SAĞLIK BAKANLIĞINA BAĞLI SAĞLIK TESİSLERİ VE ÜNİVERSİTELERE AİT İLGİLİ BİRİMLERİN BİRLİKTE KULLANIMI VE İŞBİRLİĞİ YÖNETMELİĞİ HAKKINDA YORUMLAR Dr. Serhat Bor Ege Üniversitesi T.F. Dekanı ÜHBD Afiliyasyon Çalışma Kurulu Başkanı
Neden afiliyasyon? Nitelikli insangücü yetiştirme eğitim Bilgi üretme - araştırma Sağlık hizmeti sunumu- hizmet Hizmet maliyetini azaltma Kendini ve çalışanlarını geliştirme Özeleştiri, karşılaştırma olanağı
Afiliyasyon İşbirliği Birlikte Kullanım
Afiliyasyon Aynı apartmanda oturan iki ev sahibi Ev sahibi alt katta oturan öğrenciler
Eğitimde afiliyasyon
Gelişmiş ükelerdeki eğilim, birinci, ikinci basamak sağlık kuruluşları ve eğitim hastanelerinin hepsini tek bir eğitim ortamı haline getirebilmek, oradaki insan gücünü de eğitici potansiyel olarak kullanmaktır.
Tıpta uzmanlık eğitiminin yapıldığı kurumlarda afiliyasyon var mıdır? Kurumlararası, kurum içi, uluslararası Bu çabalar sınırlı ve bireyseldir. Kurumsallaşma yoktur.
Eğitimde afiliyasyon; sonuç Eğitimde ciddi bir afiliyasyon yoktur Çaba da... Yakın zamanda kapsamlı, planlı bir afiliyasyon olasılığı da görülmemektedir.
Hastanecilik hizmetlerinde afiliyasyon
Hastanecilikde afiliyasyon olasılıkları Üniversite Üniversite Sağlık Bakanlığı Özel hastaneler
Sağlık kurumları görev tanımları Üniversite Hastanesi (Tıp Fakültesi) Mezuniyet Öncesi Tıp Eğitimi Mezuniyet Sonrası Tıp Eğitimi (uzmanlıkdoktora) Sürekli Tıp Eğitimi Araştırma Akademisyen yetiştirmegeliştirme Sağlık Hizmeti Eğitim Hastanesi Uzmanlık Eğitimi Sürekli Tıp Eğitimi Sağlık Hizmeti Hizmet Hastanesi (Sağlık Hizmet Kurumu) Sağlık Hizmeti
Üniversite Uygulama Araştırma Merkezinin Sağlık Bakanlığı Hastanesinden farkı? Üniversitelerde hastane yoktur! Uygulama araştırma merkezi vardır. Burası Tıp Fakültesi nin uygulama laboratuarıdır. Kuruluş amacı sağlık hizmeti vermek olan bir hastaneyle aynı statüde olamaz.
Tıp Fakülteleri yönünden süreç nasıl işledi? Afiliyasyon konusunda duyumlar, kavramın öğrenilmesi, algılanması ÜHBD, TıpDek düzeyinde kavramsal ve teorik tartışmalar Marmara örneğinin oluşması SB Yönetmeliğinin YÖK ve bazı TF ile tartışılması Yönetmeliğin çıkışı, Dekanlar ve ÜHBD düzeyinde ardışık değerlendirmeler Sn. Bakan a durumun aktarılması ÜHBD ve TıpDek ile Sağlık Bakanlığı görüşmeleri TTB nin mahkeme süreci...
SAĞLIK BAKANLIĞINA BAĞLI SAĞLIK TESİSLERİ VE ÜNİVERSİTELERE AİT İLGİLİ BİRİMLERİN BİRLİKTE KULLANIMI VE İŞBİRLİĞİ USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK; Resmi Gazete:18.2.2011-27850 MADDE 5- (1) Sağlık ve eğitim hizmetlerinin daha verimli ve etkin sunulabilmesi amacıyla sağlık tesislerinin birlikte kullanılmasında aşağıda belirtilen... a) ADNKS sonuçlarına göre toplam il nüfusu 850.000 e kadar olan illerde eğitim ve araştırma hizmetleri, Bakanlık eğitim ve araştırma hastanesi veya üniversite 59 il sağlık uygulama ve araştırma merkezlerinden yalnızca birisi tarafından verilebilir. Bu illerde Bakanlık ve üniversite tıp lisans eğitimi ve/veya tıpta uzmanlık eğitimi için ortak kullanım ve işbirliğine gider.
Nüfus kısıtlaması açısından da ciddi sorunlar mevcuttur. Yönetmeliğin bu maddesinin iptal edilmesi olasılığı çok kuvvetlidir. Diğer olasılık nüfus sınırı 500.000 indirilir (bu durumda etkilenen il sayısı 41 e iner) fakat aşağıda sıralanan başta Başhekim atanması olmak üzere diğer maddelerde anlaşılması durumunda kabul edilebilir. Bu illerde Bakanlık ve üniversite tıp lisans eğitimi ve/veya tıpta uzmanlık eğitimi için ortak kullanım ve işbirliğine gider. Bu maddedeki gider yerine gidebilir olmalı
Bu bent kapsamındaki illerde bulunan üniversitelerin yeni sağlık uygulama ve araştırma merkezi yatırım talepleri, Bakanlığın uygun görüşü ile DPT tarafından birlikte kullanım çerçevesinde değerlendirilir ve uygulama buna göre yapılır. Bakanlığın uygun görüşü yerine Bakanlığın görüşü Tercihen Bakanlığın ve Yüksek Öğretim Kurulunun uygun görüşü
ÖNERİ: Hastanesi için arazi tahsisi yapılmış Üniversitelerde inşaata başlanmamış dahi olsa öncelik Üniversite Hastanesine verilir. Bu bent kapsamındaki illerde açılacak yeni Eğitim Araştırma Hastanesi yatırım talepleri Devlet Plânlama Teşkilatı görüşü doğrultusunda Sağlık Bakanlığı ve YÖK ün uygun görüşü alınmak şartıyla birlikte kullanım veya işbirliği çerçevesinde değerlendirilir ve uygulama buna göre yapılır. Bu durumda öncelikli olarak Üniversite Hastanesinin inşaatının bitirilmesi gerekmektedir
ÖNERİ: b) Bakanlıkça düzenlenmiş olan bölge sağlık hizmeti plânlaması dikkate alınarak ve YÖK ün uygun görüşüyle o ilde plânlanan kapasiteyi aşacak Bakanlık eğitim ve araştırma hastanesi veya üniversite sağlık uygulama ve araştırma merkezi yatırım talepleri, öncelikle birlikte kullanım veya işbirliği çerçevesinde değerlendirilir. Her il için kapasiteler YÖK ve Sağlık Bakanlığının ortaklaşa kuracağı merkezi komisyon tarafından belirlenir.
ÖNERİ: c) Birlikte kullanılacak sağlık tesisleri için, Bakanlık ve YÖK'ün uygun görüşü alınarak, il valisi ve üniversite rektörü arasında birlikte kullanım protokolü akdedilir. Protokolün imzalanmasından itibaren en geç altı ay içerisinde birlikte kullanıma geçilir. Protokolün süresi dört yıldan az olamaz. Sürenin bitiminden altı ay önce taraflardan biri sona erdirme bildirimi yapmadıkça protokol iki yıllık sürelerle uzatılmış sayılır. Birlikte kullanım protokolunu imzalamadan önce uygulama Araştırma merkezi bulunmayan Üniversiteler 4 yılık süre bitiminden önce bu merkezlerini açarlarsa 6 ay önceden bildirimde bulunarak protokolu feshetme hakkına sahiptirler. Bu durumda eğitim ve araştırma hastanesi görevinin devamı Sağlık Bakanlığı sorumluluğundadır. Döner sermaye girdileri yönünden (madde 7/3) karşılıklı mahsuplaşılır ve varsa karşılıklı görevlendirmeler iptal edilir.
ÖNERİ: MADDE 6 (1) Birlikte kullanımdaki sağlık tesislerinde tıpta uzmanlık ve lisans eğitimleri, Bakanlık asistanları da dâhil olmak üzere ilgili mevzuata göre tıp fakültesi dekanının yetki ve sorumluluğundadır. Dekan, eğitim hizmetlerinin en verimli şekilde ve aksamadan yürütülmesi için ilgili mevzuat çerçevesinde her türlü tedbiri almaya yetkilidir. Sağlık Bakanlığı araştırma görevlisi kontenjanları özlük hakları Bakanlıkta saklı kalmak şartıyla Üniversitenin talepleri doğrultusunda Tıpta Uzmanlık Kuruluna bildirilir ve atamaları Üniversitelerde görevlendirilen Sağlık Bakanlığı araştıma görevlileri ile aynı statüde olarak Üniversite uygulama araştırma merkezine yapılır. Üniversitenin araştırma görevlisi talebi ve kadroları saklı kalır ve Sağlık Bakanlığı kadroları Üniversite adına hesaplamaya alınmaz.
ÖNERİ: Sağlık tesislerinin işletilmesi MADDE 7 (1) Birlikte kullanıma geçilen sağlık tesisleri, Bakanlık tarafından bu Yönetmelik hükümleri saklı kalmak kaydıyla Bakanlığın tâbi olduğu mevzuat uyarınca işletilir ve tesis, Bakanlıkça atanan başhekim tarafından yönetilir.
ÖNERİ: MADDE 7 (1) Değiştirilmesinin şart olduğu en önemli maddedir. Üç alternatif model önerilmektedir; 1) Başhekim Rektör tarafından Sağlık Bakanlığı görüşü alınarak atanır. 2) Başhekim; Rektör tarafından önerilen Öğretim Üyeleri arasından Sağlık Bakanlığı uygun görüşüyle atanır. 3) Başhekim; Rektörün uygun görüşüyle Tıp Fakültesi öğretim Üyeleri arasından Sağlık Bakanlığı tarafından atanır.
ÖNERİ: Başhekim yardımcılarının yarısı Üniversitenin uygun görüşü ile Sağlık Bakanlığı tarafından atanır. Bu kişiler atama nedeniyle herhangi bir akademik hak elde edemezler ve bu yönetmeliğe aykırı olmamak üzere Sağlık Bakanlığının ilgili yönetmeliklerine uygun olarak görev yaparlar.
Sağlık tesislerinin işletilmesi MADDE 7 (3) Birlikte kullanıma geçilen sağlık tesislerinin döner sermaye hesapları, sadece birlikte kullanılan birimlerle sınırlı olmak kaydıyla aktif ve pasifleriyle beraber birleştirilir. Birlikte kullanım sona erdiğinde döner sermaye hesabı, hukuki ve fiziki olarak ayrılması ve bölünmesi mümkün olmayanlar hariç olmak üzere, birlikte kullanıma geçildiği tarihteki aktif ve pasif oranları dikkate alınmak sureti ile ayrılır. ÖNERİ: Bu maddeye eski borçların da üstlenileceğinin daha anlaşılır yazılması önerilir.
Klinik, laboratuvar ve eğitim sorumlularının görev ve yetkileri MADDE 8 (1) Birlikte kullanımdaki tesislerde, klinik ve laboratuvarlarda sağlık hizmetleri ve eğitim hizmetleri ayrı sorumlular tarafından yürütülür. Klinik/laboratuvar eğitim sorumlusu ilgili anabilim dalı başkanıdır. Klinik/laboratuvar sağlık hizmeti sorumlusu ise varsa şef veya profesörler, yok ise diğer uzmanlar arasından başhekim tarafından bir yıllık sürelerle görevlendirilir. Eğitim hizmetleri sorumlusu aynı zamanda sağlık hizmetleri sorumlusu olarak da görevlendirilebilir. İki anabilim dalı başkanı kavramı ortaya çıkar!
MADDE 8 (1) Bu madde de en ciddi sorun yaratacak maddeler arasındadır. Aşağıdaki şekilde değiştirilmesi ve sağlık hizmetleri ve eğitim hizmetlerinin aynı öğretim üyesi yani Anabilim Dalı Başkanı tarafından yürütülmesi gerekmektedir. Değişikik önerisi aşağıdadır; Birlikte kullanımdaki tesislerde, klinik ve laboratuvarlarda sağlık hizmetleri ve eğitim hizmetleri birlikte Anabilim dalı başkanı tarafından yürütülür Buraya Temel Bilim Öğretim Üyelerinin durumları ile ilgili ek koyulabilir. Bu anlamda madde 8/2-4 kaldırılmalıdır.
MADDE 8 - (5) Eğitim hizmetleri sorumlusu, öğretim elemanları ve eğitim sorumluları ile birlikte eğitim programlarını hazırlayarak tıp fakültesi dekanına sunar ve dekanlıkça onaylanan eğitim programının yürütülmesinden dekana karşı sorumludurlar. Eğitim araştırma hastanelerinde çalışan eğitim sorumluları dekanın sorumluluğuna verilmektedir. Böylece bu eğiticiler tıp fakültesinin bir elemanı haline getirilmektedir. Buna iki grup da karşıdır.
Mali hususlar MADDE 9 (2) Ek Ödeme Yönetmeliğinin uygulanmasında üniversite personeli için 2547 sayılı Kanunun 58 inci maddesinde öngörülen ek ödeme matrahı ve tavan ek ödeme oranları, Bakanlık personeli için ise 209 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde öngörülen ek ödeme matrahı ve tavan ek ödeme oranları dikkate alınır. Aşağıdaki ek in yapılması hastanenin iç huzuru açısından önemlidir. Ek ödemelerde Üniversite ve Sağlık Bakanlığı personeli arasında kurum kaynaklı farklılık olmaması için gerekli düzenlemeler yapılır.
Mali hususlar MADDE 6) Buraya eklenmesi ve çıkarılması önerilen kısım aşağıdadır: Birlikte kullanımdaki sağlık tesislerinde uygulamalı eğitimle ilgili giderler eğitim ve araştırma için Genel Bütçeden yeni bir kaynak tahsisi yapılana kadar sağlık tesisinin döner sermaye gelirlerinden karşılanır. (8) Bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde Ek Ödeme Yönetmeliği hükümleri esas alınır. Hangi ek ödeme yönetmeliği olduğu belirsizdir. Önerimiz; Bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde her kurumun kendine ait Ek Ödeme Yönetmeliği hükümleri esas alınır.
Ülkemizdeki durum...
Sağlık Bakanlığı ile birlikte kullanım anlaşması yapan üniversitelerde standart bir model var mıdır? Marmara Üniversitesi Sakarya Üniversitesi Rize Üniversitesi Ordu Üniversitesi Giresun Üniversitesi Muğla Üniversitesi Katip Çelebi Üniversitesi
İşbirliği Tıp Fakültesi ve Bakanlık Hastanesinin kısmen eşit şartlarda paylaşıma girmesi. Bakanlık ve/veya üniversitelerin görev ve hizmetlerinin yapılması, ortak gaye ve menfaatlerinin gerçekleştirilmesi için tarafların eğitim, hizmet, teknik vb alanlarda birlikte hareket etmesi, yardımlaşması ve çalışması.
BÖYLE BİR ÖRNEK VAR MIDIR?
Ne yapılmalı?
Sorunlar Afiliyasyon tanımı konusunda üniversiteler ile bakanlık aynı fikirde mi? Sağlık Bakanlığı ve Tıp Fakülteleri farklı kavramları ön plana çıkartmaktadır. Öğretim Üyeleri de SB Hastaneleri eğitim kadroları da huzursuzdur. Üniversitelerde ortak bir organizasyonel yapı yoktur. Kurumsal hafıza aktarılamamaktadır. Deneyimler birikmemektedir. Bu yapıda Sağlık Bakanlığı hakim konumunu sürdürmektedir
Öneriler Afiliyasyonun ana bileşeni YÖK ve Üniversiteler olup Sağlık Bakanlığı paydaş olarak kabul edilmelidir. Alt yapısını tamamlamış Tıp Fakülteleri gelişmekte olan fakültelere ve Sağlık Bakanlığı Hastanelerine daha ağırlıklı destek verirken, gelişmekte olan Fakülteler Sağlık Bakanlığından destek alabilir.
Öneriler YÖK (TıpDek), ÜHBD ve Sağlık Bakanlığı ortak zeminde yürüttükleri çalışmalarda anlaşmalı ve Yönetmelik belirtilen başlıklarda değiştirilmelidir.
Öneriler Tıp Fakültesini kuran hastanesini de kurmalıdır. Fakülte kurulup istim arkadan beklenmemelidir. Akademik değerlerin yok edilmeyeceği bir planlama yapılmalıdır. Akademisyenlerin kimlik ve kişilikleri örselenmemelidir. SB Hastanelerinin Tıp Fakültelerinden destek aldığı örnekler DE yaratılmalıdır.
Öneriler YÖK standart bir / birkaç model ve anlaşma hazırlamalıdır. Hastane işletmeciliği ve DS de ortak yeni kullanım ve DENETLEME modelleri oluşturulmalıdır. Temel Bilim Öğretim Üyelerine ödeme sorunları olmamalıdır.
Başhekimlik için öneriler Başhekimlik SB a bağlı olmamalıdır, Başhekim akademisyen olmalıdır Üniversitenin önerdiği adaylar arasından seçilebilir Kadrosu SB aktarılabilir...
Teşekkür ederim...