SİYASİ GELİŞMELER AB GÜNDEMİNDE ÖNE ÇIKAN GELİŞMELER Yunanistan ın Yeni Başbakanı Alexis Tsipras Yunanistan Seçim Sonuçları Belli Oldu Yunanistan da 25 Ocak günü gerçekleşen erken genel seçimlerinin ardından Syriza (Radikal Sol İttifakı), AB karşıtı söylemleriyle tanınan sağ parti Bağımsız Yunanlar ile koalisyon hükümeti kurdu. Syriza lideri Alexis Tsipras Yunanistan ın yeni başbakanı oldu. Son yıllarda yükselişte olan ve seçim öncesi tüm anketlerde lider konumunda olan aşırı sol parti Syriza oyların %36 sını alarak seçimlerin kazananı oldu. Syriza nın seçim kampanyasında ağır mesajı kurtarma programları kapsamında Troika olarak adlandırılan AB Komisyonu, Avrupa Merkez Bankası ve Uluslararası Para Fonu üçlüsü tarafından uygulanan kemer sıkma politikalarına son verilmesi gerektiğiydi. Borçların kısmen silinmesi ve yeniden yapılandırılması da Syriza nın talepleri arasında yer alıyor. Halihazırda Yunanistan da, 3 milyon kişi yoksulluk sınırında veya yoksulluk sınırının altında bulunuyor. İşsizlik oranı %26 oranında seyrederken, gençler arasındaki işsizlik %50 seviyelerine tırmanıyor. Kamu borcu ise GSYİH nin %175 i oranında. Rusya ya Yaptırımlar 6 Ay Daha Uzatıldı AB, Rusya ya Yaptırımları 6 Ay Daha Uzattı Ukrayna nın doğusunda çatışmaların şiddetlenmesi üzerine olağanüstü toplanan AB Dışişleri Bakanları Rusya ya yönelik gelecek Mart ayında süresi dolacak yaptırımların Eylül e kadar yürürlükte kalması ve listeye yeni isimler eklenmesi konusunda uzlaştı. AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, düzenlediği basın toplantısında, vize yasağı getirilecek ve mal varlıkları dondurulacak yeni isimlerle ilgili bir hafta içinde öneri hazırlayacaklarını ve 9 Şubat ta Dışişleri Bakanlarının onayına sunacaklarını söyledi. Diğer taraftan Rusya nın ihracatının yüzde 45 i Avrupa Birliği ne giderken, Avrupa nın Rusya ya yönelik satışları ise yüzde 3 ile sınırlı kalmaktadır. Buna karşın Almanya nın Rusya ile olan ticari ilişkisi ise bütün Avrupa Birliği nin üçte birine denk gelmektedir. Rusya ekonomisi göreceli olarak küçük iken ham madde ve enerji kaynakları bir hayli geniştir. İhracatının yüzde 60 ını da enerji ürünleri oluşturmaktadır. Türkiye nin Rusya ya ihracatı ise 2014 yılında yüzde 15 düşüşle 6 milyar dolara ulaştı ve Rusya, Türkiye nin en fazla ihracat yaptığı 7. ülke oldu. Türkiye ihracatçıları Rusya pazarını kısa vadeli değil uzun vadeli bakış açısıyla değerlendirmekte ve Rusya daki uzun vadeli fırsatları kovalamaya devam etmektedir. TİM İhracatçı Eğilim Anketi 4. Çeyrek sonuçları ve 2015 1. çeyrek beklenti anketi sonuçlarına göre 2015 yılının ilk döneminde Rusya en yüksek oranda hedef pazar olarak belirginleşmektedir. Sayfa 1/4
İran a Yönelik Yaptırımlarda Yumuşama Eğilimi ABD ve İngiltere, İran a Yeni Yaptırıma Karşı ABD Başkanı Barack Obama ve İngiltere Başbakanı David Cameron, İran ile nükleer müzakereler sürerken, bu ülkeye yönelik yeni yaptırımlara başvurulmasının sürece zarar vereceğini açıkladı. Obama, Cameron ile görüşmesinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında, İran la müzakereler sürerken, Kongre den yeni bir yaptırım tasarısının geçmesi hâlinde bunu veto edeceğini söyledi. İngiltere Başbakanı Cameron, İran ın nükleer silah geliştirmesini önleme konusundaki kararlılıklarının sürdüğünün altını çizerek, bunu başarmanın en iyi yolunun, müzakereleri başarıya ulaştıracak ortamı yaratmaktan geçtiğini kaydetti. İran a yeni yaptırım ya da yaptırım tehditlerinin nükleer müzakerelerin başarıyla neticelenmesine katkı sağlamayacağına işaret eden Cameron, bu tehditlerin uluslararası toplumun birlikteliğinde de çatlaklar yaratabileceğini dile getirdi. Diğer taraftan, İngiltere Başbakanı David Cameron un, Mayıs ayındaki genel seçimleri kazanması halinde AB ye üyelik şartlarını yeniden müzakere edip referanduma götürme sözü vermesinin yankıları hala devam ediyor. Hem AB karşıtı Birleşik Krallık Bağımsızlık Partisi'nin (UKIP) yükselişi, hem de kendi partisindeki AB karşıtı kanadın baskısı altındaki Cameron, önümüzdeki yılki genel seçimleri kazanması halinde AB üyeliklerini yeniden düzenleyerek 2017'de referanduma götürme sözü vermişti. Cameron, 'Avrupa ile ilgili bir tartışma yokmuş gibi davranmanın yapılabilecek en kötü şey olduğunu' ifade etmiş ve 'İngiltere'nin Avrupa'daki geleceği ülkemiz açısından önem taşıyor ve bu şu anda düzgün işlemiyor. Bu sebeple değişikliklerde bulunmamız gerekiyor. Burada böylece durup, 'Ne olursa olsun Avrupa'da kalacağım, elimizde ne varsa, ne olursa olsun' demek; bu bir plan değil ve işe yaramaz' demişti. Muhafazakarların seçimi tekrar kazanmasının, 500 milyon nüfuslu AB pazarına erişimlerini riske soktuğu endişelerine işaret eden Miliband, İngiltere'nin ulusal çıkarlarına zarar verildiğini söyledi. Fransa ve Türkiye Arasında Nükleer İşbirliği Fransa ve Türkiye Nükleerde Anlaştı Fransız Nükleer Derneği ile Türkiye Nükleer Mühendisler Derneği arasında Fransa Büyükelçiliği nde düzenlenen törenle nükleer işbirliği anlaşması imzalandı. Geçtiğimiz yıl Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande ın Türkiye ziyareti sırasında imzalanan nükleer anlaşmanın öngördüğü üzere Sinop ta hayata geçirilen Nükleer Santral projesinde Türkiye ve Japonya nın yanında Fransa da yer alıyor. Bu anlaşmaya göre, Fransız-Japon-Türk konsorsiyumu tarafından Sinop ta 4 adet ATMEA-1 reaktörü inşa edilecek olup anlaşmayla iki ülke arasında nükleer enerji alanında, bilim ve teknolojide ilerlemesine yönelik ortak çalışmalar yapılması planlanıyor. Sayfa 2/4
EKONOMİK GELİŞMELER AB-ABD TTIP Müzakereleri Sürüyor AB den TTIP ye Yatırım İtirazı Avrupa Birliği nin, ABD ile görüşmeleri süren serbest ticaret anlaşmasının yatırıma ilişkin bir maddesine itiraz ettiği kaydedildi. Avrupa Birliği, ABD ile müzakereleri süren serbest ticaret anlaşmasına yatırım koruma maddesinin konulmasının Avrupa da çok ciddi şüphe çekeceğini belirterek, görüşmeler ile ilgili zorluklara dikkat çekti. 28 üyeli AB nin yürütme organı Avrupa Komisyonu, Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı na dahil edilmesi planlanan maddeler arasında yer alan yatırım korumanın nasıl bir sonuç vereceğine ilişkin yapılan kamuoyu araştırmaları sonucu bu kanıya vardığını belirtti. Bu madde yabancı yatırımcılara, kamulaştırma gibi nedenlerle yatırımlarına zarar verilmesi halinde, devlet aleyhine dava açmak için yerel mahkemeler yerine hakem heyetini kullanma hakkını tanıyacaktı. Yatırımcı-Devlet Uyuşmazlığı nın Çözümü (ISDS) adı verilen madde, Avrupa hükümetlerinin kamu yararına düzenleme getirme hakkını kısıtlaması nedeniyle AB açısından tartışmalı olmayı sürdürüyor. İsviçre Merkez Bankası ndan Tarihi Karar İsviçre Merkez Bankası Çıpayı Kaldırdı İsviçre Merkez Bankası (İMB), Euro-İsviçre Frangı kurunda 1,20 çıpasını kaldırdı. İsviçre Frangı'nın değeri için Euro cinsinden alt sınır belirleyen İsviçre Merkez Bankası sürekli bu değerde tutmak için Euro alımına gidiyordu. Finansal piyasaları önemli ölçüde etkileyecek bu gelişme hemen etkisini gösterdi ve İsviçre Frangı TL karşısında anında yüzde 30'a yakın değer kazanmış duruma geldi. İsviçre Merkez Bankası, İsviçre Frangı nın Euroya olan çıpasını kaldırmasıyla Euro/dolar paritesi 1.1577 ile son 11 yılın en düşük seviyesini gördü. Altın 3 ayın zirvesine çıktı. Kararla İsviçre borsasında tüm zamanların en büyük günlük kaybı yaşandı. Minimum kur uygulamasına son veren İsviçre Merkez Bankası, mevduat faizini de yüzde eksi 0.75 e düşürdü. İsviçre Frangı nın değeri için Euro cinsinden alt sınır belirleyen İsviçre Merkez Bankası bu sınırı korumak için önemli miktarlarda Euro alımı yapıyordu. Bankanın bu kararının ardından bu zorunluluk ortadan kalktı ve Euro nun önemli bir alıcısının çekilmesiyle Euro da önemli değer kayıpları yaşandı. AMB, Deflasyon Baskılarını Dengeleme ve Büyümeyi Desteklemeyi Amaçlayan Yeni Varlık Alım Programını Açıkladı Avrupa Merkez Bankası Genişletilmiş Tahvil Alım Programını Açıkladı Avrupa Merkez Bankası (AMB), genişletilmiş tahvil alım programını açıkladı. AMB nin fiyat istikrarı görevini yerine getirmek üzere aldığı karara göre aylık tahvil alımları 60 milyar ya kadar ulaşabilecek. Program kapsamında alım işlemlerinin Eylül 2016 tarihine kadar devam edeceği öngörülüyor. Tahvil alımlarının AB de parasal ve mali koşulları rahatlatması, şirketler ve hane halkları açısından finansmana erişim maliyetlerini düşürmesi, enflasyon rakamlarını %2 civarına taşıması ve bunların sonucunda da yatırım ve tüketim rakamlarını iyileştirmesi hedefleniyor. Sayfa 3/4
İŞ DÜNYASINA YÖNELİK GELİŞMELER AB Yenilikçilik Anketi Sonuçları Açıklandı. AB Yenilikçilik Alanında Geriliyor AB'nin resmi istatistik kurumu Eurostat tarafından yürütülen Yenilikçilik Anketi'ne göre AB'de gerçekleştirilen yenilikçi girişimlerin payı 2010-2012 yılları arasında %50'nin altına düştü. Organizasyon ve pazarlama alanındaki yenilikçilik faaliyetleri, ürün ve süreç alanındakilerin üzerinde seyretti. 2006-2008 yılları arasında yenilikçi girişimcilerin oranı %51,8 olarak kaydedilirken, 2008-2010 döneminde %52,8 ile en yüksek seviyesine ulaştı. Bu oran 2010-2012 döneminde ise %48,9 a düştü. Rapora göre yenilikçilik faaliyetlerinin %27,5'i organizasyon, %24,3'ü pazarlama, %23,7'si ürün alanında, %21,4'ü ise süreçlere odaklandı. Eurostat anketinin sonuçlarına göre, 2010-2012 yılları arasında, oransal olarak en fazla yenilikçi girişimci şirkete sahip olan ülkeler Almanya (%66,9) ve Lüksemburg (%66,1) oldu. Bu dönemde en düşük faaliyeti Romanya (%20,7) ve Polonya (%23,0) gösterdi. 2006-2008 dönemi ile karşılaştırıldığında, 2010-2012 periyodunda yenilikçi girişim payında en fazla düşüş yaşayan ülkeler ise Kıbrıs (%14 düşüş) ve Almanya (%13 düşüş) oldu. AB-Kazakistan İşbirliği AB Kazakistan İle Anlaşmaya Vardı Kazakistan ile AB arasında Geliştirilmiş Ortaklık ve İşbirliği Anlaşması için ilk adım 20 Ocak 2015 te Brüksel de atıldı. Bu anlaşma ile Kazakistan ve AB arasında ticaret, hizmet ve yatırım akışının artması bekleniyor. Anlaşmanın taraflar arasında ekonomi ve politika alanlarında daha güçlü bir ortaklık sağlayacak olması, Kazakistan ın sosyal ve politik gelişimine katkı sağlayacağı düşünülüyor. Kazakistan, AB ile Geliştirilmiş Ortaklık ve İşbirliği Anlaşması imzalayan ilk Orta Asya ülkesi oldu. Bu anlaşma, 1999 dan beri yürürlükte olan Ortaklık ve İşbirliği Anlaşması nın yerine geçecek ve taraflar arasındaki ilişkiye yeni ve güçlü bir boyut kazandıracak. Geçtiğimiz yıllar içinde AB, Kazakistan ın en yüksek hacimli ticaret ortağı ve ülkeye en çok yatırım yapan kaynak ülkeler grubu haline gelmiş oldu. Avrupa ya Özgü Değerlerin Dünyaya Tanıtılmasında Lüks Tüketim Ürünleri Elçi Görevi Üstleniyor. Avrupa Markalarına Ait Lüks Tüketim Ürünleri Tüm Dünya Tarafından Tanınıyor Avrupa Kültür ve Yaratıcı Sektörler Birliği (ECCIA) tarafından hazırlanan rapora göre Avrupa lüks tüketim ürünleri sanayisi 2010-2013 yılları arasında sürekli büyüyen bir grafik çizdi. Rapora göre lüks tüketim sanayinde bu dönemde doğrudan ve dolaylı olarak 200 bin ek istihdam yaratıldı ve toplam iş hacmi 120 milyar 'dan 547 milyar ya yükseldi. Dünya lüks ürün pazarında %70 paya sahip olan AB bu alanda lider konumundadır. 2013 boyunca elde edilen 547 milyar 'luk üretim AB GSYH nın %4'ünü oluşturmaktadır. Sektör, AB içinde doğrudan ve dolaylı olarak 1,7 milyon istihdam sağlamaktadır. Üretimin %60'ı ihraç edilerek 308 milyar (AB'nin toplam sanayi ürünleri ihracatının %17'si) gelir elde edilmiştir. Sayfa 4/4
İSTATİSTİK Ülke Aralık 13 Eylül 14 Ekim 14 Kasım 14 Aralık 14 Almanya 5.1 5.0 4.9 4.9 4.8 Avusturya 5.0 5.1 5.0 4.9 4.9 Belçika 8.4 8.6 8.5 8.5 8.4 Bulgaristan 12.8 11.4 11.3 11.0 10.8 Çek Cum. 6.7 5.8 5.8 5.8 5.8 Danimarka 7.2 6.5 6.4 6.4 6.4 Estonya 9.0 7.4 6.9 6.6 - Finlandiya 8.3 8.8 8.9 8.9 8.9 Fransa 10.2 10.3 10.2 10.3 10.3 Hırvatistan 17.1 16.7 16.7 16.6 16.4 Hollanda 7.0 6.5 6.5 6.5 6.7 İngiltere 7.1 5.9 5.9 - - İrlanda 12.1 11.0 10.9 10.7 10.5 İspanya 25.6 24.0 23.9 23.8 23.7 İsveç 8.0 7.8 7.8 7.8 7.8 İtalya 12.6 13.0 13.3 13.3 12.9 Kıbrıs 16.5 16.2 16.3 16.6 16.4 Letonya 11.7 10.7 - - Litvanya 11.3 9.7 9.9 9.4 9.4 Lüksemburg 6.0 6.0 5.9 5.9 5.9 Macaristan 9.3 7.3 7.3 7.3 - Malta 6.5 5.8 5.8 5.8 5.8 Polonya 10.0 8.5 8.3 8.2 8.0 Portekiz 15.2 13.3 13.5 13.5 13.4 Romanya 7.0 6.7 6.7 6.5 6.4 Slovakya 14.0 12.9 12.8 12.6 12.5 Slovenya 9.9 9.7 9.7 9.7 9.7 Yunanistan 27.8 26.0 25.8 - - AB 18 11.8 11.5 11.5 11.5 11.4 AB 28 10.6 10.0 10.0 10.0 9.9 Kaynak: EUROSTAT Sayfa 5/4