Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) verilerinin değerlendirildiği Kurulan ler, Yabancı Ortak Sermayeli Kurulan ler ve Suriye Ortak Sermayeli Kurulan ler bilgilerinin yer aldığı TEPAV Suriye Sermayeli ler Bülteni her ay kamuoyunun dikkatine sunulmaktadır. TEPAV Suriye Sermayeli ler Bülteni nde genel değerlendirmelerin yanı sıra il ve sektör bazında da incelemeler yapılmaktadır. Bültende güncel ay değerlendirmelerine yer verilecektir. Suriye ortak sermayesi Ocak 2018 e kıyasla yüzde 13 azaldı Şubat 2018 de Suriye ortak sermayeli 124 şirket kurulmuş olup, Suriye ortaklı şirketlerin toplam Suriye ortak sermayesi 14,8 milyon TL dir. Şubat 2018 de Suriye ortak sermayeli kurulan şirket sayısı, Şubat 2017 ye göre yüzde 22; Suriye ortak sermayesi ise yüzde 44 azaldı. Ocak 2018 e göre kıyaslandığında ise Suriye ortak sermayeli kurulan şirket sayısı yüzde 5,1 artış; Suriye ortak sermayesi yüzde 13,2 azalış gösterdi. Grafik 1. Suriye ortak sermayeli kurulan şirketlerin sayısı ve Suriye ortak sermayesi miktarı (Şubat 2017 Şubat 2018) 1 250 200 150 100 50 0 40,0 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 Suriye Ortak Sermayeli (sol) Suriye Ortak Sermayesi (milyon TL) (sağ) Ocak Şubat 2018 de Suriye ortak sermayeli 242 şirket kurulmuş olup, Suriye ortaklı şirketlerin toplam Suriye ortak sermayesi 31,9 milyon TL dir. Ocak Şubat 2018 de Suriye ortak sermayeli kurulan şirket sayısı, Ocak Şubat 2017 ye göre yüzde 19,9; Suriye ortak sermayesi ise yüzde 38,6 azaldı. 1 Temmuz 2017 itibariyle Yabancı Ortak Sermayeli şirketlerin sayısı, ortaklarının ikametlerine göre değil Uyruklarına göre belirlenmeye başlanmıştır. 1
Yabancı ortak sermayeli kurulan şirketlerin yüzde 14 ü Suriye ortaklı Şubat 2018 de yabancı ortak sermayeli kurulan 859 şirketin, 124 ü (yüzde 14,4) Suriye ortak sermayeli olup yabancı ortak sermayesinin yüzde 11,2 sini oluşturmaktadır. Tablo 1. Suriye ortaklı kurulan yabancı sermaye şirketlerinin genel görünümü (Şubat 2018) Türü Suriye Ortak Sermayesi Suriye Ortak Sermayesi Oranı (%) Anonim - - - - Limited 124 24,7 14,8 60,0 Genel Toplam 124 24,7 14,8 60,0 Şubat 2018 itibariyle Suriye ortak sermayeli kurulan şirket sayısının en yüksek olduğu illerin başında İstanbul ve Mersin gelmektedir. Suriye ortak sermayesi dikkate alındığında ise İstanbul ilk sırada yer almaktadır. Tablo 2. İllere göre Suriye ortak sermayeli kurulan şirket sayısı (Şubat 2018) 2 Suriye Ortak Sermayesi İstanbul 76 15,8 8,6 Mersin 33 6,7 4,7 Bursa 7 0,8 0,6 Hatay 4 0,9 0,5 Kilis 3 0,3 0,3 Isparta 1 0,2 0,2 Şubat 2018 de Mersin, Kilis ve Isparta da kurulan yabancı ortak sermayeli şirketlerin yaklaşık olarak yarısından fazlası Suriye ortak sermayeli şirketlerdir. Suriye ortak sermayeli kurulan şirketlerin yabancı ortak sermayeli şirketler içindeki payı Mersin de yüzde 66, Kilis ve Isparta da yüzde 50 dir. Tablo 3. İllere göre Suriye ortak sermayeli kurulan şirketlerin yabancı ortak sermayeli şirketlere oranı (Şubat 2018) Suriye Ortak Sermayeli Yabancı Ortak Sermayeli Oran (%) Mersin 33 50 66,0 Kilis 3 6 50,0 Isparta 1 2 50,0 Hatay 4 25 16,0 İstanbul 76 505 15,0 Bursa 7 48 14,6 2 Şubat 2018 de Suriye ortak sermayeli şirketler sadece 6 ilde kurulmuştur. 2
Sektör bazında incelendiğinde ise Suriye ortak sermayeli şirketlerin 2018 yılının Şubat ayında en çok toptan ticaret sektöründe kurulduğu görülmektedir. Suriye ortak sermayesi dikkate alındığında ise yine toptan ticaret sektörü ilk sırada gelmektedir. Tablo 4. Suriye ortak sermayeli kurulan şirketlerin faaliyet gösterdiği sektörler (Şubat 2018) Faaliyet Açıklama (Nace Rev. 2) Toplam Sermaye Suriye Ortak Sermayesi Toptan ticaret 57 12,0 5,6 Bina inşaatı 15 4,1 3,7 Gayrimenkul faaliyetleri 13 2,2 1,7 Perakende ticaret 6 0,7 0,3 Yiyecek ve içecek hizmeti faaliyetleri 4 0,9 0,7 Kara taşımacılığı ve boru hattı taşımacılığı 4 0,7 0,6 Motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin toptan ve perakende ticareti ile onarımı 4 0,9 0,5 Seyahat acentesi, tur operatörü ve diğer rezervasyon hizmetleri ve ilgili faaliyetler 3 0,5 0,5 Taşımacılık için depolama ve destekleyici faaliyetler 3 0,4 0,4 Mimarlık ve mühendislik faaliyetleri; teknik muayene ve analiz 2 0,3 0,2 İdare merkezi faaliyetleri; idari danışmanlık faaliyetleri 2 0,5 0,2 Özel inşaat faaliyetleri 2 0,4 0,2 Reklamcılık ve piyasa araştırması 1 0,2 0,1 Diğer hizmet faaliyetleri 1 0,1 0,1 Diğer mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler 1 0,1 0,1 Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı 1 0,2 0,1 Bilgisayar programlama, danışmanlık ve ilgili faaliyetler 1 0,1 0,1 Büro yönetimi, büro destek ve iş destek faaliyetleri 1 0,1 0,1 İnsan sağlığı hizmetleri 1 0,4 0,0 Gıda ürünlerinin imalatı 1 0,1 0,0 Diğer imalatlar 1 0,0 0,0 Türkiye de kurulan şirketlerin yüzde 8 i yabancı ortak sermayeli Şubat 2018 verilerine göre Türkiye genelinde toplam 10.230 3 şirket kurulmuştur. Kurulan şirket sayısı Şubat 2017 ye göre yüzde 8,7 artış; Ocak 2018 e göre yüzde 29,3 azalış gösterdi. Türkiye de kurulan şirketlerin yüzde 8,4 ü yabancı ortak sermayeli şirketlerdir. Bu oran il bazında incelendiğinde ise yüzde 50 ile Kilis yabancı ortaklı kurulan şirket oranı en fazla olan iller arasında ilk sırada yer almaktadır. Kilis i yüzde 22,4 ile Mersin, yüzde 20,5 ile Hatay ve yüzde 19,2 ile Gaziantep takip etmektedir. 3 ve Gerçek Kişi Ticari İşletmesi sayılarını kapsamaktadır. 3
Tablo 5. Yabancı ortak sermayeli kurulan şirketlerin toplam şirket sayısına oranı en yüksek olan ilk 10 il (Şubat 2018) İller Kurulan Yabancı Ortak Sermayeli Kurulan Toplam na Oranı (%) Kilis 6 50,0 Mersin 50 22,4 Hatay 25 20,5 Gaziantep 42 19,2 Hakkâri 2 14,3 Bursa 48 13,2 Trabzon 6 12,8 Yalova 5 11,9 İstanbul 505 11,6 Antalya 38 10,5 Toplam 859 8,4 Ocak Şubat 2018 dönemine bakıldığında Türkiye genelinde toplam 24.702 şirket kurulmuş olup Ocak Şubat 2017 ye göre yüzde 18,8 artış göstermektedir. Ocak Şubat 2018 verilerine göre yabancı ortak sermayeli 1.703 adet şirket kurulmuştur. Bu şirketlerin toplam sermayesi 371,7 milyon TL olup yüzde 77 sini yabancı ortak sermayesi oluşturmaktadır. Yabancı ortak sermayeli kurulan şirketlerin sermayesinin yüzde 76 sını yabancı sermaye oluşturdu Şubat 2018 verilerine göre yabancı ortak sermayeli 859 adet şirket kurulmuştur. Bu şirketlerin toplam sermayesi 174,7 milyon TL olup yüzde 75,5 ini yabancı ortak sermayesi oluşturmaktadır. Tablo 6. Yabancı ortak sermayeli kurulan şirketlerin genel görünümü (Şubat 2018) Türü Yabancı Ortak Sermayesi Yabancı Ortak Sermayesi Oranı (%) Anonim 109 41,8 24,0 57,4 Limited 750 132,9 107,9 81,2 Genel Toplam 859 174,7 131,9 75,5 4
Yabancı ortak sermayeli kurulan şirket sayısı, geçen yıla kıyasla yüzde 110 arttı Şubat 2018 de yabancı ortak sermayeli kurulan şirket sayısı, Şubat 2017 ye kıyasla yüzde 110; Ocak 2018 e göre yüzde 1,8 artış gösterdi. Yabancı ortak sermayesi toplamı geçen yıla göre 76 milyon TL (yüzde 134,7) artarken; geçen aya göre 22 milyon TL (yüzde 14,4) azaldı. Grafik 2. Yabancı ortak sermayeli kurulan şirket sayısı ve yabancı ortak sermayesi miktarı 4 (Şubat 2017 Şubat 2018) 1000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 5000 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 Yabancı Ortak Sermayeli (sol) Yabancı Ortak Sermayesi (milyon TL) (sağ) Yabancı ortak sermayeli kurulan şirket sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre en fazla İstanbul, Bursa ve Mersin de artış gösterdi. Tablo 7. Yabancı ortak sermayeli kurulan şirket sayısı en fazla artış gösteren ilk 12 il (Şubat 2018) İller Kurulan Şubat 2017 Kurulan Şubat 2018 Yıllık Değişim Şubat 2018 Yabancı Ortak Sermayesi Şubat 2018 İstanbul 250 505 255 106,8 79,5 Bursa 15 48 33 6,7 5,0 Mersin 19 50 31 9,3 7,2 İzmir 3 25 22 4,3 2,5 Antalya 20 38 18 4,2 3,7 Gaziantep 31 42 11 18,4 15,7 Konya 1 10 9 2,3 1,3 Hatay 16 25 9 6,8 4,9 Sakarya 0 5 5 0,7 0,4 4 Eylül 2017 deki artışın önemli bir kısmı tek bir şirketten kaynaklanmaktadır. 5
Muğla 2 7 5 2,8 2,8 Ankara 22 27 5 2,3 1,5 Şanlıurfa 5 10 5 1,8 1,2 Sektör bazında incelendiğinde en çok yabancı ortak sermayeli şirket toptan ticaret sektöründe kurulurken; en fazla yabancı ortak sermayesi yine toptan ticaret sektöründe gerçekleşmiştir. Bu sektördeki toplam sermaye miktarı 65,4 milyon TL iken, yüzde 80,4 ünü yabancı ortak sermayesi oluşturmaktadır. Tablo 8. Yabancı ortak sermayeli kurulan şirketlerin en çok faaliyet gösterdiği ilk 16 sektör (Şubat 2018) Faaliyet Açıklama (Nace Rev. 2) Toplam Sermaye Yabancı Ortak Sermayesi Toptan ticaret 323 65,4 52,6 Bina inşaatı 68 15,1 12,3 Perakende ticaret 62 13,0 5,9 Gayrimenkul faaliyetleri 53 8,8 7,2 Yiyecek ve içecek hizmeti faaliyetleri 41 7,5 6,0 Seyahat acentesi, tur operatörü ve diğer rezervasyon hizmetleri ve ilgili faaliyetler 30 5,1 4,6 İdare merkezi faaliyetleri; idari danışmanlık faaliyetleri 23 4,8 2,1 Motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin toptan ve perakende ticareti ile onarımı 20 2,5 1,7 Bilgisayar programlama, danışmanlık ve ilgili faaliyetler 19 2,9 2,2 Mimarlık ve mühendislik faaliyetleri; teknik muayene ve analiz 17 1,3 0,9 Konaklama 14 9,7 8,9 Kara taşımacılığı ve boru hattı taşımacılığı 13 1,5 1,1 Kiralama ve leasing faaliyetleri 11 1,2 0,8 Özel inşaat faaliyetleri 10 1,1 0,8 Eğitim 9 1,1 0,8 Gıda ürünlerinin imalatı 9 0,8 0,6 6