BMB Technology İçin Life 2 O Water BMB1000 Serisi Su Arıtma Cihazının Sularda Bakteri ve Kimyasalların Arıtım Performansının Araştırılması Projesi O.D.T.Ü. Danışman Prof. Dr. Celal F. GÖKÇAY RAPOR O.D.T.Ü. AGÜDÖS Kod No: 08 03 11 1 00 09 3 Kasım, 2008 3 Kasım 2008 tarihinde BMB Technology tarafından laboratuarımıza getirilen bir adet su arıtma cihazı tarafımızdan test edilerek cihazın içme sularında sıklıkla karşılaşılan kirleticileri arıtma performansı araştırılmıştır. Bu testler sonucunda bu rapor hazırlanmıştır. Ekipmanın Tarifi: BMB Technology tarafından üretilen ve Resim 1 de gösterildiği gibi seri halde bağlanmış 5 üniteden meydana gelen cihazın arıtım performansı laboratuarımızda test edilmiştir. Tanımı yapılan cihaz bundan sonra Life 2 O Water BMB1000 Serisi Su Arıtma Cihazı olarak anılacaktır. Resim 1: Life 2 O Water BMB1000 Serisi Su Arıtma Cihazı 1
Deney Şartları: Life 2 O Water BMB1000 Serisi Su Arıtma Cihazı, laboratuarımızdaki temiz su pompası çıkışına özel fitingler kullanılarak monte edilmiştir. Pompa işletme sırasında 3.0 bar civarında basınç üretmektedir. Cihazdan su çıkış debisi firmanın isteği üzerine bir musluk tarafından 0.5 L / dk olacak şekilde ayarlanmıştır. Deney düzeneği Resim 2 ve Resim 3 de gösterilmektedir. Ankara şehri musluk suyu 50 L hacimli bir plastik tanka doldurulmuş, suyun içine 25 ml kadar çöktürülmüş taze evsel atık su ve değişik miktarlarda Arsenik, Demir ve Mangan Tuzları, Amonyum Klorür, Klorofenol, Fitalik Asit ve Hipoklorik Asit sırasıyla ilave edilerek su yapay olarak hafifçe kirletilmiştir. Kimyasal kirlenme ile ilgili olarak Ağır Metaller, Azot Tuzları ve Klor TSE 266 İçme Suyu Standardı tarafından öngörülen maksimum değerlerde veya daha yüksek konsantrasyonda ilave edilerek ünitenin arıtım verimi sınanmıştır. Deneylerde cihazın toplam arıtım kapasitesi araştırılmamış olup sadece anlık arıtım performansı araştırılmıştır. Resim 2: Deney Düzeneği 1 2
Analiz Şartları: Resim 3: Deney Düzeneği 2 Bu çalışmada analiz edilen parametreler BMB Technology tarafından seçilmiş parametrelerdir. Tüm analizlere deney düzeneğinden örnek alınır alınmaz başlanılmıştır. Bakteriyolojik deneyler aseptik şartlarda yapılmıştır. Analizlerde kullanılan metodolojinin detayları raporun sonunda bulunan Ek 1 de verilmiştir. Örnek Alma Noktaları ve Şartları: Düzenekten giriş örneği pompa çıkışından, çıkış örneği ise üniten çıkış musluğundan alınmıştır. Örnek almadan önce üniteden 30 dakika müddetle su geçirildikten sonra örnek alınmasına başlanmıştır. Her bir kirletici ilavesinden sonra su 10 dakika müddetle akıtılarak cihaz içindeki eski suyun tamamen akıtılmasına ve kirletilmiş yeni suyun gelmesine imkan verilmiştir. Örnekler bundan sonra alınmıştır. 3
Sonuçlar: Ünite giriş ve çıkış değerleri Tablo 1 de özetlenmiştir. Debi L/dk Parametre Birim Giriş Çıkış % Arıtım Bakteriyolojik Parametreler 0.5 Toplam Koliformlar adet/100 ml** 4000 0 99.99 0.5 Fekal Koliformlar adet/100 ml** 500 0 99.99 0.5 Fekal Streptekoklar adet/100 ml** 170 0 99.99 0.5 Clostridium adet/100 ml** 50 0 99.99 Arsenik Parametreler 0.5 Arsenik (toplam) μg/l 222*** <1.0 * 99.99 1 Arsenik (toplam) μg/l 222*** <1.0 * 99.99 Ağır Metal Parametreler 0.5 Demir μg/l 188 8 95.74 0.5 Mangan μg/l 586 < 4 * 99.99 Kimyasal Parametreler 0.5 Toplam Serbest Klor mg/l 0.62 <0.001 * 99.99 0.5 Amonyak Azotu mg/l 0.155 0.065 58.06 0.5 Toplam Organik Karbon (TOK) mg/l 2.33 0.63 72.96 0.5 Organik Klorlu Bileşikler (AOX) mg/l 0.215 0.014 93.49 0.5 Toplam Alkalinte mg/l CaCO 3 284 44 84.51 Kireç Parametreler 0.5 Toplam Sertlik mg/l CaCO 3 382 168 56.02 0.5 Geçici Sertlik (Bikarbonat) mg/l CaCO 3 284 44 84.51 0.5 Kalsiyum Sertliği mg/l CaCO 3 248 68 72.58 Mineral Parametreler 0.5 Kalsiyum mg/l 109 37 66.06 0.5 Magnezyum mg/l 27 20 25.93 Diğer Parametreler 0.5 ph 7.66 5.75 0.5 Bulanıklık NTU 1.65 0.127 92.3 0.5 İletkenlik µmhos@20 o C 1030 870 15.5 * Bu değerler ölçme eşiğini göstermektedir, kısaca ölçülememiştir şeklinde mütalaa edilebilir. ** Adet bakteri olarak, koloni yapan birim (CFU) ifade edilmiştir. *** Arsenik değerleri sadece BMB1300 model için geçerlidir. Tablo 1: Life 2 O Water BMB1000 Serisi Su Arıtma Cihazı Giriş ve Çıkış Değerleri 4
Değerlendirmeler: Bakteriyolojik Tablo 1 den anlaşılacağı üzere ünite dört değişik dışkı orijinli bakterinin %100 giderimini sağlamıştır. Bakteri plaklarından suların üniteden sterile yakın şekilde çıktığı gözlenmiştir. Bakteriyolojik açıdan ünitenin TSE 266 ya uyacak şekilde hafif kirli suları arıttığı görülmekte; TSE 266 da belirtilen Toplam Koliformlar, Fekal Koliformlar ve Fekal Streptokoklar için öngörülen 0 / 100 ml değerleri sağlanmaktadır. Ayrıca, Sülfit indirgeyen Clostridia da bakılmış, bunun için de %100 arıtım gözlenmiştir. Kimyasal ph: Ünite girişinde nötr olan ph ın çıkışta hafifçe aside kaydığı görülmüştür. Demir (Fe): Girişte, TSE 266 da Toplam Fe için şehir şebekelerde müsaade edilen en yüksek değer olan 200 μg / L ye yakın, 188 μg / L kullanılmış ve ünitenin bu değeri 50 μg / L olan tavsiye edilen üst limit değerin çok altına, 8 μg / L ye indirebildiği gözlenmiştir. Toplam Serbest Klor: Toplam Serbest Klor 0.62 mg / L olan giriş değeri, ünite çıkışında ölçülemeyecek seviyeye düşürülmüştür. Serbest Klor, kötü tat ve koku verdiği için içme sularında bulunması istenilmez. Amonyak Azotu (NH 4 N): Kirli bir suda bulunması beklenen 0.155 mg / L Amonyum Azot değerinin, cihaz çıkışında yarı yarıya azaldığı ve 0.065 mg / L ye düştüğü görülmüştür. NH 4 N parametresi esasen içme suyunda toksik etkisi bulunmamakla beraber, organik kökenli kirlenmeyi göstermesi ve Klor la bileşikler yapması bakımından önemlidir. Toplam Organik Karbon (TOK): Sularda organik maddeler, tat ve koku vermenin yanı sıra klorlama sırasında klorlu organiklerin açığa çıkmasına neden olabilecekleri için istenmez. Girişte 2.33 mg / L olan Toplam Organik Karbon un (TOK) ünite çıkışında 0.63 mg/l ye düştüğü görülmektedir. Bulanıklık (NTU): TSE 266 da şehir şebeke içme suları için öngörülen en yüksek bulanıklık değeri 25 NTU ve tavsiye edilen üst limit değer ise 2 NTU dur. Ünitenin 1.65 NTU olan giriş bulanıklık değerini 0.127 NTU ya düşürdüğü görülmüştür. Toplam Sertlik: Ünitenin giriş suyunda EDTA titrasyonu ile bulunan ve Ca, Mg, Karbonat ve Bikarbonat sertliklerin mg / L CaCO 3 cinsinden ifade eden Toplam Sertlik değeri 382 mg / L den çıkışta 168 mg / L ye düşürülmektedir. Geçici Sertlik: Karbonat ve Bikarbonat şeklindeki Geçici Sertlik değeri girişte 284 mg / L den (CaCO 3 ) ünite çıkışında 44 mg / L ye düşürülmektedir. Arsenik (As): Arsenik iyonları girişte 222 μg / L gibi yüksek değerlerden, ünite çıkışında ölçülemeyecek kadar düşürülmüştür. TSE 266 da bu iyonlar için öngörülen sınır değer 10 μg / L dir. Organik Klorlu Maddeler (AOX): Sulardaki klorlama ürünü olan Organik Madde yi ve diğer Klorlu Organikleri ifade eden Adsorplanabilen Organik Halojenürler in (AOX) ünite tarafından etkin şekilde arıtılabildiği anlaşılmaktadır. Bu parametre ile ilgili TSE de bir standart değeri bulunmamakla birlikte; içme sularında Trihalometen bileşikleri için Sağlık Bakanlığı standardı 150 μg / L dir. Cihazın bu parametreyi de etkin olarak arıttığı gözlenmiştir. 5
SONUÇ: Laboratuarımızda test edilen BMB Technology e ait Life 2 O Water BMB1000 Serisi Su Arıtma Cihazı nın deney şartları içerisinde çok yüksek oranda bakteri arıttığı ve bunun sonucunda sterile yakın su ürettiği gözlenmiştir. Cihazın aynı zamanda etkin şekilde Sertlik ve Arsenik giderdiği, ve sulardaki Klor ve Organik Madde yi de uzaklaştırabildiği; sonuç olarak hafif kirli suları TSE 266 sayılı içme suyu standardının öngördüğü niteliklere getirebileceği anlaşılmıştır. Danışman Prof. Dr. Celal F. GÖKÇAY O.D.T.Ü. Mikrobiyoloji Laboratuarı Sorumlusu 6
EK 1: Deney Detayları Kullanılan Besi Yerlerine Ait Markalar ve Tanıtım Numaraları 1. Total Coliform (Presumptive) : m Endo Broth MF Difco 0749 01 05 2. Fecal Coliform (Presumptive) : m FC Broth Base Difco 0883 01 3. Fecal Streptococci : m Enterecoccus Agar Difco 0746 01 4. Anaerobic Spore formers : (Clostridium) Nutrient Agar Oxoid a. Na 2 S 2 O 3 Çözeltisi Merk b. Fe(SO 4 ) Çözeltisi Merk Mikrobiyolojik Analizlerde Kullanılacak Malzeme ve Yöntemlerin Özeti Tüm analizler, 100 ml su numunesi 0.45 μm gözenek açıklığı bulunan Selluloz Asetat (Millipore) membranlardan süzülerek yapılmaktadır. 1. Toplam Koliform: Membran filtre metodu: MF Endo medium. (Millipore) ile 35 o +/ 0.5 C de 48 saat üretim, koloni (CFU) sayımı. Her plaktan şüpheli 10 civarında koloni Lauryl Yrptose Broth a (Oxoid) pasaj yapılır ve gaz ve asit çıkışına bakılır. Pozitif tüpler Brilliant Green Bile Broth a (Oxoid) pasaj yapılarak gaz ve asit oluşumu gözlenir. 2. Sülfiti İndirgeyen Sporlu Anaerobik Bakteriler: Membran filtre metodu: örnek su 75 o C de 15 dakika tutulur, membran filtreden geçirilir. Membranlar Petri Kabı na konulur, üzerine erimiş Sülfit İron Agar ilave edilir. Anaerobik kavanozda (jar) 37 o C de 20 +/ 4 saat ve daha sonra 44 o C de 4 saat inkübe edilir. Sonuçta oluşan siyah koloniler sayılır. 3. Fecal Coliform: Membran filtre metodu: M FC Endo medium. (Millipore) ile 44.5 o +/ 0.5 C de 48 saat üretim, koloni (CFU) sayımı. Her plaktan şüpheli 10 civarında koloni Lauryl Yrptose Broth a (Oxoid) pasaj yapılır ve gaz asit çıkışına bakılır. Pozitif tüpler Brilliant Green Bile Broth a (Oxoid) pasaj yapılarak gaz ve asit oluşumu gözlenir. 4. Fecal Streptococci: Membran filtre metodu: Filtreler m Enterecoccus agar (Oxoid) üzerinde 35 +/ 0.5 o C de 48 saat inkübe edilir, pembe koloniler sayılır (CFU). Kimyasal Analizler Tüm kimyasal analizleri Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater 20. Ed., APHA, AWWA, WPCF e uygun olarak yapılmıştır. 7