrol ürünleri Doğal gaz Demir-metaller Kimyasal maddeler Makine ve ekipman Başlıca İthalat Ürünleri Makine ve ekipman Kimyasal maddeler Gıda ve tarımdal ürünler Demirli metallar Rusya Federasyonu Dış Ticaretinde Başlıca Ülkeler (2009) İHRACAT İTHALAT Sıra Ülke Değer (Milyon $) Pay (%) Sıra Ülke Değer (Milyon $) Pay (%) 1 Hollanda 36 291 12,03 1 Çin 22 840 13,6 2 Italya 25 060 8,31 2 Almanya 21 231 12,7 3 Almanya 18 711 6,20 3 ABD 9 174 5,5 4 B. Rusya 16 717 5,54 4 Ukrayna 9 121 5,4 5 Çin 16 669 5,53 5 Fransa 8 425 5,0 6 Türkiye 16 385 5,43 6 İtalya 7 884 4,7 7 Ukrayna 13 780 4,57 7 Japonya 7 252 4,3 8 Polonya 12 500 4,14 8 B. Rusya 6 714 4,0 9 ABD 9 219 3,06 9 G.Kore 4 865 2,9 10 Finlandiya 9 159 3,04 10 Polonya 4 212 2,5 2

11 Kazakistan 9 147 3,03 11 Finlandiya 3 954 2,4 12 İngiltere 9 073 3,01 12 Kazakistan 3 585 2,1 13 Fransa 8 723 2,89 13 Hollanda 3 583 2,1 14 Japonya 7 263 2,41 14 İngiltere 3 534 2,1 15 İsviçre 6 349 2,10 15 Brezilya 3 510 2,1 16 Hindistan 5 937 1,97 16 Türkiye 3 215 1,9 17 G.Kore 5 689 1,89 17 Macaristan 2 629 1,6 18 Çek Cumh 4 435 1,47 18 Belçika 2 539 1,5 19 Letonya 4 155 1,38 19 Çek Cumh. 2 317 1,4 20 Belçika 4 044 1,34 20 İspanya 2 274 1,4 İLK 20 TOPLAMI 239 306 79,33 İLK 20 TOPLAMI 132 858 79,4 GENEL TOPLAM 301 652 100,0 GENEL TOPLAM 167 371 100,0 4. TÜRKİYE-RUSYA ARASINDAKİ İLİŞKİLER TÜRKİYE RUSYA FEDERASYONU DIŞ TİCARET VERİLERİ (Milyon Dolar) (Milyar dolar) Yıllar İhracatımız İİthalatımız Denge Hacim 2007 4,73 23,5-18,77 28,23 2008 6,48 31,31-24,83 37,79 2009 3,2 19,7-16,5 22,9 2010 (Ocak- Kasım) 4,1 19,1-15 23,2 TÜRKİYE-RUSYA ARASINDAKİ ANLAŞMALAR Türkiye ile Rusya Federasyonu arasındaki ticari ilişkiler, 8.10.1937 tarihli "Ticaret ve Seyrisefain Anlaşması" ile 25.2.1991 tarihli "Ticari ve Ekonomik İşbirliğine Dair Anlaşma" çerçevesinde yürütülmektedir. 3

Türkiye ile Rusya Federasyonu arasında "Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına ilişkin Anlaşma" 15.12.1997 tarihinde Ankara'da imzalanmış ve onay süreci 17 Mayıs 2000 tarihinde tamamlanmıştır. İki ülke arasında "Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması" 15.12.1997 tarihinde imzalanmış ve 1 Ocak 2000 tarihinden itibaren uygulanmaya başlanmıştır. İki ülke arasında Ticari, Ekonomik, Sınai ve Bilimsel-Teknik İşbirliğinin Geliştirilmesi Hakkında Uzun Vadeli Program, 15.12.1997 tarihinde imzalanmıştır. Türkiye-Rusya Federasyonu V. Dönem Karma Ekonomik Komisyonu (KEK) Toplantısı 20-23 Ekim 2000 tarihlerinde Ankara da yapılmış, imzalanan Protokol 17.12.2000 tarih ve 24263 sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır. Türkiye-Rusya Federasyonu VI. Dönem Karma Ekonomik Komisyonu (KEK) Toplantısı 29-30 Kasım 2004 tarihlerinde Moskova da yapılmış, imzalanan Protokol 9 Mart 2005 tarih ve 2005/8541 sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır. Türkiye-Rusya Federasyonu VII. Dönem Karma Ekonomik Komisyonu (KEK) Toplantısı 30 Mayıs 2006 tarihinde İstanbul da; VIII. Dönem KEK toplantısı 27-28 Mayıs 2008 tarihlerinde Moskova da gerçekleştirilmiştir. Türkiye-Rusya Federasyonu IX. Dönem KEK Toplantısı 3-6 Ağustos 2009 tarihlerinde Ankara da, X. Dönem KEK Toplantısı 11-12 Mayıs 2010 tarihlerinde Sn. Medvedev in ziyareti ile eş zamanlı olarak yine Ankara da yapılmıştır. RF Devlet Başkanı Medvedev in 11-12 Mayıs 2010 tarihlerinde ülkemizi ziyareti çerçevesinde 2010-2011 yılları İçin Ortak Turizm Eylem Planı imzalanmıştır. Her iki Ülke Vatandaşlarının Misafir Ülkede Güvenliğinin Sağlanması konusunda bir Ortak Bildiri ise Turizm Bakanlığı Müsteşarı ile Rus Federal Turizm Ajansı Başkanı tarafından 8 Haziran 2010 tarihinde İstanbul da imzalanmıştır. Türk-Rus Hükümetlerarası 11. Dönem KEK Toplantısı Protokolü 04.03.2011 tarihinde imzalanmıştır. Türkiye nin Rusya ya İhraç Ettiği Başlıca Ürünler Tekstil elyafı ve mamulleri Sebzeler meyveler ve mamulleri Kara ulaşım araçları Giyim eşyası ve aksesuarları Elektrikli makine ve cihazlar Metalden nihai ürünler Türkiye nin Rusya dan İthal Ettiği Başlıca Ürünler: Taşkömürü katranı ve ham petrolden ürünler Havagazsı, su gazı fakir gaz Demir ve çelik Demir dışı metaller ve mamulleri Taş kömürü linyit ve bunlardan üretilen Kok yağlar 4

EGE BÖLGESİ NDEN RUSYA YA YAPILAN İHRACAT 2009 $ 2010 $ Toplam 104.714.615 155.614.044 Türkiye de Rusya sermayeli toplam 1166 firma bulunmaktadır, bu firmaların 36 tanesi İzmir de faaliyet göstermektedir. 5. ODAMIZ İLE RUSYA ARASINDAKİ İLİŞKİLER Rusya Federasyonu İş ve İnceleme Gezisi (12-19 Ağustos 1995) Odamız organizasyonu altında 12-19 Ağustos 1995 tarihleri arasında Moskova ve St. Petersburg a iş ve inceleme gezisi düzenlenmiştir. T.C. Moskova Büyükelçiliği ne ziyarette bulunulmu, iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin geliştirilmesi yönünde önemli adımlar atılmıştır. Moskova Bölgesi İşadamları Heyeti(24-26 Mayıs 2000) Ülkemiz üle Rusya arasındaki ticari ve ekonomik ilişkileri geliştirmek amacıyla Rusya nın Moskova şehrinden bir işadamları heyeti 2027 Mayıs 1999 tarihleri arasında İzmir i ziyaret ederek Atatürk Organize Sanayi Bölgesi ve Ege Serbest Bölgelerini ziyaret etmişlerdir. 25 Mayıs 1999 tarihinde Odamızla Moskova Bölgesi adına Moskova Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Destekleme Ajansı arasında bir işbirliği protokolü imzalanmıştır. Rusya Heyeti ( 29 Ağustos 2000) Rusya Federasyonu Ankara Büyükelçiliği Ticari Ateşe Yardımcısı Sayın Aleksandr Tomilov ve Rusya Federasyonu İzmir Fahri Konsolosu Sayın Kerim Özsoydan berbaerindeki 25 kişilik Rusya Ticaret Heyeti 29 Ağustos 2000 tarihinde Odamıza bir ziyaret gerçekleştirmiştir. Rusya Heyeti (13 Kasım 2000) İstanbul Tepebaşı Tüyap Fuar ve Sergi Merkezi nde 23-26 Kasım 2000 tarihlerinde gerçekleştirilen Rusya İhraç Ürünleri Fuarı ve aynı dönemde DEİK Türk Rus İş Konseyi tarafından düzenlenen Türk-Rus İş Konseyi 8. Ortak Toplantısı nın tanıtımı amacıyla Odamızda 13 Kasım 2000 günü bir toplantı gerçekleştirmiştir. İzmir Enternasyonal Fuarı/Rusya Heyeti (26-28 Ağustos 2002) 71. İzmir Enternasyonal Fuarı sebebiyle Rusya Federayonu heyetine başkanlık eden Rusya Ticaret Ateşesi Mr. Tomilov Aleksandr ve Rusya Sanayiciler ve İşverenler Birliği Başkan Yardımcısı Sayıon Bogoyavlenski Alexei ve beraberindeki Rus işadamlarından oluşan bir grup 26 Ağustos 2002 tarihinde Odamızı ziyaret etmiş ve Yönetim Kurulu başkanı Sayın Ekrem Demirtaş ile görüşmüşlerdir. Toplanının ardından Türk ve Rus işadamları arasında ikili iş görüşmeleri gerçekleştirilmiştir. 5

İzmir Enternasyonal Fuarı/Rusya Heyeti (26 Ağustos 2003) Rusya Federaysonu Büyükelçi Vekili Sayın Nikolay Fomin ve Ankara Rusya Ticaret Ateşesi Sayın Vladimir Fitin Odamız Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem Demirtaş ı makamında ziyaret etmiştir. Rusya Ticaret ve Sanayi Odası Türkiye Temsilcisinin Odamızı Ziyareti( 17 Kasım 2006) Rusya Ticaret ve Sanayi Odası Temsilcisi Aleksandr Çernov Odamıza 17 Kasım 2006 tarihinde bir ziyarette bulunmuştur. Krasnodar Millletvekillerinin Odamızı Ziyareti ( 26 Nisan 2007) Krasnodar Milletvekilleri İvan Petrenko, Viktor Forostina, Vladimir Mayçenko, Nikolay Kravçenko, Galina Mozgova ve DEİk Koordinatör Yardımcısı Nurengiz Ekşi den oluşan bir heyet Yönetim Kurulu Başkan Yardımcımız Akın Kazançoğlu tarafından 26 Nisan 2007 tarihinde karşılanmıştır. Rusya Federasyonu İle İşbirliğinde Ticari Bilgi Kaynakları Semineri(26 Kasım 2008) İzmir Ticaret Odası ve Rusya Federasyonu Ticaret ve Sanayi Odası Türkiye Temsilciliği İş İstihbaratı Bölümü işbirliği ile 26 Kasım 2008 tarihinde Rusya Federasyonu ile İşbirliğinde Ticari Bilgi Kaynakları konulu bir seminer düzenlenmiştir. İş İstihbaratı Bölümü uzmanı Victor Sergey tarafından Rusya nın Ticaret ve Sanayi Odaları ile Moskova Dünya Ticaret Merkezi, Expocenter, Soyuexpertiza ve diğer partner kuruluşlar ile birlikte geliştirmekte olduğu Sanal Sergi ve İş İstihbaratı Bilgi Değişim Ağı Projesi hakkında bilgi verilmiştir. Rusya Ticaret Heyeti (14-16 Mart 2011) 13-16 Mart 2011 tarihleri arasında Rusya Federasyonu na yönelik olarak, Dış Ticaret Müsteşarlığı koordinasyonunda, Türkiye İhracatçılar Meclisi, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK), Türkiye İşadamları ve Sanayicileri Konfederasyonu (TUSKON) ve İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birlikleri (İMMİB) organizasyonunda Rusya Federasyonu Ticaret ve Müteahhitlik Heyeti Programı düzenlenmiş ve geziye Odamızı temsilen Yönetim Kurulu Başkan Yardımcımız Sayın Akın Kazançoğlu ve Yönetim Kurulu Üyemiz Sayın Erkan Güldoğan katılmıştır. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Devlet Bakanı Zafer Çağlayan ve çok sayıda bakanın da iştirake ttiği gezi sırasında Rusya Federasyonu Başbakanı Sn. Vladimir PUTİN in katılımlarıyla Türkiye- Rusya Federasyonu İş Forumu gerçekleştirilmiştir. Forum dan önce işadamları ikili görüşmeler yapma imkanı bulmuşlardır. Gezi sırasında Rusya ile vizelerin karşılıklı olarak 17 Nisan da kaldırılacağı duyurulmuştur. Odamızın uluslararası eşleştirme portalı olan TWP de Rusya dan 17 firma bulunmaktadır. Kaynaklar: DTM, İgeme, Ege İhracatçı Birlikleri, Moskova Ticaret Müşavirliği, CIA, T.C. Dışişleri Bakanlığı, TUİK 6