Türkiye de Kutuplaşmanın Boyutları Araştırması 1 Şubat 2016
Yöntem ve Künye Araştırma çalışması, 3-10 Aralık 2015 tarihleri arasında, Türkiye 18+ yaş nüfusunu temsil eden 1024 kişiyle, 16 ilin kentsel ve kırsal bölgelerinde yüzyüze görüşmelerle gerçekleştirildi. Basit rastsal örneklem yöntemi varsayımıyla araştırmanın hata payı yüzde 3 olarak hesaplanmıştır. Saha çalışması Infakto RW tarafından yürütüldü.
Temel Bulgular 1. Aynı Dünyada Yaşamıyoruz 2. Partililerle Kimlikler Örtüşmüş 3. Siyasi Görüş Farklılıkları Sosyal Mesafeye Dönüşmüş 4. Geçmişe Göre Ayrılıklar Artmış, Gelecekte De Artması Bekleniyor 5. Siyasal Konuları Sağduyumuzla Değil, Parti Aidiyetimizle Değerlendiriyoruz 6. Farklı Mecralardan Bilgileniyor, Diğer Mecraları Taraflı Buluyoruz 7. Sosyal Medya Farklı Bilgileri Getirmiyor, Kendi Görüşümüzü Yansıtıyor
Temel Bulgular 1. Aynı Dünyada Yaşamıyoruz 2. Partililerle Kimlikler Örtüşmüş 3. Siyasi Görüş Farklılıkları Sosyal Mesafeye Dönüşmüş 4. Geçmişe Göre Ayrılıklar Artmış, Gelecekte De Artması Bekleniyor 5. Siyasal Konuları Sağduyumuzla Değil, Parti Aidiyetimizle Değerlendiriyoruz 6. Farklı Mecralardan Bilgileniyor, Diğer Mecraları Taraflı Buluyoruz 7. Sosyal Medya Farklı Bilgileri Getirmiyor, Kendi Görüşümüzü Yansıtıyor I. Yansıtıyor
Genel Olarak Mutluluk "Ülkemiz İyi yolda" diyenlerin oranı %48,5 Mutlu olanların Oranı %47,9 %0 %20 %40 %60 %80 %100
Ekonominin Değerlendirilmesi Ailemin Durumu İyiye Gidecek %34,7 Ailemin Durumu İyiye Gitti %34,2 Ülkenin Durumu İyiye Gidecek %39,0 Ülkenin Durumu İyiye Gitti %42,2 %0 %20 %40 %60 %80 %100
Ekonominin ve Hayatın Değerlendirilmesi Ailenin Ekonomik Durumu İyiye gidecek %59,2 %5,6 %16,9 %29,5 Ailenin Ekonomik Durumu İyiye Gitti %56,6 %6,3 %20,8 %29,5 Ülkenin Ekonomik Durumu İyiye gidecek %67,6 %5,9 %13,8 %29,9 Ülkenin Ekonomik Durumu İyiye Gitti %73,4 %7,3 %18,9 %25,1 "Ülke İyi Yolda" Diyenlerin Oranı %81,5 %12,3 %9,5 %39,2 Mutlu Olanların Oranı %44,4 %21,0 %7,2 %28,6 AKP CHP HDP MHP
Temel Bulgular 1. Aynı Dünyada Yaşamıyoruz 2. Partililerle Kimlikler Örtüşmüş 3. Siyasi Görüş Farklılıkları Sosyal Mesafeye Dönüşmüş 4. Geçmişe Göre Ayrılıklar Artmış, Gelecekte De Artması Bekleniyor 5. Siyasal Konuları Sağduyumuzla Değil, Parti Aidiyetimizle Değerlendiriyoruz 6. Farklı Mecralardan Bilgileniyor, Diğer Mecraları Taraflı Buluyoruz 7. Sosyal Medya Farklı Bilgileri Getirmiyor, Kendi Görüşümüzü Yansıtıyor
Belirtilen Gruplardaki İnsanlardan Bahsederken «Biz» Kelimesini Sürekli Kullananlar Ailem Türkler Benimle aynı şehirde yaşayanlar Dindar insanlar Atatürkçüler Eğitimli insanlar Yoksullar Laikler Muhafazakarlar Modern insanlar Kürtler Maddi durumu iyi olanlar Azınlıklar Aleviler Geziciler %25,3 %21,1 %17,8 %16,9 %16,4 %39,6 %37,2 %35,2 %34,0 %48,2 %48,1 %56,5 %61,6 %71,3 %88,7 %0 %20 %40 %60 %80 %100 Sayfa 9
Sahip Olduğumuz Kimlikler: «Biz» Kelimesini Sürekli Kullananların Oranı Ailem Türkler Benimle aynı şehirde Dindar insanlar Atatürkçüler Eğitimli insanlar Yoksullar Laikler Muhafazakârlar Modern insanlar Kürtler Maddi durumu iyi olanlar Azınlıklar Aleviler Geziciler %89,2 %76,4 %62,5 %66,8 %37,5 %41,3 %35,6 %24,1 %45,3 %23,3 %18,2 %18,8 %12,2 %10,3 %6,6 %85,5 %73,4 %55,0 %30,8 %74,9 %64,6 %37,7 %62,8 %14,7 %56,1 %17,1 %24,1 %25,5 %27,5 %36,3 %96,1 %37,4 %75,9 %67,6 %17,1 %40,8 %61,1 %29,7 %34,7 %27,5 %85,9 %16,8 %27,5 %19,5 %13,3 %85,8 %76,8 %57,4 %55,6 %58,3 %50,9 %38,2 %44,0 %36,0 %37,8 %15,5 %23,2 %12,2 %17,2 %14,4 AKP CHP HDP MHP
Üstün Görülen Kimlikler («Katılıyorum» Yanıtlarının Oranı) Hükümet, benim grubumdaki insanlara diğer insanlar kadar saygı göstermektedir %53,0 Türkiyede benim grubumdan insanlar güç sahibi değildir %52,9 Son beş yılda benim grubumdaki insanların sözleri daha fazla geçer hale gelmiştir %49,3 Türkiyedeki diğer insanlar benim grubumdaki insanlara özenmektedir %45,7 Benim grubumun maddi durumu Türkiyedeki diğer insanlara göre daha iyidir %42,1 Benim grubumun iş bulma olanakları Türkiyedeki diğer insanlara göre daha iyidir Son beş yılda benim grubumdaki insanların maddi durumu diğer insanlara göre daha iyi duruma gelmiştir %38,7 %36,8 %0 %20 %40 %60 Sayfa 11
Dışlanan Kimlikler: («Kötü Muamele Görmektedir» Yanıtlarının Oranı) İş başvurularında %18,2 Karakollarda %17,3 Devlet dairelerinde %14,1 Lüks mağazalarda %12,0 Üniversitelerde %10,6 %0 %20 %40 Sayfa 12
Grup Aidiyeti ve Üstünlük: (Görüşe Katılanların Oranı) Modern insanlar Eğitimli insanlar Dindar insanlar Muhafazakârlar Kürtler Türkler Atatürkçüler Hükümet, benim grubumdaki insanlara diğer insanlar kadar saygı göstermektedi %61.2 %48.1 %47.9 %55.7 %67.2 %73.2 %25.2 Son beş yılda benim grubumdaki insanların sözleri daha fazla geçer hale gelmiştir %48.3 %50.3 %52.6 %62.2 %59.7 %64.3 %32.1 Türkiyedeki diğer insanlar benim grubumdaki insanlara özenmektedir %48.1 %41.4 %54.8 %63.4 %45.1 %62.0 %23.3 Son beş yılda benim grubumdaki insanların maddi durumu diğer insanlara göre daha iyi duruma gelmiştir %37.3 %24.6 %42.5 %49.2 %42.4 %58.9 %22.4 Benim grubumun maddi durumu Türkiyedeki diğer insanlara göre daha iyidir %43.6 %35.9 %57.7 %62.2 %40.1 %53.1 %21.0 Benim grubumun iş bulma olanakları Türkiyedeki diğer insanlara göre daha iyidir %39.7 %26.8 %51.4 %60.6 %39.6 %52.9 %12.0 Türkiyede benim grubumdan insanlar güç sahibi değildir %55.2 %69.4 %49.8 %43.5 %35.2 %41.9 %52.5 * Türklerin yüzde 61.2 si «hükümet, benim grubumdaki insanlara» görüşüne katılıyor olarak yorumlanacak Sayfa 13
Siyasi Parti Taraftarları ve Toplumsal Üstünlük Hissi (Katılıyorum Yanıtlarının Oranı) insanlara diğer insanlar kadar saygı göstermektedi %73,8 %30,3 %26,5 %52,9...benim grubumdaki insanların sözleri daha fazla geçer hale gelmiştir %64,4 %35,1 %28,6 %46,4...diğer insanlar benim grubumdaki insanlara özenmektedir %58,4 %37,7 %28,0 %43,8...maddi durumu Türkiyedeki diğer insanlara göre daha iyidir %47,5 %45,0 %21,3 %45,1...insanların maddi durumu diğer insanlara göre daha iyi duruma gelmiştir %47,2 %22,5 %24,5 %43,4.. iş bulma olanakları Türkiyedeki diğer insanlara göre daha iyidir %45,6 %39,5 %18,7 %39,5 AKP CHP HDP MHP
Grup Aidiyeti ve Dışlanma: (Kötü Davranıldığını Düşünenlerin Oranı) Türkler Atatürkçüler Modern insanlar Eğitimli insanlar Dindar insanlar Muhafazakârlar Kürtler Devlet dairelerinde %7.9 %6.2 %11.3 %23.8 %9.2 %11.9 %23.7 Hastanelerde %5.9 %7.1 %8.2 %17.8 %8.0 %13.7 %23.9 Karakollarda %7.2 %7.3 %9.7 %29.8 %8.7 %15.2 %16.9 İş başvurularında %9.8 %2.5 %12.7 %27.4 %8.9 %16.0 %22.3 Lüks mağazalarda %8.1 %5.3 %14.3 %28.0 %10.6 %8.8 %15.4 Üniversitelerde %7.0 %2.4 %15.5 %35.1 %8.1 %11.8 %14.3 * Türklerin yüzde 7.9 su «devlet dairelerinde kötü davranılıyor» görüşüne katılıyor olarak yorumlanacak Sayfa 15
Siyasi Parti Taraftarları ve Dışlanma: (Kötü Muamele Gördüğünü Söyleyenlerin Oranı) Devlet dairelerinde %5,4 %27,0 %26,7 %13,5 Hastanelerde %5,4 %20,5 %24,8 %12,2 Karakollarda %9,0 %28,5 %29,6 %15,9 İş başvurularında %10,7 %29,1 %20,9 %19,9 Lüks mağazalarda %6,4 %20,0 %18,1 %10,9 Üniversitelerde %5,3 %18,0 %16,3 %9,7 AKP CHP HDP MHP
Temel Bulgular 1. Aynı Dünyada Yaşamıyoruz 2. Partililerle Kimlikler Örtüşmüş 3. Siyasi Görüş Farklılıkları Sosyal Mesafeye Dönüşmüş 4. Geçmişe Göre Ayrılıklar Artmış, Gelecekte De Artması Bekleniyor 5. Siyasal Konuları Sağduyumuzla Değil, Parti Aidiyetimizle Değerlendiriyoruz 6. Farklı Mecralardan Bilgileniyor, Diğer Mecraları Taraflı Buluyoruz 7. Sosyal Medya Farklı Bilgileri Getirmiyor, Kendi Görüşümüzü Yansıtıyor
En Uzak Hissedilen Siyasi Parti HDP %43,6 AK Parti %21,9 MHP CHP %7,7 %6,8 Diğer %0,2 Bilmiyor / Cevap yok %19,8 %0 %20 %40 %60 Sayfa 18
Siyasi Parti Taraftarları Uzak Gördükleri Siyasi Parti
Uzak Hissedilen Siyasi Parti Taraftarlarıyla Sosyal Mesafe («İstemem» Yanıtı Verenlerin Oranı) Kızınızın o partinin taraftarlarından biriyle evlenmesini ister misiniz? %83,4 O partinin taraftarlarından biriyle iş yapmak ister misiniz? %78,4 Komşu olarak ister misiniz? %76,0 Çocuklarınızın arkadaş etmesini ister misiniz? %73,9 %0 %20 %40 %60 %80 %100 Sayfa 20
Uzak Hissedilen Parti Taraftarlarına Sosyal Mesafe («İstemiyorum» Yanıtlarının Oranı) AKP CHP HDP MHP Çocuklarımın çocuklarıyla arkadaşlık etmesini %66.1 %61.4 %81.9 %62.3 Komşu olarak %68.6 %70.0 %82.1 %68.9 O partinin taraftarlarından biriyle iş yapmak %78.9 %69.1 %81.5 %68.9 Kızımın o partinin taraftarlarından biriyle evlenmesini %80.5 %80.0 %87.1 %73.5 * AKP taraftarlarını «en uzak» olarak görenlerin yüzde 66 sı «çocuklarının çocuklarıyla arkadaşlık etmesini» istemiyor olarak yorumlanacak
Sıfatlar ve Kime Daha Uygun Olduğu? Yakın hissettiğim parti taraftarlarını İkisine de uygun Uzak hissettiğim parti taraftarlarını VATANSEVER %82,7 %6,0 %5,3 O N U R L U %81,6 %4,4 %6,1 A Ç I K F İ K İ R L İ %78,5 %5,7 %8,0 C Ö M ERT %76,1 %5,8 %6,9 Z EKİ %75,8 %7,6 %8,7 K İ B İ R L İ %5,8 %7,2 %72,3 B ENCİL %4,7 %4,6 %78,8 Ü L K EYE TEHDİT OLUŞTURAN Z A L İ M %4,4 %2,9 %4,0%2,8 %79,3 %79,6 B A ĞNAZ %4,0 %5,4 %68,5 İ K İ Y Ü Z L Ü %2,9%4,0 %78,3 Sayfa 22
Uzak Hissedilen Siyasi Parti Taraftarlarına Yakıştırılan Olumsuz Sıfatlar AKP CHP HDP MHP İkiyüzlü %83.4 %84.9 %77.5 %64.5 Zalim %82.5 %73.2 %80.7 %72.0 Bencil %82.4 %88.0 %76.9 %72.2 Ülkeye tehdit oluşturan %80.9 %70.1 %83.0 %61.9 Kibirli %78.7 %89.3 %67.5 %65.9 Bağnaz %77.6 %67.3 %66.7 %55.6 * AKP taraftarlarını «en uzak» olarak görenlerin yüzde 83 ü bu parti taraftarlarına «ikiyüzlü» sıfatını uygun görüyor olarak yorumlanacak
Temel Bulgular 1. Aynı Dünyada Yaşamıyoruz 2. Partililerle Kimlikler Örtüşmüş 3. Siyasi Görüş Farklılıkları Sosyal Mesafeye Dönüşmüş 4. Geçmişe Göre Ayrılıklar Artmış, Gelecekte De Artması Bekleniyor 5. Siyasal Konuları Sağduyumuzla Değil, Parti Aidiyetimizle Değerlendiriyoruz 6. Farklı Mecralardan Bilgileniyor, Diğer Mecraları Taraflı Buluyoruz 7. Sosyal Medya Farklı Bilgileri Getirmiyor, Kendi Görüşümüzü Yansıtıyor
Siz Gençken (15-25 yaş arasındayken) (Katılanların Oranı) O zamanlar basın ve medya kuruluşları daha özgürdü %37,6 O zamanlar Türkiye'de daha fazla özgürlük vardı %38,1 O zamanlar Türkiye'de siyasal ortam daha gergindi %33,6 O zamanlar terör eylemleri daha fazlaydı %32,5 %0 %20 %40 %60 %80 %100 Sayfa 25
Siz Gençken (15-25 yaş arasındayken) (Katılanların Oranı)...Türkiye'de siyasal ortam daha gergindi %40,4 %29,9 %28,2 %28,0...terör eylemleri daha fazlaydı %38,1 %27,6 %26,2 %35,2...basın ve medya kuruluşları daha özgürdü %29,1 %52,9 %39,8 %39,3...Türkiye'de daha fazla özgürlük vardı %33,8 %50,4 %37,6 %33,1 AKP CHP HDP MHP
Gençliğinizle Karşılaştırdığınızda Ülkede Ayrılıklar Arttı mı? (Arttı Yanıtı Verenlerin Oranı) İnsanlar arasında Yaşam tarzlarındaki farklar %70,4 Siyasi konulardaki ayrılıklar... %69,0 Gelirlerindeki farklar... %68,4 Eğitim düzeylerindeki farklar %67,4 %0 %20 %40 %60 %80 %100 Sayfa 27
Gençliğinizle Karşılaştırdığınızda Ülkede Ayrılıklar Arttı mı? (Arttı Yanıtı Verenlerin Oranı) Yaşam tarzlarındaki farklar %63,1 %79,6 %82,3 %74,0 Eğitim düzeylerindeki farklar %62,9 %72,7 %79,0 %64,4 Gelirlerindeki farklar %61,8 %79,0 %78,5 %74,7 Siyasi konulardaki ayrılıklar %59,5 %81,6 %78,3 %76,2 AKP CHP HDP MHP
Gelecek 10 Yılda Ülkede Ayrılıklar Artacak mı? (Artacak Yanıtı Verenlerin Oranı) Siyasi konulardaki ayrılıklar %56,4 Eğitim düzeylerindeki farklar %58,2 Gelirlerindeki farklar. %59,6 Yaşam tarzlarındaki farklar %63,0 %0 %20 %40 %60 %80 %100 Sayfa 29
Gelecek 10 Yılda Ülkede Ayrılıklar Artacak mı? (Artacak Yanıtı Verenlerin Oranı) Yaşam tarzlarındaki farklar %53,6 %78,6 %68,8 %68,9 Eğitim düzeylerindeki farklar %51,1 %71,3 %68,3 %61,4 Gelirlerindeki farklar %48,0 %77,5 %66,5 %68,5 Siyasi konulardaki ayrılıklar %42,3 %76,5 %60,3 %70,5 AKP CHP HDP MHP
Türkiye de En Fazla Ayrılığa Yol Açan Konular Kürt sorunu %39,1 1980 darbesi Gezi Protestoları 17-25 Aralık yolsuzluk suçlamaları %28,5 %30,2 %30,1 1960 darbesi 6-7 Eylül olayları %7,7 %7,1 Cumhuriyetin kurulması Varlık Vergisi Diğer %1,1 %2,7 %2,0 %0 %20 %40 %60 Sayfa 31
Türkiye de En Fazla Ayrılığa Yol Açan Konular Gezi protestoları %38,3 %24,7 %14,5 %28,4 Kürt Sorunu %38,2 %41,9 %35,7 %57,5 1980 darbesi %30,6 %28,9 %38,9 %30,8 17-25 Aralık yolsuzluk suçlamaları %19,6 %50,5 %24,1 %31,4 1960 darbesi %10,1 %5,1 %7,9 %7,1 6-7 Eylül olayları %9,4 %3,8 %9,4 %5,4 Cumhuriyetin kurulması %4,3 %1,4 %1,0 %3,7 Varlık vergisi %2,6 %1,2 %0,0 %1,1 AKP CHP HDP MHP
Temel Bulgular 1. Aynı Dünyada Yaşamıyoruz 2. Partililerle Kimlikler Örtüşmüş 3. Siyasi Görüş Farklılıkları Sosyal Mesafeye Dönüşmüş 4. Geçmişe Göre Ayrılıklar Artmış, Gelecekte De Artması Bekleniyor 5. Siyasal Konuları Sağduyumuzla Değil, Parti Aidiyetimizle Değerlendiriyoruz 6. Farklı Mecralardan Bilgileniyor, Diğer Mecraları Taraflı Buluyoruz 7. Sosyal Medya Farklı Bilgileri Getirmiyor, Kendi Görüşümüzü Yansıtıyor
Siyasi Liderlerin Beğenilme Derecesi (Beğeniyorum Yanıtının Oranları) Recep Tayyip Erdoğan %47,0 Ahmet Davutoğlu %41,0 Kemal Kılıçdaroğlu %15,9 Selahattin Demirtaş %12,2 Figen Yüksekdağ %10,3 Devlet Bahçeli %7,8 %0 %20 %40 %60 Sayfa 34
Siyasi Liderlerin Beğenilme Derecesi («Beğeniyorum» Yanıtının Oranları) Recep Tayyip Erdoğan %85,5 %3,0 %3,5 %12,4 Ahmet Davutoğlu %68,2 %2,6 %2,7 %9,2 Kemal Kılıçdaroğlu %0,9 %49,7 %0,0 %1,9 Devlet Bahçeli %1,5 %0,7 %0,0 %44,8 Selahattin Demirtaş %0,9 %4,7 %82,4 %2,8 Figen Yüksekdağ %0,5 %4,8 %75,2 %0,0 AKP CHP HDP MHP
1 Kasım Seçimlerinde Hissedilen Duygular (Sık Sık Hissettim Yanıtı Verenlerin Oranı) Ümitlenmek %39,6 Gururlanmak %38,8 Coşkulanmak ya da heyecanlanmak %35,8 Endişelenmek %29,3 Üzülmek %25,7 Korkmak %24,1 Öfkelenmek %23,3 Ürkmek %19,2 %0 %20 %40 %60 Sayfa 36
1 Kasım Seçimlerinde Hissedilen Duygular (Sık Sık Hissettim Yanıtı Verenlerin Oranı) Gururlanmak %69,5 %8,4 %22,0 %16,5 Ümitlenmek %65,9 %17,7 %27,4 %20,3 Heyecanlanmak %63,9 %9,2 %19,2 %14,9 Korkmak %17,1 %37,1 %27,7 %23,7 Endişelenmek %13,1 %51,7 %37,7 %44,3 Üzülmek %11,2 %43,9 %33,8 %42,0 Ürkmek %11,0 %31,8 %22,6 %24,2 Öfkelenmek %10,0 %36,4 %33,3 %39,3 AKP CHP HDP MHP
Siyasi Konulardaki Görüşler (Katılıyorum Yanıtı Verenlerin Oranı) Ülkemizin Suriyede izlediği dış politika ülkemize göçmen akımına yol açmıştır. Türkiyenin gelişmesini engellemek isteyenler sürekli huzursuzluk Türkiyenin iyiliğini istemeyen bazı basın kuruluşları yabancı güçlerle işbirliği Türkiyede her farklı görüşe yer bulunur. Suriyenin kuzeyinde bir Kürt devleti kurulması Türkiyenin huzurunu tehdit Ortadoğu politikasına karışmak ülkemizin huzurunu kaçırır. Ülkemizi yönetenlerin büyük kısmı yolsuzluklara bulaşmıştır. Ülkemizi yönetenler her geçen gün daha baskıcı davranmaktadır. Türkiyede bazı siyasetçiler IŞİDi desteklemektedir. Güneydoğu bölgesi yeterince zenginleşirse Kürt sorunu diye bir şey kalmaz. Aleviler gibi azınlıkta bulunanların özgürlükleri kısıtlanmaktadır. Ülkemizi terk etmiş olan Ermeni, Rum ve Musevilere malları iade edilmelidir. Kürt sorununun en iyi çözümü bölgeye özerklik verilmesidir. %29,4 %28,8 %47,2 %83,1 %76,3 %72,4 %71,0 %70,8 %70,5 %66,7 %59,4 %59,0 %57,7 %0 %20 %40 %60 %80 %100 Sayfa 38
İktidar Partisi- Muhalefet İlişkisi İktidar işler yavaşlasa da mutlaka diğer partiler tarafından denetlenmelidir. %51,2 Eğer hükümet ve iktidar partisi muhalefetin sözünü daha fazla dinleseydi, ülkemiz daha iyi bir durumda olurdu %45,9 Muhalefet partileri hükümetin işine fazla karışıp yavaşlatıyor. %36,0 Eğer hükümet ve iktidar partisinin işine karışılmasaydı, ülkemiz daha iyi bir durumda olurdu. %37,8 Bilmiyor / Cevap yok %12,8 Bilmiyor / Cevap yok %16,3 %0 %20 %40 %60 %0 %20 %40 %60 Sayfa 40
İktidar Partisi- Muhalefet İlişkisi AKP %65,4 %26,9 AKP %70,0 %16,4 CHP %7,3 %84,9 CHP %3,7 %85,8 HDP %10,9 %65,5 HDP %17,1 %62,9 MHP %19,0 %72,4 MHP %18,9 %65,1 %0 %20 %40 %60 %80 %100 Muhalefet partileri hükümetin işine fazla karışıp yavaşlatıyor. İktidar işler yavaşlasa da mutlaka diğer partiler tarafından denetlenmelidir. %0 %20 %40 %60 %80 %100 Eğer hükümet ve iktidar partisinin işine karışılmasaydı, ülkemiz daha iyi bir durumda olurdu. Eğer hükümet ve iktidar partisi muhalefetin sözünü daha fazla dinleseydi, ülkemiz daha iyi bir durumda olurdu Sayfa 41
Gezi Protestoları nın Değerlendirilmesi Gezi eylemleri, kendi çıkarları doğrultusunda AK Parti hükümetini zayıflatmak ve yıkmak isteyen dış güçlerin parmağının 49,5% Gezi eylemleri, Türkiye de belirli hükümet politikalarına tepki gösteren birçok vatandaşı birleştiren barışçıl bir ifade 31,9% Bilmiyor / Cevap yok 18,6% %0 %20 %40 %60 Sayfa 42
Gezi Protestoları nın Değerlendirilmesi AKP %7,8 %82,9 CHP %72,8 %11,7 HDP %41,9 %22,3 MHP %39,9 %41,1 %0 %20 %40 %60 %80 %100 Gezi eylemleri, Türkiye de belirli hükümet politikalarına tepki gösteren birçok vatandaşı birleştiren barışçıl bir ifade Gezi eylemleri, kendi çıkarları doğrultusunda AK Parti hükümetini zayıflatmak ve yıkmak isteyen dış güçlerin parmağının Sayfa 43
Başkanlık Sistemine Destek Tamamen destekliyorum %17,2 AKP %17,6 %66,3 Biraz destekliyorum %17,5 CHP %80,1 %4,9 Pek desteklemiyorum %13,2 HDP %53,9 %13,3 Hiç desteklemiyorum %31,5 MHP %67,7 %14,6 %0 %20 %40 %60 %0 %20 %40 %60 %80 %100 Desteklemiyorum Destekliyorum Sayfa 44
Ülkeyi Terk Etmek Konusundaki Görüşler Başka Ülkelere Taşınmayı Düşünenlere Hak Verme %14,3 Başka bir ülkeye taşınmayı isteyenlerin oranı %10,8 %0 %10 %20 Sayfa 45
Ülkeyi Terk Etmek Konusunda Görüşler Ülkeyi Terketmek İsteyenlerin Oranı Ülkeyi Terk Edenlere Hak Verenlerin Oranı AKP %5,4 AKP %8,8 CHP %21,4 CHP %22,8 HDP %13,3 HDP %14,8 MHP %6,2 MHP %14,7 %0 %20 %40 %0 %20 %40
Kurumlara Güvenenlerin Oranı Ordu %75,2 Üniversiteler %65,4 Cumhurbaşkanlığı Belediyeler Mahkemeler Hükümet Meclis %56,1 %55,2 %54,7 %54,2 %51,4 Siyasi partiler %38,7 Avrupa Birliği Birleşmiş Milletler NATO %24,0 %22,9 %27,6 %0 %20 %40 %60 %80 %100 Sayfa 47
Siyasi Parti Taraftarları ve Kurumlara Güven (Güvenenlerin Oranı) Hükümet %92,3 %13,3 %11,5 %35,7 Cumhurbaşkanlığı %91,7 %16,1 %18,1 %38,0 Ordu %90,3 %67,6 %31,2 %74,0 Meclis %80,7 %21,5 %14,5 %35,6 Belediyeler %79,3 %31,9 %34,0 %35,2 Mahkemeler %78,2 %33,9 %25,6 %35,2 Üniversiteler %75,7 %64,5 %37,4 %55,7 Siyasi partiler Avrupa Birliği NATO Birleşmiş Milletler %57,7 %34,4 %33,3 %30,7 AKP %18,6 %25,9 %12,1 %19,1 CHP %20,4 %24,9 %17,7 %24,9 HDP %26,4 %14,8 %14,7 %13,5 MHP
Temel Bulgular 1. Aynı Dünyada Yaşamıyoruz 2. Partililerle Kimlikler Örtüşmüş 3. Siyasi Görüş Farklılıkları Sosyal Mesafeye Dönüşmüş 4. Geçmişe Göre Ayrılıklar Artmış, Gelecekte De Artması Bekleniyor 5. Siyasal Konuları Sağduyumuzla Değil, Parti Aidiyetimizle Değerlendiriyoruz 6. Farklı Mecralardan Bilgileniyor, Diğer Mecraları Taraflı Buluyoruz 7. Sosyal Medya Farklı Bilgileri Getirmiyor, Kendi Görüşümüzü Yansıtıyor
En Fazla Haber Alınan Gazeteler Hürriyet Posta Sözcü Sabah Cumhuriyet Özgür Gündem Zaman Haber Türk Milliyet Yeni Şafak Yeniçağ Birgün Diğer %0,5 %0,5 %1,0 %3,4 %2,4 %2,0 %1,8 %1,7 %3,0 %5,3 %5,7 %11,0 %11,6 %0 %10 %20 Sayfa 50
En Fazla Haber Alınan Gazeteler Sabah %10,3 %1,3 %0,0 %2,2 Posta %10,3 %11,9 %9,0 %13,4 Hürriyet %7,6 %20,2 %8,9 %13,9 Haber Türk %2,3 %0,5 %4,1 %2,0 Zaman %2,0 %0,0 %6,1 %2,2 Yeni Şafak %1,9 %0,0 %0,0 %0,0 Milliyet %1,4 %1,9 %1,0 %4,8 Özgür Gündem %0,8 %1,0 %17,7 %0,8 Sözcü %0,6 %19,3 %0,8 %3,4 Yeniçağ %0,6 %0,0 %0,0 %2,4 Cumhuriyet %0,2 %11,1 %2,8 %2,9 AKP CHP HDP MHP
Gazeteler Taraflı mı? (Taraflı Yanıtlarının Oranı) Zaman %72,8 Sözcü %66,6 Cumhuriyet %65,3 Sabah %65,2 Milliyet %61,6 Hürriyet %57,9 Yeniçağ %57,8 %0 %20 %40 %60 %80 %100 Sayfa 52
Gazeteler Taraflı mı? (Taraflı Yanıtlarının Oranı) Hürriyet %61,6 %54,0 %49,9 %57,1 Zaman %73,6 %76,9 %56,7 %77,2 Yeniçağ %57,8 %60,5 %52,4 %58,7 Sözcü %69,5 %70,1 %53,9 %67,1 Sabah %61,1 %73,5 %58,9 %73,4 Milliyet %61,6 %63,5 %56,7 %64,7 Cumhuriyet %68,2 %64,7 %56,7 %66,4 AKP CHP HDP MHP
Takip Edilen Televizyon Haberleri Fox TV ana haber ATV ana haber Kanal D ana haber TRT ana haber Star TV ana haber Show TV ana haber A Haber CNN Türk NTV Haber Türk TV Kanal 7 ana haber Samanyolu TV ana haber Kanal 24 S Haber (Samanyolu Haber) %1,3 %0,8 %0,7 %2,9 %4,5 %5,7 %8,5 %8,2 %11,3 %12,1 %19,1 %25,5 %30,8 %30,6 %0 %20 %40 Sayfa 54
En Fazla Haber Alınan Televizyon Kanalları ATV %44,3 %11,2 %25,0 %31,5 TRT %28,9 %6,1 %4,1 %24,6 Kanal D %23,6 %26,3 %35,5 %22,6 A Haber %17,1 %1,0 %3,9 %0,7 Show TV %15,7 %5,8 %6,5 %11,6 Fox TV %15,2 %55,1 %28,5 %40,5 Star TV %12,8 %10,5 %13,1 %11,9 Kanal 7 %4,1 %0,5 %6,2 %2,0 Haber Türk TV %3,6 %5,2 %6,0 %5,8 NTV %3,4 %9,3 %1,8 %11,7 CNN Türk %3,3 %13,2 %19,3 %7,8 AKP CHP HDP MHP
Temel Bulgular 1. Aynı Dünyada Yaşamıyoruz 2. Partililerle Kimlikler Örtüşmüş 3. Siyasi Görüş Farklılıkları Sosyal Mesafeye Dönüşmüş 4. Geçmişe Göre Ayrılıklar Artmış, Gelecekte De Artması Bekleniyor 5. Siyasal Konuları Sağduyumuzla Değil, Parti Aidiyetimizle Değerlendiriyoruz 6. Farklı Mecralardan Bilgileniyor, Diğer Mecraları Taraflı Buluyoruz 7. Sosyal Medya Farklı Bilgileri Getirmiyor, Kendi Görüşümüzü Yansıtıyor
Sosyal Medya Kullanımı Twitter'da Takip Ettikleriyle Siyasi Görüşleri Uyumlu Olanlar %71,7 Twitter'da Siyasi Görüş Paylaşanlar %19,5 Facebook'taki Arkadaşlarıyla Siyasi Görüşleri Uyumlu Olanlar %67,8 Facebook'ta Siyasi Görüş Paylaşanlar %15,8 %0 %20 %40 %60 %80 Sayfa 57
Sosyal Medya Kullanımı ve Partizanlık AKP %17 %70 AKP %11 %73 CHP %18 %71 CHP %35 %80 HDP %15 %79 HDP %25 %67 MHP %14 %54 MHP %15 %64 %0 %20 %40 %60 %80 %100 Facebook u sık sık siyasi görüşlerimi paylaşmak için kullananlar Facebook'ta arkadaşlarının görüşleri uyumlu %0 %20 %40 %60 %80 %100 Twitter ı sık sık siyasi görüşlerimi paylaşmak için kullananlar Twitter'da takip ettiklerinin görüşleri uyumlu
Teşekkürler ve Sorular emre.erdogan@bilgi.edu.tr