Acısıyla editörden Tükenen zamanların ardından boş sayfaların başına şöyle yazılır; Acısıyla, tatlısıyla Bende boş bir sayfa bulmuşken odamızda 42. dönem sonunda mesleki durumumuzu anlatmak için cümlelerime ancak şu şekilde başlayabiliyorum; Bir dönemin daha sonuna geldik, başında neysek şimdi bir adım öne bile ilerleyemedik. Eğitim dedik fakülte sayısını arttırdık, hayvancılık dedik ithal hayvan aldık, yasa dedik mesleki çıkarları korumayan yasalar çıkardık. Yani ülkemizin içinde bulunduğu siyasi kargaşadan bizde nasibimizi aldık. Kargaşa dediysek de görüşlerden veya siyasi partilerin neler yaptıklarında bahsetmiyorum. Geleceğe yönelik politikaları olmayan, her geçen yıl gömlek değiştirir gibi değişen yasalardan bahsediyorum. Bir ülkenin önümüzde ki 10 yılda ne yapacağı belli olmaz mı? Alınan kararlar, verilen vaatler yerine getirilmez mi? Önünü göremediğimiz bir yolda gözlerimiz ağma, etraftaki herkes gömmüş başlarını toprağa, ne ülkemin üretkenliğini görüyoruz, nede kaybettiğimiz değerlerin farkındayız. Problemlerle kavrulan mesleğimizde gerçekten çalışan meslektaşlarımızın da olduğunu biliyorum fakat konuşması, sorunların dile getirilmesi gereken şu dönemde kimseyi meydanlarda Veteriner Hekim Canberk TİFTİKÇİOĞLU Editör vetberk@gmail.com göremiyoruz. Mesleği icra etmek tabi ki önemli ama meslekteki birçok değeri kaybettikten sonra istenildiği kadar mesleği icra edelim. Kendimiz çalarız, kendimiz dinleriz. Hepimiz şunu çok iyi biliyoruz ki hayvan hastalıklarında tedavi hekimliği değil, korucu hekimliğin daha önemli olduğunu. Ne yazık ki bu kuralın aynısı kendi mesleğimiz içinde geçerlidir. Değerlerimizi koruyamazsak akan kanı durdurmak için tedavi etmek için çırpınıp dururuz. Sesimizin yetiştiği yere kadar mesleki çıkarlarımıza sahip çıkmak adına bu konuda bizlere destek olma zorunluluğu olan odalarımıza, birliğimize ve derneklerimize arka çıkmamız gereklidir. İçinde görev alınmadan meslek örgütlerimizde yapılan çalışmaların ne kadar zor ve yorucu olduğu bilinmiyor. Olan bitenin arkasından ahkam kesmek yerine olayların tam ortasında siz meslektaşlarımı da bekliyorum. Hiçbir şeye ihtiyacımız yok, yalnız bir şeye ihtiyacımız vardır; çalışkan olmak (M. Kemal ATATÜRK). Kırk ikinci dönemde görev alan meslektaşlarıma yaptıkları çalışmalardan dolayı sonsuz teşekkürü bir borç bilir, yeni dönemde görev alacak meslektaşlarımıza başarılar dilerim. 2 Ağustos 2010
Tek Yürek Tek Ses Meslekler Arası Bowling Turnuvası Düzenledik Dünya Süt Gününü Kutladık III. Türk Veteriner Hekimliği Kurultayı Yapıldı III. Türk Veteriner Hekimliği Kurultayı sonuç Bildirgesi Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi 2010 Mezuniyet Törenine Katıldık Öğrencilerimize Odalar Hakkında Bilgi Verdik Hayvan Refahı Açısından Hayvanat Bahçesi Konferansına Katıldık Odamızın 56.yılı Etkinliği adına Panel Düzenledik Ulusal Halk Sağlığı Sempozyumuna Katıldık Klinisyen Meslektaşlarımız için Forum Düzenledik Köpeklerde Davranış Bozukluklarının Tedavisi Eğitim Semineri Düzenledik Akredite Veteriner Hekim Kursu Düzenledik AB Genel Sekreterliğini Ziyaret Etik Türk Veteriner Hekim Birliği Vakfının Ziyareti Gıda Mühendisleri Odasını Ziyaret Ettik Sığırlarda Neospora caninum Enfeksiyonları Röportaj- Uz.Vet.Hek. Funda Uludağ Çetinkaya ya Mesleğimizi Sorduk 5996 Sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu Hakkında Odamızın Görüşü Yönetimden Son Haberler Ülkede Şap Alarmı 4 6 6 7 8 11 11 11 12 12 12 13 13 14 14 14 19 22 26 30 31 içindekiler Ağustos 2010 3
Değerli Meslektaşlarım Ümit DUMAN AVHO Yönetim Kurulu Başkanı Bu şerefli bayrağı Eylül 2010 da yapılacak 43.Olağan Genel Kuruluna en iyi şekilde temsil etmeye çalışarak getirdik siz değerli meslektaşlarımıza karşı bir hatamız olduysa gençliğimize verip affetmenizi dilerim. Haziran 2010 tarihinde yayınlanan veteriner hizmetleri,bitki sağlığı, gıda ve yem kanunu ülkemizin AB de 12.fasılın açılması için gerekli bir kanundu bu kanun mecliste kabul edildi ama maalesef veteriner hekimlerin görüşleri önemsenmeden çıktı bu kanunda bir çok eksiklik var ve yeni çıkacak yönetmelikler bu nedenle çok önemli.önümüzdeki zamanda mesleğimiz ve ülkemiz açısından çıkacak olan yönetmelikler son derce titizlikle takip edilmesi gereken bir konudur. Tek Yürek Tek Ses inancıyla 21 Eylül 2008 seçimlerinden sonra 42.dönem olarak göreve başladık. Ağustos 2009 da Başkanımız Nuri ÇAĞIŞ ın istifasıyla yönetim kurulu üyesi olarak başkanlık bayrağını teslim aldım.yönetim olarak asil ve yedek ayrımı yapmadan seçilmiş değerli arkadaşlarımızla birlikte demokrat, laik kimliğimizle mesleğimizin çıkarlarını gözeterek tüm siyasi düşüncelerden uzak, kişi hak ve özgürlüklerine saygılı, kişiler arasında ayrım gözetmeden çağdaş hukuk devletine inanan üreten ve ürettiğini paylaşan bir meslek odası olmak için gecemizle gündüzümüzle çalıştık, evimizi,işimizi ihmal ettik, işten ayrılmak zorunda kaldık ama yılmadık inancımız mesleğimizde yapılmayanları yapmak mesleğimizi daha fazla toplum önünde yüceltmekti ama benim başkanlığım döneminde kısa sürede ancak yapabildiklerimizi yapmaya çalıştık, gerçekleştiremediğimiz faliyetlerimiz içinde sizlerden özür diliyorum. Son 2 yıl içinde ülkemizin hayvancılık sorunlarının maalesef yanlış politik uygulamalar sonucunda dibe vurduğunu üzülerek takip ettik hayvancılıkla iç içe olan bir meslek odası olarak yetkilileri sürekli kötü gidişat hakkında bilgilendirmemize (paneller, seminerler, tv programları, birebir görüşmeler vs) rağmen çiftçilerimize büyük bir darbe vuran hayvancılık ithalatı başladı ve bu durumun sonu da şuan gözükmemektedir. Ülkemizin yapması gereken şey ulusal anlamda bir hayvancılık politikası oluşturmak ve bunu kararlı bir şekilde sürdürmektir. Ulu önderimiz Atatürk milli varlığımızın temeli hayvancılıktır, tarımdır demesiyle aslında ülkemizin ekonomik yapısını çizmiştir ama yanlış politik uygulamalar hayvancılığımızı bugünkü hale getirmiştir. Benim umudum yeni nesil genç meslektaşlarımızın ülkemiz hayvancılığının içine düşmüş olduğu bu karamsar tablodan çıkartacaklarına ve önümüzdeki yıllarda ülkemizi hayvan ihracatı yapacak duruma getireceklerine inanıyorum. Saygı ve sevgilerimle. 4 Ağustos 2010
Ülkemizin hayvancılığına son darbeyi vurmak için elinden gelen bütün gayretiyle çalışan hükümetimize Veteriner Hekimler olarak teşekkür ederiz. Tarım ve Köyişleri Bakanımız Mehdi Ekerin, et ithalatı için pazar araştırması yaptıklarını açıklaması ve çalışmayı 1 hafta içinde sonuçlandıracaklarını belirtmesiyle zaten üreticimizin kötü durumu bu açıklamayla dibe vurmuş oldu ve hayvancılığımızı bitirme noktasına getirdi. 20 Mart 2010 günü Ankara Bölgesi Veteriner Hekimler Odası tarafından düzenlenen Türkiyenin Hayvancılık Politikası ve Et Fiyatlarındaki Artış konulu panelde Tarım Bakanlığımızın üst düzey yetkililerinin de panelist olarak yer aldığı toplantıda bakanlık yetkilileri et ithalatı yapmayacaklarını belirtmişlerdi. Bu panelde Veteriner Hekimler, Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği, Yem Sanayicileri Birliği de et ithalatıyla ilgili gerçekleri ve et ithalatının yapılmasıyla hayvancılığımızı bitirme noktasına getirileceğini kamuoyuyla paylaşmışlardı. Bakanımızın son günler de yaptığı açıklamalar da geçen hafta içinde sektörle birlikte toplantı yaptıklarını ifade etmektedir ancak Veteriner Hekimlerin çağrılmadığı bir toplantıda ülkemizin hayvancılığının kötü gidişatını durdurmak için kararlar alınmamış aksine dibe vurdurmak için kararlar alınmış ve Veteriner Hekimlerin görüşlerine önem verilmemiştir. Türkiye, mevcut sosyo- ekonomik ve coğrafi yapısıyla her Türkiye nin Hayvancılığına Son Darbe türlü hayvansal üretime uygun ve çok önemli bir potansiyele sahiptir. Ancak, ülkenin sahip olduğu bu potansiyel yanlış planlama ve uygulamalar sonucu verimli bir biçimde kullanılamamaktadır. Et Fiyatlarını İndirmek İçin Alınacak Tedbirler; Hayvancılık desteklemelerindeki yetersizliğin ve istikrarsızlığın önüne geçilmeli Kayıt dışı üretim,hastalıklar ile mücadele için bütçede ayrılan ödeneğin arttırılması Kırmızı ette piyasa düzenleme kurumunun oluşturulması, Sığır ve koyun ıslahına yönelik desteklerin etkin hale getirilmesi, Meraların geliştirilmesi ve yem bitkileri tarımına önem verilmesi, Karma yem kullanımı desteklenmesi.karma yem fiyatları, kullanımı özendirecek seviyede tutulması Et ithaline gitmek; ülkemiz hayvan üreticisini, et ihracatçısı ülkelerin acımasız rekabetiyle karşı karşıya getirecektir. İlerlemiş ülkelerin ellerindeki stokları eritmek için işlerine yaramayan hayvanları ülkemize sokmak için yapılan oyuna düşmemiz gerekiyor. Kasaplık hayvan ve et ithali ile ilgili alınacak bir karar, Türkiye Hayvancılığının sonu olacaktır. Ankara Bölgesi Veteriner Hekimler Odası 43. Olağan Genel Kurul Çağrısı 6343 sayılı Yasa hükümlerine göre kurulan Odamız, yine aynı Yasa nın 23. Maddesi gereğince 43. Olağan Genel Kurulunu yapacaktır. 1. Gün:25 Eylül 2010 Cumartesi günü saat 10.00 da Sağlık 1 sok. No:36/3 nolu adreste bulunan Ankara Bölgesi Veteriner Hekimler Odası Toplantı Salonunda Genel Kurul, Çoğunluk sağlandığı taktirde, 2.Gün: 26 Eylül 2010 Pazar günü saat 09.00-17.00 arası aynı adreste Oda seçimleri yapılacaktır. Birinci toplantıda çoğunluk sağlanmadığı takdirde 2. toplantı; 1. Gün 02 Ekim 2010 Cumartesi günü saat 10.00 da Çankaya Bel. Yılmaz Güney Sahnesi- Eski Maltepe Pazarı Karşısı- Maltepe/Çankaya- Ankara adresinde bulunan toplantı salonunda Genel Kurul, 2. Gün: 03 Ekim 2010 Pazar günü saat 09.00-17.00arası Sağlık Sok. 21/1 Sıhhıye- Ankara adresinde bulunan Veteriner Hekimler Derneği toplantı salonunda Oda seçimleri aşağıda belirtilen gündem maddeleri gereğince yapılacaktır. Bilgilerinize sunarız. Ankara Bölgesi Veteriner Hekimler Odası-Yönetim Kurulu 1. Gün 1. Açılış ve Saygı duruşu 2. Kongre divan Başkanı ve Üyelerin Seçimi 3. Oda Başkanının Konuşması 4. Konukların Konuşması 5. Oda Yönetim ve Denetleme Kurulu Raporlarının Okunması ve Görüşülmesi 6. Oda Yönetim ve Denetleme Kurulu Raporlarının Aklanması 7. 43. Dönem Bütçe Taslağının Görüşülmesi ve Karara Bağlanması 8. Dilek ve Temenniler 2. Gün 1. Seçimler 2. Kapanış Ağustos 2010 5
Meslekler Arası Bowling Turnuvası Düzenledik haberler Dünya Süt Gününü Kutladık 21-25 Mayıs tarihleri ülkemizde ve dünyada süt günü olarak kutlanıyor. Oda olarak herkese sütün tadını tekrar hatırlatmak için 21 Mayıs Cuma günü Ankara Kızılay meydanın da meslektaşlarımız ve öğrencilerimizle buluştuk. Hep beraber beyaz önlüklerimizi giyip halkımıza, çocuklarımıza süt dağıtıp sütün ve mesleğimizin bu sektör için öneminden bahsettik. Halkımızın ve basın mensuplarının yoğun ilgisiyle karşılaştık. 15 Mayıs günü Gıda Mühendisleri ve Ziraat Mühendisleri Odasıyla birlikte ilk defa 3 meslek kuruluşunun üyeleri bir araya gelerek sosyal bir etkinlikte buluştuk. Her dönemde bu 3 meslek örgütünün ülkemiz gıda sektörü, hayvancılığı ve tarımı için bir arada birçok çalışmaya imza atmışlardır. Oda olarak çalışma hayatı dışında farklı meslek gruplarını aynı organizasyonda ilk kez bir araya toplamayı başardık. Turnuva boyunca mesleki çıkarların unutulduğu samimi bir sohbet ortamında güzel saatler geçirdik. Turnuva sonunda Veteriner Hekimlerimizin kupasını Gıda Mühendisleri Odası Genel Başkanı Petek ATAMAN, Ziraat Mühendislerinin kupasını Ankara Bölgesi Veteriner Hekimleri Odası Başkanımız Ümit DUMAN, Gıda Mühendislerinin Kupasını da Ziraat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Üyesi Melahat AVCI BİRSİN takdim etmiştir. Türkiye Gıda Mühendisleri Odası Genel Başkanı Petek ATAMAN ve Türkiye Ziraat Mühendisleri Odası Genel Başkanı Gökhan GÜNAYDIN a vermiş oldukları destek için teşekkür eder gelecek dönemlerde yapılabilecek etkinler için başlangıç olmasını temenni ederiz. 6 Ağustos 2010
III. Türk Veteriner Hekimliği Kurultayı Yapıldı 23-24-25 Nisan 2010 tarihleri arasında Ankara da III. Türk Veteriner Hekimliği Kurultayı yapıldı. Bu kurultaya Ankara odası olarak başından sonuna kadar takip ettik. Kurultayımıza başta Dünya Veteriner Hekimleri Birliği Başkanı, meslektaş milletvekilleri, mesleki örgüt başkanlar, temsilcileri ile bazı fakültelerimizin dekanları ve diğer davetliler katılmışlardır. Önce delegelere ve meslek örgütlerine gönderilen kurultay kitabında yer alan komisyon raporları okundu ve tartışıldı. İkinci günü daha önceden oluşturulmuş olan ve kurultay komisyon raporları kitabında da isimleri yer alan komisyon çalışmalarına geçildi ayrıca ikinci gün 25 Nisan Dünya Veteriner Hekimler Gününe denk geldiği için Anıtkabir de Atamızı ziyaret ettik. Dünya Veteriner Hekimleri Günü vesilesiyle düzenlenen at yarışı etkinliklerine katıldık. Türk Veteriner Hekimleri Birliğimizin, Büyük Birlik Partisi Genel Başkanı rahmetli Muhsin Yazıcıoğlu na onur ödülü ve 2010 yılı hizmet ödüllerini Dr. Yücel Akıncı, Dr. Yakup Hamzaçebi, Prof. Dr. Nihat Bayşu ile CHP Burdur Milletvekili Ramazan Kerim Özkan a verdiği törenlere katıldık. Çalışmalar oldukça yoğun bir tempoda geçti. Mesleki sorunların çokluğu, ilgili çalışmaların yoğun geçmesini sağladı. Her komisyon çalışmasından sonra tartışmalar yapıldı ve çözüm yolları ortaya konuldu. Baştan sona tüm konuşma, tartışma ve öneriler kayıtlara geçti. Sonuç olarak bir rapor hazırlandı ve bu rapor için izleme kurulu kuruldu. Kurultayımızın ve Dünya Veteriner Hekimler gününün bütün meslektaşlarımız için hayırlı olmasını ve mesleğimiz adına başarılı günler getirmesini dileriz. AVHO Yönetimi Ağustos 2010 7
III. TÜRK VETERİNER HEKİMLİĞİ KURULTAYI SONUÇ BİLDİRGESİ 23-25 Nisan 2010 - Ankara III. Türk Veteriner Hekimliği Kurultayı, (TVHB)Türk Veteriner Hekimleri Birliğinin öncülüğünde, veteriner hekim milletvekilleri, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Merkez ve Taşra teşkilatı bürokratları, Dünya Veteriner Hekimleri Birliği Başkanı, TVHB Merkez Konseyi Başkanı, veteriner fakülteleri dekanları, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının temsilcileri, Veteriner hekim odaları başkanları, meslek örgütleri ve ihtisas dernekleri başkanları ile ilgili özel sektör temsilcilerinden oluşan 500 Kurultay Delegesinin katılımıyla 23-25 Nisan 2010 tarihleri arasında Ankara da toplanmıştır. 1-) Yapılan genel değerlendirmede, aşağıda yer verilen konulara dikkat çekilmiştir. Sağlıklı nesillerin oluşturulmasında hayvansal ürünlerin vazgeçilmez stratejik ürünler olması gerçeği göz önünde bulundurularak, ülkemizde hayvansal ürünlerin yeterli ve sağlıklı olarak tüketilebilmesi için gerekli önlemler alınmalıdır. Dünyada, tarım ve hayvancılığını geliştirmeden ekonomik kalkınmasını başarmış ülke yoktur. Bu gerçek dikkate alınarak, ülkemizde kişi başına düşen hayvansal ürün tüketiminin gelişmiş ülkelerdeki düzeye ulaşabilmesi için hayvansal üretim arttırılmalı ve hayvancılığın tarım içindeki payı % 50 lere çıkarılmalıdır. Bunu sağlamak için hükümetlerden bağımsız Sürdürülebilir Ulusal Hayvancılık Politikaları oluşturulmalı; bu amaca ivme kazandırmak için de 2011 yılı Hayvancılık Yılı olarak ilan edilmelidir. Bu çalışmalarda hayvan sağlığı temel alınmadan yapılacak desteklemelerin hayvancılığın gelişmesine fazla bir katkı sağlamayacağı dikkate alınmalıdır. Günümüzde küresel pandemik tehditlere neden olan Kuş Gribi, Domuz Gribi, SARS gibi hayvanlardan insanlara bulaşan hastalıklarla (zoonozlar) mücadelede, sağlıklı yaşam için insanların vazgeçilmez temel hakkı olan gıda güvenliği ve güvencesi ile yaşanabilir ve sürdürülebilir bir çevrenin sağlanmasında veteriner hekimlerin rolü Mesleğimizi Stratejik bir konuma getirmiştir. Nitekim zoonotik hastalıkların küresel güvenliği tehdit edecek boyutlara ulaşacağı, ülkelerde sosyal ve siyasal istikrarsızlığa yol açacağı bazı ülkelerin istihbarat raporlarında yer almıştır. İnsanlık tarihi bugüne kadar Tarım Devrimi, Sanayi Devrimi, Genetik Devrimi ve 21 inci yüzyılla birlikte başlayan Bilgi Devrimi olmak üzere dört büyük devrim yaşamıştır. Bu devrimlerin her biri ulusları, toplum katmanlarını, her türlü sosyal yapıyı etkilediği gibi veteriner hekimliği mesleğini de derinden etkilemiştir. Başlangıçta ön planda olan klasik veteriner hekimlik yaklaşımı, yerini sürü sağlığını ve işletme yönetimini öngören koruyucu hekimliğe bırakmıştır. Gelişmiş ülkeler, bu yaklaşımla ilgili plan ve projeleri uygulamaya koymuşlardır. Çevre kirliliği ve ekolojik dengedeki bozulma birçok mikroorganizmaya tür barajını aşarak yeni konakçıları enfekte etme yeteneği kazandırmış; bu durum, veteriner hekimliğinde kapsamlı çalışmaların yapılabileceği yeni bir hastalık tanımı olan Ekodemik kavramını ortaya çıkarmıştır. Mesleğimiz açısından ortaya çıkan bu değişim ve gelişmeler, önümüzdeki dönemde yapılacak çalışmalarda ön planda tutulmalıdır. 2-) Komisyon Raporları ile ilgili değerlendirmelerde, aşağıdaki hususların kamuya açıklanması kararlaştırılmıştır: Türkiye de ülke nüfusu ve hayvan varlığı göz önünde alın- 8 Ağustos 2010
artı değer üreten toplum kesimlerinin, küresel sermayenin madan ihtiyacından fazla veteriner fakültesi açılmış ve veteriner fakültesi sayısı bugün 21 e ulaşmıştır. Bu nedenle yeni fakülte açılmamalı, veteriner fakültelerinde ve sağlık bilimleri enstitülerinde lisans ve lisansüstü düzeyde eğitim-öğretim, çağdaş ölçütler ve yeni yönelimler dikkate alınarak düzenlenmelidir. Veteriner hekimliği hizmetlerinin kalitesi açısından yaşamsal öneme sahip olan uzmanlık eğitimi yasal zemine oturtularak, en kısa zamanda yeniden başlatılmalıdır. Veteriner hekimlerin mezuniyet sonrası sürekli eğitimleri yasal düzenlemeler ile zorunlu hale getirilmeli, sürekli eğitim TVHB koordinasyonunda, veteriner fakülteleri, diğer ilgili eğitim kurumları, Bakanlık ve meslek örgütleri tarafından verilmelidir. Muayenehane açarak serbest veteriner hekimlik yapacak veteriner hekimlerin bilgi, beceri ve meslek mevzuatı konularında belli bir mesleki tecrübe kazanmalarını sağlamak için 6 aydan az olmamak üzere bir staj dönemi geçirmeleri konusunda yasal düzenlemeler yapılmalıdır. Türk Veteriner Hekimleri olarak, Cumhuriyetimizin 100. yılında, 2023 vizyonu olan Dünyanın En Saygın Mesleği Olmak hedefini gerçekleştirmeye yönelik çalışmalar en önemli ve öncelikli mesleki politikamız olmalıdır. Ülkemizin veteriner hekimliği hizmetleri, hayvancılık politikaları ve gıda güvenliği açısından dünya ile bütünleşmesi için meslek mevzuatımız, uluslar arası kurallara uygun olarak yeniden düzenlenmelidir. Değişen ve gelişen dünyada, veteriner hekimliği mesleğinin vizyonu da değişmiştir. Çiftlikten Sofraya Gıda Güvenliği, veteriner halk sağlığı, genetiği değiştirilmiş organizmalar, klonlama, kültür balıkçılığı, antimikrobiyel direnç, ev ve süs hayvancılığı, hayvan refahı, yaban hayatı vb. alanlar mesleğimiz açısından ön plana çıkmıştır. Eğitim kurumları, meslek örgütleri ve veteriner hekimler değişen bu rol modeli çerçevesinde kendilerini yenilemeli; stratejilerini ve çalışmalarını buna göre yapılandırmalıdırlar. Ülkemiz hayvancılık işletmelerinin çoğunluğunu oluşturan küçük ölçekli işletmeler ile tarım ve hayvancılıkla geçinen ve karşısında yok olmadan yaşamlarını sürdürebilmesi için örgütlenmeleri desteklenmelidir. Saygın bir meslek kimliğinin oluşturulması ve mesleki aidiyet duygusunun geliştirilmesi için eğitim-öğretimden mesleki uygulamalara kadar her alana yönelik etik-deontolojik ilke ve kurallar çağdaş ölçütler çerçevesinde yeniden düzenlenmeli ve bu ilke ve kurallara uyulması sağlanmalıdır. AB nin uyguladığı kurallar, (OIE) Dünya Hayvan Sağlığı Teşkilatının hayvan sağlığı, halk sağlığı ve gıda güvenliği açısından ortaya koyduğu kuralların mevzuata aktarılarak uygulamaya konmuş şeklidir. OIE kuralları aynı zamanda Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) tarafından da uygulanmakta olup, uluslar arası ticarette tüm ülkeler için bağlayıcı hükümler içermektedir. Bu nedenle ülkemizdeki ilgili mevzuat ve uygulamaların AB müktesebatına uyumlaştırılması, veteriner hekimlik hizmetleri, halk sağlığı ve uluslar arası ticaret açısından gereklidir. Yaban hayatı ve hastalıkları konuları veteriner hekimliği eğitim programlarına dahil edilmeli, bu alandaki araştırmalar desteklenmeli, Çevre ve Orman Bakanlığında yaban hayatı ile ilgili yetersiz olan yapılanma geliştirilmeli, bunun için yeterli sayıda veteriner hekim istihdamı sağlanmalıdır. Ülkemizin coğrafi konumu nedeniyle yaygın olarak görülen salgın hayvan hastalıklarının kontrol altına alınması veya eradikasyonu için epidemiyolojik çalışmalara etkinlik ve süreklilik kazandırılmalıdır. Serbest veteriner hekimliğinde rekabete yol açan koşullar giderilmeli; muayene, tedavi ve kontrol ücretleri, veteriner hekim odalarının belirlediği asgari ücretlerin altında olmamalıdır. Hayvan hastalıkları ve gıda güvenliğinin sağlıklı bir şekilde takibi ve disiplini açısından Bakanlık dışında veteriner hekimlik hizmetlerinin sadece serbest veteriner hekimler tarafından verilmesi sağlanmalıdır. Tarım ve Köyişleri Bakanlığında 3000 veteriner hekimin görev yapmasına karşın; 6000 dolayında muayenehane, poliklinik ve hastanede serbest çalışan klinisyen veteriner hekim Ağustos 2010 9
sayısı 8500 e ulaşmıştır. Böylesine güçlü bir potansiyele sahip Laboratuar Uygulamaları) için gerekli mevzuat hazırlanmalı, serbest veteriner hekimlerden, hayvan sağlığı ve gıda güvenliği alanında yürütülen kamu hizmetleri açısından yetkilendirilmiş veteriner hekim olarak yararlanılması için gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. İşyeri veteriner hekimliğine yönelik günün koşullarına göre yasal düzenlemeler yapılmalıdır. resmi otorite oluşturulmalı ve denetçiler yetiştirilmelidir. Çiftlikten sofraya gıda güvenliği yaklaşımıyla hayvan kökenli gıdaların üretiminden tüketimine kadar gıda zincirinin her aşamasında veteriner hekim etkin olarak yer almalıdır. Bu amaçla Tarım ve Köyişleri Bakanlığında yeterli sayıda veteriner hekim istihdamı sağlanmalıdır. 3-) Kurultayda yukarıda yer verilen hususlara ek olarak; Bundan sonraki Kurultayların 5 yılda bir yapılması, Dünya Veteriner Hekimleri Birliğinin 2015 yılı Genel Kurulunun ülkemizde düzenlenmesi için yapılan çalışmalara hız verilmesi ve kurultay kararlarının takibi için bir Kurultay Sonuçlarını izleme komitesi kurulması kararlaştırılmıştır. Tüm ilgililere ve kamuoyuna saygı ile duyurulur. Türk Veteriner Hekimleri Birliği Veteriner sağlık ürünleri ile ilgili firma, üretim, ruhsat, dağıtım, satış, güvenli kullanım, kayıt, izleme, ilaç güvenliği gibi son derece önemli süreçler, öngörülen düzenlemeler kapsamında olmalı; sahada kalite ve etkinlik kontrolleri yapılmalı; Bakanlıktaki veteriner sağlık ürünleriyle ilgili birim en az daire başkanlığı seviyesinde yapılandırılmalıdır. Veteriner ilaçlarının kontrol dışı kullanımının engellenmesi için üretici(ithalatcı), veteriner ecza deposu ve serbest veteriner hekim kanalıyla kayıt altında kullanımı sağlanmalıdır. Veteriner aşı ve biyolojik ürünlerin üretim kalitesi ve izlenebilirliği açısından İİU(İyi İmalat Uygulamaları) ve İLU(İyi 10 Ağustos 2010
Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi 2010 Yılı Mezuniyet Törenine Katıldık 02 Temmuz 2010 Tarihinde Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi nin mezuniyet törenine Ankara Bölgesi Veteriner Hekimleri Odası Yönetimi olarak katıldık. Mezun olan tüm öğrencilerimizle birlikte Veteriner Hekim Yemini ne eşlik ettik ve ilk beşe giren(1- İlke KARAYEL, 2- Suat KABASAKAL, 3- Hidayet TUTUN, 4- Nil AKDOĞAN, 5- Damla ARSLAN) öğrencilerimize Başkanımız Ümit DUMAN tarafından hediyeleri verildi. Mezun olan tüm öğrencilerimize, meslek hayatlarında Ankara Bölgesi Veteriner Hekimleri Odası Yönetimi olarak başarılar dileriz. Öğrencilerimize Odalar Hakkında Bilgi Verdik Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültemizde öğrencilerimize Türk Veteriner Hekimler Birliğinin, Veteriner Hekim Odalarının yapısı, işleyişi, görevleri hakkında bilgi verdik. Öğrencilerimizden çok güzel geri dönüşler aldık, geleceğin yeni vizyonu konumunda ki veteriner hekim adaylarımıza başarılar dileriz. Hayvan Refahı Açısından Hayvanat Bahçesi Konferansına Katıldık 26 Nisan 2010 da Fakültemizin Hayvan Sever Öğrenci Topluluğu tarafından Almanya da hayvanat bahçesinin yöneticisi olan veteriner hekim Dr. Ramazan BOZTEPE konuşmacı olarak çağrıldığı hayvanat bahçelerinin genel yapısının ve gelecekte ki vizyonunun anlatılığı seminere oda Başkanımız Ümit Duman ve Genel Sekreterimiz Yasemin Saatçi katılmışlardır. Ağustos 2010 11
Odamızın 56. Kuruluş Yılı Etkinliği Adına Panel Düzenledik 20.03.2010 Tarihinde Odamızın 56. kuruluş yılı etkinliği adına Türkiye nin Hayvancılık Politikası ve Et Fiyatlarındaki Artış konusunda panel düzenledik. Panel öncesinde 30 yılını doldurmuş meslektaşlarımıza plaket verilmiştir. Plaket töreni ardından panele geçilmiştir. Oturum başkanlığını TVHB Merkez Konseyi Başkanı Dr. Mehmet ALKAN yapmıştır. Konuşmacı olarak panelimize; Tarım ve Köyişleri Bakanlığı- TÜGEM Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvancılık Daire Başkanı Mühittin EYİMAYA, Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesinden Prof.Dr.Engin SAKARYA, Veteriner Hekimler Derneği Genel Sekreteri Uz. Vet.Hek. Yalçın KÖKSAL, Türkiye Damızlık Sığır Yetiştiricileri Merkez Birliği Genel Sekreteri Dr. Hüseyin VELİOĞLU ve Türkiye Yem Birliği Başkan Yardımcısı Bekir TAŞKALDIRAN katılmıştır. Ulusal Halk Sağlığı Sempozyumuna Katıldık Ankara Tabipler odasının GDO ya ilişkin hazırlamış olduğu ve Ankara da bulunan odaların katılımıyla düzenlediği foruma odamız adına Prof. Dr. Hakan YARDIMCI katılmıştır. Forum sonucunda kendisine Tabipler Odası tarafından katılım belgesi verilmiştir. Klinisyenler Meslektaşlarımız İçin Forum Düzenledik 24 Mayıs Pazartesi Günü Ankara Bölgesi Veteriner Hekimleri Odamız ve Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültemiz birlikte ortaklaşa Ankara daki Serbest Klinisyen Veteriner Hekimlerimize yönelik olarak Klinik Veteriner Hekimliği Uygulamalarında Karşılaşılaşılan Deontolojik ve Etik Sorunlar adlı forum düzenledik. Forumda 7 ilde klinisyen veteriner hekimlerin deontolojik ve etik üzerine yaşamış olduğu sorunları ve bu sorunların çözüm yolları hakkında Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesinden Dr.Asuman KIZILTEPEYE sunum yapmıştır. 12 Ağustos 2010
Sunumun ardından Veteriner Hekimler Derneğimizin Başkanı Prof.Dr.Şakir DOĞAN TUNCER başkanlığında foruma katılan meslektaşlarımızla soru cevap şeklinde söyleşi yapılmıştır. Bu forumu ortaklaşa düzenlediğimiz ve bize ev sahipliği yapan fakültemizin dekanı Prof. Dr. Rıfkı Hazıroğlu ve dekan yardımcılarımız Prof. Dr. Feraye ALKAN, Prof. Dr. İksin Pişkin hocalarımıza, forumumuzda oturum başkanlığını yaparak bizleri onure eden Veteriner Hekimler Derneğimizin Başkanı Prof. Dr. Şakir DOĞAN TUNCER e,veteriner Hekimliği Tarihi ve Deontoloji A.B.D. Başkanı Doç. Dr. Tamay BAŞAĞACGÜL ve Yrd. Doç. Dr. Atilla ÖZGÜR hocalarıma vermiş oldukları destek için Ankara Bölgesi Veteriner Yönetim Kurulu olarak şükranlarımızı sunarız. Köpeklerde Davranış Bozukluklarının Tedavisi Eğitim Semineri Düzenledik 26.06.10 tarihinde Doğa Otel de Prof. Dr. Tamer DO- DURGA tarafından Köpeklerde Davranış Bozukluklarının Tedavisi eğitim semineri düzenlenmiştir. Seminerde köpeğin genel davranış özellikleri, davranış bozuklukları, nörotransmitter maddeler gibi konu başlıkları hakkında bilgi aktarılmıştır. Seminer sonunda eğitim sertifikaları katılımcılara dağıtılmıştır. Akredite Veteriner Hekim Kursu Düzenledik 28-29-30 Mayıs 2010 tarihler arasında Doğa Otel de Akredite Veteriner Hekim Kursu düzenlenmiştir. Meslektaşlarımıza, eşsiz anlatımlarıyla Prof.Dr.Bülent MUTLUER, Prof.Dr.Tansel ŞİRELİ, Prof.Dr.Haydar ÖZDEMİR tarafından; Ulusal ve AB mevzuatları, Gıda Güvenliği Yönetim Sistemleri, ISO 22000, gıda enfeksiyonları ve zehirlenmeler, kasaplık büyükbaş, küçükbaş, kanatlı hayvanlarda kesim öncesi ve sonrası muayene yöntemleri gibi birçok başlık altında bilgi aktarılmıştır. Kursumuz katılımcılarımıza sertifikalarının dağıtılmasıyla son bulmuştur. Ağustos 2010 13
AB Genel Sekreterliğini Ziyaret Ettik ziyaretler Oda başkanımız Ümit DUMAN, Avrupa Birliği Genel Sekreterliği Tarım ve Balıkçılık Başkanı Fatma Can Sağlık ı ziyaret etti. Görüşmede meclis gündeminde olan Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda Ve Yem Kanunu Taslağı hakkında konuşulmuştur. Taslak meclisten katıldığımız çalıştaylarda tarafımızca belirtilen görüşler doğrultusunda yapılabilecek değişikliklerle geçtiği takdirde Türkiye nin 12. fasılla ilgili çok önemli adımlar atmış olacağı belirtildi. Odamızın çalışmalardan memnun olduklarını ve takip ettiklerini dile getiren Fatma Hanım başarılımızın devamını beklediklerini de iletti. Türk Veteriner Hekimleri Birliği Vakfı nın Ziyareti Türk Veteriner Hekimleri Birliği Vakfı Başkanı Abdullah Halis BAYTAZ ve Yönetim Kurulu Üyeleri Odamıza ziyarette bulunmuşlar, yapılan başarılı çalışmalar nedeniyle ve mesleğimizin geleceği için birlik beraberlik ruhunu yaşattığımız için Başkanımız Ümit Duman a teşekkür etmişlerdir. Gıda Mühendisleri Odasını Ziyaret Ettik Başkanımız Ümit DUMAN, 30 Nisan 2010 Cuma günü TMMOB Gıda Mühendisleri Odası nı ziyaret ederek, yeni yönetim kuruluna başarı dileklerini aktardı. Yönetim Kurulu Başkanı R. Petek ATAMAN, Yönetim Kurulu 2. Başkanı Dr. Şennur ÖZKAYA, Yönetim Kurulu Yazman Üyesi Fatmagül TUNCER, Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Taylan KIYMAZ, Yönetim Kurulu Yedek Üyesi Prof. Dr. Aykut AYTAÇ, Yönetim Kurulu Yedek Üyesi Eylem Başak KAYA ÇETİNER in hazır bulunduğu görüşmede, iki Odanın işbirliği yapabileceği ortak konular hakkında karşılıklı görüş ve düşünceler paylaşıldı. Aynı sektörde görev yapmakta olan meslekler arasında iletişim olmasının önemi vurgulandı. 14 Ağustos 2010
LALAHAN HAYVANCILIK MERKEZ ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜNÜN TANITIMI Enstitünün Tarihçesi Lalahan köyünün ilk kuruluşu Kanuni Sultan Süleyman ın oğlu II. Selim zamanına dayanmaktadır. II. Selim zamanında Doğu seferine gönderilen Lala Paşa buradan geçerken aniden kış bastırır ve Lala Paşa buraya bir han yaptırarak adına Lalahan der. Enstitünün üzerinde kurulduğu arazi ise 2 Mayıs 1930 tarihinde Türkiye Tiftik Cemiyeti tarafından satın alınır. Burada yetiştirilen Tiftik Tekeleri Ankara Keçisi Yetiştiricilerine dağıtılır. Böylece ilk Tiftik Keçisi ıslah çalışmaları da başlatılmış olur. 17.07.1951 tarihine kadar Türkiye Tiftik Cemiyeti bu görevine devam eder ve bu tarihte Ankara Keçisi yetiştiriciliği ve tiftik ıslahı çalışmalarına devam etmesi koşuluyla arazi ve binalar Tarım Bakanlığına devredilir. Tarım Bakanlığı burada Çifteler Harasına bağlı olarak Aygır Deposu ve Tiftik Keçisi Numune Ağılını kurar ve tiftik keçisi ıslah çalışmalarını devam ettirir. 1957 yılında doğrudan Tarım Bakanlığına bağlı bir kuruluş haline getirilir ve ismi değiştirilerek Lalahan Zootekni Araştırma Enstitüsü adını alır. Bundan sonraki yıllarda Enstitüde hayvancılık birimleri çoğaltılarak ve alt yapı geliştirilerek Ankara Keçisi yetiştiriciliği ve tiftik araştırmaları yanında Sığır yetiştiriciliği, Koyun yetiştiriciliği, Tavuk yetiştiriciliği, Hayvan Besleme, Suni Tohumlama, Embriyo Transferi, Genetik ve Yapağı Tiftik analizleri konularında da araştırmalar yapılmaya başlanır. Enstitü 1986 yılına kadar Lalahan Zootekni Araştırma Enstitüsü adıyla görevine devam eder. 1986 yılında adı değiştirilerek Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü adını alır. Enstitü 1998 yılında Hayvancılık Merkez Araştırma Enstitüsü olarak görevlendirilir ve halen bu adla görevine devam etmektedir. Enstitü 1959 yılında kendi adını taşıyan Lalahan Zootekni Araştırma Enstitüsü Dergisini çıkarmaya başlar. 1986 yılında derginin ismide değiştirilir ve Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü dergisi adını alır. Dergi halen bu adla yayınına aralıksız devam etmektedir. Enstitüde kuruluşundan itibaren Islah, Genetik, Reprodüksiyon, Biyoteknoloji, Yetiştirme ve Besleme konularında ülke hayvancılığına yönelik Temel ve Uygulamalı araştırmalar yapılmaktadır. Enstitünün Kuruluş Amacı Enstitümüz hayvancılıkta ıslah, yetiştirme teknikleri, hayvan besleme ve biyoteknolojinin hayvancılıkta kullanımı gibi konularda temel ve stratejik araştırmalar yapmak, veri toplamak ve bu verileri değerlendirmekle görevlidir. Bu çalışma konularında laboratuvar altyapısını geliştirerek imkanlar ölçüsünde diğer kuruluşlara yardımcı olmaktadır. Araştırıcıların ve yayımcıların eğitimini yaptırmak, bilimsel toplantı, kongre, sempozyum ve panel gibi organizasyonlar düzenlemek ve araştırma sonuçlarının kullanıcılara ulaştırılmasını sağlamak da Enstitünün görevleri arasındadır. Bu amaçların yerine getirilebilmesi için Enstitü bünyesinde Üretim ve İşletme, Islah ve Genetik, Hayvan Yetiştirme, Yemler ve Hayvan Besleme, Biyoteknoloji ve Fizyoloji, Program ve Proje değerlendirme, Çayır - Mera Araştırmaları, Eğitim ve Yayım Bölümleri bulunmakta ve çalışmalara devam edilmektedir. Ülkemiz büyükbaş hayvancılığında ileri teknolojik yönetmeler kullanılarak ıslah çalışmalarının sistematik bir biçimde yapılabilmesi amacıyla Genel Müdürlüğümüz koordinatörlüğünde, Lalahan Hayvancılık Merkez Araştırma Enstitüsü ve Çukurova Tarımsal Araştırma Enstitüsü nün ortaklaşa yürüttüğü Anadolu Alacası Geliştirme Projesi hayata geçirilmiştir. Yöntem olarak MOET adı verilen Çoklu Yumurtlamalı Embriyo Transferi teknolojisiyle üstün verimli ebeveynlerden çok sayıda yavru elde edilmesi amaçlanan proje kapsamında bir çok erkek buzağı elde edilmiş ve bu buzağılar Lalahan Hayvancılık Merkez Araştırma Enstitüsü ne ge- Ağustos 2010 15
tirilerek üstün genetik kapasiteye sahip hayvanlardan sperm üretiminde kullanıma sokulmuştur. MOET yöntemi, geleneksel damızlık boğa üretim yöntemlerine göre daha kısa sürede ve güvenilirliği daha yüksek olarak genetik ilerleme sağlamaktadır. Bu amaçla lalahan Hayvancılık Merkez Araştırma Enstitüsünde var olan Suni Tohumlama laboratuvarının genişletilerek daha steril ve hijyenik şartlarda salgın ve bulaşıcı hastalıklardan tamamen ari üretim kapasitesi, bilgi ve alt yapısı yüksek bir Boğa test ahırı ve buna bağlı laboratuarın yapılması ve hayvancılığımızın sorun ve ihtiyaçlarına cevap verebilecek nitelikte modern bir tesisin kurulması planlanmış olup bu tesis 20 Temmuz 2010 tarihinde hizmete açılmıştır. Bu tesisde 120 baş boğa adayının barındırılması mümkün olacaktır. Yıllık sperma üretim kapasitesi minimum 2.000.000 doz olan merkezde son biyoteknolojik yöntemlerin kullanıma sokulmasıyla uluslararası alanda rekabet edebilecek konuma getirilmiştir. Reprodüktif Biyoteknoloji alanında kurulan Boğa Test Merkezi ve Gen Bankası hayvancılık alanında stratejik roller üstlenmektedir. Bu tesis sayesinde: Ülkemizin yüksek genetik kapasiteli boğa sperması ihtiyacının ülke içinden, daha kısa sürede ve güvenilir olarak karşılanması, Suni Tohumlama da kullanılan spermalarla gelebilecek olası genetik, viral ve bakteriyel hastalıkların bulaşmasının önlemesi, Yerli evcil genetik kaynakların gen haritalarının çıkarılması, sperma, embriyo ve dokularının dondurularak saklanması ve olası bir felaket sonrası yok olma tehlikesine maruz kalan gen kaynaklarının yeniden soylarının canlandırılması ve devamlılığının sağlanması gibi konularda işlerlik kazanacaktır. 2001 yılında Enstitü bünyesinde kurulan Embriyo Transferi Laboratuvarı, hayvan ıslahında yaygın olarak kullanılmakta olan embriyo transferi ile ilgili yaptığı çalışmaların sahada uygulanmasına öncülük eder hale gelmiştir. Laboratuvar, rutinde ve ticari olarak cinsiyeti belirlenmiş yada belirlenmemiş sığır embriyosu üretebilecek kapasite ve deneyime kavuşmuştur. Bu alanda, Embriyo Transferi Labotuvarı 2005 yılında in vitro fertilizasyon (Tüp buzağı) yoluyla IVF den, 2009 yılında ise cinsiyeti belirlenmiş buzağılar ilk kez Enstitümüz sürüsünde ve yetiştirici elindeki hayvanlardan elde edilmiştir. 2006 yılında kurulmasına başlanan genetik Laboratuarında gerek yurtiçinde üretilen, gerekse yurtdışından ithal edilen boğa spermalarının üretim ve ithalata uygunluğunu kontrol etmek ve sığırlarda ebeveyn testi yapmak, Suni tohumlama yoluyla spermadan bulaşan genetik hastalıkların teşhisini yapmak, sığırlar da genetik düzey de ana baba tespiti yapmak, Yerli evcil genetik kaynakların gen haritalarını çıkarmak, gibi işler rutinde yapılır hale getirilmiştir. Enstitü bünyesinde faaliyet gösteren Yemler ve Hayvan Besleme Laboratuarı, modern çağın gerektirdiği şekilde son teknolojik yenilikleri kullanarak ve takip ederek çalışmalarına devam etmektedir. Yaptığı analizlerle ticari anlamda faaliyet göstermesinin yanında son yıllarda araştırma-geliştirme projelerinde de yer almaya başlamış ve ülkemizde kullanımı gerekli ve fakat yurtdışı bağımlılığı olan rulo balya ve balya silajı yapabilen makinelerinin üretiminde proje bazında önemli katkılar sağlanmıştır. Yapağı ve Tiftik laboratuarında yapağı, tiftik, kıl, keşmir gibi hayvansal liflerin yanında, pamuk gibi bitkisel liflerinde 16 Ağustos 2010
analizi yapılmaktadır. Enstitümüzdeki koyun ve keçilere ait yapağı ve tiftikler ile diğer Enstitü, Üniversite ve Kuruluşlardan gelen yapağı, tiftik ve diğer hayvansal liflerin analizleri bu laboratuvarda yapılmaktadır. Yapağı ve tiftiklerde incelik, uzunluk, ondulasyon, elastikiyet, mukavemet, kempli ve medullalı elyaf oranları gibi fiziksel özellikleri incelenmekte ve randıman tayini yapılmaktadır. yılında Sığır yetiştiriciliği, Koyun yetiştiriciliği ve Hayvan besleme, Sığırlarda Embriyo Transferi, Embriyo Dondurulması ve Cinsiyet Tayini ve Ultrasonografi konularında Hizmetiçi Eğitimleri verilmiştir. Eğitim seminerleri Enstitü içinde de düzenlenmektedir. Ayrıca Enstitümüz elemanları YAYÇEP ve YAYÇEP-GAP televizyon programlarının hazırlanmasında yardımcı olmuşlardır. Modernizasyon çalışmaları 1999 yılında tamamlanan ve son teknolojiye göre faaliyet gösteren laboratuvarda her yıl ortalama 3.000 civarında hayvansal elyaf numunesinin analizi yapılabilmektedir. Laboratuvar, kendi alanında Türkiye nin son teknolojiyle donatılmış, İVTO standartlarında tek laboratuvarıdır. Enstitümüz Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi (TİKA) aracılığı ile çeşitli ülkelerden gelen teknik elemanlara kendi Bu laboratuvarda bir de yapağı ve tiftik müzesi bulunmaktadır. Müzede Türkiye deki koyun ve keçi ırkları ile çeşitli ülkelerdeki koyun, keçi ve yapağı veren diğer hayvan ırklarına ait toplam 300 civarında yapağı ve tiftik örneği sergilenmektedir. Eğitim Çalışmaları Araştırıcıların ve yayımcıların eğitimini yaptırmak, bilimsel toplantılar düzenlemek ve araştırma sonuçlarının kullanıcılara ulaştırılmasını sağlamak bu bölümün görevleri arasındadır. 1959 yılında yayımına başlanılan Enstitümüz dergisi ara verilmeden yayımına devam etmekte ve yapılan araştırmaların ilgililere ulaştırılması sağlanmaktadır. Dergimiz yurt dışında 50 adrese, yurt içinde Tarım İl Müdürlükleri, Kütüphaneler, Veteriner ve Ziraat Fakülteleri olmak üzere 300 adrese gönderilmektedir. Yılda 2 kez yayınlanan Dergimiz dışında, ayrıca çeşitli konularda 70 kitap ve 13 yetiştirici broşürü yayınlanmıştır. Enstitüde her yıl Veteriner Hekim ve Veteriner Sağlık Teknisyenlerine Suni Tohumlama kursu düzenlenmektedir. Yaz döneminde Veteriner Fakültesi ve Ziraat Fakültesi öğrencilerine staj yaptırılmaktadır. Bakanlığımızın her yıl düzenlemiş olduğu Hizmet İçi Eğitiminde Enstitümüz elemanları da görev almaktadır. 2009 konusu ile ilgili alanlarda kurs vermektedir. Bu doğrultuda Azerbaycanda kurulan Suni Tohumlama Laboratuvarıda Enstitümüz elemanlarınca kurulmuş ve gerekli eğitimleri verilmiştir. Sudanda kurulacak olan Suni Tohumlama laboratuarında da Enstitümüz elemanları görev almaktadır. Yürütülen Araştırmalar Enstitümüzde kuruluşundan bugüne kadar 348 araştırma projesi yürütülmüş olup halen 22 proje yürütülmektedir. Yerli Gen kaynaklarının Enstitüde ve Halk elinde korunması projeleri ile Tübitak destekli Türkiye Yerli Evcil Hayvan Genetik Kaynaklarından Bazılarının İn Vitro Korunması ve Ön Moleküler Tanımlanması-I (TÜRKHAYGEN-I) projesi kapsamlı projelerdir. Enstitümüz genel olarak son yıllarda Ar-ge çalışmalarına büyük bir ağırlık vermiş, ulusal ve uluslaarası alanda söz sahibi olma konumuna gelmiştir. 18 Ağustos 2010
Sığırlarda Neospora caninum Enfeksiyonları (Neosporosis) Araş. Gör. Bülent BAŞ Sığırların önemli abort nedenlerinden olan Neospora caninum, koksidiyan bir parazittir. İlk defa Bjerkas ve arkadaşları tarafından 1984 yılında Norveç te köpeklerde bulunmuştur. Köpekler son konakçı olarak rol oynayabilmekte ve sığırların postnatal enfeksiyonlarında ookist kaynağı oluşturmaktadır. Toxoplasma gondii ye olan yapısal benzerliğinden dolayı önceleri bu isimle tanımlanmış, fakat 1988 yılında Dubey ve arkadaşları tarafından Neospora caninum olarak isimlendirilmiştir. Neosporodiosis genellikle sığır ve köpeklerde nadiren de koyun, keçi, geyik ve atlarda klinik enfeksiyonlara neden olabilmektedir. Bulaşma Şimdilik sığırlarda bilinen tek bulaşma yolu plasental bulaşmadır. Ancak, enfeksiyonun bir sürüde ilk kez ortaya çıkmasında, sürüye enfekte bir dişi katılması ya da olası son konak olan karnivor dışkısı yenmesinin sorumlu olduğu sanılmaktadır. Hayvanlarda yaş, ırk ve mevsimlere bağlı olarak bulaşmada bir değişiklik bulunmadığı ve etkenlerin sığırlarda tekrarlayan abortlara neden olabileceği sanılmakta ancak abortun tekrarlama süresi veya kaç gebelik boyunca devam ettiği henüz bilinmemektedir. Klinik Belirtiler Sığırlarda en yaygın klinik belirti abort olup, gebeliğin 2-9. ayları arasında meydana gelmekle birlikte genellikle 5-6. Aylarda yoğunlaşmaktadır. Yeni doğan buzağılarda encephalomyelitis, sinirsel bozukluklar ve felçlere neden olduğu ileri sürülmekte, buna karşın sağlıklı buzağılarda eklem bozuklukları ve doğmasal ataksilere rastlanmaktadır.ayrıca enfekte buzağılarda zayıflık, halsizlik, ayağa kalkamama, arka ayaklarda felç, göz ve burunda seropurulent akıntı görülebilmektedir. Teşhis Abort yapmış bir ineğin serumunun muayenesi sonucu görülen pozitif sonuç, sadece hayvanın N. caninum a maruz kaldığının bir işaretidir. Neosporosisin kesin tanısını koymak için fötusun histolojik muayenesi de yapmak zorunludur. Neosporosis de teşhis için beyin, kalp, karaciğer, plasenta, vücut sıvıları ya da kan serumu kullanılmakla beraber, fötal beyin enfeksiyondan en çok etkilenen organ olduğundan dolayı en uygun materyaldir. Neospora caninum antikorlarını ortaya koyabilmek için ELISA, IFAT ve Neospora Agglutinasyon Testi (NAT) gibi serolojik testler kullanılmaktadır. ELISA tekniği özellikle büyük ölçekli sürüleri taramada kullanışlı ve faydalıdır. Neospora caninum enfeksiyonlarının klinikal olup olmadığını ayırt edebilmek için, abort fötusdaki encephalitis lezyonlarında etkenin izolasyonunu yapmak gerekmektedir. Seropozitif ineklerde abort oluşması abortun nedeninin neosporosis olduğunu göstermez. Tam tersine seronegatiflik de abortun nedeninin N. caninum olmadığı anlamına gelmez. Ağustos 2010 19
Ekonomik Önemi Dünyadaki sığırların yaklaşık % 42 sinin neosporosisden dolayı abort yaptığı düşünülmektedir. Enfeksiyonda aborta bağlantılı direk ekonomik kayıpların dışında, enfekte hayvanların tedavi giderleri, muhtemel süt kaybı ve abort yapmış ineklerin elden çıkarılarak yerlerine yenilerinin yetiştirilmesi gibi bazı indirekt kayıplar da önem arzetmektedir. Avustralya da neosporosisden kaynaklanan ekonomik kaybın, süt sığırcılığında yılda 85 milyon, et sığırcılığında ise 25 milyon Avustralya doları olduğu tahmin edilmektedir. Yeni Zelanda da ise süt endüstrisinde bu kaybın yıllık 17,8 milyon Yeni Zelanda doları olduğu ifade edilmektedir. ABD ve Kanada da kullanılmak üzere 2001 yılı sonunda bir N. caninum aşısı üretilmiştir. Bu aşı gebe ineklerde gebeliğin ilk üç ayında subkutan uygulanmakta 3-4 hafta sonra 2. doz yapılmaktadır. Takip eden her gebelikte aşılama tekrarlanmaktadır. Bu aşının enfekte ineklere uygulanması durumunda, abort ihtimalini azalttığı ve konjenital enfekte buzağı doğumundan koruduğu ifade edilmektedir. Sağaltım Sağaltım için kullanılan henüz özel bir ilaç yoktur. Bir çok protozoonlara karşın kullanılan ilaçlar denenmiş fakat enfekte hayvanlarda fazla yararı olmamıştır. Koruma ve Kontrol Günümüzde sığır neosporosisi için etkili bir tedavi bulunmamaktadır. Enfeksiyondan korunmak için gebe hayvanların immunitesini zayıflatacak durumlardan sakınmak gerekir. Son konakçı olduğu tespit edilen köpeklerin dışkısı, hayvanların gıda ve sularından uzak tutulmalıdır. Ölmüş fötuslar, plasenta ve uterus atıklarının karnivorlara yedirilmemesine dikkat edilmelidir. Tabii enfeksiyonlar koyun, keçi ve geyiklerde de rapor edildiği için köpeklere bu hayvanların çiğ eti yedirilmemelidir. Kaynaklar 1- Sevgili M., Altaş M. G. (2005) Sığırlarda Neosporosis. F. Ü. Sağlık Bil. Dergisi 20 (1) : 79-83. 2- Umur Ş., Arslan M. Ö. (1996) Evcil Hayvanlarda Neosporosis Kafkas Üniv. Vet. Fak. Derg. 3 (1) : 115-121. 3- http://www.google.com.tr/imgres?imgurl=http:// www.forschung3r.ch/imgs/bu24_01.jpg (Erişim tarihi: 03.08.2010) 20 Ağustos 2010