T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI 2003-2011 DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN ELAZIĞ
Türk tarımını kalkındırmadan Türkiye yi kalkındıramayız Recep Tayyip ERDOĞAN Başbakan
Ekolojik denge ve küresel gıda sorunları için şimdi tarım zamanı Mehmet Mehdi EKER Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı
Elazığ tarımında yapısal değişim ve dönüşüm çalışmaları
Tar m Türkiye BÜYÜDÜ... Son 8 yılın 7 sinde büyüyerek ekonominin tampon ve Türkiye nin lokomotif sektörü olan Tarım Sektörü, 75 Milyon insanımızın ve 30 Milyon turistin gıda ihtiyacını karşılamış, 1.525 ürün ile 184 ülkeye 15,3 Milyar dolarlık ihracat gerçekleştirmiştir. 7
Çiftçinin yüzü güldü 8
Çiftçi borçları silindi Elazığ da Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri nden aldıkları kredileri ödeyemeyen 2.459 çiftçimizin, 4 Milyon TL yi bulan borçları silindi. 9
Kefalet kanunu ile çiftçi mağduriyeti sona erdi 2007 yılında çıkarılan Kanun ile müteselsil kefalet yüzünden hacizle karşı karşıya olan çiftçilerimizin mağduriyeti giderildi. 10
Tarımsal kredi kullanımı arttı 2002 yılında %59 olan tarımsal kredi faiz oranları, sulama ve hayvancılık faaliyetlerinde sıfır a (faizsiz), diğer tarımsal faaliyetlerde % 5 e düşürüldü. T.C. Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri tarafından 2003 yılında çiftçilere 1 Milyon TL kredi kullandırılmış iken, 2011 yılında bu miktar 150,2 Milyon TL ye yükseldi. Bu dönemde, Elazığ çiftçisine kullandırılan kredi miktarı 150,2 kat arttı 11
Elazığ da tarımsal destekler
Tarımda İlk ler Dönemi Başlatıldı İlk kez Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli başlatıldı(2010). Devlet destekli tarım sigortası uygulamaları başlatıldı (2006). 174 ALO GIDA HATTI kuruldu (2009). Tarım arazilerinin Bölünemez Parsel Büyüklüğü belirlenerek fiili toplulaştırma yapılması sağlandı(2007). Kırsal kalkınma yatırımları desteklendi (2005). GAP ve DAP kapsamında yer alan illerde 50 baş ve üzeri hayvancılık yatırımlarının desteklenmesine başlandı (2010). Damızlık süt sığırcılığı, büyükbaş hayvan yetiştiriciliği, küçükbaş hayvan yetiştiriciliğine % 60 indirimli faiz uygulaması başlatıldı(2006). Büyükbaş Besi Hayvancılığında sıfır faizli işletme kredisi, büyükbaş besi, süt ve küçükbaş hayvancılık yatırımlarında % 50-60 oranlarında indirimli faizli kredi uygulaması başlatıldı(2010). Basınçlı sulama sistemi yatırımlarına, % 50 hibe ve sıfır faizli 5 yıl vadeli kredi uygulamaları başlatıldı (2006-2007). 13
Sünede havadan ilaçlamaya son verildi tamamen yerden ilaçlamaya geçildi ve sünede biyolojik mücadele başlatıldı (2006). Meyve bahçelerinin yenilenmesi çalışmalarına destek verildi(2005). Sertifikalı tohumluk ve fidan kullanan üreticilere destek verildi(2005). Gübre desteği nakit olarak doğrudan çiftçilere verildi (2005). Toprak analizi için ilave destek uygulaması başlatıldı (2005). Ürün konseyleri kuruldu(2009). Akredite veteriner hekimlik uygulaması başlatıldı (2006). Yerli hayvan genetik kaynakları halk elinde koruma altına alındı (2005). Sertifikalı tohum üreticilerine destek verilmeye başlandı (2008). Su ürünleri üretimine destek verilmeye başlandı(2005). Küçükbaş hayvancılığına destek verildi (2006). Sertifikalı Tarım Danışmanlığı Uygulaması başlatıldı (2009). Tarımsal İşletme Kayıt Sistemi oluşturuldu (2010). İyi tarım ve örtü-altı iyi tarım uygulamalarına destek verildi(2009). Anaç sığır ve manda desteklemesi uygulaması başlatıldı.(2008) Hayvan başı destek ödemesi başlatıldı(2008). Kuraklıktan zarar gören çiftçilerimize nakdi destek verildi (2007). Hububata prim desteği verildi (2005). Çiftçilerimize mazot desteği verildi (2003). Tarımsal kalkınma kooperatiflerine faizsiz kredi verildi (2003). Arıcılık destekleme kapsamına alındı (2003). Organik tarım için ilave destek uygulaması başlatıldı (2005). Organik Tarım Bilgi Sistemi kuruldu(2005). Gıda Güvenliği Bilgi Sistemi kuruldu(2007). 14
Bitki koruma ürünleri için Bayilik Sınav Sistemi getirildi (2007). Üreticilere tarım danışmanı istihdamı için destek verildi (2009). Çiğ sütün süt tozu olarak değerlendirilmesine destek verildi (2009). Koyun ve keçi sütüne sığır sütünden farklı olmak üzere destekleme verildi (2009). Ulusal süt kayıt sistemi ve damızlık koyun keçi kayıt sistemi kuruldu (2009). Süt fiyat düzenlemesi desteği verildi (2009). Buzağı desteği verildi(2003) Reçeteli zirai ilaç satışı uygulamasına geçildi(2009). Don zararına destek verildi (2010). Et ve Yumurta Tavukçuluğuna % 50 kanatlı sektörüne ise % 60 faiz indirimli biyogüvenlik kredisi uygulandı (2010). Aşı desteği verildi(2005). Alo Ofis Ürün Alım Hattı kuruldu (2005). Yağlı tohumlardan aspire prim desteği verildi (2006). Tiftik üretimi desteği verildi(2006). Baklagiller prim desteği kapsamına alındı (2008). Arıcılık Kayıt Sistemi (AKS) ile tüm veriler kayıt altına alınmaya başlandı (2008). İşletme başına tarımsal yayım ve danışmanlık desteği verildi(2009). Fark ödeme desteklerinin havza bazlı yapılmasına başlandı(2010). Tritikale prim desteği kapsamına alındı (2010). Web Tarım TV yayına başladı (2010). İlk kez büyükbaş ve küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinde faizsiz, 7 yıl vadeli kredi uygulaması başlatıldı (2010). İlk kez büyükbaş hayvan besiciliğinde faizsiz, 2 yıl vadeli kredi uygulaması başlatıldı (2010). 15
Mazot desteği başlatıldı Elazığ da çiftçilerimize, bu dönemde 32,2 Milyon TL mazot desteği sağlandı. 16
Kimyevi gübre desteği doğrudan çiftçimize ödendi Kimyevi gübre desteği doğrudan çiftçimize verildi, gübre fiyatlarındaki artıştan üreticimizin olumsuz etkilenmesi önlendi. Elazığ çiftçisine, bu dönemde toplam 27,6 Milyon TL gübre desteği sağlandı. 17
İşimiz destek, amacımız daha çok üretmek Elazığ da 2002 yılında toplam 20,8 Milyon TL tarımsal destek verilmiş iken, 2011 yılında 34,5 Milyon TL destek verildi. Bu dönemde toplam 264 Milyon TL tarımsal destek ödendi. 2002-2011 döneminde, Elazığ da toplam tarımsal desteklemeler % 66 arttı. 18
Prim destekleri arttı Elazığ da 2002 yılında 108 Bin TL prim desteği verilmiş iken, 2011 yılında 2,2 Milyon TL destek verildi. 2003 2011 yıllarında, çiftçilerimize toplam 13,6 Milyon TL prim desteği verildi. 2002-2011 döneminde Elazığ da çiftçilerimize ödenen prim miktarı 20 kat arttı. 19
Hayvancılığa özel önem verildi Elazığ da 2002 yılında 97 Bin TL hayvancılık desteği verilmiş iken, 2011 yılında 19,8 Milyon TL destek verildi. 2003 2011 yıllarında, çiftçilerimize Elazığ ilimizde toplam 68 Milyon TL hayvancılık desteği verildi. 2002-2011 döneminde, Elazığ da çiftçilerimize ödenen hayvancılık desteği miktarı 204 kat arttı. Doğu Anadolu Projesi kapsamındaki illerde Etçi Ve Kombine Irklarla Kurulacak Damızlık Sığır İşletmesi Yatırımlarının Desteklenmesine İlişkin 2010/34 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı gereğince; Yeni inşaat yatırımında % 30, Damızlık Gebe Düve alımında % 40, Sağım Ünitesi ve/veya soğutma tankı alımında % 40 oranında hibe desteği uygulanmaktadır. 20
Tarımsal Kalkınma Kooperatiflerine tam destek, bereketli gelecek Elazığ da 1999-2002 döneminde 1 adet kooperatif projesine 150 Bin TL kredi desteği sağlanmış iken, 2003-2011 döneminde 10 adet kooperatif projesine 6,5 Milyon TL destek sağlandı. Bu projeler ile 712 aile desteklendi. Kooperatiflere verilen kredi desteği 43,3 kat arttı. 21
Kuraklığa ve dona karşı nakdi destek verildi Elazığ da çiftçimiz kuraklığa karşı yalnız bırakılmadı. 2008 yılında Elazığ da meydana gelen kuraklıktan zarar gören çiftçilerimizin mağduriyetini önlemek için kuraklık desteği verildi. 2008 yılında 7.474 çiftçimize 4,2 Milyon TL kuraklık desteği ödendi. Ayrıca, zarar gören çiftçilerimizin Ziraat Bankası ile Tarım Kredi Kooperatiflerine olan tarımsal kredi borçları 1 yıl süre ile ertelendi. 2090 sayılı Kanun kapsamında 2010 yılında meydana gelen don afetinden zarar gören Elazığ ilimizde çiftçilerimize dekar başına 150 TL destek verildi ve Ziraat Bankası ile Tarım Kredi Kooperatiflerine olan çiftçi kredi borçları 1 yıl süreyle ertelendi. Ayrıca, 2010 yılında don zararı gören 3.065 çiftçiye yaklaşık 8,2 Milyon TL yardım yapıldı. 22
Ürünler işlendi, kazanç çoğaldı Kırsal kalkınma hamlesi başlatıldı. Tarım-sanayi entegrasyonunu sağlayan % 50 hibe destekli Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı 2006 yılında başladı. Böylece tarımsal ürünlerin işlenmesi, paketlenmesi, ambalajlanması, depolanması ve makine-ekipman alımları gibi ekonomik yatırımlar desteklendi. 1.162 adet makine-ekipman alımı için 4,5 Milyon TL destek verildi. Elazığ da 2006-2011 döneminde 5,9 Milyon TL tutarında 29 proje tamamlanarak, 390 kişiye istihdam sağlandı. 23
Cumhuriyet tarihinde bir ilk; tarım sigortası Doğal afetlerden etkilenen üreticilerin mağduriyetlerini gidermek üzere 70 yıllık bir rüya olan Tarım Sigortası uygulamaları 2006 yılında başlatıldı. Bugüne kadar, Türkiye genelinde 1 Milyon 826 Bin, Elazığ da 1.675 poliçe kesildi ve poliçe bedelinin %50 si hibe olarak karşılandı. 24
Veteriner hekim ve mühendisler çiftçimizin yanında Türkiye de 7.500, Elazığ da ise 66 tarım danışmanı göreve başlatıldı. Tarım danışmanı sayısı 2012 yılında alınacaklarla birlikte Türkiye de 10.000 e, Elazığ da ise 106 ya yükselecektir. Türkiye de ilk kez performansa dayalı sözleşme yenileme esası bu personel için uygulandı. Tarım danışmanlarının büyük bir kısmı kadroya geçirildi. 25
Suni tohumlama çalışmaları Özel veteriner hekim uygulamasıyla suni tohumlama çalışmaları hız kazandı. Elazığ da, 2002 yılında 8.592 adet suni tohumlama yapılıyor iken, 2011 yılında 15.056 adede ulaştı. 2003 2011 yıllarında 133.758 adet suni tohumlama yapıldı. Suni tohumlama sayısı % 75 arttı. 26
Hayvan hastalıklarıyla daha etkili mücadele... Hayvan hastalıklarıyla mücadele için önemli projeler hayata geçirildi. 2010 yılında ŞAP aşılama kampanyası ile Elazığ da hayvan varlığının % 93 ü aşılandı. 2003-2011 döneminde toplam 2 Milyon hayvan aşılandı. 2003-2011 döneminde 252 Bin büyükbaş hayvan kayıt altına alındı. 27
Halk sağlığını korumak ve güvenli gıda tüketimini sağlamak üzere gıda üretim ve satış yerlerinde denetimler arttırıldı. Elazığ daki gıda denetçisi sayısı, 2002 yılında 5 iken, 2011 yılı sonu itibariyle 22 ye çıkartıldı. Gıda denetimi sayısı ise, 2002 yılında 961 adet iken, 2011 yılında 3.127 adede çıkarıldı. 2009 GIDA YILI ilan edildi. 174 ALO GIDA HATTI hizmete açıldı. Güvenilir gıda, sağlıklı yaşam... 174 alo gıda hattı 28
Süne mücadelesi Havadan ilaçlamayı kaldırarak, uygulamaya konulan etkin tedbirler neticesinde Ülke genelinde ilaç kullanımını 901 tondan 104 tona emgili dane oranını da % 3,8 den %0,73 e düşürüldü. Sünenin neden olduğu kalite kayıpları azaltıldı. Daha önceki yıllarda paçal yapılmak üzere kaliteli buğday ithalatı yapılırken bu ihtiyaç ortadan kaldırıldı. Sünede biyolojik çalışma başlatıldı. Bu çerçevede ağaç dikimi, faydalı böcek üretimi ile keklik üretim ve salımı çalışmaları yapıldı. 29
Mera ıslahında dev adım... Mera ıslah çalışmalarına büyük önem verildi. Sağlanan destekler ve yapılan ıslah çalışmaları ile yem bitkileri üretim alanlarında önemli artışlar sağlanarak kaliteli kaba yem ihtiyacının % 75 i karşılanır hale geldi. Elazığ da, 9 proje kapsamında 20.974 da alanda mera ıslahı yapıldı. 30
Çiftçi eğitim ve yayım çalışmaları Elazığ da 2003-2011 döneminde, 34 adet çiftçi eğitim kursu açıldı. Böylece 1.120 çiftçi eğitildi, 20.774 adet kitap-broşür çiftçileri bilgilendirmek amacıyla dağıtıldı. 31
Doğu Anadolu Projesi Proje kapsamında yatırıma alınan 10 projenin 8 i tamamlandı, 4,5 Milyon TL hibe desteği ödendi. 32
TİGEM faaliyetleri Tarım İşletmelerinden, sertifikalı 4.475 ton hububat, 126 ton yem bitkileri tohumlukları ve endüstri bitkileri tohumluğu ile üstün vasıflı 259 baş damızlık sığır ve 1.591 baş damızlık koyun arz edildi. Çiftçilerin sertifikalı tohumluk kullanımının yaygınlaştırılması ve tohumluğa kolay ulaşımının sağlanması amacıyla İl geneline 2 adet TİGEM bayiliği kuruldu. Bayi Otomasyon Sistemine geçildi. 2010 yılındaki Elazığ depreminde hayvanları telef olan yetiştiricilerimize, 224 baş damızlık inek ve 984 baş damızlık koyun ücretsiz olarak dağıtıldı. 33
Sertifikalı tohumluk Üretimde bolluk Sertifikalı tohum kullanımına 2005 yılında ilk kez destek verilmeye başlandı. Elazığ da sertifikalı tohumluk kullanan çiftçilerimize 2005-2011 döneminde toplam 596 Bin TL destekleme yapıldı. 34
TMO alımları Toprak Mahsulleri Ofisi, Elazığ da son 9 yılda 58.750 ton hububat alımı yaptı ve karşılığında çiftçilere 23 Milyon TL ödedi. 35
Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu kuruldu 2007 2013 döneminde AB tarafından kırsal kalkınmanın desteklenmesi için ülkemize 874 Milyon Avro hibe sağlanacaktır. Bu rakama 292 Milyon Avroluk ulusal katkı eklendiğinde toplam kamu katkısı olarak 1 Milyar 166 Milyon Avro kırsal alanların kalkındırılmasına hibe destek olarak kullandırılacaktır. IPARD Programı kapsamında; et, süt, meyve-sebze, su ürünleri sektörlerinde ve kırsal kalkınma faaliyetlerinin çeşitlendirilmesi kapsamında, AB kaynaklı kırsal kalkınma desteklerinden çiftçilerimizin yararlanması sağlanacaktır. Kurumun Elazığ İl Koordinatörlüğü kuruluş çalışmaları başlatıldı. Kurum ile Elazığ da; et, süt üretimi ve kültür balıkçılığına yönelik yatırım faaliyetleri, süt ve süt ürünleri işlenmesi pazarlanması, et ve et ürünleri işlenmesi ve pazarlanması, çiftlik faaliyetlerinin çeşitlendirilmesi ve geliştirilmesi, ile üretici gruplarının kurulmasına hibe desteği verilecektir. 36
Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Fonu ile Özel İdare kaynaklı projeler Elazığ da 2003-2011 Döneminde Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Fonu kaynaklarından tarımsal projeler için 662 çiftçimize toplam 2,74 Milyon TL kaynak kullanıldı. 2003-2011 döneminde, Özel İdare kaynaklarından 116 adet proje desteklendi, 2,2 Milyon TL kaynak kullanıldı, 50.000 adet fidan ve 234 ton muhtelif tohum dağıtıldı. 37
Diğer çalışmalar... Elazığ da 2003 yılında alabalık üretimi 280 ton/yıl iken, 2009 yılında 8.360 ton/yıl, 2010 yılında 18.660 ton/yıl a yükseldi. 38
Elazığ da artış gösteren bazı ürünler Üzüm Üretimi; 2002 yılında 16.422 ton iken 2010 yılında 96.675 tona yükseldi. Son 8 yıldaki artış % 488. Çilek Üretimi; 2002 yılında 2.414 ton iken 2010 yılında 5.767 tona yükseldi. Son 8 yıldaki artış % 139. Hıyar Üretimi; 2002 yılında 3.083 ton iken 2010 yılında 4.884 tona yükseldi. Son 8 yıldaki artış % 58. 39
Türk tarım sektörü, 75 milyon insanımızın ve 30 milyon turistin gıda ihtiyacını karşılıyor. 1.525 ürün ile 184 ülkeye 15,3 milyar dolarlık ihracat gerçekleştiriyor.