AYLIK DEPREM RAPORU Mart i
İÇİNDEKİLER 1. 2012 ŞUBAT AYINDA TÜRKİYEDE ÖNCE ÇIKAN DEPREM ETKİNLİKLERİ... 1 2. 16 ŞUBAT 2012 MALATYA DARENDE DEPREMİ (ML:4.6)... 2 3. 20 ŞUBAT 2011 İZMİR TORBALI DEPREMİ (ML:4.4)... 6 4. 2011 ŞUBAT AYINDA DÜNYA DA ÖNE ÇIKAN DEPREM ETKİNLİKLERİ... 9 4.1. 06 ŞUBAT 2012 FİLİPİN ADALARI DEPREMİ (MW:6.7)... 10 i
1. 2012 ŞUBAT AYINDA TÜRKİYEDE ÖNCE ÇIKAN DEPREM ETKİNLİKLERİ 2012 Şubat ayı içerisinde toplam 2043 adet deprem meydana gelmiştir (Şekil 1.1-1.2). Şubat ayı içerisinde meydana gelen 4 ve üzeri olan depremlerin listesi Tablo 1.1 de verilmiştir. Şekil 1.1 2012 Şubat ayında Türkiye'de meydana gelen depremlerin dağılımı Şekil 1.2 2011 Şubat ayında meydana gelen depremlerin Deprem Sayısı-Büyüklük Grafiği 1
Tablo 1.1 2012 Şubat ayı içerisinde meydana gelen M 4.0 olan depremler Zaman (UTC) Enlem(K) Boylam(D) Büyüklük Yer 08/02/2012 12:28 38.6273 44.2178 4.1 VAN - SARAY 08/02/2012 19:57 39.2112 27.8725 4.2 MANISA - KIRKAGAÇ 10/02/2012 12:06 33.7173 30.7035 4.6 AKDENIZ-DOGU BASENI 12/02/2012 04:49 37.4407 38.6665 4.1 SANLIURFA - BOZOVA 12/02/2012 19:17 36.7952 27.3343 4.2 KOS AÇIKLARI 14/02/2012 01:34 40.1932 24.7990 4.8 EGE DENIZI 14/02/2012 12:08 40.2614 21.6416 4 YUNANISTAN 15/02/2012 02:34 36.2727 28.5705 4.6 AKDENIZ-DOGU BASENI 16/02/2012 11:01 38.6323 37.3995 4.6 MALATYA - DARENDE 17/02/2012 09:32 38.7432 43.2160 4.6 VAN - MERKEZ 20/02/2012 00:50 38.7567 43.2463 4.1 VAN - MERKEZ 20/02/2012 06:34 38.1412 27.4750 4.4 IZMIR - TORBALI 24/02/2012 01:00 39.5937 26.0725 4 AYVACIK AÇIKLARI 24/02/2012 13:07 38.8278 43.5653 4.5 VAN - MERKEZ 29/02/2012 15:19 38.7349 43.2211 4 VAN - MERKEZ 2. 16 ŞUBAT 2012 MALATYA DARENDE DEPREMİ (Ml:4.6) 16 Şubat 2012 saat 13:01 (TS) de Malatya nın Darende ilçesinde Ml:4.6 olan bir deprem meydana gelmiştir. Depremden sonraki ilk 1 saat içerisinde büyüklükleri 2.0-2.8 arasında değişen 5 adet artçı deprem meydana gelmiştir (Tablo 2.1). Bu deprem için ulusal ve uluslar arası sismoloji merkezlerinin yapmış olduğu dış merkez çözümleri Tablo 2.2 ve Şekil 2.1 de gösterilmiştir. Bölgede Şubat ayı içerisinde büyüklükleri 1.7-4.6 arasında değişen 55 adet deprem meydana gelmiştir. Tablo 2.1 16 Şubat 2012 Malatya - Darende depremi ve artçı listesi Tarih (TS) Enlem Boylam Derinlik Tip Büyüklük Il Ilce 16/02/2012 13:56 38.6177 37.4050 7.09 Md 2.7 MALATYA DARENDE 16/02/2012 13:46 38.6392 37.4447 14.02 Md 2.8 MALATYA DARENDE 16/02/2012 13:44 38.5973 37.4013 7 Md 2.5 MALATYA DARENDE 16/02/2012 13:34 38.7083 37.4715 7 Md 2.0 MALATYA DARENDE 16/02/2012 13:24 38.6225 37.3615 6.36 Md 2.5 SIVAS GÜRÜN 16/02/2012 13:01 38.6335 37.4342 5 Ml 4.6 MALATYA DARENDE 2
Tablo 2.2 16 Şubat 2012 Malatya - Darende depreminin farklı sismoloji merkezleri tarafından yapılan çözümlerinin listesi Tarih Saat Enlem Boylam Derinlik Type M Ajans Aciklama 16/02/2012 11:01:03 38.65 37.46 3 Mb 4.6 EMSC 16/02/2012 01:07.2 38.59 37.59 10 4.9 GFZ Otomatik çözüm 16/02/2012 11:01:03 38.65 37.45 3.1 Ml 4.7 KOERI 16/02/2012 11:01:03 38.63 37.43 5 Ml 4.6 DDA 16/02/2012 11:01:06 38.65 37.41 10 Mb 4.6 USGS Şekil 2.1 16 Şubat 2012 Malatya - Darende depreminin farklı sismoloji merkezleri tarafından yapılan çözümleri Malatya ili 1. derecede tehlikeli deprem bölgesindedir (Şekil 2.2). Tarih boyunca Doğu Anadolu Fay Sistemine bağlı fayların ürettiği büyük depremlerin etkisi altında kalmıştır ( Şekil 2.3). 1905 M=6.8, 1964 M=6.0 Malatya, 1986 M=5.8 Sürgü, 2003 M=5.7 Doğanyol ve 2005 M=5.2 Pötürge depremleri 1900 den günümüze bölgede hasara neden olan depremlerdir. 3
Şekil 2.2 Deprem Bölgeleri Haritası nda Malatya ilinin konumu Şekil 2.3 Malatya ili ve çevresinde meydana gelen M 4.0 olan depremler 4
İVME DEĞERLERİ Malatya-Darende Depremi (M L = 4.6), Ulusal Kuvvetli Yer Hareketi Gözlem Ağı nın depremin dış merkezine 48-116 km uzaklıklardaki 5 farklı ivme-ölçer istasyonu tarafından kaydedilmiştir. Depreme ait pik ivme değerleri işlenmemiş ham veriler olup Tablo 2.3 de verilmiştir. Ölçülen en büyük ivme değeri Kuzey-Güney yönünde Akçadağ istasyonu tarafından kaydedilmiştir. Depremin küçük olması ve depremin merkez üssüne uzak istasyonlardan kaydedildiği için ölçülen ivmeler düşük değerdedir. Bu deprem, ivmelerin kaydedildiği yerleşim birimleri için hasar yapıcı bir değer olmayıp, ancak insanların hissedebileceği seviyededir. Tüm sayısal verilere (http://kyh.deprem.gov.tr/ftpt.htm) adresinden ulaşılabilmektedir. Tablo 2.3 16 Şubat 2012 Malatya - Darende Depremi nin ivme değerleri Sıra No İl İstasyon İlçe Cihaz Türü KG (gal) DB (gal) Düşey (gal) İstasyonun Deprem Merkez Üssüne Uzaklığı (km) 1 Malatya HEKİMHAN CMG-5TD 3.83 3.56 1.79 48 2 K.Maraş ELBİSTAN CMG-5TD 2.19 3.02 1.57 52 3 Malatya AKCADAĞ CMG-5TD 4.73 3.04 2.05 57 4 Malatya ARGUVAN CMG-5TD 1.05 0.93 0.6 74 5 Erzincan KEMALİYE CMG-5TD 1.17 1.75 0.67 116 Şekil 2.4 16 Şubat 2012 tarihinde meydana gelen Malatya-Darende Depremini (ML= 4.6) kaydeden kuvvetli yer hareketi istasyonlarının dağılımı 5
3. 20 ŞUBAT 2011 İZMİR TORBALI DEPREMİ (Ml:4.4) 20 Şubat 2012 tarihinde İzmir ili Torbalı ilçesinde 38.1412 K- 27.475 D koordinatlarında Ml:4.4 büyüklüğünde bir deprem meydana gelmiştir (Şekil 3.1). Depremin ardından aynı gün içerisinde büyüklüğü 2.5 3.8 arasında değişen 11 adet deprem meydana gelmiştir. Şekil 3.1 20 Şubat 2012 İzmir-Torbalı depremi İzmir ili 1. derecede tehlikeli deprem bölgesindedir. Tarihsel kayıtlar İzmir kent merkezi ve yakın çevresinin çok sayıda depremden etkilendiğini ortaya koymaktadır (Şekil 3.2). Depremlerin meydana geldiği bölge sismik aktivitesi yüksek bir bölge olup tarihsel depremlerine bakıldığında 31 Mart 1928 Torbalı Depremi M:6.5 depremi dikkat çekmektedir ( Şekil 3.3). Bu depremde 2000 ev yıkılmış, deprem tüm Batı Anadolu da hissedilmiştir (Türkelli vd., 1990). Emre vd.,2005 e göre 1928 depremi Kemalpaşa ve Torbalı arasında uzanan sağ yanal doğrultu atımlı bir fay olan Dağkızılca Fayı ndan kaynaklanmıştır. 6
Şekil 3.2 İzmir İli nin deprem bölgeleri haritasındaki konumunu Şekil 3.3 İzmir ili ve çevresinde meydana gelen M 4.0 olan depremler 7
İVME DEĞERLERİ İzmir-Torbalı Depremi (ML= 4.4), Ulusal Kuvvetli Yer Hareketi Gözlem Ağı nın depremin dış merkezine 24-115 km uzaklıklardaki 22 farklı ivme-ölçer istasyonu tarafından kaydedilmiştir. Depreme ait pik ivme değerleri işlenmemiş ham veriler olup, alttaki tabloda verilmiştir. Ölçülen en büyük ivme değeri Doğu-Batı yönünde Selçuk istasyonu (18.3 gal) tarafından kaydedilmiştir. Depremin büyüklüğü yüksek olmadığı için ölçülen ivmeler düşük değerdedir. Tablo 3.1 20 Şubat 2012 İzmir-Torbalı depreminin ivme değerleri Sıra No İstasyon Enlem Boylam İl İlçe KG Ölçülen İvme Değerleri (gal) DB (gal) Düşey (gal) İstasyonun Deprem Merkez Üssüne Uzaklığı (km) 1 Aydın KUŞADASI 37.86 27.265 2.33 2.09 1.63 36 369 2 Aydın MERKEZ 37.8455 27.7996 7.54 9.74 2.09 44 271 3 İzmir SELCUK 37.9443 27.3675 17.72 18.29 17.12 24 4 İzmir MENEMEN 38.5782 26.9795 1.6 2.16 0.72 65 5 İzmir BOSTANLI 38.4649 27.094 2.76 3.09 1.51 49 6 İzmir GUZELBAHCE 38.3706 26.8907 2.65 2.94 1.55 57 7 İzmir KARSIYAKA 38.4525 27.1112 3.97 4.08 1.5 47 8 İzmir BORNOVA 38.453 27.2244 12.01 9.97 3.24 41 270 9 İzmir BUCA 38.4009 27.1516 8.06 11.52 3.31 40 10 İzmir MAVISEHIR 38.4679 27.0764 2.09 2.81 1.37 50 11 İzmir BALCOVA 38.409 27.043 4.59 3.14 1.72 48 12 İzmir YAMANLAR 38.4969 27.1073 1.68 2.11 1.1 51 13 İzmir MANAVKUYU 38.478 27.2111 3.28 2 1.25 44 14 İzmir YESILYURT 38.3723 27.1084 10.5 7.22 3.29 41 15 İzmir KONAK 38.4312 27.1435 8.2 9.97 7.22 43 16 İzmir PINARBASI 38.4213 27.2563 2.84 5.05 2.04 36 17 İzmir KAYNAKLAR 38.3756 27.1936 2.89 4.71 2.24 36 18 İzmir MERKEZ 38.4584 27.1671 5.63 6 2.13 44 19 İzmir DIKILI 39.0739 26.8883 0.78 1.31 0.5 115 193 20 İzmir URLA 38.3282 26.7706 1.26 1.77 1.16 65 21 İzmir CAMDIBI 38.4357 27.1987 5.07 5.11 1.89 40 22 Manisa SALİHLİ 38.4831 28.1235 6.16 6.84 2.57 68 273 İstasyonun Kayma Dalgası Hızı VS30 (m/sn) 8
4. 2011 ŞUBAT AYINDA DÜNYA DA ÖNE ÇIKAN DEPREM ETKİNLİKLERİ 2012 Şubat ayı içerisinde Dünya da büyüklüğü 5 ve üzeri olan toplam 182 deprem meydana gelmiştir (Şekil 4.1). Bu depremlerden büyüklükleri 6 ve üzeri olanlar Tablo 4.1 de verilmiştir. Şekil 4.1 2012 Şubat ayında Dünya'da meydana gelen M 5.0 olan depremlerin dağılımı Tablo 4.1 2012 Şubat ayında Dünya da meydana gelen M 6.0 olan depremler (EMSC) Tarih Saat Enlem Boylam Derinlik Büyüklük Yer 02/02/2012 13:34:39-17.71 167.19 10 Mw 7.1 VANUATU 03/02/2012 03:46:24-17.38 167.28 30 mb 6 VANUATU 05/02/2012 16:40:40-17.94 167.22 10 Mw 6.1 VANUATU 05/02/2012 00:15:41-18.93 168.94 162 Mw 6.1 VANUATU 06/02/2012 10:10:26 9.93 123.11 50 Mw 6.1 NEGROS- CEBU REG, PHILIPPINES 06/02/2012 03:49:17 10.06 123.27 40 Mw 6.7 NEGROS- CEBU REG, PHILIPPINES 10/02/2012 01:47:33-17.94-178.52 570 Mw 6 FIJI REGION 14/02/2012 08:19:57-10.39 161.12 60 Mw 6.4 SOLOMON ISLANDS 26/02/2012 06:17:19 51.72 95.99 10 Mw 6.6 SOUTHWESTERN SIBERIA, RUSSIA 26/02/2012 05:21:29-24.52-177.27 46 Mw 6 SOUTH OF FIJI ISLANDS 9
4.1. 06 ŞUBAT 2012 FİLİPİN ADALARI DEPREMİ (Mw:6.7) 06 Şubat 2012 de saat 03:49 (UTC) de Dumaguete ve Negros a 72 km mesafede Filipinler de meydana gelen Mw:6.7 büyüklüğündeki depremde en az 48 kişi hayatını kaybetmiş, 92 kişi kaybolmuş ve 100 e yakın kişide yaralanmıştır. Birçok bina hasara görmüş veya yıkılmıştır. Negros da en az 11 köprü depremden ve depremin tetiklediği toprak kaymasından hasar görmüştür. (USGS) (Şekil 4.1.1). Şekil 4.1.1 06 Şubat 2012 Filipin Adaları depremi 10
KAYNAKLAR Emre Ö., Özlap S., Doğan A., Özaksoy V., Yıldırım C., Göktaş F., 2005. İzmir yakın çevresinin diri faylaı ve deprem potansiyeli. MTA, 10754 Şaroğlu, F., Emre, Ö. ve Boray, A. 1987. Türkiye nin diri fayları ve depremselliği. MTA, Rapor No: 8174 TC. Başbakanlık AFAD Deprem Dairesi Başkanlığı (DDA). http://www.deprem.gov.tr/ Türkelli, N., Kalafat, D. ve Gündoğdu, O., 1995, 6 Kasım 1992 İzmir (Doğanbeyli) depremi saha gözlemleri ve odak mekanizma çözümü. Jeofizik, 9, 10, 343-348. http://emsc-csem.org/ http://neic.usgs.gov/neis/qed/ Tarihsel depremlerin kaynakları; Kod Kaynak 1 Shebalin,N.V., Karnik,V.,Hardzievski,D.(1974) Catalogue of Earthquakes UNESCO,Skopje,Yugoslavia 10 Maravelakis,M.J.(1941)Beitrage zur Kentnis der Erdbebengeschicte von Griechenland und den Nachbarlandernauf Grund der Erinnerungen.Veröffentlichungen der Reichsanstalt für Erdbebenforschung in jena 11 Pınar,N.,Lahn,E.(1952)Türkiye Depremleri İzahlı Kataloğu.T.C.Bayındırlık Bak.Yapı ve İmar İş.Reis.Y.Seri 6,Sayı 36 12 İncicyan,P.G.(1976)Onsekizinci Asırda İstanbul.İst.Fetih Cemiyeti Ens.Yayın No.43,Baha Matbaası,İstanbul 13 Arıncı,R.(1945)Arzda ve Yurdumuzda Zelzele Bölgeleri.Çorumlu Mecmuası,Çorum Halkevi Yayını,Yıl 4,Sayı 29,Çorum 14 Yücel.E.(1971)İstanbul Depremleri Hayat Tarih Mecmuası,Sayı 6,Temmuz 1971,Cilt 2,S.58-63 15 Muralt Cronologie Byzantine.Prof.Dr.H.Soysal Arşivi,İstanbul 16 Andreasyan,H.(1970)Ermeni Kaynaklarından Derlenmiş Deprem Listesi.Yayımlanmamış, Prof.Dr.H.Soysal Arşivi,İstanbul. 17 Naima Tarihi Cilt 4,S.17-289,Cilt5, S.145-267 18 Akyol,İ.H.(1938)Erzincan Zelzelesi ve Son Feyezanlar.Ülkü Halkevleri Dergisi,Cilt 11,Sayı64,Haziran 1938 19 Ambraseys,N.N.(1975) Studies in Historical Seismicity and Tectonics.Geodynamics Today,Chap.2,The Royal Soc.,London. 2 Calvi,V.S.(1941)Erdbebenkatalog der Turkei und Einiger Benaehbarter Gebiete.Yayımlanmamış,Rapor No.276,MTA Enstitüsü,1941,Ankara 20 Öcal,N.(1968) Türkiyenin Sismisitesi ve Zelzele Coğrafyası, 1850-1960 Yılları İçin Zelzele Katoloğu Kandilli Rasathanesi Yayınları No:8, İstanbul 21 Andreasyan, H. (1973) xıv VE xv. Yüzyil Türk Tarihine ait Ufak Kronolojıler, Kolofanlar. İst. Üni. Ede. Fak. Tarih Ens. Dergisi, Sayı 3, İstanbul 22 Topkapı Sarayı Kütüphanesi Revan Kitapları No:1101, Varak 105/b, 72/b, İstanbul 11
23 Cezar, M. (1963) Türk Sanat Tarihi Araştırmaları ve İncelemeleri I. Güzel Sanatlar Akademisi, Türk Sanatı Tarihi Enstitü Yayınları No:1, S:327-414 24 Kömürcüyan,E:Ç: (19529 XVII. Asırda İstanbul Tarihi İstanbul Üni. Edebiyat Fak. Yayınları, No:506, İstanbul 25 Coşar, Ö.S. (1979) Fransanın İzmir Dosyası 19 Aralık 1979 tarihli Yeni Asır Gazetesi, İzmir 26 H. Saadettin Tarihi Cilt II El Yazması, İstanbul Üni. Kütüphanesi, İstanbul 27 Reşit Tarihi Cilt II s.122-213 El Yazması, İstanbul Üni. Kütüphanesi, İstanbul 28 İstanbul İl Yıllığı (1973) S. 6-230, İstanbul Üni. Kütüphanesi, İstanbul 29 İstanbul İl Yıllığı (1973) S. 167-270, İstanbul Üni. Kütüphanesi, İstanbul 3 Ambraseys,N.N.(1965)The Seismic History of Cyprus.Revue de I'Union Inter.de Secours No.3,35-48,Geneva 30 Mambury,E(1925)İstanbul Rehber-i Seyyahin.Tercüman Gazetesi Arşivi,İstanbul. 31 Zincirkıran,N.ve diğerleri(1968)hürriyet Cep Ansiklopedisi.Hürriyet Gazetesi Yayınları,İstanbul. 32 Şemdanı Zade(1976)Fındıklı Süleyman Efendi Tarihiİst.Üni.Ede.Fak.Yayını No.2088,Cilt1,S.176 33 Verrolot,M.P.(1856)Compt-rondu.Tableau des tremblements de terre qui ont eulieu dans I'Empire Ottoman en 1855.Ac de Sei.Paris,Tome 42,p.93-293 34 Gökmenzade Hacı Çelebi(Sayyid Hüseyin Rıfat)İşaretnuma(El Yazması),Cebeci Semt Kütüph.No.1314,Ankara 35 Slaars M.B.F.(1932),Çev.Arapzade Cevdet İzmir Hakkında Tetkikat.İzmir ve Havalisi Asarı Atika Muhipleri Yayını,Sayı6,Marifet Matbaası,İzmir. 36 Deprem Dosyası Cumhuriyet Gazetesi Arşivi, İstanbul. 37 İslam Ansiklopedisi(1966)No.53B,İstanbul Maddesi,S.1214-1239 38 Swiss Reinsurance Company(1978)Atlas on Seismicity and Volcanism.Swiss Reinsurance Company,October 1977,Switzerland. 39 Ambraseys,N.N.,Zatobek,A.,Taşdemiroğlu,M.,Aytun,A.(1968)The Mudurnu Valley Eathquake of 22 July 1967.Serial No.622/BMS. RD/AVS,Paris,June 1968,UNESCO. 4 Plassard-Kogoş(1968)Catalogue des Seismes Re cents a Liban.Ann.Memoires de I'Observ.de Xsara.TomeIV,Cahier 1 40 Karnik,V.(1971) Seismicity of the Eurpean Area 2.D.Rediel Publishing Company /Dortrecht,Holland 5 Kondorskaya,N.V.,Shebalin,N.V.(1977)New Catalogue of strong Earthquakes on the Territory of USSR from theancientest times to 1975.Moscow 6 Collection Academique Tome VI de la Partie Etrangere et Premier Tome de la Physique Experimantale Separee. 7 Broghton,T:R:S:(1938) An Economic survey of Ancient Roma.Vol.IV,The Johns Hopkins Press,Baltimore 8 Ergin,K.,Güçlü,U.,Uz,Z.(1967)Türkiye ve civarının Deprem Katoloğu.İ:T:Ü: Maden Fak.Arz Fiziği Ens.Yayın No.24,İstanbul 9 Francis,I.(1947)Bizans Kaynaklarına göre Orta Şark'ta Vukubulan Zelzeleler İ.Ü.Ed.Fak.Coğ.Bl.Doktora Tezi 12
İ.Ü.Kitaplığı No.1420 A1 Kaynak sayısı üç'den fazla bilgi ve belge düzeyi yüksek A2 Kaynak sayısı üç'den az bilgi ve belge düzeyi yüksek A3 Kaynak sayısı üç'den fazla bilgi ve belgeleri geliştirilmeye gereksinim gösteriyor. B1 Kaynak sayısı üç veya daha az,bilgi ve belge düzeyi orta B2 Kaynak sayısı üç veya daha az,bilgi ve belgeleri geliştirilmeye gereksinim gösteriyor düzeyi orta B3 Kaynak sayısı üç veya daha az,bilgi ve belgeleri yetersiz. C1 Kaynak sayısı yetersiz. C2 Bilgi ve belgeleri yetersiz. C3 Hem kaynak sayısı,hemde bilgi ve belgeleri yetersiz. 13