ТYРК ЭЛДЕРИНИН САЛТТУУ СПОРТТУК ОЮНДАРЫ ЭЛ АРАЛЫКСИМПОЗИУМУ 20-22-ноябрь2014-жыл ПРОГРАММА TÜRK HALKLARININ GELENEKSEL SPOR OYUNLARI ULUSLARARASI SEMPOZYUMU 20-22 Kasım 2014 PROGRAM International Symposium on THE TRADITIONAL SPORTS GAMES OF TURKIC PEOPLES November 20-22, 2014 PROGRAM
CИМПОЗИУМДУН БАШЧЫЛАРЫ Проф., докт. Себахаттин БАЛЖЫ Проф., докт. Асылбек КУЛМЫРЗАЕВ РЕДКОЛЛЕГИЯ Проф., докт. Алпаслан ЖЕЙЛАН Проф., докт. Абдулкадир ЮВАЛЫ Проф., докт. Айман ДОСЫМБАЕВА Проф., докт. Дөөлөтбек САПАРАЛИЕВ Проф., докт. Экрем АРЫКОГЛУ Проф., докт. Эргин АЙАН Проф., докт. Лхагварусен ИЧИНХОРЛОО Проф., докт. Жамгырбек БӨКӨШОВ Проф., докт. Олжобай КАРАТАЕВ Проф., докт. Өзкул ЧОБАНОГЛУ Проф., докт. Хайати БЕШИРЛИ Доц., докт. Канат ЖАНУЗАКОВ Доц., докт. Мехмет ТҮРКМЕН Доц., докт. Муратбек КОЖОБЕКОВ Доц., докт. Николай ЕКЕЕВ Доц., докт. Үмүт АСАНОВА Докт. Уланбек АЛИМОВ УЮШТУРУ ТОБУ Проф., докт. Анварбек МОКЕЕВ Проф., докт. Лайли ҮКҮБАЕВА Проф., докт. Фахри УНАН Проф., докт. Олжобай КАРАТАЕВ Проф., докт. Осман ЙОРУЛМАЗ Проф., докт. Дөөлөтбек САПАРАЛИЕВ Доц., докт. Канат ЖАНУЗАКОВ Доц. м.а. Юнус Эмре ГҮРБҮЗ Доц. м.а. Женгиз БУЙАР БАШ КАТЧЫ Доц. м.а. Женгиз БУЙАР СЕКРЕТАРИАТ Докт. Кайрат БЕЛЕК Гүлбарчын ЖУМАНАЗАРОВА ЖУМУШЧУ ТОБУ Аида АСЕИНОВА Али ҮНАЛ Айгерим ЖАНЫБАЕВА Бегимай ЖЫЛДЫЗБЕК КЫЗЫ Жийде ЖОЛДОШАЛИЕВА Дыйканбек ШАМШИЕВ Элзада БАКТЫБЕК КЫЗЫ Гүлнур КОЧОРБАЕВА Гүлнура САБЫРОВА Илясбек НАРМЫРЗАЕВ Каан ЭТЧИ Мустафа АКАРСУ Назгүл КЕНЕШБЕК КЫЗЫ Нурсултан АБДИМУТАЛИП Сафа КЫРВЕЛИ Самара РАХМАНАЛИ КЫЗЫ Шахризада КАЛЫБЕК КЫЗЫ Тахмина ЧЕКИРОВА Йасин АЛТЫНОК
SEMPOZYUM BAŞKANLARI Prof. Dr. Sebahattin BALCI Prof. Dr. Asılbek KULMIRZAYEV BİLİM KURULU Prof. Dr. Alpaslan CEYLAN Prof. Dr. Abdulkadir YUVALI Prof. Dr. Ayman DOSIMBAYEVA Prof. Dr. Camgırbek BÖKÖŞOV Prof. Dr. Döölötbek SAPARALİYEV Prof. Dr. Ergin AYAN Prof. Dr. Ekrem ARIKOĞLU Prof. Dr. Hayati BEŞİRLİ Prof. Dr. Lauvarusen İÇİNHORLOO Prof. Dr. Olcobay KARATAYEV Prof. Dr. Özkul ÇOBANOĞLU Doç. Dr. Kanat CANUZAKOV Doç. Dr. Mehmet TÜRKMEN Doç. Dr. Muratbek KOCOBEKOV Doç. Dr. Nikolay EKEYEV Doç. Dr. Ümüt ASANOVA Dr. Ulanbek ALİMOV DÜZENLEME KURULU Prof. Dr. Anvarbek MOKEEV Prof. Dr. Layli ÜKÜBAYEVA Prof. Dr. Fahri UNAN Prof. Dr. Olcobay KARATAYEV Prof. Dr. Osman YORULMAZ Prof. Dr. Döölötbek SAPARALİYEV Doç. Dr. Kanat CANUZAKOV Yrd. Doç. Dr. Y. Emre GÜRBÜZ Yrd. Doç. Dr. Cengiz BUYAR GENEL SEKRETER Yrd. Doç. Dr. Cengiz BUYAR SEKRETARYA Dr. Kayrat BELEK Gülbarçın CUMANAZAROVA ÇALIŞMA GRUBU Aida ASEİNOVA Ali ÜNAL Aygerim CANIBAYEVA Ciyde COLDOŞALİYEVA Dıykanbek ŞAMŞİYEV Elzada BAKTIBEK KIZI Gülnur KOÇORBAYEVA Gülnura SABIROVA İlyasbek NARMIRZAYEV Kaan ETÇİ Mustafa AKARSU Nazgül KENEŞBEK KIZI Nursultan ABDİMUTALİP UULU Safa KIRVELİ Şahrizada KALIBEK KIZI Samara RAHMANALİ KIZI Tahmina ÇEKİROVA Yasin ALTINOK
ПРОГРАММА / PROGRAM
ПРОГРАММА / PROGRAM Жери / Yer: Касым Тыныстанов атындагы конференция залы Kasım Tınıstanov Konferans Salonu Күнү / Tarih: 20-ноябрь, 2014-ж. Бейшемби 20 Kasım 2014, Perşembe 08:30 09:30 КАТТОО / KAYIT 09:30 11:00 АЧЫЛЫШ АЗЕМИ / AÇILIŞ Кыргыз Республикасы жана Түркия Республикасынын Гимндери Kırgızistan Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti Millî Marşları Mанастын мекени» аттуу видео тасма Manas ın Diyarı adlı Video Gösterimi АЧЫЛЫШ СӨЗДӨРҮ / AÇILIŞ KONUŞMALARI Кыргыз-Түрк «Манас» университетинин ректору Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Rektörü Проф., докт. Себахаттин БАЛЖЫ Prof. Dr. Sebahattin BALCI Кыргыз-Түрк «Манас» университетинин биринчи проректору Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Rektör Vekili Проф., докт. Асылбек КУЛМЫРЗАЕВ Prof. Dr. Asılbek KULMIRZAYEV Кыргыз Республикасынын Президенти Алмазбек Атамбаевдин куттуктоо сөзү Kırgızistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev in Kutlama Mesajının Okunması Түрк Кеңешинин башкатчысынын орун басары Türk Keneşi Genel Sekreter Yardımcısı Адахан МАДУМАРОВ Adahan MADUMAROV 6
Түркия салттуу оюндар федерациясынын башчысы Türkiye Geleneksel Spor Dalları Federasyonu Başkanı Проф., докт. Алпаслан ЖЕЙЛАН Prof. Dr. Alpaslan CEYLAN Кыргыз Республикасынын улуттук оюндарды өнүктүрүү Борборунун башчысы Kırgızistan Cumhuriyeti Milli Oyunları Geliştirme Merkezi Başkanı Алмаз КАСЕНОВ Almaz KASENOV Кыргыз Республикасынын Президентине караштуу Мурас коомдук Фондунун президенти Kırgız Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Miras Vakfı Başkanı Проф., докт. Тынчтыкбек ЧОРОТЕГИН Prof. Dr. Tınçtıkbek ÇOROTEGİN 11:00 11:15 КОФЕ-БРЕЙК / KAHVE ARASI 7
11:15-12:30 АЧЫЛЫШ ОТУРУМУ / AÇILIŞ OTURUMU Kасым Тыныстанов конференция залы Kasım Tınıstanov Konferans Salonu Анварбек МОКЕЕВ / Anvarbek MOKEYEV Айман ДОСЫМБАЕВА / Ayman DOSIMBAYEVA 1. Айдарбек КӨЧКҮНОВ / Aydarbek KÖÇKÜNOV Түрк көчмөн элдериндеги оюндардын келип чыгышынын айрым маселелери / Konar-Göçer Türk Halklarında Spor Oyunlarının Ortaya Çıkışının Bazı Meseleleri / КЫРГЫЗСТАН 2. Калыш АМАНЖОЛ / Kalış AMANCOL Казахские национальные конно-спортивные игры (ХІХ начало ХХ вв.) / Kazaklarda Milli At Spor Oyunları (XIX-XX. Yüzyıllar) / КАЗАХСТАН 3. Мамбеттурду МАМБЕТАКУН / Mambetturdu MAMBETAKUN Кытай кыргыздарында ордо оюнунун жергиликтүү өзгөчөлүгү / Çin Kırgızlarında Orda Oyununun Yerel Özellikleri / КЫТАЙ ЭЛ РЕСПУБЛИКАСЫ 4. Өзкул ЧОБАНОГЛУ / Özkul ÇOBANOĞLU Көчмөн түрктөр дүйнөсүндө «оюн» консепциясынын булагы катары Алтай шаманизми жана мезгилдерге көз-каранды ритуалдарга менчиктештирилиши / Göçebe Türklerin Dünyasında Oyun Kavramsallaştırmasının Kaynağı Olarak Altay Şamanizmi ve Takvime Bağlı Ritüellerin Sekülerleşmesi / TÜRKİYE 5. Ширинбaй AЛИЕВ / Şirinbay ALİYEV «Човкан» оюну / Çovqan Oyunu / AZERBAYCAN 12:30 13:30 ТҮШКҮ ТАМАК / ÖĞLE YEMEĞİ 8
14:00 15:45 БИРИНЧИ ОТУРУМ / BİRİNCİ OTURUM КОЖО ЮСУП САЛОНУ/ КОCA YUSUF SALONU ТҮРКТӨРДҮН ФОЛЬКЛОРУНДА САЛТТУУ КАЛК ОЮНДАРЫ / TÜRK FOLKLORUNDA GELENEKSEL SPOR OYUNLARI Ичинхорлоо ЛХАГВАРУСЭН / İçinhorloo LHAGVARUSEN Абдимиталип МУРЗАКМЕТОВ / Abdimitalip МURZAKMETOV 1. Чойгана МОНГУШ / Çoygana MONGUŞ Традиционные спортивные игры тувинцев / Tuvalıların Geleneksel Spor Oyunları / РЕСПУБЛИКА ТЫВА / РОССИЯ 2. Мыктыбек ТАГАЕВ / Mıktıbek TAGAYEV Традиционные виды народных игр и богатырских состязаний кочевых народов/ Göçebe Halkların Milli Oyunlarının Geleneksel Türleri ve Bahadırlık Yarışları / КЫРГЫЗСТАН 3. Осман ЙОРУЛМАЗ / Osman YORULMAZ Орус булактары боюнча казактардагы салттуу оюндар / Rus Kaynaklarına Göre Kazaklar Arasındaki Geleneksel Oyunlar / KIRGIZİSTAN 4. Ичинхорлоо ЛХАГВАРУСЭН / İçinhorloo LHAGVARUSYEN О монгольском празднике Наадам / Moğol Bayramı Naadam Hakkında / МОНГОЛИЯ 5. Кадиян БООБЕКОВА / Kadian BOOBEKOVA Кыргыз, казак жана түрк улуттук оюндардагы окшоштуктар / Kırgız, Kazak ve Türk Milli Oyunları Arasındaki Benzerlikler / KIRGIZİSTAN 6. Айгүл ДОРАНОВА / Aygül DORONOVA Көчмөндөр оюну дүйнөлүк цивилизациянын алкагында / Dünya Uygarlığı Kapsamında Göçebe Sporları / КЫРГЫЗСТАН 7. Хайырбaй КАИМОВ / Xeyirbəy QAIMOV Дилавер АЗИМЛИ / Dilavər ƏZIMLI Азербайжандагы улуттук ыдман оюндары / Azərbaycanda Xalq Idman Oyunları Tarixindən / AZERBAYCAN 9
14:00 15:45 БИРИНЧИ ОТУРУМ / BİRİNCİ OTURUM КАЖЫМУКАН МУҢАЙТПАС УУЛУ САЛОНУ KACIMUKAN MUNAYTPAS UULU SALONU ТҮРК ЭЛДЕРДЕГИ АКЫЛ ОЮНДАРЫ / TÜRK ELLERİNDE ZEKÂ OYUNLARI Абдулкадир ЮВАЛЫ / Abdulkadir YUVALI Таалай АБДИЕВ / Тaalay ABDİYEV 1. Муратбек КИЙИЗБАЕВ / Muratbek KİYİZBAYEV Кыргыздардын акыл оюну «Уюм туудуну» жандандыруу маселелери / Kırgızlarda zeka oyunu: Uyum Tuudunu Geliştirme Meseleleri / КЫРГЫЗСТАН 2. Кадыркул АЙДАРКУЛОВ / Kadırkul AYDARKULOV Тогуз коргоол кыргыздардын байыркы көөнөрбөс байлыгы / Toguz Korgool Kırgızların Kadim Mirası / КЫРГЫЗСТАН 3. Нурия СУЛТАНМУРАТОВА / Nuriya SULTANMURATOVA Биринчи бүткүл дүйнөлүк көчмөндөр оюндарында тогуз коргоол оюнунун ээлегенорду / Birinci Uluslararası Göçebeler Spor Oyunlarındaki Tokuz Korgool Oyununun Yeri / КЫРГЫЗСТАН 4. Кадри АГГҮН / Kadri AĞGÜN Кыргызстандын улуттук спорт оюндары / Kırgızistan'ın Milli Spor Oyunları / KIRGIZİSTAN 5. Ербол АБДРАХМАНОВ / Erbol ABDRAHMANOV Казак ашык оюндары / Kazaklarda Aşık Oyunları / КАЗАКСТАН 6. Мухтар КОЖА / Muhtar KOCA Шахматы в средневековом казахстане / Ortaçağda Kazakistan'da Satranç / KAZAKİSTAN 10
14:00 15:45 БИРИНЧИ ОТУРУМ / BİRİNCİ OTURUM КОЖОМКУЛ КАБА УУЛУ САЛОНУ KOCOMKUL КAABA UULU SALONU ТҮРКТӨРДӨГҮ КӨК БӨРҮ (УЛАК, КӨКПАРЫ, БУЗКАШИ) / TÜRKLERDE KÖK BÖRÜ (ULAK, KÖKPARI, BUZKAŞİ) Айдарбек КӨЧКҮНОВ /Aydarbek KÖÇKÜNOV Иляс КEМAЛОГЛУ / İlyas KEMALOĞLU 1. Уланбек АЛИМОВ / Ulanbek ALİMOV Улак тартыш оюндарынын ишенимдер менен болгон байланыштары / Ulak Tartış Oyununun İnançlarla İlişkisi Üzerine / КЫРГЫЗСТАН 2. Айман ДОСЫМБАЕВА - Михаил БОНДАРЕВ / Ayman DOSIMBAYEVA - Mihail BONDAREV Традиционные игры казахов: истоки, преемственность / Kazakların Geleneksel Spor Oyunlarının Ortaya Çıkışı ve Geleceği / КАЗАХСТАН 3. Амантур ЖАПАРОВ / Amantur CAPAROV Көк бөрүнүн каада-салттагыжанаспорттогуорду / Kök Oyununun Örf- Adetlerdeki ve Spordaki Yeri / КЫРГЫЗСТАН Börü 4. Абдул РАШИД / Abdul RASHID Улактартыш /Oghlaq Competition/ AFGHANISTAN 5. Селиме А. КАМАЛ Магфирет К. ЮНУСОГЛУ / Selime A. KAMAL Mağfiret Kemal YUNUSOĞLU Классикалык уйгур спорттору / Klasik Uygur Sporları Üzerine/AUSTRALIA / TÜRKİYE 6. Моймол ЖУСУПОВ / Moymol CUSUPOVA Талас аймагындагы «көк бөрү» спорттук оюну / Talas Bölgesindeki Kök Börü Spor Oyunu / КЫРГЫЗСТАН 15:45 16:00 КОФЕ-БРЕЙК / KAHVE ARASI 11
16:00-17:45 ЭКИНЧИ ОТУРУМ / İKİNCİ OTURUM КОЖО ЮСУП САЛОНУ/ КОCA YUSUF SALONU САЛТТУУ ОЮНДАРДЫН ТАРБИЯЛЫК МААНИСИ / GELENEKSEL OYUNLARI VE EĞİTİM Марат СAРАЛАЕВ / Marat SARALAYEV Абдулкадир ИНАЛТЕКИН / Abdulkadir İNALTEKİN 1. Акматали АЛИМБЕКОВ / Akmatali ALİMBEKOV Көчмөндөрдүн салттуу оюндарынын балдарды социалдаштыруучу функциялары / Konar-Göçerlerin Geleneksel Spor Oyunlarının Çocukları Sosyalleştirmedeki Fonksiyonları / КЫРГЫЗСТАН 2. Канат ЖАНУЗАКОВ / Kanat CANUZAKOV - Жыпаркүл АБДРАХМАНОВА / Cıparkül ABDRAHMANOVA Кыргыз элинин салттуу оюндарынын адамдардын денсоолугуна тийгизген таасири / Kırgızların Geleneksel Spor Oyunlarının İnsan Sağlığına Etkisi / КЫРГЫЗСТАН 3. Канат ЖАНУЗАКОВ - Анаркан КАСМАЛИЕВА / Kanat CANUZAKOV - Anarkan KASMALİYEVA Дене маданияты адистеринин педагогикалык чеберчилигин калыптандырууда кыргыздардын салттуу оюндарын жана улуттук спортунун түрлөрүн колдонуунун мааниси / Beden Eğitimi Uzmanlarının Eğitim Potansiyelini Geliştirmede Kırgızların Geleneksel Oyunları ile Milli Spor Türlerini Kullanmanın Önemi/ КЫРГЫЗСТАН 4. Али АХМЕТБЕЙОГЛУ / Ali AHMETBEYOĞLU Исламга чейинки түрк элдериндеги билим каражаты катары спорт / İslam Öncesi Türk Toplumunda Eğitim Aracı Olarak Spor / TÜRKİYE 5. Үмүт АСАНОВА / Ümüt ASANOVA Көчмөндөрдөгү мелдештер жана инсандын өсүшү / Nomadic Games and Personal Development / KIRGIZİSTAN 6. Айдаркул КАДЫРКУЛОВ - Тыныстан АРЗЫБАЕВ / Aydarkul KADIROV - Tınıstan ARZIBAYEV Элдик оюндарда жоокерлердин машыгуудагы тарбиялык мааниси / Askeri Eğitimde Halk Spor Oyunlarının Önemi / КЫРГЫЗСТАН 12
16:00-17:45 ЭКИНЧИ ОТУРУМ / İKİNCİ OTURUM КАЖЫМУКАН МУҢАЙТПАС УУЛУ САЛОНУ KACIMUKAN MUNAYTPAS UULU SALONU ОРДО ОЮНУ ЖАНА САЛТУУ ОЮНДАР / ORDA SPORU VE GELENEKSEL OYUNLAR Экрем АРЫКОГЛУ / Ekrem ARIKOĞLU Селиме А. КАМАЛ / Selime A. KAMAL 1. МаматсабырАБДУЛЛАЕВ / MamatsabırABDULLAYEV Ордо оюнун изилдөө маселелери / Orda Oyununun Araştırılmasının Meseleleri Üzerine / КЫРГЫЗСТАН 2. Мамбеттурду МАМБЕТАКУН / Mambetturdu MAMBETAKUN Кытай кыргыздарында ордо оюнунун жергиликтүү өзгөчөлүгү / Çin Kırgızlarındaki Orda Oyununun Yerel Özellikleri / КЫТАЙ 3. Тыныстан АРЗЫБАЕВ / Tınıstan ARZIBAYEV Ордо оюну жана тарых / Orda Oyunu ve Tarihi / КЫРГЫЗСТАН 4. Болотбек ТАШЫМБЕТОВ / Bolotbek TAŞIMBETOV Кыргыз маданиятындагы ордо оюнунун орду / Kırgız Kültüründe Orda Oyununun Yeri / КЫРГЫЗСТАН 5. Өзгөнбай ДООРАНОВ - Венера АНАРБЕКОВА / Özgönbay DOORONOV - Venera ANARBEKOVA Кыргыз оюндарынын салттуу өзгөчөлүктөрү / Kırgız Spor Oyunlarının Geleneksel Özellikleri / КЫРГЫЗСТАН 6. Мухиттин КАПАНШАХИН / Muhittin KAPANŞAHİN Кануни Султан Сулаймандын балдарынын сүннөт тойлорундагы салттуу оюндар / Kanuni Sultan Süleyman ın Çocuklarının Sünnet Düğününde Oynanan Oyunlar / TÜRKİYE 7. Хилола НАЗЫРОВА / Khilola NAZIROVA Махмуд Кашгаринин Диван Лугат ат-түрк сөздүгү боюнча байыркы түрк оюндары / Sport in the Ancient Turks according to the Divan-i Lughat-it-Turk by Mahmud Qashgari UZBEKISTAN 13
16:00-17:45 ЭКИНЧИ ОТУРУМ / İKİNCİ OTURUM КОЖОМКУЛ КАБА УУЛУ САЛОНУ KOCOMKUL КAABA UULU SALONU КӨЧМӨН МАДАНИЯТЫ ЖАНА САЛТТУУ АТ ОЮНДАРЫ - I / GÖÇEBE KÜLTÜRÜ VE GELENEKSEL AT OYUNLARI - I Өзкул ЧОБАНОГЛУ / Özkul ÇOBANOĞLU Кубатбек ТАБАЛДИЕВ / Kubatbek TABALDİYEV 1. Гульзада АБДАЛИЕВА / Gülzada ABDALİYEVA Кытайлык кыргыздардын ат оюндары / Çin deki Kırgızlarda At Oyunları / КЫРГЫЗСТАН 2. Аксункар АБДУЛИНА / Aksunkar ABDULİNA Роль конных состязаний в жизни казахов-кочевников / Göçebe Kazakların Yaşamında At Yarışlarının Rolü / КАЗАКСТАН 3. Женгиз БУЙАР / Cengiz BUYAR Тарыхый процессте кыргыздарда ат оюндары / Tarihi Süreçte Kırgızlarda At Oyunları / KIRGIZİSTAN 4. Гүлнар ТЕМИРБАЕВА / Gülnar TEMİRBAYEVA Кыз куумай улуттук оюн катары / Milli Oyun Olarak Kız Kuumay КЫРГЫЗСТАН 5. Кайрат БЕЛЕК / Kayrat BELEK Маданиятта жылкы: кыргыздарда саяпкерлик / Kültürel Hayatta At: Kırgızlarda Seyislik Mesleği / KIRGIZİSTAN 6. Ахмет ТОКТОБАЙ / Ahmet TOKTOBAY Казактардагы камшыгерлик өнер / Kazaklarda Seyislik Sanatı / КАЗАКСТАН 7. Марат САРАЛАЕВ / Marat SARALAYEV Борбордук Азиянын түрк тилдүү көчмөн элдеренин салттуу оюндары жана мелдештери / Merkezi Asya Türk Halklarının Geleneksel Spor Oyunları ve Yarışları / КЫРГЫЗСТАН 19:30 КЕЧКИ ТАМАК (Музыканын коштоосунда) / AKŞAM YEMEĞİ / (Konser Programı) (Университеттин ашканасында / Üniversite Sosyal Tesislerinde) 14
21-НОЯБРЬ 2014 ЖУМА / 21 KASIM 2014, CUMA 09:00 10:30 БИРИНЧИ ОТУРУМ / BİRİNCİ OTURUM КОЖА ЮСУФ САЛОНУ / КОCA YUSUF SALONU КӨЧМӨН МАДАНИЯТЫ ЖАНА САЛТТУУ АТ ОЮНДАРЫ - II GÖÇEBE KÜLTÜRÜ VE GELENEKSEL AT OYUNLARI - II Калыш АМАНЖОЛ / Kalış AMANCOL Тимур АЮПОВ / Timur AYUPOV 1. Калыш АМАНЖОЛ / Kalış AMANJOL Казахские национальные конно-спортивные игры (ХІХ начало ХХ вв.) / Kazaklardaki Milli At Spor Oyunları (XIX-XX. Yüzyıllar) / КАЗАХСТАН 2. Абдулкадир ИНАЛТЕКИН / Abdulkadir İNALTEKİN XVIII. кылымдагы Пруссия корольевствасындагы түрк кавалериясы / 18. Yüzyıl Prusya Kralığı nda Türk Süvari Birliği / ALMANYA / GERMANY 3. Надежда ТЫДЫКОВА / Nadejda TIDIKOVA Традиционные состязания алтайцев на национальном празднике «Эл-Ойын» / Altaylıların Milli Bayramları El-Oyın da Yapılan Geleneksel Yarışlar / РЕСПУБЛИКА АЛТАЙ / РОССИЯ 4. Атилла АРАБАЖЫ / Atilla ARABACI Кыргызстан жана Түркия байланыштарында ат оюндарынын анализи / Kırgızistan ve Türkiye Bağlamında At Oyunlarının Değerlendirilmesi / KIRGIZİSTAN 5. Дөөлөтбек САПАРАЛИЕВ / Döölötbek SAPARALİYEV Кыргыз коомундагы найза сайыш - эр сайыш өнөрүнүн орду жөнүндө (XVII кылымдын ортосунан XX кылымдын башталышы мезгилинде) / Kırgız Sosyal Hayatında Nayza Sayış-Er Sayış Oyununun Yeri (XVII. Yüzyılın Ortası XX. Yüzyılın Başları) / КЫРГЫЗСТАН 6. Э. К. МОЛДАЛИЕВ / E. K. MOLDALİYEV Борьба верхом на коне. Эр-эниш Оодарыш. История и современноесостояние / At Sırtında Mücadele. Er Eniş- Oodarış. Tarih ve Günümüzdeki Durumu / КЫРГЫЗСТАН 15
09:00 10:30 БИРИНЧИ ОТУРУМ / BİRİNCİ OTURUM КАЖЫМУКАН МУҢАЙТПАС УУЛУ САЛОНУ KACIMUKAN MUNAYTPAS UULU SALONU САЛТТУУ ОЮНДАРДЫН ФИЛОСОФИЯСЫ / GELENEKSEL OYUNLARIN FELSEFESİ Ширинбaй АЛИЕВ / Şirinbay ALİYEV Aмантур ЖАПАРОВ /Amantur CAPAROV 1. Хаяти БЕШИРЛИ / Hayati BEŞİRLİ Маданияттын идентификациясынын бири катары салттуу оюндар / Kültürel Kimliğin Bir Unsuru Olarak Geleneksel Sporlar / KIRGIZİSTAN 2. Абдимиталип МУРЗАКМЕТОВ / Abdimitalip MURZAKMETOV Кыргыздардын аңчылыгы жана ага байланышкан ишенимдер. Фольклордук мотивдер / Kırgızlarda Av ve Avla İlgili İnançlar: Folklorik Motifler / КЫРГЫЗСТАН 3. Абдирашит БАБАТАЕВ / Abdiraşit BABATAYEV Улуттук оюндардын кыргыз философиясындагы орду жанамаңызы / Milli Spor Oyunlarının Kırgız Felsefesindeki Yeri ve Önemi / КЫРГЫЗСТАН 4. Жамгырбек БӨКӨШОВ / Camgırbek BÖKÖŞOV Көчмөн жана оюн: философиялык өңүт / Felsefî Bakış Açısıyla Göçebe ve Oyun / КЫРГЫЗСТАН 5. Каврис ТОРБОСТАЕВ / Kavris TORBOSTAYEV Ценностно мировозренческие аспекты хакасской национальной борьбы «курес» / Hakaslardaki Milli Spor Oyunu Kures in Felsefi Yönleri / ХАКАСИЯ / РОССИЯ 6. Нуржамал МЫРЗАБАЕВА / Nurcamal MIRZABAYEVA Диний ишенимдердин улуттук оюндарда колдонулушу жана аялдардын ролу/ Dini İnançların Milli Oyunlarda Kullanılışı ve Kadının Rolü / КЫРГЫЗСТАН 16
09:00 10:30 БИРИНЧИ ОТУРУМ / BİRİNCİ OTURUM КОЖОМКУЛ КАБА УУЛУ САЛОНУ KOCOMKUL КAABA UULU SALONU ТҮРК ДАСТАНДАРЫ ЖАНА САЛТТУУ КАЛК ОЮНДАРЫ / TÜRK DESTANLARI VE GELENEKSEL HALK OYUNLARI Муратбек КОЖОБЕКОВ / Muratbek KOCOBEKOV Чойгана МОНГУШ / Çoygana MONGUŞ 1. Абдрахман АЛЫМБАЕВ / Abdrahman ALIMBAYEV Жамбы атыш. Манас эпосунун материалдарынын негизинде/ Manas Destanına Göre Cambı Atış /КЫРГЫЗСТАН 2. Жылдызкан АБДИЕВА / Cıldızkan ABDİYEVA Манас эпосундагы кыргыз элинин улуттук оюндарынын чагылдырылышы / Kırgız Milli Spor Oyunlarının Manas Destanındaki Yansımaları / КЫРГЫЗСТАН 3. Жеңиш ДУЙШЕЕВ / Ceniş DUYŞEEV Ата Мекендик тарыхчылардын эмгектеринде улуттук оюндардын чагылдырылышы / Kırgız Tarihçiler Eserlerinde Milli Spor Oyunlarının Yansıması / КЫРГЫЗСТАН 4. Саитдин АЗИЗБАЕВ / Saitdin AZİZBAYEV Практическое использование национальных игр в процессе обучения и воспитания студенческой молодежи (по материалам трилогии «Манас») / Eğitim ve Öğrenci Eğitiminde Milli Oyunların Pratik Olarak Kullanılması ("Manas" Üçlemesine Dayalı), КЫРГЫЗСТАН 5. Болот БООБЕК УУЛУ / Bolot BOOBEK UULU Кыргыздардын улуттук ат оюндарынын «Манас» эпосунда чагылдырылышы / Kırgızların Milli At Oyunlarının Manas Destanında Yansıması / КЫРГЫЗСТАН 6. Гүлжамал ТОКТОГУЛОВА / Gülcamal TOKTOGULOVA Манас эпосундагы ат оюндары / Manas Destanındaki At Oyunları / КЫРГЫЗСТАН 10:30 10:45 КОФЕ-БРЕЙК / KAHVE ARASI 17
10:45-12:30 ЭКИНЧИ ОТУРУМ / İKİNCİ OTURUM КОЖА ЮСУП САЛОНУ / КОCA YUSUF SALONU САЛТТУУ ОЮНДАРДЫН ТҮРК ТИЛДЕРИ ЖАНА АДАБИЯТТАРЫНДА ЧАГЫЛДЫРЫЛЫШЫ / DİLDE VE EDEBİYATTA GELENEKSEL SPOR OYUNLARININ YANSIMASI Николай ЕКЕЕВ / Nikolay EKEEV Айдаркул КАДЫРКУЛОВ / Аydarkul KADIRKULOV 1. Таалай АБДИЕВ / Taalay ABDİYEV К.К.Юдахиндин Кыргызча-орусча сөздүгүндөгү оюн лексикасы / K. K. Yudahin in Kırgızca-Rusça Sözlüğündeki Spor Oyunlarının Kelime Hazinesi / КЫРГЫЗСТАН 2. Венера АНАРБЕКОВА / Venera ANARBEKOVA Ат оюндарынын элдик оозеки чыгармачылыкта чагылдырылышы / At Oyunlarının Halk Edebiyatında Yansıması / КЫРГЫЗСТАН 3. Намиг ГАФАРОВ / Namig GAFAROV Азербайжан улуттук оюндарынын аттарынын лингивистикалык анализи / Azərbaycan xalq oyunları adlarının linqvistik təhlili, АЗЕРБАЙДЖАН 4. Нурсултан АБДИМИТАЛИП УУЛУ / Nursultan ABDİMİTALİP UULU Махмуд Кашгаринин Диван Лугат ат-түрк сөздүгүндө кездешкен Тепүк оюну тууралуу / Kaşgarlı Mahmut un Divanu Lügat it-türk Sözlüğündeki Tepük Oyunu / КЫРГЫЗСТАН 5. Кайрыкан ЖАНЫБЕКОВА / Kayrıkan CANIBEKOVA Хакас фольклорундагы енисей кыргыздарынын спорттук оюндарынын чагылдырылышы / Yenisey Kırgızlarının Spor Oyunlarının Hakas Folklorundaki Yansımaları / КЫРГЫЗСТАН 6. Акбота АБИЙР / Akbota ABİYR Қазақ әдебиетіндегі ат образы және ат ойындары / Kazak Edebiyatında At ve At Oyunları / KAZAKİSTAN 18
10:45-12:30 ЭКИНЧИ ОТУРУМ / İKİNCİ OTURUM КАЖЫМУКАН МУҢАЙТПАС УУЛУ САЛОНУ KACIMUKAN MUNAYTPAS UULU SALONU ТҮРК ЭЛДЕРИНИН МАДАНИЯТЫНДА КҮРӨШТҮН ОРДУ- I TÜRK HALKLARI KÜLTÜRÜNDE GÜREŞİN YERİ-I Саитдин АЗИЗБАЕВ / Sayitdin AZIZBAYEV Мехмет ТҮРКМЕН / Mehmet TÜRKMEN 1. Мехмет ТҮРКМЕН / Mehmet TÜRKMEN Осмондор мезгилиндеги күрөш федерациялары жана алардын функциялары / Osmanlı da Güreş Tekkeleri ve Fonksiyonelliği / TÜRKİYE 2. Азамат КАЗАКБАЕВ / Azamat KAZAKBAYEV Кыргызская национальная борьба часть общетюркской культуры/ Türk Halk Kültürünün Parçası Olarak Kırgız Milli Güreşi / КЫРГЫЗСТАН 3. Ахмет ЙИГИТ / Ahmet YİĞİT Осмон падышаларынын урматына арналган күрөштөр / Osmanlı Padişahlarının İhsanına Mazhar Huzur Güreşleri / TÜRKİYE 4. Гайбулла БАБАЯРОВ / Gaybulla BABAYAROV Өзбек улуттук спорту күрөш, өзгөчөлүктөрү, тарыхы жана бүгүнкүсү / Özbek Milli Sporu - Güreş: Özellikleri, Tarihi ve Bugünü / УЗБЕКИСТАН 5. Олжобай КАРАТАЕВ / Olcobay KARATAYEV Түрк-монгол дүйнөсүндөгү күрөш жана анын тарыхыйэтнографиялык башаты / Türk, Moğol Dünyasındaki Güreş ve Onun Tarihi-Etnografik Başlangıcı / КЫРГЫЗСТАН 6. Гүлден С. ЙҮКСЕККАЯ / Gülden SAĞOL YÜKSEKKAYA Салттуу спорттордун аткаруу комитеттери: спортфедерациялары / Geleneksel Sporların İcra Mekânı: Spor Tekkeleri / KIRGIZİSTAN 19
10:45-12:30 ЭКИНЧИ ОТУРУМ / İKİNCİ OTURUM КОЖОМКУЛ КАБА УУЛУ САЛОНУ KOCOMKUL КAABA UULU SALONU ТҮРК ЭЛДЕРИНИН МАДАНИЯТЫНДА КҮРӨШТҮН ОРДУ- II TÜRK HALKLARI KÜLTÜRÜNDE GÜREŞİN YERİ-II Канат ЖАНУЗАКОВ / Канат САNUZAKOV Каврис ТОРБОСТАЕВ / Kavris TORBOSTAYEV 1. Зекeрия БАШАРСЛАН / Zekeriya BAŞARSLAN «Кыркпынаряглы» күрөштөрүндө музыканын коштоосу / Kırkpınar Yağlı Güreşlerinde Müzik Eşliği / TÜRKİYE 2. Гаяна ЮКСЕЛЬ / Gayana Yüksel Роль национальной борьбы «Куреш» в возрождении духовной культуры и традиций крымских татар / Kırım Tatarlarının Manevi Kültür ve Geleneklerinin Yeniden Canlandırılmasında Milli Güreş in Rolü/ РЕСПУБЛИКА КРЫМ 3. Экрем АРЫКОГЛУ / Ekrem ARIKOĞLU Тува күрөшү / Tuva Güreşi / KIRGIZİSTAN 4. Абдинаби КАДЫРОВ / Abdinabi KADIROV Лейлек күрөшү- Фергана өрөөнүндөгү элдердин салтуу спортук оюну жана анын мааниси / Leylek Güreşi: Fergana Bölgesindeki Halkların Geleneksel Spor Oyunu ve Onun Önemi/ КЫРГЫЗСТАН 5. Эрман АРТУН / Erman ARTUN Чукуровадагы салттуу «каракужак» күрөштөрү жана «жазгырламалар» / Çukurova da Geleneksel Karakucak Güreşleri ve Âşık Cazgırların Pehlivan Ululamaları: Salavatlamalar (Cazgırlamalar) / TÜRKİYE 6. Али ЧЕЛИК / Ali ÇELİK Кырым татарларында «кушак» күрөшү / Kırım Tatar Türklerinde Kuşak Güreşi / KIRGIZİSTAN 7. Назгүл ИСАБАЕВА / Nazgül İSABAYEVA Кожомкул Каба уулунун баатырдык чеберчиликтери / Kocomkul Kaba Uulu nun Kahramanlıkları / КЫРГЫЗСТАН 12:30-14:30 ТҮШКҮ ТАМАК / ÖĞLE YEMEĞİ 20
14:30-16:00 ҮЧҮНЧҮ ОТУРУМ / ÜÇÜNCÜ OTURUM КОЖА ЮСУП САЛОНУ / КОCA YUSUF SALONU ТҮРК ЭЛДЕРИНДЕГИ УЛУТТУК САЛТТУУ ОЮНДАР / TÜRK ELLERİNİN GELENEKSEL SPOR OYUNLARI Осман ЙОРУЛМАЗ / Osman YORULMAZ Абдинаби КАДЫРОВ / Abdinabi KADIROV 1. Абдулкадыр ЮВАЛЫ / Abdulkadir YUVALI Түрк элдеринин аттуу-көчмөнчүлүк маданиятындагы спорт оюнзооктору/ Türk Halklarının Atlı Göçer Evli Kültüründe Spor Oyunları- Eğlenceler / TÜRKİYE 2. Сынару АЛЫМКУЛОВА / Sınaru ALIMKULOVA Межрегиональный праздник алтайского народа «Эл-Ойын / Altay Halklarının Bölgelerarası Bayramı Olarak El-Oyın / КЫРГЫЗСТАН 3. Тимур АЮПОВ / Timur AYUPOV Татаро-башкирский праздник «Сабантуй» и национальные виды спортивных состязаний / Tatar-Başkurtların Bayramlarında Sabantuy ve Milli Spor Yarışlarının Türleri / КЫРГЫЗСТАН 4. Николай ЕКЕЕВ / Nikolay EKEYEV Традиционные спортивные игры алтайцев (краткая характеристика) / Altaylıların Geleneksel Spor Oyunları (Kısa Değerlendirmeler) / РЕСПУБЛИКА АЛТАЙ / РОССИЯ 5. Иляс КЕМАЛОГЛУ / İlyas KEMALOĞLU Идил-Урал калктарынын сабантуйларында спорт оюндары/ İdil- Ural Türklerinin Sabantuylarındaki Spor Oyunları / TÜRKİYE 6. Бегайым ЖАЛИЕВА / Begayım CALİYEVA Түрк элдеринин байыркы оюндарынын сакталышы (кыргыз жана хакас элдеринин мисалында) / Türk Halklarının Eski Spor Oyunlarının Günümüze Kadar Yaşaması (Kırgız ve Hakas Halkları Örneğinde) / КЫРГЫЗСТАН 21
14:30-16:00 ҮЧҮНЧҮ ОТУРУМ / ÜÇÜNCÜ OTURUM КАЖЫМУКАН МУҢАЙТПАС УУЛУ САЛОНУ KACIMUKAN MUNAYTPAS UULU SALONU АЛГАЧКЫ ТҮРК МАМЛЕКЕТТЕРИНДЕГИ СПОРТ / ESKİ TÜRK DEVLETLERİNDE SPOR Ахмет ТОКТОБАЙ / Ahmet TOKTOBAY Сынару АЛЫМКУЛОВА / Sınaru ALIMKULOVA 1. Тынчтыкбек ЧОРОТЕГИН / Tınçtıkbek ÇOROTEGİN Караханийлер доорундагы түрктөрдүн спорт оюндары тууралуу / Karahanlılar Dönemindeki Türklerin Spor Oyunları / KЫРГЫЗСТАН 2. Узгенбай ДООРОНОВ / Uzgenbay DOORONOV Игры, развлечения и состязания на Великом шелковом пути/ Büyük İpek Yolu Güzergahında Spor Oyunları, Eğlenceler ve Yarışlar / КЫРГЫЗСТАН 3. Муратбек КОЖОБЕКОВ / Muratbek KOCOBEKOV Байыркы кыргыз коомундагы элдик оюндардын мааниси / Eskiçağ Kırgız Toplumundaki Milli Spor Oyunlarının Önemi / КЫРГЫЗСТАН 4. Айдарбек КӨЧКҮНОВ /Aydarbek KÖÇKÜNOV Түрк көчмөн элдериндеги оюндардын келип чыгышынын айрым маселелери / Göçebe Türk Halklarındaki Spor Oyunlarının Ortaya Çıkışının Bazı Meseleleri / КЫРГЫЗСТАН 5. Кубатбек ТАБАЛДИЕВ / Kubatbek TABALDİYEV Археологиялык изилдөөлөрдөгү байыркы оюндар боюнча маалыматтар / Arkeolojik Kazılardaki Araştırmalarda Eskiçağ Spor Oyunları Hakkında Bilgiler / КЫРГЫЗСТАН 6. Табылды АКЕРОВ / Tabıldı AKEROV Народные игры и их значения в кочевомобществе/göçebe Toplumda Halk Oyunları ve Önemi / КЫРГЫЗСТАН 22
14:30-16:00 ҮЧҮНЧҮ ОТУРУМ / ÜÇÜNCÜ OTURUM КОЖОМКУЛ КАБА УУЛУ САЛОНУ KOCOMKUL КAABA UULU SALONU АЗЫРКЫ ТҮРК МАМЛЕКЕТТЕРИНДЕГИ САЛТТУУ СПОРТТУ ЖАНДАНДЫРУУ ЖАНА КОЛДОО САЯСАТЫ / GÜNÜMÜZ TÜRK HALKLARINDA GELENEKSEL SPOR OYUNLARINI CANLANDIRMA VE DESTEKLEME SİYASETİ Ерман АРТУН / Erman ARTUN Муратбек КИЙИЗБАЕВ / Muratbek KİYİZBAYEV 1. Алмазбек КАСЕНОВ / Almazbek KASENOV КыргызРеспубликанынУлуттукспорттуназыркыучурдагыабалы/ Kırgız Cumhuriyeti nin Milli Sporunun Günümüzdeki Durumu/КЫРГЫЗСТАН 2. Токтобек ИМАНАЛИЕВ / Toktobek İMANALİYEV Кыргызская национальная физическая культура: современное состояние и перспективы развития / Kırgız Milli Beden Eğitimi Kültürü: Günümüzdeki Durumu ve Gelişme Perspektifleri / КЫРГЫЗСТАН 3. Ахмет ТҮЗҮН / Ahmet TÜZÜN Түрк дүйнөсүндөгү спортторундагы система жана келечектеги пландары /Türk Dünyası Sporlarında Sistem ve Gelecek Planlaması/ TÜRKİYE 4. Марат САРАЛАЕВ / Marat SARALAYEV - Деңиз АРЫК / Deniz ARIK Биринчи бүткүл дүйнөлүк көчмөндөр оюндaры жана анын мааниси / Birinci Uluslararası Göçebeler Spor Oyunları ve Önemi / КЫРГЫЗСТАН 5. Каана АЙДАРКУЛ / Kaana AYDARKUL Участие кыргызских женщин и девушек в традиционных национальных играх / Kırgız Kadınların ve Kızların Geleneksel Milli Oyunlara Katılımı/КЫРГЫЗСТАН 6. Кубаныч ТАИРОВ / Kubanıç TAYİROV Сүлүктү шаарындагы калкарасында улуттук оюндардын өнүгүүсү жана жергиликтүү бийликтин ага болгон камкордугу / Sülüktü Şehrindeki Halk Arasında Milli Spor Oyunlarının Gelişmesi ve Yerel Yönetimin Destekleri / КЫРГЫЗСТАН 16:00 16:15 КОФЕ-БРЕЙК / KAHVE ARASI 23
16:15 18:00 CИМПОЗИУМДУН ЖАБЫЛЫШЫ KAPANIŞ OTURUMU СУНУШТАР ЖАНА РЕЗОЛЮЦИЯ КАБЫЛ АЛУУ DEĞERLENDİRME VE SEMPOZYUM BİLDİRİSİNİN KABULÜ Отурум башчыcы / Oturum Başkanı Prof. Dr. Sebahattin BALCI / Prof. Dr. Tınçtıkbek ÇOROTEGİN Кыргыз Республикасынын улуттук оюндарды өнүктүрүү борборунун башчысы Kırgızistan Cumhuriyeti Milli Oyunları Geliştirme Merkezi Başkanı Алмаз КАСЕНОВ / Кыргызстан Almaz KASENOV / Kırgızistan Түркия салттуу оюндар федерациясынын башчысы Türkiye Geleneksel Spor Dalları Federasyonu Başkanı Проф., докт. Aлпаслан ЖЕЙЛАН / Түркия Prof. Dr. Alpaslan СEYLAN / Türkiye Проф., докт. Абдулкадир ЙУВАЛЫ / Түркия Prof. Dr. Abdulkadir YUVALI / Türkiye Проф., докт. Калыш АМАНЖОЛ / Казахстан Prof. Dr. Kalış AMANCOL / Kazakistan Проф., докт. Мамбеттурду МАМБЕТАКУН / Кытай Prof. Dr. Mambetturdu MAMBETAKUN / Çin Доц., докт. Ширинбай АЛИЕВ / Aзербайжан Doç. Dr. Şirinbay ALİYEV / Azerbaycan Докт. Абдулкадир ИНАЛТЕКИН / Германия Dr. Abdulkadir İNALTEKİN / Almanya 19:30 AKŞAM YEMEĞİ 24
22-НОЯБРЬ, 2014 / 22 KASIM 2014 МАДАНИЙ ПРОГРАММА / GEZİ PROGRAMI 10:00 Тарых музейи / Tarih Müzesi Gezisi 11:30 Көркөм өнөр музейи / Güzel Sanatlar Müzesi Gezisi 12:30 Өз алдынча бөлүнгөн убакыт / Serbest Gezi 18:00 КЕЧКИ ТАМАК / AKŞAM YEMEĞİ 25