TÜRKİYE MAKİNA SEKTÖRÜ STRATEJİ BELGESİ 2011-2014 V. UYGULAMA, İZLEME VE DEĞERLENDİRME RAPORU (TEMMUZ-ARALIK 2013 DÖNEMİ) SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ŞUBAT-2014
İÇİNDEKİLER Eylem 1.1.... 4 Eylem 1.2.... 6 Eylem 1.3.... 8 Eylem 1.4.... 9 Eylem 1.5.... 13 Eylem 1.6.... 14 Eylem 1.7.... 19 Eylem 1.8.... 21 Eylem 1.9.... 22 Eylem 1.10.... 23 Eylem 1.11.... 24 Eylem 1.12.... 25 Eylem 2.1.... 26 Eylem 2.2.... 27 Eylem 2.3.... 28 Eylem 2.4.... 29 Eylem 2.5.... 30 Eylem 3.1.... 32 Eylem 3.2.... 33 Eylem 3.3.... 37 Eylem 3.4.... 38 Eylem 3.6.... 42 Eylem 3.7.... 43 Eylem 3.8.... 44 Eylem 3.9.... 45 Eylem 3.10.... 46 Eylem 4.1.... 47 Eylem 4.2.... 51 Eylem 4.3.... 52 Eylem 4.4.... 54
Eylem 4.5.... 55 Eylem 4.6.... 57 Eylem 5.1.... 59 Eylem 5.2.... 63 Eylem 5.3.... 65 Eylem 5.4.... 66 Eylem 5.5.... 67
TABLOLAR Tablo 1. DMO - İş Makineleri Alımları (2011-2013)... 17 Tablo 2. Eski Protokolde Yer Alan İndirim Oranları... 17 Tablo 3. Yeni Protokolde Yer Alan İndirim Oranları... 18 Tablo 4. Makine Ürün Gruplarına Ait PGD İstatistikleri (2013)... 20 Tablo 5. Makine ve Ekipman Destek Bütçesi... 22 Tablo 6. Desteklenen Makine Ekipman Listesi... 22 Tablo 7. Pilot Çalışmalarda Başarılı Olan Adayların Dağılımı... 41 Tablo 8. Ekonomi Bakanlığı Yurt Dışı Teşkilatı (En Çok Makine ithal Eden Ülkelerdeki)... 47 Tablo 9. Temmuz-Aralık Döneminde Ülke Masaları-I Dairesi Tarafından Gerçekleştirilen... 52 Tablo 10. 2013 Yılı Temmuz-Aralık Dönemi Makine Sektörü Prestijli Fuar Listesi... 55 Tablo 11. 2013 Yılı Temmuz-Aralık Dönemi Milli Katılımı Desteklenen Makine Fuarları... 55 Tablo 12. Makine Sektöründe Faaliyet Gösteren TURQUALİTY Firmaları... 57 Tablo 13. 1507 KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destekleme Programı Verileri... 60 Tablo 14. 1501 Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı Verileri... 60 Tablo 15. TTO Kapsamında Desteklenecek Faaliyetler... 64 i
KISALTMALAR BSTB BTGM BTYK ÇHC ÇSGB DİİB DMO GİB GİTES İŞKUR KDV KDVİRA KİK KOBİ KOSGEB OSB MAYSİM MEB MİB MSSP MTEGM MTG MYK OAİB PGD SGM SÜGDGM TARMAKBİR TBB TİAD TNB TOBB TSE TTGV TTO TÜBİTAK TÜRKAK ÜAK YMM YÖK BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI BİLİM VE TEKNOLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ BİLİM VE TEKNOLOJİ YÜKSEK KURULU ÇİN HALK CUMHURİYETİ ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI DAHİLDE İŞLEME İZİN BELGESİ DEVLET MALZEME OFİSİ GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI GİRDİ TEDARİK STRATEJİSİ İŞ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KATMA DEĞER VERGİSİ KATMA DEĞER VERGİSİ İADESİ RİSK ANALİZ SİSTEMİ KAMU İHALE KURUMU KÜÇÜK VE ORTA BÜYÜKLÜKTEKİ İŞLETMELER KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLİ İŞLETMELERİ GELİŞTİRME VE DESTEKLEME İDARESİ BAŞKANLIĞI ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ MAKİNE ANA VE YAN SANAYİİ İLETİŞİM MERKEZİ MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI MAKİNA İMALATÇILARI BİRLİĞİ MAKİNE SANAYİİ SEKTÖR PLATFORMU MESLEKİ VE TEKNİK EĞİTİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ MAKİNA TANITIM GRUBU MESLEKİ YETERLİLİK KURUMU ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SANAYİ ÜRÜNLERİ GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TÜRK TARIM ALET VE MAKİNALARI İMALATÇILARI BİRLİĞİ TÜRKİYE BELEDİYELER BİRLİĞİ TAKIM TEZGÂHLARI SANAYİCİ VE İŞADAMLARI DERNEĞİ TÜRKİYE NOTERLER BİRLİĞİ TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ TÜRKİYE TEKNOLOJİ GELİŞTİRME VAKFI TEKNOLOJİ TRANSFER OFİSLERİ TÜRKİYE BİLİMSEL VE TEKNOLOJİK ARAŞTIRMA KURUMU TÜRK AKREDİTASYON KURUMU ÜNİVERSİTELERARASI KURUL YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR YÜKSEKÖĞRETİM KURULU ii
BÖLÜM I. GİRİŞ Türkiye Makine Sektörü Strateji Belgesi ve Eylem Planı (2011-2014), 2/5/2011 tarih ve 2011/10 sayılı Yüksek Planlama Kurulu kararıyla onaylanarak uygulamaya girmiş ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Sayın Nihat ERGÜN tarafından 3 Mayıs 2011 tarihinde sektör temsilcilerinin de katılımıyla gerçekleştirilen tanıtım toplantısıyla kamuoyuna açıklanmıştır. Belge kapsamında bugüne kadar yapılan toplantılar aşağıda verilmiştir: Yönlendirme Kurulu 1. Toplantısı (3 Ağustos 2011), Hedef Çalışma Grubu 1. Toplantısı (17 Kasım 2011), Yönlendirme Kurulu 2. Toplantısı (7 Şubat 2012), Hedef Çalışma Grubu 2. Toplantısı (15 Haziran 2012), Yönlendirme Kurulu 3. Toplantısı (28 Ağustos 2012), Yönlendirme Kurulu 4. Toplantısı (18 Mart 2013), Yönlendirme Kurulu 5. Toplantısı (4 Eylül 2013). YÖNLENDİRME KURULU 5. TOPLANTISI Türkiye Makina Sektörü Strateji Belgesi ve Eylem Planı 2011-2014, Yönlendirme Kurulu 5. Toplantısı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Sayın Zühtü BAKIR başkanlığında gerçekleştirilmiştir. Toplantı sonucunda; 1) İkinci El Makinaların ithalatı hususunun bir sonraki MAKTEK toplantısı gündemine alınmasına, 2) Eylem 1.10. kapsamında Maliye Bakanlığı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, ve TARMAKBİR tarafından ortak çalışma yapılmasına, 3) Eylem 2.4. e ilişkin olarak Bankalar Birliği, TİAD, MİB ve OAİB ile İstanbul da bir toplantı yapılmasına, 4) Eylem 2.5. in sonlandırılması konusunda FİDER den görüş alınmasına, 5) Eylem 3.10. kapsamında, TİAD, TÜBİTAK ve OAİB in de katılımıyla Bakanlıkta bir toplantı yapılmasına karar verilmiştir. 3
BÖLÜM II. TÜRKİYE MAKİNA SEKTÖRÜ STRATEJİ BELGESİ TEMMUZ-ARALIK 2012 ÇALIŞMA DÖNEMİ FAALİYETLERİ HEDEF - 1 Katma Değeri ve Marka Değeri yüksek makina sanayine dönüşümü sağlayıcı hukuki düzenlemeleri ve yapısal tedbirleri hayata geçirmek. Eylem 1.1. Üreticilere sağlanan KDV iadesi uygulaması hızlandırılacaktır. Sorumlu Kuruluş: Maliye Bakanlığı İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Hazine Müsteşarlığı OAİB Yapılan Çalışmalar: GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI 109 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinde düzenlenen Hızlandırılmış İade Sistemine (HİS) ilişkin olarak bu Tebliğin (B) bölümünün (2.) ve (3.) numaralı bentleri, 18.08.2012 tarih ve 28388 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 120 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin (3.2.) bölümü ile değiştirilerek bu sistemden daha fazla mükellefin yararlanabilmesine ve iadelerini en hızlı şekilde alabilmesine imkân sağlanmıştır. Benzer şekilde, 119 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinde 120 Seri No.lu KDV Genel Tebliği ile yapılan bir değişiklikle de vergi inceleme raporu sonucuna göre mahsuben iade talebinde bulunan mükelleflerin, daha önce vergi inceleme raporunun vergi dairesine intikal ettiği vergilendirme döneminde gerçekleştirilen iadelerinin, vergi inceleme raporu beklenilmeksizin iade için geçerli belgelerin vergi dairesine verildiği tarih itibariyle yapılması sağlanmış, 120 Seri No.lu KDV Genel Tebliği ile de, Dahilde İşleme İzin Belgesi (DİİB) kapsamında yurt içinden alımlara yönelik tecil terkin uygulamasında her dönem ve her işlem için YMM raporu istenilmesi uygulamasından vazgeçilmiş, her DİİB için tek rapor yeterli kılınmış ve söz konusu raporların satıcılar tarafından da düzenlenmesine imkân getirilmiştir. Başkanlığımızca KDV iade taleplerinin hızlı ve sorunsuz bir şekilde sonuçlandırılmasına yönelik çalışmalar, mükelleflerden ve taşra teşkilatından gelen bilgi ve öneriler dikkate alınarak sürdürülmekte ve iade hakkı doğuran tüm işlemlere yönelik taleplerin elektronik ortamda alınıp KDVİRA sistemi üzerinden sonuçlandırılması çalışmalarına aralıksız devam edilmektedir. Diğer taraftan, 10.10.2013 tarih ve 28791 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 429 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile, iade talep dilekçelerinin standart hale getirilmesine ilişkin usul esaslar belirlenmiştir. Buna göre söz konusu Tebliğin yürürlüğe girdiği tarihten 4
itibaren iade hakkı doğuran işlemler nedeniyle nakden veya mahsuben yapılacak iade taleplerinin Başkanlığımızın İnternet Vergi Dairesi üzerinden elektronik ortamda, bu Tebliğ ekindeki standart dilekçelerin kullanılmak suretiyle yapılmasına imkân tanınmıştır. 5
Eylem 1.2. Finansal kiralama işlemlerinin KDV karşısındaki durumu değerlendirilecek ve varsa aksayan yönlerin düzeltilmesine yönelik çalışmalar yapılacaktır. Sorumlu Kuruluş: İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Maliye Bakanlığı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Hazine Müsteşarlığı OAİB Yapılan Çalışmalar: MALİYE BAKANLIĞI 1 Aralık 2013 tarihli ve 28838 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 2013/5595 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile başta takım tezgahları olmak üzere birçok makine ve cihaz, (I) sayılı listenin 17 nci sırasına eklenerek finansal kiralama yoluyla ediniminde KDV oranı % 1 e indirilmiştir. Anılan Bakanlar Kurulu Kararı ile finansal kiralama yolu ile ediniminde KDV oranı %1 e indirilen söz konusu makine ve cihazlar aşağıdaki tabloda verilmiştir. 2013/5595 Bakanlar Kurulu Kararı ile oran indirimi uygulanan makine ve teçhizat listesi 84.06 Buhar türbinleri 84.10 Su türbinleri, su çarkları ve bunlar için regülatörler 84.11 Turbojetler, turbopropellerler ve diğer gaz türbinleri 8413.19.00.20.00 Fiyat ve miktar gösteren tertibatı olan dağıtım pompaları 8413.19.00.90.11 Gıda maddeleri için miktar gösteren dağıtım pompaları 8413.19.00.90.12 Miktar gösteren tertibatı olan diğer dağıtım pompaları 8413.40.00.00.00 Beton pompaları 8413.60 Diğer döner deplasmanlı (pozitif hareketli) pompalar Şişeleri, kutuları, çuvalları veya diğer kapları doldurmaya, kapamaya, mühürlemeye veya etiketlemeye mahsus 8422.30.00.00.00 makinalar; şişeleri, kavanozları, tüpleri ve benzeri kapları kapsüllemeye mahsus makinalar; içecekleri gazlandırmaya mahsus makinalar 8422.40.00.00.00 Diğer paketleme veya ambalajlama makinaları (ısı ile büzerek ambalajlamaya mahsus makinalar dahil) Sabit ağırlıkları tartan basküller ve maddeyi belirli bir ağırlığa göre tartarak çuval ve diğer kaplara doldurmaya mahsus 8423.30 baskül ve teraziler 84.27 Forkliftler; kaldırma ve elleçleme tertibatı olan diğer yük arabaları 84.39 Lifli selülozik maddelerden kağıt hamuru imaline veya kağıt veya karton imaline veya finisajına mahsus makina ve cihazlar 84.40 Cilt makinaları ve kitap formalarını dikmeye mahsus makinalar (münferit yaprakları dikmeye mahsus makinalar dahil) 84.41 84.42 Kağıt hamuru, kağıt veya kartonun işlenmesine mahsus diğer makina ve cihazlar (her cins kesme makina ve cihazları dahil) Levhaları, silindirleri ve diğer tabedici unsurları hazırlamaya ve yapmaya mahsus makinalar, cihazlar ve teçhizat ( 84.56 ila 84.65 pozisyonlarında yer alan takım tezgahları hariç); levhalar, silindirler ve diğer tabedici unsurlar; matbaacılıkta kullanılmak üzere hazırlanmış levhalar, silindirler ve litoğrafya taşları (örneğin; düz, pütürlü veya cilalı) 8443.16.00.00.00 Fleksografik baskı yapan makinalar 8444.00 84.45 Dokumaya elverişli sentetik veya suni maddelerin ekstrüzyonu (basınçlı fışkırtma usulüyle lif imali), çekilmesi, tekstüre edilmesi veya kesilmesine mahsus makina ve cihazlar Dokumaya elverişli elyafın hazırlanmasına mahsus makinalar; eğirme, katlama veya bükme makinaları veya dokumaya elverişli ipliklerin üretimine mahsus diğer makina ve cihazlar; dokumaya elverişli iplikleri bobinleme veya çilelemeye mahsus (masura sarıcılar dahil) ve 84.46 veya 84.47 pozisyonlarındaki makinalarda kullanılan dokumaya elverişli ipliklerin hazırlanmasına mahsus makinalar 84.46 Dokuma makinaları (tezgâhlar) 84.47 Örgü makinaları, dikiş -trikotaj makinaları ve gipe edilmiş iplik, tül, dantela, işleme, şeritci ve kaytancı eşyası veya file imaline mahsus makina ve cihazlar ve püskül, ponpon makina ve cihazları 8448.11.00.00.00 Ratiyerler ve jakardlar; jakard kardlarını azaltıcı, kopya edici, delici veya birleştirici makinalar 8448.19 Diğerleri (84.44,84.45, 84.46 veya 84.47 Pozisyonlarındaki makinalar için yardımcı makina ve cihazlar) 8449.00 Şekilli veya parça halinde keçe veya dokunmamış mensucat imalatına veya finisajına mahsus makina ve cihazlar (keçeden şapka imaline mahsus makina ve cihazlar dahil); şapka kalıpları 6
8452.21.00.00.00 Otomatik üniteler (Ev tipi olmayan diğer dikiş makinaları) 8452.29.00.00.00 Diğerleri (Ev tipi ve otomatik üniteli olmayan diğer dikiş makinaları) 84.53 Post, deri ve köselelerin hazırlanması, dabaklanması veya işlenmesi, deri veya köseleden yapılan ayakkabı veya diğer eşyanın imaline veya tamirine mahsus makina ve cihazlar (dikiş makinaları hariç) 84.54 Metalürjide veya metal dökümhanelerinde kullanılan tav ocakları, döküm potaları, külçe kalıpları ve döküm makinaları 84.56 Herhangi bir maddenin aşındırılarak, lazerle, diğer ışın veya foton ışınıyla, ultrasonik, elektro-erozyon, elektro-kimyasal, elektron ışını, ionik ışın veya plazma arkı yöntemleri ile işlenmesine mahsus makina ve aletler, su püskürtmeli kesme makinaları 84.57 Metal işlemeye mahsus işleme merkezleri, tek istasyonlu tezgâhlar ve çok istasyonlu transfer tezgâhları 84.58 Metal işlemeye mahsus torna tezgahları ( tornalama merkezleri dahil) 84.59 84.60 84.61 84.62 Metalleri talaş kaldırmak suretiyle delmeye, raybalamaya, frezelemeye, diş açmaya veya vida yuvası açmaya mahsus takım tezgahları (kızaklı işlem üniteleri dahil) [84.58 pozisyonundaki torna tezgahları (tornalama merkezleri dahil) hariç] Metalleri veya sermetleri taşlama taşları, aşındırıcılar veya parlatma ürünleri vasıtasıyla işleyen çapak alma, bileme, taşlama, honlama, lepleme, parlatma veya başka şekilde tamamlama işlemlerine mahsus tezgâhlar ( 84.61 pozisyonundaki dişli açma, dişli taşlama veya dişli tamamlama tezgâhları hariç) Metalleri veya sermetleri talaş kaldırarak işleyen, tarifenin başka bir yerinde belirtilmeyen veya yer almayan planya, vargel, yiv açma, broş, dişli açma, dişli taşlama veya dişli tamamlama tezgâhları, testere, dilme tezgâhları ve diğer takım tezgâhları Metalleri dövme, çekiçleme veya kalıpta dövme suretiyle işlemeye mahsus takım tezgahları (presler dahil); metalleri kavislendirmeye, katlamaya, düzeltmeye, makasla kesmeye, zımbalı kesmeye, taslak çıkartmaya veya şataflamaya mahsus takım tezgahları (presler dahil); metalleri veya metal karbürleri işlemeye mahsus yukarıda sayılmayan presler 84.63 Metalleri veya sermetleri talaş kaldırmadan işlemeye mahsus diğer takım tezgâhları 84.64 84.65 84.77 8479.10.00.00.19 Taş, seramik, beton, asbestli çimento veya benzeri mineral maddeleri işlemeye veya camı soğuk olarak işlemeye mahsus makinalar Ağaç, mantar, kemik, sert kauçuk, sert plastik maddeler veya benzeri sert maddeleri işlemeye mahsus makinalar (çivi çakma, zımbalama, yapıştırma veya başka şekilde birleştirmeye mahsus makinalar dahil) Bu fasılın başka pozisyonlarında belirtilmeyen veya yer almayan kauçuk veya plastiğin işlenmesine veya kauçuk veya plastikten eşyanın imaline mahsus makina ve cihazlar Diğerleri (Yol çizme makinaları ile beton serme ve dökme makinaları dışındaki bayındırlık, inşaat ve benzeri işlerde kullanılmaya mahsus makina ve cihazlar) 8479.50.00.00.00 Sınai robotlar (tarifenin başka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan) 8479.89 Diğerleri (Kendine özgü bir fonksiyonu olan diğer makine ve cihazlar) 8480.71.00.00.00 Enjeksiyon veya basınçlı döküm için olanlar (Kauçuk veya plastik maddeler için kalıplar) 8480.79.00.00.00 Diğerleri (Enjeksiyon veya basınçlı döküm için olmayan kauçuk veya plastik maddeler için kalıplar) 8515.80.10.10.00 Ultrasonik kaynak makinaları (Metalleri işlemek için olanlar) 8515.80.90.10.00 Ultrasonik kaynak makinaları (Metal dışındaki maddeleri işlemek için olanlar) 8515.80.90.90.00 Diğerleri (Metal dışındaki maddeleri işlemeye mahsus ultrasonik olmayan kaynak makinaları) 7
Eylem 1.3. İş makinaları, makina ve teçhizatlar ruhsatlandırılarak (tescil düzenlemesi) makina envanteri çıkarılacaktır. Sorumlu Kuruluş: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı İçişleri Bakanlığı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü TARMAKBİR TOBB TNB TİAD İMDER Yapılan Çalışmalar: BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI 6948 sayılı Sanayi Sicil Kanunu ile sanayi işletmelerinin kuruluş ve faaliyeti hakkında malumat, sermaye, makina ve tesislerin cinsi, nev'i, miktarı, imal ve istihsal kudretleri gibi bunların bünyelerini ekonomik ve teknik durumlarını belirten bilgiler kaydedilmektedir. Bu bilgilerin kontrolünü esas alarak hazırlanacak olan bir Tebliğ sayesinde firmalar tarafından gönüllü olarak belgelendirme talebinde bulunulması sağlanacaktır. 8
Eylem 1.4. Yerli üretimi bulunan makinaların 2. el ithalat sınırlandırma uygulaması AB tam üyeliğine kadar devam ettirilecektir. Sorumlu Kuruluş: İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Ekonomi Bakanlığı Avrupa Birliği Bakanlığı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı TOBB TNB Yapılan Çalışmalar: EKONOMİ BAKANLIĞI İthalat Rejimi Kararı'nın 7 nci maddesi; "Eski, kullanılmış, yenileştirilmiş, kusurlu ve yatık malların ithali izne tabidir." hükmünü amir olup, söz konusu izin Bakanlığımız yetkisinde bulunmaktadır. İthalat: 2009/9 sayılı Eski, Kullanılmış veya Yenileştirilmiş Olarak İthal Edilebilecek Maddelere İlişkin Tebliğ kapsamında 10 yaşın üzerinde olmamak kaydı ile ülkemizde üretimi bulunmayan ya da üretimi yetersiz olan, genelde üretim ve ihracata yönelik yatırım malı mahiyetinde toplam 128 kalem (yaklaşık 800 adet Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonlu (G.T.İ.P.) eşya) makina, cihaz ve aletin ithalatına ilişkin bir izin sistemi / uygulaması bulunmamakta idi. Ancak, 10 yaşın üzerindeki eşyaların, daha yeni gösterilerek Tebliğ deki yaş sınırı kuralının istismar edilmesi, yaş tespiti için gerekli ekspertiz raporlarının sanayicilere ek maliyet getirmesi ve yaş tespitine ilişkin olarak karşılaşılan sorunlar nedeniyle 1/1/2010 tarihi itibariyle Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca yaş tespiti uygulamasına son verilmiştir. Yukarıda sayılan olumsuzluklara meydan verilmemesi ve yaş tespitinin Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca yaptırılmayacak olması nedeniyle doğacak boşluğun doldurulması; diğer taraftan, kullanılmış eşya ithalatına yönelik olarak sanayi odaları ve sektörel derneklerin görüşlerinin de dikkate alınması ve bürokratik sürecin kısaltılması amacıyla, kullanılmış eşya ithalatına ilişkin Tebliğ yeniden düzenlenmiş; bu kapsamda, 31/12/2009 tarih ve 27449 (2. Mükerrer) sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Kullanılmış veya Yenileştirilmiş Olarak İthal Edilebilecek Bazı Maddelere İlişkin Tebliğ (İthalat:2010/9) ile mer i İthalat Rejimi Kararı nın 7 nci maddesi çerçevesinde verilecek izinlere ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir. Bahse konu Tebliğin EK-1/A sında yer alan liste kapsamı kullanılmış veya yenileştirilmiş eşyanın ithalatına İthalat Rejimi Kararı nın 7 nci maddesi çerçevesinde izin verilmektedir. EK- 1/B deki eşyanın ithalatında listede belirtilen kurumdan (Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı) alınan uygunluk yazısı aranmakta ve uygunluk yazısının bir örneğinin gümrük beyannamesine eklenmesi gerekmektedir. Ayrıca, EK-2 de yer alan listede GTİP leri verilen eşyanın karşısında gösterilen birim CIF kıymetinden daha fazla birim CIF kıymete sahip olanların ithalatı ise mümkün bulunmaktadır. İthalat: 2010/9 sayılı Tebliğ ile kullanılmış eşya ithaline ilişkin olarak, mükellefler tarafından yapılan beyanların ithalattan sonra denetimine yönelik mevzuatın alt yapısı oluşturulmuş; 9
ithal edilen eşyanın yapılan beyana uygunluğunun, risk değerlendirilmesi yoluyla eşya kullanıma başlandıktan sonra dahi, bulunduğu yerde Bakanlığımızca ve diğer ilgili kurumlarca denetlenebilmesine olanak sağlanmıştır. Ayrıca, kullanılmış makinenin fiyatının, yaşa paralel olarak değiştiği dikkate alınarak, kıymet kriteri getirilmiş ve belli bir değerin üzerinde, dolayısıyla yaşça yeni makinelerin ithalatına doğrudan izin verilmiştir. Diğer taraftan, işlem bazında değerlendirme ve denetim imkanı sağlanmış olup, değerlendirme sürecine sektörel kurum ve kuruluşlarının görüşü dahil edilmiştir. Diğer taraftan, mezkur Tebliğ Eki Listelerde yer almayan GTİP li eşyalar münferit olarak, istenilen belgelerle birlikte, Bakanlığımıza (İthalat Genel Müdürlüğü) intikal ettirilmekte ve bu kapsamda değerlendirilerek sonuçlandırılmaktadır. Bu yolla ithalatı serbest olması gereken veya ülkemizde yerli üretimi bulunmayan yatırım malı niteliğindeki eşyanın ithalatı kolaylaştırılırken, kontrole tabi olması gereken eşya için de etkin kontrol ve denetim mekanizması oluşturulmuştur. Böylelikle, söz konusu makineleri üretimde kullanan sanayicilerimiz için yerli üretimi olmayan ya da yetersiz olan makinelerin ithalatına belli kıymet kriterlerinin yerine getirilmesi şartı ile izin verilmiş ve farklı sektörlerde faaliyet gösteren sanayicilerimizin mağduriyeti de önlenmiştir. Anılan Tebliğ e ilişkin olarak Temmuz-Aralık 2013 döneminde, 2014 yılı İthalat Rejimi Kararının hazırlanması çalışmaları kapsamında yapılan değişiklikler ise aşağıda sıralanmaktadır: Hali hazırda Tebliğ in EK- 2 si kapsamında yapılan ithalat sonrasında talep edilen Beyan ve Taahhütname başvuru aşamasında talep edilecektir. Bu kapsamda Tebliğ in İzin Belgesi Başvuruları altında yer alan Madde 7 (1)'i şu şekilde değiştirilmiştir: «EK-2de yer alan liste kapsamı kullanılmış veya yenileştirilmiş eşyayı ithal etmek isteyen ithalatçılar, http://ith7.ekonomi.gov.tr genel ağ adresinden ulaşılan elektronik başvuru formunu usulüne uygun olarak doldurduktan sonra formun yazıcıdan alınan bir çıktısını imzalı ve kaşeli olarak Genel Müdürlüğe göndererek İzin Belgesi başvurusunda bulunurlar. http://ith7.ekonomi.gov.tr genel ağ adresinde belirtilen ilgili belgelerle birlikte EK- 3 te yer alan Beyan ve Taahhütname nin başvuru formunun ekinde yer alması zorunludur. Genel Müdürlük http://ith7.ekonomi.gov.tr adresinde ilan edilen belgelerde değişiklik yapmaya yetkilidir.» Başvuruda yapılan beyan ve sunulan belgelerin gerçeğe uygunluğundan başvuru sahibi ve/veya yetkili temsilcisinin sorumlu olduğuna ilişkin ifade Tebliğ e dahil edilmiştir. Bu kapsamda Tebliğ in Beyanların ve ithal eşyanın denetlenmesi altında yer alan Madde 9 (1) i şu şekilde değiştirilmiştir: 10 «Bu Tebliğ kapsamında yapılan başvurularda yer alan bilgilerin doğruluğuna ilişkin ve ithal eşya ile ilgili inceleme ve denetimleri yapmaya veya yaptırmaya Bakanlık yetkilidir. Başvuruda sunulan bilgi ve belgelerde tutarsızlık olduğu durumlarda söz
konusu tutarsızlık başvuru sahibi tarafından giderilinceye kadar talep sonuçlandırılmaz. Başvuruda yapılan beyan ve sunulan belgelerin gerçeğe uygunluğundan başvuru sahibi ve/veya yetkili temsilcisi sorumludur.» İthalat işlemlerine ilişkin olarak düzenlenen izin belgelerinin iadesinin talep edilmesi uygulamasına son verilecektir. Bu kapsamda Tebliğ in Beyanların ve ithal eşyanın denetlenmesi başlığı altında yer alan Madde 10 (2) sinden izin belgelerinin iadesine ilişkin kısım çıkarılmış olup, çıkarılan kısım şu şekildedir: (2) 5 inci madde çerçevesinde verilen İzin Belgelerinin kullanılmamaları halinde belgenin aslının, belge kapsamı eşyaların ithalatının gerçekleştirilmiş olması halinde ise, belgenin aslının veya suretinin, ithal faturası ve gümrük giriş beyannamesinin birer örneği ile EK-3 te yer alan Beyan ve Taahhütnamenin, İzin Belgesinin geçerlilik süresinin bitiminden itibaren 30 (otuz) gün içerisinde belge sahibi tarafından Genel Müdürlüğe iletilmesi gerekmektedir. Fıkranın güncellenmiş hali ise aşağıda sunulmaktadır: «İzin Belgesi üçüncü kişilere devredilemez.» Tebliğ in Gümrük Kıymetine ilişkin 11 inci maddesi aşağıda sunulduğu şekilde değiştirilmiştir: «İzin Belgesi, 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanununun Eşyanın Gümrük Kıymetine ve diğer hususlara (G.T.İ.P. tespiti dahil) ilişkin hükümlerinin uygulanmasını engellemez. Bu Tebliğde belirtilen kıymetler, Gümrük Kanununun Eşyanın Gümrük Kıymetine ilişkin hükümlerinin uygulanmasına esas teşkil etmez.» Tebliğ kapsamı eşyanın TAREKS üzerinden izlenmesine ilişkin olarak Tebliğ e yeni hüküm eklenmiş olup; söz konusu hüküm 1/5/2014 tarihinde yürürlüğe girecektir. Bu kapsamda Tebliğ e Tareks başlığı altında eklenen Madde 12 aşağıda gösterildiği şekilde düzenlenmiştir: MADDE 12- (1) Bu Tebliğ in EK-1/A ve EK-1/B listeleri kapsamı eşya ile CIF birim kıymetleri EK-2 de belirtilen değerlerin üstünde olan eşyanın ithaliyle ilgili tüm işlemler TAREKS üzerinden ve risk analizine göre yapılır. (2) Yukarıda belirtilen eşyayı kullanılmış olarak ithal etmek isteyen firmaların, 29/12/2011 tarihli 28157 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2011/53) çerçevesinde TAREKS te tanımlanması ve firma adına TAREKS te işlem yapacak en az bir kullanıcının yetkilendirilmiş olması gerekir. TAREKS üzerinden CIF birim kıymetlere ilişkin yapılan 11
beyanlar, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı nın CIF birim kıymetlere ilişkin denetim ve kontrolleri yerine geçmez. (3) Bu eşyanın ithal edilebileceğine dair 15 haneli TAREKS referans numarasının gümrük beyannamesinin 44 no lu hanesinde yer alan Bakanlığa ait alana firma tarafından kaydedilmesi zorunludur. Aksi takdirde eşyanın ithaline izin verilmez. Yerli üretimi olmayan ve ithalatı sürekli olarak talep edilen, 84. Fasıl kapsamında yer alan, 35 adet GTİP kapsamı bilgisayar yedek parçası ve 8446.30 GTP li, genişliği 30 cm yi geçen kumaşların dokunmasına mahsus olan dokuma tezgahları, Tebliğ in EK-2 sinden çıkartılmış ve bahse konu Tebliğ in EK-1/A listesine alınarak ithalatları serbest hale getirilmiştir. Sektör kuruluşları tarafından yerli üretimi olduğu bildirilen ve ihraç edildiği tespit edilen 8479.50 GTP li sınai robotlar Tebliğ in EK-1/A listesinden çıkarılarak ithalatı izne tabi kılınmıştır. Talep konusu ürünlerin yerli üretimi, ihracat birim fiyatı, ithalat ve ihracat değerleri ve sektör görüşleri dikkate alınarak bazı makinaların ve iş makinalarının birim CIF kıymetleri artırılmıştır. 12
Eylem 1.5. Patent ve faydalı model mevzuatı uygulaması, üreticinin rekabet gücünü arttıracak şekilde yeniden düzenlenecektir. Sorumlu Kuruluş: Türk Patent Enstitüsü İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı OAİB TARMAKBİR Yapılan Çalışmalar: TÜRK PATENT ENSTİTÜSÜ Türk Patent Enstitüsünce hazırlanan ve 11 Mart 2013 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisine sevk edilen "Türk Patent Enstitüsü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı" ile ilgili komisyon görüşmeleri 24 Mayıs 2013 tarihi itibariyle tamamlanmış ve Tasarı Genel Kurula sevk edilmiştir. Anılan yasal çalışmalar yanında, Enstitü bünyesinde tüm patent sınıflarında araştırma ve inceleme raporu düzenlenebilmesi adına, "TPE Stratejik Planı 1.2 numaralı Hedef" kapsamında çalışmalar devam ettirilmektedir. Bu bağlamda, Temmuz-Aralık 2013 döneminde 10 adet Patent Uzman Yardımcısı Enstitü bünyesinde göreve başlamıştır. 13
Eylem 1.6. Kamu alımlarında yerli makinaların tercih edilmesini sağlayıcı düzenlemeler yapılacak ve takip edilecektir. Sorumlu Kuruluşlar: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Maliye Bakanlığı İçişleri Bakanlığı KİK TOBB İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar: Ekonomi Bakanlığı DMO OAİB Hazine Müsteşarlığı İller Bankası MİB SSM TBB Yapılan Çalışmalar: BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI 06/02/2014 tarihinde TBMM Genel Kurulu nda kabul edilen ve 19/02/2014 tarihli Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren 6518 sayılı Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile Bakanlığımız görev ve yetkisi kapsamına giren ve aşağıda belirtilen hususlarda değişiklikler ve eklemeler yapılmıştır. MADDE 45 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 3 üncü maddesine aşağıdaki bent eklenmiştir. u) Yenilik, yerlileşme ve teknoloji transferini sağlamaya yönelik sanayi katılımı/off-set uygulamaları içeren mal ve hizmet alımları, Ancak bu hüküm yayımı tarihinden itibaren yüz seksen gün sonra yürürlüğe girecektir. MADDE 46 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) numaralı alt bendine aşağıdaki paragraf eklenmiş; aynı maddenin üçüncü fıkrasının son cümlesi Denetim ve yönetim faaliyetleri nedeniyle alınacak belgeler beşte bir oranında dikkate alınır. Ancak, yapımla ilgili hizmet işlerinden elde edilen belgeler yapım işlerinde kullanılamaz. şeklinde değiştirilmiştir. f) Teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, rekabet öncesi iş birliği projelerinde ve teknogirişim sermaye desteklerinden yararlananlara, yararlandıkları destekler çerçevesinde yürüttükleri proje sonucu ortaya çıkan mal ve hizmetlerin piyasaya arz edilmesinden sonra proje sonucu ortaya çıkan hizmetler ile yerli malı belgesine sahip ürünler için Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Kurumca belirlenen esaslar çerçevesinde düzenlenen ve piyasaya arz tarihinden itibaren beş yıl süreyle kullanılabilecek olan belgeler. Ancak bu hüküm yayımı tarihinden itibaren yüz seksen gün sonra yürürlüğe girecektir. MADDE 51 4734 sayılı Kanunun 63 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. MADDE 63 İhalelere sadece yerli isteklilerin katılması ile yerli istekliler ve yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı tanınmasına ilişkin olarak aşağıdaki düzenlemeler esas alınır: 14
a) Yaklaşık maliyeti eşik değerin altında kalan ihalelerde sadece yerli isteklilerin katılabileceğine ilişkin düzenleme yapılabilir. b) Hizmet alımı ve yapım işi ihalelerinde yerli istekliler lehine % 15 oranına kadar fiyat avantajı sağlanabilir. c) Mal alımı ihalelerinde yerli malı teklif eden istekliler lehine % 15 oranına kadar fiyat avantajı sağlanabilir. Ancak, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak orta ve yüksek teknolojili sanayi ürünleri arasından belirlenen ve her yıl ocak ayında Kurum tarafından ilan edilen listede yer alan malların ihalelerinde yerli malı teklif eden istekliler lehine % 15 oranına kadar fiyat avantajı sağlanması zorunludur. d) Yerli malı belirlenmesine ilişkin usul ve esaslar Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak belirlenir. İsteklilerce teklif edilen malın yerli malı olduğu, bu usul ve esaslara uygun olarak düzenlenen yerli malı belgesi ile belgelendirilir. e) Ortak girişimlerin yerli istekli sayılabilmesi için bütün ortaklarının yerli istekli olması gereklidir. Ancak bu hüküm yayımı tarihinden itibaren yüz seksen gün sonra yürürlüğe girecektir. MADDE 52 4734 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir. Bu Kanunun 3 üncü maddesinin (u) bendine ilişkin usul ve esaslar, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından, Kurum ile diğer ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak belirlenir. Ancak bu hüküm yayımı tarihinden itibaren yüz seksen gün sonra yürürlüğe girecektir. MADDE 125 Bu Kanunun; c) 45 inci, 46 ncı, 51 inci ve 52 nci maddeleri yayımı tarihinden yüz seksen gün sonra, yürürlüğe girer. MALİYE BAKANLIĞI 178 sayılı Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamede değişikliğe gidilerek Maliye Bakanlığına genel ekonomik politika ve stratejiler çerçevesinde kamu alımlarına ilişkin temel politikaları oluşturmak, bu konudaki kanun tasarılarının hazırlanmasında ilgili kurumlar arasında koordinasyonu sağlamak görevi verilmiştir. Bu görev çerçevesinde, Yerli Ürün Kullanılması na ilişkin 2011/13 sayılı Başbakanlık Genelgesi 6 Eylül 2011 tarihli ve 28046 sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır. Söz konusu genelge ile 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki alımlar ile Devlet Malzeme Ofisinden gerçekleştirilecek alımlarda öncelikli olarak Türkiye de üretilen ürünlerin tercih edilmesi ve böylece kamu alımlarında yerli ürünlerin tercih edilmesi hususunda kamu kurum ve kuruluşlarının en üst düzeyde duyarlılığının arttırılması amaçlanmıştır. Ayrıca, kamu alımlarında yerli ürünlerin tercih edilmesi hususu Bakanlığımızca yürütülen çalışmalarda öncelikli hedefler arasında yer almaktadır. Kamu alımlarını ilgilendiren kanun, KHK, yönetmelik gibi taslaklar yasal süreci tamamlanmadan önce genel ekonomik politika ve stratejiler çerçevesinde incelenmekte, bu esnada yerli üreticilerin desteklenmesi hedefi doğrultusunda da değerlendirmeler yapılmaktadır. KAMU İHALE KURUMU Kurumumuz tarafından farklı illerde farklı kurum ve kuruluşlarla işbirliğiyle kamu ihale sistemine yönelik eğitim toplantıları düzenlenmiştir. Bu toplantılarda, makine alımına yönelik 15