DÜNYA GIDA GÜNÜ 2010 YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE SÜRECİ. Fatma CAN SAĞLIK Tarım ve Balıkçılık Başkanı Avrupa Birliği Genel Sekreterliği

Transkript

1 DÜNYA GIDA GÜNÜ 2010 YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE SÜRECİ Fatma CAN SAĞLIK Tarım ve Balıkçılık Başkanı Avrupa Birliği Genel Sekreterliği

2 Sunuş İçeriği Yeni Gıda Kanununa Giden Süreç Müzakere süreci Tarama Süreci Açılış Kriterleri ve Yapılan Çalışmalar Hükümetlerarası Konferans ve Kapanış Kriterleri Süreçte sektörü bekleyenler Kullanılabilecek Kaynaklar Sorunlar ve Fırsatlar

3 12 Gıda Güvenliği, Hayvan ve Bitki Sağlığı Politikası Gıda güvenliği, hijyen Genel Gıda Kanunu ve Hijyen Paketi Dikey düzenlemeler (katkı maddeleri, renklendiriciler, yeni gıdalar vb.) Hayvan Sağlığı Mevzuatı Topluluk İçi ticaret kontrol sistemi Hayvan kayıt ve kimlik sistemi İthalat kontrolleri Hayvan hastalıkları kontrol tedbirleri Hayvan sağlığı-canlı hayvan ve hayvan ürünleri ticareti Hayvan refahı Zootekni (ıslah) mevzuatı Bitki sağlığı mevzuatı Zararlı organizmalar Bitki koruma ürünleri-ilaçlar Tohum kalitesi Bitki çeşidi hakları

4 Yeni Gıda Kanununa Giden Süreç 5179 Sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair KHK nın Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun (Mayıs 2004) AB 4 lü Hijyen Paketinin Kabulü (Nisan 2004) Farklılıklar (Komisyonla yapılan 2 toplantı) Hayvansal kökenli gıdalara yönelik entegre yaklaşım ihtiyacı

5 Müzakere Süreci-Tarama Mayıs 2006 da tamamlandı Fasıl kapsamındaki mevzuata uyum için yasal dayanağın oluşturulması Kontrollere ilişkin kuralların ve uygulamanın farklı birimler tarafından yürütülmesi Gıda işletmelerinin durumu Veteriner mevzuatı açısından eksiklikler

6 Fasıl 12 Müzakere Süreci Açılış Kriterleri Çerçeve kanunun kabülü ve kontrol sorumluluklarının yeniden belirlenmesi, Mevzuat uyum stratejisi, Koyun-keçi kimliklendirme sisteminin kurulması, sığır sisteminin iyileştirilmesi, Hayvan hareketleri değerlendirme raporu, Trakya nın şap hastalığından ariliği, Tarım-gıda işletmelerinin sınıflandırması

7 Fasıl 12 Müzakere Süreci Yapılan çalışmalar 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu kabul edildi, Kontrollere ilişkin sorumluluklar Kanunda belirlendi, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü yeniden yapılandırıldı Sığır kimliklendirme ve kayıt sistemi iyileştirildi, koyun-keçi kimliklendirilmesine başlandı Hayvan hareketleri değerlendirme raporu hazırlandı, Trakya nın şap hastalığından aşılı ariliği sağlandı, Tarım-gıda işletmeleri sınıflandırıldı Kayıtlı işletme AB kriterleri ile uyumlu 722 HACCP belgeli) 5130 onaya tabi işletme-376 işletme AB kriterlerini karşılamakta

8 Fasıl 12 Müzakere Süreci Fasıl müzakereleri 30 Haziran 2010 tarihli Hükümetlerarası Katılım Konferansı ile açıldı Kıbrıs hariç 6 teknik kapanış kriteri getirildi Kıbrıs hayvan kimliklendirme ve kayıt sistemlerinin uygulanması ve tam işler hale getirilmesi, ihbarı mecburi hayvan hastalıkları için survey ve kontrol önlemleri ile başlıca epizootik hastalıklar için risk planlarının uygulanması, önceden oluşturulmuş detaylı bir eradikasyon planının uygulanması suretiyle Şap Hastalığına ilişkin AB müktesebatının tam olarak uygulanması TSE kontrolüne yönelik olarak yem yasağı, spesifik risk materyallerinin kontrolü, TSE testlerini içeren etkili bir sistemin kurulması ve uygulanması Hayvan refahına ilişkin AB mevzuatının uyumlaştırılması ve bu mevzuatın en geç katılım tarihi itibariyle etkin olarak uygulanabilmesi için sektörün yeterli bir süre öncesinde farkında ve hazır olduğunun temin edilmesi

9 Fasıl 12 Müzakere Süreci Kapanış Kriterleri Hayvansal yan ürün işletmeleri de dahil, hayvansal ürün işletmelerinin iyileştirilmesi, izlenmesi ve çiğ süt stratejini içeren ulusal bir programın sunulması Tüm resmi kontrollere yönelik AB ne tamamıyla uyumlu bir sistemin uygulanması başta olmak üzere, özellikle fonksiyonel sınır kontrol noktaları ve bu sistemin finansmanını da içerecek şekilde, müktesebata uygun olarak ilgili idari yapıların kurulması ve geliştirmeye devam edilmesi; idari kapasite ve alt yapının daha da artırılması; katılıma kadar bu fasıl kapsamındaki tüm müktesebatı doğru şekilde yürütme ve uygulamaya ilişkin yeterli idari kapasitenin bulunduğunun kanıtlanması

10 Süreçte sektörü bekleyenler AB mevzuatına Uyum Temel sorumluluk Gıda İşletmecisinde Gıda ürünlerini yetiştiren çiftçi, ürünlerin satışını yapanlar, nakleden veya tüketime sunan işletme, balıkçı tekneleri Temel prensip izlenebilirliğin sağlanması Bitkisel ürünlerde çiftçiden başlayarak gıdanın son tüketiciye ulaşana kadar geçirdiği tüm süreçlerde uygulanan işlemlerin kaydı, süreçteki tüm aktörlerin kendisinden önceki ve sonraki aktörleri bilmesi Canlı hayvan ve hayvansal ürünlerde hayvanların küpelenmesi, hareket kayıtlarının tutulması, kesim ve et satışında bu bilgilere yer verilmesi

11 Süreçte sektörü bekleyenler Gıda üreten ve hazırlayan işletmeler Bitkisel kökenli ürünleri işleyen ve hazırlayan işletmeler, lokanta, restoran ve balıkçı tekneleri kayıt olmalı, kendileri için belirlenen hijyen kriterlerini karşılamalı Hayvansal ürün işletmeleri onaylanmalı, genel hijyen kriterlerinin yanısıra kendileri için belirlenmiş özel hijyen kriterlerini karşılamalı Acil durumlarda piyasaya sundukları ürünleri geri toplatmalı

12 Yapılması Gerekenler Yeni işletmelerde AB kriterlerinin karşılanması, Mevcut işletmelerin bireysel modernizasyon planlarını hazırlamaları ve uygulamaları

13 Kullanılabilecek Kaynaklar AB Katılım Öncesi Araç Kırsal Kalkınma Destekleri Ulusal Destekler Kırsal Kalkınma Programı Destekleri Diğer

14 Kullanılabilecek Kaynaklar-(IPARD) Amaç Pazar verimliliğinin iyileştirilmesi ve topluluk standartlarının uygulanması Tarım-çevre tedbirlerinin ve yerel kırsal kalkınma stratejilerine yönelik hazırlık çalışmalarının uygulanması Kırsal ekonominin geliştirilmesi

15 Kullanılabilecek Kaynaklar Türkiye IPARD Programı Tam metni 42 il 20 il birinci aşama kapsamında ( ) Birinci aşama illeri + 22 il ikinci aşama ( ) Seçilen Tedbirler Tarımsal İşletmelerin Yeniden Yapılandırılması ve Topluluk Standartlarına Yükseltilmesine Yönelik Yatırımlar (süt, et üreten işletmeler) Tarım ve Su Ürünlerinin İşlenmesi ve Pazarlanmasına Yönelik Yatırımlar (Süt ve süt ürünleri, et ve et ürünleri, meyve ve sebze ve su ürünleri) Çevre ve Kırsal Çevre ile İlgili Eylemlerin Uygulanmasına Hazırlık Yerel Kırsal Kalkınma Stratejilerinin Hazırlanması ve Uygulanması Kırsal Ekonomik Faaliyetlerinin Çeşitlendirilmesi ve Geliştirilmesi (Çiftlik faaliyetlerinin çeşitlendirilmesi ve geliştirilmesi; Yerel ürünler ve mikro işletme düzeyi; Kırsal turizm; Su ürünleri yetiştiriciliğinin geliştirilmesi)

16 Kullanılabilecek Kaynaklar IPARD Gıda İşletmelerine yönelik kaynaklar 31 ilde süt işletmelerinin 24 ilde kırmızı et ve et ürünleri işletmeleri 23 ilde kanatlı eti işletmeleri 16 ilde su ürünleri işleme tesislerinin modernizasyonu

17 Kullanılabilecek Kaynaklar IPARD İlleri 1. Aşama İlleri 2. Aşama İlleri

18 Sorunlar ve Fırsatlar Coğrafi büyüklük Sektörün büyüklüğü Uygulama için insan kaynağının yeterli olmaması AB nin en önemli ticari ortağımız olması AB kriterlerine göre üretimle ticaretin artması

19 Teşekkürler Tel : Faks: