Temel Bilgi Teknolojisi Kullanımı

Temel Bilgi Teknolojisi Kullanımı Giriş, Tanım, Tarihsel Gelişim, Fonksiyonlar Yrd. Doç. Dr. Saygın Abdikan 2014-2015 Öğretim Yılı Güz Dönemi TBTK Dersi, Ders Notları Yrd. Doç. Dr. H. KEMALDERE

Dersi Veren Öğretim Üyeleri Yrd. Doç. Dr. Saygın Abdikan (A Şubesi) Yrd. Doç. Dr. Serkan Karakış (B Şubesi) 0 372 2574010 1718 sabdikan@beun.edu.tr http://geomatik.beun.edu.tr/abdikan/ Öğrenci Görüşme Saatleri: Çarşamba 10:00 12:00 TBTK Dersi, Ders Notları Yrd. Doç. Dr. H. KEMALDERE 2

Dersin Kaynakları Temel Bilgisayar Teknikleri Kullanımı Ders Notları, Yrd. Doç. Dr. Aycan Murat MARANGOZ, Yrd. Doç. Dr. Hüseyin KEMALDERE, Yrd. Doç. Dr. K. Sedar GÖRMÜŞ, 2011-2012. Temel Bilgisayar Bilimleri Ders Notları, YTU, 2003. Temel Bilgi Teknolojisi Kullanımı, İsmail Sarı, Ömer Bağcı Seçkin Yayıncılık / Bilgisayar Dizisi, Ankara, 2008 Temel Bilgi Teknolojisi Kullanımı,Yazar(lar) : Ali Güneş, Çeviren: Baki Koyuncu Ferruh Yıldız Mehmet Meder Kadir Erkan Şeref Sağıroğlu, Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara. Çeşitli İnternet Kaynakları TBTK Dersi, Ders Notları Yrd. Doç. Dr. H. KEMALDERE 3

Dersin Başarı Kriterleri Derse Devam: %70 Vize Sayısı: 1 (Yıliçi Başarı Notuna Katkısı: %80) Yıliçi Başarı Notu: Vize (%80) + [(Ödevler + Quizler (%20)] Başarı Notu: Yıliçi Başarı Notu %40 + Final Sınavı Notu %60 TBTK Dersi, Ders Notları Yrd. Doç. Dr. H. KEMALDERE 4

TBTK Dersinin İçeriği Temel bilgi teknolojilerine giriş. Bilgisayarın tanımı, tarihi, fonksiyonları. Bilgisayar içerisinde elektronik iletişim. Bilgisayar teknolojisi - Bilgisayarın temel işlemleri. Bilgisayar teknolojisi - Bilgisayarın bileşenleri. Bilgisayar teknolojisi - Çevre birimleri. Mikrobilgisayar teknolojileri (Bilgisayar donanımları). İşletim sistemleri. Windows işletim sistemleri. Microsoft Word uygulamaları. Microsoft Excel uygulamaları. Microsoft PowerPoint uygulamaları. Programlama, grafik uygulamalara (CAD) ve algoritmalara giriş. TBTK Dersi, Ders Notları Yrd. Doç. Dr. H. KEMALDERE 5

Giriş - Tanım Bilgisayar: Kendisine verilen bilgileri çok süratli bir şekilde işleyen, aritmetik ve mantıksal işlemleri otomatik olarak yapan, verilerden yeni bilgiler elde edebilen bir makinadır. Bilgisayara verilen işlenmemiş bilgiler girdi (veri), bilgisayar verisine dönüştürülerek, onlarla mantıksal ve matematiksel işlem yaparak sonuçları çıkarma işlemi çıktı (bilgi) olarak tanımlanır. 6

Giriş - Tanım Giriş: Kullanıcı tarafından ya da bilgisayar tarafından sağlanan verilerdir. Bu veriler, sayılar, harfler, sözcükler ve komutlardır. Veriler giriş birimleri tarafından toplanır. İşlem: Gereken verilere göre, programın yetenekleri ölçüsünde yapılan işlemler. Bellek: Verilerin saklandığı yerdir. Giriş yapılan veriler, işlenen veriler bellekte saklanır. Çıkış: Bilgisayar tarafından üretilen rapor yada belgelerdir. İşlenmiş sonuçların yazılı olarak ekrandan veya diğer çıkış birimlerinden çıkarılmasıdır. 7

Bilgisayarın Tarihi: 1642-1854 1671 yılında Gottfried von Leibniz, zaman alıcı ve rutin aritmetiksel işlemleri kendisinin yerine yapacak bir makine tasarlamıştır. Leibniz in geliştirmiş olduğu araç, tekrarlı toplama işlemlerini yaparak, iki sayının çarpımını bulabiliyordu. Bunun dışında çıkarma, bölme ve karekök alma işlemlerini de gerçekleştirebiliyordu. Bu aracın adı Step Reckoner dı ve hiçbir zaman yaygın bir kullanımı olmamıştır. Leibniz, bilgisayarın temel çalışma prensibi olan ikili sistemin de öncülerindendir. Gottfried Wilhelm von Leibniz 8

İkili sayı sistemi (binary numbers) Gündelik hayatta sayıları ifade etmede onluk sayı tabanı (decimal) kullanılmaktadır. İkilik sayı sistemde ise sayılar iki tabanında yazılarak elde edilirler. Tüm sayıların ifadesinde 0 ve 1 rakamları kullanılır.

Bilgisayarın Tarihi: 1642-1854 Bu sisteme göre, derecelendirilmiş bir tekerleğin çeşitli pozisyonları, farklı basamaklara karşılık geliyordu. Tekerleğin gerektiği kadar döndürülmesi ile, sonuçlar elde ediliyordu. Leibniz in Step Reckoner ı (daha sonra Leibniz Wheel olarak adlandırılan ve 4 işlem yapabilen hesaplama aracı) 10

Bilgisayarın Tarihi: 1642-1854 Leibniz in geliştirmiş olduğu hesaplama aracı (Step Reckoner) daha önce de belirttiğimiz gibi hiçbir zaman yaygın bir kullanım alanı bulamamıştır. Bunun üzerine Leibniz 1673 te çalışmalarına devam ederek geliştirmiş olduğu aracı tekrar gözden geçirerek hemen hemen aynı özellik ve yeteneklere sahip Leibniz Wheel olarak adlandırılan aracını geliştirmiştir. Leibniz Wheel (Leibniz Çarkı) 11

Leibniz Çarkı

Bilgisayarın Tarihi: 1642-1854 Leibniz in Leibniz Wheel adlı hesaplama makinesi Pascal ın Pascaline adlı hesaplama makinesi 13

ToggleButton1

Bilgisayarın Tarihi: 1642-1854 1678 de Pierre Grillet, John Napier in ve Blaise Pascal ın makinelerinden esinlenerek bir hesap makinesi geliştirmiştir. Bu makine Napier in çubukları ve Pascal ın makinesinin mekanizmalarını bir arada kullanarak toplama, çıkarma işlemlerini gerçekleştiriyordu. Bu araç diğer iki araca göre çok daha küçük ve hafifti bu özelliği aracın ilk taşınabilir hesap makinesi olmasını sağlamıştır. Grillet in taşınabilir hesap makinesi 16

Bilgisayarın Tarihi: 1642-1854 1673 ten 1800 lerin başına kadar hesaplama işlemleri için geliştirilen araçlarda çok da fazla bir değişiklik yaşanmamıştır. Kullanılan malzeme, çalışma mantığı ve makinelerden yapılması istenenler genellikle aynıdır. Bu dönemde en çok göze batan nokta, geliştirilen bu araçların daha önceki dönemlere göre daha yaygın olarak kullanılmak istenmesidir. Kullanım alanının genişlemesi, bu araçların ticari olarak üretilmesini de beraberinde getirmiştir. Şu ana kadar gösterilen araçların tümü tamamen donanım unsurlarından yani mekanik olarak ve elle çalışan parçalar bütünü biçimindedir. 19. yy ın başlarından itibaren hesaplama makineleri ve diğer mekanik araçların kendi kendilerine ya da daha az insan emeği ile çalıştırılması düşüncesi yaygınlaşmaya başlamıştır. 17

Bilgisayarın Tarihi: 1642-1854 1780 yılında Benjamin Franklin elektriği bularak elektronik alanında çok önemli bir gelişime ön ayak olmuştur. 1805 te Fransız bir tekstil sanayicisi olan Joseph Marie Jacquard ilk kez bir makineyi kendi kendine çalışabilecek konuma getirmiştir. Bu işlemi delikli kartlar (Punched cards) kullanarak gerçekleştirmiştir. Bu kartlar ikili sisteme göre hazırlanmış, üzerlerinde belirli aralıklarla delikler olan ve her delik ve delikler arası boşluğa göre sayı değerleri alan en eski bilgisayar programlama araçlarıdır. 18

Bilgisayarın Tarihi: 1642-1854 Jacquard kendi dokuma tezgahlarında bir desenden birden fazla ve hızlı olarak dokumak için kartlar üzerine desen ve renkleri ikili sistem (0,1) mantığı içerisinde tanımlayarak dokuma tezgahlarını programlama yoluna girmiştir. Jacquard, dokuma tezgahını denetleyen ve delikli kartlar esasına göre çalışan bir mekanizma kurmuştur. Her karttaki delik kalıbı kullanılacak ipliğin rengini belirliyordu. Çalışanların konumu da kartlara göre belirleniyor böylelikle de makinanın çalışması kontrol ediliyordu. Delikli kart Joseph-Marie Jacquard 19

Bilgisayarın Tarihi: 1642-1854 Jacquard ın delikli kartlar ile çalışan programlanabilir dokuma tezgahı 20

Bilgisayarın Tarihi: 1642-1854 21

Bilgisayarın Tarihi: 1642-1854 1820 de Charles Xavier Thomas, Leibniz in makinesini geliştirmiştir. Thomas ın bilgisayarın gelişimine olan etkisi, ilk kez bir hesaplama makinesinin ticari olarak üretilip satılması yönünde olmuştur. Arithmometer Charles Xavier Thomas 22

Bilgisayarın Tarihi: 1642-1854 Arithmometer 23

Arithmometer örneği ToggleButton1

Bilgisayarın Tarihi: 1642-1854 1822 de Charles Babbage İngiltere de karmaşık matematiksel tabloların formüle edilmesini sağlayan Difference Engine Fark Makinesi adlı bir makine geliştirmiştir. Özellikle astronomların, muhasebecilerin ve diğer kamu görevlilerinin çok sık kullanmak zorunda kaldıkları çeşitli matematiksel tablolar ve bu tablolardaki değerler üzerinde yapılan işlemler oldukça yorucuydu çok zaman alıyordu ve hata yapma olasılığı çok fazlaydı Bu gereksinimler üzerine Babbage, 1833 yılında her hangi bir matematiksel işlemi, kullanıcının verdiği her hangi bir sırayla yapabilecek bir makine tasarladı. Bu makineye Analytical Engine Analitik Makine adı verildi. 25

Bilgisayarın Tarihi: 1642-1854 Analitik Makine, buhar enerjisiyle çalışacak, dişlilerden, sayaçlardan ve bağlayıcılardan meydana gelecek, delikli kartlar yardımıyla denetlenecekti. Analitik Makine, temel olarak iki bölümden meydana gelecekti; kullanılacak sayıların ve ara sonuçların depolanacağı bir bellek memory ve işlemleri gerçekleştiren bir işlemci processor. Ancak mali olumsuzluklar ve tasarındaki bazı aksaklıklar bu aracın geliştirilmesini engelledi. Analitik Makine diğer geliştirilecek olan araçlar için önemli bir hareket noktası oluştur. Özellikle bellek ve işlemci kavramları bundan sonraki gelişmelerde oldukça önemli bir yer tutacaktır. Charles Babbage Babbage nin tasarlamış olduğu Analitik Makine ilk genel amaçlı bilgisayardır. 26

Bilgisayarın Tarihi: 1642-1854 1830 yılında, Augusta Ada King, bilgisayar tarihinin ilk programını hazırlayarak bir aracın çalışması için uygulamıştır. King Babbage nin tasarladığı fakat geliştiremediği Analitik Makine nin çalışması için gereken programı hazırlamış, ancak o da bu makinenin geliştirilmemesi nedeniyle kullanılamamıştır. King, in hazırlamış olduğu yazılım, daha sonraki yıllarda bilgisayarların yazılım bölümü için önemli bir başlangıç olacaktır. Bu tarihten itibaren bilgisayarlar sadece donanım ile değil yazılım ile de çalışır hale getirilecektir. 1979 yılında Augusta Ada King adı bir bilgisayar programına verilmiştir. (ADA Programlama Dili) Augusta Ada King 27

Bilgisayarın Tarihi: 1642-1854 Difference Engine Fark Makinesi 28

Bilgisayarın Tarihi: 1642-1854 Difference Engine Fark Makinesi 29

Bilgisayarın Tarihi: 1642-1854 Analytical Engine Analitik Makine 30

Bilgisayarın Tarihi: 1854-1946 1855 te George Scheutz ve Edvard Scheutz Babbage ın çalışmalarını temel alarak ilk kez basit mekanik bilgisayarı tasarlamışlardır. 1857 de Charles Wheatstone, hesaplama makinelerinde veri depolamak amacıyla ilk kez kağıt şerit uygulamasını gerçekleştirmiştir. Geliştirmiş olduğu bu uygulama daha sonraları bilgisayarlarda delikli kart ve ikili sistem kullanımının yaygınlaşmasına olanak tanımıştır. Charles Wheatstone 31

Bilgisayarın Tarihi: 1854-1946 1874 te Christopher Latham Sholes bilgisayarın temel parçalarından olan klavyeyi geliştirmiştir. Bu klavye Sholes un adıyla Sholes Keyboard bilinmektedir. Ancak günümüzde bu klavye daha çok Q veya QWERTY klavye olarak tanınmaktadır. Şu anda hemen hemen tüm PC lerde kullanılan klavye Q klavyedir. Sholes Klavyesi Q veya QWERTY (Sholes Keyboard) Christopher Latham Sholes 32

Bilgisayarın Tarihi: 1854-1946 Sholes Klavyesi prototipi Üretilen ilk daktilo 33

Bilgisayarın Tarihi: 1854-1946 1876 da Alexander Graham Bell dünya iletişim tarihini kökünden değiştiren ve büyük toplumsal gelişmelere ön ayak olan telefonu bulmuştur. Telefonun kullanım mantığı, 1991 de Internet in bulunarak yaygınlaşmasını da beraberinde getirmiştir. Telefonun icadının önemi günümüzde çok daha iyi anlaşılmaktadır. Bell in geliştirdiği ilk telefon Alexander Graham Bell 34

Bilgisayarın Tarihi: 1854-1946 1884 te Hermann Hollerith delikli kartlar yardımıyla çalışan ve matematiksel tabloları hesaplayabilen makinesine üretim izni almıştır. 1890 da yine Hermann Hollerith Amerikan Nüfus dairesinin de desteği ile, delikli kartlar ve elektrik enerjisi ile çalışan Tabulating Machine i geliştirmiştir. Hollerith in geliştirmiş olduğu makine hesaplamaların daha hızlı ve güvenilir bir biçimde yapılmasını sağlıyordu. Tabulating Machine 1890 daki Amerikan nufüs sayımında kullanılarak denenmiş ve üretilmesine karar verilmiştir. Bu makine daha önceleri 8-9 yıl süren nüfus sayımı işlemlerini 2-3 yıla indirmiştir. Hollerith 1896 yılında Tabulating Machine Co. Adlı şirketi kurarak ilk kez hesaplama ve bilgisayar kuruluşunun oluşmasını sağlamıştır. Tabulating Machine Co. daha sonra, (1924) şu anda dünyanın en büyük bilgisayar donanım ve yazılım üreticisi olan International Business Machines adını alacaktır. 35

Bilgisayarın Tarihi: 1854-1946 1890 ABD Nüfus Sayımında Kullanılan Tabulating Machine 36

Bilgisayarın Tarihi: 1854-1946 Hollerith in Hesaplama Makinesi (Tabulating Machine) 37

Bilgisayarın Tarihi: 1854-1946 Hollerith in kurmuş olduğu şirketle beraber, hesaplama ve benzeri işlemler amacıyla üretilen araçların üretimi ticari olarak gelişmeye başlamıştır. Üretilen araçlar genellikle devlet kurumlarında (Askeri kurumlar, Mali işlemlerle ilgili kurumlar vb.) kullanılmaya başlanmıştı. Böylelikle bu araçlardan seri üretime geçiş eğilimi ortaya çıkmıştır. 1911 yılında Hermann Hollerith in kurmuş olduğu Tabulating Machines Co., Computing Scale Company ve International Time Recording şirketleri birleşerek Computing Tabulating Recording Company adını almış daha geniş bir çalışma alanı kurmuştur. 1924 yılında Computing Tabulating Recording Company ismini International Business Machines Co. (IBM) olarak değiştirmiştir. 1925 te Vannevar Bush, ilk kez geniş kapsamlı analog hesaplama makinesi olan Differential Analyzer ı geliştirmiştir. 38

Bilgisayarın Tarihi: 1854-1946 Vannaver Bush Differential Analyzer 39

Bilgisayarın Tarihi: 1854-1946 Differential Analyzer 5 ana bölümden meydana gelmekteydi. 1. Girdi birimi, 2. Çıktı birimi, 3. Veri iletiminin ve hesaplamaların yapılmasını sağlayan şaftlar ve çarklar, 4. Makineyi çalıştıran ana burgu ve 5. Elektrik motoru. Differential Analyzer 40

Bilgisayarın Tarihi: 1854-1946 1927 yılında yine Vannevar Bush, 1925 te geliştirmiş olduğu Differential Analyzer ı geliştirerek yeni bir model olan Product Intergraph ı tasarlamıştır. 1927 de ilk kez Londra ile New York arasında görüntü iletişimi sağlanmış bu da televizyonun ve görüntü aktarımının başlangıcı oldumuştur. 1931 yılında Alman bilimadamı Konrad Zuse elektrik enerjisi ile çalışan ilk hesaplama araçlarından biri olan Z1 i tasarlamıştır. Zuse nin geliştirmiş olduğu bu araç, programlanabilen ilk bilgisayar olarak ele alınmaktadır. Z1 bilgisayara klavye ile girilen verileri okuyarak ne yapması gerektiğini belleğinde tutabilme yeteneğine sahipti. Daha sonra John von Neumann bu özelliği geliştirmiş ve yaygınlaştırmıştır. Zuse daha sonra Z2, Z3 ve Z4 adlı bilgisayarları da geliştirmiştir. Konrad Zuse 41

Bilgisayarın Tarihi: 1854-1946 Zuse nin geliştirmiş olduğu aracın bir belleği ve bir tür aritmetik işlemcisi vardı. Z1 genel amaçlı bir bilgisayar olarak tasarlanmıştı ve her türlü aritmetiksel hesabı yapabiliyordu. Veri girişi için bir klavye kullanılıyor, sonuçlar ikili sisteme göre elektrikli ampuller ile okunuyordu. Zuse nin geliştirdiği ikinci bilgisayar olan Z2 de ise klavye yerine veri girişi için delikli kartlar kullanılmıştır. Zuse II.Dünya Savaşı sürerken Nazi yönetimine şifre kırmak için bir bilgisayar geliştirme projesi sundu. Ancak savaşın uzun süreli olmayacağını planlayana Alman yönetimi bu dönem için uzun süreli bir plandan kaçındı. Zuse kendi şirketini kurarak uçak fabrikalarında kullanılmak üzere Z3 ve Z4 bilgisayarlarını tasarladı. Savaş sırsında Zuse nin geliştirdiği bilgisayarların büyük çoğunluğu yok oldu. Savaş sonunda Zuse nin Z4 bilgisayarı Müttefikler tarafından ele geçirildi. Daha sonra Zuse nin ZUSE KG şirketi SIEMENS tarafından satın alındı. 42

Bilgisayarın Tarihi: 1854-1946 Konrad Zuse nin geliştirmiş olduğu ilk programlanabilir bilgisayar Z1 43

Bilgisayarın Tarihi: 1854-1946 Z1 i meydana getiren bileşenler 44

Bilgisayarın Tarihi: 1854-1946 Z1 ve Z2 1931-1938 yılları arasında geliştirilerek üretilmiştir. 45

Bilgisayarın Tarihi: 1854-1946 Konrad Zuse ve Z1 46

Bilgisayarın Tarihi: 1854-1946 Z3, 1939 1961 yılları arasında geliştirilerek üretilmiş ve II. Dünya Savaşı sırasında kullanılmıştır. 47

Bilgisayarın Tarihi: 1854-1946 1961 de üretilen Z3 ve elemanları 48

Bilgisayarın Tarihi: 1854-1946 1936 da August Dvorak, 1874 te Christopher Latham Sholes in geliştirmiş olduğu Q klavyenin yerine Dvorak (Keyboard) klavyeyi geliştirmiştir. Bu klavye, çok kullanılan sesli harfleri birbirine yakın hale getirerek yazma işlemini Q klavyeye göre çok hızlı bir hale getirmiştir. Özellikle IBM ve Apple Macintosh marka bilgisayarlar bu klavyeyi kullanmaktadırlar. Daha sonraları Microsoft a uygun hale getirilmiştir. Q Klavye Dvorak Klavyesi 49

Bilgisayarın Tarihi: 1854-1946 1937 de çalışmalarına başlayan ABD li bilimadamları George Stibitz ve S.B. Williams 1940 da ilk dijital elektronik bilgisayarı geliştirmiştir. Stibitz in geliştirmiş olduğu bu araç Complex Number Calculator olarak bilinmektedir. Bu araç ikili sisteme göre çalışmaktaydı. Complex Number Calculator 50

Bilgisayarın Tarihi: 1854-1946 George Stibitz ve Model K 51

Bilgisayarın Tarihi: 1854-1946 George Stibitz in geliştirmiş olduğu Complex Number Calculator adlı araç, telefon hattına bağlı bir yazıcı (teleprinter), bir bilgisayar ve bir telefon hattını aynı anda kullanan ilk bilgisayar sistemidir. Bu araç aynı zamanda ilk internet uygulaması olarak da kabul edilebilir. 1940 da Bell Laboratuarları nda uzaktan işlem yapma denemeleri gerçekleştirilmeye başlandı ve bunun için terminaller oluşturuldu. 1941 de Alan M. Turing ve M.H.A. Neuman, Colossus adlı bilgisayarı tasarladılar. Bu bilgisayar, II.Dünya Savaşı nda Almanlar ın Enigma Kodlarının çözülmesi işleminde kullanılmış ve savaşta önemli rol oynamıştır. 1941 de Konrad Zuse Z3 adlı bilgisayarı tasarladı. 1942 de Howard H. Aiken ilk digital bilgisayar olan HARVARD MARK-I i geliştirdi (IBM ASCC-Automatic Sequence Controlled Calculator). 52

Bilgisayarın Tarihi: 1854-1946 Mark-I için Charles Babbage nin çalışması temel alınmıştır. Ancak buhar gücü yerine elektrik, mekanik aktarıcılar yerine ise elektro-mekanik düzenekler kullanılmıştır. Mark-I genellikle ilk bilgisayar olarak kabul edilir. Oysa ilk Amerikan bilgisayarı Zuse nin bilgisayarından çok daha başarısız olmuştur. Mark-1 ile Z serisi bilgisayarlar arasında önemli bir farklılık hükümetleri tarafından desteklenip destelenmemeleridir. Zuse, bilgisayarlarını kendi kaynakları ile gerçekleştirmiş; Aiken ise, hükümet ve ordudan büyük destekler görmüştür. Howard Hathaway Aiken 53

Bilgisayarın Tarihi: 1854-1946 IBM ASCC MARK-1 54

Bilgisayarın Tarihi: 1854-1946 IBM ASCC MARK-1 55

Bilgisayarın Tarihi: 1854-1946 1944 te Grace Murray Hopper, Mark-1 in çalışmasını sağlayacak yazılımı hazırlamış ve bu işlemde adını duyurmaya başlamıştır. 1945 te John von Neumann EDVAC adlı bilgisayarda delikli kartlar ile yüklü program işlemini gerçekleştirmiştir. 1943 te yapımına başlanan ENIAC adlı bilgisayar 1946 yılında tamamlandı. ENIAC (Electronic Numerical Integrator and Computer) mali kaynakları Pentagon tarafından karşılanan bir deneme çalışması olarak başlamıştır. ENIAC, 30 ton ağırlığında, yaklaşık 18.000 vakum tüpü, 1500 röle, 70.000 direnç ve 10.000 kondansatörden meydana gelen ve 10 x 15 m yani 150 metrekarelik bir alanı kaplayan dev bir makine idi. ENIAC ın çalışması için 700 KW lık güce gereksinim vardı. Bu makine on haneli 5000 sayıyı bir saniye içinde toplayabiliyordu. Mekanik hesap makinelerinden 1000 kat daha hızlıydı ve o güne kadar elde edilen en büyük işlem hızının (Mark-1) yaklaşık 20 katına sahipti. Tümüyle elektronik olarak çalışan ilk bilgisayar, ENIAC tır. 56

Bilgisayarın Tarihi: 1854-1946 Electronic Numerical Integrator and Computer - ENIAC 57

Bilgisayarın Tarihi: 1950 - Günümüz 1. Kuşak (1950-1958): Lambalı teknolojiye sahip (Eniac). 2. Kuşak (1958-1964): Transistörlü bilgisayarlar. 3. Kuşak (1965-1971): Transistör yerine elektronik devreler kullanan bilgisayarlar. (Bilgisayarları arası bağlantı kurabiliyor.) 4. Kuşak (1972-günümüz): Günümüz bilgisayaları.

Bilgisayarın Tarihi: 1. Kuşak Bilgisayarlar 59

Bilgisayarın Tarihi: 1. Kuşak Bilgisayarlar Vakumlu tüpler Ağır hacimli ve geniş yer kaplayan Fazla ısındıkları için uzun süreli soğutma işlemi gerektirir Bellek alanı küçüktür Tekdüze işlerde kullanılmıştır

Bilgisayarın Tarihi: 2. Kuşak Bilgisayarlar 61

Bilgisayarın Tarihi: 2. Kuşak Bilgisayarlar Vakum tüpleri Transistör Daha ucuz ve hacimleri daha küçük Bellek kapasitesi artmıştır Sağutmaya daha az ihtiyaç duyar Daha hızlı Amaca uygun programla çalışabilmekte

Bilgisayarın Tarihi: 3. Kuşak Bilgisayarlar 63

Bilgisayarın Tarihi: 3. Kuşak Bilgisayarlar Hibrid teknoloji (analog ve dijital) Tümleşik devreler (çipler) Donanım ve yazılım birleştirilmeye çalışılmış Birden fazla program aynı anda çalışabilmekte Geniş bellek ve hızlı çalışma Hacimsel küçülme Daha ucuz ve daha güvenilir

Bilgisayarın Tarihi: 4. Kuşak Bilgisayarlar 65

Bilgisayarın Tarihi: 4. Kuşak Bilgisayarlar Tek bir çip üzerine yerleştirilmiş çoklu devreler ile bellek kapasitesi artırıldı Yazılımlar geliştirilerek kullanıcıya kolaylık sağlandı Donanım özellikleri artırıldı Girdi ve çıktı bilgileri için çeşitli çevre ürünleri geliştirildi İletişim sistemi geliştirildi

Gelecek Bilgisayarlar: 5. Kuşak Bilgisayarlar Yapay zeka kullanan bilgisayarlar (Artificial Intelligence) Düşünebilen ve karar verebilen Ögrenme, bilgi kazanma, nedensonuç ilişkisi kurabilme, İnsan beyninin yapabildiği fonksiyonları modeller, simülasyonlar yardımı ile anlamaya çalışmak ve uygulamak 67

Gelecek Bilgisayarlar: 5. Kuşak Bilgisayarlar Sosyal zeka (Social Intelligence)

Bilgisayarın Fonksiyonları Bir bilgisayar, verileri işler ve çıktı (bilgi) olarak elde etmemizi sağlar. Bilgisayarların temel fonksiyonları şöyle özetlenebilir: girdi, işlem, depolama, çıktı, kontrol vb işlemler. Girdiler bilgisayara kullanıcı tarafından girilen verilerdir. Bilgisayarlar klavye, fare, tarayıcı gibi birimlerden alınan girişleri kabul ederler. İşlemci (processor) tarafından işlenen bu veriler daha sonra ekran, yazıcı gibi çıktı aygıtlarıyla kullanıcıya iletilir. 69

Bilgisayarın Fonksiyonları Bir bilgisayarın temel fonksiyonlarını yerine getirmede kullanılan temel birimleri: Ana işlem birimi: Bu birimde bütün işlemler denetlenir. Aritmetik işlemler, bellek yönetimi bu birim tarafından yerine getirilir. Aritmetik/Mantık birimi: Toplama, çıkarma gibi aritmetik işlemler ve mantık işlemlerinin yapılmasını sağlar. Ana Bellek: Verilerin, komutların ve ara sonuçların saklandığı alan. Kontrol birimi: Diğer bileşenleri uyumlu hale getirir. Giriş/Çıkış birimi: Veri girişini ve işlenen bilgilerin kullanıcıya gösterilmesini sağlayan işlemleri yönetir. 70

GELECEK HAFTA: Bilgi ve Teknoloji Kavramları 71

KAYNAKLAR Temel Bilgisayar Teknikleri Kullanımı Ders Notları, Yrd. Doç. Dr. Aycan Murat MARANGOZ, Yrd. Doç. Dr. Hüseyin KEMALDERE, Yrd. Doç. Dr. K. Sedar GÖRMÜŞ, 2011-2012. Temel Bilgisayar Bilimleri Ders Notları, YTU, 2003. Temel Bilgi Teknolojisi Kullanımı, İsmail Sarı, Ömer Bağcı Seçkin Yayıncılık / Bilgisayar Dizisi, Ankara, 2008 Temel Bilgi Teknolojisi Kullanımı,Yazar(lar) : Ali Güneş, Çeviren: Baki Koyuncu Ferruh Yıldız Mehmet Meder Kadir Erkan Şeref Sağıroğlu, Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara. Çeşitli İnternet Kaynakları TBTK Dersi, Ders Notları Yrd. Doç. Dr. H. KEMALDERE 72