BAHÇEŞEHİR ÜNİVERSİTESİ FİKRİ VE SINAİ MÜLKİYET HAKLARINA İLİŞKİN YÖNERGE BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Kısaltmalar Amaç MADDE 1 Bu yönergenin amacı, Bahçeşehir Üniversitesi (Bundan sonra BAU şeklinde anılacaktır) ile danışmanlık projesi, ticari projeler ve buluş yapan öğretim elemanlarının, idari personelinin, öğrencilerinin ve ortak projelerde görev alan kişiler arasında ilgili yasal düzenlemeler çerçevesinde gerekli bildirimlerin yapılması, buluşların değerlendirilmesi, fikri koruma kararlarının alınması, hakların elde edilmesi ve kurumsal sorumluluk ve usulleri belirlemektir. Kapsam MADDE 2 Bu yönerge, danışmanlık projesi, ticari proje ve buluş ile başlayan ve devam eden süreçte BAU TTO ile ilgili öğretim elemanlarının, idari personelinin, öğrencilerinin ve ortak projelerde görev alanların izlemesi gereken usulleri kapsamaktadır. Dayanak MADDE 3 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu, 551 sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve Patent ve Faydalı Model Kanun Tasarısı bu Yönerge nin dayanağını oluşturur. Tanımlar ve Kısaltmalar MADDE 4 Bu Yönerge de geçen tanımlar ve kısaltmalar; a) BAU :Bahçeşehir Üniversitesi ni, b) TTO :Bahçeşehir Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi ni, c) TTO Yöneticisi :Bahçeşehir Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi Yöneticisi ni, d) Öğretim Elemanı :Yükseköğretim kurumlarında görevli öğretim üyelerini, öğretim görevlilerini, okutmanları ile öğretim yardımcılarını, e) FSMHK :Bahçeşehir Üniversitesi Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları Kurulu nu, f) Hizmet Buluşları :Hizmet buluşları, buluş yapan araştırmacılar, öğrenciler ve ortak projelerde görev alanların bildirim yükümlülüğü olan ve bildirimlerin BAU tarafından hizmet buluşu olarak kabul edilen buluşları, g) Serbest Buluşlar :Hizmet buluşlarının dışında kalan diğer buluşları, h) Çalışan :Öğretim görevlilerini, idari personeli, öğrencileri veya ortak projelerde görev alanları, i) Mütevelli Heyeti :Bahçeşehir Üniversitesi Mütevelli Heyeti ni ifade eder. İKİNCİ BÖLÜM Entelektüel Varlık Tipleri Entelektüel Varlık MADDE 5 Entelektüel varlık daha önce elde edilmiş veya bir çalışma kapsamında üretilmekte olan ya da üretilmesi planlı olan, gerçek kişi veya tüzel kişiliğe ait olan her türlü değerli bilgi, doküman, keşif, patent, tescil gibi fikirsel mülkleri ifade etmektedir. Bu varlıklar bir danışmanlık projesinde aktarılan odaklanmış bilgiler, ticari projede üretilen ürünler, keşifler, elde edilen odak gelişmeler, patentler olarak kabul edilir. Danışmanlık Projeleri MADDE 6 BAU içinde fakülteler ve araştırma merkezleri kapsamında elde edilmiş odaklı ve yoğun tecrübe ve birikimlerin BAU dışı kişi ve kurumlara belirli bir konu kapsamında iletilmesi, aktarılması veya mevcut durumlarına göre yeni fikirlerin üretilmesi danışmanlık projeleri vasıtasıyla
yapılır. Danışmanlık projelerinde kullanılan her türlü materyal ve birikim özel sözleşmeler kapsamında fikri koruma altına alınabilir. Destekli ARGE Projeleri (Ticari Ortaklı) MADDE 7 BAU ve Sanayi Kuruluşların ortak proje üretmeleri için AB, TÜBİTAK, T.C. Bakanlıkları veya özel vakıf veya kurumların desteklendiği ticari firmaların ortak olarak bulunduğu ARGE projeleridir. Belirli fakülte ve/veya birim ve/veya araştırma merkezi öğretim elemanların ve araştırmacılarının ortak hedef için belirli iş paketleri kapsamında çalışmalarından ortaya çıkacak her türlü entelektüel değer koruma altına alınabilir. Bu tip projelerde ticari kurumlarla proje başlanmadan özel bir sözleşme ile gelir paylaşımı önceden belirlenir ve değerler fikri koruma altına alınabilir. Üniversite-Sanayi İşbirliği Ticari Projeleri (Sanayi Kontratlı Projeler) MADDE 8 İhtiyaç sahibinin bir kurum/kuruluş olduğu ve BAU nun çözüm bulmak veya bir ürün üretmek üzerine belirlenen odak konu üzerine geliştirilen projelerdir. Karşı kurum ve kuruluş birden fazla olabilir. Proje, karşı kurumlar veya kuruluşlar tarafından karşılanır ve ilgili fakülte/bölüm, idari bölüm, araştırma merkezi veya öğretim görevlisine ödemeler yapılabilir. Proje boyunca yapılacak tüm keşifler veya gerçekleştirilen ürünlerin fikri hakları koruma altına alınabilir ve proje başlangıcında özel bir sözleşme ile projeyi ilgilendiren değerler üzerine gelir paylaşımı yapılabilir. Proje nin kendisi ve ürünleri BAU için entelektüel varlıktır. Buluş ve Patentler MADDE 9 BAU öğretim elemanlarının, idari personelinin, öğrencilerinin ve ortak projelerde görev alan kişilerin BAU kapsamında daha önce elde ettiği veya bir çalışma/proje sonucunda elde ettiği patentler veya henüz patent başvurusu yapılmamış her türlü buluşları BAU için entelektüel varlıktır. Start-up Şirketler (Tohum Girişimler) MADDE 10 BAU öğretim elemanlarının, idari personelinin, öğrencilerinin ve ortak projelerde görev alanların üniversite kapsamında girişimcilik sonucu yapılan projeler, buluşlar sonrası veya direk olarak fikirlerini iş organizasyonuna dönüştürerek kurdukları her türlü girişim firması (start-up) üniversite için bir entelektüel varlıktır. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Bildirim ve Karar İşlemleri ve Tarafların Yükümlülükleri BİRİNCİ KISIM Sorumlu Birim MADDE 11 BAU tüm entelektüel varlıklar konusundaki bildirimlerin alınması, yanıtlanması ve yürütülmesi konusunda TTO yu yetkilendirmiş ve bu yönergenin uygulanmasından TTO yu sorumlu tutmuştur. TTO bu yönergenin ilgili kurumsal sürecinde (entelektüel varlık yönetimi süreci) belirtilen kurallara göre BAU Mütevelli Heyeti, Rektörü ve FSMHK ile ilgili kararlarını ve onaylarını alarak yönergeyi yürütür ve uygulatır. TTO Yöneticisi, FSMHK nın üyesidir ve süreç içinde gerekli zamanlarda kurulu toplantıya davet ederek gündemi oluşturur ve kararları takip eder. Kurula Rektör başkanlık yapar. FSMHK nın Görevleri MADDE 12-(1) FSMHK aşağıdaki görevleri yürütür: a) Üniversite de uygulanacak olan FSMH politikalarını belirler b) FSMH kapsamındaki tüm fikir ürünlerini idari, hukuki ve ekonomik açıdan yönetir, c) FSMH konusundaki Yıllık Bütçeleri belirler, d) Üniversite lehine korunan fikir ürünlerinin üçüncü kişiler tarafından izinsiz kullanımı ile oluşan hak ihlalleri durumlarında yapılacak işlemlere karar verir, e) Konunun özelliğine ve belirlenmiş işletme politikalarına uygunluğuna göre bazı buluşların ticaret sırrı olarak saklanmasına ve açıklanmamasına karar verir, f) Buluşlardan doğan haklarla ilgili bedellerin, işbu Yönergeye uygun olarak belirlenmesine ve ödenmesi için Rektör e sunulmasına karar verir, g) Diğer fikir ürünlerinin korunması amacıyla gerekli kararları alır,
h) Teknoloji transferi konularında gerekli kararları alır ve gerçek ve tüzel kişilerle olan ilişkilere karar verir, i) Üniversite personeli veya diğer çalışanlar veya üniversite öğretim elemanları veya diğer kişi ve kuruluşlarla yapılacak sözleşmelere karar verir, j) Fikri Haklar konusunda destek alınacak olan Patent ve Marka Vekili nin seçimine karar verir. (2) FSMHK na BAU Rektörü başkanlık eder. Kurul Rektörün daveti ile; patent sahibi bir öğretim üyesi, BAU Hukuk Fakültesi nden FSMH konusunda uzman bir öğretim üyesi, TTO Yöneticisi, TTO FSMH Koordinatörü ve gerek duyulması halinde hizmet alımı yapılan patent firmasından bir uzmandan oluşur. İKİNCİ KISIM Öğretim Elemanların, İdari Personelin ve Öğrencilerin Sorumlulukları Öğretim Elemanları için Fikri Hak Taahhütnamesi MADDE 13 BAU nun tüm Öğretim Elemanları Fikri Mülkiyet Hakları ve Teknoloji Transferi Stratejisi doğrultusunda EK-1 de bulunan FSMH Taahhütnamesini imzalar. Danışmanlık Projeleri MADDE 14 (1) Öğretim Elemanları haftanın bir günü serbest olarak danışmanlık yapabilirler ve aldıkları ücret üniversite üzerinden geçmez. Öğretim Elemanları tüm danışmanlık çalışmalarında karşı kurum/kuruluşun adını, danışmanlık konusunu ve ücretini EK-2 de bulunan Proje Bildirim Formu ile TTO ya bildirmek zorundadırlar. Aldıkları yıllık danışmanlık ücreti 20.000 TL nin üzerinde BAU bu projeleri çıkar çatışması için araştırma hakkına sahiptir. (2) Öğretim Elemanları TTO nun aracılığı ile başlamayı kabul ettikleri veya kendilerinin TTO ya getirdikleri danışmanlık projelerinde karşı kurum/kuruluş ile yapılacak sözleşmeye uygun davranırlar ve sözleşmedeki maddeler üzerinden sorumludurlar. Destekli ARGE Projeleri (Ticari Ortaklı) MADDE 15 (1) Desteğin üçüncü taraf bir kurum/kuruluş tarafından sağlandığı Üniversite ve Sanayi işbirliği projelerinde Çalışanlar kendilerinin TTO ya getirdiklerini (EK-2 ile Proje Bildirim Formu doldurulur) veya TTO vasıtasıyla bilgilendirilerek proje yapmaya olumlu cevap verdikleri çalışmalardan daha sonra keyfi olarak ayrılamazlar. (2) Çalışanlar, Proje Hazırlık aşamasında TTO ile birlikte çalışmayı ve gerekli konularda destek olmayı kabul ederler. (3) Çalışanlar proje öncesi imzalanan fikri haklar ve proje yönetimi konusundaki sözleşmelere uymakla sorumludurlar. Aynı şekilde bu yönergede anlatılan şekilde mali hükümleri şartsız kabul ederler. Üniversite-Sanayi İşbirliği Ticari Projeleri (Sanayi Kontratlı Projeler) MADDE 16 (1) İhtiyaç sahibinin kurum/kuruluşlar olduğu Üniversite ve Sanayi işbirliği Ticari projelerinde Çalışanlar kendilerinin TTO ya getirdikleri(ek-2 ile Proje Bildirim Formu doldurulur) veya TTO vasıtasıyla bilgilendirilerek proje yapmaya olumlu cevap verdikleri çalışmalardan daha sonra keyfi ayrılamazlar. (2) Çalışanlar, Proje Hazırlık aşamasında TTO ile birlikte çalışmayı ve gerekli konularda destek olmayı kabul ederler. (3) Çalışanlar bu proje öncesi imzalanan fikri haklar ve proje yönetimi konusundaki sözleşmelere uymakla sorumludurlar. Aynı şekilde bu yönergede anlatılan şekilde mali hükümleri şartsız kabul
ederler. Buluş ve Patentler MADDE 17 (1) Araştırmacılar, idari personel, öğrenciler ve ortak projelerde görev alanlar bir buluş yaptığında, buluşunu yazılı veya elektronik olarak ivedilikle TTO ya bildirmekle yükümlüdür. Bu bildirim, EK- 3'te verilen Buluş Bildirim Formu nun doldurulması ve bu formun gerekli tüm eklerinin bir dosyada toplanması yoluyla yapılır. Söz konusu dosyanın bildirilen buluş ile ilgili tüm ayrıntıları yazı ve resim olarak içermesi ve ayrıca elektronik ortamda da sunulması ve yapılabilecek bir patent başvurusuna temel teşkil etmesi esastır. (2) Buluşun birden fazla kişi tarafından gerçekleştirilmesi halinde, bildirim Ek-3 teki forma uygun olarak tüm ilgili kişiler yazılır ve tek bir dosya halinde bildirim yapılır. (3) Buluş Bildirim Formunun Madde 2 de belirtilen buluşa katkı payı yüzdelerinde buluşçuların anlaşmaları beklenmektedir, aksi takdirde, katkı payları FSMHK tarafından belirlenir. (4) Buluş yapanlar, TTO ve FSMHK aralarında işlemleri sırasında buluşun ve kararların gizliliğini koruma yükümlülüğü altındadırlar. (5) Buluş yapanlar FSMHK nın vereceği karara göre bu yönergenin mali hükümler kısımdaki haklarından öte başka bir talepte bulunamazlar. Start-up Şirketler (Tohum Girişimler) MADDE 18 Çalışanlar mevcut entelektüel varlıklarına dayalı olarak bir girişim şirketi açmak isterlerse TTO aracılığı ile FSMHK ya başvurmaları gerekmektedir. ÜÇÜNCÜ KISIM BAU nun Yükümlülükleri Danışmanlık Projeleri MADDE 19 (1) BAU, danışmanlık projelerinde karşı kurum(lar)/kuruluş(lar) ile ilgili sözleşme, faturalama, satın alma, ödemeler ve genel proje takip konuları ile ilgili yazışmaları ve icraatları Çalışan(lar) için yapar. (2) BAU, TTO tarafından bildirilen 20.000 TL üstü danışmanlık projelerini çıkar çatışması ve eşitlikçi çalışma ortamını sağlamak için inceler. Destekli ARGE Projeleri (Ticari Ortaklı) MADDE 20 (1) BAU Ticari Ortaklı Destekli ARGE Projelerinde karşı kurum/kuruluşlar ile ilgili sözleşme, faturalama, satın alma, ödemeler ve genel proje takip konuları ile ilgili yazışma ve icraatları Çalışanları için yerine yapar. (2) BAU, TTO aracılığı ile bu proje başvuru formlarının doldurulması, ilgili iş paketlerinin, iş planının ve bütçenin ortaya çıkarılmasını sağlar. (3) BAU, TTO aracılığı ile bu projede karşılıklı alınacak iş paketlerinin ve proje mali paylarının Çalışan ve BAU menfaatlerine göre alınmasına çalışır. Üniversite-Sanayi İşbirliği Ticari Projeleri (Sanayi Kontratlı Projeler) MADDE 21 (1) BAU, Ticari Ortaklı Destekli ARGE Projelerinde karşı kurum/kuruluşlar ile ilgili sözleşme, faturalama, satın alma, ödemeler ve genel proje takip konuları ile ilgili yazışma ve icraatları Çalışan(lar) için yerine yapar. (2) BAU, TTO aracılığı ile bu proje başvuru formlarının doldurulması, ilgili iş paketlerinin, iş planının ve bütçenin ortaya çıkarılmasını sağlar. (3) BAU, TTO aracılığı ile bu projede karşılıklı alınacak iş paketlerinin ve proje mali paylarının Çalışan ve üniversite menfaatlerine göre alınmasına çalışır.
Buluş ve Patentler MADDE 22 (1) TTO, buluş bildirimde düzeltilmesi gereken yerler olduğunu saptarsa, düzeltilmesi gerektiğini en geç 2 ay içinde buluş yapana bildirir. Aksi takdirde bildirim BAU tarafından kabul edilmiş sayılır. Düzeltmelerin kısa sürede karşılanarak TTO ya ulaştırılması gerekmektedir. (2) TTO, bildirim ulaştıktan sonra düzeltme gerekmeyen veya düzeltmelerden sonra ön incelemeden başarıyla geçen buluş bildirimleri BAU içinde işlemlerin başladığını kişi(lere)ye haber verir. Bu tarih bildirim ulaşım tarihidir. (3) TTO BAU Rektörlüğe, FSMHK yı ilgili bildirim üzerine toplanma duyurusu yapar ve FSMHK bildirim tarihinden itibaren en geç 3 (üç hafta) içinde toplanır ve gerekli incelemeleri başlatır. FSMHK aşağıdaki seçeneklerden birine karar verir. a) Buluşu Serbest Buluş olarak tanır ve ilgili kişi(ler)den herhangi bir hak talep edemez fakat hakkın tamamının kendisine devrini teklif edebilir ya da ilgili kişi(ler) in rızasıyla ile buluşunun tüm haklarının teklifini kabul edebilir. b) Buluşu Serbest Buluş olarak tanımak fakat konusunun öncelik hakkı verdiğine karar vererek lisans almak için öncelik hakkını kullanmak, c) Buluşu Hizmet Buluşu olarak tanıyarak kısmi hak talep etmek, ç) Buluşu Hizmet Buluşu olarak tanıyarak tam hak talep etmek, d) Konunun özelliğine ve belirlenmiş işletme politikalarına uygunluğuna göre bazı buluşların ticaret sırrı olarak saklanmasına ve açıklanmamasına karar verir. (4) FSMHK başkanı (Rektör) Mütevelli Heyeti nin de onayını alarak kararını vererek sonucu TTO aracılığı ile ilgili kişi(ler)ye duyurur. Bu duyuru bildirimin TTO ya ulaşıp BAU nun kabul ettiği tarihten itibaren, a) ve b) için en geç üç ay ve c) ç) ve d) karar tipi için en geç dört ay içinde yapılır. (5) BAU nun, buluşu Serbest Buluş olarak tanıması ve her hangi bir hak talep etmemeye karar vermesi durumunda, BAU nun buluşla ilgili herhangi bir hakkı ve yükümlülüğü kalmaz. Fakat BAU nun ilgili kişi(ler)ye devrini teklif etmesi kabul edilir veya kişi(ler) kendi rızası ile buluşun tüm haklarını BAU ya devri gerçekleşirse tüm hak ve yükümlülük üniversiteye geçer. Bu durumda buluş için patent başvurusunu BAU yapar. (6) BAU buluşu öncelik veren bir serbest buluş olarak tanır ve öncelik haklarını kullanmaya karar verirse patent başvurusu buluşu yapan kişi(ler) adına yapılır ancak patentin kullanma hakkı lisans olarak Üniversiteye verilir ve bir lisans sözleşmesi ile belirlenir. Start-up Şirketler (Tohum Girişimler) MADDE 23 Tohum şirketler için BAU nun herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Mali Hükümler, Gelirler ve Paylaşımı Gelir Paylaşımı MADDE 24- İşbu yönerge Bölüm 4 kapsamında yer alan gelir kalemlerine ilişkin paylar FSMHK tarafından belirlenmekte, Mütevelli Heyeti onayına tabidir. (1) TTO gelirlerinin Üniversite iç dağılımına Mütevelli Heyeti karar verecektir. (2) FSMH ların TTO ya devredilmesi halinde buluşu yapan çalışana ve ilgili akademik birimlere TTO tarafından yapılacak ödeme net gelir üzerinden FSMH sahibine %50, Üniversite ve TTO %50 olarak belirlenir. a) Çalışan vefatı halinde ödeme, ilgili FSMH hukuken koruma altında olduğu süre zarfında ve TTO nun uhdesinde bulunduğu sürece, çalışan varislerine ve/veya müteveffanın meşkür ödemeleri temlik etmiş olduğu şahıs veya şahıslara intikal eder. b) Net gelir, FSMH ticarileştirilmesi nihayetinde TTO tarafından üretim, ürün geliştirme, pazarlama, fikri mülkiyetin korunmasına dair başvuru ve yenileme ücretleri ve her türlü hukuki ihtilafın çözümüne dair ücretler dahil olmak üzere tüm masraflar çıktıktan sonra geriye kalan kısmından oluşur. c) Üniversite payının iç dağılımına Mütevelli Heyeti karar verecektir.
Danışmanlık Projeleri Gelirleri MADDE 25 Üniversite çalışanlarının bir sözleşme çerçevesinde danışmanlık verdiği projelerde TTO nun verdiği hizmetler %15 hizmet bedeli ile ücretlendirilir. Destekli ARGE Proje Gelirleri MADDE 26 Üniversite çalışanlarının ulusal veya uluslar arası destek programlarına yaptığı başvurularda Modül 2 personelinin akış şemasının herhangi bir alanında hizmet vermişse ve proje için bir destek programına başvurulmuşsa; bu destek programı proje geliştirme destek hizmetleri alımına izin veriyorsa üst limit veya 10.000TL olarak hizmet bedeli belirtilir. Patent Lisanslama Gelirleri MADDE 27 BAU kaynakları ile buluş yapan araştırmacılar, öğrenciler ve ortak projelerde görev alanlar BAU kaynakları kullanılarak yapılan buluşları için iş geliştirme faaliyetlerini TTO aracılığı ile gerçekleştirirse %15 hizmet bedeli alınacaktır. Dışarıya verilen hizmetlerde %20 hizmet bedeli alınacaktır. Patent Satış Gelirleri MADDE 28 BAU kaynakları ile buluş yapan araştırmacılar, öğrenciler ve ortak projelerde görev alanlar BAU kaynakları kullanılarak yapılan buluşları için iş geliştirme faaliyetlerini TTO aracılığı ile gerçekleştirirse %15 hizmet bedeli alınacaktır. Dışarıya verilen hizmetlerde %20 hizmet bedeli alınacaktır. Start-up Şirketler Kar Gelirleri MADDE 29 BAU kaynakları ve Modül 5 faaliyetleri sonucunda desteklenen firmalara %1-5 aralığında hisse alınabilecektir. Dolayısıyla bu şirketlerin kar dağıtımından ilgili hisse oranı doğrultusunda gelir elde edilecektir. Start-up Şirket (Tohum Girişimler) Satış Gelirleri MADDE 30 BAU kaynakları ve Modül 5 faaliyetleri sonucunda desteklenen firmalara %1-5 aralığında hisse alınabilecektir. Dolayısıyla bu şirketlerin satışı esnasında elde edilecek kardan ilgili hisse oranı doğrultusunda gelir elde edilecektir. BEŞİNCİ BÖLÜM Uygulama ve Son Hükümler Yürürlük MADDE 31-Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları Yönergesi BAU Senatosu tarafından kabul edildiği tarihten itibaren yürürlüğe girer. Yürütme MADDE 32-Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları Yönergesini BAU Rektörü yürütür. 1- Yönergenin Yayımlandığı Senato nun Tarihi Karar No 09/09/2014 11/06 Yönerge de Değişiklik Yapılan Senato nun Tarihi Sayısı