SU ÜSTÜ SPORLARI EL KİTABI 1. Bu kitapçık ülkemizde icra edilen su üstü sporları faaliyetlerine ilişkin vatandaş, işletmelerin bilgilendirilmesi amacıyla hazırlanmıştır. 2. Su üstü sporları faaliyetlerine iştirak eden kişilerin can emniyetlerinin sağlanması maksadıyla; a. Söz konusu faaliyetlerin CE belgesi ile belgelendirilmiş deniz araçları, malzemeler kullanılarak, b. Deniz Ticaret Odaları, ilgili Mülki Amirler tarafından icra edilen faaliyet çeşidine göre belirli ve yeterli eğitime tabi tutulmuş, gerekli ve geçerli sertifika/belgelere sahip olan kişilerce, yürürlükteki mevzuata istinaden Liman Başkanlıkları tarafından belgelendirilen gemi/ tekne ve diğer deniz araçları, yeterli ehliyete sahip personel tarafından, c. İl/İlçe Sportif Turizm Kurullarınca 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu ve bu Kanun gereğince yayımlanmış mevzuata uygun olarak yetkilendirilmiş işletmelerce, ç. 4922 sayılı Denizde Can ve Mal Koruma Hakkında Kanun, 618 sayılı Limanlar Kanunu, 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu ile yürürlükteki diğer mevzuata ve İl/İlçe Sportif Turizm Kurul Kararlarına uygun olarak, 1
d. Liman Başkanlıkları tarafından kayıt altına alınarak belgelendirilmiş deniz araçları ve bu deniz araçlarını kullanmaya yeterli ehliyete sahip personel tarafından, e. Her su üstü sporu faaliyeti öncesinde faaliyete iştirak edecek müşteri/sporcuyu faaliyetin yapılışı, uygulanacak emniyet tedbirleri vb. konusunda bilgilendirilmek suretiyle, f. Alkol vb. kişinin sağlıklı karar vermesini engelleyebilecek maddeler almadan, bilgili ve bilinçli bir şekilde yapılarak ülkemiz açısından ciddi bir ekonomik gelir olan turizm faaliyetlerinin ülkemizin tanıtımına yönelik olumlu katkısını sağlamaktır. 3. Su üstü sporları faaliyetleri; Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından; a. 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu, b. 24 Temmuz 2009 tarihli, 27298 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Deniz Turizmi Yönetmeliği c. 23 Şubat 2011 tarihli, 27855 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Turizm Amaçlı Sportif Faaliyet Yönetmeliği ile düzenlenmiştir. 4. Ancak, söz konusu su üstü sporları faaliyetlerinin mavi vatan denizlerimizde yapılıyor olması nedeniyle Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından hazırlanarak yayımlanan; 2
a. 4922 sayılı Denizde Can ve Mal Koruma Hakkında Kanun, b. 618 sayılı Limanlar Kanunu, c. 29 Nisan 1978 tarih ve 16273 sayılı Denizde Çatışmayı Önleme Tüzüğü ç. 31 Temmuz 2002 tarih ve 24832 sayılı Gemi Adamları Yönetmeliği, d. Kişilerin kendilerine ait jet-ski, sürat teknesi ile yaptıkları faaliyetler kapsamında 02 Mart 2008 tarihli, 26804 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Özel Teknelerin Donatımı, Kullanacak Kişilerin Yeterlilikleri Hakkında Yönetmelik, e. 14 Eylül 2009 tarihli, 27349 tarihli Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Bağlama Kütüğü Uygulama Yönetmeliği, f. Kişilerin kendilerine ait jet-ski, sürat teknesi ile yaptıkları faaliyetler kapsamında 25 Nisan 2008 tarihli, Özel Teknelerin Kaydı, Belgelendirme Teçhizat Donatımına İlişkin Tebliğ, g. 31 Ekim 2012 tarih ve 28453 sayılı Limanlar Yönetmeliği, ğ. 17 Kasım 2009 tarih ve 27409 sayılı Gemilerin Teknik Yönetmeliği, h. 27 Temmuz 2013 tarih ve 28716 sayılı Deniz Uçakları ile Hava Taşıma İşletmeciliği Yönetmeliği (SHY-Deniz), 3
vb.nde uyulması gereken kurallara da riayet edilmesi gerekmektedir. 5. Su üstü sporlarına ilişkin birçok mevzuatın işin içine girmesi, bölgelerin birbirinden farklı özellikler göstermesi nedeniyle Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 23 Şubat 2011 tarihli, 27855 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Turizm Amaçlı Sportif Faaliyet Yönetmeliği gereğince İl/İlçelerde Mülki Amir Başkanlığında toplanan İl/İlçe Sportif Turizm Kurullarının aldığı kararlarda söz konusu il/ilçede söz konusu kurullarda gelişen su üstü sporları faaliyetlerinde; a. Uygulanacak kuralların, b. Kullanılacak parkurların, vb.nin belirlenmesinde önemli rol oynamaktadır. Söz konusu kurul kararları nedeniyle aynı ilin iki sınırdaş ilçesinde bile icra edilecek faaliyetlerin yapılışında, uygulanan kurallarında, bulunduracakları malzeme çeşidi ve miktarında farklılıklar olmasına neden olmaktadır. Bu farklılıkların temel nedeni söz konusu bölgelerde yaşanan sorunların çeşitliliği ve bu sorunların çözümüne yönelik alınan tedbirlerdir. 6. Yukarıda belirtilen nedenlerle mavi vatan olarak adlandırdığımız ülkemiz denizlerindeki su üstü sporlarına ilişkin dünyadaki icra yöntemleri de göz önünde bulundurularak tavsiye niteliğinde 4
bir doküman hazırlanmıştır. Bu dokümandaki amaç, su üstü sporları faaliyetine ilişkin Mülki Amirlikler, su üstü sporları işletmeleri, Deniz Ticaret Odası gibi sivil toplum örgütleri ile vatandaşlarımızı bilgilendirip söz konusu faaliyetlerin can emniyetini sağlayarak ülkemizin tanıtımına olumlu destek verecek şekilde bilgili, bilinçli örnek bir seviyede yapılmasının sağlanması konusunda destek vermektedir. 7. Bu dokümandaki hususlardan yürürlükteki ilgili mevzuatta yer almayan hususlar tavsiye niteliğinde olup, herhangi bir uygulama zorunluluğu yoktur. Yürürlükteki mevzuatta yer alan hükümlerin ise uygulanmaması durumunda denetim görevlileri tarafından gerekli yasal işlemlerin uygulanacağı unutulmamalıdır. Uygulamaların yürürlükteki mevzuat ve İl/İlçe Sportif Turizm Kurul Kararlarına uygun olarak yapılması esastır. 8. Yeni uygulamaya konulan su üstü sporları faaliyetlerinin bu dokümandaki şekilde yapılacağı bölgedeki İl/İlçe Sportif Turizm Kurulu Kararı ile belirlenerek standartlara uygun olarak ilgili kurumlardan olumlu görüş ve izin belgelerinin alınması kaydıyla yapılmasında can emniyetinin sağlanması açısından fayda olacağı değerlendirilmektedir. 5
CAN KURTARMA Denizde meydana gelebilecek boğulmalara müdahale edilebilmesi için sahildeki cankurtaran kuleleri ile işletmelere ait teknelerde Can Simidi bulundurulmalıdır. Denizde meydana gelebilecek boğulmalarda can simidine bağlanarak boğulma tehlikesi yaşayan kişinin kurtarılabilmesi maksadıyla işletmeye ait cankurtaran kulesi ve teknelerde en az 25 metre uzunluğunda el incesi bulundurulmalıdır. Can Kurtarma Donanımı Boğulma, sürüklenme vb. acil durumlarda su üstü sporuna ait teknelerdeki kişilerin yardım talep edebilmesi amacıyla işletme ve teknelerinde imdat fişeği bulundurulmalıdır. Su üstü sporları işletmelerine ait teknelerden yararlanan kişilerin denize düşmesi neticesinde boğulmaların önlenebilmesi ve denize düşen kişinin su üstünde kalmasını sağlayabilmek amacıyla kişinin can yeleği giymesi sağlanmalıdır. Su üstü sporlarında kullanılan teknelerde çıkabilecek yangınlara müdahale edilebilmesi maksadıyla işletme teknelerinde yangın söndürücü bulundurulmalıdır. Cankurtaran Can Kurtarma Botu Su üstü sporları işletmelerine ait faaliyetlerin icrası sırasında denize düşerek boğulma tehlikesi geçiren kişiler ile hareketten sakıt kalarak sürüklenen teknelerin önceden tespitinin yapılarak zamanında müdahale edilmesi ve can/mal emniyet/güvenliğinin sağlanması maksadıyla su üstü sporları işletmelerinin bulunduğu koy ve deniz kenarına hâkim bir noktada inşa edilecek gözetleme kulesinde faaliyetlerin başlangıç/bitiş zamanını kapsayacak şekilde cankurtaran görevlendirilmelidir. Su üstü sporu faaliyetlerinin icrası esnasında meydana gelebilecek kazalara müdahale edebilmek, can ve mal emniyetini sağlamak maksadıyla can kurtarma botu faaliyet bitene kadar denizde hazır bulundurulmalıdır. 6
Su Sporu İsmi Kaç Kişi ile Yapılacağı Personel Sayısı Yaş Sınırı Alınması Gerekli Eğitim Emniyet Donanımları Kullanıcı Ehliyeti Sürat Sınırlaması Tehlikeli Durumlar Nasıl Yapılacağı Rüzgâr sörfü Bir-İki Yoktur. Dünyadaki uygulamalara istinaden tavsiye edilen 16 yaş ve üstüdür. İlk defa faaliyete iştirak edecek kişilerin bu faaliyete ilişkin belgelendirilmiş su üstü sporları işletmelerinden veya yelken kulüplerinden ön eğitim alması can emniyetinin sağlanması açısından tavsiye edilmektedir. Yüzme bilmeyen kişilerce yapılmamalıdır. Can yeleği/yüzme yardımcısı/dry suit Yoktur. 4922 sayılı Denizde Can ve Mal Koruma Hakkında Kanun, 618 sayılı Limanlar Kanunu, 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu ile yürürlükteki mevzuat kapsamında veya İl/İlçe Sportif Turizm Kurulları tarafından belirlenen yer ve hız limitleri dahilinde yapılmalıdır. Yelkenin kullanıcı üzerine devrilmesi Denize düşme ve sürüklenme neticesinde boğulma, yaralanma, güneş yanığı, hipotermia vb. Gerekli eğitim verildikten sonra rüzgâr yardımıyla yapılır. 20 kts.den yüksek rüzgârlarda verimli olarak yapılabilir. - Dalga yüksekliğinin 1 (bir) metreden fazla olduğu yerlerde cankurtaran tarafından kişilere yaptırılmamalıdır. Bu konuda İl/ İlçe Sportif Turizm Kurullarından talimat çıkarılmalıdır. Kısıtlamalar - İlk defa yapacak kişilerin can emniyeti açısından bir eğitmen gözetiminde bu faaliyeti icra etmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir. - Sık sık devrilmesi nedeniyle yüzme bilmeyen şahıslar açısından boğulma tehlikesi yaratabilecek bir faaliyettir. 7
RÜZGAR SÖRFÜ NÜN KISIMLARI 8
1. Rüzgar Sörfü Bineği (Board): Rüzgâr sörfü bineği, genellikle polietilen veya polipropilenden imal edilmiş, kullanım amacına göre 265 cm 400 cm uzunluğuna sahip, rüzgâr sörfçüsünün üzerinde durduğu parçadır. 2. Başlangıç Rüzgar Sörfü Bineği (Beginner board): Başlangıç rüzgâr sörfü bineği, rüzgâr sörfünü yeni öğrenenler için imal edilmiş, boyu 350 cm- 400 cm olan ve 7 10 deniz mili hızla esen rüzgârlarda kullanılan bineklerdir. 3. Orta Boy Rüzgar Sörfü Bineği (Mid-length board): Orta boy rüzgâr sörfü bineği, rüzgâr sörfü tekniklerini ilerletmeye yönelik olarak kullanılan, hafif ve orta rüzgârlarda en uygun teknik performansı elde etmek için imal edilmiş, boyu 320 cm 350 cm arasında olan bineklerdir. 4. Yarış Rüzgâr Sörfü Bineği (Race board): Yarış rüzgâr sörfü bineği, çok iyi derecede rüzgâr sörfü teknik becerisine sahip kişilerce, güçlü rüzgârlarda da kullanılabilen, profesyonel amaçlı, boyu 320 cm. den küçük bineklerdir. 5. Rüzgâr Sörfü Yelkeni (Sail): Rüzgâr sörfü yelkeni, rüzgâr şiddetine ve kullanan kişinin 9
becerisine göre genellikle plastik malzemeden imal edilmiş, 3 m2-9 m2 ebadında olabilen Aerodinamik ve RAF (Rotating Asymetric Foil) sistemler dikkate alınarak imal edilmiş, tirizlerle (batten) esnekliği ayarlanabilir hale getirilmiş yelkenlerdir. 6. Yelken Direği (Mast): Yelken direği, yelkenin takıldığı direktir. 7. Yelken Direği Yuvası (Mast track): Yelken direği yuvası, rüzgar sörfü yelken direğinin, ayarlanabilir şekilde takılması için tasarlanmış yuvadır. 8. Yelken Direği Ayağı (Mast foot): Yelken direği ayağı, yelken direğinin, yelken direği yuvasına geçmesini sağlayan ara parçadır. 9. Yelken Direği Başı (Mast head): Yelken direği başı, yelken direğinin en üst uç noktasıdır. 10. Yelken-Direk Geçişi (Luff of the sail): Yelken-direk geçişi, yelken ve direğin bağlantı noktalarıdır. 11. Yelken Başı (Head of the sail): Yelken başı, yelkenin en üst uç kısmıdır. 12. Yelken Sonu (Foot of the sail): Yelken sonu, yelkenin yelken direğinin altı ile buluştuğu kısımdır. 13. Yelken Çekme ipi (Uphaul): Yelken çekme ipi, yelkeni sudan kaldırmak için kullanılan iptir. 10
14. Yatay Gergi Makarası (Outhaul fixing): Yatay gergi makarası, yelkenin yatay düzlemde gerginliğini sağlayan makara düzeneğidir. 15. Alt Gergi Makarası (Downhaul): Alt gergi makarası, yelkenin dikey anlamda alt gerginliğini sağlayan makara düzeneğidir. 16. Seren (Boom): Seren, yelken direğinin üzerine monte edilen ve rüzgâr sörfçüsünün yelkeni yönlendirmesini sağlayan parçadır. 17. Seren Mengenesi (Boom clamp): Seren mengenesi, sereni yelken direğine sabitlemek için kullanılan parçadır. 18. Seren Kesiği (Boom cutout): Seren kesiği, yelkenin, yelken direğine geçişinde seren takabilmek için bırakılmış boş kısımdır. 19. Tirizler (Battenes): Tirizler, yelkenin bir düzlem oluşturması ve gerginliğinin ayarlanmasına yardımcı olan, yelkene yatay konumda geçirilmiş çubuklardır. 20. Yüzgeç (Fin): Yüzgeç, rüzgâr sörfü bineğinin arka alt bölümüne sabitlenmiş, yelkenin itme gücünü dengeleyerek ilerlemeyi sağlayan araçtır. 21. Yüzgeç Pimi (Finbolt): Yüzgeç pimi, rüzgâr sörfü bineğine yüzgeci bağlamaya yarayan pimdir. 22. Yüzgeç Kutusu (Fin-box): Yüzgeç kutusu, rüzgâr sörfü bineğine yüzgecin takıldığı yuvadır. 11
23. Kama (Rectable daggerboard): Kama, başlangıç ve orta boy bineklerde, yüzgecin sağladığı denge gücüne ek güç sağlayan hareketli parçadır. 24. Kama Girişi (Daggerboard): Kama girişi, rüzgâr sörfü kamasının ana giriş yuvasıdır. 25. Kama Yuvası (Daggerboard casette): Kama yuvası, rüzgâr sörfü kamasının gerektiği takdirde, içe ve geriye doğru hareket etmesi için dizayn edilmiş yuvadır. 26. Kama Yarığı (Daggerboard slot): Kama yarığı, Kamanın rüzgâr sörfü bineğine takılıp çıkarılabilmesi için kullanılan yuvadır. 27. Kanca Takımı (Harness): Kanca takımı, rüzgâr sörfçülerinin vücut ağırlıkları ile yelkenin gücünü karşılamalarını sağlayan, bu sayede kol ve sırta binen yükü azaltmaya yarayan, göğüs bağlantılı (chest), bel bağlantılı (waist) ve kalça bağlantılı (seat) olmak üzere üç değişik tipi bulunan parçadır. 28. Ayak Kayışı (Footstraps): Ayak kayışı, rüzgâr sörfü kullanıcılarının dalgalı sularda, binek ile ayak temaslarını sağlamlaştırıcı kayışlardır. 29. Güverte Istampası (Decpads): Güverte ıstampası, ayak kayışlarının altına yerleştirilmiş, rüzgar sörfçüsünün tutunmasını arttırıcı zemin kaplamasıdır. 12
30. Kuyruk (Tail): Kuyruk, rüzgâr sörfü bineğinin arka kısmıdır. 31. Burun (Nose): Burun, rüzgâr sörfü bineğinin ön kısmıdır. 32. Yedekte çekme deliği (Towing eye): Yedekte çekme deliği, rüzgâr sörfünü yedekte çekmek için ucuna ip bağlanan kancadır. 33. Çocuk Donanımı (Children s rigs): Çocuk donanımı, çocukların rüzgâr sörfünü öğrenmelerine yönelik olarak, belirli oranlarda küçültülmüş ve daha hafif malzemelerden imal edilmiş donanımlardır. 34. Yarı Islak Giysi (Wetsuits): Yarı ıslak giysi, sörf yapan kişinin hipotermia, güneş yanıkları, boğulma ve darbelere karşı korunma maksadıyla giydiği, sörf yapılan suyun sıcaklığına göre; 2 mm 5 mm kalınlığında olan, genellikle oluklu neopren kauçuktan imal edilmiş özel giysidir. 13
Su Sporu İsmi Kaç Kişi ile Yapılacağı Personel Sayısı Yaş Sınırı Alınması Gerekli Eğitim Emniyet Donanımları Kullanıcı Ehliyeti Nasıl Yapılacağı Sürat Sınırlaması Tehlikeli Durumlar Kısıtlamalar Muz Liman Başkanlığı ve İl/İlçe Kültür ve Turizm Müdürlüğü yetkilileri tarafından oluşturulacak müşterek heyet ile Muz botunun oturma yeri, tutunma kapasitesi gibi özelliklere göre, kullanacak kişi sayısının en fazla kaç kişiden oluşacağının belirlenmesi. Muzu çeken sürat teknesinin özelliklerine göre tekneyi 24832 sayılı ve 31 Temmuz 2002 tarihli Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Gemi Adamları Yönetmeliği ve İl/İlçe Sportif Turizm Kurulu Kararlarınca belirlenen ve belgelenen miktarda kişi Dünyadaki uygulamalara istinaden can emniyeti açısından 12 yaşının üstündeki kişilerin yapması tavsiye edilmektedir. Su üstü sporları işletmeleri tarafından faaliyete katılacak müşterilere faaliyet öncesinde Güvenlik Emniyet Brifingi verilmelidir. Can yeleği/yüzme yardımcısı/dry suit Muzu çeken sürat teknesinin özelliklerine göre 24832 sayılı ve 31 Temmuz 2002 tarihli Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Gemi Adamları Yönetmeliğince belirlenen kullanıcı ehliyeti. -Sporcu/müşteriler şişme bot üzerine sırası ile oturur. -Oturan sporcu/müşteriler botun tutma yerlerine tutunarak bot hareket ettiğinde düşmemeye çalışırlar. -Teknede bulunan personel manevra yaparak şişme botu çeker ve sporcu/müşterileri düşürmeye çalışır. 4922 sayılı Denizde Can ve Mal Koruma Hakkında Kanun, 618 sayılı Limanlar Kanunu, 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu ile yürürlükteki mevzuat kapsamında veya İl/İlçe Sportif Turizm Kurulları tarafından belirlenen yer ve hız limitleri dahilinde yapılmalıdır. Denize düşme neticesinde; boğulma, denizdeki bir vasıta, şamandıra, sert bir cisme çarparak yaralanma, çeken teknelerin arızalanması nedeniyle akıntıyla sürüklenme neticesinde güneş yanıkları vb. 18 kts.den yüksek rüzgârlarda ve dalga yüksekliğinin 1 (bir) metreden fazla olduğu yerlerde cankurtaran tarafından kişilere yaptırılmamalıdır. Bu konuda İl/İlçe Sportif Turizm Kurullarından talimat çıkarılmalıdır. Faaliyetlerin yapılması durumunda veya yüzme bilmeyen şahısların denize düşmesi neticesinde boğulma tehlikesi gibi sorunların yaşanabileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Çeken sürat teknesinde emniyet hususlarını kontrol etmek ve arka taraftaki faaliyeti gözlemlemek maksadıyla ilave bir personel daha bulundurulmalıdır. 14
MUZ UN DONANIMLARI 1. Şişme Bot: Faaliyetlerin icra edilebilmesi için CE belgesi ile belgelendirilmiş yapılması tavsiye edilen aşağıda bir örneği verilmiş sisme deniz aracıdır. 2. Çekme Halatı: Muzun sürat teknesi tarafından çekilebilmesi için Non Stretch Rope (Polietilen fiberden imal edilmiş, yüzülebilir ve suya dayanıklı malzemeden imal 70-80 ft uzunluğunda) CE belgeli bir halatın kulanılmasının uygun olacağı tavsiye edilmektedir. 3. Ayna: Muzu çeken tekneyi kullanan ve yeterli ehliyete sahip kişinin muzda olabilecek denize düşme neticesinde, denize düşen kişilerin denizden alınması gibi acil durumların takip edilmesi için teknede bulunması gerektiği değerlendirilen bir malzemedir. 15
Su Sporu İsmi Kaç Kişi ile Yapılacağı Personel sayısı Nasıl Yapılacağı Yaş Sınırı Alınması Gerekli Eğitim Emniyet Donanımları Kullanıcı Ehliyeti Sürat Sınırlaması Tehlikeli Durumlar Kısıtlamalar Uçan bot/şişme deniz aracı (oyuncağı) Kişi kapasitesinin İl / İlçe Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından belirlenmesi. Uçan botu çeken sürat teknesinin özelliklerine göre tekneyi 24832 sayılı ve 31 Temmuz 2002 tarihli Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Gemi Adamları Yönetmeliği ve İl/İlçe Sportif Turizm Kurulu Kararlarınca belirlenen ve belgelenen miktarda kişi Müşteri/sporcular yüz üstü vaziyette uçan botun üzerine yan yana uzanır, baş kısımları uçan botu çekecek olan tekneye dönük olur, müşteri/ sporcular elleri ile uçan botun üzerinde özel yapılmış tutamaklardan tutunur, süratli bir tekne yardımı ile uçan bot çekilir ve teknede bulunan personel manevra yaparak müşteri/sporcuları düşürmeye çalışır. Dünyada yapılan uygulamalara istinaden can emniyetinin sağlanabilmesi için 12 yaşının üstündeki kişilerin yapması tavsiye edilir. Su üstü sporları işletmeleri tarafından faaliyete katılacak müşterilere faaliyet öncesinde Güvenlik Emniyet Brifingi verilmelidir. Can yeleği/yüzme yardımcısı/dry suit Uçan botu çeken sürat teknesinin özelliklerine göre 24832 sayılı ve 31 Temmuz 2002 tarihli Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Gemi Adamları Yönetmeliğince belirlenen kullanıcı ehliyeti. 4922 sayılı Denizde Can ve Mal Koruma Hakkında Kanun, 618 sayılı Limanlar Kanunu, 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu ile yürürlükteki mevzuat kapsamında veya İl/İlçe Sportif Turizm Kurulları tarafından belirlenen yer ve hız limitleri dahilinde yapılmalıdır. Denize düşme neticesinde; boğulma, denizdeki bir vasıta, şamandıra, sert bir cisme çarparak yaralanma, çeken teknelerin arızalanması nedeniyle akıntıyla sürüklenme neticesinde güneş yanıkları vb. 18 kts.den yüksek rüzgarlarda ve dalga yüksekliğinin 1 metreden yüksek olduğu durumlarda yapılmamalıdır. Faaliyetlerin yapılması durumunda veya yüzme bilmeyen şahısların denize düşmesi neticesinde boğulma tehlikesi gibi sorunların yaşanabileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Çeken sürat teknesinde emniyet hususlarını kontrol etmek ve arka taraftaki faaliyeti gözlemlemek maksadıyla ilave bir personel daha bulundurulmalıdır. 16
UÇAN BOT DONANIMLARI 1. Şişme Bot: Müşterilerin üzerine oturarak kendini sabitlediği ve süratli tekne ile çekilen bir şişme bottur. Söz konusu botun CE belgeli olması can emniyeti açısından tavsiye edilmektedir. 2. Çekme Halatı: Uçan botun sürat teknesi tarafından çekilebilmesi için Non Stretch Rope (polietilen fiberden imal edilmiş, yüzebilir ve suya dayanıklı malzemeden imal 70 80 ft uzunluğunda) CE belgeli bir halatın kullanılması tavsiye edilir. 3. Ayna: Uçan botu çeken tekneyi kullanan ve yeterli ehliyete sahip kişinin uçan botta olabilecek denize düşme neticesinde, denize düşen kişilerin denizden alınması gibi acil durumların takip edilebilmesi için teknede bulunması gerektiği değerlendirilen bir malzemedir. 17
UÇAN BOT UN KISIMLARI 18
Su Sporu İsmi Kaç Kişi ile Yapılacağı Paraşüt Liman Başkanlığı tarafından belgeli olarak belirlenen miktardaki kişi ile Paraşütü çeken sürat teknesinin özelliklerine göre tekneyi 24832 sayılı ve 31 Temmuz 2002 tarihli Personel Sayısı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Gemi Adamları Yönetmeliği ve İl/İlçe Sportif Turizm Kurulu Kararlarınca belirlenen ve belgelenen miktarda kişi Dünyada yapılan uygulamalara istinaden can Yaş Sınırı emniyetinin sağlanabilmesi için 12 yaşın üstündeki kişilerin yapması tavsiye edilir. Alınması Gerekli Eğitim Emniyet Donanımları Su üstü sporları işletmeleri tarafından faaliyete katılacak müşterilere faaliyet öncesinde Güvenlik Emniyet Brifingi verilmelidir. Can yeleği Paraşütü çeken sürat teknesinin özelliklerine göre 24832 sayılı ve 31 Temmuz 2002 tarihli Resmi Kullanıcı Ehliyeti Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Gemi Adamları Yönetmeliğince belirlenen kullanıcı ehliyeti. Müşteri/sporcular paraşütün oturma yerlerine sabitlenirler. Nasıl Yapılacağı Personel botu kullanarak paraşütü havalandırır. Tekne ile manevra yapılarak paraşüt uçurulur. Faaliyet sonrasında paraşüt deniz trafiğinin yoğun olmadığı emniyetli bir sahada çekilerek sürat teknesine alınır. 19
4922 sayılı Denizde Can ve Mal Koruma Hakkında Kanun, 618 sayılı Limanlar Kanunu, 2634 sayılı Sürat Sınırlaması Turizmi Teşvik Kanunu ile yürürlükteki mevzuat kapsamında veya İl/İlçe Sportif Turizm Kurulları tarafından belirlenen yer ve hız limitleri dahilinde yapılmalıdır. Hava şartları, halat kopması, paraşütün yırtılması neticesinde; Tehlikeli Durumlar *Denize düşme sonucu yaralanma, boğulma, *Karasal alana düşme sonucu yaralanma, *Çekme halatının başka bir deniz aracına takılması neticesinde yaşanabilecek kazalar. 18 kts.den yüksek rüzgarlarda ve dalga yüksekliğinin 1 (bir) metreden yüksek olduğu durumlarda yapılmamalıdır. Faaliyetlerin yapılması durumunda veya yüzme bilmeyen şahısların denize düşmesi neticesinde boğulma tehlikesi gibi sorunların yaşanabileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Paraşüt teknelerinde en az dört Kısıtlamalar adet trapez bulundurularak kopma direnci 1500 kg. dan küçük olan halatlar kullanılmalıdır. Kıyıdan paraşüt kaldırılması ve kıyıya paraşüt indirilmesi ve kıyı bandı üzerinde paraşüt uçurulması genellikle İl/İlçe Sportif Turizm Kurullarınca yasaklanmıştır. Çeken sürat teknesinde emniyet hususlarını kontrol etmek ve arka taraftaki faaliyeti gözlemlemek maksadıyla ilave bir personel daha bulundurulması tavsiye edilir. 20
PARAŞÜT ÜN DONANIMLARI 1. Paraşüt: Müşterinin havada asılı kalmasını sağlayan uçuş paraşütüdür. Söz konusu paraşütün CE belgeli olması can emniyeti açısından tavsiye edilmektedir. 2. Trapez: Müşterinin üzerine oturduğu aparattır. Bu aparata oturan müşteri emniyet kemerleriyle buraya sabitlenir. Söz konusu materyalin müşterinin can emniyeti açısından CE belgeli ve kaç kg a kadar kişinin yararlanabileceğinin belgede yazılı olması tavsiye edilmektedir. 3. Çekme Halatı: Paraşüt ile süratli tekne arasında bağlantıyı sağlayan esnek halattır. Bu halat tekne üzerindeki vinç yardımıyla toplanır. Söz konusu halatın çekilen paraşüt ve müşteri/ sporcunun ağırlığını taşıyabilecek şekilde CE belgesi ile birlikte kaç kg yük taşıyacağının belgelenmesinin can emniyetinin sağlanması açısından önemli bir faktör olduğu göz önünde bulundurulmalıdır. 21
4. Vinç (Mekanik olarak çalışan sıralı sarma düzeneği ): Halatı toplamaya yarayan araçtır. Söz konusu vincin çekilen paraşüt, müşterinin ağırlığını belirli bir hava şartlarına göre karşılayabilmesi için test edilmiş test neticesinde ne kadar ağırlık taşıyabileceğinin belirlenmiş ve belgelendirilmiş olması ile CE belgesinin bulunması can emniyeti açısından tavsiye edilmektedir. Ayrıca vincin çekme halatı ve paraşütü çeken teknenin elektrik beslemesi ile de uyumlu olması önemlidir. PARAŞÜT ÜN KISIMLARI 22
Su Sporu İsmi Kaç Kişi ile Yapılacağı Personel Sayısı Yaş Sınırı Alınması Gerekli Eğitim Emniyet Donanımları Kullanıcı Ehliyeti Sürat Sınırlaması Su kayağı Liman Başkanlığı tarafından su kayağı için belgeli olarak belirlenen miktarda kişi Su kayağını çeken sürat teknesinin özelliklerine göre tekneyi 24832 sayılı ve 31 Temmuz 2002 tarihli Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Gemi Adamları Yönetmeliği ve İl/İlçe Sportif Turizm Kurulu Kararlarınca belirlenen ve belgelenen miktarda kişi Dünyadaki uygulamalara istinaden can emniyetinin sağlanması açısından 12 yaşından büyük kişilerin yapması tavsiye edilir. Su üstü sporları işletmeleri tarafından faaliyete katılacak müşterilere faaliyet öncesinde Güvenlik Emniyet Brifingi verilmelidir. Can yeleği/yüzme yardımcısı/dry suit Kayak çeken sürat teknesinin özelliklerine göre 24832 sayılı ve 31 Temmuz 2002 tarihli Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Gemi Adamları Yönetmeliğince belirlenen kullanıcı ehliyeti. 4922 sayılı Denizde Can ve Mal Koruma Hakkında Kanun, 618 sayılı Limanlar Kanunu, 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu ile yürürlükteki mevzuat kapsamında veya İl/İlçe Sportif Turizm Kurulları tarafından belirlenen yer ve hız limitleri dahilinde yapılmalıdır. 23
Tehlikeli Durumlar Nasıl Yapılacağı Kısıtlamalar *Denize düşme sonucu yaralanma, boğulma, *Diğer deniz araçları ile çatışma sonucu meydana gelebilecek yaralanmalar. Müşteri/sporcular kayak takımlarını giyer. Su üstü sporları personeli botu kullanarak sporcuyu çeker. Sporcu da su üzerinde kalarak kayak yapar. 18 kts.den yüksek rüzgarlarda ve dalga yüksekliğinin 1 metreden yüksek olduğu durumlarda yapılmamalıdır. Faaliyetlerin yapılması durumunda veya yüzme bilmeyen şahısların denize düşmesi neticesinde boğulma tehlikesi gibi sorunların yaşanabileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Çeken sürat teknesinde emniyet hususlarını kontrol etmek ve arka taraftaki faaliyeti gözlemlemek maksadıyla ilave bir personel daha bulundurulması tavsiye edilir. 24
1. Kayak Takımı: 2. Çekme Halatı: Sürat teknesi tarafından çekilebilmesi için Non Stretch Rope (polietilen fiberden imal edilmiş, yüzebilir ve suya dayanıklı malzemeden imal 70 80 ft uzunluğunda) CE belgeli bir halatın kullanılması tavsiye edilir. 3. Ayna: Kayağı çeken tekneyi kullanan ve yeterli ehliyete sahip kişinin kayak yapan kişide olabilecek sorunlar nedeniyle, denize düşen kişilerin denizden alınması gibi acil durumların takip edilebilmesi için teknede bulunması gerektiği değerlendirilen bir malzemedir. 25
Su Sporu İsmi Kaç Kişi ile Yapılacağı Yaş Sınırı Alınması Gerekli Eğitim Emniyet Donanımları Kullanıcı ehliyeti Sürat Sınırlaması Jet-ski Liman Başkanlığı veya İl/İlçe Sportif Turizm Kurulu tarafından jet-ski için belgeli olarak belirlenen miktardaki kişi Dünyadaki uygulamalara bakıldığında su üstü sporları ve özel kullanımdaki yaş sınırlamasının can emniyeti açısından 18 yaş ve üzeri olmasında fayda mütalaa edilmektedir. Bu konuda; a. Ticari amaçlı su üstü sporları işletmelerinde kiralanan tekneler için işletmeler tarafından Güvenlik Emniyet Brifingi verilen kişilerce, b. Özel jet-ski si olan kişiler tarafından ise en az Amatör Denizci Belgesi almış kişilerce kullanılmasının, can ve mal emniyeti/güvenliği açısından faydalı olacağı değerlendirilmektedir. Can yeleği/yüzme yardımcısı/dry suit Özel kullanımdaki jet-skiler için en az Amatör Denizci Belgesi ne sahip kişilerce, su üstü sporlarında kiralanarak kullanımlarda ise işletme personeli gözetiminde kullanılmasının kişilerin can emniyetleri açısından faydalı olabileceği değerlendirilmektedir. 4922 sayılı Denizde Can ve Mal Koruma Hakkında Kanun, 618 sayılı Limanlar Kanunu, 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu ile yürürlükteki mevzuat kapsamında veya İl/İlçe Sportif Turizm Kurulları tarafından belirlenen yer ve hız limitleri dahilinde yapılmalıdır. 26
Tehlikeli Durumlar Denize düşme neticesinde yaralanma, boğulma, yüzen bir şahsa, deniz aracına veya bir cisme çarpma sonucu yaralama/ yaralanmaya sebep olunabilir. 1. Bu tür vasıtalar hem belgeli su üstü sporları işletmeleri tarafından ticari, hem de vatandaşlar tarafından alınarak özel olarak kullanılabilmektedir. 2. Söz konusu vasıtaların ticari maksatlı kullanılması durumunda a. 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu gereğince yayımlanan genelgeler ve İl/İlçe Sportif Turizm Kurullarının aldığı kararlara, b. 4922 sayılı Denizde Can ve Mal Koruma Hakkında Kanun ve 618 sayılı Limanlar Kanunu nda belirtilen hususlara, Nasıl Yapılacağı Kısıtlamalar uygun olarak kullanılması, 3. Şahıslar tarafından alınıp özel kullanımlarda da aynı hususlara riayet edilip, yeterliliği bulunan kişilerce kullanılması, 4. Bu faaliyeti yapan kişilerin alkol almamış olması, sayfa 45 deki parkurlardan sahile giriş çıkış yapması, hız limitlerine uyması yüzme alanlarına girmemesi, diğer deniz araçları ile tehlike oluşturabilecek manevralardan kaçınılması ve jet-skilerin 29 Nisan 1978 tarihli, 19273 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Denizde Çatışmayı Önleme Tüzüğü ne uygun olarak kullanılması, tavsiye edilmektedir. 18 kts.den yüksek rüzgarlarda ve dalga yüksekliğinin 1 metreden yüksek olduğu durumlarda yapılmamalıdır. Faaliyetlerin yapılması durumunda veya yüzme bilmeyen şahısların denize düşmesi neticesinde boğulma tehlikesi gibi sorunların yaşanabileceği göz önünde bulundurulmalıdır. 27
Su Sporu İsmi Kaç kişi ile Yapılacağı Personel Sayısı Yaş Sınırı Alınması Gerekli Eğitim Emniyet Donanımları Kullanıcı Ehliyeti Katamaran (Yelkenli) Teknelerin bilgileri ve Liman Başkanlıkları veya İl/İlçe Sportif Turizm Kurulu tarafından belirlenip belgelenen kişi sayısı kadar. Teknelerin bilgileri ve Liman Başkanlıkları veya İl/İlçe Sportif Turizm Kurulu tarafından belirlenip belgelenen kişi sayısı kadar. -Su üstü sporları işletmeleri kapsamındaki tekneler ile yapılacak faaliyetlerde dünyadaki uygulamalara bakıldığında su üstü sporları ve özel kullanımdaki yaş sınırlamasının can emniyeti açısından 16 yaş ve üzeri olması tavsiye edilmektedir. -Yelken kulüpleri tarafından ise verilecek eğitim neticesinde talep durumuna göre öncelikle eğitmen gözetiminde daha sonra ise verilecek belgeye istinaden müstakil yapılabilmektedir. 1. Su üstü sporlarında ilk defa faaliyete iştirak edecek şahısların bu faaliyete ilişkin belgelendirilmiş su üstü sporları işletmelerinden veya yelken kulüplerinden ön eğitim alması bu faaliyeti icra edecek şahsın can emniyeti açısından tavsiye edilmektedir. 2. Yelken kulüpleri için ise belirli bir yeterliliğe ulaşana kadar eğitmen gözetiminde yapılması can emniyetinin sağlanması açısından önem arz etmektedir. Can yeleği/yüzme yardımcısı/dry suit Tekne bilgilerine istinaden yürürlükteki mevzuatta belirtilen ehliyete sahip kişilerce kullanılmalıdır. 28