ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ ÇEVRE KORUMA VE KONTROL DAİRESİ BAŞKANLIĞI SEBZE BİTKİLERİ SPINACIA EUROPAEA (ISPANAK) Peyzaj Mimarı Şeymanur YORULMAZ
SPINACIA EUROPAEA (ISPANAK) Alem: Plantae Şube: Kapalı Tohumlular Sınıf: İki Çenekliler Takım: Caryophyllasles Familya: Amaranthaceae (Ispanakgiller) Botanik Adı: Spinacia europaea Türkçe Adı: Ispanak İngilizce Adı: Spinach Çevre ve Peyzaj Akademisi 2
Anavatanı Orta Asya olan ıspanak, dünyada ve ülkemizde bol üretilen ve tüketilen sebzelerden biridir. Çevre ve Peyzaj Akademisi 3
ÖZELLİKLERİ Bir yıllık, otsu bitkidir. Serin iklim sebzesidir. Kış ve ilkbahar aylarında üretimi yapılır. Killi topraklarda verim ve kalite önemli derecede artar. Düzenli sulamadan hoşlanır. Çevre ve Peyzaj Akademisi 4
EKİM-DİKİM-BAKIM Ispanak, kuru tarlaya ekilmemelidir. Ekilecek tarlaya önce salma sulama yapılır ve tava gelmesi beklenir. Tava gelen toprak 20-25 cm derinliğinde sürülür ve toprağa çiftlik gübresi karıştırılır. Dekara 1-1,5 kg gelecek şekilde tohum serpiştirilir. Çevre ve Peyzaj Akademisi 5
EKİM-DİKİM-BAKIM Büyüme esnasında haftada 1-2 kez sulama yapılmalıdır. Ispanak düzenli sulamadan hoşlanır fakat fazla sulama bitkiye zarar verdiği için dikkat edilmelidir. Çevre ve Peyzaj Akademisi 6
HASTALIK VE ZARARLILARDAN KORUMA Ispanakta en çok bakteri hastalığı ve mantar hastalığı görülmektedir. Zararlıları ise; pancar sineği, yaprak bitleri, yaprak delici, tırtıllar ve downy küfüdür. Hastalık ve zararlılardan korumak için; Tarım ilacı kullanılmamalıdır. Yaprak bitlerini önlemek için sık aralıklarla sabunlu su püskürtülmelidir. Salyangozlardan korumak için fidelerin etraflarına meşe odunu külü serpilmelidir. Patates ve meyve ağaçları gibi bitkilerden uzağa dikilmelidir. Tohumu atılırken sık atılmamalıdır. Sık ekim hastalıkların yayılmasını kolaylaştırır. Yabani otların temizlenmesine özen gösterilmelidir. Sulamaya özen gösterilmelidir. Aşırı rutubet hastalıkların yayılmasına neden olur. Tohum seçerken kaliteli ve sağlıklı olmasına dikkat edilmelidir. Taze gübre kullanılmamalıdır. Çevre ve Peyzaj Akademisi 7
Hasat Zamanı Erkenci mahsuller, yaklaşık 3 ay içerisinde hasat edilir. Yaz mahsulleri +1 ay içerisinde hava koşullarında olgunlaşmaktadır. Genel olarak, ilkbahar, yaz ve sonbahar ıspanakları çiçek saplarının gelişimi başlamadan önce hasat edilmelidir. Ispanak tırpan ile kolayca toplanabilir. Hasat edilecek mahsul miktarı optimum gelişme düzeyinde dekar başına 1,5-2,5 tondur. Çevre ve Peyzaj Akademisi 8
FAYDALARI NELERDİR? İçerisinde bulunan magnezyum sayesinde metabolizmayı hızlandırır. Kanser hücrelerinin oluşumuna ve gelişimine engel olur. A vitamini içeriği ile göz sağlığını korur. Gözlerde oluşan şişliği ve tahrişi giderir. K vitamini sayesinde kemik sağlığını korur. Hipertansiyonu düşürür. Alzheimer olasılığını azaltır. Saç sağlığını korur. Kabızlığı önler. Karaciğerleri temizler. Anemiyi önler. Dişlerin çürümesini önler. Kan miktarını artırır. Çevre ve Peyzaj Akademisi 9
ZARARLARI NELERDİR? Aşırı tüketiminde; - Vücudumuzun mineral emme kapasitesini engelleyebilir. - Midede gaz, şişkinlik ve kramp görülebilir. - İshale neden olabilir. Gut hastaları doktor onayı dahilinde tüketmelidirler. Bazı durumlarda alerjiye sebep olabilir. Çevre ve Peyzaj Akademisi 10
BİZİ TAKİP ETTİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ.. Çevre ve Peyzaj Akademisi 11
KAYNAKÇA 1. https://ankara.tarimorman.gov.tr/belgeler/liftet/ispanak%20yeti%c5%9ftiricili%c4%9fi.pdf Erişim Tarihi: 22.08.2019 2. http://www.haber7.com/saglik/haber/2605995-ispanagin-faydalari-nelerdir-hangi-hastaliklardan-korur/?detay=1 Erişim Tarihi: 22.08.2019 Çevre ve Peyzaj Akademisi 12