AFET MÜDAHALE ve YARDIM MÜDÜRLÜĞÜ 2000 YILI FAALİYET RAPORU SUNUŞ A. AFET MÜDAHALE ve YARDIM MÜDÜRLÜĞÜ NÜN YAPISI A1. KURULUŞ ve PERSONELE GENEL BAKIŞ 4 A2. STOK DURUMU 7 A3. BÜTÇE 8 B. 2000 YILI ANA FAALİYETLERİ B1. YURTİÇİ ANA FAALİYETLER 9 a. 2000 YILI YURTİÇİ DOĞAL AFET MÜDAHALELERİ 9 1. DEPREMLER 9 MARMARA - DÜZCE ÇUBUK ORTA BEYPAZARI URUŞ ADAPAZARI HENDEK AKŞEHİR BOLVODİN 2. SELLER 32 3. YANGINLAR 32 4. ÇİĞ ve YOĞUN KAR YAĞIŞI 32 5. KURAKLIK 33 6. ENDÜSTRİYEL AFETLER 33 b. YURTİÇİ FAKİR ve DÜŞKÜNLERE YARDIM FAALİYETLERİ 33 c. YURİÇİ ŞUBELER ve ŞUBELER ARACILIĞI ile YAPILAN YARDIMLAR 34 B2. YURTDIŞI FAALİYETLER YURTDIŞI SAVAŞ / AFET MÜDAHALELERİ 1. YERLEŞİK EKİPLER 36 AZERBEYCAN EKİPLERİ KOSOVO EKİPLERİ 2. AYNI YARDIM SEVKİ (KONVOY) ve DAĞITIM 38 3. NAKDİ YARDIM 39 C. YÜRÜTÜLEN PROJELER C1. OTOMASYON 40 C2. ACİL OPERASYON MERKEZİ KURMA ÇALIŞMALARI (AFOM) 41 C3. AFET PLANLAMA ÇALIŞMALARI 43 1. ULUSAL AFET PLANLAMA ÇALIŞMALARI 2. YÜRTDIŞI MÜDAHALELERİ PLANLAMA ÇALIŞMALARI C4. EĞİTİM 46 C5. GÖNÜLLÜLER PROJESİ 46 C6. ERZURUM ŞUBE ve DUMLU DEPO YENİLEME ve OTOMASYON ÇALIŞMALARI 47 C7. KIZILAY DA YENİDEN YAPILANMA PROJESİ 47 1
KAYNAKLAR : 1. AFET MÜDAHALE ve YARDIM MÜDÜRLÜĞÜ ŞEFLİKLERİNİN İSTATİSTİK DÖKÜMLERİ 2. DEPO STOK ÇİZELGELERİ 3. P.B.M.K NIN HAZIRLAMIŞ OLDUĞU BÜTÇE DÖKÜMLERİ 4. MARMARA DÜZCE DEPREMLERİ KRİZ MASASI DÖKÜMANLARI 5. MARMARA DÜZCE DEPREMLERİ BAŞBAKANLIK KRİZ RAPORLARI 6. AFETLERE GİDEN EKİPLERİN DÖNÜŞ RAPORLARI 7. KIZILAY ARŞİVLERİNDEKİ RESİMLER 8. YURTDIŞI EKİP RAPORLARI 9. YÜRÜTÜLEN PROJELERİN DÖKÜMLERİ 10. PNS RAPORLARI 11. ALMAN KIZILHAÇ I GÖRÜNÜM DERGİSİ 12. FEDERASYON GÖRÜNÜM DERGİSİ EKLER : EK- A TÜRKİYE KIZILAY DERNEĞİNİN AFETLERDE YETKİ VE SORUMLULUKLARINA DAİR KANUNİ DÜZENLEMELER EK B KIZILAYIN 17 AĞUSTOS MARMARA DEPREMİNE İLK 9 GÜNLÜK SEVKİYAT LİSTESİ EK C KIZILAYIN 17 AĞUSTOS MARMARA DEPREMİNDE ULUSAL / ULUSLAR ARASI EKİP FAALİYET LİSTESİ EK D 2000 YILI İÇİNDE ŞUBELERE GÖNDERİLEN MALZEMELER EK E İNTERTEKS DEPOSUNDAN ŞUBELERE GÖNDERİLEN MALZEMELER 2
GİRİŞ : Geçmişte birçok doğal afet ile karşılaşan Türkiye ; bugünde aynı afet riskleri taşımaktadır. Kızılay, bu afetlerde kendi ilkeleri çerçevesinde ve misyonu doğrultusunda afetzedelere hizmet vermiştir. Kızılay ın hizmetleri sadece Türkiye sınırları içinde kalmamış; yurtdışında da başarılı insani yardım operasyonları gerçekleştirilmiştir. Hizmetin götürüldüğü alanın İNSAN olduğu düşünülürse,kızılay büyük bir sorumluluk taşımaktadır. Geçmişteki başarılı hizmetlerini daha kaliteli şekilde sürdürmek için yoğun çalışmalar içindedir. Afet Müdahale ve Yardım Müdürlüğü ; Kızılay ın Afet Müdahale ve Yardım çalışmalarının Genel Merkez de koordinasyonunu, yönlendirmesini, merkezde ve afet alanında afet yönetimini yapmaktadır. Hazırlamış olduğumuz Afet Müdahale ve Yardım Müdürlüğü nün 2000 Yılı Faaliyet Raporunda da 2000 yılı içinde Müdürlüğümüz hizmetleri görülmektedir. Rapor, Afet Müdahale ve Yardım Müdürlüğünün organizasyon yapısını, Marmara ve Düzce Depremlerini, yürüttüğü faaliyetlerini ve projeleri kapsamaktadır. 1999 yılında verilmeye başlanan bu hizmetler 2000 yılında da devam ettiği için raporda tamamı yer almıştır. HEDEF : Kızılay ın genel hedefi Herhangi bir afet durumda en çok 2 saat içinde afet bölgesine ulaşmak, net bilgi almak ve afet boyunca maksimum 300.000 kişiye sorumluluk alanı içindeki hizmetleri vermek dir ve bu aynı zamanda Afet Müdahale ve Yardım Müdürlüğünün de hedeflidir. AMAÇ : Afet Müdahale ve Yardım Müdürlüğünün yürüttüğü faaliyetlerin amacı; afet dışı durumlarda; afete hazırlılık çalışmalarını yürütmek, planlamaları yapıp güncelleştirmek ve Kızılay ın iç dış yardım faaliyetlerini organize etmek, Etimesgut Merkez Depo ve Bölge Depoları ile koordinasyonu sağlayarak malzemelerin sevk ve idaresini, adı geçen müdürlükler vasıtasıyla gerçekleştirilmektir. Afet anında ise en hızlı, en etkin şekilde müdahaleyi gerçekleştirmek, muhtaç insanların yardımına en kısa sürede ulaşmaktır. Kızılay, Afet Müdahale ve Yardım Müdürlüğünün yukarıda açıklanan hedef ve amaçları ile dünyada insanlık onurunu, gücü çerçevesinde korumak için hizmet vermektedir. 3
1. AFET MÜDAHALE ve YARDIM MÜDÜRLÜĞÜ NÜN YAPISI A1. KURULUŞ VE PERSONELE GENEL BAKIŞ AFET MÜDAHALE ve YARDIM MÜDÜRLÜĞÜ Kızılay ın temel ilke ve amaçları doğrultusunda afet hizmetlerini planlamak, yurt içinde ve dışında meydana gelen savaş ve her türlü doğal afete müdahale etmek, felakette derneğe düşen sağlık dışındaki yardım hizmetlerini yerine getirmek, yoksul ve muhtaç kimselere yardımda bulunmak, derneğin tasarrufunda bulunan malzemelerin ikmal, demirbaş ve merkez stok kontrol hizmetlerini yürütmek amacıyla tüzüğün 68. maddesi uyarınca kurulmuştur Bağlı olduğu makam: Genel Müdür ve İdari İşler Genel Müdür Yardımcısı Personel: 1 Müdür 1 Müdür Yardımcısı 5 Uzman 4 Şef 7 Memur Görev Tanımı: Afet Müdahale ve Yardım Müdürlüğü, yukarıda tanımlanan amaçlar doğrultusunda tüm çalışmaları planlı, koordineli ve en kısa sürede tamamlamakla yükümlüdür. Malzeme İkmal Şefliği Görev Tanımı: Malzeme İkmal Şefliği, tüm depoların malzeme stok ve hareketlerinin takibi, kurum içi ve kurum dışı gelen malzeme ve yardım taleplerinin karşılanması işlemlerini yürütür. Bu amaçla, yapılacak her malzeme hareketi için depolardaki malzeme stokunu kontrol eder, tahsis emrini hazırlar, onayını alır ve ilgili depoya gönderir. Malzeme satın alım taleplerini Alım Satım Müdürlüğü ne iletir, depolarda malzeme giriş-çıkışlarını kontrol eder. Malzeme stok kartlarının tutulması ve kartların yıl sonunda depodaki kartlarla karşılaştırılması Malzeme İkmal Şefliği tarafından yapılır. Depolarda çalışan muvakkat (geçici) işçilerin sözleşmelerinin uzatılması, hurda malzemelerin satış emirlerinin Genel Müdürlük onayına sunulması ve depolardan gelen onarım taleplerinin Fen İşleri Müdürlüğü ne iletilmesi de Malzeme İkmal Şefliği görevleri içindedir. İç Yardımlar Şefliği Görev Tanımı: İç Yardımlar Şefliği, Kızılay Şubelerinden gelen ayni ve nakdi yardım taleplerinin koordinasyonunu yapar. Bu koordinasyon görevi, Plan Bütçe ve Mali Kontrol Müdürlüğü tarafından ödenek halinde çıkarılan ve Merkez Müdürlüğü tarafından ödenen yardımların dağıtılması, takip edilmesi ve denetlenmesini içermektedir. 4
Afet Planlama, İzleme ve Değerlendirme Şefliği Görev Tanımı: Afet Planlama, İzleme ve Değerlendirme Şefliği, Kızılay ın misyonu, vizyonu ve stratejileri doğrultusunda; tüm ilgili kurum ve kuruluşlarla koordinasyon kurarak planlamada ihtiyacı olan veri tabanını oluşturur. Bu verilere bağlı afet müdahale planlarını hazırlar, ulusal ve uluslararası ilgili kuruluşlar ve sivil toplum örgütleri ile işbirliği içinde tespit ettiği ihtiyaçlar doğrultusunda projeler geliştirir. Bu projeleri uygulamaya koyar, izler ve amacına uygun tamamlanmasını sağlar. Afet müdahale planlarının sağlıklı uygulanabilmesi için gerekli olan kalifiye insan gücünü belirler, eğitim ihtiyaçlarını saptar, Eğitim ve Organizasyon Müdürlüğü ile koordinasyon sağlayarak bunların gerçekleşmesini takip eder. Bu hizmete destek olacak Gönüllü çalışmaların organize eder. Gönüllülerin bu eğitimlerden yararlanmasını sağlar. Afet müdahale için sorumlu olan Operasyonlar şefliği ile koordineli gönüllülerin Kızılay afet içi ve dışı faaliyetlerini düzenler. Afet sırasında afet planının uygulama sürecini izler, rapor düzenler ve afet sonrası planlarını güncelleştirir, geliştirir ve ihtiyaç proje ve faaliyetlerini belirler. Yıllık Faaliyet Raporlarını hazırlar. Yıllık Müdürlük bütçesini geliştirir. Ulaştırma ve Haberleşme Şefliği Görevleri: Ulaştırma ve Haberleşme Şefliği, Kızılay a ait bütün araçların kayıt, takip, sigorta ve bakım işlerinin organizasyonundan sorumludur. Araçların sigortalarının yapılması, primlerinin yatırılması, takip edilmesi, kaza durumlarında gerekli işlemlerin yürütülmesi ve onarım yaptırılması, gereken hallerde ödeme emrinin çıkarılması bu şeflik tarafından yapılmaktadır. Afete Müdahale planlarının sağlıklı yürütülebilmesi için gerekli olan acil haberleşme sisteminin Türkiye genelinde planlı bir şekilde kurulmasını, oluşturulan teknik ekibin eğitim ve tatbikat çalışmaları ile göreve hazır bekletilmesini sağlar. İhtiyaca göre araç ve haberleşme ekipmanı talebinde bulunabilmek için teknik şartnameler hazırlar ve Alım Satım Müdürlüğü ile koordineli alımın gerçekleşmesini sağlar. Dünyadaki teknolojik gelişmeleri izler ve Kızılay a uyarlar. Sistemin başarılı çalışması için ulusal ve uluslararası ilgili kuruluşlar ve sivil toplum örgütleri ile işbirliği içinde gerekli sözleşmeleri hazırlar, ilgili makamlara sunar ve protokoller imzalar. Operasyonlar Şefliği Görev Tanımı: Operasyon Şefliği ; operasyon görevleri, afet anında her türlü acil müdahalenin yapılması, afet ekiplerinin oluşturulması, malzemenin yerine ulaştırılması, ihtiyaç sahiplerine dağıtılması ve karşılaşılabilecek her türlü problemin çözülmesini içerir. Afet müdahale süresinde bölge ekiplerini ve ekip raporlarını takip eder, ekipler arası koordinasyonu sağlar. Afet sonrası faaliyet raporunu hazırlayıp ilgili makamlara ve Afet Planlama, İzleme ve Değerlendirme Şefliğine teslim eder. Dış Yardımlar Şefliği Görev Tanımı: Dış Yardımlar kapsamındaki görevler ise, Dışişleri Bakanlığı, Başbakanlık talebine ve yurtdışından gelecek appeal çağrısına uygun yardımların hazırlanması ve yerine ulaştırılmasını içermektedir. Bu görev kapsamında, yerleşik ekiplerin (hastane, mülteci 5
kampları) taleplerinin takip edilmesi, karşılanması ve denetlenmesi, münferit ekipler için malzeme ve personel sağlanması, kara, hava, deniz araçlarının tahsis edilmesi, gümrük izinlerinin alınması, ekibin takip edilmesi, yardım talep eden ülkeler ile resmi yazışmaların yapılması, nakdi yardım işlemlerinin takip edilmesi bulunmaktadır. Tüm bu çalışmaları faaliyet raporu haline getirir ve ilgili makamlara ve Afet Planlama, İzleme ve Değerlendirme Şefliğine teslim eder. ÖNERİLEN SON ORGANİZASYON ÇALIŞMALARI Yeniden yapılanma çerçevesinde 1 müdür, 1 müdür yardımcısı, 7 uzman, 5 şef, 12 memur ve 2 teknisyenden oluşan 28 kişilik personelle çalışmalarını yürütmeyi planlamaktadır ve aşağıdaki şema önerilmektedir. AFET MÜDAHALE ve YARDIM MÜDÜRLÜĞÜ ÖNERİLEN ORGANİZASYON ŞEMASI Müdür Müdür Yrd. Malzeme İkmal Şefliği İç Yardımlar Şefliği Afet Planlama, İzleme, Değerlendirme Şefliği Ulaştırma ve Haberleşme Şefliği Operasyonlar Şefliği Uzman 7 MEMUR A2. STOK DURUMU 17 Ağustos 1999 Marmara Depreminden sonra tüm depolarımızın çadır, battaniye, uyku tulumu ve soba gibi ana kalem malzemelerimizin stok durumu haftalık olarak takip edilmektedir. Aşağıda görülen tablo ve grafiklerde Marmara depreminden önce sonra ve 2000 yılı sonu çadır ve battaniye hareketleri görülmektedir. TEMEL AFET MALZEMESİ STOK GÖRÜNÜMÜ Çadır Battaniye Marmara Dep. Önce 28.944 213.601 Marmara Dep.Sonra 11.339 101.748 2000 yıl sonu itibariyle 20.422 128.922 6
Kalemler Açıklamalar Bütçe payları Harcanan Kalan 210 Yurtiçi geçici görev yollukları 300.000.000 400.310.000-100.310.000 320 Yurtiçi ulaştırma giderleri 2.000.000.000 1.974.589.395 25.410.605 340 Tarifeye bağlı giderler 50.000.000.000 40.382.012.733 9.617.987.267 410 Kırtasiye giderleri 250.000.000 32.994.000 217.006.000 415 Baskı - yayım alımları 240.000.000 70.200.000 169.800.000 460 Özel malzeme alımları 6.000.000.000.000 2.615.767.985.689 3.384.232.014.311 940 Yurtiçi savaş / afet yardımı 6.100.000.000.000 1.971.000.570.330 4.128.999.429.670 941 Yurtdışı savaş ve afet yardımı 209.127.782.620 180.133.359.269 28.994.423.351 942 Yurtiçi güçsüz ve muhtaç yardımı 60.000.000.000 28.393.262.616 31.606.737.384 943 Yurtdışı güçsüz ve muhtaç yardımı 136.389.659.232 159.907.779.855-23.518.120.623 944 Şube ve sosyal faaliyetler ile aş ocaklarına yrd. 2.700.000.000 2.500.000.000 200.000.000 938 Ayni yardımlar 3.000.000.000 3.000.000.000 980 Diğer destek yardımlar 4.000.000.000.000 369.713.820.819 3.630.286.179.181 16.564.007.441.852 5.370.276.884.706 11.193.730.557.146 7
250.000 Çadır - Battaniye Stok Hareketleri 200.000 150.000 battaniye battaniye 100.000 50.000 çadır 0 Marmara Dep. Önce Marmara Dep.Sonra 2000 yıl sonu itibarıyle Dönemler Seriler 2 Seriler 1 19.12.2000 tarihi itibariyle depolarımızda 13.918 adet afet çadırı, 2.314 adet kışlık çadır ve 4.190 adette diğer çeşitlerde çadır olmak üzere; tüm depolarda toplam 20.422 adet çadır bulunmaktadır. 19.12.2000 tarihinde alınan 2000 yılına ait son stok çizelgesine göre 128.922 adet battaniye, 39.540 adet uyku tulumu, 11.166 adet soba katalitik ve 84 adet seyyar mutfak stoklarımızda bulunmaktadır. Çizelge EK A dadır. A3. BÜTÇE 2000 yılında Derneğimiz bütçesinden Afet Müdahale ve Yardım Müdürlüğü ne 16.457.810.970.500.-TL ayrılmıştır. Tabloda verilen rakamlarda dış yardımlar için devlet tarafından Kızılay a aktarılan paralar yer almamaktadır (Çeçenistan, Mozambik, Etiyopya fonu ). Fakat diğer kalemlerde bütçeye aktarım yapılmıştır. Aşağıda verilen tabloda aktarımlar ile toplamlar verilmiştir. Kalemlerin dağılımı aşağıdaki gibidir. 8
1998 1999 2000 2001 yıllarına ait bütçe dökümleri; HARCAMA KALEMİ 1998 1999 2000 2001 TAHSİS EDİLEN GERÇEKLEŞEN TAHSİS EDİLEN GERÇEKLEŞEN TAHSİS EDİLEN GERÇEKLEŞEN TAHSİS EDİLEN 210 150.000.000 62.500.000 150.000.000 33.010.000 300.000.000 400.310.000 450.000.000 320 200.000.000 815.840.000 750.000.000 507.470.000 2.000.000.000 1.974.589.395 3.000.000.000 340 10.000.000.000. 12.932.254.000 20.000.000.000 33.127.016.000 50.000.000.000 40.382.012.733 70.000.000.000 410 60.000.000-120.000.000 105.340.000 250.000.000 32.994.000 7.000.000.000 415 60.000.000. 603.750.000 120.000.000-240.000.000 70.200.000 240.000.000 460 400.000.000.000 239.845.249.000 900.000.000.000 29.033.984.000 6.000.000.000.000 2.615.767.985.689 5.455.636.000.000 940 15.000.000.000 49.003.309.000 50.000.000.000 3.016.818.386.000 6.100.000.000.000 1.971.000.570.330 3.000.000.000.000 941 20.000.000.000 11.604.019.000 30.000.000.000 43.110.589.000 209.127.782.620 180.133.359.269 500.000.000.000 942 10.000.000.000 10.710.077.000 30.000.000.000 5.453.191.000 60.000.000.000 28.393.262.616 60.000.000.000 943 15.000.000.000 14.852.176.000 30.000.000.000 25.600.806.000 136.389.659.232 159.907.779.855 75.000.000.000 944 250.000.000 1.128.120.000 350.000.000 1.500.000.000 2.700.000.000 2.500.000.000 1.400.000.000 938 1.384.505.123.000 240.777.250.000 1.384.505.123.000 367.042.920.000 3.000.000.000-7.040.000.000.000 970 750.000.000.000 - - - - - - 980 - - 4.000.000.000.000 948.731.251.000 4.000.000.000.000 369.713.820.819 1.440.000.000.000 TOPLAM 2.605.225.123.000 582.335.544.000 6.445.995.123.000 4.471.063.963.000 46.564.007.441.852 5.370.276.884.706 17.652.726.000.000 1
B. 2000 YILI ANA FAALİYETLERİ BI. YURTİÇİ ANA FAALİYETLER 138 yıllık bir tarihe sahip olan Kızılay, kuruluşundan bugüne kadar çeşitli nedenlerden dolayı mağdur kalan insanların her zaman yanında olmuştur. Kızılay, yurtiçinde olan afetlere müdahale etmiş ve bu afetlerden dolayı savunmasız durumda olan insanlara barınma, beslenme, sağlık, giyim yardımında bulunmuştur. Nakdi yardımları kimi zaman direk kişinin kendisine, kimi zamanda Kızılay şubeleri aracılığı ile ihtiyaç sahiplerine ulaştırmıştır. YURT İÇİ ANA FAALİYETLER başlığı altında vermiş olduğumuz çalışmada; 2000 yılı içinde Kızılay ın yurtiçi afet müdahaleleri yer almaktadır. a. 2000 YILI YURT İÇİ DOĞAL AFET MÜDAHALELERİ Kızılay ın 2000 yılı içinde müdahalede bulunduğu afetler, depolarının malzeme hareketleri, ekiplerimizin faaliyetleri aşağıdaki başlıklar altında toplanmıştır. 1. DEPREMLER Türkiye, yerkabuğunun sürekli hareketli olması ve coğrafik konumu nedeniyle 1999 yılında değişik şiddetlerde depremlere maruz kalmıştır. Kızılay, 1999 un ikinci yarısında meydana gelen iki büyük depremin yaptığı afet müdahalenin yanında 2000 yılında ülkenin değişik yerlerinde meydana gelen 4 farklı depreme müdahalede bulunmuştur. Kızılay tüm imkanlarıyla bu afetlere müdahale etmiş ve verdiği başarılı hizmetler nedeniyle halkın şükran ve takdirini almıştır. MARMARA DÜZCE DEPREMİ Son yüzyılın en büyük afeti olarak adlandırılan, 17 Ağustos ta meydana gelen, 7.8 Richter ölçeğindeki Marmara Depremi, tüm ülkede büyük panik yaratmış ve yaşattığı acılar üzüntüye neden olmuştur. Türkiye nin kuzeybatısındaki sanayi bölgesini vuran deprem, bu bölge insanın hayatını alt üst etmiştir. Ülkenin nüfus yoğunluğunun en yüksek bölgelerinden olan kuzeybatı bölgesi uzunca bir süredir bu denli büyük bir sarsıntıya maruz kalmamıştır. Kızılay, resmi makamlara göre yaklaşık 17.255 kişinin hayatını kaybettiği ve 44.000 kişinin yaralandığı afette; depremden etkilenen muhtaç insanlara 17 Ağustos günü öğlen saatlerinde ulaşmış ve tüm imkanlarını deprem zedeler için seferber etmiştir. Afetin boyutu nedeniyle uluslararası yardım çağrısında bulunmuştur. RESİM 1-1
RESİM 1 - görüldüğü gibi depremlerden etkilenen bölge oldukça büyüktür. Marmara Depreminin yaraları henüz sarılmamışken; 12 Kasım akşam 18:50 saatinde meydana gelen 7.2 şiddetindeki Düzce - Bolu Depremi ülkede ikinci bir şoka neden olmuştur. Deprem korkusunu çekinerek de olsa üstlerinden 2
atmaya çalışan insanların umutları bir kez daha boşa çıkmış ve umutlar yerini yine korkuya bırakmıştır. Kuzey Anadolu fayının bir uzantısı olan Düzce Depremi, yaklaşık 50.000 kişiyi tekrar çadır kentlere dönmesine neden olmuştur. Aşağıdaki harita da her iki depreme neden olan Kuzey Anadolu Fayı gözükmektedir. Fayın hareketi şu anda doğudan batıya doğru ilerlemektedir. RESİM 2 - Türkiye nin kuzey doğusundan batısına kadar uzanan Kuzey Anadolu Fayı, ülkede çeşitli zamanlarda depremlerin oluşmasına neden olmuştur. İlerlemeye başlayan Kuzey Anadolu Fayı nın son durağı 1999 yılında İzmit ve Düzcedir. 3
RESİM 3 - verilen haritada, Türkiye nin sanayi devlerinin bulunduğu Marmara Bölgesi ve depremden etkilenen şehirler görülmektedir. Düzce Depreminde ; Kızılay Genel Merkezi nden çıkan ve Marmara deprem bölgesinde görev yapan Kızılay personeli ; yaklaşık 1.5 saat sonra Düzce afet bölgesine ulaşmıştır. Kızılay; afet durumunda afetzedeye barınma, beslenme, sağlık, su arıtma (ve su) gibi ihtiyaçları karşılama misyonu içinde bölgede çadır kent kurarak hizmet vermiştir. Depremden sonra evlerine giremeyen afetzedeler için Marmara bölgesinde; Yalova da bir, Gölcükte iki, İzmit te ve Adapazarı nda iki ekip olmak üzere toplam 7 ekip ile; Düzce Depremi nde ise Bolu, Kaynaşlı ve Düzce de birer ekip olmak üzere 3 ekiple bölgedeki çalışmalarını yürütmüştür. 4
Ekiplerimiz deprem zedelerin barınma ve beslenme ihtiyaçlarını karşılamak için çadır kentler kurmuş, sıcak yemek dağıtımı yapmıştır. RESİM 4 - de deprem bölgelerinde kurulan çadır kentlerden biri gözükmektedir. Marmara ve Düzce Depremi nde, Kızılay kendi depolarından ve yurtdışı kaynaklardan deprem bölgelerine toplam 97.163 adet çadır gönderilmiştir. Gönderilen çadırların 44.963 adeti Kızılay Depoları ndan, 28.912 adeti Kızılay aracılığı ile yurtdışından, 23.288 adeti ise Dış İşleri Bakanlığı aracılığı ile Kızılay tarafından yurtdışından satın alınmıştır ( Tablo 1 - ). Deprem bölgelerine gönderilen toplam 97.163 çadırın 67.787 adeti Marmara Deprem Bölgesi ne, 29.376 adeti Düzce Deprem Bölgesi ne gönderilmiştir (Tablo-2- ). 5
TABLO 1-KIZILAY IN SAĞLADIĞI ÇADIRLARIN KAYNAKLARINA GÖRE DAĞILIMI ÇADIRLARIN KAYNAKLA RINA GÖRE ORANSAL DAĞILIMI Gönderilen Yer MİKTARI ORANI Kızılay Depoları 44.963 % 50 Federasyon ve PNS aracılığı ile 28.912 % 30 Yurtdışından sağlanan Dışişleri Bak.aracılığı 23.288 % 20 satın alınan 97.163 % 100 0,5 0,45 0,4 0,35 0,3 Oranlar 0,25 0,2 0,15 0,1 0,05 0 Kızılay Depoları Federasyon ve PNS aracılığı ile Gönderilen Yer Dışişleri aracılığı ile Seriler 1 Deprem bölgelerine gönderilen çadırların %50 si Kızılay depolarından karşılanmıştır. Bunu sırasıyla %30 ve %20 oranlarıyla Federasyon ve katılımcı ulusal dernekler ve Dışişleri Bakanlığı aracılığı ile sağlan çadırlar izlemektedir.yukarıdaki grafik bu dağılımları göstermektedir. (grafik TABLO- 1 - aittir. ) 17 Ağustos Marmara ve 12 Kasım Bolu - Düzce Depremlerinde afetzedeler için Kızılay depolarından ve diğer kaynaklardan gönderilen 97.163 adet çadırın; %70 i Marmara, %30 u Bolu Düzce deprem bölgesine gönderilmiştir. Her iki deprem için gönderilen çadırların Kızılay a maliyeti 12.532.472.-$ tutmuştur. Marmara ve Bolu Düzce Depreminde kullanılan çadırların genel görünümü Tablo 2 - de görülmektedir. 6
TABLO 2 DAĞITILAN ÇADIRLARIN SAYISAL DAĞILIMI ve MALİYETİ Genel Dağıtılan Toplamda TL Dolar Çadır sayısı Oranlar Tutarı Tutarı ($) Marmara Depremi 67.787 %70 4.745.090.000.000 8.743.438 Bolu-Düzce Depremi 29.376 % 30 2.056.320.000.000 3.789.034 Genel Toplam 97.163 % 100 6.801.410.000.000 12.532.472 ( 31.12.1999 tarihi itibariyle 1 dolar 542.703.-TL dır ) Marmara ve Düzce Bolu depreminde kullanılan 97.163 adet çadırın depremlere göre sayısal dağılımı aşağıdaki grafikte görülmektedir. DEPREMELERDE DAĞITILAN ÇADIR GÖRÜNÜMÜ 70.000 60.000 50.000 Dağıtılan Çadır Sayısı 40.000 30.000 20.000 10.000 0 MarmaraDepremi Deprem Bölgeleri Bolu-Düzce Depremi Seriler 1 Marmara ve Düzce / Bolu depremlerinde, alana gönderilen çadırların tamamı sadece Kızılay kaynaklarından karşılanmamıştır. Aşağıdaki tabloda alanda dağıtılan çadırların dağılımı görülmektedir. Kızılay dışı kaynaklardan ise; yurtdışından ve yurt içinden afet bölgesine çadır sevk edilmiştir. Resmi kaynaklara göre 165.618 dağıtılan toplam çadırın ancak 68.455 adeti Kızılay dışı kaynaklardan bölgeye gönderilmiştir. 7
MARMARA/DÜZCE DEPREMİNDE ALANDA DAĞITILAN ÇADIR DAĞILIMI Sayısı Oranı Kızılay Kaynaklı Gönderilen Çadır 97.163 % 60 Kızılay Dışı Kaynaklardan 68.455 % 40 Gönderilen Çadır Alana Gönderilen Toplam çadır Sayısı 165.618 Yukarıdaki tabloda görüldüğü gibi, deprem bölgesinde dağıtılan 165.618 adet çadırın %60 ını Kızılay kaynaklarından, %40 ını Kızılay dışı kaynaklardan sağlanmıştır. Kızılay afet müdahale ekiplerince, Marmara ve Düzce Depremlerinde, depremden etkilenen insanlara başlarını sokacak bir yer sağlamanın yanı sıra, soğuk hava koşullarından daha az etkilenmeleri için battaniye, uyku tulumu ve soba gibi afet malzemelerin bölgede dağıtımı yapılmıştır. Marmara Bölgesi ne 156.720 adet, Düzce Bölgesi ne 150.906 adet olmak üzere toplam 307.626 adet battaniyenin bölgeye dağıtımı yapılmış ve battaniyelerin toplam maliyeti 2.834.202.-$ dır. (Tablo - 3 - ) TABLO 3 MARMARA/DÜZCE DEPREMELERİNDE DAĞITILAN BATTANİYE Dağıtılan Genel Battaniye Toplamda TL Dolar Sayısı Oranlar Tutarı Tutarı($) Marmara Depremi 156.720 % 51 783.600.000.000 1.443.884 Bolu-Düzce Depremi 150.906 % 49 754.530.000.000 1.390.318 Genel Toplam 307.626 100 1.538.130.000.000 2.834.202 Yukarıdaki tabloda da görüldüğü gibi gönderilen battaniyelerin %51 i Marmara Depreminde, %49 u Düzce Depreminde dağıtılmıştır. 8
DEPREMDE DAĞITILAN BATTANİYE SAYISAL DAĞILIMI Dağıtılan battaniye Sayısı 157.000 156.000 155.000 154.000 153.000 152.000 151.000 150.000 149.000 148.000 147.000 MarmaraDepremi Bolu-Düzce Depremi Deprem Bölgeleri Seriler 1 Battaniyelerin sayısal dağılımı yukarıdaki grafikte görülmektedir. Depremden sonra bölgede çok ağır kış geçmiştir. Kimi bölgelerde dağıtılan battaniyeler ısınmak için yeterli olmamış ve bölgeye takviye olarak uyku tulumu gönderilmiştir. Her iki deprem bölgesine toplam 55.318 adet uyku tulumu dağıtımı yapılmıştır. Marmara depreminde kullanılan 9.900 adet uyku tulumu için 364.840.-$, Düzce Depreminde kullanılan 45.418 adet uyku tulumu için 1.673.770.-$ olmak üzere toplam 55.318 adet uyku tulumu için 2.038.610.-$ harcanmıştır. TABLO - 4 de gönderilen uyku tulumu ve Kızılay a maliyeti görülmektedir. TABLO 4 MARMARA/DÜZCE DEPREMLERİNDE DAĞITILAN UYKU TULUMU Dağıtılan Genel Uyku Tulu- Toplamda TL Dolar mu Sayısı Oranlar Tutarı Tutarı($) Marmara Depremi 9.900 % 20 198.000.000.000 364.840 Bolu-Düzce Depremi 45.418 % 80 908.360.000.000 1.673.770 Genel Toplam 55.318 100 1.106.360.000.000 2.038.610 Yukarıdaki tablodan da görüldüğü gibi; Düzce Depreminin kış aylarına rastlaması nedeniyle; bu bölgeye gönderilen uyku tulumu oranı daha büyüktür. DEPREM BÖLGELERİNDE DAĞITILAN UYKU TULUMU DAĞILIMI 9
50.000 Dağıtılan Uyku Tulumu Sayısı 40.000 30.000 20.000 10.000 0 MarmaraDepremi Bolu-Düzce Depremi Deprem Bölgeleri Seriler 1 Yukarıdaki grafikte de görüldüğü üzere gönderilen 55.318 adet uyku tulumunun %20 si Marmara Depremi nde, % 80 i ise Düzce Depremi nde dağıtılmıştır. ( grafik tablo 4 e aittir.) Marmara Depremi nin yaz aylarına rastlamasına rağmen; kurulan çadır kentlerde verilen hizmet, kış aylarında da devam etmiştir. Soğuk hava koşulları nedeni ile deprem zedelerin ısınma sorunu yaşamaması için bölgede, Kızılay tarafınca soba dağıtımı yapılmıştır. Marmara ve Düzce depremlerinde bölgeye gönderilen 97.790 adet sobanın bölgeler bazında dağılımı ve Kızılay a maliyeti aşağıdaki tabloda görülmektedir. ( TABLO - 5 ). TABLO 5- MARMARA /DÜZCE DEPREMLERİNDE DAĞITILAN SOBALARIN DAĞILIMI Dağıtılan Genel Soba Toplamda TL Dolar Sayısı Oranlar Tutarı Tutarı($) Marmara Depremi 55.300 % 60 138.250.000.000 254.743 Bolu-Düzce Depremi 42.490 % 40 106.225.000.000 195.733 Genel Toplam 97.790 100 244.475.000.000 450.477 10
Yukarıdaki tablodan da görüldüğü gibi, Marmara Depreminde dağıtılan 55.300 adet sobanın maliyeti 254.743.$, Düzce Depreminde dağıtılan 42.490 adet sobanın maliyeti 195.733.$ olmak üzere 97.790 adet sobanın Kızılay a toplam maliyeti 450.477.-$ tutmuştur. MARMARA /DÜZCE DEPREMELERİNDE DAĞITILAN SOBA GÖRÜNÜMÜ 60.000 50.000 Dağıtılan Soba Sayısı 40.000 30.000 20.000 10.000 0 MarmaraDepremi Deprem Bölgeleri Bolu-Düzce Depremi Seriler 1 Kızılay tarafından Marmara ve Düzce Depremlerinde dağıtılan çadır, battaniye, uyku tulumu ve soba gibi malzemelerin yanında farklı yardım malzemeleri ile 2.700.096 KG muhtelif gıda dağıtılmıştır. Gıdaların bir bölümü sıcak yemek olarak verilmiştir. Aşağıdaki grafikte, gönderilen malzemelerin sayısal dağılımı ve her iki depremde dağıtılan malzemenin yaklaşık maliyeti görülmektedir. DİĞER AFET MALZEMELERİN GÖRÜNÜMÜ Gönderilen Marmara Bolu Genel Birim Toplam Malzeme Depremi Depremi Toplamı Fiyatlar Fiyatlar Palet (adet )... 47.930 47.930 20.000.000 958.600.000.000 Jeneratör (adet )... 118 118 150.000.000 17.700.000.000 Hijyenik Mlz.( koli ) 129.430 68.432 197.862 10.000.000 1.978.620.000.000 Bebek Seti ( koli ) 17.600 16.000 33.600 10.000.000 336.000.000.000 11
Portatif Karyola (adet) 4.295 51.488 55.783 10.000.000 557.830.000.000 Yatak (adet ) 3.000 30.781 33.781 10.000.000 337.810.000.000 Yorgan (adet )... 5.359 5.359 5.000.000 26.795.000.000 Mutfak Seti (adet )... 10.626 10.626 8.000.000 85.008.000.000 Kan ve Kan Ürün (adet) 23.534 855 24.389 25.000.000 609.725.000.000 *Gıda Muhtelif ( gıda ) 1.706.053 994.043 2.700.096 Seyyar Tuvalet ( adet )... 420 420 10.000.000 4.200.000.000 Tüplü Lamba 5.500 40.005 45.505 1.000.000 45.505.000.000 Toplam TL Tutarı 4.957.793.000.000 Toplam $ Tutarı 9.135.371.-$ Yukarıda alınan birim fiyatlar tahminidir. Tablodaki rakamlar depo çıkış belgelerine ve afet bölge koordinatör valiliği depolarından ( LDKM lerden ) alınabilen rakamlardan oluşmuştur. Kızılay, evlerinden olan deprem zedelerin barınmasını sağlamanın yanında sıcak yemek dağıtımı yaparak da beslenme ihtiyaçları karşılanmıştır. Kızılay; 29.670.096 öğün sıcak yemek deprem bölgesinde dağıtılmış olup; toplam 14.835.018 kişiye hizmet vermiştir. Bunun yanında Afet Bölge Koordinatör Valiliği de bölgede 4.402.079 öğün sıcak yemek dağıtımı sağlamıştır. 12
Kızılay ın dağıttığı sıcak yemeklerle, zor günler geçiren deprem zedelere bir parça teselli olmuştur. Kızılay; kimi zaman seyyar mutfaklarla, kimi zaman da aş ocaklarıyla bölge halkının yanında olmuştur. 13
Toplam Öğün Sayısı Gnl.Top. Oranı Kızılay'ca verilen 29.670.096 % 86 Afet Bölge Koordinatör 4.369.079 % 14 Valiliği Vasitasiyla Genel Toplam 34.039.175 100 Yukarıdaki tablodan da görüldüğü gibi yapılan sıcak yemek dağıtımının % 86 sı Kızılay tarafından karşılanmıştır. Sıcak yemek dağıtımının kalan %14 lük kısmı ise anlaşmalı özel firmalar tarafından çıkarılmış ve 2.15 $ dan bedeli Afet Koordinatör Valiliğine ödenmiştir. MARMARA VE DÜZCE DEPREMLERİ SÜRESİNCE BÖLGEDE SAĞLANAN YARDIMLARIN MALİYETİ (Ana kalemler için ) Aşağıdaki tabloda Marmara ve Düzce depremlerinde bölgeye gönderilen temel afet malzemelerin sayısal dağılımı Kızılay a ayrı ayrı ve toplam maliyetleri görülmektedir. MARMARA ve DÜZCE DEPREMLERİNDE AFET MALZEMELERİNDE KIZILAY IN DEPREMZEDELERE SAĞLADIĞI İMKANLAR TABLOSU Toplam TL Tutarı Dolar Tutarı($) Çadır 97.163 6.801.410.000.000 12.532.472 Battaniye 307.626 1.538.130.000.000 2.834.202 Uyku Tulumu 53.318 1.106.306.000.000 2.038.511 Soba 97.790 244.475.000.000 450.477 Genel Toplam 9.690.321.000.000 49.300.472 14
Kullanılan Mlz. Kızılay'a Maliyet Oranları AFET MÜDAHALE ve YARDIM MÜDÜRLÜĞÜ Battaniye 16% Uyku Tulumu 11% Soba 2% Çadır 71% Çadır Battaniye Uyku Tulumu Soba Yukarıdaki grafik, depremlerde bölgede dağıtılan malzemelerin oransal dağılımı görülmektedir. Deprem bölgelerinde dağıtılan malzemelerin parasal açıdan oranlarına baktığımız zaman % 71 nı çadır, % 16 sını battaniye, %11 nı uyku tulumunu ve %2 sını soba oluşturmaktadır. Kızılay (afet bölgelerinde dağıtılan çadırlarda ortalama 4 kişinin yaşadığı düşünülürse); bölgede dağıttığı 97.163 adet çadırla 388.652 kişiye hizmet verilmiştir. 307.626 kişiye battaniye dağıtımı yapmıştır. KIZILAY KAYNAKLI YARDIMLAR İLE KIZILAY DIŞI YARDIMLARIN KARŞILAŞTIRILMASI Malzemenin Alana gön. Kızılay % Kızılay Dışı % Cinsi Toplam Mlz. Kaynaklarından gönderilen Oranı Kaynaklardan gönderilen Oranı Çadır 165.618 97.163 % 57 68.455 % 43 Battaniye 356.417 307.626 % 86 48.845 % 14 Uyku Tulumu 55.866 55.866 % 100 Soba 97.790 97.790 % 100 Kayda değer Sevkiyat yoktur Kayda değer Sevkiyat yoktur Sıcak Yemek 34.039.175 29.670.096 % 86 4.369.079 % 14 15
Yukarıda görüldüğü üzere; barınma, beslenme, ısınma gibi üç temel ihtiyaçta Türk Kızılay ı yaklaşık 400.000 kişinin temel ihtiyaçlarının % 85 ini kendi öz kaynaklarından veya mensubu bulunduğu Uluslararası Kızılay Kızılhaç Hareketinden sağladığı imkanlarla karşılamıştır. MARMARA VE DÜZCE DEPREMLERİNDE KIZILAY IN DEPREMZEDELERE KENDİ ÖZ KAYNAKLARI, TESLİM ALDIĞI YURTİÇİ BAĞIŞLAR ve YURTDIŞI BAĞIŞLARDAN OLUŞAN TOPLAM SAĞLADIĞI İMKANLAR AŞAĞIDAKİ GİBİDİR. TL Tutarı $ Tutarı Ana Afet Malzemeleri 9.690.321.000.000 17.855.661.- Diğer Afet Malzemeleri 4.957.793.000.000 9.135.371.- Sıcak Yemek Dağıtımı 35.442.000.811.000 61.106.897.- TOPLAM 50.090.114.811.000 88.097.929 1999 ve 2000 yılında Marmara ve Düzce Depremlerinde Kızılay toplam 50.072.252.311.000.-TL yardım yapmıştır. MARMARA / DÜZCE DEPREMİNDEN SONRA NAKDİ / AYNI YARDIMDA BULUNAN ÜLKELER 100 yılın afeti olarak adlandırılan Marmara Depremi ve bunu takip eden Düzce Depremi sonrasında birçok ülke yardım etmek için seferber olmuştur. Yardım yapan ülkelerin bir kısmı ayni, bir kısmı nakdi, bir kısmı ise hem nakdi hem ayni yardımda bulunmuştur. Marmara ve Düzce - Bolu Depremleri nde toplam 63 farklı ülke nakdi veya aynı yardımda bulunmuştur. Bu ülkeler aşağıdaki tabloda görülmektedir ; ( Aşağıdaki tablo alfabetik sıraya göre düzenlenmiştir. ) 1 ABUDABİ 33 JAPONYA 2 ALMANYA 34 KANADA 3 AMERİKA 35 KATAR 4 ARNAVUTLUK 36 KAZAKİSTAN 5 AVUSTURALYA 37 KENYA 6 AVUSTURYA 38 KIBRIS 7 AZERBAYCAN 39 KORE 8 BELÇİKA 40 KUVEYT 9 BEYAZ RUSYA 41 LİTVANYA 10 BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ 42 LÜBNAN 11 BİRLEŞMİŞ MİLLETLER 43 MACARİSTAN 12 BOSNA - HERSEK 44 MAKEDONYA 13 ÇEK CUMHURİYETİ 45 MALEZYA 14 ÇİN 46 MISIR 15 DANİMARKA 47 NORVEÇ 16 ERMENİSTAN 48 PAKİSTAN 17 ESTONYA 49 PORTEKİZ 18 FAS 50 ROMANYA 19 FİNLANDİYA 51 RUSYA 20 FRANSA 52 S.ARABİSTAN 21 GÜNEY KORE 53 SİNGAPUR 16