Energy of Turkey SOCAR TURKEY ENERJİ A.Ş. ARALIK 2014 SAYI 04 2014 2015 SOCAR TÜRKİYE 2014 YILINI BAŞARILAR VE YENİ YATIRIMLARLA KAPATTI
ÖNSÖZ KENAN YAVUZ BAŞKAN (CEO) SOCAR Turkey Enerji A.Ş. BAŞARILARLA DOLU BIR YILI DAHA GERIDE BIRAKIRKEN, YENI YILIN HEM TÜRKIYE HEM AZERBAYCAN HEM DE TÜM DÜNYA HALKLARINA HUZUR, SAĞLIK VE MUTLULUK GETIRMESINI TEMENNI EDIYORUM. 2015 YILI PROJELERIMIZIN DAHA DA HIZLANACAĞI BIR YIL OLACAK Merhabalar, SOCAR Türkiye nin faaliyetlerini, tüm yatırımlarını; paydaşlarımızla ve içinde bulunduğumuz sektörle ilgili gelişmeleri hem şirket çalışanlarımızla hem de çevremizle paylaştığımız dergimiz Energy Of Turkey in 2014 teki son sayısından sizlere seslenmenin gururu ve mutluluğunu yaşıyorum. 2014 yılı, hem sektörümüz hem de SOCAR adına çok önemli gelişmeleri beraberinde getirdi. Bu yılı gerçekten çok iyi geçirdik. SOCAR Türkiye yi aynı anda pek çok projenin hayata geçirildiği bir şirket olarak tanımlamak doğru olacaktır. Bu yıl Türkiye de uzun vadeli olarak planladığımız pek çok proje için bir çözülme yılı oldu. 2015 yılı bu projelerin daha da hızlanacağı bir yıl olacak. 2014 yılında SOCAR olarak en önem verdiğimiz projelerimizden biri olan TANAP ta oldukça önemli gelişmeler yaşandı. Türkiye nin TANAP taki payı arttırılarak iki ülke arasındaki kardeşlik bağı, ekonomik anlamda da geliştirildi. Özellikle Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı nın Ana Hat Boruları ve İndüksiyon Dirseklerinin Alım Sözleşmeleri ihalesinin tamamlanmasıyla da projede çok önemli bir aşamaya geçilmiş oldu. SOCAR olarak TANAP ta kullanılacak boruların yüzde 80 ini yerli üreticilerden temin edecek olmamız sektöre ne denli güvendiğimizi de ortaya koydu. Biz Türkiye nin tek petrokimya şirketinin sahibi olarak her zaman yerli üretimi savunuyoruz. Dolayısıyla ihalenin bu şekilde sonuçlanması savunduklarımızla yaptıklarımızın birbirine uyumlu olduğunun da önemli göstergesi. Bu gelişmelerin yanı sıra SOCAR ın Petkim Yarımadası nda yürüttüğü 10 milyar dolar tutarındaki projenin en önemli ayağı olan STAR Rafinerisi için Türkiye reel sektörünün en büyük ve uzun vadeli proje finansmanı kredi anlaşmasını yine 2014 yılında imzaladık. Sağlanan bu kredi finansmanının, 5,6 milyar dolara mal olacak bu projemizde bize çok büyük bir katma değer yaratacağına inanıyoruz. 2014 yılı sadece SOCAR Türkiye adına değil hem içinde bulunduğumuz sektör adına hem de Türkiye adına önemli gelişmelere sahne oldu. Biz de dergimizin son sayısında sektörde ve Türkiye de yaşanan bu gelişmeleri değerlendirdik. Türkiye adına bu yılın belki de en önemli gelişmesi Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı Anlaşması nın (TTIP) gündeme taşınması oldu. Uzun yıllardır farklı alanlarda ve stratejik boyutları da içeren bir ortaklığı bulunan ABD ve Avrupa Birliği, ekonomik bağlarını daha da kuvvetlendirmek adına gerçekleştirdiği TTIP Anlaşması, kendi ekonomik menfaatlerini ön planda tutan bir anlaşmadır. Bizim bu anlaşmanın bir tarafı olarak yer almayacak olmamız Türkiye ekonomisi adına felaket senaryosunun da başlangıcı olabilir. Çünkü bu anlaşma tek taraflı imzalandığında ABD ürünlerini 0 gümrükle gönderirken biz ABD ye gümrükle mal satabileceğiz. Bu anlaşmaya Ekonomi Bakanımız Nihat Zeybekçi ve Avrupa Birliği Bakanımız Volkan Bozkır tepkileri dile getirdiler. Bizler de bu tepkilerin iş dünyası tarafından da desteklenmesi ve bu konuda Türkiye nin bir dil birliği oluşturması gerektiğine inanıyoruz. Başarılarla dolu bir yılı daha geride bıraktık. SOCAR Türkiye olarak 2015 yılında da uzun vadeli yatırımlarımızla ilgili çalışmalarımızı sürdürmeye devam edeceğiz. Bu vesile ile yeni yılın hem Türkiye hem Azerbaycan hem de tüm dünya halklarına huzur, sağlık ve mutluluk getirmesini temenni ediyorum. Saygılarımla, Kenan Yavuz 2014 1
İÇİNDEKİLER KAPAK HABERLER 04 Dev Enerji Projesinde Temeller Atıldı 06 TANAP Ana Hat Boruları İçin Sözleşmeler İmzalandı 08 Yenidünya Düzensizliğinin Bir Açıklaması: Çıkarlar Çatışması 11 Goldman Sachs Petlim e Ortak Oldu 12 Güney Gaz Koridoru TANAP Olmadan Başarıya Ulaşamaz 2014 2015 14 Petkim den 200 Milyon Dolarlık Yatırım 16 Ankara Basını Bayburt ta Buluştu 17 İkinci SOCAR OGPC Forumu Bakü de Gerçekleştirildi 18 13. ERRA Konferansı, EPDK Başkanlığında ve SOCAR ın Sponsorluğunda Yapıldı SOCAR TÜRKİYE 2014 YILINI BAŞARILAR VE YENİ YATIRIMLARLA KAPATTI 19 17. Orta ve Doğu Avrupa Rafineri ve Petrokimya Konferansı İzmir de Yapıldı 20 Haydar Aliev i Ölüm Yıldönümünde Saygıyla Anıyoruz 04 6 16 21 Türkiye nin Enerjisi Bosphorus Club da Konuşuldu TANAP ı Eskişehir e Kadar İnşa Edecek Firmalar Belirlendi 22 SOCAR Türkiye Yöneticileri Şamahı da Toplandı 24 GFC den STAR Rafinerisi ne Üç Ödül Birden 25 Hazar Strateji Enstitüsü İki Yılı Geride Bıraktı 26 EGAD Üyesi Gazeteciler, Petkim Yarımadası nda Ağırlandı 27 Petkim in 9 Aylık Cirosu 3,3 Milyar TL Oldu 30 Petkim, BİST Sürdürülebilirlik Endeksi ne Seçildi 33 Bakan Işık: SOCAR, Türkiye-Azerbaycan Arasında En Önemli Köprü 2 Energy Of Turkey
RAKAMLAR 34 Tek Film, İki Senaryo: Enerji 2050 ANALİZ 38 Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı Anlaşması ve Türkiye Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı Anlaşması nın en çok etkileyeceği ülkelerin başında Türkiye geliyor. AB ve ABD müzakerelerde yedinci turu geride bırakırken, anlaşmaya dahil olma çabalarını sürdüren Türkiye son olarak Gümrük Birliği Anlaşmasını masaya koydu. BAKIŞ 42 Türk Çelik Boru Sektörü TANAP ile Eşik Atlayacak 46 SOCAR Türkiye nin Önceliği İş Sağlığı Ve Güvenliği RÖPORTAJ 50 Türkiye nin Stratejik Önemi Her Geçen Gün Artıyor PANOROMA 54 2015 Yılının İlk 6 Ayı Çok Önemli Yağmur gibi yağan ekonomik veri trafiğinin ortasında, 2015 yılını ciddi anlamda etkileyecek konu başlıklarına yönelik tahminlerin ve yorumların havada uçuştuğu bir ortamda, Türk iş dünyası gelecek seneye yönelik hedeflerini gözden geçiriyor. 56 60 34 BAKIŞ 56 Oyuncak Sektöründe Hareketlilik Artıyor Türkiye de oyuncak pazarı her geçen gün büyümeye devam ediyor. Yaklaşık 800 milyon dolarlık ticaret hacmi ile öne çıkan bu pazar Türkiye de gelecek vaat ediyor. RÖPORTAJ 60 Baksı ile Doğduğumuz Toprakların Hikâyesi ni Anlatıyoruz GEZİ 64 Kafkasların Tarihi Kasabası: Lahıc XÜLASƏ 70 Nəhəng Energetika Layihəsinin Təməli Qoyuldu 72 TANAP Ana Xətt Boruları Üçün Müqavilələr İmzalandı 74 Heydər Əliyevi Ölüm İl Dönümündə Hörmətlə Yad Edirik 75 Cənub Qaz Dəhlizi TANAP Olmadan Müvəffəqiyyət Qazana Bilməz 76 Petkimdən 200 Milyon Dollarlıq Sərmayə 78 13. ERRA Konfransı EPDK Rəhbərliyi və ARDNŞ-Nin Sponsorluğu İlə Təşkil Edildi 79 Bakıda ARDNŞ-nin İkinci Neft-Gaz Emalı və Neft-Kimya Kompleksi (NQNK) Forumu Keçirildi 80 17. Orta və Şərqi Avropa Neft Emalı və Petrokimya Konfransı İzmirdə Keçirildi SUMMARY 82 Foundations Were Laid In Giant Energy Project 84 Agreements Were Signed For TANAP Mainline Pipes 86 We Commemorate The Life of Haydar Aliyev On The Anniversary of His Death 87 The Southern Gas Corridor Cannot Succeed Without TANAP 88 USD 200 Million Investment By Petkim AZERİCE İNGİLİZCE 90 13. ERRA Conference Was Held Under The Presidency of EMRA (Republic of Turkey Energy Market Regulatory Authority) and Under The Sponsorship of SOCAR 91 The Second SOCAR OGPC Forum Was Held In Baku 92 17. Central and Eastern European Refining and Petrochemicals Conference Was Held in İzmir Energy of Turkey İmtiyaz Sahibi SOCAR TURKEY ENERJİ A.Ş. Adına Kenan YAVUZ (Başkan/CEO) Genel Yayın Yönetmeni Berna KÜREKÇİ ŞENDİR Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Necla DEMİRCİ Azerbaycan Dili Editörü Chinara MAMMADOVA Yayın Kurulu Berna KÜREKÇİ ŞENDİR Chinara MAMMADOVA Necla DEMİRCİ Memduh TAŞLICALI Mutlu Serra HATIP Nilüfer Yalçın EVRENLER İletişim Adresi SOCAR TURKEY ENERJİ A.Ş. Eski Büyükdere Cad. SOCAR Bosphorus Plaza No:231 34398 Maslak -İstanbul Tel: (0212) 305 00 00 Direktör Emin GÖRGÜN Yayınlar Koordinatörü Aynur ŞENOL ALTUN Ekonomi Yayınları Yönetici Editörü Nesrin KOÇASLAN Ekonomi Editörü Cenk SARIOĞLU Simgenur GÜDEBERK Erkan YAVUZ Art Direktör Sertan VURAL Grafik Tasarım Seval YARAR Fotoğraf Editörü Şeref YILMAZ Kollektif Yayıncılık Reklam Tasarım ve İçerik Hizm. A.Ş. Mat-Set Plaza, Yeşilce Mah. Emektar Sok No: 5 Kat: 4 Kağıthane / İSTANBUL Tel: +90 212 912 11 22 Faks:+90 212 324 02 07 Baskı ve Cilt / Printing Görsel Dizayn Ofset Matbaacılık Tic. Ltd. Şti Atatürk Bulvarı Deposite İş Merkezi A5 Blok 4. Kat No: 405 İkitelli OSB Başakşehir / İstanbul - TÜRKİYE Tel:0212 671 91 00 Fax:0212 671 91 90 Yayın Türü Yaygın, yerel, süreli, ücretsiz kurumsal yayın Yayın Süresi / Dili 2 Aylık / Türkçe-Azerice İngilizce Dergide yer alan yazı ve fotoğrafarın tamamı ya da bir kısmı SOCAR ın izni alınmadan hiçbir şekilde kullanılamaz. Contact / İletişim info@collective.com.tr www.collective.com.tr 2014 3
HABERLER DEV ENERJİ PROJESİNDE TEMELLER ATILDI Azerbaycan doğal gazını Avrupa ya taşıyacak Güney Gaz Koridoru nun ilk ayağı olan Güney Kafkasya Boru Hattı nın temeli 20 Eylül de atıldı. TANAP ve TAP projeleri tamamlandığında Avrupa ya ilk etapta yılda 10 milyar metreküp doğal gaz akacak. Güney Kafkasya Boru Hattı (SCP) Projesi nin temeli, 20 Eylül 2014 te vatanı gibi gördüğünü söyledi. İki ülkenin ilgili olduğu uluslararası projeleri hatırlatan Davutoğlu, bu projelerin bütün Proje ile Avrupa nın enerji haritasının değişeceğini belirten Aliyev, şöyle konuştu: Doğal gazımızı dünya piyasalarına çı- kazanacak. Bugüne kadar enerji konusunda geliştirdikleri projelere sadece Gürcistan ve Azerbaycan da düzenlenen bölge ülkelerine barış getir- kararak ek gelir elde edeceğiz. Türkiye den katılımın oldu- törenle atıldı. Törenle Güney meyi amaçladığını vurguladı. Avrupa ülkeleri de yeni enerji ğunu, ancak temeli atılan söz Kafkasya Boru Hattı (SCP) ile Güney Gaz Koridoru nu asrın kaynağı elde edecek. Bu asrın konusu proje ile artık ulusla- birlikte Trans Anadolu Doğal projesi olarak niteleyen Davu- projesidir. Yüzyıl boyunca bize rarası ortaklık noktasında yeni Gaz Boru Hattı (TANAP) toğlu, 2015 in ikinci çeyreğinde yetecek. 20 yıl önce başlatılan bir sayfayı açmış olacaklarını ve Trans Adriyatik Boru temeli atılacak olan TANAP enerji politikası bizi bugüne vurgulayan İlham Aliyev, Hattı (TAP) ın da parçasını projesi için yapılacak törene getirdi. O zaman belirlediğimiz Azerbaycan üretimini sağla- oluşturduğu Güney Gaz İlham Aliyev i davet etti. strateji sayesinde bugünkü dığı doğal gazı Gürcistan Türki- Koridoru nun da temeli Ancak Davutoğlu Musul daki duruma gelindi. Tüm ülkeler ye, Yunanistan, Bulgaristan, atılmış oldu. rehinelerin serbest bırakılması takım halinde çalışacak. Bura- Arnavutluk, İtalya görüşmekte Başkent Bakü yakınların- üzerine törene katılamadan da kaybeden taraf yok. Herkes olduğumuz Karadağ ve Hırva- daki Sangaçal Terminali nde Türkiye ye döndü. Törende tistan da projeye katılabilirler. düzenlenen törene Azerbay- Türkiye yi Enerji ve Tabii Hatta diğer Avrupa ülkeleri de can Cumhurbaşkanı İlham Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız katılabilir dedi. Aliyev ile birlikte Gürcistan Başbakanı İrakli Garibaşvili, Bulgaristan Cumhurbaşkanı Rosen Plevneliev, Yunanistan Başbakanı Andonis Samaras, Karadağ Başbakanı Milo Cukanoviç ve diğer yetkililer katıldı. Tören için Azerbaycan a giden Başbakan Ahmet Davutoğlu, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile görüşmesinden temsil etti. Aliyev ve diğer liderler törende hatta döşenecek ilk boruyu imzaladılar ve temele indirilen borunun üzerine toprak attılar. AVRUPA NIN ENERJI HARITASI DEĞIŞECEK Törende bir konuşma yapan Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, tüm ülkelerin gerçekleşmesi için çalıştığı TÜM ÜLKELERIN ÇABA SARFETTIĞI BU PROJE ILE AVRUPA NIN ENERJI HARITASI TAMAMEN DEĞIŞECEK. Aliyev atılan temelle enerji sektöründe yeni bir uluslararası takımın oluştuğunu ifade ederek Takımımızın bütün üyeleri buradalar, ben eminim ki işbirliğimiz kazançlı ve başarılı olacak diye konuştu. Daha sonra kürsüye gelen Bulgaristan Cumhurbaşkanı Rosen Plevneliev de yaptığı konuşmada, ülkesinin daha önce tek bir hattan gaz aldığını, söz sonra düzenlenen ortak basın projenin kendi ülkesi için de konusu proje ile enerji bağımlı- toplantısında Azerbaycan ı büyük önem taşıdığını söyledi. lığını azaltmayı hedefledikleri- 4 Energy Of Turkey
Aliyev ve diğer liderler törende hatta döşenecek ilk boruyu imzaladılar. Temel atma törenine Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev katıldı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, projenin bölgeye barış ve istikrar getireceğini söyledi. ni söyledi. Plevneliev, Bugün Balkanları Kafkasya ya bağ- nizi ndeki Şah Deniz-2 Gaz Türkiye yi tercihi sonucun- tarihi bir adım atılıyor. Hem ladıklarını belirterek, Adeta Sahası ve Hazar Denizi nin da, 30 Mayıs 2014 tarihinde Avrupa nın enerji güvenliği, bir barış koridoru açıyoruz. güneyindeki diğer sa- İstanbul Shangri-La Bospho- hem de bölgesel işbirliğini ge- Bu iki ülkenin 15 yıldır, geceli halarda üretilecek doğal rus Otel de Türkiye Cumhu- nişletmesi açısından bu proje gündüzlü çalışarak ortaya gaz, Güney Kafkasya Boru riyeti Cumhurbaşkanı Recep çok önemli dedi. koyduğu büyük bir hede- hattı ile Gürcistan ı geçerek Tayyip Erdoğan ın şahitliğin- BU PROJELER BÖLGEYE BARIŞ VE ISTIKRAR GETIRECEK fin göstergesidir. TBMM de ilgili projeleri onaylamıştır. Türkiye ve Azerbaycan ın, Anadolu ya ulaşacak. Doğal gaz, Türkiye de 20 ilden geçecek 1810 km uzunluğundaki de atılan imzalarla Türkiye, toplam 1,4 trilyon metreküp rezerve sahip Şah Deniz Sa- Törende konuşan Enerji ve ortaklarımızla işbirliği içinde Trans Anadolu Doğal Gaz Boru hasında geliştirilen Şah Deniz Tabii Kaynaklar Bakanı Taner gerçekleştirdiği bu projeler, Hattı yla (TANAP) Türkiye nin I ve Şah Deniz II Projeleri nde Yıldız da Türkiye ile Azerbay- sadece bölgeye değil, geniş bir Yunanistan sınırında Trans ve Güney Kafkasya Boru can arasındaki enerji proje- coğrafyaya barış ve istikrar ge- Adriyatik Boru Hattı (TAP) ile Hattı nda halihazırda TPAO lerinin sadece bölgeye değil, tirecek projelerdir. Keşke her birleşerek Avrupa ya ulaşacak. eliyle sahip olduğu yüzde 9 geniş bir coğrafyaya barış ve ülke, bugün burada bulunan- İnşasının 2018 yılında tamam- hissesini yüzde 19 a yükselt- istikrar getireceğini vurguladı. lar gibi, bu projelerin değerini lanması planlanan projeyle ilk miş ve ayrıca, Azerbaycan Güney Gaz Koridoru proje- anlayabilse ve iyi niyetle, bu aşamada taşınacak 16 milyar gazını Avrupa ya taşıyacak sinin, sadece bir enerji veya çabalarımıza ortak olabilseler metreküplük gazın 10 milyar olan 31 milyar metreküp ulaştırma projesi olmadığını dedi. metreküpü Avrupa ya nakledi- taşıma kapasitesine sahip belirten Taner Yıldız, Güney Güney Gaz Korido- lirken, 6 milyar metreküpü ise olacak TANAP taki BOTAŞ Gaz Koridoru Projesi ve onun ru tamamlandığında, Türkiye de tüketilecek. hisse oranını da yüzde 30 a bel kemiği TANAP la bu defa Azerbaycan ın Hazar De- SOCAR ın, kardeş ülke çıkarmıştı. 2014 5
HABERLER TANAP ANA HAT BORULARI İÇİN SÖZLEŞMELER İMZALANDI TANAP Projesi nin ana hat boruları ve indüksiyon dirseklerinin temini için 14 Ekim de sözleşmeler imzalandı. Boruların yüzde 80 i yerli üreticilerden karşılanacak. Törende konuşan Başbakan Ahmet Davutoğlu, TANAP ın 21. yüzyıl tarihi için çok büyük bir işbirliği örneği olduğunu söyledi. Güney Kafkasya Boru Hattı (SCP) ve Trans Adriyatik Boru Hattı (TAP) ile birlikte Güney Gaz Koridoru nu oluşturan Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı nın Ana Hat Boruları ve İndüksiyon Dirseklerinin Alım Sözleşmeleri 14 Ekim 2014 te Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı Ahmet Davutoğlu ve Bakanların katıldığı törenle Ankara da imzalandı. Türkiye den geçecek 1810 kilometrelik boru hattının ana hat boruları ve indüksiyon dirseklerinin temini için 14 Şubat 2014 te ön yeterlik alan yerli ve yabancı on sekiz firmanın davet edilmesi ile başlayan ihale süreci sonucunda TANAP Doğal Gaz İletim A.Ş. dört sözleşme imzaladı. Sözleşme imzalanan şirketler, Baosteel Europe GmbH, Borusan Mannesmann Boru San. Tic. A.Ş.-Noksel Çelik Boru Sanayi A.Ş.-Erciyas Çelik Boru Sanayi A.Ş. Konsorsiyumu, Tosçelik Profil ve Sac Endüstrisi A.Ş. ve Ümran Çelik Boru Sanayii A.Ş.-Emek Boru Makina Sanayi ve Ticaret A.Ş. Konsorsiyumu. Boruların yüzde 80 i yerli üreticilerinden karşılanacak, yerli üreticilere verilemeyen kısım ise Türkiye de üretilemeyen kalemlerden oluşacak. İmza töreni öncesinde konuşma yapan Başbakan Prof. Dr. Ahmet Davutoğlu, TANAP Projesi nin 21. yüzyıl tarihi için çok büyük bir işbirliği örneği olduğunu belirterek, Türkiye ve Azerbaycan dostluğu öylesine güçlü bir dostluk ki hayal edileni gerçeğe dönüştürüyor, inanılmazı gerçek kılıyor. TA- NAP takvime uyarak bundan sonra da gelişmesini sürdürecek ve ilk aşamada 16 milyar metreküp, ikinci aşama olan 2020 de 20 milyar metreküp, 2023 te 24 milyar metreküp ve daha sonra 33 milyar metreküpe çıkan kapasitesiyle dünya ve Avrupa enerji talebi açısından stratejik bir noktaya ulaşacak. Güney Gaz Koridoru 6 Energy Of Turkey
hattının en az yüzde 80 ini Türkiye deki sanayiciler aldı. Ana hat borularını 50 binden fazla seferle gerek tırlar, gerekse trenle taşınmasını sağlamış olacağız dedi. Yıldız, başta SOCAR Başkanı Rövnag Abdullayev olmak üzere bütün SOCAR çalışanlarına, TANAP çalışanlarına, TPAO, BOTAŞ gibi ilgili, bağlı tüm kuruluşlara teşekkür ederek Türkiye Azerbaycan işbirliğinin bundan sonra da devam edeceğinin altını çizdi. ABDULLAYEV: TANAP ILE TÜRKIYE ENERJI KORIDORU HALINE GELECEK bir hattın Yunanistan dan Azerbaycan Devlet Petrol geçerek Balkanları kat ederek Şirketi (SOCAR) Başkanı Arnavutluk ta Adriyatik e Rövnag Abdullayev de ulaşıp oradan İtalya ya törende yaptığı açılış geçmesi Hazar ın Akdeniz le, konuşmasında TANAP Balkanlar ın Kafkaslarla, projesi sayesinde Türkiye nin Asya nın Avrupa ile buluşması Doğu-Batı Enerji Koridoru demektir. haline geleceğini, vergi, İmza töreni öncesinde Başbakan Ahmet Davutoğlu ve Bakanlar için SOCAR ın Türkiye deki yatırımları ile ilgili sunum yapıldı. TANAP Hattında kullanılacak boruların imalatının yüzde 80 inin Türk firmaları tarafından gerçekleştirilecek olmasının Türk sanayisinin ulaştığı taşıma ve portföy gelirlerinin artacağını, 15-20 bin kişiye yeni iş imkanının yaratılacağını söyledi. TANAP ile Türk boru sektörünün bu anlamda hem enerji jeo- kapasiteyi ortaya koyduğunu de gelişeceğini ve dünyada politiği hem de jeoekonomisi belirten Davutoğlu şöyle TANAP referansı ile yeni işler açısından yepyeni imkanlar devam etti: TANAP sadece bir alabileceğine vurgu yapan sunacak diye konuştu. enerji projesi değildir. TANAP Abdullayev şöyle devam etti: DAVUTOĞLU: ANADOLU ÜZERINDEN BIR BARIŞ KÖPRÜSÜ KURDUK 90 lı yıllarda kriz bölgeleri olarak anılan Kafkaslar ve Balkanların, bu iki coğrafyanın birleştiği Anadolu üzerinden birbirlerine irtibatlanarak barış köprüsü kurduklarını dile getiren Davutoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü: Bu proje benim açımdan özel bir önem taşıyor. 90 lı yıllarda yazdığım bir makalede Azerbaycan ın Hazar da, Arnavutluk un da Adriyatik te iki büyük kanat oluşturduğunu ifade eden TANAP TAKVIME UYARAK GELIŞMESINI SÜRDÜRECEK VE AVRUPA ENERJI TALEBI AÇISINDAN STRATEJIK BIR NOKTAYA ULAŞACAK. büyük bir barış projesidir. Anadolu Balkanlar la Kafkaslar arasında bir barış köprüsü oluyor. Bu hat üzerindeki ülkeler arasındaki dostluklar pekişecektir. Yaşasın Türkiye Azerbaycan kardeşliği, Yaşasın Türkiye Azerbaycan ebedi dostluğu YILDIZ: YERLI BORU SANAYICILERI ÇOK IYI PERFORMANS GÖSTERDI Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız yüksek performans gösteren yerli boru sanayicilerini tebrik ederek Farklı ülkelerden 18 firmanın Bugün TANAP projesi ile ilgili yine mühim günlerden birini yaşamaktayız. TANAP Projesinin en önemli adımlarından biri olan ana hat boruları satın alma sözleşmesinde imza aşamasına gelinmiştir. Şubat 2014 tarihinde ön yeterlik almış Türk ve yabancı toplam 18 firmanın davet edilmesi ile başlayan zorlu ihale sürecinde 6 Türk firması toplam boru miktarının yüzde 80 ini almıştır ki bu da Türk sanayi sektörünün uluslararası projelere dair deneyimlerinin artmasında bir makale kaleme almıştım. katıldığı açık ihalede çok iyi TANAP ın önemli bir rol Şimdi Azerbaycan dan çıkan performans göstererek boru üstlendiğini göstermektedir. 2014 7
HABERLER YENIDÜNYA DÜZENSIZLIĞININ BIR AÇIKLAMASI: Çıkarlar Çatışması 90 lı yıllarda Kriz Bölgeleri olarak anılan Kafkaslar ve Balkanlar; iki coğrafyanın birleştiği Anadolu üzerinden birbirlerine irtibatlanarak bir barış köprüsü kurdular. Anadolu, Kafkaslar ile Balkanlar arasında bir barış köprüsüdür. Haritaya baktığımızda, Türkiye nin Balkanlar ile Kafkaslar politikası açısından, Azerbaycan ın Hazar da, Arnavutluk un Adriyatik te iki büyük kanat oluşturduğunu ifade etmiştim. Şimdi Azerbaycan dan çıkan bir hattın Yunanistan dan geçerek, Balkanlar ı kat ederek Arnavutluk üzerinden Adriyatik e ulaşıp, oradan İtalya ya geçmesi; Hazar ın Akdeniz ile Balkanlar ın Kafkaslar ile Asya nın Avrupa ile birleşmesi demektir. - Ahmet Davutoğlu Soğuk Savaş dönemi parametreleri zayıfladığı için, uluslararası sistemin güç merkezlerinin siyasi karar alma süreci ile siyasi teoriler arasında yeni bir ilişki kurulmuştur. Bu ilişki Fukuyama nın Tarihin Sonu ve Huntington ın Medeniyetler Çatışması tezlerine yansımıştır. Muhteva açısından birbiriyle çelişmesine rağmen, bu iki tez dış politikanın teorik zeminini oluşturmak bakımından önemli benzerlikler taşımaktadır. Fukuyama tezinin ilk versiyonunu, Berlin duvarının yıkılması ile sembolleşen sosyalist rejimlerin dağıldığı oldukça iyimser bir ortamda yazmıştır. Liberal demokrasisinin mutlak zaferini ilan etmişti, ona göre liberal demokrasi insanoğlunun ideolojik arayışının ve insan yönetiminin son şekline ulaşmış, böylece tarihin sonu oluşmuştur. Bu teoriye göre, artık bütün alternatif değer sistemleri ve medeniyetler batı medeniyetinin üstün değerlerine boyun eğmek zorunda idi, çünkü belirli geleneksel değerlerin demokrasiye geçişte gösterdiği direnç kültürü demokratikleşmeye engel teşkil edebilir. Bu yaklaşım Yeni Dünya Düzeni fikrinin entelektüel zeminini oluşturmuştur. Huntington, Fukuyama ya göre farklı bir teorik varsayımdan hareket etmektedir. Fukuyama nın aksine Huntington tarihin sonunu işaret eden evrensel bir değerler sisteminden ve uluslararası bir düzenden bahsetmemektedir. Huntington, aksine ortaya çıkan bir düzensizliğin tahlilini yapmaya özen göstererek bu düzensizliğe yol açan çatışma alanlarının ortak zeminini yakalamaya çalışmaktadır. İlki Batı medeniyet değerlerinin evrenselleşme sürecinin kaçınılmazlığını vurgularken; diğeri bırakın böyle bir sürecin varlığını ileri sürmeyi yerel medeniyetleri harekete geçiren alternatif süreçlerin belirleyiciliğini ortaya koymaya çalışmaktadır. Fukuyama nın iddialı sözlerinin yerini Huntington ın daha gerçekçi, daha hesaplı ve çok daha politik üslubu almış görünüyor. Değişen retorik, KÜRESEL SIYASAL SISTEMIN KARŞILAŞTIĞI KRIZLER, RASTGELE BIR MODA SONUCU DEĞIL SIYASAL GERÇEKLER ÜZERINE KURGULANDI. tarihin sonu tezinin zamansız olduğunu gösteren son beş yıldaki uluslar arası siyasi arenada ortaya çıkan değişiklikleri yansıtmaktadır. Fukuyama, tezini teorik cazibeye kavuşturmak için Hegel felsefesine başvururken, Huntington aynı cazibe merkezini medeniyet tarihi yoluyla elde etmeye çalışmıştır. Her iki düşünür de e tarih ve felsefeye referans gösterirken seçici yöntem kullanmaktadır. Bu seçici yaklaşım yanlış bir yöntem gibi gözükmemektedir. Aksine bu teorik tercih tezin arka planındaki makalenin misyonu ile yakından ilgilidir. Huntington, küresel entelektüel/felsefi eğilimler, davranışın sosyo-kültürel kodları ve uluslar arası düzenin oluşumunda Batı medeniyetinin baskın karakterini yok farz etmektedir. Bu nedenle, mevcut kriz ve çatışmalardan, Batılı olmayan medeniyetleri suçlamaktadır. Huntington bu medeniyetlerin yaşam alanının etkili bir şekilde batı medeniyetinin baskın paradigması yüzünden dışlanmış olduğu gerçeğini göz ardı etmektedir. Siyasi ilişkilerde medeniyetlerin rolü ile ilgili bu iki çelişen yaklaşım biri Fukuyama nın batı medeniyetini insanlık tarihinin ya da insan ırkının kaderiyle tanımlaması ve bu medeniyete aşırı vurgu yapması, diğeri Huntington ın krizleri ve çatışmaları ortaya çıkaran Batı medeniyetini suçsuz bulması- aslında aynı resmin parçalarıdır. Huntington bu noktada hegemonik güçlere uluslar arası sistemin yeniden şekillenmesi ve kontrol edilmesi için gerekli genel siyasi ve askeri stratejilere teorik gerekçe sağlayarak Fukuyama nın yarım bıraktığı resmi tamamlıyor: Batı medeniyeti gerçek ve çok dayanıklı evrensel değerlere sahiptir (Fukuyama) ve siyasi kriz ve çatışmalardan sorumlu olan diğer medeniyetlerdir (Huntington). Huntington ın Batı ve diğerleri kutuplaşması bu resmin siyasi yansımasıdır. Diğerleri, tahminen, jeokültürel çatışmalar yüzünden ortaya çıkan düzensizliğin üstesinden gelmek ve tarihin sonuna ulaşmak için her zaman Batı nın rehberliğine ihtiyaç duyacaktır. Bu kesinlikle, Rudyard Kipling in beyaz ada- 8 Energy Of Turkey
mın yükü olarak ifade edilen aşırı sömürgecilik ruhunun tekrar ortaya çıkması ve Arnold Toynbee nin egosantrik(benmerkezci) yanılsama olarak tarif ettiği doğal bir sonuçtur. Siyasal küresel sistemin iki dünya savaşını ve ardından Soğuk Savaş süreci ile karşılaştığı krizler dünyası, rastgele bir moda sonucu olmayıp, aslında siyasal gerçekler üzerine kurgulanmıştır. Dünya güç dengelerine yön veren Mckinder in Heartland- Kalpgah ve Spykman ın öne sürdüğü Rimland-Kenar Kuşak teorileri, Soğuk Savaş sonrasında küresel düzlemdeki uluslararası rekabet ve çatışmaların izahında yeni tartışmaların odak noktasını teşkil etmektedir. Esasen, Sovyetler Birliği nin ve iki kutuplu sistemin gerçekçi olmayan siyasal cepheleri ve kimliklerinin çöküşü Soğuk Savaş sorası uluslar arası politikada meydana gelen değişim sürecini başlatmıştır. Bu yeni değişim, Batılı güçler arasındaki stratejik rekabetin öngördüğü jeopolitik önceliklerine yön veren uluslararası politik ekonominin kontrol edilmesinin başlattığı ticaret savaşlarıdır. Soğuk Savaş sonrası ortaya çıkan siyasal istikrarsızlıklar analizinde rol oynayan koşulları: SOĞUK SAVAŞ SONRASI TEORIK DÜZLEMDE IKINCI DEĞIŞIM KOMÜNIZM YERINE REKABETIN MERKEZINE İSLAM IN ALINMASI YAKLAŞIMIDIR. Dikkat edilmesi gereken husus, Soğuk Savaş sonrası, ortaya çıkan istikrarsızlıkların en büyük nedeni, jeo-politik ve jeo-ekonomik istikrarsızlıktır. Süper Güçler arasındaki gerginlik, iki kutuplu sisteme yön veren ittifaklar sistemindeki çekim gücünün zayıflaması, jeo-stratejik olarak, çok önemli olan Heartland ve Rimland kesişim bölgelerinde büyük boşlukların ortaya çıkmasına sebebiyet vermiştir. Özellikle, Asya-Avrupa kıtalarını birleştiren, Akdeniz-Baltık hattındaki geçiş yolları ve deniz ulaşım şok noktalarında farklı ve yeni çatışma alanlarını ortaya çıkmıştır. Benzeri güç boşluğu, Heartland ve Rimland ı sıcak denizlere bağlayan Kafkaslar- Türkiye-İran Körfezi-Irak stratejik eksenindeki dengelerin çökmesine neden olmuştur. Söz konusu yeni güç boşluğu, I. ve II. Körfez Savaşları ile Irak ın bölünmesinden, Kuzey Kafkasya, Kuveyt te kaotik çatışmalara yol açmıştır. Irak ın toprak bütünlüğünün garanti edilmediği gibi, bağımsız Kürt Cumhuriyeti de tanınmamıştır. Kürt sorunu kronik olarak çözümsüz bir sürece doğru savrulmuştur. Azerbaycan ın topraklarının beşte birinin Ermenistan tarafından Çeçenistan sorunları belirsiz şekilde bekletilmektedir. Büyük Güçler ve uluslararası sistem bu hassas bölgelerin geleceklerinin kapsamlı bir çözüme kavuşmasında henüz bir vizyon sergileyememektedirler. Azerbaycan ın petrol potansiyeli, Türkiye nin su kaynakları, Kuzey Irak Kerkük petrol rezervleri, İran ve Kuveyt in oluşturduğu stratejik eksen, bölgesel ve küresel kaotik güç boşluğundaki kronik krizlerdeki rekabet ve üstünlük çatışmalarının odak noktasını teşkil etmektedir. Belirtilen bu yeni jeopolitik nedenler ışığında yaklaşıldığında, Avrasya bölgesi, yeniden güç olmayı Rusya, yükselen güç Çin ve ABD arasındaki jeopolitik-jeoekonomik çıkar çatışmalarını hareketlendirmektedir. Soğuk Savaş sonrası teorik düzlemdeki ikinci değişim ise, İslam ın meydan okuyucu ideoloji olarak, komünizm yerine rekabetin merkezine alınması yaklaşımıdır. Nitekim, Fukuyama bu bağlamda İslami, evrensel liberalizm değerlerine karşı en büyük tehdit olarak tanımlamıştır. Avrasya bölgesinde, İslam ın Hristiyanlık, Musevilik ve Budizm ile çatışmasının, yeni silahlanma yarışına yol açacağı ileri sürülmüştür. Bu yaklaşıma göre, İslam Stratejik istikrarın sona ermesi, Uluslar arası ilişkiler ve uluslar arası politik ekonomi alanında jeo-politik ve jeoekonomik güç boşluğunun ortaya çıkması, Gerçekçi olmayan iki kutuplu güç dengesinin çözülmesinin ardından otantik kimliklerin yükselmesi, Medeniyetler arası ve sistemler arası, olarak sınıflandırmak mümkündür. 2014 9
HABERLER dünyasının küresel bir bağımsız strateji geliştirerek sistem karşıtı bir denge teşkil ederek, Avrasya ya hâkim olacak bir jeopolitik üstünlük mimarisini kuracağı hipotezi kurgulanmıştır. Müslüman dünyasının jeopolitik avantajlar ve jeo-ekonomik kaynakları (stratejik minareler; krom, gaz, petrol, altın, uranyum) kontrol eden konsantrasyon potansiyel gücü, Büyük Güçler in kontrol ettiği küresel düzene hakim parametrelerin dengelerini değiştirebilecek Sovyet sisteminin çökmesi sonrasında Müslüman dünyasında meydana gelen başlıca değişiklikler: Heartland ın merkezini teşkil eden Orta Asya da Müslüman devletler bağımsızlıklarını kazanmaları, Müslüman dünyasının, Hertland ve Rimland ın dünya jeopolitik kesişim noktalarını teşkil eden Kafkasya-Afganistan da nüfuz etkisinin artması, Müslüman toplumlar, Balkanlar coğrafi ekseninde (Bosna-Arnavutluk- Kosova-Makedonya-Batı Trakya) Avrupa için giriş köprüsü oluşturması, Azerbaycan-Kazakistan- Kırgizistan-Özbekistan- Türkmenistan- Tacikistan ın topraklarının kritik mineral kaynaklarının toplam hacminin Kuzey Amerika toplamına eşit olması ve Almanya ya karşı kombine edilme özelliğine sahip bulunması, Kazakistan ın nükleer güç kapasitesine olmasıdır. Uluslararası sistemde karşı karşıya bulunduğumuz önemli değişim esasen, Huntington un ileri sürdüğü AVRASYA DA YENI STRATEJIK MACERACILIK BAŞLARSA, AMERIKA KITASINDA NÜKLEER KORUMA ALTINDA IZOLE EDILMIŞ BIR ABD GÜVENLI OLAMAZ. Medeniyetler Çatışması hipotezinin mağdurlarının, Somali den, Körfez Savaşlarına kadar uzanan çatışmaların ve uluslar arası sistemin istikrarsızlığına yol açan metafordaki mağdurun İslam dünyası olmasını izah eden stratejik rekabetin yansımaları olarak yorumlanabilir. Bu nedenle, Huntington makalesine tarih ve medeniyet analizi ile başlar, batılı siyasi liderlere stratejik öneriler yaparak bitirir. Medeniyetler arası çatışmaları çözmek için barışçıl yollar bulmak gibi bir amacı yoktur. Tam aksine Batı medeniyetinin stratejik çıkarlarını korumak için, Batılı siyaset adamlarına bu çatışmaları bazen manipüle edip tahrik etmelerini önermiştir: Kısa vadede kendi medeniyeti içinde işbirliğini teşvik etmek, batının askeri kapasitesini hafifleterek Doğu da ve Güneybatı Asya da askeri üstünlüğünü sürdürmek; Konfüçyüs ve İslam ülkelerindeki çatışmaları ve farklılıkları istismar etmek açıkça Batı nın çıkarınadır.... Bu tespite göre, İslam dünyasının potansiyel düşman olarak tanıtılmasının üç temel fenomen üzerinden şekillendiği görülmektedir. Müslüman dünyası, demokratik olmayan siyasal rejimler tarafından yönetilmekte ve Batılı güçlerin tercih ettikleri demokratik değerler ve mekanizmaların dışındaki dünyada yer almaktadırlar. Bosna-Keşmir-Sancak- Kosova da Batılı evrensel demokratik değerlere karşı çıktıkları öne sürülen İslam fundamantalizmi argümanı, İslam a karşı adaletli olmayan bir atmosferin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu varsayım, iki milyon Bosnalı Müslüman ın tüm Avrupa yı işgal edeceği iddiası karşısında Sırpların Müslüman kadın ve çocukları öldürmelerine sessiz kalınmasına yol açmıştır. Müslüman devletlerin Türkiye-İran-Afganistan-Pakistan ile birlikte nükleer silahlara sahip İslam Konfederasyonu kuracağı kapsamında iddiası Balkanlar-Kafkasya-Orta Asya yı kapsayan yeni bir kuşaklama politikası ile kontrol altına alınması gerektiğinin ileri sürülmesidir. Sırbistan ve Yunanistan ın Balkanlar da, dini provakasyon enstrümanı olarak Büyük Güçler kullanılması örneğinde olduğu üzere, Ermenistan bu noktada tarafından Azerbaycan a karşı Kafkasya da askeri genişleme aracı olarak desteklenmektedir. Soğuk Savaş sonrasında ortaya çıkan söz konusu stratejik güç boşlukları bölgesel krizlerin yayılmasına sebep olurken, öte yandan da ABD nin küresel düzenin şekillenmesinde oynayabileceği hegemonik güç rolündeki meydan okumalar ve şanslarını da gündeme getirmektedir. Sonuç olarak, Büyük Güçler arasındaki sistemik çatışma bütün medeniyetlerin saygıyla karşıladığı insan onurunu korumak için Bosna da herhangi bir kolektif veya bireysel eylem yapılmasını engellenmiştir. Bu zayıflık askeri yeteneği olan bir gücü teşvik ederse jeopolitik küresel savaşın yeniden canlanması önlenemez. ABD Batılı olmayan ülkelerle- özellikle şu anda hassas jeopolitik bölge Rimland ı kontrol eden Müslüman ve Konfüçyüs ülkeleri ile- Avrasya kıta bloku üzerinde stratejik emelleri olan Rusya ve Avrupa da aşırı milliyetçi eğilimlere karşı işbirliği yapabilir. Unutulmamalıdır ki, sadece bu yüzyıl da çıkan iki dünya savaşının nedeni bu yüzdendir. Vladimir Jirinovski nin kişiliği ve ifadelerinde belirtildiği gibi, Avrasya da böyle yeni stratejik maceracılık başlarsa, Amerika kıtasında nükleer koruma altında izole edilmiş bir ABD güvenli olamaz. Bu yazı, Başbakan Prof. Dr. Ahmet Davutoğlu nun Journal of International Affairs dergisinin Aralık 1997-Şubat 1998 tarihli sayısında yayınlanan makalesinden özetlenmiştir. 10 Energy Of Turkey
GOLDMAN SACHS PETLIM E ORTAK OLDU Yatırım bankası Goldman Sachs, Petlim in yüzde 30 unu 250 milyon dolara satın aldı. Böylece Petlim in şirket değeri 1 milyar 45 milyon dolar oldu. Bu değer projenin geleceğine duyulan güvenin en önemli göstergesi. Dünyanın önde gelen yatırım bankası Goldman Sachs International (GSI), Petkim Petrokimya Holding A.Ş. nin bağlı ortaklığı olan Petlim Limancılık Ticaret A.Ş. nin yüzde 30 unu temsil eden 45 milyon adet hisseyi 250 milyon dolara satın aldı. Bu dikkate alındığında Petlim in şirket değeri 1 milyar 45 milyon dolar olmaktadır. Yapılan analizlere göre, ödenen bu bedelle Petlim in toplam hisse senedi değeri 833 milyon dolar olarak hesaplanıyor. Ayrıca taraflar, yatırım tutarı 280 milyon dolar olan Petlim Limanı için 212 milyon dolar proje finansman kredisi kullanmakta mutabık kalmışlardı. 18 Temmuz 2014 te başlayan satış süreci 19 Aralık 2014 te sonuçlandı. Hisselerin Goldman Sachs a devri yapıldı ve para ödendi. Finans dünyasının en güçlü oyuncularından olan ABD li Goldman Sachs ın Petlim e biçtiği değer ve yapılan ortaklık, projenin geleceğine duyulan güven ve inancın en önemli göstergesi oldu. PETLIM, TÜRKIYE NIN EN ÖNEMLI KONTEYNER LIMANLARINDAN OLACAK Petlim Limanı, SOCAR ın Aliağa da Rafineri-Petrokimya-Enerji-Lojistik entegrasyonunu içeren Value-Site vizyonunu yaratma stratejisinin en önemli unsurunu oluşturuyor. Bir konteyner limanı olarak faaliyet göstermesi planlanan Petlim, tüm Ege bölgesinin ve Türkiye nin en önemli konteyner limanlarından birisi olacak. Petlim Limanı nın inşası halen planlandığı şekilde sürüyor. 1,5 milyon TEU kapasiteye sahip olacak liman 2015 in ikinci yarısında hizmete girecek. Limanın işletilmesini, konteyner limanı işletmeciliğinde dünyanın en büyük isimlerinden MAERSK Grubu na ait APMT şirketi üstlenecek. Petkim ile APMT arasında 28 yıllık işbirliği anlaşması daha önce imzalanmıştı. 2014 11
HABERLER Atlantik Konseyi Enerji ve Ekonomi Zirvesi ne Türkiye den ve dünydan üst düzey yetkililer katıldı. Güney Gaz Koridoru TANAP Olmadan Başarıya Ulaşamaz SOCAR Başkanı Rövnag Abdullayev Güney Gaz Koridoru nun TANAP Projesi ile daha büyük öneme sahip olduğunu söyledi. TANAP ın Güney Gaz Koridoru nun en kritik bölümü olduğunu vurgulayan Abdullayev, Güney Gaz Koridoru, TANAP Projesi olmadan başarıya ulaşamaz dedi. Enerji ve ekonomi dünyasının en saygın buluşmalarından biri olarak kabul edilen Atlantik Konseyi Enerji ve Ekonomi Zirvesi (Atlantic Council Energy and Economic Summit), Borsa İstanbul Eş Başkanlığında Zor Zamanlarda Yol Almak Doing Business in Turbulent Times temasıyla 20-21 Kasım 2014 tarihlerinde İstanbul, Grand Tarabya Oteli nde gerçekleştirildi. Zirveye, Türkiye Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, ABD Enerji Bakanı Ernest Moniz, ABD Ankara Büyükelçisi John Bass ın yanı sıra Türkiye ve dünyadan üst düzey yetkililer de katıldı. ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden ve Başbakan Ahmet Davutoğlu da, Zirve nin kapanış oturumunda birer konuşma yaptılar. Zirvenin açılışında konuşan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, TANAP ın sadece Türkiye nin doğal gazdaki arz güvenliği için değil, aynı zamanda Avrupa Birliği üyesi ülkelerin enerji arz güvenliğiyle alakalı önemli bir çözüm noktası olduğunu söyledi. Bakan Yıldız, Bununla alakalı Türkiye de kamulaştırmaların başladığını, boruyla alakalı ihalelerin yapıldığını ve bunun işçiliğiyle alakalı ihalelerin sonlandırıldığını sevinerek söylemeliyiz. 2018 yılının sonuna kadar programlandığı üzere inşallah biz bu projeyi tamamlayacağız. Azerbaycan ve özel şirketlere teşekkür ediyoruz. Önemli bir çözüm noktası olduğunu söylemiştik. Hala 1,3 milyar insan enerjiye ulaşamıyor. Enerji ile ilgili politikalar globalleşiyor. Ama bir kısım politikalar ulusallaşıyor. Türkiye 7 bin megavatlık kurulu gücüne yeni bir güç ekledi. Yüzde otuzlara yaklaşan yenilenebilir enerji kaynaklarımız dünya ortalamasının üzerinde. Tamamlanması gereken durumun da ilerleyeceğini ümit ediyoruz. Rusya Ukrayna hala kaygılar tam olarak kalkmadı. Türkiye nin olası etkilenmeyle ilgili farklı çözüm önerilerinin olduğunu söylemeliyim şeklinde konuştu. AZERBAYCAN ÇOK ÖNEMLI BAŞARILARA IMZA ATTI Zirvenin birinci gününde SOCAR Başkanı Rövnag Abdullayev Enerji ve Ekonomi başlıklı oturuma konuşmacı olarak katıldı. Abdullayev, Son 20 yıl içerisinde Asrın Antlaşması ndan sonra Azerbaycan da enerji sektörü çok önemli başarılara imza 12 Energy Of Turkey
SOCAR Başkanı Rövnag Abdullayev, Güney Gaz Koridoru nun TANAP Projesi ile daha büyük öneme sahip olduğunu söyledi. dışı aktörler gibi güncel konulara da yenilikçi çözümler önerildi. KÜRESEL ENERJI HARITASI MASAYA YATIRILDI Zirve kapsamında Kuruçeşme de Suada Club da, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız ın katılımıyla düzenlenen gala yemeğinde konuşan Borsa İstanbul Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Dr. M. İbrahim Turhan da, 21. yüzyılın problemlerinin 20. yüzyılın çözümleri ve 19. yüzyılın kurumları ile halledilmeye çalışıldığını kaydetti. Küresel problemle- attı dedi. Azerbaycan ın çok Koridoru TANAP Projesi olma- yatırımlarına TANAP ı da ri, en geniş katılımla, işbirliği büyük ekonomik gelişme- dan başarıya ulaşamaz. eklersek, hedeflediğimiz 20 içinde çözmek için kurumsal lere tanık olduğunu, bunun Son 20 yılda Türkiye nin gaz milyar dolarlık yatırım ile bu yönetişime odaklanılmasının sonucunda bölgede politik ve tüketimi 3 kat artmıştır. Bu da ihtiyacın yüzde 20 sini karşıla- önemini vurgulayan İbrahim ekonomik açıdan prestijli bir Çin den sonra dünyada ikinci yabileceğini düşünüyoruz. Turhan, Bugün yaşadığı- ülke haline geldiğini kaydeden en hızlı artıştır. Türkiye nin Güney Gaz Koridoru nun mız dünya değişik ve eşsiz. Abdullayev, 2006 yılında faali- 2023 hedeflerine ulaşabilmesi son halkası ise Türkiye - Yu- Sürdürülebilirlik en temel yete geçen Bakü-Tiflis-Ceyhan için o zamana kadar enerji nanistan sınırından başlayan, meselemizdir. Ben kişisel petrol boru hattı gibi belli başlı sektörüne yaklaşık 100-120 Arnavutluk tan geçerek olarak hiçbir küresel proble- enerji projelerinin bu başarıda milyar dolarlık yatırım yapma- İtalya ya uzanacak Trans mi çözemeyebilirim ama çö- çok büyük önemi bulunduğu- sı gerekmektedir. TANAP ın Adriyatik boru hattı projesi ( zümün bir parçası olmak için nu vurguladı. sermaye değeri ise 10-12 mil- TAP ) olacaktır. Bu boru hattı elimizden gelenin en iyisini Azerbaycan ın bugün ben- yar dolardır, Bu da o demek ki TANAP la iletilecek Azerbay- yapıyoruz. Bu doğrultuda, zin ve doğal gaz projeleriyle TANAP bu yatırım değeri ile can gazını Avrupa ya taşı- Sürdürülebilirlik Endeksi ni dünyanın ilgi odağı haline tek başına Türkiye nin enerji yacaktır. SOCAR olarak biz, geçtiğimiz günlerde geliştir- geldiğini anlatan Abdullayev, sektöründe ihtiyaç duyulan bölgesel ve küresel işbirliğiyle dik diye konuştu. Azerbaycan gaz üretiminin yatırım maliyetinin yüzde dünyadaki enerji güvenliği Öte yandan, Zirvede, 2025 yılında 40 milyon met- 10 unu karşılayabilecektir. için her zaman bölgemizin ge- Ukrayna ve Orta Doğu da reküpe çıkması beklendiğini SOCAR ın Türkiye deki lişimini desteklemeye devam yaşanan gelişmelerle birlikte söyledi. Abdullayev şu görüş- edeceğiz. oluşan yeni küresel enerji leri dile getirdi: Bunun ikinci Öte yandan, Zirvede, Ukray- haritası, ülkelerin enerji kısmı ise şuan faaliyette olan güney Kafkasya boru hattının genişletilmesidir. 20 Eylül 2014 tarihinde Cumhurbaşkanı İlham Aliyev in katılımıyla temel atma töreni ile inşaat çalışmalarına başlandı. Güney Gaz Koridoru Azerbaycan Türkiye işbirliğinde iki ülkenin hedefleri çerçevesinde gerçekleştirilen TANAP Projesi ile daha büyük öneme sahip olmuştur. TANAP Projesi SOCAR OLARAK ENERJI GÜVENLIĞI IÇIN HER ZAMAN BÖLGEMIZIN GELIŞIMINI DESTEKLEMEYE DEVAM EDECEĞIZ. na ve Orta Doğu da yaşanan gelişmelerle birlikte oluşan yeni küresel enerji haritası, ülkelerin enerji bağımlılığı, yeni çatışma ortamlarında öne çıkan devlet dışı aktörler, yeni teknolojiler ve enerji altyapıları finansmanı gibi konular masaya yatırıldı. Bu yılki zirvede enerji güvenliği, küresel ısınma, temiz enerji ihtiyacı, jeopolitik konumun enerji stratejileri- bağımlılığı, yeni çatışma ortamlarında öne çıkan devlet dışı aktörler, yeni teknolojiler ve enerji altyapıları finansmanı gibi konular masaya yatırıldı. Bu yılki zirvede enerji güvenliği, küresel ısınma, temiz enerji ihtiyacı, jeopolitik konumun enerji stratejilerine etkisi ve yeni çatışma ortamlarında öne çıkan devlet dışı aktörler gibi Güney Gaz Koridorunun en ne etkisi ve yeni çatışma güncel konulara da yenilikçi kritik bölümüdür. Güney Gaz ortamlarında öne çıkan devlet çözümler önerildi. 2014 13
HABERLER Petrokimya sektöründe Türkiye nin tek hammadde üreticisi olan Petkim, başarı zincirine bir halka daha ekledi. Etilen fabrikasında Petkim in yıllık brüt üretim kapasitesini 3,2 milyon tondan 3,6 milyon tona ulaştıran yeni tesisi Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık hizmete açtı. Bakan Işık, ruhsatlandırma çalışmaları süren Petkim in yeni Ar-Ge Merkezi ni de gezerek faaliyetler hakkında bilgi aldı. İzmir Aliağa daki komplekste düzenlenen törende konukları, SOCAR Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Vagif Aliyev, SOCAR Türkiye CEO su Kenan Yavuz ve Petkim Petrokimya Holding Genel Müdürü Sadettin Korkut ağırladı. Bir fabrika yatırımına yakın değerde maliyetle gerçekleşen tesisin kurdelesini Bakan Işık kesti. Törende konuşan Bakan Işık, Bir millet, iki devlet anlayışıyla çıkılan yolda, Cumhurbaşkanları Recep Tayyip Erdoğan ve İlham Aliyev in kardeşliği somut ekonomik işbirliğine dönüştürerek pekiştirdiklerini söyledi. Işık, Bu kardeşliğin ete kemiğe bürünen en güzel eseri Petkim ve SOCAR ın Türkiye deki yatırımlarıdır. Kardeşin kardeşe yapmaz denilen güzellikleri, gardaş gardaşa yapıyor dedi. Hükümetin sanayide temel önceliklerini yerli, yenilikçi, yeşil üretim diye tanımlayan Bakan Işık, bu kriterlerin gerçekleşmesi için Ar-Ge çalışmalarının büyük önem taşıdığını vurguladı: Daha nitelikli ürünler sağlayacak, yenilikçi üretim temel önceliklerimizden birisi olduğu için Ar-Ge merkezlerine çok büyük destek veriyoruz. Türkiye, cari açık Petkim den 200 Milyon Dolarlık Yatırım Türkiye nin tek petrokimya hammadde üreticisi Petkim in 200 milyon dolarlık yatırımla faaliyete geçen yeni Etilen fabrikasının açılışını Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık yaptı. sorununu çözecekse bu merkezlere yatırım yapmalı. TÜRKIYE NIN 2023 VIZYONUNUN YÜZDE 20 SINI SOCAR YAPACAK Törende konuşan Petkim Yönetim Kurulu Başkanı Vagif Aliyev de, Ar-Ge çalışmalarına yapılan desteğin önemini vurgulayarak Beş yılı geride bırakan ortak yürüyüşte, Azerbaycan-Türkiye kardeşliğini tarihe altın harflerle kazıyacak yatırımlar başlattık. Bu, bizim için çok büyük gurur kaynağıdır. Türkiye Cumhuriyeti nin 2023 hedeflerini yakalaması için katkı sağlamaya devam edeceğiz. Türkiye için gereken 100-120 milyar dolarlık yatırımın yüzde 20 sini SOCAR, enerji ve altyapı yatırımlarıyla karşı- 14 Energy Of Turkey
Tek çatı altında toplanan yeni binasında açılış için gün sayan Ar-Ge Merkezi de Bakan Işık ve basın mensuplarına tanıtıldı. layacak dedi. Petkim Genel Müdürü Sadettin Korkut yaptığı Petkim adına Bakan Fikri Işık a teşekkür plaketini, şimdi bir Petkim çalışanı olan Soma Gazisi Murat Yalçın verdi. lerinden olmak üzere 6 sı doktoralı, 8 i yüksek lisanslı, 20 si lisanslı 34 araştırmacı konuşmada Petkim in yarım ve 6 teknisyenle birlikte 40 yüzyıldır Türk kimya sana- personel görev yapacak. Ar- yisinin gelişimine öncülük Ge Merkezi, ürün ve proses ettiğini hatırlattı ve fabrika geliştirme, enerji tasarrufu, açılışıyla haklı bir gurur yaşa- maliyet düşürme ve çevre dıklarını söyledi. Hükümetin faaliyetleri kapsamında Ar-Ge yatırımlarına sağladığı güçlü bir cihaz ve ekipman destek için teşekkür eden altyapısıyla Türk sanayisine Korkut, Türk sanayisi için hizmet verecek. okul olma vasfını, kurulduğu günden bugüne sürdü- İNŞAATLAR ILERLIYOR ren Petkim Ar-Ge Merkezi, yetleri nedeniyle kutlayarak Petkim Aliağa ruhsatlandırma işlemleri tamamlandığında yeni binasında yeni bir motivasyon ve artan bir ivme ile çalışmalarını sürdürecek. Hem Petkim e hem de Türk sanayisine daha katma değerli ürünler üretme sürecinin, en önemli halkası olmaya devam edecek. Ar-Ge Merkezimizde ürün ve proses geliştirme, enerji tasarrufu, maliyet düşürme ve çevre PETKIM VE SOCAR IN TÜRKIYE DEKI YATIRIMLARI TÜRKIYE AZERBAYCAN KARDEŞLIĞININ EN SOMUT ÖRNEĞIDIR. yeni fabrikayı hizmete açtı. SIRADA AR-GE MERKEZI VAR Törende, 2004 yılında Aliağa Kompleksi ne taşınan ve tek çatı altında toplanan yeni binasında açılış için gün sayan Ar-Ge Merkezi de Bakan Işık ve basın mensuplarına tanıtıldı. 2014 yılının ikinci çeyreğinde inşasına başlanan ve 6 aydan kısa sürede tamamla- Kompleksi nde konukların bir başka durağı STAR Rafinerisi inşaat sahası oldu. 5,6 milyar dolar maliyete ulaşması beklenen dev projede son durum incelendi. 2017 de devreye girmesi planlanan STAR Rafinerisi, Türkiye nin 1984 ten sonra üretime geçecek ilk rafinerisi olma özelliğini taşıyacak. İnşaatı devam eden faaliyetleri kapsamında yü- nan Ar-Ge Merkezi ndeki son Petkim Limanı nı da ziyaret rütülen projelerde kullanıl- hazırlıkları izleyen Bakan Işık, eden konuklara, 2015 yaz mak üzere güçlü bir cihaz ve faaliyetler hakkında yetkili- aylarında tamamlanması ekipman altyapısı bulunuyor Yalçın ı, ölümden döndüğü lerden bilgi aldı. Yaklaşık 350 planlanan proje hakkında diye konuştu. noktada hepimize ahlak dersi metrekaresi pilot tesis, 850 bilgi verildi. Petlim Kon- Törende SOCAR Türki- verdi diyerek kürsüye davet metrekaresi laboratuvar ve teyner Limanı, Türkiye nin ye Başkanı Kenan Yavuz, etti. Petkim adına Bakan ofislerden oluşan bin 200 met- 2023 yılında 500 milyar dolar Soma da sağ çıkarıldığı ma- Fikri Işık a teşekkür plaketini, rekarelik merkez, genel mü- ihracat, 1 trilyon dolar dış denden ambulansa alınırken şimdi bir Petkim çalışanı olan düre doğrudan bağlı, Ar-Ge ve ticaret hedefine ulaşmasına çizmelerimi çıkarayım, kir- Murat Yalçın verdi. Kalite Sağlama Grup Müdürlü- çok önemli katkı sağlayacak. lenmesin diyerek Türkiye yi Konuşmaların ardından ğü altında faaliyet gösterecek. Liman, Türkiye nin üçüncü ağlatan ve Petkim de işe Bakan Işık, Petkim yönetimini Merkezde, ağırlıklı kimya ve büyük ve Ege Denizi nin ise başlayan Soma gazisi Murat çağdaş kriterlere uygun faali- kimya mühendisliği disiplin- en büyük limanı olacak. 2014 15
HABERLER ANKARA BASINI BAYBURT TA BULUŞTU SOCAR Türkiye Başkanı Kenan Yavuz, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ın 14 Ekim deki Bayburt programına Ankara basını ile katıldı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan toplu açılış törenine katılmak üzere Ekim 2014 te Bayburt halkıyla buluştu. SOCAR Türkiye Başkanı Kenan Yavuz, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve beraberindeki heyeti Mustafa Kartoğlu (Star), Bülent Aydemir (Habertürk), Abdülkadir Selvi (Yeni şafak), Deniz Zeyrek (Hürriyet), Mahmut Övür (Sabah) ve Hakan Güldağ dan (Dünya) oluşan gazeteciler ile birlikte karşıladı. Bayburt un, Cumhuriyet tarihinde halkın seçtiği ilk Cumhurbaşkanı nı ne kadar sevdiğini rekor oyla gösterdiğine dikkat çeken Kenan Yavuz, Cumhurbaşkanımız Erdoğan da Bayburt u seviyor. Bu sonuç Türkiye yi 2023 hedefleri ile buluşturacak ve Bayburt umuzun makus talihini yenmesine vesile olacaktır dedi. Cumhurbaşkanı Erdoğan ın ilk yurt içi ziyaretlerinden birini Bayburt a yapmasının onur vesilesi olduğunu Ankaralı gazeteciler Cumhurbaşkanı Erdoğan ile hatıra fotoğrafı çektirdiler. belirten Yavuz, Bayburt ta misafir ettiğimiz tüm gazeteci dostlarımız da aynı görüşte, bu şehrin tarihsel dokusuyla buluşması gerekiyor. Bu fırsatı iyi değerlendirip yeniden Anadolu nun ve Türk kültürünün en kadim şehirlerinden biri olmalıyız. Baksı Müzesi ile ivme kazanan Bayburt, önemli bir turizm destinasyonu olabilir. Bunun için şehrin tarihi dokusunu boğan ucube modern yapılardan bir an önce arındırılması gerekiyor diye konuştu. BAYBURT UN ÖNEMLI BIR TURIZM DESTINASYONU OLMASI IÇIN UCUBE BINALARDAN ARINDIRILMASI GEREKIYOR. 16 Energy Of Turkey
2. SOCAR OGPC Forumu nda SOCAR Türkiye CEO su Kenan Yavuz da Türkiye deki çalışmaları anlattı. İKİNCİ SOCAR OGPC FORUMU BAKÜ DE GERÇEKLEŞTİRİLDİ SOCAR ın en önemli ve stratejik yatırımlarından OGPC projesi, ürün kalitesini ve ihracat kapasitesini artırırken çevrenin korunmasına da çok önemli katkı sağlayacak. Ilki Nisan 2012 de gerçekleştirilen ve önemli görüşmelere ev sahipliği yapan OGPC Forumu nun ikincisi 5-6 Kasım 2014 te Azerbaycan ın Başkenti Bakü de Fairmont Otel de yapıldı. Forumun açılış konuşmasını yapan SOCAR Başkanı Rövnag Abdullayev, SOCAR ın dünya gaz ve petrol piyasasında çok önemli bir rol oynadığını söyledi. Oil Gas Processing & Petrochemical Complex Projesinin SOCAR ın en önemli ve stratejik yatırımlarından biri olduğunu vurgulayan Abdullayev, yeni bir kompleks inşa etme kararının ülkenin artan talebi ve eski rafinerilerin düşük kapasiteleri göz önünde bulundurularak alındığını belirtti. Abdullayev, forumun yerel ve uluslararası petrol ve gaz işleme ve petrokimya şirketlerinin teknolojilerini tanıtmak ve deneyimlerini paylaşmak için önemli bir platform oluşturduğunu vurguladı. İKI DEVLETIN BAYRAKLARI DAHA YÜKSEK DALGALANACAK SOCAR OGPC Forum unda OGPC, PETKIM, STAR, GÜNEY GAZ KORIDORU VE TANAP ILE BIRLIKTE SOCAR DÜNYANIN EN BÜYÜK ŞIRKETLERINDEN BIRI OLACAK. Türkiye deki enerji sektörü ve SOCAR ın Türkiye deki yatırımları hakkında bilgi veren SOCAR Türkiye Başkanı Kenan Yavuz da Türk milletinin iki devleti olan Türkiye ve Azerbaycan bayrakları artık daha yükseklerde dalgalanacak dedi. Kenan Yavuz şu görüşleri dile getirdi: OGPC, Petkim, STAR, Güney Gaz Koridoru ve TANAP ile birlikte SOCAR dünyanın en büyük şirketlerinden biri olacak. Azerbaycan ın SOCAR eli ile enerji alanında gerçekleştirdiği büyük yatırımlar ile göz kamaştırıyor. Forumda daha sonra Büyük ölçekli petrol ve gaz petrokimya projelerinde DPC aşamaları, Doğal gaz ve kimya sanayilerindeki yeni gelişmeler ve pazar eğilimleri, Petrol ve gaz sektöründe temel ekipman, malzeme ve hizmetler, Büyük ölçekli projelerin lojistik, ekolojik ve diğer etkileri ve Büyük ölçekli projelerde yerel yüklenicilerin deneyimleri başlıkları altında değerlendirmeler yapıldı. 2018-2020 döneminde hizmete girmesi beklenen yeni kompleks, Bakü ye 60 kilometre uzaklıkta inşa edilecek. Tesiste üç işleme ünitesi ile bir termal güç ünitesi bulunacak. Projenin ilk fazının maliyeti 8 milyar dolar olarak hesaplanıyor. Projenin yüzde 30 u Azerbaycan Devleti tarafından finanse edilirken, yüzde 70 lik kısmı ise uluslararası fonlardan temin edilecek. OGPC projesi SOCAR ın ürün kalitesini ve ihracat kapasitesini artıracak ve çevre korumaya önemli katkı sağlayacak. 2014 17
HABERLER SOCAR Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Vagif Aliyev konferansta TANAP ın bugünkü durumu ve Avrupa gaz transit yolu olarak potansiyel rolü başlıklı bir konuşma yaptı. 13. ERRA Konferansı, EPDK Başkanlığında ve SOCAR ın Sponsorluğunda Yapıldı 13. Enerji Yatırım ve Düzenleme Konferansı, Azerbaycan ın başkenti Bakü de yapıldı. Enerji Düzenleyicileri Bölgesel Birliği (ERRA) tarafından düzenlenen konferansın açılış toplantısına Azerbaycan Ekonomi ve Kalkınma Bakan Yardımcısı Niyazi Seferov, Gürcistan Enerji Bakan Yardımcısı Mariam Valishvili, ERRA Başkanı Alparslan Bayraktar ile 40 ülkeden 200 den fazla enerji şirketleri temsilcileri ve uzmanlar katıldı. ERRA Başkanı Alparslan Bayraktar, Azerbaycan ın Avrupa nın enerji güvenliği için önemli bir ülke olduğunu, TANAP ve TAP projeleriyle bu önemin daha da artacağını belirtti. Konferansta esas itibariyle enerji arz güvenliğinin konuşulacağını ifade eden Bayraktar, Azerbaycan ın enerji endüstrisi ve yenilenebilir enerji kaynaklarıyla ilgili konuların da müzakere edileceğini söyledi. Bayraktar, ERRA olarak ülkeler arasındaki enerji iş birliğini artırmak istediklerini belirterek, üye ülkeleri arasında enerji üreten ve enerji konusunda dışa bağımlı ülkelerin olduğunu ifade etti. Azerbaycan-Gürcistan ve Türkiye arasındaki enerji iş birliğinin önemine de değinen Bayraktar, bölgesel elektrik enerjisi piyasasının oluşturulmasının da önemli olduğunu vurguladı. Niyazi Seferov, konferansa ev sahipliği yapmaktan duydukları memnuniyeti dile getirerek Azerbaycan ın Türkiye ve Gürcistan la gerçekleştirdiği enerji projelerini anlattı. Üç ülkenin gerçekleştirdiği projelerin sadece bölgenin değil, Avrupa nın da enerji güvenliği için büyük rol oynadığını vurgulayan Seferov, Azerbaycan doğal gazının Avrupa ya taşınmasını öngören ve 45 milyar dolar değerindeki Güney Doğal Gaz Koridorunu Yeni Asrın Projesi olarak nitelendirdiklerini vurguladı. Gürcü Bakan Yardımcısı Mariam Valishvili ise, Hazar da üretilen enerjinin büyük kısmının ülkesinden geçtiğini ve Gürcistan ın, Türkiye ile birlikte doğu ve batıyı birleştiren enerji koridoru oluşturduğunu söyledi. Ülkesinin enerji için küçük bir pazara sahip olduğunu hatırlatan Valishvili, buna rağmen bölgesel ve uluslararası enerji projelerinin dışında kalmadıklarını, Azerbaycan ve Türkiye ile gerçekleştirdikleri projelerin ülkesi için yeni olanaklar ortaya çıkardığını kaydetti. Gürcistan ın zengin su kaynaklarına sahip olduğunu bildiren Valishvili, bu kaynakları değerlendirmek istediklerini, hidroelektrik santraller inşa ederek bölgeye elektrik satmayı planladıklarını, hedef pazarlarının ise Türkiye olduğunu belirtti. 18 Energy Of Turkey