MEVLANA ÜNİVERSİTESİ FİKRÎ MÜLKİYET VE PATENT HAKLARI YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Mevlana Üniversitesi, fikrî mülkiyet haklarının edinilmesi, paylaşılması, korunması ve değerlendirmesiyle ilgili ilke ve esasları belirlerken; a) Fikrî koruma haklarının elde edilmesini, b) Buluşların ve araştırmaların sonucunda ortaya çıkan fikrî mülkiyet haklarının kullanılmasına katkı sağlanmasını, c) Elde edilen hakların ticarileştirilmesi sonucunda ortaya çıkan ekonomik fayda ve çıkarların eşit, âdil ve hakkaniyetli bir şekilde ilgili taraflar arasında paylaştırılmasının sağlanmasını, ç) Üniversitenin fikrî mülkiyet envanterinin belirlenmesini, d) Teknoloji geliştirme basamaklarının yönetilmesi ve bu süreçte uygulanacak yöntem ve esasların belirlenmesini, e) Araştırma, geliştirme (Ar-Ge) faaliyetleri ve işbirliği sürecinde uygulanacak yöntem ve esasların belirlenmesini, f) Araştırma, geliştirme (Ar-Ge) ve ürün geliştirme (Ür-Ge) faaliyetlerinin teşvik edilmesi ve desteklenmesini, g) Üniversitenin ilgili birimlerinin fikrî mülkiyet haklarını tespit ederek bunların korunmasını ve ticarileştirme sürecindeki usullerin ve esasların belirlenmesini, ğ) Ticarileştirme sürecinde, ticarileştirme ve lisanslama sözleşmelerinin hazırlanmasını ve sürecin yönetimini, h) Akademisyen ve diğer buluş sahiplerine iş birlikleri sürecinde ilgili yasal düzenlemeler çerçevesinde gerekli bildirimlerin yapılmasını amaçlar. Kapsam MADDE 2 (1) Bu yönerge, Mevlana Üniversitesi bünyesinde veya dışında araştırma, geliştirme ve buluş yapan kişilerin yaptıkları buluşlarla ilgili olarak karşılıklı haklarını ve yükümlülüklerini kapsar. Dayanak MADDE 3 (1) Bu Yönerge, 27 Haziran 1995 tarihinde 22326 no lu Resmî Gazete de yayınlanan 551 sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye ve 05 Kasım 1995 tarihli ve 22454 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan 551 sayılı Patent Haklarının 1
Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Uygulama Şeklini Gösterir Yönetmeliğe dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar MADDE 4 (1) Bu yönergede geçen; a) Buluş: Herhangi bir uygulama alanındaki (sanayi, tarım, tıp vb.) teknik bir soruna teknik bir çözüm üreten yeni bir ürün veya yöntemi, b) Diğer buluş sahipleri: Mevlana Üniversitesi dışında olup araştırma, geliştirme ve buluşlarını TTO üzerinden bildiren kişileri, c) Fikrî mülkiyet: Buluşlar, teknolojiler, ölçme-değerlendirme araçları, eğitim programları, bilgisayar tabanlı eğitim araçları, geliştirmeler, malzemeler, bileşimler, üretim süreçleri gibi sınaî alandaki yeni yaratımlar ile bilimsel, edebi, sanatsal faaliyetler kapsamında insan düşüncesinin ve yaratıcılığının ürünü olan özgün fikirleri ve eserleri, ç) Fikrî Mülkiyet Hakları: Patentler, faydalı modeller, endüstriyel tasarımlar, ticaret markaları, hizmet markaları, ticaret unvanları, menşe adları ve mahreç işaretleri, internet alan adları, entegre devre topografyaları, telif hakları, veri tabanları, ölçme-değerlendirme araçları, eğitim programları, bilgisayar tabanlı eğitim araçları, know-how, ticari sırlar, biyoteknolojik buluşlar, yeni bitki çeşitlerine yönelik ıslahçı hakları dâhil olmak üzere tescilli veya tescilsiz tüm benzeri sınaî ve fikrî mülkiyet hakları, bu haklara istinaden yapılmış başvuru, yenileme ve uzatma hakları ile diğer ülkelerde eşdeğer veya ayni sonucu doğuracak nitelikte korumayı haiz hakları, d) Fikrî Mülkiyet Hakları Değerlendirme Kurulu: TTO ya intikal eden buluş bildirimlerini değerlendiren kurulunu, e) Hizmet buluşu: Öğretim elemanları hariç üniversite çalışanlarının yükümlü olduğu faaliyeti gereği gerçekleştirdiği veya üniversitenin büyük ölçüde deneyim ve çalışmalarına dayanan, çalışanın iş ilişkisi sırasında yaptığı buluşu, f) Öncelik hakkı: 551 sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 32. maddesinin 1. fıkrası gereği Üniversiteye tanınan kısmi yararlanma imkânını, g) Patent Teşvik Fonu: Mevlana Üniversitesi Rektörlüğü nce belirlenen patent destek fonunu, ğ) Rektör: Mevlana Üniversitesi Rektörünü, h) Serbest buluş: Üniversitelere bağlı fakülte ve yüksekokullarda bilimsel çalışma yapmakta olan öğretim elemanlarının yaptığı buluşu, ı) Ticarileştirme: Fikrî mülkiyet haklarının, devir, lisans, inkübatör, spin-off şirketi veya herhangi başka bir şekilde kullanılması da dâhil olmak üzere ticari amaçla tasarrufunu, i) TTO: Teknoloji Transfer Ofisini, j) Üniversite personeli: Mevlana Üniversitesi tarafından ücretleri ödenen tüm çalışanları, k) Üniversite: Mevlana Üniversitesini ifade eder. İKİNCİ BÖLÜM Bildirim, Bildirimin Kabulü, İnceleme ve Karar 2
Bildirim MADDE 5 (1) Üniversite personeli buluşlarını bildirmekle yükümlüdür. (2) TTO tarafından hazırlanan buluş bildirim formu buluş sahibi tarafından doldurularak matbu ve imzalı olarak TTO ya teslim edilir. (3) TTO, bildirim işlemleri süresince buluş haklarının korunması açısından buluşun gizli tutulmasını sağlamakla yükümlüdür. Buluş sahibi, TTO ya yaptığı buluş bildiriminden sonra Ticarileştirme Hizmet Sözleşmesi ni imzalaması durumunda, buluşunu üçüncü kişi ya da kurumlarla paylaşmayacağını ve ticarileştirme için başka kurumlara başvuru yapmayacağını taahhüt eder. (4) Üniversite personelinin yaptığı hizmet buluşu dışındaki buluşlar, serbest buluş niteliği taşımaktadır. Serbest buluş sahipleri, TTO ya buluş bildiriminde bulunduktan sonra, arzu ettikleri takdirde bu mülkiyet haklarını bağımsız olarak kullanabilirler. (5) Üniversite personeli, henüz bir buluşa dönüşmemiş taslak halindeki çalışmaları ile ilgili olarak fikrî mülkiyet hakkının tespit edilmesi, korunması ve ticarileştirme sürecinin yönetilmesi konularında TTO ya başvuruda bulunabilir. (6) Üniversite personeli dışındaki kişiler arzu ettikleri takdirde üniversitenin kurumsal birikim, donanım, bilgi ve kaynaklarından yararlanmak ve/veya fikrî mülkiyet hakkının tespit edilmesi, korunması ve ticarileştirme sürecinin yönetilmesi hususlarında TTO ya başvuruda bulunabilir. (7) Birden fazla buluş sahibi bulunması halinde buluş üzerindeki katkı payları belirlenir. Belirlenen katkı payları buluş bildirim formuna yazılır ve buluş sahiplerinin imzaları alınır. Olası bir ticarileşme durumunda gelirler, bu katkı paylarına göre paylaşılır. Buluş sahiplerinin katkı payları belirlenmemişse katkıları eşit kabul edilir. (8) Buluş sahibinin birden fazla kişi olduğu durumlarda aralarında anlaşarak tespit ettikleri birisi başvuru sahibi olur. Bildirimin kabulü MADDE 6 (1) Bildirimde şekil veya içerik açısından değişiklik veya düzeltme gerekiyorsa, TTO bunu 2 ay içinde buluş sahibine bildirir. Buluş sahibi, TTO tarafından talep edilen değişiklik veya düzeltmeleri kendisine bildirilen tarihten itibaren 2 ay içerisinde tamamlar. Buluşla ilgili inceleme ve karar 3
MADDE 7 (1) TTO, buluş bildirimini üniversitenin Fikrî Mülkiyet Hakları Değerlendirme Kurulundan ve gerektiğinde uzman kişilerden alınan görüşler doğrultusunda inceler veya inceletir. Bu inceleme, buluşun gizliliğini bozmayacak şekilde yapılır. (2) TTO, başvuru tarihinden itibaren 3 ay içerisinde incelemeyi tamamlayarak aşağıda belirtilen kararlardan uygun olanını buluş sahibine bildirir: a) Buluş, serbest buluş olarak tanınmış ve herhangi bir işleme gerek görülmemiştir. b) Buluş, serbest buluş olarak tanınmış ve patent başvuru sahibi buluş sahibi olmak üzere gerekli işlemler başlatılacaktır. c) Buluş, serbest buluş olarak tanınmış ve patent başvuru sahibi üniversite olmak üzere gerekli işlemler başlatılacaktır. ç) Buluş, hizmet buluşu olarak tanınmış ve patent başvuru sahibi üniversite olmak üzere gerekli işlemler başlatılacaktır. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Buluşa İlişkin Yükümlülükler ve Haklar Buluşa ilişkin yükümlülükler ve haklar MADDE 8 (1) TTO nun buluş bildirimi hakkında bu yönergenin 7 inci maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendine göre karar vermesi durumunda üniversitenin buluş ile ilgili bir hakkı ve yükümlülüğü kalmaz. (2) TTO nun buluş bildirimi hakkında bu yönergenin 7 inci maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendine göre karar vermesi durumunda, buluş sahibinin isteği doğrultusunda buluş sahibi ile üniversite arasında Ticarileştirme Hizmet Sözleşmesi imzalanır. Bu sözleşmeye göre buluşu ticarileştirmeye karar verme yetkisi üniversiteye aittir. Patentlerin tesciline kadar vekil işlemleri, başvuru, koruma ve lisanslama, TTO tarafından yürütülür. Bu işlemlere ait ödemeler üniversite tarafından karşılanır. Patent başvuru ve tescil arasındaki süreçte başvuru formu, araştırma ve inceleme raporu, karşı görüş bildirimleri vb. patent başvurusuna ilişkin dokümantasyon TTO tarafından arşivlenir. (3) TTO nun buluş bildirimi hakkında bu yönergenin 7 inci maddesinin ikinci fıkrasının (c) ve (ç) bentlerine göre karar vermesi durumunda, buluş sahibi ile üniversite arasında mutabakat sözleşmesi tanzim edilir. Patentlerin tescili ve koruma süresinin tamamı boyunca vekil işlemleri, başvuru, koruma ve lisanslama, TTO tarafından yürütülür. Bu işlemlere ait ödemeler üniversite tarafından karşılanır. 4
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Lisanslama ve gelirlerin paylaşımı Buluşların lisanslanması MADDE 9 (1) Üniversite, ticarileştirme sürecini yönettiği patentleri, üniversite ve buluş sahiplerinin menfaatlerini koruyacak şekilde, inhisari ya da inhisari olmayan lisanslama sözleşmesi düzenleyerek üçüncü kişi/kurumlara lisanslama yapar. (2) Bu durumda karşılıklı yükümlülükler ve haklar, 551 sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 88. maddesi gereğince, üniversite ile buluş sahibi arasında yapılacak bir sözleşme ile belirlenir. Gelirlerin paylaşımı MADDE 10 (1) Üniversitenin net geliri, KDV hariç, lisanslama gelirinden ürün geliştirme, pazarlama, fikrî mülkiyetin korunmasına dair başvuru, yenileme ve her türlü hukuki ihtilafın çözümüne dair ücretler vb. masraflar çıkarıldıktan sonra geriye kalan kısımdan oluşur. (2) Üniversite; buluş sahibine, patentlerin lisanslanması ile oluşan net gelir üzerinden en az %30, en fazla %80 olmak kaydı ile sözleşmede belirtilen oranda ödeme yapar. (3) Üniversite, buluş sahibine ödenecek miktarı yasal mali kesintileri yaptıktan sonra öder. Gelir paylaşımı özel hükümler MADDE 11 (1) Buluş sahiplerinin hak ettiği ödeme, üniversite tarafından her mali yılın sonunda yapılır. (2) Buluş sahibi birden fazla ise ödeme, üniversite tarafından buluş sahiplerinin buluştaki pay oranlarına göre yapılır. (3) Buluş sahibinin vefatı halinde ödeme, ilgili fikrî ve sınai mülkiyet haklarının hukuken koruma altında olduğu süre zarfında ve TTO nun uhdesinde bulunduğu sürece, buluş sahibinin yasal mirasçılarına ve/veya müteveffanın mezkûr ödemeyi temlik ettiği durumda, temlik alan şahıs veya şahıslara intikal eder. BEŞİNCİ BÖLÜM Uygulama Hükümleri Yetkilendirme MADDE 12 (1) Buluşların bildirimi, patentlenmesi ve lisanslanması gibi iş ve işlemlerin yönetimi ve yürütülmesinde üniversite adına TTO yetkilidir. Yürürlük 5
MADDE 13 (1) Bu yönerge, Mevlana Üniversitesi Senatosunun 07/01/2016 tarihli ve 01 sayılı toplantısında kabul edilerek yürürlüğe girmiştir. Yürütme MADDE 14 (1) Bu yönergeyi üniversite adına Rektör yürütür. 6