editör Bu defa da Merhaba sevgili okurlarımız, bu sayımızda da y Turan Türkmen EKSEN Yay nc l k Fuarc l k Tan t m Hiz. Ltd. fiti. Ad na imtiyaz sahibi ve Sorumlu Yaz flleri Müdürü Turan Türkmen turan@eksenltd.com Genel Yayın Yönetmeni: Prof. Dr. Ya mur Denizhan denizhan@boun.edu.tr Rek lam ve Halk la İlişki ler Md.: Birsen Salman birsen@eksenltd.com Yayın Kurulu: Prof. Dr. Abdülkadir Erden / At l m Üniversitesi Mekatronik Müh.Böl.Bşk. Prof. Dr. Me tin Gö ka flan / TÜ. Kon trol Müh. Böl. Bflk. Prof. Dr. Galip Cansever / Y.T.Ü. Elek trik Elek tro nik Müh. Fak. Dek. Kurumsal İletişim Uzmanı: Giray Karanlık giray@eksenmedyagrup.com Yayın Danışmanları: Prof. Dr. Alinur Büyükaksoy / Geb ze le ri Tek. Ens. Rek. Prof. Dr. Ayşegül Akdoğan Eker / YTÜ Makina Müh. Bölüm Başkanı Prof. Dr. Bülent Eker / Namık Kemal Üniversitesi Biyosistem Müh. Böl. Prof. Dr. Er sin Tu lu nay / ODTÜ Prof. Dr. Gök sel De mi rer / ODTÜ Çevre Mühendisli i Prof. Dr. Gü ven Ön bil gin / 19 May s Üniversitesi Prof. Dr. Mübeccel Demirekler / OD TÜ Elk. Elek tro nik Müh. Böl. Prof. Dr. Mu am mer Er mifl / OD TÜ Elk. Elek tro nik Müh. Böl. Prof. Dr. Muhsin Kılıç / Uludağ Üniversitesi Prof. Dr. Murat Uzam / Melikşah Ü. Müh. Mim. Fak. Elk. Elek tro nik Müh. Böl. Prof. Dr. Sa vafl Ay berk / Ko cae li Ü. Çev re Müh. Böl. Bflk. Prof. Dr. Tun cel Öz den / TÜ B TAK Enst. Ana liz Lab. Böl. Bflk. Prof. Dr. U ur Çel tek li gil / Sakarya Üniversitesi Prof. Dr. Se ta Bo gos yan / TÜ. Kon trol Müh. Böl. Prof. Dr. Yu suf Tan / Bo aziçi Ü. Medical Engineering Prof. Dr. Kemal Leblebicio lu / OD TÜ Elk. Elek tro nik Müh. Böl. Doç. Dr.. Hak k Çav dar / Karadeniz Teknik Ü. Doç. Dr. Yu suf A. Us ka ner / Özçelik A.fi. Prof. Dr. Hakan Yavuz / Ç.Ü. Müh. Mim. Fak. Mak. Müh. Böl. Yrd. Doç. Dr. Si bel Ulu da De mi rer / Çan ka ya Ü. End. Müh. Böl. Dr. Meh met Çe vik / Dal Engineering Dr. Müh. Ah met Din çer / Bosch Rex roth A.fi. Sevtap İnan / Siemens M. Cenk Ceylan / Rockwell Otomasyon Levent Fadıloğlu / Schneider Cengiz Meriç / Hipafl Emin Ol cay / Akbil A.fi. Çağrı Hekimoğlu / Esit Gök tu Gür / Schneider H. Cen giz Ce lep / Entek Otomasyon Hasan Basri Kayak ran / Emf Motor brahim Erkan Yenel / Norm Enerji smail Obut / Hidroser Mahmut Bertan / Weidmüller Niyazi Sar maden / Medel Oral Av c / Piomak Özkal Güner / Schneider Electric Sedat Sami Ömero lu / E3Tam Gökhan Yücel / Phoenix Contact fiahnur Agaik / GSD Osman Kutan / ABB Talat Avc / P nar Müh. T. Ha kan Özer / SOD Yön. Krl. Bflk. Tuncay Soydafl / Festo Yavuz Çopur / Pilz Sırrı Kardeş / Kardeş Elektrik Tolga Bizel / Mitsubishi Electric Hakan Aydın / Mitsubishi Electric Dr. Hüseyin Halıcı / Halıcı Elektronik Tunç Atıl / HKTM Teknik Editör: Emeç Erçelik editor@eksenmedyagrup.com Editör: Alper Öz editor@eksenmedyagrup.com Taluy Denizhan info@eksenmedyagrup.com Grafik Tasarım: Şükran Pala sukran@eksenmedyagrup.com Ülgen Güneş ulgen@eksenmedyagrup.com Artun Armutcu artun@eksenmedyagrup.com Esra Satır esra@eksenmedyagrup.com Reklam Koordinatörü:Cahide Avflar Demir cahide.avsar@eksenmedyagrup.com Halkla İlişkiler ve Tanıtım: Onur Narinoğlu onur@eksenmedyagrup.com Abo ne ve Ma li İşler: Şerife Yılmaz finans@eksenltd.com Uluslararası İlişkiler: Hazal Yalçın info@eksenmedyagrup.com Temsilciliklerimiz: Ne jat Cofl kun Tel: 00.44.171.377 00 76 N G L TE RE info@nejatdesign.co.uk Me tin Ya vuz Tel: 00.49.221.297 22 70 Köln - AL MAN YA metin.yavuz@gmx.net z mir Tem sil ci li i: Fatma Boyraz Tel: 0555 575 66 30 Merkez: EKSEN Yay nc l k Fuarc l k Tan t m Hiz. Ltd. fiti. Mefl ru ti yet Cad. Kıblelizade Sk. Tepe Han No: 1 Kat: 2 D: 7 34440 Beyo lu- stanbul / TÜRKİYE Tel : +90.212.292 01 89 Faks : +90.212.293 32 24 E-mail: info@eksenmedyagrup.com www.eksenmedyagrup.com Baskı: Doğa Basım Yıllık abonelik: 100.- TL. Yıllık yurtdışı abonelik: 100 Euro Endüstri ve Otomasyon Yayg n süreli bir yay nd r, Ayda bir yay nlan r Dergimizde yer alan ilanlar n sorumlulu u ilan verenlere, makalelerdeki fikirler ve yorumlar yazarlar na aittir. Tüm haklar Eksen Yay nc l k a ait olup, izinsiz kullan lamaz ve yay nlanamaz. Eksen Yay nc l k; bas n ve yay nc l k ilkelerine uymay taahhüt eder. ENDÜSTRİ OTOMASYON DERGİSİ ENDÜSTRİYEL OTOMASYON SANAYİCİLERİ DERNEĞİ ÜYESİDİR.
13 TEORİ ve UYGULAMALAR Buck Çevirici İçin PID Kontrolör Tasarımı F28335 DSP ile Doğru Akım Motorunun Hız ve Konum Denetimi 50 TEKNOLOJİDE YENİLİKLER 28 Direksiyonda Kimse Yok: Hayatımızı Yöneten Algoritmalar ÜRÜN ve UYGULAMALAR Bosch Rexroth Rexroth un Akıllı Yazılım Fonksiyonları, Üretkenliği Artırır Ve Know-How ı Korur Netes Fluke Dört Kanal ScopeMeter 190 Serisi II Tanıtımı El tipi Skop Performansının Çıtası Artık Daha Da Yüksek! Pilz Liman Lojistiğinde Yeni Standartlar Phoenix Contact Doğrudan Makine Üzerinde Çok-İstasyonlu Operasyon Esnek, Ekonomik ve Güvenilir 34 SÖYLEŞİ Türkiye Pazarı, Otomasyon Alanında Halen Emekleme Evresinde. NACHI Bugünün Mükemmeli, Yarının Eksiğidir! E3TAM - ENOSAD voestalpine Böhler Welding Olarak, Türkiye de Operasyonlarımızı Büyütüyoruz Böhler Welding Türkiye 96 Dosya ve Makale Otomasyon, Yeni Sanayi Devrimlerine Zemin Hazirlıyor! Enerji Sektörümüzün Pozitif Görünümü Enerji Sektörümüzün Negatig Görünümü Otomasyonsuz Fabrika Olmaz, Peki Güvenliksiz Otomasyon Olur Mu?
Omron Nx-Güvenlik Genişletilebilen, Bağımsız Güvenlik Kontrolör Ailemiz Schunk Silindirik Parçalar için Pensli Ayna Modülü Pilz Powerlink Bağlantısına Sahip PNOZmulti 2 Bexkhoff Pc Tabanlı Kontrol Ve Xts İle Kaynak Tasarrufu Sağlayan Paketleme BR Otomasyon B&R Başarılı Power Panel Hmi Ailesini Genişletiyor 120 ÜRÜNLER Turck Analog Sinyaller İçin Ultra Kompakt Blok I/O Omron Omron, Cp1 Plc Serisi İçin Yeni Analog Ve Sıcaklık I/O Ünitelerini Piyasaya Sürüyor Beckhoff Beckhoff un Ethercat I/O Sistemi Genişliyor: Yeni I/O Çözümü Orta Ve Yüksek Hacimli Üretim Yapılan Standart Uygulamalarda Verimi Arttırıyor 144 KROHNE Sıcaklık Ölçüm Ürünleri Seminerleri, Kocaeli ve Ankara da Gerçekleştirildi Omron, Mart Ayında İstanbul daki WIN Otomasyon vedubai deki MEE Fuarında Yüksek Kaliteli Sürgü-Ray Üretimi HABERLER Ölçü Aletlerinde Güvenlik MAKELSAN, LevelUps Serisi KesintisizGüç Kaynağı ile 13.TESİD Yenilikçi Ürün Ödülünü aldı Pilz Academy Eğitimleri WIN Otomasyon Fuarı nda Viko dan Üniversite Öğrencileri İle Sinerji Buluşması...
Teori ve Uygulamalar ENDÜSTRİ OTOMASYON 13
Teori ve Uygulamalar 14 ENDÜSTRİ OTOMASYON
Teori ve Uygulamalar ENDÜSTRİ OTOMASYON 15
Teori ve Uygulamalar 16 ENDÜSTRİ OTOMASYON
Teori ve Uygulamalar
Teori ve Uygulamalar ENDÜSTRİ OTOMASYON 21
Teori ve Uygulamalar 22 ENDÜSTRİ OTOMASYON
Teori ve Uygulamalar ENDÜSTRİ OTOMASYON 23
Teori ve Uygulamalar 24 ENDÜSTRİ OTOMASYON
Teori ve Uygulamalar
Teknolojide Yenilikler 28 ENDÜSTRİ OTOMASYON
Teknolojide Yenilikler ENDÜSTRİ OTOMASYON 29
Teknolojide Yenilikler Teknolojide Yenilikler 30 ENDÜSTRİ OTOMASYON
Teknolojide Yenilikler ENDÜSTRİ OTOMASYON 31
Söyleşi Türkiye Pazarı, Otomasyon Alanında Halen Emekleme Evresinde. Birçok farklı alanda faaliyet göstermekte olan Nachi Europe GmbH, Türkiye de de etkin bir satış ağına sahip. Biz de Robot Departmanı Satış Müdürü Sayın Oğuz Sert ile hem Nachi nin konumu hem Türkiye deki sanayi ve mühendislik altyapısı üzerine bir söyleşi gerçekleştirdik. E&O: Sizi kısaca tanıyabilir miyiz? Nachi deki konumunuzdan bahsedebilir misiniz? Oğuz Sert: NACHI firmasında Robot Departmanı Satış Müdürü olarak görev almaktayım. E&O: Okuyucularımıza Nachi den bahsedebilir misiniz? Oğuz Sert: NACHI firması 1928 yılında Toyama / Japonya da kurulmuş bir teknoloji firmasıdır. Birçok sektör ve alanda üretimi vardır. Bu ürünlerin başlıcaları, hidrolik ekipmanlar, kesici uç ve matkap ekipmanları, rulman, özel çelikler ve robotlar olarak sıralayabiliriz. E&O: Geniş bir ürün yelpazesine sahipsiniz. Ürünlerinizle hangi sektörlere hitap ediyorsunuz? Türkiye de verilen eğitim kalitesinin Dünya ile rekabette yer alabilmesi için, eğitim ve endüstriyel kurumların daha iç içe çalışmaları gerektiği inancındayım. Oğuz Sert: Ürünlerimiz otomotiv, demir çelik, metal işleme, hidrolik iş makineleri, gıda, medikal vb. gibi sektörlere hitap etmektedir. E&O: Yeni alanlara, sektörlere girmeyi planlıyor musunuz? Oğuz Sert: NACHI firmasının hedeflerinde her zaman yeni sektörlerde yer almak bulunmaktadır. Bu felsefe ile her zaman, potansiyel gördüğümüz sektörlerle ilgili çalışmalar yapmaktayız. Firma olarak her zaman kendimizi geliştirmeye çalışırız. E&O: Çalışanlarınızın eğitim profiline dair bilgi verebilir misiniz? Türkiye de verilen mühendislik eğitimini Dünya ile rekabete girişebilmek için yeterli görüyor musunuz? Oğuz Sert: Çalışanlarımızın eğitim profilleri, yüksekokul ve üniversite mezunlarından oluşmaktadır. Şirket içi eğitimlerimiz düzenli olarak yapılmaktadır. Bu sebeple çalışanlarımızın okudukları okuldan aldıkları eğitimin üzerine firmamızda aldıkları eğitimlerle hem kişisel gelişimleri hem de firmamız gelişimi açısından gerekli görmekteyiz. Türkiye de verilen eğitim kalitesinin 34 ENDÜSTRİ OTOMASYON
Söyleşi Dünya ile rekabette yer alabilmesi için, eğitim ve endüstriyel kurumların daha iç içe çalışmaları gerektiği inancındayım. Okullarda alınan eğitimlerin sadece teoride kalmamalı. E&O: Araştırma Geliştirme, sadece yetişmiş eleman değil yetişmiş elemanlara gerekli alt yapıyı sunmayı da gerektirir. Türkiye de AR-GE imkânlarına dair neler söyleyebilirsiniz? Türkiye pazarı, otomasyon alanında hâlen emekleme evresinde. İleride ülkemizin daha büyük yatırımlara açık bir ülke olmasından dolayı, çok büyük potansiyelin var olduğunu düşünüyoruz. Oğuz Sert: Türkiye de firmalar artık Ar-Ge nin firmanın geleceği için ne kadar önemli olduğunu görmeye başladılar. Bu sebeple artan AR-GE yatırımları ve devletimizin bu konuda firmalara verdiği desteklerle bu yatırımlar daha da ivme kazandı. Bu sürecin devam etmesi tek temennimiz. E&O: Mühendislik eğitimi ve ülkenin AR-GE imkânlarına bakınca, üniversiteler ile işbirliği yapmayı düşündünüz mü? Sık dillendirilen üniversite-sanayi işbirliği çalışmaları kapsamında da projeleriniz oluyor mu? Oğuz Sert: Özellikle robot bölümü olarak bu alanda çalışmalarımız oluyor. Eğitim kurumları için özel robot eğitim setleri sunuyoruz. Üniversitelerden gelen etkinlik talepleri ile ilgili olarak da her zaman Nachi firması olarak olumlu yaklaşıp mutlaka yer almaya çalışıyoruz. E&O: Dünya nın farklı ülkelerinde yer alan bir firma olarak diğer ülkeler ile kıyaslandığında Türkiye pazarının ne gibi avantajlarınız dezavantajlarınız oluyor? Oğuz Sert: Türkiye pazarı, otomasyon alanında hâlen emekleme evresinde. İleride ülkemizin daha büyük yatırımlara açık bir ülke olmasından dolayı, çok büyük potansiyelin var olduğunu düşünüyoruz. NACHI Japonya da bu konuda bizimle aynı görüşte ve Türkiye ye ayrı bir önem veriyorlar. E&O: İstanbul yaklaşık bir ay içinde iki önemli fuara ev sahipliği yapıyor, WIN Metal İşleme Fuarı ve WIN Otomasyon Fuarı. Fuarların hem şirketler açısından hem ülke pazarı açısından önemine dair düşünceleriniz nelerdir? Oğuz Sert: Türkiye de kaynak ve otomasyon fuarı denilince akla gelen tek isim WIN fuarlarıdır. Bu alanda çalışma yapan her firma WIN fuarlarında mutlaka yer almak istiyor. WIN fuarlarının ülkemiz sanayisine kattıkları azımsanamaz. Katılımcı her firma sundukları çözümlerle uygulamalarla doğru müşteriye bu fuarlar sayesinde ulaşabiliyor. Bize göre en etkili pazarlama stratejisi WIN fuarlarıdır. E&O: Dünya Endüstri 4.0 ya da telaffuz edilen bir diğer adı ile e-f@ctory, sanayi devriminin sürecinin içinde artık. Endüstri 4.0 a dair görüşleriniz nelerdir? Oğuz Sert: 3. sanayi devrimi olan Elektronik kullanımından sonra 4. Sanayi Devrimi ile bilgisayarlaşma ve ileri teknoloji kullanımının gelmesi kaçınılmaz bir durumdu. 4. Sanayi Devrimi nin ülkemizde de etkilerini kısa zamanda görebileceğimizi ve bunun üretim sanayimize olumlu etkilerinin olacağını düşünüyoruz. E&O: Ürün çeşitliliğinize ve niteliklerine bakınca, Nachi ürünleri ve çözümleri ile Endüstri 4.0 a hazırdır diyebilir miyiz? Oğuz Sert: NACHI firması 4. Sanayi Devrimi nde yer alma planını uzun zaman önce başlatmıştı. Firmamız bu ve bundan sonraki tüm gelişmeleri yakından takip ederek, kendini geliştirmeyi ilke edinmiştir. E&O: Eklemek istedikleriniz var mı? Oğuz Sert: Nachi firması olarak bizlere bu çalışmada yer verdiğiniz için teşekkür ederiz. E&O: Zaman ayırdığınız için teşekkür ederiz. Nachi Europe GmbH yi yakından tanıyalım: Ana şirket olan Nachi-Fujikoshi, 1928 yılında kurulmuş olup, bugün çok çeşitli alanda üretim yapmaktadır. Bu alanlar, aletler, makine takımları, ultra-hassas takım- ENDÜSTRİ OTOMASYON 35
Söyleşi lar, güç tasarrufu ve otomasyonlu üretim hatları için üretilmiş robotlar gibi ürünleri içermektedir. Rulmanlar ve hidrolik ekipmanlar gibi basit ürünler ise diğer örneklerdendir. Şirketin uzmanlık alanı, özel çelik ve ısıl işlem ekipmanları gibi ürünlere kadar uzanmaktadır. Nachi-Fujikoshi, sanayi için vazgeçilmez teknolojileri ve ürünleri, geniş kapsamlı bir şekilde sağlamaktadır. Nachi-Fujikoshi nin Avrupa Pazarı için ana çalışma üssü, Avrupa da anahtar stratejik bölgesi olan, Almanya da kurulu Nachi Europe tur. 1967 de kurulduğundan beri, Nachi Europe GmbH, Avrupa nın çeşitli yerlerine tüm Nachi ürün serisini dağıtmak için ana dağıtım bölge avantajına sahiptir. Transmisyon imalatı, vinç sanayisi, madencilik ve kâğıt sanayi alanlarında alet üretiminde küresel lider şirket olarak, Nachi Europe GmbH, ferdi müşteri ihtiyaçlarına uyarlanmış çözümler oluşturmaya azimlidir. Dört sanayi sektörü alanında ürünlerin ana grubu, rulo rulman ve bilyeli rulmanlardır. Dünya çapında her tip bilyeli rulmanlar en yüksek yük kapasitede ve uzun hizmet ömürlüdür. Yük kapasitesi ve mukavemet alet ve makinelere uyumludur. Nachi Europe GmbH, iş elektroniği sektöründe de hayli aktiftir. Bu iş sektöründeki ürünleri arasında değişik görevler yapan hassasiyet makineleri, giyotinler ve robotlar yer almaktadır. Bu ürünler pek çok farklı elektronik aygıtlar ve teçhizatlarda kullanılmaktadır. Video kameralar, TV setleri ve birçok ürünle optik haberleşme sistemleri ve sabit sürücüler için manyetik kafa imalatında elektronik sektöründe ultra-hassas makinelerimiz kullanılmaktadır. Nanometre olarak DVD aygıtları için lenslerle birlikte sayısal kameralar için kalıplar ve TV setleri için sıvı kristal elemanlar için montaj parçaları tedarik etmektedir. Ayrıca, TFT monitör imalatı için temiz-oda (toz ve bakteriden arındırılmış ortamda) robotlar üretmektedir. Bu robotların özelliği yüksek kalitede çalışma ortamı sağlamaktır. Nachi Europe GmbH, Fransa, İtalya ve İspanya gibi ülkelerdeki satış üsleri ile, satış ağını her geçen gün güçlendirmekte; bu amaçla, anında tedarik ve yoğun destek hizmetleri sağlamak için çalışmaktadır. Nachi Europe GmbH, küresel çapta sınaî müşterilerine yenilikçi ürünler ve hizmetler sunmakta ve sınaî transmisyon imalat, vinç, madencilik ve kâğıt sektörüne özel önem vermektedir. Kapsamlı bir ürün evraklarıyla ve etkin hizmetlerle, Nachi Europe GmbH transmisyon imalatı alanında tercih edilen iş arkadaşları olmaktadır. Nachi Europe GmbH, müşterilerinin ihtiyaçlarına uyarlanmış çözümler de geliştirmektedir. Otomotiv sektörüne motorlu araçlar ve parçalar tedarik eden Nachi Europe GmbH bu sektörde dünya çapında en büyük pazar payına sahiptir. Bu iş sektöründeki ana ürünler arasında montaj hatları ve tekli motorlu araç parçaları yer almaktadır. Montaj hatları normal istihdam sayısını azaltmaktadır. Burada farklı görevler yapabilen, yani kaynakçı robotlar, boya püskürten robotlar ve montaj yapan robotlar imal edilmektedir. Motorlu araç parça sektöründe rulmanlar, yataklar, klima sistemleri için özel rulmanlar, dişli ve motorlu parçalar ve debriyaj rulmanları yer almaktadır. Nachi Europe GmbH nın robotları iş süreçlerinin farklı safhalarını yani kaynak işlerinde, boya püskürtme ve montaj işlemlerini basitleştirmekte ve hızlandırmakjadır. Nachi Europe GmbH, uluslararası makine imalat sektöründe de karar verici bir rol oynamaktadır. Burada vinçler ve kazıcılar için hidrolik parçaların montajına ağırlık verilmiştir. Hidrolik elemanlar altında, tekerlekli motorlar, salınımlı motorlar ve değişken pistonlu pompalar yer almaktadır. Salınımlı motor,aşırı derecede yüksek güvenirliği ile düzgün çalışır. Değişken ayarlı, pistonlu yekpare ve yer tasarruflu pompalar, ergonomik tasarımlıdır. Bundan başka, pistonlu pompalar çift hacimlidirler. Tekerlekli motorlar, pistonlu pompalar kadar yekpare ve yer tasarrufu sağlar. Ayrıca, bu motorlar aşırı yüksek hızda ve performansta çalışabilirler. Nachi, ayrıca, inşa teçhizatı için, örneğin kazıcılar ve vinçler için, önemli parçalar imal etmektedir. Yukarıda bahsedilen salınımlı motorlar da burada kullanılmaktadır. 36 ENDÜSTRİ OTOMASYON
Söyleşi Bugünün Mükemmeli, Yarının Eksiğidir! Dergimizin bu ayki sayısında, Endüstriyel Otomasyon Sanayicileri Derneği (ENOSAD) nin kurucu üyelerinden ve şuan ki yönetim kurulu başkanı Sedat Sami Ömeroğlu yla bir söyleşi gerçekleştirdik. Sanayi, teknoloji, Endüstri 4.0, Türkiye nin bu alanlarda nerede olduğu konuları ve Aralık ayında ilki düzenlenen, İleri Endüstriyel Otomasyon Kongre ve Sergisi ni konuştuk. E&O: Sizi kısaca tanıyabilir miyiz? Sedat Sami Ömeroğlu: Elektrik-Elektronik Mühendisiyim. Uzun zamandır mühendis olarak çalışıyorum. ENOSAD kurucu üyelerinden biriyim. Son iki dönemdir yönetim kurulu başkanıyım. Meslek hayatım boyunca biraz da tesadüfler sonucu hep ileri teknoloji içeren uğraşlar içerisinde oldum. Hala daha bu heyecanlı sürecin içerisinde olmaya devam ediyorum. Bu yorucu olmakla birlikte heyecanlı bir süreç benim için Bu aşamada akıllı makineler üretilmeli, üretimler de başladı diyebiliriz. Bilişim teknolojileri ve makinelerdeki bu gelişim devam ettikçe üretim tesisleri de aynı şekilde gelişecektir. E&O: Sanayi hiçbir zaman yerinde sayan bir yapı olmadı, sürekli kendini geliştirmenin yollarını aradı. Bu aşamaya gelene kadar alınan yol nasıldı? Sedat Sami Ömeroğlu: İlk Sanayi Devrimi İngiltere de Watt ın 1700 lü yılların sonlarında birim yakıtla dört kat daha fazla üretim yapabilen buharlı kondansatörü bulmasıyla başladı. Bu sayede artan verim yanında buhar makinasının fiziksel boyutlarının küçülmesi Sanayide bir devrimi başlatmıştır. Bu dönemdeki lokomotif sektör tekstil alanındaydı. 1900lü yılların başında ise Amerika da, Henry Ford adındaki bir otomobil üreticisi seri üretim bant sistemini geliştirdi. Ford un hedefi fabrikadaki her çalışanın araba sahibi olabileceği kadar ucuza otomobil üretmekti. Buradaki yöntem seri bandın üzerindeki her çalışanın bir kendi işinde uzmanlaşıp sürekli o işi yapmasıydı. Bunun sonucunda 875 USD olan T Model otomobilin fiyatı 375 USD gibi radikal bir ucuzlama gerçekleşti. Ford un bu dönemde rakiplerine karşı 10 000 adetlik satış rakamına geçtiği söylenmektedir. Öte yanda büyük bilim adamı Nilolay TESLA nın alternatif akımı bulması ve buna bağlı olarak alternatif akım ile çalışan motoru geliştirmesi de sanayiye çağ atlatan çok önemli bir aşama olmuştur. Bu gelişmelerin tümü Endüstri devrimi 2.0 olarak tanımlanmaktadır. Gelişen süreç içinde özellikle yarı ilet- 40 ENDÜSTRİ OTOMASYON
Söyleşi Sadece başarılardan değil, başarısızlıklardan da ders almalıyız. Akıllı insan başkalarının yaptıklarından ders alandır. ken teknolojilerindeki gelişmeler ( Bell laboratuvarlarından Shotky ve iki arkadaşının geliştirdiği Transistorun, Vakum tüpün yerini alması, sonrasında Chip (yonga) devrelerin geliştirilmesi vb) ardından 1945 lerde Bilgisayar (ENIAC) askeri amaçla kullanıma girmesi ve yazılım (BASIC) kavramının akademik düzeydeki ilk adımları sonrasında hızla gelişmesi, hatta Robot konusunun devreye girmesi gibi radikal gelişmelere paralel olarak 1970 li yıllarda PLC cihazları üretimde otomatik kontrol amaçlı devreye girdi. Bu sayede endüstriyel üretimde yeni üretim biçimleri şekillenmeye başlamıştır. Bu gelişmeler tarihsel süreçte günümüze kadar devam eden Endüstri devrimi 3.0 ı tarif etmektedir. E&O: Teknolojik gelişime bağlı olarak Endüstri 4.0 adında yeni bir sanayi devriminden bahsediliyor. Bu aşamada bizleri neler bekliyor? Sedat Sami Ömeroğlu: İİlk üç sanayi devriminden sonra bilişim teknolojilerinin gelişmesi, Bunlara paralel olarak robotlarının haberleşme teknolojilerinin geliştirilmesi, çok katmanlı yongalar, Internet, gömülü yazılım vb daha birçok parametrenin geliştirilmesi gibi etkiler sonucu bu gün ileri düzeyde kontrol sağlayabilen sistemler geliştirilmektedir. Bu gelişmelere hergün bir yenisi eklenmektedir. Endüstri 4.0 olarak adlandırılan süreç işte tam da bu tür gelişmeleri ifade ediyor. Süreç bütün hızıyla devam ediyor. Artık ileri Endüstriyel otomasyon teknikleriyle Akıllı makinalar, Akıllı Fabrikalar dönemi başlamıştır. Amerikalılar bu sistemlere Siber Fizik Sistemler demektedir. Tabii Bilişim teknolojileri ve makinelerdeki bu gelişim ayrıca IoT ( İnternet of Things / Nesnelerin Interneti) olarak tarif edilmektedir. Bu süreç olağanüstü bir hızla gelişmektedir Makinelerin her bir bileşeninin kendi IP si ile tanımlandığı ve bu parçaların birbiriyle haberleşerek kararlar alıp uygulayıp kendi kendini denetleyebileceği üretim tesisleri devrinin tam arifesindeyiz. Siber Fizik Sistem alt yapıları üzerine şekillenecek yeni makinalarda - Yapay zekâ, - Yapay görme, - Esnek Yazılım, - Uzaktan erişim ve kontrol - Akıllı sensörler - Yeni kompozit malzemeler - ROBOT lar - vb ana bileşenlerden oluşacak. Yeni nesil üretimlerde bu sayede insanın karar verme yetisinin belirleyici rolü kalmayacak gibi gözükmektedir. Bazı ülkelerde bu birer devlet politikası haline getirilmiş durumda. Örneğin ABD de 2010 da, Almanya da 2012 den itibaren devlet ve özel sektör bu alanda çalışmalara başladı. Endüstri 4.0 ı Bir Adam Bir Makine Bir Fabrika olarak tanımlıyorum. Ben yerel ve uluslararası anlamda birçok meslektaşımla yaptığım söyleşilerde bunun kabul gördüğüne şahit oldum. Bu hızla gidilirse Endüstri 1.0 dan buyana gelişen süreçteki hıza bakarak Endüstri 5.0 ın 15 yıl içinde gerçekleşebileceği gibi bir öngörüde bulunabiliriz. E&O: Türkiye bu devrimin neresinde yer alacak? Sedat Sami Ömeroğlu: Otomasyon çok önemli yerlere gelecek, ülkeler buna uyum sağlamak zorunda. Eğer Türkiye bu gelişmeleri ciddiye almayıp mevcut üretim teknikleri ile devam etmeyi tercih ederse dünya pazarı ile rekabet şansı kalmayabilir. Çünkü yeni üretim sistemleri ile kısa sürede kârı ve kalitesi daha yüksek üretim yapılabilecekler. Ürün fiyatları şimdinin çok altında olacaktır. Üretim maliyetleri açısından satış yapma şansımız ne yazıkki genel anlamda çok azalacaktır. Bu durum bizi daha çok dışa bağımlı bağımlı hale getirebilir. Türkiye bu süreci başındayken yakalamak zorundadır. Artık geçmişteki gelişmelerde olduğu gibi bunu da kaçırmak gibi bir lüksümüz yok. İnşaat sektörüne bağımlı büyümek artık mümkün değil. Akıllı makineler üreterek ve kullanarak ve elbette ihraç da ederek büyüme hedeflenmesi gerekiyor. Dünyada teknolojimiz sayesinde saygın bir yer edinmememiz için hiç bir sebep yok. Bu konuda Siyasi erkin bakışı ve doğru kararlarla desteklemesi STK ların bu konuda ortak çalışmaları gelecek ENDÜSTRİ OTOMASYON 41
Söyleşi adına belirleyici olacaktır. Bunu yapabiliriz. Ben demekten vaz geçip biz diyebilmenin yollarını yaratmalıyız. Yakın zamanda bir seçim dönemine giriyoruz. Bu konulara yakın, bilgi sahibi bizi anlayabilecek insanların önemli yerlere gelebilmesi sesimizi duyurabilmemiz adına ve geleceğin şekillenmesi adına son derece önemlidir. Önerilerimizi dikkate alan STK lara önem veren insanların bürokratik anlamda da önemli yerlere gelmesi en önemli beklentilerimizin başında gelmektedir. E&O: ENOSAD olarak otomasyon konusunda farkındalık yaratabilmek adına neler yapıyorsunuz? Sedat Sami Ömeroğlu: ENOSAD bu konuda Türkiye de önemli çalışmalar yapan bir platform. Bünyesinde Endüstri 4.0 konusunda katma değer üretebilecek firmaları barındırıyor. ENOSAD olarak Endüstri 4.0 adına bilinç oluşturmak üzere Aralık 2014 de İleri Endüstriyel Otomasyon Teknolojileri adı altında bir kongre düzenleyerek çok önemli bir adım attık. Hatta aldığımız bilgiler doğrultusunda bu kongre ve sergi Avrupa da pek çok ülkeden de öncedir. Daha önce de belirttiğim gibi pek çok şirketimiz End 4.0 kavramının bilincinde ve gerçekleştirebilme kabiliyetindedir. Amacımız tarafların Akademiler de dahil bir araya gelmesidir. ENOSAD ın Akademik kurulu bu amaçla yapılandırılmıştır. Ortak projeler yaratabilmek için siyasi erkin bizlere destek olmasını bekliyoruz.. Bunu gerçekleştirmek için temaslarımız sürüyor ve sürecek. Ne istediğimizi bilirsek önümüzde bir engel kalmayacağına inanıyorum. Yeter ki birbirimize güvenelim. Türkiye deki sanayicilerin yerli teknoloji şirketlerini sabırla ve planlı olarak desteklemeleri, dışarıdan daha ucuza alırım düşüncesinden vazgeçilip yeni ufuklar yaratabilecek yerli şirketlerin önünü açmaları ve bu yaklaşıma destek vermeleri zorunluluktur. Sadece devletten beklemek çok doğru değil. Bu bilincin yaratılması şarttır. Bu konuda Makine üreticilerinin de ENOSAD çatısı altında kümelenmeleri yerinde bir yaklaşım olur düşüncesindeyim. Ne kadar çok üyemiz olursa bizim bu alanda bilinç oluşturmak için yapabileceğimiz etkinlik düzeyi de o kadar artar. Küçük şirket destek politikasının yeniden gözden geçirilmesi, birleşmelerin özendirilmesi çok etkin bir yapısal gelişim sağlayacaktır. E&O: İleri Endüstriyel Otomasyon Kongresi ve Sergisi ni düzenlediniz. Kongreye değinebilir miyiz? Sedat Sami Ömeroğlu: Düzenlediğimiz İleri Endüstriyel Otomasyon Kongresi ve Sergisi Türkiye de ve 42 ENDÜSTRİ OTOMASYON
Söyleşi Avrupa da bu çerçevede düzenlenen ilk kongre olma özelliğini taşıyor. Bunu daha önce de belirtmiştim. Kongre sonrası geri dönüşler oldukça olumluydu. Burada özellikle sponsorlarımıza ve destek veren, emeği geçen tüm arkadaşlarıma teşekkürlerimiz tekrar tekrar sunuyorum. Tabii ne kadar iyi yapmış olursak olalım bugünün mükemmeli, yarının eksiğidir. Aslında biz ne kadar iyiydi dersek diyelim bu dünü referans aldığımızdandır. Sonraki kongreyi bu yılki bakış açısı ile organize edersek eksik kalır. ENOSAD ın daha mükemmelini yapabileceğine inancım tamdır. E&O:Üniversiteler bu alanda ne konumda bulunuyor? Yeterli teorik alt yapıyı karşılamak üzere ortak çalışma platformu kurulabiliyor mu? Sedat Sami Ömeroğlu: Ülkemizdeki en önemli sorunlardan biri Üniversite-Sanayi işbirliğidir. Günümüzde artık disiplinler arası çalışmak şarttır. Hiçbir disiplin tek başına yeterli olamaz. Beraber ve verimli şekilde çalışmanın yollarını üniversitelerimizle birlikte mutlaka bulmalı ve geliştirmeliyiz. Bu yaklaşımın üniversitelerde öğretilmesi de tavsiyelerimiz arasındadır. Verimli olmanın en önemli parametrelerinden biri, zamanı etkin kullanmaktır. En iyi okullardaki öğrenci arkadaşlarımız, sınavda birim zamanı en verimli şekilde kullandıkları için oradalar. Ancak yazık ki aynı performansı iş hayatında göremiyoruz. Çünkü arada geçen üniversite zamanında bu özelliklerinden uzaklaşıyorlar ve ne yazık ki bu da iş hayatlarına yansıyor. Zamanın doğru kullanımı gelecek nesiller için ciddi önem derecesindedir.türk gençlerinin rasyonel düşünme kabiliyetinde olması mutlaka gerekiyor. Çevresel bilgileri alıp onlar içinde dağılmak yerine asıl bilgiye ulaşabilmeliler. Türkiye deki üniversitelerin TALEBE yetiştirmeleri gerekir. Daha açık olarak bilgi talep eden, yani bilgiyi isteyen, arayıp bulan, araştıran, soran geçlerimiz olmalıdır. Genç arkadaşlar analiz ve sentez yapabiliyor, Farklı bakmayı biliyor olmalıdırlar. Öğrenci tanımı bütün bu söylediklerimi ne yazık ki tanımlayamıyor. E&O:Eklemek istedikleriniz var mı? Sedat Sami Ömeroğlu: Bizim bu ülkeye karşı sorumluluklarımız var, çevreye, dünyaya karşı sorumluluklarımız var. Bunların farkında olmamız gerekiyor. Tabiata karşı bir saygımız olmalı. Birbirimizle birlikte yaşıyoruz ve buna mutlaka saygı duymalıyız. Sadece başarılardan değil, başarısızlıklardan da ders almalıyız. Akıllı insan başkalarının yaptıklarından da ders alandır. İnsanlar artık birbirlerinin gözlerine bakmıyor. İletişimde beş duyumuzu kullanabiliyor olmamız lazım. Bunu sevgili genç meslektaşlarıma bir küçük öğüt olarak iletmek isterim ENDÜSTRİ OTOMASYON 43
Söyleşi voestalpine Böhler Welding Olarak, Türkiye de Operasyonlarımızı Büyütüyoruz Bu ay voestalpine Böhler Welding Türkiye Genel Müdürü Sayın Tanju Bilgen ile bir söyleşi gerçekleştirdik. voestalpine Böhler Welding, 85 yılı aşkın bir süredir alışılagelmiş tüm birleştirme kaynak yöntemleri için kaynak dolgu malzemelerinin yenilikçi tedarikçisi olarak tanınan ve özel olarak orta ile yüksek alaşımlı malzeme derecelerine odaklanmış birleştirme kaynağı alanında küresel liderlerin arasında bulunan bir şirketler grubu. Biz de bu söyleşimizi voestalpine Böhler Welding Türkiye yi daha yakından tanımak için yaptık. E&O: Önce sizi kısaca tanıyabilir miyiz? Böhler den ve Böhler deki konumunuzdan bahsedebilir misiniz? Tanju Bilgen: 1986 senesinde Marmara Üniversitesi İktisat Bölümü nden mezun olduktan sonra İstanbul Üniversitesi nde İşletme yüksek lisansı yaptım. İş hayatıma ilk olarak 1987 de Böhler de başladım. İlerleyen yıllarda sektörün önemli firmalarında genel müdürlük yaptım. 2014 yılının Nisan ayından itibaren ise voestalpine Böhler Welding Türkiye Genel Müdürü olarak görev yapıyorum. 1926 yılından bugüne ürünleri ve çözümleriyle hizmet veren voestalpine Böhler Welding, 1963 yılından itibaren Türkiye de hizmet vermeye başladı. voestalpine Böhler Welding markası altında birleştirme, bakım onarım kaynağıyla ve lehimlemeyle ilgili kaynak sarf malzemelerinin tüm çeşitleri mevcut. voestalpine Böhler Welding in tarihi aslında oldukça eski. 1870 yılında Albert ve Emil Böhler, satın aldıkları farklı çelik üreticilerini Viyana da kendi şirketleri üzerine devrederler. Satış, organizasyon ve lojistik becerilerini 1894 yılında Kapfenberg Styria da potalı çelik fabrikası satın alarak sağlarlar. Tesisi modernleştirir, ürün yelpazesini genişletir ve üretimi artırırlar. Böhler isminin koyulmasıyla da çok kısa bir süre sonra en iyi özel çelikler olarak anılmaya başlanır. Bugün bünyesindeki Böhler, UTP ve Fontargen markalarıyla voestalpine Böhler Welding olarak, dünyadaki ilk beş büyük kaynak firmasından bir tanesi. Günümüz itibarıyla yarım milyar Euro dan fazla iş hacmine sahip bir kuruma dönüşmüş bulunuyor. E&O: Böhler, Türkiye de nasıl bir pazar konumuna sahip? Tanju Bilgen: Böhler Welding, satış kanalları ve ofisleriyle beraber 28 den fazla ülkede mevcudiyetini 46 ENDÜSTRİ OTOMASYON