RÜZGÂR ENERJİSİ VE TÜRBİNLERİ YEREL SEMPOZYUMU GERÇEKLEŞTİRİLDİ En temiz, çevreci ve yüzde yüz yerli, yenilenebilir rüzgâr enerjisi, TMMOB Makina Mühendisleri Odası ve Elektrik Mühendisleri Odası Bursa Şubeleri Bandırma İlçe Temsilcilikleri tarafından 11-12 Mart 2011 tarihinde düzenlenen sempozyumda, tüm tarafların katılımıyla tartışıldı. Rüzgâr Enerjisi ve Rüzgâr Türbinleri Yerel Sempozyumu, meslek odası, üniversite, kamu kurumu ve özel teşebbüs temsilcilerini bir araya getirdi. Çok sayıda akademisyen, yerel ve idari yöneticinin izlediği sempozyuma üniversite öğrencileri de büyük ilgi gösterdi. Sempozyumun açılışı ve 11 Mart tarihli oturumları Gönen Resort Otel de, 12 Mart tarihli oturumlar, panel ve kokteyl ise Bandırma da düzenlendi. Bursa nın yanı sıra Balıkesir ve Çanakkale den, hatta Almanya ve Bulgaristan dan mühendislik öğrencilerinin de yoğun ilgi gösterdiği sempozyumun açılışını MMO Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ekber Çakar gerçekleştirdi. Açılışa Gönen Kaymakamı Bekir Dınkırcı, Gönen Belediye Başkanı Hüseyin Yakar ve Bandırma Belediye Başkanı Sedat Pekel de katıldı. Tek Çıkış Yolu Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına Yönelmek Sempozyum açılışında konuşan MMO Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ekber Çakar, yenilenebilir enerji kaynaklarının dünyanın son 20-30 yıldır gündeminde olduğunu işaret ederek, Türkiye gibi ülkelerin tek çıkış yolunun yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmek ve enerji zincirinin her halkasında verimliliği arttırmak olduğunu belirtti. Türkiye de 2010 yılında üretilen 210 milyar kilowatt-saat elektriğin yüzde 45,2 sinin doğal gazdan, yüzde 25,3 ünün kömürden, yüzde 25,2 sinin hidrolikten, yüzde 2,6 sının akaryakıttan ve sadece yüzde 1,5 inin yenilenebilir enerji kaynaklarından karşılandığını ifade eden Çakar, gelişmiş ülkelerde yenilenebilir enerji kaynak kullanımının üç kat daha fazla olduğunu kaydetti. Rüzgâr enerjisi potansiyelinin 48 bin MW olarak belirlendiğini, 2010 Aralık ayı itibarıyla 1283 MW kapasitede 377 santral olduğunu dile getiren Çakar, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının strateji belgelerinde yer alan 2014 yılı için 10.000 MW, 2023 yılı için 20.000 MW kurulu kapasite hedeflerine mevcut yaklaşımlarla ulaşmanın mümkün olmadığına dikkat çekerek, Şebekeye bağlanmak için santrallerin verimlilikleri dikkate alınmadan yalnızca en yüksek bedeli veren firmanın seçilmesine imkân sağlayan mevcut uygulama hatalıdır diye konuştu. Rüzgâr Enerjisi Potansiyeliyle Avrupa da İlk Sıralardayız Sempozyum açılışında konuşan MMO Bursa Şube Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Mart, enerjide dışa bağımlılığa işaret ederek, yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmenin çok önemli olduğunu vurguladı. Türkiye nin rüzgâr enerjisi potansiyeliyle Avrupa da ilk sıralarda yer aldığını belirten Mart, özellikle sempozyumun yapıldığı yörenin yerleşim alanları dışında 8,04 m/s ile en yüksek yıllık ortalama hıza sahip olduğuna dikkat çekti. İbrahim Mart sempozyumun temel amaçlarını ise şöyle sıraladı: Sempozyumun temel amacı; Türkiye enerji politikalarının belirlenmesinde yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarının araştırılması, rüzgâr enerjisi üretim teknolojilerinin geliştirilmesi ve kullanılması konusunda uzman kişilerin birikimlerini sunabileceği, tartışabileceği, çözüm önerileri üretebileceği bir platform oluşturmaktır. 21
artılarının yanı sıra sosyal barış açısından da çok önemli dedi. İnsana Odaklı Enerji Politikaları Hayata Geçirilmeli Açılışta konuşan EMO Bursa Şube Yönetim Kurulu Başkanı Remzi Çınar, yenilenebilir enerjinin önemini vurgulayarak, fosil yakıtlara olan bağımlılığı azalttığını, çevre kirliliğine yol açmayıp korunmasına katkıda bulunduğunu söyledi. AB ülkelerinin 2030 yılı hedefi olarak yenilenebilir enerjilerin toplam enerji içindeki payının yüzde 20-30 düzeyine çıkartılmasını öngördüğünü belirten Çınar, yapılması gerekenleri şöyle özetledi: Elektrik enerjisi üretiminde yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelik gelecek kurgusunun yapılması, toplam elektrik üretimi içindeki paylarının arttırılması ve AR-GE çalışmalarına bütçeden ayrılacak pay ile destek sağlanması. Ülkemizin özgün koşullarına uygun, yerli-yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarını ön planda tutan, ekonomi-sanayi-tarım-çevre-eğitim-ulusal güvenlik-ulaşım politikaları ile bütünleşik, insanımıza odaklı enerji politikalarının bir an önce hayata geçirilmesi öncelikli olarak ele alınmalıdır. Yenilenebilir Enerji Kaynakları Sosyal Barış Açısından Çok Önemli Sempozyumda konuşan Elektrik İşleri Etüt İdaresi (EİE) Genel Müdür Yardımcısı Atilla Gürbüz ise Türkiye de hızlı nüfus artışına paralel olarak her geçen gün elektrik ihtiyacının arttığını belirterek, son 7-8 yılda dünyada Çin den sonra en fazla elektrik enerjisine ihtiyaç duyan ülke haline gelindiğini ifade etti. Türkiye nin orta ve uzun dönemde en fazla enerji ihtiyacı duyan ülkeler arasında yer alacağına dikkat çeken Gürbüz, Yenilenebilir enerji kaynakları yerli ve ekonomik oluşu, çevresel etkisi gibi Sempozyumun Rüzgâr Enerjisinin Enerji Kaynaklarındaki Yeri ve Ülkemiz İçin Önemi başlıklı ilk oturumun başkanlığını Gülsün Antalyalı yaparken, MMO Enerji Çalışma Grubu Başkanı ve Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi Yönetim Kurulu Üyesi Oğuz Türkyılmaz Türkiye nin Enerji Görünümü, EMO Enerji Çalışma Grubu Üyesi Zerrin Taç Altunaşoğlu Dünyada ve Türkiye de Yenilenebilir Enerjilere Uygulanan Destek Sistemleri ve Rüzgâr Enerjisi Başvuruları Lisanslama Mevzuatı, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Elektrik Piyasası Dairesi Grup Başkanı Elif Ferdal Karakaş Yenilenebilir Enerjide Yasal Düzenlemeler ve Mevzuat, EPDK Elektrik Piyasası Dairesi Grup Başkanı Hulusi Kara ise Enerji Politikaları Stratejik Planında Rüzgâr Enerjisinin Yeri konularında bildiri sundular. Ülkemizin ve Özellikle Bölgemizin Rüzgâr Enerjisi Potansiyeli başlıklı ikinci oturuma Numan Özgüler başkanlık ederken; EİE Proje Dairesi Başkanı Maksut Saraç Rüzgâr Gücü İzleme ve Tahmin Merkezi, Uludağ Üniversitesinden Prof. Dr. Muhsin Kılıç ve Öğretim Üyesi M. Özgün Korukçu Bursa İlinde Rüzgâr Enerjisi Potansiyeli ve Kullanımı, Aksaray Üniversitesinden Dr. Bekir Yelmen Rüzgâr Enerjisi ve Türkiye konularında bildiri sundular. Rüzgâr Türbini Seçimi, Rüzgâr Enerjisi Dönüşüm Sistemleri oturumuna Dr. Asiye Aslan başkanlık yaparken, Marmara Üniversitesinden Prof. Dr. İsmail Ekmekçi ve Yrd. Doç. Dr. Nevzat Onat Rüzgâr Enerjisi Dönüşüm Sistemlerinde Türbin Seçiminin Etkilerinin İncelenmesi, Vestas Türkiye den Törehan Türel Scada Tekniği ve Sadettin Özkan Rüzgâr Türbinlerinin Taşınması, Başkent Üniversitesinden Çağrı Cengiz, H. Tağmaç Derya, Prof. Dr. Tahir Yavuz Yüksek Performanslı Rüzgâr Türbin Kanadı Geliştirme bildirilerini sundular. Nazlı Çelik in başkanlık yaptığı oturumda ise EİE Proje Dairesi Başkanı Maksut Saraç Rüzgâr Hibrit Sistemleri, Enerjisa Enerji Grup Başkanlığı Danışmanı Muzaffer Ba- 22
şaran Elektrikte Arz Güvenliği, EPDK Elektrik Piyasası Daire Başkanlığı Enerji Uzmanı Dr. Refik Tiryaki Lisansız Elektrik Üretimi Yönetmeliği, TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi nden Yrd. Doç. Dr. Şeref Naci Engin ise Rüzgâr Enerjisi Çalışma Alanları konularındaki bildirilerini sundular. Rüzgâr Enerjisi Uygulamaları ve Çevresel Etkileri temalı oturumu Özlem Mollahüseyinoğlu yönetirken, Pars Makina dan Selçuk Sakar, Monier Elfarra, Zülfikar Aydoğan, Prof. Dr. İ. Sinan Akmandor Yerli Rüzgâr Türbini Kanat, Jeneratör ve Kontrol Sistemi Tasarımı, Balıkesir Üniversitesinden Yasin Nuri Çakır ve Ziraat Bankası İzmir Şirinyer Şubesi nden Mehmet Ali Güneş Rüzgâr Enerjisi Yatırımın Ekonomik Analizi: Türkiye Örneği, Kocaeli Üniversitesinden Rabi Karaali Rüzgâr ve Güneş Enerjisi Kaynaklarının Beraber Kullanılması ve Termoekonomik Analizi, Bitlis Eren Üniversitesinden Yrd. Doç. Dr. Faruk Oral, Marmara Üniversitesinden Prof. Dr. İsmail Ekmekçi ve Yrd. Doç. Dr. Ayhan Onat Enerji Üretim Amaçlı Rüzgâr Ölçümü ve Analizi bildirilerini sundular. MMO Bursa Şube Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Mart ın yönettiği panelde ise Ülkemizin Yenilenebilir Enerji Politikaları konusu Oğuz Türkyılmaz, Zerrin Taç Altuntaşoğlu, Onur Altındere, Hasan Selek, Atilla Gürbüz tarafından gündeme getirildi. Hem kamu, hem özel teşebbüs hem de meslek örgütü temsilcilerinin söz aldığı panel büyük bir ilgiyle izlendi. Sempozyumun son günü Bandırma da faaliyet gösteren Asmakinsan firmasına teknik bir gezi düzenlendi. Rüzgâr enerjisi santrallerini gezme fırsatı bulan katılımcılar, hem türbinler hem de santraller hakkında bilgi aldılar. BİNALARDA ENERJİ PERFORMANSI YÖNETMELİĞİ VE ODA NIN ENERJİ MEVZUATINDA YERİ PANELİ DÜZENLENDİ MMO İskenderun İlçe Temsilciliği, 4 Mart 2011 tarihinde Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği-BEP ve Odanın Enerji Mevzuatında Yeri başlığı altında bir panel düzenledi. İnşaat Mühendisleri Odası, Elektrik Mühendisleri Odası ve Mimarlar Odası İskenderun ilçe temsilciliklerinin de ortak katılımıyla düzenlenen panel, Makina Mühendisleri Odası İskenderun İlçe Temsilcilik Yürütme Kurulu Başkanı Ayhan Karan ın açılış konuşmasıyla başladı. Panelde MMO Yönetim Kurulu Başkan Vekili Şuayip Yalman Enerji Verimliliği Mevzuatı ve Mevzuatta Meslek Odalarının Yeri ve Görevleri hakkında bilgi verdi. Oda Teknik Görevlisi Koray Tuncer ise BEP-TR uygulamaları hakkında açıklamalarda bulundu. Panele toplam 114 kişi katıldı. 23
MERSİN ŞUBE DANIŞMA KURULU TOPLANTISI YAPILDI Odaya bağlı Mersin Şube nin 7. Dönem üçüncü Danışma Kurulu toplantısı, 2 Mart 2011 tarihinde Oda Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ekber Çakar, Oda Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Tahsin Akbaba, Şube Yönetim Kurulu üyeleri ve yoğun üye katılımıyla gerçekleştirildi. Toplantıya; Mersin Şube Yönetim Kurulu Başkanı Naci Erçolak ın açılış konuşmasıyla başlandı. Açılış konuşmasının ardından Şube çalışmaları ve mevcut durumu Şube Yönetim Kurulu Başkanı Naci Erçolak, Silifke Temsilcilik çalışmaları ve mevcut durumu Yürütme Kurulu Başkanı Okyay Paylar, Tarsus Temsilcilik çalışmaları ve mevcut durumu Yürütme Kurulu Başkanı Hakan Güngör, Endüstri-İşletme Mühendisliği Meslek Dalı Komisyonu çalışmaları ve mevcut durumu EİM MDK Komisyon Başkanı Ayfer Dursoy Özkan tarafından sunumlarla Şube üyelerine aktarıldı. Açılış konuşması ve sunumların ardından Oda Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ekber Çakar Oda da yürütülen faaliyetler hakkında genel bir bilgilendirme yaptı, Danışma Kurulu üyelerinden gelen soruları yanıtladı. Şube Yönetim Kurulunun, Danışma Kurulu üyelerinin dilek ve önerilerini almasıyla toplantı sona erdi. ADANA ŞUBE ZİYARET EDİLDİ Oda Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ekber Çakar ve Oda Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Tahsin Akbaba, 3 Mart 2011 tarihinde Adana Şubeyi ziyaret ettiler. Adana Şube Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Atıcı, Şube Yönetim Kurulu Sekreteri İmdat Çetiner, Şube Müdürü Elif Doğruyol un ev sahipliği yaptığı ziyarette, VI.Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Kongre çalışmaları ve örgüt içi çalışmalarla ilgili görüşme yapıldı. DEV SAĞLIK İŞ VE DEV MADEN SEN ODAMIZI ZİYARET ETTİ Devrimci Sağlık İşçileri Sendikası (Dev Sağlık İş) Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu ve Türkiye Devrimci Maden Arama ve İşletme İşçileri Sendikası (Dev Maden Sen) Genel Başkanı Çetin Uygur, 10 Mart 2011 tarihinde Odamızı ziyaret etti. Oda Yönetim Kurulu Sekreteri Yunus Yener, Yönetim Kurulu Üyesi Baki Çınar ve Oda Müdürü Arife Kurtoğlu ile sendika başkanları, işçi sağlığı ve iş güvenliği/güvencesizlik ve taşeronlaştırma sorunlarına yönelik konuları ele alan bir görüşme yaptılar. 24
UYGULAMALI EĞİTİM MERKEZİ AÇILDI Enerji Yöneticisi Eğitimlerinin uygulama bölümlerinin tamamlanacağı Makina Mühendisleri Odası Uygulamalı Eğitim Merkezi nin (UEM) resmi açılışı 30 Mart 2011 tarihinde düzenlenen sade bir törenle Kocaeli de yapıldı. Uygulamalı Eğitim Merkezi sayesinde yetki belgesini A sınıfına yükselten Odamız, Enerji Yöneticisi Eğitimlerinin yanı sıra artık Eğitim Etüt Proje eğitimleri düzenleyebilecek ve Enerji Verimliliği Danışmalık Şirketi yetkilendirebilecek konuma geldi. UEM, Odamıza bağlı şubelerdeki enerji yöneticisi eğitimlerinin uygulama bölümlerinin yapılmasına da destek verecek. İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü ile Odamızın, enstitü bünyesinde ortaklaşa oluşturduğu Enerji Verimliliği Eğitim ve Uygulama Merkezi 2010 yılı Temmuz ayında İzmir de hizmete girmişti. Kocaeli de kurulan laboratuvar ise tamamen Oda nın öz kaynaklarıyla oluşturuldu. Şubelerimizin yönetim kurulu başkanları ve yönetim kurulu üyelerinin de katıldığı Eğitim Merkezi nin açılışında TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Soğancı, MMO Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ekber Çakar, MMO Kocaeli Şube Yönetim Kurulu Başkanı Nedim Kara, Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı İbrahim Karaosmanoğlu, Elektrik İşleri Etüt İdaresi (EİE) Genel Müdür Yardımcısı Erdal Çalıkoğlu birer konuşma yaptılar. Endüstriyel Bir Uygulamada Olması Gereken Tüm Cihaz ve Donanım Mevcut Kocaeli Şube Başkanı Nedim Kara, tesisin kurulma kararını aldıkları ilk günden beri büyük bir heyecanla yürüttükleri çalışmaların sonucunu paylaşmaktan büyük bir mutluluk duyduklarını ifade etti. Enerji Verimliliği Kongrelerinin Kocaeli Şube de düzenlenmesinin getirdiği bilgi birikimi ve altyapı desteğiyle Enerji Verimliliği Eğitim ve Uygulama Merkezi ni çok kısa bir sürede hizmete açtıklarını belirten Kara, bu merkezle birlikte Odaya Enerji Verimliliği Yöneticisi eğitimlerinde A Sınıfı Yetki Belgesi verilmesinin de kendileri için bir mutluluk kaynağı olduğunu vurguladı. Kara, Eğitim Merkezi hakkında şu bilgileri verdi: Müfredat gereği, buhar kazanı ve buhar tesisatları, endüstriyel fırın, basınçlı hava sistemi, pompa sistemleri, havalandırma sistemleri, soğutma sistemleri, aydınlatma ve kompanzasyon sistemlerinin yanı sıra ısıtma sistemi, ısı geri kazanımlı bina havalandırma sistemi, bina konfor şartlandırma sistemi, ısı pompası, güneş enerjisi gibi uygulama ve eğitim ünitelerini bünyesinde bulunduran Eğitim Merkezimizde tüm eğitim üniteleri verimsiz şartlarda çalıştırıldıktan sonra, enerji verimliliği iyileştirme uygulamaları devreye alınarak kazançlar scada sistemi sayesinde bilgisayar kontrolüyle izlenebilmektedir. Teorik eğitimlerini 32 kişilik modern eğitim sınıfımızda tamamlayan katılımcılar, eğitim ünitelerindeki sabit ölçüm cihazları ve Kocaeli Şubemiz bünyesinde bulunan taşınabilir ölçüm cihazları aracılığıyla elde ettikleri ölçüm değerleriyle gerekli hesaplamaları yapma fırsatı bulmaktadırlar. Eğitim üniteleri projelendirilirken sadece deney düzenekleri olarak değerlendirilmemiş, endüstriyel bir uygulamada olması gereken cihaz ve donanımlarla tasarlanmış ve tesis edilmiştir. Yine, eğitim merkezimiz 25
bünyesinde kurulu bulunan ve bina içi hizmette kullanılan panoramik asansör ve diğer tesisatlar ile eğitim üniteleri sayesinde MMO Meslek İçi Eğitim Merkezi tarafından düzenlenen asansör avan proje ve uygulama, mekanik tesisat, doğalgaz iç tesisat mühendis yetkilendirme eğitimlerinin uygulamalı yapılabilmesi olanaklı hale gelecektir. Ayrıca öğrenci üyelerimiz bitirme ödevleri için gerekli çalışmalar yapma fırsatı ve akademik çalışmalar yürüten meslektaşlarımız da projeleri için deney ve analiz yapma olanağı bulacaklardır. A Sınıfı Yetki Belgesi Alan İlk Yetkilendirilmiş Kuruluşuz MMO Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ekber Çakar ise enerji konusunun Oda nın eğitim ve belgelendirme çalışmalarında önemli bir yer tuttuğunu dile getirdi. Meslek İçi Eğitim Merkezlerinde jeotermal enerji uygulamaları, Güneş enerjisi sistemleri, ısıtma soğutma havalandırma tesisatı, ısı yalıtımı ve enerji yönetimi ile doğal gaz konularında kurslar ve seminerler düzenlendiğini, bu konularda zengin bir yayın faaliyetinin bulunduğunu kaydetti. Enerji verimliliğinin meslek disiplinleri çerçevesinde Oda nın en önemli çalışma alanlarından biri olduğunu ve bu alanda deneyim sahibi olduklarını işaret eden Çakar, Binaların ısı yalıtımı ve enerji performansı açısından değerlendirilmesi; yüksek verimli kazanlar, ısı tesisatı, soğutma ekipmanları, sıcak ve soğuk boru ve yüzeylerin yalıtılması, atık ısının geri kazanımı; kojenerasyon; bölgesel ısıtma tesislerinin kurulması; enerji verimli ve çevre uyumlu taşıtlar, enerji verimliliği açısından önem taşıyan konulardan bazılarıdır ve bu konularda odamız eğitimden denetim ve belgelendirmeye kadar çeşitli faaliyetleri yürütmektedir dedi. Bu alanda temel kuruluşlardan biri olması nedeniyle Oda nın Enerji Yönetimi Kurslarını düzenleme konusuna özel bir önem verdiğini ifade eden Çakar, B Sınıfı Yetki Belgesi kapsamında Mart 2011 itibarıyla 17 si sanayi, 23 ü binalar üzerine olmak üzere toplam 40 kurs düzenlendiğini ve 346 sı sanayi, 509 u bina olmak üzere toplam 855 mühendis ve teknik öğretmenin belgelendirildiğini açıkladı. Binalarda Enerji Kimlik Belgesi Uzmanı eğitimlerinde ise toplam 2 bin 283 kişinin belgelendirildiğini söyledi. Kamu kurumu niteliğindeki bir meslek kuruluşu olma sorumluluğuyla uygulama konusunda darboğaza giren enerji yönetimi eğitimlerini rahatlatmak üzere sanayinin yoğun olduğu Kocaeli ve İzmir de uygulama laboratuvarları kurma kararı aldıklarını belirten Ali Ekber Çakar şu açıklamalarda bulundu: İzmir Şubemiz ile İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü nün iş birliği ile oluşturulan Enerji Verimliliği Eğitim ve Uygulama Merkezi Temmuz 2010 tarihinde faaliyete geçmiştir. Bugün Kocaeli deki laboratuvarımızın devreye girmesiyle Odamız, A Sınıfı Yetki Belgesi alan ilk Yetkilendirilmiş Kuruluş olmaktadır. Merkezimizde Enerji Yöneticisi kursları düzenlenecek, enerji etüt-proje ve test taleplerine, meslektaşlarımız ile sanayi ve hizmet sektörlerinin ihtiyaçlarına yanıt verilecek, mühendislik öğrencileri laboratuvar olanaklarından yararlanabilecek, enerji verimliliği bilgilendirme eğitimleri yapılacaktır. Bu çalışmamızın bölgemizin enerji verimliliği eğitim ve uygulama üssü olmasına katkıda bulunmasını diliyor, emeği geçen herkese teşekkür ediyorum. TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Soğancı da konuşmasında tesisin önemine değindi ve kuruluşunda emeği geçenlere teşekkür etti. 26