Nurşah SUNAY / Genel Yayın Yönetmeni nursah.sunay @ sektorelyayincilik.com 2015 Yılı Asgari Ücret Rakamları 2015 yılındaki ilk yazımda bize bu başarıyı getiren başta ekip arkadaşlarım olmak üzere, iş ortaklarımıza, değerli fikirlerini bizimle paylaşan büyüklerimize, destek veren kuruluşlara, projelerimizi paylaştığımızda hiç tereddüt etmeden destek veren tüm dostlarımıza teşekkür ediyor, sağlıklı, mutlu, dostça ve bol kazançlı bir yıl diliyorum.. Biliyorsunuz her yıl sonunda düzenlenen asgari ücret oranları bu sene sonu itibariyle de belirlenmiş oldu. Buna göre 2014 ilk 6 ayı için geçerli olan 846 tl 2015 in ilk 6 ayı için 949,07 tl; 2014 yılı ikinci altı ayı için geçerli olan 891,03 tl 2015 in ikinci altı ayı için 1000,54 tl oldu. Böylece yılın ilk altı ayı için yüzde 6, ikinci altı ay için de yüzde 6 lık artış yapıldı. Asgari ücret 2015 in ilk 6 ayında brüt 1202 tl, 2015 ikinci altı ay için brüt 1274 tl ye yükseltilmiştir. Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 3/12/2014 tarihinde başladığı çalışmalarını 30/12/2014 tarihine kadar sürdürmüş ve yaptığı dört toplantılar sonucunda; 1) Milli seviyede tek asgari ücret tespitine, oybirliğiyle, 2) İşçinin bir günlük normal çalışma karşılığı asgari ücretinin; 1/1/2015-30/6/2015tarihleri arasında 40,05 (kırklira beşkuruş) Türk Lirası olarak, 1/7/2015-31/12/2015 tarihleri arasında ise 42,45 (kırkikilira kırkbeşkuruş) Türk Lirası olarak tespitine, işçi temsilcilerinin muhalefetine karşılık oy çokluğuyla, 3) İş bu Karar ın, 4857 sayılı Kanun un 39 uncu maddesine dayanılarak hazırlanan Asgari Ücret Yönetmeliği nin 11 inci maddesi gereğince Resmi Gazete de yayımlanmasına oy birliğiyle karar verilmiştir. KÜNYE Sektörel Yayıncılık Adına İmtiyaz Sahibi ve Genel Yayın Yönetmeni Nurşah SUNAY Görsel Sanat Yönetmeni ve Editör Serdar SUNAY Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Süleyman ÇİLİNGİR Grafik & Tasarım Mustafa SOYCAN Yardımcı Grafiker Habibe EROĞLU Reklam Müdürü Bordan GÖKÇEN Reklam Sorumlusu Oya KESKİN Kurumsal İletişim Müdürü Kadir ALTAY Haber - Araştırma Ayşe SEDEF Web Master Hidayet SUNAY Hukuk Danışmanı Av. Öncü KARAKOÇ Mali Müşavir Bülent SUNAY Türkmenistan Bölge Sorumlusu Hakan SUNAY Almanya Bölge Sorumlusu Harun VATAN Yayın Kurulu Gazanfer SANLITOP / Makine Yüksek Müh. Erdal DEMİR / Avukat Namık YENER / Elektrik Mühendisi Melihcan ÖZÇİFTÇİ / Elektrik Mühendisi Mehmet ERKAL / Elektrik Mühendisi Serdar AKSOY / Elektrik Mühendisi (MBA) Savaş KONCA / S.M. Mali Müşavir Alper COPLUGİL / Ar- Ge Proje Danışmanı Hikmet BAYDAR / Ekonomist CEO, 3.Göz Danışmanlık Yayına Hazırlayan Kuruluş Sektörel Yayıncılık info @ sektorelyayincilik.com Perpa Tic. Mrk. B Blok Kat.9 No.1359 Okmeydanı / Şişli-İSTANBUL T: 0212 320 96 66 (pbx) F: 0212 320 96 56 Baskı : Anka Matbaacılık San. Tic. Ltd. Şti. 2. Matbaacılar Sitesi Litros Yolu D Blok No. D3 Zeytinburnu / İSTANBUL 2
İÇİNDEKİLER 38 98 140 164 6-8 Bina Mimari Detaylar ve Ekipmanlar / Namık YENER 10-12 Ar-Ge ve Dış Finansman İlişkisi / Alper COPLUGİL 14-16 Akıllı Evlerin Akıllı Anahtarları / Selahattin NAYMAN 20 İnşaat Sektörü İle İlgili Son Açıklanan Veriler.. / Hikmet BAYDAR 22 Data-Cctv-Otomasyon.. / Serdar AKSOY 24 Sıvı Ölçüm Enstrümanları Sayaçlar / Emre SOLAK 26 Denizli de Elektrikte Enerya Dönemi Başladı 28 Makel, Troya Müzesi ni Akıllı Sistemlerle Aydınlatacak 30 Mitsubishi nin Yeni Elektrikli Otomobili.. 34-36 PANELMASTER Alçak Gerilim.. 38 Kauçuk Fuarı nda Başoğlu Kablo.. 40 Almera Elektrik Interlight Moskova Fuarı ndaydı 44-46 Viko dan Energy Saver 48 Zeytinyağı Atıklarından Elektrik Üretimi 50-52 Şükrü Kakillioğlu Yenilenebilir Enerji de Fark Yaratıyoruz.. 54-56 Makel Müsiad Fuarı nda Göz Doldurdu 58-61 Viko Yön. Krl. Bşk. Toshihide Arii ile Söyleşi 62 Estap, Datacenter Dynamics Konferansı nda.. 64-65 Makel den Aralık Ayında Umre Seyahati 68 Entegre Çalışma Ortamı Çözümleri.. 70-72 Procab Kablo Gnl. Md. Şükrü Aktaş ile Söyleşi 74-76 Günsan Elektrik Sektördeki Rekabetçi Yapımızı Sürdüreceğiz 78-80 Metropol İstanbul, Ataşehir Projesi nde Klas Kablo.. 82-83 Emerson Network Yeni Ailesi InstaRack 84 Dağıtım Şirketleri Kayıp Kaçak Bedelini Karşılayamaz 86 Elektrikte Bakım Kesintisi Sona Erecek 87 Tet Proje Baharı Seminerleri 88 Katı Hal Işık Kaynağı; LED 90 Avea Binası Vestel LED İle Yenilendi 92-94 Sanayi Caddesi LED İle Aydınlatılacak 96 Nelson-Atkins Müzesi nde LED Lamba Testi 98 Arlight Design Turkey den İki Ödülle Döndü 100 Uluslararası Işık Yılı Ödülleri 2015 102 Şehir Işıkları Sağlığa Zararlı Mı? 103 Işık, Görsellik ve Biyolojik Etkiler 104-106 Sektörüm Dergisi Belex Fuar Fotoğraflarımız 108 Güneşin Doğuşunu ve Batışını Taklit Eden LED li Aydınlatma 110-112 Globalleşen Dünya da Aydınlatma.. 114-116 Yapay Işık Kaynakları Lambalar 118-120 Aydınlatmada LED ve LED Üretim Teknolojileri 122-123 Vestel LED Aydınlatma dan Her Sektöre Çözümler 124 Akıllı Şehir Aydınlatmaları 126 İkizler Aydınlatma U-Line İle Ödül Aldı 128 Noel Pazarına 2,5 Milyon Euroluk LED Aydınlatma 130-132 Sermin ONAYGİL Kıbrıs ta LED Gündemini Değerlendirdi 133 Yeni Yılda Işığınız Bol Olsun 134-135 Mısır-Türkiye İlişkileri Enerji İle Gelişecek 136 Zorlu Enerji Grubu GRI dan A Aldı 137 3.Nükleer Santrale Hazırlık Başladı 138 Gelişen Dünya ya Ayak Uydurmak Lazım 140 Teknomaks Eğitim Toplantılarının İlki Gerçekleşti 142-143 Uranium dan Gelişmiş Ip Kamera Teknolojisi 146-148 Risk Yönetimi ve Yangın Güvenlik Konferansı 150 Ac Hotel İstanbul Projesi nde Eec Ürünleri.. 152-156 Sabio Güvenlik Buğra Yaşar İle Söyleşi 158-159 Varşova nın Yeni Simgesi İçin Bosch tan.. 160 SmartBs Otomasyon Mimarların Yanında.. 162 İtalyan Firmalar, Fuara Çıkarma Yapıyor 164 Akıllı Bina Sektörünün Temsilcileri Eskişehir de Buluştu 166-168 Akıllı Evler ve Knx-Bölüm 2 170 Andreas Zapatinas, Kleemann İçin Tasarladı.. 172-173 Bosch Rextroth tan Özgürlük Sunan Çözümler 174 Schneider Electric in Yenilikçi Kontrol Cihazı.. 176 Bursa Endüstri Zirvesi Sona Erdi 178 Makine Sektöründe Dev Birleşme 179 Ekin Technology, Dünya Akıllı Şehirler Zirvesi nde.. 180 Ethercat ve Dmcnet İle Otomasyon Kontrolörü.. 182 Delta dan Yeni Dokunmatik Operatör Panelleri 184 Rockwell Automation Esc Services i Satın Aldı 181-185 Aralık Ayı Abonelerimiz 186-187 Sarı Sayfalar 188-189 Ocak Ayı İhale Listesi 190 Abone Formu 191 Reklam İndeksi www.sektorumdergisi.com
Elektrik Mühendisi, Proje Danışmanı Namık YENER n.yener@yenerveyener.com.tr Bina Mimari Detaylar ve Ekipmanlar Bölüm: 2 Tüm bu anlatılanlar ile zeminin bol yıkandığı eğim yerine silinerek ancak arızi durumda yıkanacağı düz zeminler kavramına değinilmiştir. Düz zeminlerin mimari için en önemli avantajı ise duvar düzlemleri ile oluşan ara kesitlerinin daha kontrollü alanlar olasıdır. İlaç işletmelerinde zeminin mukavemet değerlerinin üretim sahalarında 3 ton /m 2, ambalaj bölümlerinde 1,5 ton /m 2, depolama alanlarında ise 5-7,5 ton /m 2 gibi değerlerde seçilmesi uygun olur. Teknik alanlarda ise 1 ton /m 2 seçilebilir. Ancak özel makine ve yüklerin gündemde olduğu zamanlarda bölgesel tedbirler alınır. Zeminde Kaplama Öncesi Hazırlıklar Bir zemin uygulaması esnasında kullanıcı olarak talep edilmesi gereken kriterler, 1. Kolay temizlenebilir olmalı, 2. Mekanik darbelere karşı,mukavim olmalı, 3. Kimyasallara karşı mukavim olmalı, 4. Zorunlu bakımı ve tamiri, kolay olmalı, 5.Renk açık olmalı ve rengini muhafaza edebilmeli, (ışık a mukavemet ) 6. Düzgün ve dalgasız yüzeye sahip olmalı, 7. Alt katmanlara karşı aderansı yüksek olmalı, 8. Sert yüzeyine karşı kopma elastisitesine sahip olmalı, 9. Bazı Atex zonları için antistatik özellikte olması, ( statik elk. iletim özelliği ) Yukarıda sayılan bazı istekler, birbirleri ile çelişiyor şeklinde yorumlanabilir. Hakikaten de öyledir. Ancak uygulamada bir mutfak zemini ile laboratuvar zemininden aynı özellikler talep edilmez. Mutfak zemini hem kolay temizlenen bir zemin olmakla birlikte, hem de iş güvenliği açısından kaymaya mani olunacak, ancak temizliği güçleştirecek detaylara sahip olmalıdır. (Kumlandırılmış yüzeyler vs.) Zeminde uygulanacak malzemeleri, sınıflamasını yapacak olursak, basit bölgelerdeki uygulamalardan başlanması kaydı ile, 1. Sertleştirilmiş beton, şap zeminler, 2. Doğal ve sentetik taş zeminler, ( mermer, seramik vs ) 3. Sentetik malzemeli zeminler, a. Akrilik zeminler, b. Epoxy bazlı zeminler, c. Poliüretan bazlı zeminler, 4. Paslanmaya karşı mukavim paslanmaz çelik zeminler, 5. Plastik kaplı zeminler, 6. Yükseltilmiş döşeme ve zeminler, Sertleştirilmiş Beton ve Şap Uygulaması Yapılmış Zeminler Bu zeminler, işletmelerin depo bölümlerinde kullanılır. Şap katmanı içerisine kimyasal olarak sertleştirici madde katılarak zeminin üzerinde bulunan nispeten sert ve ağır trafiğe karşı mukavim olması istenir. Bu zeminlerde betonun zaman içerisinde tozumasını engellemesi için tozumaz denen kimyasal malzeme ile boyanması tavsiye edilir. Bu malzeme ile 3-4 yılda bir yeniden uygulama yapılması tavsiye edilir. Görüntü amaçlı olarak bu zeminin son kat betonu dökülürken içerisine sarı, kırmızı, yeşil, gibi renk katmanlarının da katıldığı görülmektedir. Ancak betonun kimyasına olumsuz etki yaptığını düşünen meslekdaşlarım, boyalı şap betonu dökülmesini pek tavsiye etmiyorlar. Zemin katlardan oluşan bir inşaat uygulamasıdır. Son katın mukavemeti ve istenilen özellikte olması alt katmanlarda yapılan düzgün uygulamalar ile mümkün olur. 6 www.sektorumdergisi.com Ocak/ 2015
Namık YENER / Elektrik Mühendisi, Proje Danışmanı Yani alt katmanlarda yapılan iş uygun değil ise üst ve görünen kat da istenilen özelliklerin sağlanması mümkün olmaz. Zeminden gelen bir ıslaklık ve rutubet üst katmanda büyük tahribata yol açabilir. Rötre dediğimiz çatlaklar büyük problem yaratmaz iken olması arzu edilir. Ancak yapısal çatlaklar istenmeyen çatlakların oluşmasına sebep olur. Çok büyük yüzeylerde bir seferde beton ve şap dökülmesi esnasında ano dediğimiz satranç tahtası şeklinde anolama yapılarak beton dökülmesini tercih ederiz. Daha sonra bu anoların beton döküldükten 3-4 gün sonra kesilip elastik dolgu ile mastiklenmesi, çatlama kontrolünün yapılması manasını taşır. Bu uygulama ile rötre çatlaklarının önüne geçilir. Bunun dışında yapıdan kaynaklanan soğuk derz dediğimiz yerlerde (genellikle dilatasyon bölgesi ), hijyen uygulamaya yönelik özel derz çıtaları kullanılır. Şap uygulamalarında, binanın alt katmanında bulunan binanın ana taşıyıcı zemini üzerine dökülen şap katmanı, şayet tek başına kendini taşıyacak ve mukavemette bir kalınlık ile dökülmesi söz konusu olur ise (demir donatılı ve 15 cm) alt beton katman ile aderansı gündeme gelmez. Tam tersi bu iki katmanın yapışmaması için aralarına ayrıştırıcı PE örtü, zarf yerleştirilir. Böylece bu iki katman farklı çalışarak, bizi istenilen mukavemet değerinde tutarlar. Bir zeminin düzgün olma talebi, inşaat da temelden itibaren dikkat edilmesi gerekli iyi uygulamaların yapılması ile sağlanır. Yapılar yıllar içerisinde üzerine aldıkları yükler, çevresinde bulunan binaların, zeminde oluşan hidrolik hareketlerin de etkisi ile çalışır ve hareket edilirler. İyi bir proje ile bu etkiler önceden tahmin edilir ve tedbirler alınır. Sağlıklı bir yapı ve ona ait düzgün bir zemin ile karşılaşılır. Başlangıçta alınmayan tedbirler ilerleyen yıllarda çok pahalı tedbirler ile birlikte istenilen memnuniyet seviyesinde çözülmez. Böyle durumlarda kusurlu ve kabahatli yapılar ile yaşamak zorunda kalırız. Bu yüzden biz kullanıcılar, proje hazırlayan gruplara gerçek ihtiyaçlarımızı tam olarak belirtip, onların daha proje fazında gerekli tedbirleri almasını sağlamalıyız. Doğal ve Sentetik Taş Zeminler Bu zeminler genellikle işetme içerisinde daha ziyade destek işletmeler ve alt yapı tesislerinin zeminlerinde ve ofis gibi yerlerde tercih edilir. Ancak bazı özel malzemeler ile direk üretim sahalarında da uygulama bulabilir. Seramik zeminlerin en büyük avantajı, ihtiyaç halinde tamiratının kolay yapılıyor olmasıdır. İhtiyaç olunan bölge diğer bölgeleri huzursuz etmeden tamir edilir. En büyük dezavantajı ise malzemeler arasında oluşan ek birleşim derzleridir. Derz çok fazladır. Bu derz yerleri ise pisliğin toplanması için uygun yerlerdir. Bu tür zeminlerin çok sık ve detaylı temizlenmesi gerekir. Bazı bilinçsiz uygulamalar da derz bırakmamak amacı ile taş malzemeler birbirine çok yakın döşenerek sıfır derz denilen teknikle yerleştirilir. Ancak bu durum ilaç ve gıda işletmelerinde çok daha tehlikeli bir durum oluşturur. Sıfır derz dediğimiz bölgeler de göz ile görünemeyen açıklıklar içine yerleşen mikrop ve mantarlar hiçbir zaman temizlenemeyecektir. Bu durum karşısında madem derz önlenemiyor hiç değil ise kontrol edilip temizlenecek bir genişlikte 4-6 mm genişliğinde açıklık bırakılarak döşenmelidir. Bu derz malzemeleri özel seçilmeli, epoxy bazlı özel kimyasal ile güçlendirilmiş beton yapıştırıcı malzemeler kullanılmalı. Zemin taş fugaları arasında elastik fuga kullanılması tavsiye edilmez. Çünkü uygulamada zeminin rijid bir monolotik düzlem gibi çalıştığı kabul edilir. Taşın zemine yerleştirilmesi çok önemli bir inşaat işlemidir. Bunun için ilaç ve gıda da genellikle taş uygulamasına karar verildi ise bunun en fazla 10-12 cm genişliğinde altıgen ve en az 22 mm kalınlığında granit özelliğinde taş olması tercih edilir. Bundan daha büyük ölçüde geniş taş kullanılması tavsiye edilmez. Çünkü üzerine gelen noktasal yükler gelen, geniş satıhlı taşların çok sık kırıldığını ve çatladığını görürüz. Bu taşlar, mukavemet açısından ne kadar abartılı kalınlıkta seçilse de endüstriyel alanda kullanılması tavsiye edilmez. Daha küçük ölçüde altıgen zemin graniti kullanılması tavsiye edilir. Altıgen taşın en büyük özelliği yer düzleminde x ve y doğrultusunda olması gereken eğimlere taşın daha iyi adapte edilmesi sağlanır. Bu tür taş döşenen zeminlerde önce odanın komşu odalar ile olan ilişkisi ve akar noktaları ve eğimleri işaretlenir ve tespit edilir. Odanın alt izolasyonu yapıldıktan hijyen giderleri yerleştirilir. Kimyasal katkılı nispeten kuru harç kullanılır. Taş döşeme öncelikle mahallin çevresinde süpürgelik taşları ve hemen ilk sırasında dış zarfı çizdiğimiz düz taş döşemesi ile başlar. Bu döşeme odanın merkezinde bulunan hijyen gidere doğru yönelir. Hijyen gider ve benzeri taş döşerken karşılaşılan tüm yapısal elemanların etrafın çevresel düz taş döşemesi yapılarak, altıgen taşların en az kesilecek tarzda sonlanması sağlanır. Altıgen taşların hijyen olan duvarlar ile kesitlerinde de duvar malzemesinin yapısına bağlı olarak özel fuga seçimleri yapılır. Taş döşeme işlemi oda içerisinde tamamlandıktan sonra en son olarak el tipi taşınır, zemin vibratörü ile taşlar, yerlerine tam olarak yerleştirilir. Bu işlem sonrasında ise bu mahallin zemin fugası yapılır ve en az 2 gün üzerinde yük taşınmaz. Bir hafta sonrasında ise artık zemin kullanıma açılır. Gelecek sayıda görüşmek dileğiyle... 8 www.sektorumdergisi.com Ocak / 2015
Ar-Ge Projeleri Danışmanı, Armador Danışmanlık Alper COPLUGİL alper.coplugil@armadordanismanlik.com Ar-Ge ve Dış Finansman İlişkisi Üretkenlik artışı, uzun dönemli ekonomik büyümenin ateşleyicisidir. İstikrarlı bir şekilde üretkenliği arttırmanın yollarının başında ise inovasyon gelmektedir. Son yıllarda yapılan teorik ve uygulamaya dönük iktisadi çalışmalar da inovasyonun uzun dönemli ekonomik büyümeyi arttırdığına işaret etmektedir. İnovasyon için ise Ar-Ge faaliyetleri büyük önem arz etmektedir. Ar-Ge ve inovasyon birbirinden ayrılamaz bir bütündür. Dolayısıyla ülkeler ancak Ar-Ge faaliyetlerine yoğunlaşıp bunları inovasyona Ama belki de en önemli unsur, hayal kurabilme ve bunları pratiğe dönüştürebilme becerisidir. Bugün İstanbul dan New York a sekiz saatte uçabiliyorsak, yazdığımız yazıları bir tuşa basarak dünyanın her köşesinden insana ulaştırabiliyorsak, bunlar insanoğlunun hayal edebilme ve bu hayalleri pratiğe dönüştürme becerisinin sonuçlarıdır. Hayallerin pratiğe dönüşmesi için finansmana ihtiyaç duyulduğu tartışılmaz bir gerçektir. Ancak hayaller ve finansman çoğu zaman çevirebildikleri takdirde kalkınma merdiveninin üst basamaklarına çıkabilirler. Ar-Ge ve inovasyona odaklı olmayan ülkeler ise sadece fiziki sermaye ve/veya beşeri sermaye birikimi ile belli bir ekonomik büyüklüğe ulaşarak orta gelir tuzağı na hapsolurlar. 10. Beş Yıllık Kalkınma Planı Raporu nda da belirtildiği gibi, Türkiye de 2011 yılı itibariyle yüzde 0,86 olan Ar-Ge harcamalarının gayri safi yurtiçi hasılaya (GSYH) oranının 2018 yılında yüzde 1,8 e çıkarılması hedeflenmektedir. Peki, Ar-Ge ve inovasyonu arttırmak için bir ekonomi nelere ihtiyaç duyar? İyi korunan mülkiyet hakları, planlı eğitim sistemi, iş eğitimleri ve güven odaklı yönetim sistemi bu soruya verilebilecek sihirli çözüm önerilerinden bir kaçıdır. aynı kişilerin elinde olmaz. Dolayısıyla tasarrufları toplayıp onları gelecek vaat eden bilim insanlarına ve girişimcilere aktaran bir finans sistemine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu sistem, finans piyasalarını kumarhane sistemine çevirip krizlere yol açan değil; finans, reel sektör ve üniversiteleri bir araya getirebilen cinsten olmalıdır. Girişimcilik ve inovasyon konularına kafa yoran iktisat düşünürlerinin başında gelen Joseph Schumpeter finans sisteminin Ar-Ge ve inovasyonu arttırmada çok büyük öneme sahip olduğunu belirtmektedir. Schumpeter, iyi işleyen kredi mekanizmasının, yeni ürün ve üretim sistemleri ile var olanları yıkmayı amaçlayan 10 www.sektorumdergisi.com Ocak/ 2015
Alper COPLUGİL /Ar-Ge Projeleri Danışmanı, Armador Danışmanlık girişimcileri finanse ederek inovasyonu teşvik ettiğini ve bunun da ekonomik büyümeyi sağladığının altını çizmektedir. Bu süreç yaratıcı yıkım (creative destruction) olarak adlandırılmaktadır. Yeni şirketlerin daha inovatif ve risk alma eğilimli oldukları bilindiğinden, dış finansmana kolay erişim yeni şirketlerin piyasaya girip mevcut şirketlerin pozisyonlarını sarsarak yaratıcı yıkım sürecini hızlandıracaktır. Finansal sistemin temel olarak beş fonksiyonu bulunmaktadır. Finansal sistem öncelikle şirketler, onların yöneticileri ve piyasa koşullarıyla ilgili öncül bilgiler üreterek yatırım projelerinin değerlendirilmesini kolaylaştırır. İkinci olarak finansal sistem, bireylerin çok farklı büyüklükteki tasarruflarını bir havuza toplayıp bunları dış finansmana ihtiyaç duyan diğer bireylere aktararak tasarrufların artmasına ve etkin yatırım alanlarına kanalize olmasına yardımcı olur. Üçüncü olarak finansal sistem, sunmuş olduğu ürün çeşitliliği sayesinde riski çeşitlendirerek risk yönetimini kolaylaştırır. Dördüncü olarak, finansal sistem dış finansman hizmeti sunduğu yatırımcıların projelerini izlemeye alarak kurumsal yönetişimi (corporate governance) iyileştirir. Finansal sistem son olarak işlem maliyetlerini azaltarak mal ve hizmet ticaretini kolaylaştırır. Özetle, finansal sistemi gelişmiş olan ülkeler; tasarrufları arttırmada, riski çeşitlendirmede, şirketleri taramada (screening) ve onların faaliyetlerini izlemede (monitoring) daha başarılı olduklarından dolayı Ar-Ge ve inovasyon odaklı şirketlere daha fazla dış finansman sağlayarak ekonomik büyümeyi desteklemektedirler. Öte yandan, az gelişmiş bir finans sistemi büyük ama etkin olmayan şirketlere daha fazla kaynak aktararak sermayesi olmayan ama yeni fikirleri olan girişimcilerin önünü kesmektedir. Bu durum sermayenin etkin dağılımını bozarak Ar-Ge, inovasyon ve dolayısıyla ekonomik büyümenin önünü tıkamaktadır. Dış Finansman Ar-Ge ve İnovasyon İçin Neden Gerekli? Dış finansmana erişim zorlukları firmaların potansiyellerini yakalamalarının önündeki en büyük engellerin başında yer almaktadır. Dünya Bankası tarafından yapılan Dünya Şirketler Anketi ne katılan Türk firmalarının yüzde 25 i karşılaştıkları en büyük engelin finansmana ulaşım olduğunu belirtmişlerdir. Firmaların hangi endüstride faaliyette bulundukları dış finansmana olan ihtiyaçlarını etkilemektedir. Finans literatüründe son 20 yıla damgasını vuran çalışmalarında, Rahguam Rajan ve Luigi Zingales, endüstrilerin dış finansmana bağımlılıklarının farklı olduğunu ve bu bağımlılık farklarından dolayı finans sisteminin sanayi endüstrilerine etkisinin de farklı olduğunu öne sürmüşlerdir. Yazarlar, 28 sanayi endüstrisini dış finansmana bağımlılık açısından sıralamışlardır. Bu sıralamayı oluşturmak için basit ama mantıklı bir formül uygulamışlardır. Dış finansmana bağımlılık, firmaların sermaye yatırımları için gereken ve kendi nakit akışlarıyla karşılanamayan kısmının toplam sermaye yatırımlarına oranı kullanılarak hesaplanmaktadır. Yapılan çalışmada finans sistemi gelişmiş olan ülkelerde dış finansmana bağımlı endüstrilerin daha hızlı büyüdükleri bulunmuştur. Bu çalışmada konu edilen 28 sanayi endüstrisinin dış finansmana bağımlılık derecelerine göz atıldığında çok önemli bir bulgu göze çarpmaktadır. Ar-Ge faaliyetleri yoğunluğu ile dış finansmana bağımlılık arasında kuvvetli bir ilişki bulunmaktadır. Bir başka ifadeyle, Ar-Ge yoğun endüstriler aynı zamanda dış finansmana en fazla bağımlı endüstrilerdir. Yapılan akademik çalışmalar da dış finansmana erişim ile Ar-Ge ve inovasyon arasında güçlü bir ilişkinin olduğunu göstermektedir. Aralarında Türkiye nin de bulunduğu gelişmekte olan ülkeler için yapılan çalışmalarda, dış finansmana kolay erişebilen firmaların daha fazla Ar-Ge harcamaları ve inovasyon yaptıkları bulunmuştur. Önümüzdeki yazıda finansal gelişmişlik ve Ar-Ge arasındaki ilişkiye değineceğiz. Gelecek sayıda görüşmek üzere 12 www.sektorumdergisi.com Ocak / 2015
Satış Pazarlama Koordinatörü Selahattin NAYMAN selahattin.nayman@smartbs.com.tr Akıllı Evlerin Akıllı Anahtarları Tarih boyunca insanoğlunun gerçekleştirdiği en önemli keşiflerden biri hiç şüphesiz elektriğin icadıdır. Elektriğin yaşam alanlarımızda kullanılmaya başlanmasıyla ise anahtar ve prizler yaşam alanlarımızın vazgeçilmezleri haline gelmişlerdir. sıra bu yeni ürünler akıllı evlerde kullanılan tüm sistemlerin (aydınlatma, motorlu perde, elektrikli panjur, ısıtma, soğutma, güvenlik, bahçe sulama, multimedya kontrolü sağlayan sistemler) idaresini de kolaylaştırmaktadır. Bu anahtarlar kullanılarak tek bir anahtar üzerinden tüm evinizi kontrol edebileceğiniz gibi, sadece fabrika çıkışlı ayarlara bağlı kalarak değil aynı zamanda kendi zevk ve tercihlerinize uygun olarakta yaşam alanınızı kontrol edip yönetebilmenize olanak tanınmaktadır. Örneğin, evden çıkarken tek bir tuşa basarak çalışması gereken belli makinelerin (buzdolabı, derin dondurucu vb.) bağlı olduğu prizler dışında tüm ev elektriğini kesebilir yahut döndüğünüzde açabilir, yaşam alanlarınızda yer alan iklimlendirme, aydınlatma, multimedya ve benzeri tüm kontrolü gönlünüzce yönetebilirsiniz. Hızla ilerleyen zamana ayak uyduran hatta görece önüne geçen teknoloji ise her alanda olduğu gibi bu alanda da yenilikler sunmaya başlamış ve gelişerek günümüzde, her ne kadar manuel anahtarlar yerlerini korusalar da, LCD ekranlı ve dokunmatik kullanıma sahip şık ve zarif birer dekorasyon ürünü olarak evlerimizde yer almaya başlamışlardır. Günden güne bir yanda klasik tip anahtar üreticisi firmalar, geliştirdikleri yeni modellerle şıklık ve zerafeti son kullanıcılarına sunmaya devam etseler de yeni konut projelerinde, bir standart haline gelmeye başlayan akıllı ev sistemleri ile birlikte çalışabilen, kablolu ve kablosuz akıllı anahtar serileri de markette yer alır olmuşlardır. Bu da hiç şüphesiz kısa vadede olmasa bile standart anahtarların yerini alacak akıllı anahtarların ön plana çıkmasına neden olmaktadır. Beklenen, tasarım ve kullanım kolaylığı ile sunduğu avantajlar göz önüne alındığında geleceğin evlerinde farkın iyice açılması ve tercihlerin akıllı anahtarlara yönelmesidir. Akıllı anahtarlar işlevsel olarakta son kullanıcıya büyük avantajlar sağlamaktadır. Klasik tip anahtarların aç kapa özelliklerinin yanı Sektörde yer alan benzer serilerin arasında ön plana çıkan ürünlerden biri olan DLP akıllı anahtarlar, 8 ayrı butona kadar kumandaya izin veren yapıları ile bilhassa HDL BUS sistemi ile çalışan akıllı sistemlerin kullanımına kolaylıklar getirmektedir. Ancak, zaman içerisinde kullanıcı tercihlerine paralel oluşan çok daha fazla fonksiyon içeren akıllı anahtarlara olan talep, sadece 14 www.sektorumdergisi.com Ocak/ 2015
Selahattin NAYMAN / Satış Pazarlama Koordinatörü butonlar değil aynı zamanda ekranlara da sahip akıllı anahtarların tercih edilirliğini ön plana taşımaya başlamış bulunuyor. Ekranlar arası geçiş yaparak yaşam alanınızın tüm kontrolünü tek bir noktadan basitçe yapabilmenizi sağlayan bu yeni tarz ürünler 54 ayrı aydınlatma, motorlu perde, güvenlik kontrolü fonksiyonunu içeren ekranlarına klima, ısıtma ve müzik sistemi ekranları da eklendiğinde 7 ayrı ekranı tek bir anahtar üzerinde sunabilmekteler. Burada elbette belirtmekte fayda olan bir husus tüm fonksiyonları öncelikle kendi kişisel tercihlerinize uygun olarak düzenlemenize olanak tanınıyor olması. etkenler hiç şüphesiz mekana bağlı olmaksızın istenilen her yerde kullanılabiliyor olmaları ve kolaylıkla çalışmaya hazır hale gelebilmeleri. Bu alanda başarılı çalışmalar sunan Çek Inels ve Belçikalı Edisio sunmuş oldukları çözümler ile markette bir adım öne çıkmış durumda. HDL BUS sistemi ile çalışan akıllı anahtarlarla benzer özelliklere sahip olmakla beraber Knx sistemi ile çalışan anahtarlarda markette sıklıkla tercih edilebiliyorlar. Sektörde yer alan üretici firmalar mevcut renk ve desenlerin yanında kişiye özel zevk ve tasarımlar geliştirebilmekte, böylece son kullanıcıya farklı bir kullanım deneyimi de sunabilmekteler. İtalyan estetiğini yansıtan Electron, Alman dayanıklılığını yapısında barındıran MDT bu tarz ürünleri üreten firmalardan sadece ikisi Diğer yandan akıllı anahtarlar tesisatı akıllı ev altyapısına uygun olmayan evlerde kullanılabiliyorlar mı diye bir soru ile karşılaşılan durumlarda ise üretici firmalar yine teknolojiden yararlanarak cevabı evet olarak verebiliyorlar. Çözümü, hayatımızın artık her alanında yer alan, kablosuz teknolojide bulan sistem geliştiriciler öncelikle radyo frekansından yararlanarak mevcut sistemi akıllandırabiliyor sonrasında ise ortaya çıkan kablosuz akıllı ev sistemlerini 868Mhz radyo frekansı ile çalışan akıllı anahtarları aracılığı ile kullandırabiliyorlar. Kablosuz çözümler için üretim yapan firmalar da tıpkı kablolu sistemlere çözümler sunan firmalar gibi farklı renk ve malzemelerden üretimler gerçekleştirmek sureti ile son kullanıcıya geniş bir alternatif sunabilmekteler. Ancak kablosuz anahtarların tercih edilirliğini arttıran en önemli Bilhassa evlere oranla daha karmaşık sistemlerin bir arada olduğu ofisler, toplantı salonları, stadyumlar ve benzeri yaşam alanlarında da kullanılabilen akıllı anahtarlar modern teknolojinin izinde değişmeye ve gelişmeye hiç şüphesiz devam edecekler. Hiç şüphesiz, üretici firmaların Ar-Ge bölümlerinin geliştireceği ve piyasaya sürecekleri bu yeni ürünler de otomasyon sektöründe bilhassa akıllı ev sistemlerinin geleceğini şekillendirme de büyük katkı sağlayacaklar. Bu durum ise akıllı ev sistemlerinin bir lüks olmaktan çıkarak standart haline gelmesine katkı verecektir. Son olarak, akıllı ev teknolojisinin gelişimi ile birlikte yaşam alanlarımızda kullanılan anahtarlar, bilinen özelliklerinden çıkarak LCD ekranlı, dokunmatik, renkli birer panele dönüşmüşlerse de bu durumun gelecekte değişerek yerini yeni alternatif ürünlere bırakması şaşırtıcı olmayacaktır. Nitekim yazımda bahsettiğim anahtarlara ek olarak geliştirilen yazılımlar aracılığı ile IOS ve Android tabanlı cep telefonları, tabletler gibi gündelik hayatta ayrılmaz birer parçamız haline gelen ürünler üzerinden de sistemleri kontrol edebiliyor olmamız gelecek açısından bizlere bir öngörü sunabilmekte. Yine de anahtarların yerini tamamen mobil cihazların alacağı o güne dek akıllı anahtarların daha uzun süre evlerimizde var olacağı bir hakikat. * SmartBs Otomasyon ve Mühendislik Sistemleri HDL BUS Türkiye distribütörüdür. Gelecek sayıda görüşmek dileğiyle... 16 www.sektorumdergisi.com Ocak / 2015
Ekonomist CEO, 3.Göz Danışmanlık Hikmet BAYDAR hikmetbaydar@3-goz.com İnşaat Sektörü İle İlgili Son Açıklanan Verilere Göre Sektörün Analizi Türkiye İstatistik Kurumu nun 16 Aralık 2014 tarihinde açıkladığı verilere göre; İnşaat sektörü mevsim ve takvim etkilerinden arınmış ciro endeksi 2014 yılının 3. çeyreğinde 2013 yılı 3. çeyreğe göre aynı seviyede kalmıştır. Takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre ise inşaat ciro endeksi bir önceki yılın aynı dönemine göre %2.7 oranında azalmıştır. Her iki veri de inşaat sektöründe bir miktar durulma olduğunu bize göstermektedir. Ciro da istenen performans sağlanamadığı için de üretimde bir yavaşlama söz konusudur. Bu veri inşaat sektöründe ciroda bir artış olmadığını gösterirken aynı zamanda sektörde fiyat artışı olmadığı şeklinde de yorumlanabileceğini de bir kenara yazmak gerekiyor. Burada inşaat sektöründeki durumu tam görebilmemiz için adet ve inşaat türü (konut, vb) bazında da detaylara ihtiyacımız bulunmaktadır. Ciro endeks verileri sektörde canlılığın artmadığının görülmesi açısından önemlidir. Bu sonuçta global piyasalardaki durgunluğun etkisi büyüktür. Kurlarda önemli oynaklıkların yaşanması özellikle uzun süreli projelerin maliyetlerinin çıkarılmasını zora sokarken faizlerin bir türlü düşürülememesinin yansımalarını da yavaş yavaş görmekteyiz. Üretim verilerine baktığımızda mevsim ve takvim etkisinden arınmış verilere göre 2014 yılı 3. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre üretim artışı sadece %0.1 oranında arttığını görmekteyiz. Sektörde yer alan firmaların düşük cirolara göre nakit ve fon akımlarında mümkün oldukça muhafazakar davranmalarında fayda görmekteyiz. Gelecek sayıda görüşmek dileğiyle... 20 www.sektorumdergisi.com Ocak/ 2015
Yüksek Elektrik Mühendisi Serdar AKSOY serdar.aksoy@s-novagroup.com Data-Cctv-Otomasyon Sistemlerinde Ag Parafudr Zayıf akım sistemleri; gündelik hayatımız mal ve can güvenliğimizi teslim ettiğimiz, sürdürülebilir ve kesintisiz çalışmalarının çok önemli olduğu sistemlerdir. Cctv kamera, güvenlik ve otomasyon sistemleri yıldırım ve şebeke darbeleri karşısında da en sık devre dışı kalan sistemlerdir. Örnek olarak şehrin her yerini saran mobese sistemlerinin ne kadar sık arıza yaptığını biliyor musunuz? Ya da bir fabrikanın, tesisin en stratejik noktası olan otomasyon sisteminin nanosaniyeler mertebesinde gelen bir darbeyle devre dışı kalabileceğini? Ekonomik açıdan oldukça pahalı sistemler ani aşırı gerilim darbeleri nedeniyle defalarca devre dışı kalıp, yenilenmek zorunda kalıyor. Ekonomik boyutunu bir kenara bırakırsak insanların can, tesis ve iş güvenliği penceresinden durumu değerlendirdiğimizde bu sistemlerin sürdürülebilir olması kesinlikle sağlanmalıdır. Bu nedenle data, koaksiyel ve enerji hatlarını mutlaka aşırı gerilim koruyucular ile koruma altına almamız gerekmektedir. Data Centerların Yıldırım ve Ani Aşırı Gerilimlerden Korunması Boyutları küçülen elektronik cihazların çalışma gerilimlerinin küçük voltlar mertebesine inmektedir. Tarihsel gelişim sırasına göre vakum tüplü lambalı cihazlardan transistörlü yapıya ve entegre devrelere geçiş sürecinde cihazların elektronik kartlarında kullanılan kompanentlerin çalışma gerilimlerinin 3000V lardan 24 voltlara ve 5V DC gerilimlere doğru bir düşüş meydana geldiği hepimiz tarafından bilinmektedir. Dolayısı ile süreç içerisinde hassasiyeti artan elektronik cihazlara doğru bir geçiş söz konusudur. Elektrik enerjisinin anahtarlanması anında yük çeşidine bağlı olarak (endüktif yükler) oluşan gerilimlerde veya tabiat olaylarında yıldırım deşarjında (200 ka ler) bu teknolojik gelişmeye paralel boyutlarda küçülmeler ya da indirimler söz konusu olmadığından, sistemlerimizi ve ekipmanlarımızı bu olumsuz etkilerden korumak için gerekli koruma elemanları ile donatmakmalıyız. Kamera ve otomasyon sistemi 24 48 volt mertebesinde gerilimle çalışırken bu değerlerin 20 katında ani darbeler tüm sistemleri devre dışı bırakabilir. Data centerlar bir tesisin beynidir, bilginin son derece önemli olduğu bir noktada tüm sistemin bu nedenden devre dışı kalması gerçekten bir firma için çok büyük ve telafisi zor bir kayıptır. Peki Sistemlerimizi Nasıl Korumalıyız? Bilinen darbe karakteristiklerimiz 8/20 mikrosaniye ve 10/350 mikrosaniye olmak üzere temel 2 çeşide ayrılmaktadır. TSE 62305 normları ve IEC 61643 normları ışığında uygun test değerlerinde Class 1,2,3 korumasını kademeli olarak sağlamalıyız. Tüm sistemlerde enerji, data ve koaksiyel hatlar çift yönlü olarak mutlaka koruma altına alınmalıdır. Enerji korumaları sisteme paralel bağlanırken, data ve koaksiyel korumalar ise sisteme seri olarak entegre edileceklerdir. Kamera sistemini ele alırsak, ilk başta kamera sisteminin enerji aldığı panoya (genellikle monofaze sistemlerdir) class 1+2 10/350+8/20 eğrilerinde koruma sağlayan Spark Gap teknolojili min 50 ka koruma kapasiteli ürünleri kamera ana enerji panosuna yerleştirmeliyiz.bu noktadaki bağlantımızı min.16 mm 2 kesitli kablo ile gerçekleştireceğiz. Daha sonra kamera yanında bulunan kamera son nokta kutusunda hassas enerji koruma yapmamız gerekmekte ve buraya VF230 özellikli class 3 enerji koruma ürünün yerleştirmeliyiz. Enerji korumasından sonra kameranın cinsine göre CAT ya da BNC girişlerine uygun koruma ürününü adapte edip seri bağlantı sağlayarak kameramızı koruma altına almalıyız. Otomasyon sistemlerinde ise sistem sürekli gerilimi baz alınarak ve Up koruma seviyesi belirlenerek ilk olarak uygun ürünü seçmekle yükümlüyüz. 5V,12V,24V,48V..230V şeklinde hassas enerji koruma sınıfları bulunmaktadır. Örneğin bir Plc koruması yapacaksak Plc ye giren hatların hepsinden önce bir yıldırım bariyeri seri olarak entegre edilmelidir. Burada ürünlerin akım karakteristikleri, Plc nin özelliği ürün seçiminde önem arz etmektedir. Data centerlerda her cat 6 enerji hattına mutlaka koruma yapılmalıdır. Sistem yapısına göre kabloların aktarım hızına uygun ürün seçilmelidir. Ana enerji panosu, cat5-6- RJ45 Hatlar, priz çıkışları, telefon santralleri de korunmalıdır. Kartlı geçiş sistemleri, haberleşme modülleri, Dvr sistemleri, görüntü izleme merkezleri aşırı gerilim ve yıldırıma karşı korunmalıdır. Obo Bettermann bünyesinde 2700 farklı vardır. Uzman mühendis desteği ile ücretsiz keşif ve sistem tasarımı hizmetimizden bu çerçevede yararlanabilirsiniz. Gelecek sayıda görüşmek dileğiyle... 22 www.sektorumdergisi.com Ocak/ 2015