TRAKYA ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ HEMŞİRELİK LİSANS PROGRAMI KLİNİK /SAHA UYGULAMA USUL VE ESASLARI BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu usul ve Esasların amacı; T.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Lisans Programında bulunan tüm lisans öğrencilerin alacakları mesleki derslerin uygulama kısmının yürütülmesine ilişkin usul ve esasları belirlemektir. Kapsam MADDE 2 (1) Bu Usul ve Esaslar, T.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Lisans Programında bulunan öğrencilerin alacakları mesleki derslerin uygulamasının yürütülmesine ilişkin usul ve esasları kapsar. Dayanak MADDE 3 (1) Bu usul ve Esaslar, 11.08.2003 tarihli ve 25196 sayılı Trakya Üniversitesi Lisans Eğitim Öğretim ve Sınav Yönetmeliği nin 11. ve 33. maddesine dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar MADDE 4 - (1) Bu Usul ve Esaslarda geçen; a) Üniversite: Trakya Üniversitesini, b) Fakülte: T.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesini, c) Öğretim elemanı: T.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümünde görevli öğretim elemanını, d) Rehber Hemşire: Alanında deneyimli, en az lisans mezunu, eğitim için destek sağlayan, temel işlevi öğrenmeyi desteklemek, yardım etmek ve cesaretlendirmek olan kılavuz rolü üstlenmiş deneyimli uygulayıcıyı hemşireyi, e) Öğrenci: T.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesinde klinik/saha uygulamasını alan öğrenciyi, f) Uygulama Alanı: T.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi nde bulunan hemşirelik uygulama laboratuvarını ve mesleki dersler ile bağlantılı, hemşirelikte beceri kazandırmaya yönelik koruyucu, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmet kurumlarını, g) Mesleki dersler: Hemşirelik Esasları, Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği, İç Hastalıkları Hemşireliği, Kadın Hastalıkları ve Doğum Hemşireliği, Çocuk Hastalıkları Hemşireliği, Ruh
Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, Halk Sağlığı Hemşireliği, Hemşirelikte Yönetim ve Hemşirelikte Öğretim derslerini, h) Yönetmelik: Trakya Üniversitesi Lisans Eğitim Öğretim ve Sınav Yönetmeliği ni, ı) Bölüm Kurulu: Hemşirelik Bölümü Anabilim Dalı Başkanlarından oluşan kurulu ifade eder. İKİNCİ BÖLÜM Klinik/saha Uygulamasının Tanımı, Amacı, Hedefleri, İçeriği ve Çıktıları Klinik /saha Uygulamasının tanımı MADDE 5 (1) Klinik/saha uygulaması, eğitim programının her döneminde yer alan ve öğrencinin lisans eğitimi süresince kazandığı bilgi ve becerilerini laboratuvarda ya da ilgili kurumlarda uygulayabildiği, akademik takvime uygun şekilde ana mesleki dersler için haftada 16 saat (2 gün), hemşirelikte yönetim dersi için bir dönemde 48 saat (6 gün), hemşirelikte öğretim dersi için bir dönemde haftada 2 saat uygulamadan oluşur. Klinik /saha Uygulamasının amacı MADDE 6 (1) Öğrencinin; lisans eğitimi süresince kazandığı bilgi ve becerileri sağlık bakımı hizmetlerinde kullanarak yeterlik kazanmalarını sağlamak ve profesyonel yaşama hazırlamaktır. Klinik/saha Uygulamasının hedefleri MADDE 7 (1) Klinik/saha uygulamasında öğrencinin aşağıdaki nitelikleri kazanması hedeflenir: a) Hemşirelik alanı ile ilgili güncel uygulama bilgilerine sahip olma b) Mesleki uygulamalarında temel tıp, psikoloji ve sosyoloji gibi diğer alanlardan edindiği geniş tabanlı bilgiyi, hemşirelik bilimi ile bütünleştirerek kullanma, c) Birey, aile, grup ve toplumun sağlık eğitim gereksinimlerini belirleme ve bu doğrultuda eğitim ve danışmanlık yapabilme, d) Bakımın sürekliliğini sağlamak için diğer sağlık ekip üyeleriyle işbirliği yapma ve etkili iletişim kurma, e) Hemşirelik alanında edindiği bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirme, f) Hemşirelik uygulamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun hareket etme,
g) Hemşirelik alanı ile ilgili sorunları tespit edip çözüm önerileri getirebilme, h) Gelecekte sorumluluğu altında çalışanların gelişimlerine yönelik etkinlikleri planlayabilme ve yönetebilme, ı) Hemşirelikle ilgili yapılacak araştırmalarda sorumluluk alma, i) Yaşam boyu öğrenme ilkesini benimseme, j) Klinik /saha uygulama becerilerini yapabilme. Klinik/saha uygulamasının içeriği MADDE 8 (1) Bu uygulama öğrencinin, lisans eğitimi süresince kazandığı bilgi ve becerilerini ilgili alanlarda uygulayarak deneyim kazanmasına odaklanır. Klinik/saha uygulamasının çıktıları MADDE 9 (1) Bu uygulamanın çıktıları aşağıdaki gibidir: a) Mesleki rol ve işlevlerini gerçekleştirirken her dersin kazandırdığı becerileri kullanmak, b) Sağlık bakımı gereksinimlerini bütüncül yaklaşımla ele almak, c) Sağlık bakımı gereksinimlerine ilişkin veri toplamak, ç) Topladığı verileri değerlendirerek hemşirelik tanısını belirlemek, d) Hemşirelik tanısı doğrultusunda bakımı planlamak, e) Planladığı bakımı uygulamak, f) Uyguladığı bakımın sonuçlarını değerlendirmek, g) Yaptığı tüm uygulamaları kaydetmek, ğ) Sağlık ekibi üyeleri ile işbirliği içinde çalışmak ve etkili iletişim becerilerini kullanmak, h) Mesleki etik, ilke ve değerlere uygun davranmak, ı) Eğitim etkinliklerinde öğrenme-öğretme sürecini kullanmak, i) Mesleki uygulamaları ilgili mevzuat doğrultusunda yapmak, j) Yönetsel becerilerini geliştirmek. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Klinik Uygulama Dersinin Yürütülmesi Klinik/saha Uygulama alanları MADDE 10 (1) Klinik/saha uygulamaları, a)trakya Üniversitesi bünyesinde yer alan Sağlık, Araştırma ve Uygulama Merkezinde bulunan (psikiyatri dahil) klinikler,
b) İl Sağlık Müdürlüğü nde bulunan idari bölümler ve Edirne Sultan 1. Murat Devlet Hastanesinde Bulunan klinikler c) İl Halk Sağlığı Müdürlüğü ne bağlı Aile Sağlığı Merkezleri, d) İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü ne bağlı Edirne Huzurevi, e) İl Milli Eğitim Müdürlüğü ne bağlı İlköğretim okullarında, f) T.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Uygulama Laboratuvarında gerçekleştirilir. (2) Uygulamalar kliniklerde 08:30-16:30 saatleri arasında yapılır. Ancak aile sağlığı merkezlerinde 09:00-17:00, diğer uygulamalarda ise kurumun işleyiş düzenine göre günde sekiz saati geçmeyecek şekilde yapılır. (3) Öğrenci klinik/saha uygulamalarında beyaz ayakkabı, alt beyaz pantolon, üst kısa kollu beyaz üniforma giymelidir. Üniformanın sol üst cebinde fakülte amblemi ve öğrencinin isim ve soy ismi bulunmalıdır. Fakültenin sorumlulukları MADDE 11 (1) Fakültenin sorumlulukları şunlardır: a) Uygulama yapılacak alanları belirlemek, b) Uygulama alanları ile protokol yapmak, c) Klinik/sahada uygulamaya çıkacak öğrencilerin sayılarını kurum yöneticisine bildirmek, d) Uygulama alanlarının yöneticileri ve rehber hemşireler işbirliği yapmak, e) Rehber hemşirelerin uygulamaya oryantasyonunu sağlamak, f) Öğrencileri uygulama alanına hazırlamak, desteklemek ve sorunlarının çözülmesinde yardımcı olmak, g) Öğrenci izleminde ve değerlendirilmesinde kullanılacak yöntemleri belirlemek ve gerekli güncellemeleri yapmak. Uygulama alanlarının sorumlulukları MADDE 12 (1) Uygulama alanının sorumlulukları şunlardır: a) Öğrencileri dersin amaç ve hedeflerine uygun alanlara yerleştirmek, b) Rehber hemşireleri, istenilen nitelikler doğrultusunda öğretim üyeleriyle birlikte belirlemek, c) Rehber hemşireleri fakülte ile işbirliği içinde eğitmek, ç) Öğrencilerin uygulama alanına oryantasyonunu sağlamak, d) Öğrencilerin yaptıkları uygulamaları izlemek ve değerlendirmek, e) Öğrencilerin uygulama alanındaki hizmet içi eğitimlere katılmalarını ve aktif rol almalarını
sağlamak. f) Öğrencilere birinci sınıfta klinik uygulama öncesinde Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü ve Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölüm Başkanlığı tarafından oryantasyon eğitimi (öğrenci hemşire oryantasyonu, öğrenci hemşire görev yetki ve sorumlulukları, enfeksiyon kontrolü, yangın güvenliği, risk alanları, veri kullanımı, gizlilik, hata/kaza raporları vb. konularda) vermek g)verilen eğitim ile ilgili bilgileri kayıt altına almak, h) Eğitimi alamayan öğrenciler için tekrar oryantasyon eğitimi yapmak, ı) Trakya Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi Çalışan Sağlığı ve Güvenliği Birimi ile öğrencinin sosyal güvencesi de göz önünde bulundurularak 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununa istinaden gerekli takip ve müdahaleleri yapmak ve kayıt altına almak. Öğretim elemanının sorumlulukları MADDE 13 (1) Öğretim elemanının sorumlulukları şunlardır: a) Uygulamaya başlamadan önce öğrencinin eğitiminde sorumluluk alacak olan rehber hemşirelerle iletişim kurmak, dersin amaç ve hedeflerini paylaşmak, b) Uygulama planlarını hazırlamak, c) Öğrenciye ve eğitimde sorumluluk alan rehber hemşireye geribildirimde bulunmak, ç) Uygulama süresince öğrenciye rehberlik etmek, yönlendirmek, denetlemek ve değerlendirmek, d) Öğrencilerin uygulama alanlarında sorunlarının çözülmesinde yardımcı olmak, e) Uygulama notunun belirlenmesinde kullanılacak yöntemleri belirlemek ve beceri değerlendirmesi yapmak, f) Uygulamada hedeflenen becerilerin eksik kaldığı ya da öğrencinin yetersiz olduğu durumlarda öğrencinin alacağı bir sonraki dersin ilgili öğretim elemanına bildirimde bulunmak, g) Uygulama ortamında, iş kazası yaşanması durumunda; öğrenci ile birlikte olay bildirim formunu doldurarak hemşirelik bölümü risk değerlendirme komisyonuna teslim etmek. Rehber hemşirenin nitelik ve sorumlulukları MADDE 14 (1) Rehber hemşire aşağıdaki nitelikleri taşımalıdır: a) En az iki yıl deneyime sahip olmak, b) Öğretmeye ve mesleki gelişime istekli olmak, c) Öğrencinin öğrenme gereksinimlerini belirleyebilmek ve öğrenme planlarını yapabilmek,
ç) Öğrenciye ve öğretim elemanına yapıcı, saygılı, dürüst biçimde geribildirim verebilmek, d) Olumlu mesleki görüşe sahip olmak, e) Yetişkin eğitimi ilkelerini bilmek, f) İyi bir iletişim becerisine sahip olmak. (2) Rehber hemşirenin sorumlulukları şunlardır: a) Danışman öğretim elemanı ile işbirliği içinde çalışmak, b) Amaçlara uygun öğrenmeyi organize etmek, c) Öğrencilerin klinik/saha eğitim ortamlarına sosyalizasyonlarını desteklemek, ç) Klinik/sahada etkili öğrenme ve öğretme yöntem ve tekniklerini kullanmak, d) Öğrencilerin uygulamada bilgiyi kullanmalarına yardımcı olmak, e) Klinik/sahada öğrencinin yaşayabileceği zorluklara duyarlı olmak ve yaşadığı sorunları çözmede yardımcı olmak, f) Öğrenciyi değerlendirme ilkelerine uygun davranmak, g) Etkili iletişim kurmak, ğ) Rol modeli olmak, h) Yaşam boyu öğrenme için öğrenciyi cesaretlendirmek, ı) Öğrencinin üniforma bütünlüğünü ve uygulamaya devamını denetlemek Öğrencinin görev ve sorumlulukları MADDE 15 (1) Öğrencinin görev ve sorumlulukları şunlardır: a) Uygulama süresince üniforma bütünlüğüne uymak, b) Üniforma ile kampüs dışında dolaşmamak, b) Sağlık ekibi üyeleri ile işbirliği içinde çalışmak, c) Uygulama alanındaki hizmet içi eğitim programlarına aktif olarak katılmak, ç) Uygulamaları rehber hemşirenin gözetiminde yapmak, d) Uygulama yaptığı alanda tek başına ilaç tedavileri ile ilişkili sorumluluk almamak, e) Uygulama yaptığı alanın çalışma saatlerine ve tüm kurallarına uymak, f) Klinik/saha uygulamasının %90 ına devam etmek.
Başarının ölçülmesi ve değerlendirilmesi MADDE 16 (1) Başarının ölçülmesi, Trakya Üniversitesi Lisans Eğitim Öğretim ve Sınav Yönetmeliği hükümleri ile Fakülte Yönetim Kurulu Kararları doğrultusunda, danışman öğretim elemanı tarafından gerçekleştirilir. (2) Öğrencinin başarı notu; öğrencinin ders başarı notunun %20 sini oluşturur ve uygulama notu dersin özelliğine göre üç nottan (klinik sınav, bakım planı, ödev, seminer, vaka sunumları, yönetim raporu, beceri kontrol listeleri vb.) oluşur. Bu notlar vize 2, vize 3 ve vize 4 notu olarak sisteme kaydedilir. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Son Hükümler Hüküm bulunmayan haller MADDE 17 - (1) Bu Usul ve Esaslarda belirtilmeyen hallerde Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Fakülte Yönetim Kurulu ve Fakülte Kurulu kararları uygulanır. Yürürlük MADDE 18 (1) Bu Usul ve Esaslar, Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölüm Kurulu toplantısında kabul edilerek 2018-2019 eğitim öğretim yılı itibariyle yürürlüğe girer. Yürütme MADDE 19 (1) Bu Yönerge hükümlerini Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölüm Başkanı yürütür.