YATLARDA CO 2 DI INDAK SAB T YANGIN SÖNDÜRME S STEMLER D ZAYN, TEST VE ONAY KILAVUZU 2014 Bu son sürüm tüm kural de i ikliklerini içerir. Revize edilmi yerler, yan nda dü ey çizgi ile gösterilir; tamam revize edilmi bölümde ise bölüm ba l çerçeve içine al n r. Kural n yay nlanmas ndan sonra yap lan de i iklikler k rm z renkte yaz l r. "Genel Hükümler"in ilgili son sürümü geçerli olacakt r (Klaslama ve Sörveyler Kurallar na bak n z). ngilizce ve Türkçe kurallar aras nda bir fark olmas durumunda, ngilizce kurallar geçerli kabul edilecektir. Bu yay n bas l ve elektronik pdf olarak mevcuttur. Bu doküman indirildikten sonra KONTROLSÜZ hale gelir. Geçerli sürüm için www.turkloydu.org adresini ziyaret ediniz. Tüm haklar sakl d r. Tamam veya herhangi bir bölümü, önceden Türk Loydu ndan yaz l izin al nmadan, herhangi bir biçimde veya herhangi bir yöntemle ço alt lamaz, da t lamaz, yay nlanamaz veya aktar lamaz.
TÜRK LOYDU Merkez Ofis Postane Mah. Tersaneler Cad. No:26 Tuzla 34944 STANBUL / TÜRK YE Tel : (90-216) 581 37 00 Fax : (90-216) 581 38 00 E-mail : info@turkloydu.org http://www.turkloydu.org Bölgesel Ofisler Ankara Eski ehir Yolu Mustafa Kemal Mah. 2159. Sokak No : 6/4 Çankaya - ANKARA / TÜRK YE Tel : (90-312) 219 56 34 Fax : (90-312) 219 68 25 E-mail : ankara@turkloydu.org zmir Adana Atatürk Cad. No :378 K.4 D.402 Kavalal lar Apt. 35220 Alsancak - ZM R / TÜRK YE Tel : (90-232) 464 29 88 Fax : (90-232) 464 87 51 E-mail : izmir@turkloydu.org Ç narl Mah. Atatürk Cad. Aziz Naci Merkezi No:5 K.1 D.2 Seyhan - ADANA / TÜRK YE Tel : (90-322) 363 30 12 Fax : (90-322) 363 30 19 E-mail : adana@turkloydu.org Marmaris Atatürk Cad. 99 Sok. No:11 Kat:4 Daire 6 Marmaris - MU LA / TÜRK YE Tel : (90-252) 412 46 55 Fax : (90-252) 412 46 54 E-mail : marmaris@turkloydu.org
çerik KAPSAM... 1/5 1. GENEL... 1/5 2. SÖNDÜRÜCÜ GAZ MIKTARININ HESAPLANMASI... 1/5 3. GAZ KONTEYNERLER... 2/5 4. DEPOLAMA... 2/5 4.1 Merkezi sistemler 4.2 Modüler sistemler 5. BORULAR VE NOZULLAR... 3/5 6. BO ALTIM DÜZENLER VE ALARMLAR... 3/5 7. KORUNAN MAHALL N SIZDIRMAZLI I... 4/5 8. KAZ LEVHALARI VE ÇALI TIRMA TAL MATLARI... 4/5 9. DOKÜMANLAR... 4/5 10. TEKNEDE YAPILACAK TESTLER... 5/5 11. BAKIM VE MUAYENE... 5/5
CO 2 D ndaki Yang n Söndürme Sistemleri 1/5 Kapsam Bu k lavuzda, CO 2 d nda kullan lacak yang n söndürme sistemleri için dizayn, test ve onay gereklilikleri verilmi tir. Bu gereklilikler yatlar n makine dairelerindeki sabit yang n söndürme sistemlerine uygulanabilir. Gerekti inde TL, bu gerekliliklerin kapsam n di er tekne tipleri için geni letme ya da yatlar için farkl gereklilikler talep etme hakk na sahiptir. 1 Genel 1.1 CO 2 den ba ka söndürme gazlar kullan lan sistemlerin fiziksel özellikleri ve sistem tasar m, bu bölümdeki ilgili maddeler göz önüne al narak TL taraf ndan kabul edilen bir standarda göre (örne in TS ISO 14520-1) onaylanacakt r. 1.2 Kullan m s ras nda öngörülen konsantrasyonlarda; kansorejen, mutajenik, veya teratojenik etkileri olan veya çevre kirlili i yönünden kabul görmeyen söndürücü gazlar kullan lmayacakt r. Kumandalar kullan lmaks z n, kalp hassasiyet düzeyi NOAEL den (No Observed Adverse Effect Level Herhangi bir olumsuz etkinin gözlemlenmedi i düzey) yüksek konsantrasyonlardaki gazlar yang n söndürmede kullan lmayacakt r. Hiçbir durumda LOAEL (Lowest Observed Adverse Effect Level En dü ük olumsuz etkinin gözlemlendi i düzey) ve ALS (Approximate Lefhal Concentration Yakla k Ölümcül Konsantrasyon) den daha yüksek konsantrasyonlardaki gazlar n yang n söndürmede kullan m na izin verilmez. 1.3 Halokarbon ajanlar kullan lan sistemler, dizayn konsantrasyonunun %95 i en çok 10 sn. de bo alacak ekilde dizayn edilecektir. nert gaz kullan lan sistemlerde, bo alma süresi, dizayn konsantrasyonunun %85 i için 120 sn. yi a mayacakt r. 2 Söndürücü Gaz Miktar n n Hesaplanmas 2.1 Söndürücü gaz miktar ; sistemin tip onay sertifikas nda belirtilen dizayn konsantrasyonu kullan larak, öngörülen minimum ortam s cakl nda, korunacak mahallin net hacmi esas al narak hesaplan r. 2.2 Net hacim; sintine ve kaportadaki hacimler dahil olmak üzere, mahallin brüt hacminde serbest gaz n girebildi i hacimdir. Korunan mahalde hacim i gal eden cisimler, brüt hacimden ç kar lmal d r. Bunlar, a a da belirtilenlerle s n rl olmamak üzere, u ekilde s ralanabilir: - çten yanmal makinlar, - Di li kutusu, - Kazanlar, - E anjörler, - Tanklar ve tranklar, - Egzost borular, kazanlar ve susturucular. 2.3 Korunan bir mahalde yer alan hava i elerindeki serbest havan n hacmi, emniyet valfinden aç k havaya bo altma olmad kça, net hacme ilave edilir.
CO 2 D ndaki Yang n Söndürme Sistemleri 2/5 2.4 Birden fazla mahallin korunmas için gerekli merkezi gaz depolamal sistemlerde, mevcut söndürücü gaz miktar n n, herhangi bir mahallin korunmas için gerekli en büyük miktardan fazla al nmas na gerek yoktur. 3 Gaz Konteynerleri 3.1 Söndürücü gaz veya bo al m için itici gaz konteynerleri; malzeme konstrüksiyon, yap m ve test yönlerinden, TL nun bas nçl kaplarla ilgili kurallar na uygun olmas istenebilir. Bu durumda doldurma oran, sistemin tip onay dokümanlar nda belirtilen de erleri a mayacakt r ve ayr ca gemi personelinin, konteynerdeki gaz n miktar n güvenli olarak kontrol etmesini sa lay c önlemler al nacakt r. 4 Depolama 4.1 Merkezi sistemler Merkezi sistemlerdeki gaz konteynerleri; tip onay sertifikas nda aksi belirtilmedikçe, 55 C a kadar depolama s cakl na izin verilmesi hariç olmak üzere, CO 2 depolama mahalleri ile ilgili isteklere uygun olan bir depolama mahalline yerle tirilecektir, 4.2 Modüler sistemler 4.2.1 Bu kurallar kapsam ndaki tüm sistemler; gaz konteynerleri ile varsa itici gaz kaplar n n, TL taraf ndan belirlenecek hususlar sa lamak ko uluyla, korunan mahaller içinde depolanmas na izin verilen modüller sistemler olarak yap labilir. 4.2.2 Gaz konteynerlerinin, elektrik devrelerinin ve sistemin bo al m ile ilgili boru devrelerinin düzenlenmesi; korunan mahaldeki yang n veya patlama nedeniyle herhangi bir güç tahrikli bo al m devresindeki hasarlanma durumunda, söndürücü gaz n tüm mahalle üniform olarak da l m sa lanacak ekilde, mahal için hesaplanan söndürücü gaz n 5/6 s n n bo alt lmas mümkün olacak tarzda yap lacakt r. Mahallin boyutlar nedeniyle, en az 6 konteynerin yerle tirilmesinin olanaks z oldu u hallerde, TL nin özel onay gerekir. 4.2.3 Sistemin bo alt lmas için korunan mahallin d nda yer alan ve her an kullan ma haz r olan iki ayr güç kayna sa lanacakt r. Makina mahallerinde, bu güç kaynaklar ndan biri korunan mahal içinde yer alabilir. 4.2.4 Konteynerlere ba lanan elektrik güç devreleri, ar zalar ve güç kayb yönlerinden izlenecektir. Bu amaçla görsel ve sesli alarmlar bulunacakt r. 4.2.5 Konteynerlere ba lanan pnömatik veya hidrolik güç devreleri yedekli olacakt r. Pnömatik ve hidrolik bas nç kaynaklar, bas nç kayb yönünden izlenecektir. Bu amaçla görsel ve sesli alarmlar bulunacakt r. 4.2.6 Korunan mahal içinde, sistemin bo al m için esas olan elektrik devreleri s ya dirençli, örne in; mineral izoleli kablo veya e de eri, olacakt r. Hidrolik veya pnömatik olarak çal mak üzere dizayn edilen ve sistemin bo al m için esas olan borular çelik olacakt r. 4.2.7 Herhangi bir konteynere en çok 2 bo al m nozulu konulacakt r.
CO 2 D ndaki Yang n Söndürme Sistemleri 3/5 4.2.8 Konteynerler, s z nt veya bo al m nedeniyle olu an bas nç dü ümü yönünden izlenecektir. Bu amaçla korunan mahalde ve köprü üstünde görsel ve sesli alarmlar bulunacakt r. 4.2.9 Her konteynerde; yang n durumunda, konteyner içeri ini otomatik olarak korunan mahalle bo altacak olan a r bas nç bo alt m cihaz bulunacakt r. 5 Borular ve Nozullar 5.1 Boru devreleri, kaynak edilebilir çelik malzemelerden üretilecek ve sistemin çal ma bas nc na göre dizayn edilecektir. 5.2 Mümkün olan hallerde, boru birle imleri kaynakl yap lacakt r. Sökülebilir boru ba lant lar nda, flençli ba lant lar kullan lacakt r. Nominal iç çap 50 mm. den küçük olan borularda di li kaynak soketleri kullan labilir. 5.4 Merkezi sistemlerde konteynerlerin bir manifolda ba lant s nda veya modüler sistemlerde bir rijid bo al m borusuna ba lant s nda esnek hortumlar kullan labilir. Hortumlar, bu amaç için gerekli olandan daha uzun olmayacak ve öngörülen tesiste kullan m için tip onayl olacakt r. Modüler sistemlerdeki hortumlar, aleve dirençli olacakt r. 5.5 Sadece sistemde kullan m için, onaylanm olan nozullar monte edilebilir. Nozullar n yerle imi, engelleme durumu dikkate al nmak suretiyle, sistemin tip onay sertifikas nda belirtilen parametrelere uygun olacakt r. Geçi ler ve medivenler bölgesinde nozullar, insanlar n, bo alan gaz nedeniyle tehlikeye dü mesi önlenecek ekilde düzenlenecektir. 5.6 Boru sistemleri, yukar da 2.6 da belirtilen istekleri kar layacak ekilde dizayn edilecektir. 6 Bo alt m Düzenleri ve Alarmlar 6.1 Sistem, sadece elle bo alt m için dizayn edilecektir. Bo alt m kumandalar kilitli dolaplarda yer alacakt r (bo alt m istasyonu). Depolar n anahtar bo alt m istasyonun hemen yan nda cam panelli kilitli bir muhafaza içinde bulunacakt r. Ayr ayr bo alt m yap lan her bir mahal için ayr kontrol istasyonlar sa lanacakt r. Bo altma istasyonu, korunan mahallin giri inin yan nda düzenlenecek ve ilgili bölümde yang n ç kmas durumunda dahi kolayl kla ula labilecektir. Bo altma istasyonunda, hizmet verdi i mahallin ismi belirtilecektir. 6.2 Merkezi sistemlerde, sistemin depolama mahallinden bo al m n sa layan ilave düzenler bulunacakt r. 6.3 Korunan mahallin mekanik havaland rmas, söndürücü gaz n bo al m ndan önce otomatik olarak durdurulacakt r. 6.4 Korunan mahalde görsel ve sesli alarmlar bulunacakt r. Ayr ca, mahallin her giri inde görsel alarmlar bulunacakt r. 6.5 Alarmlar, bo alt m istasyonunun kap s n n aç lmas ile otomatik olarak harekete geçecektir. Dizayn konsantrasyonu NOAEL (1.2 ye bak n z) in üzerinde olan tesislerde, alarm n mahalli terk etmek için gerekli bir süre boyunca (20 sn. den az olmamak üzere) sürmeden söndürücü gaz n bo al m n engelleyici önlemler al nacakt r. 6.6 Sesli alarm korna veya siren sesi olacak ve di er sesli alarmlardan belirgin ekilde ayr labilecektir. 6.7 Elektrikli alarm sistemlerinin güç beslemesi, ana ve emercensi güç kaynaklar nda sa lanacakt r.
CO 2 D ndaki Yang n Söndürme Sistemleri 4/5 6.8 Gaz tehlikeli bölgelerde, elektrikli alarm sistemlerinin kullan m için K s m 9 Bölüm 10 Ek2 3.7 ve 3.8 in uygulanabilir maddelerine bak n z. 6.9 Pnömatik çal an alarmlar n kullan ld hallerde, bas nçl havan n devaml olarak beslemesi, uygun düzenlemeler yap larak garanti edilecektir. 7 Korunan Mahallin S zd rmazl 7.1 Korunan mahallin s zd rmazl cidar ndaki tüm havaland rma aç kl klar n n ve di er aç kl klar n kapatma düzenleri sa lanacakt r 7.2 15 dakikal k minimum söndürücü madde tutma süresi sa lanacakt r. 7.3 Sistemin bo al m, uygun bas nç e itleme düzenlerinin sa lanmas n gerektirecek ekilde korunan mahalde önemli ölçüde a r veya dü ük bas nç olu umuna neden olabilir. 7.4 Korunan mahalden olu an s z nt lara maruz kalabilecek olan kaç yollar, söndürücü gaz n bo al m s ras nda veya sonras nda tehlike olu turmamal d r. Bir yang n durumunda insanlar n bulunmas n gerektiren kumanda istasyonlar ve di er mahaller, buralarda HF ve HCl nin 5 ppm in alt nda tutulmas n sa lay c özellikte olmal d r. Di er ürünlerin konsantrasyonu, gerekli maruz kalma süresi içinde tehlikeli kabul edilen de erlerin alt nda tutulmal d r. 8 kaz Levhalar ve Çal t rma Talimatlar 8.1 Korunan mahallin her bir giri inde ve mahallin içinde a a daki ikaz levhalar yer alacakt r: - D KKAT! Bu mahal,... kullan lan sabit gazl yang n söndürme sistemi ile korunmaktad r. Alarm harekete geçince içeriye girmeyiniz. - D KKAT! Gazl yang n söndürme sisteminin alarm sesi duyulunca derhal terk ediniz. 8.2 Bo alt m istasyonlar na özel kullanma talimatlar as lacakt r. Sistemin tan m n veren ayr nt l bir kullanma talimat ile bak m talimat gemiye verilecektir. El kitab nda, korunan mahallin net hacmini de i tirecek herhangi bir de i imin, tesisin onay n geçersiz k laca bildirilmelidir. Bu durumda gerekli resim ve hesap de i imleri onay için TL ye verilmelidir. 9 Dokümanlar 9.1 Tesisin üretilmesinden önce, a a daki dokümanlar onay için 3 kopya olarak TL ye verilecektir: - Mahaldeki makinalar, vb. ni gösteren yerle im resmi ile nozullar n, konteynerlerin, (sadece modüler sistemde) ve bo alt m devresinin yerle imi, - Brüt hacimden dü ülen hacimlerin listesi, - Mahallin net hacminin ve gerekli söndürücü gaz miktar n n hesab, - sometrik resimler ve bo al m hesaplar,
CO 2 D ndaki Yang n Söndürme Sistemleri 5/5 - Bo al m emas, - Bo alt m istasyonunun ve gemideki konumunun resmi, - Bo alt m istasyonunda bulunacak bo al m talimat, - Depolama mahallinin resmi (sadece merkezi sistemde), - Alarm sistemi emas, - Parça listesi, - Gemideki kullan m el kitab. 10 Teknede Yap lacak Testler 10.1 Varsa, kapama valfine kadar olan boru devresi, gaz konteynerinin izin verilen maksimum çal ma bas nc n n 1,5 kat ile hidrostatik teste tabi tutulur. 10.2 Kapama valfi veya konteyner valfi ile nozullar aras ndaki boru devresi, bo al m hesaplar nda maksimum bas nc n 1,5 kat ile hidrostatik teste tabi tutulur. 10.3 Korunan mahallerin d ndaki mahallerden geçen borular, montajdan sonra 10 bar da, e er ya ama mahallerinden geçiyorsa 50 bar da s zd rmazl k testine tabi tutulur. 11 Bak m ve Muayene Mürettebat ya da TL Sörveyörlerince, belirli periyotlarda yap lmas gereken bak m ve muayene i lemleri için MSC.1/Circular.1432 k lavuz olarak kullan labilir.