Bilgisayar Sistemleri



Benzer belgeler
Mimari Esaslar. Mikroişlemcinin mimari esasları; Kaydediciler Veriyolları İş hatları dır.

Bilgisayar Mimarisi Nedir?

Mikrobilgisayar Sistemleri ve Assembler

BİLGİSAYAR MİMARİSİ. Komut Seti Mimarisi. Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü

BİLGİSAYAR MİMARİSİ. Mimariye Giriş. Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü

Çalışma Açısından Bilgisayarlar

Bilgisayar Mimarisi ve Organizasyonu Giriş

Yrd.Doç.Dr. Celal Murat KANDEMİR

EEM 306 Mikroişlemciler ve Lab. Doç.Dr. Mehmet SAĞBAŞ

İŞLEMCİLER (CPU) İşlemciler bir cihazdaki tüm girdilerin tabii tutulduğu ve çıkış bilgilerinin üretildiği bölümdür.

MTM 305 MİKROİŞLEMCİLER

MİKROİŞLEMCİLER. Mikroişlemcilerin Tarihsel Gelişimi

Bilgisayar Mühendisliğine Giriş. Yrd.Doç.Dr.Hacer KARACAN

MİKROİŞLEMCİ MİMARİLERİ

MEB YÖK MESLEK YÜKSEKOKULLARI PROGRAM GELİŞTİRME PROJESİ. 1. Tipik bir mikrobilgisayar sistemin yapısı ve çalışması hakkında bilgi sahibi olabilme

Temel Kavramlar-2. Aşağıda depolama aygıtlarının kapasitelerini inceleyebilirsiniz.

Merkezi İşlem Birimi MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. MİB Yapısı. MİB in İç Yapısı. MİB Altbirimleri. MİB in İç Yapısı

Embedded(Gömülü)Sistem Nedir?

DENİZ HARP OKULU BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI DERS TANITIM BİLGİLERİ

Bilgisayar Donanım 2010 BİLGİSAYAR

Merkezi İşlem Birimi MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. MİB Yapısı. MİB Altbirimleri. Durum Kütüğü. Yardımcı Kütükler

MİKROBİLGİSAYAR SİSTEMLERİ. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

MTM 305 MİKROİŞLEMCİLER

Dr. Feza BUZLUCA İstanbul Teknik Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü

Mikroişlemciler ve Assembler Programlama. Teknoloji Fakültesi / Bilgisayar Mühendisliği Öğr.Gör. Günay TEMÜR

MİKROİŞLEMCİLER. MİKROBİLGİSAYARLAR ve MİKROİŞLEMCİ MİMARİSİ. Doç.Dr. Mehmet Recep BOZKURT ADAPAZARI MESLEK YÜKSEKOKULU

MTM 305 MİKROİŞLEMCİLER

İşletim Sistemleri (Operating Systems)

İşletim Sistemlerine Giriş

BM-311 Bilgisayar Mimarisi

Tarih Saat Modül Adı Öğretim Üyesi. 01/05/2018 Salı 3 Bilgisayar Bilimlerine Giriş Doç. Dr. Hacer Karacan

Bilgisayarda Programlama. Temel Kavramlar

BİLGİSAYAR MİMARİSİ. Bilgisayar Bileşenleri Ve Programların Yürütülmesi. Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü

Yrd. Doç. Dr. Bülent ÇOBANOĞLU

Bilgisayar Temel kavramlar - Donanım -Yazılım Ufuk ÇAKIOĞLU

DONANIM VE YAZILIM. Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi

Mikroişlemciler. Alper Bayrak Abant İzzet Baysal Üniversitesi Bolu

BM-311 Bilgisayar Mimarisi. Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü

Öğr.Gör. Dr. Bülent ÇOBANOĞLU

BİLGİ TEKNOLOJİLERİ SMO103

Hacettepe Robot Topluluğu

BM-311 Bilgisayar Mimarisi

MAK 1005 Bilgisayar Programlamaya Giriş. BİLGİSAYARA GİRİŞ ve ALGORİTMA KAVRAMI

Bahar Dönemi. Öğr.Gör. Vedat MARTTİN

HAFTA 1 KALICI OLMAYAN HAFIZA RAM SRAM DRAM DDRAM KALICI HAFIZA ROM PROM EPROM EEPROM FLASH HARDDISK

YMT216 MİKROİŞLEMCİLER VE PROGRAMLAMA

Bitirme Ödevi Sunumu PLATFORM BAĞIMSIZ BENZETİM PROGRAMI. Danışman : Yrd.Doç.Dr. D Feza BUZLUCA Gökhan Akın ŞEKER

ENF 100 Temel Bilgi Teknolojileri Kullanımı Ders Notları 2. Hafta. Öğr. Gör. Dr. Barış Doğru

PIC16F877A nın Genel Özellikleri

Bil101 Bilgisayar Yazılımı I. M. Erdem ÇORAPÇIOĞLU Bilgisayar Yüksek Mühendisi

İşletim Sistemi. BTEP205 - İşletim Sistemleri

BM-311 Bilgisayar Mimarisi

Yazılım Mühendisliğine Giriş 4. Hafta 2016 GÜZ

TBİL-405 Mikroişlemci Sistemleri Bölüm 2 1- % %01010 işleminin sonucu hangisidir? % %11000 %10001 %10101 %00011

Mikrobilgisayar Mimarisi ve Programlama

TEMEL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ I

2011 Bahar Dönemi. Öğr.Gör. Vedat MARTTİN

İŞLETİM SİSTEMİ KATMANLARI (Çekirdek, kabuk ve diğer temel kavramlar) Bir işletim sisteminin yazılım tasarımında ele alınması gereken iki önemli konu

Bilgisayara Giriş Konular

Yazılım Çeşitleri. Uygulama Yazılımları. İşletim Sistemleri. Donanım

8. MİKROİŞLEMCİ MİMARİSİ

GMB 103 Bilgisayar Programlama. 1. Bilgisayar Tarihi

PARALEL HESAPLAMA ÇAĞRI GİDER ENES BİLGİN

MTM 305 MĠKROĠġLEMCĠLER

YMT216 MİKROİŞLEMCİLER VE PROGRAMLAMA

MİKROİŞLEMCİLER 1 Ders 1

Mikrobilgisayarlar ve Assembler. Bahar Dönemi. Vedat Marttin

Düşünelim? Günlük hayatta bilgisayar hangi alanlarda kullanılmaktadır? Bilgisayarın farklı tip ve özellikte olmasının sebepleri neler olabilir?

PORTLAR Bilgisayar: VERİ:

PROGRAMLAMAYA GİRİŞ. Öğr. Gör. Ayhan KOÇ. Kaynak: Algoritma Geliştirme ve Programlamaya Giriş, Dr. Fahri VATANSEVER, Seçkin Yay.

Yazılım Mühendisliğine Giriş 2018 GÜZ

KBÜ. TBP111 Bilgisayar Donanımı. Öğr. Gör. Dr. Abdullah ELEN KARABÜK ÜNİVERSİTESİ.

Mikrobilgisayarlar. Mikroişlemciler ve. Mikrobilgisayarlar

Sistem Programlama. Kesmeler(Interrupts): Kesme mikro işlemcinin üzerinde çalıştığı koda ara vererek başka bir kodu çalıştırması işlemidir.

BULANIK MANTIK VE SİSTEMLERİ BAHAR DÖNEMİ ÖDEV 1. Müslüm ÖZTÜRK Bilişim Teknolojileri Mühendisliği ABD Doktora Programı

Sanal Bellek (Virtual Memory)

Ünite-2 Bilgisayar Organizasyonu.

Bilgi ve İletişim Teknolojileri (JFM 102) Ders 10. LINUX OS (Programlama) BİLGİ & İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ GENEL BAKIŞ

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Bilgisayar Organizasyonu BIL

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ DEKANLIĞI DERS/MODÜL/BLOK TANITIM FORMU. Dersin Kodu: CME 2006

5. HAFTA KBT104 BİLGİSAYAR DONANIMI. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Giriş MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. Elektronik Öncesi Kuşak. Bilgisayar Tarihi. Elektronik Kuşak. Elektronik Kuşak. Bilgisayar teknolojisindeki gelişme

William Stallings Computer Organization and Architecture 9 th Edition

DERS 4 MİKROİŞLEMCİ PROGRAMLAMA İÇERİK

Bilgisayar Donanımı Dersi BİLGİSAYARIN MİMARI YAPISI VE ÇALIŞMA MANTIĞI

ELN1001 BİLGİSAYAR PROGRAMLAMA I

Merkezi İşlem Birimi (CPU)

SPARC v8 İŞLEMCİ SİMÜLASYONU

MTM 305 MİKROİŞLEMCİLER

Temel Mikroişlemci Tabanlı Bir Sisteme Hata Enjekte Etme Yöntemi Geliştirilmesi. Buse Ustaoğlu Berna Örs Yalçın

Konular MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. Giriş. Bilgisayar Tarihi. Elektronik Kuşak. Elektronik Öncesi Kuşak

Bilişim Teknolojileri Temelleri 2011

Bilgisayar Kavramına Giriş, Bilgisayar Kullanımı ile İlgili Temel Kavramlar

Assembly Dili Nedir? Assembly dili biliyorum derken hangi işlemci ve hangi işletim sistemi için olduğunu da ifade etmek gerekir.

x86 Ailesi Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar

Günümüz. Intel Core i nm teknolojisi 1.86 Milyar tranzistör. Intel Core i nm teknolojisi 1.4 Milyar tranzistör

Günümüz bilgi toplumunda bilgisayar, her alanda kendine yer edinmiş ve insana, bir çok işlemde yardımcı olarak büyük kolaylık sağlamaktadır.

Mikroişlemci Esasları

Çok İşlemcili Yapılarda Sinyal İşleme Yazılımlarının Geliştirilmesi Uygulaması. Sinan Doğan, Esra Beyoğlu

VERİ YAPILARI VE PROGRAMLAMA (BTP104)

Transkript:

Bilgisayar Sistemleri Bilgiyi giriş olarak alan, bunu belli bir kurala göre işleyen ve sonucu çıktı olarak veren sisteme basit olarak bilgisayar denir. Makine olarak tanımlanan bilgisayar, veriyi belli bir düzen dahilinde işler. Buradaki veri, işlenecek bilgidir. Verinin işleniş düzenini veya kuralları donanımın dışında komutlar koyar. Sayısal değerler belli bir formatta sisteme yerleştirilmek zorundadır. Sistemdeki herhangi bir fiziksel ve mantıksal parametreler ikilik sayılarla ifade edilmektedir. Bilgisayar sistemleri iki temel öğeden oluşmaktadır. Bunlar; yazılım ve donanımdır. Her ikisi de birbirinin tamamlayıcıdır, birisi olmazsa diğeri de olmaz. Sistem öncelikli olarak tasarlanırken önce sistemi meydana getirecek elemanlar, yani donanım parçaları göz önüne alınır. Daha sonra yazılım bu yapıya bakılarak yazılır. Yazılım, donanımın hangi yönteme göre nasıl çalışacağını gösteren bir sanal uygulamadır. Donanım, yazılıma göre belli zamanlarda devreye girerek fonksiyonlarını yerine getirmekle görevlidir.tüm sayısal bilgisayarlar şekilde gösterilen elemanlara sahiptir. Bunların dışındaki eleman ya da cihazlar seçimliktir. Bilgisayarı oluşturan bir sistemdeki temel elemanlar; mikroişlemci(cpu), bellek ve giriş/çıkış (G/Ç) birimleridir. Mikroişlemcinin işleyeceği komutlar ve veriler geçici veya kalıcı belleklerde tutulmaktadır. Bilgiyi oluşturan komut ve veriler bellekte karmaşık veya farklı alanlarda tutulabilir. Bilginin işlenmesi sırasında ortaya çıkabilecek ara değerler, en sonunda sonuçlar bellekte bir yerde depolanmak zorundadır. Bütün bu yapılan işlemler bir hesaba dayanmaktadır. Bilgisayarın bilgiyi işlemedeki ana karar vericisi sistemin kalbi sayılan mikroişlemcidir. CPU tarafından gerçekleştirilen iki temel işlem vardır. Birincisi, komutların yorumlanarak doğru bir sırada gerçekleşmesini sağlayan kontrol işlevi, diğeri; toplama, çıkarma ve benzeri özel matematik ve mantık işlemlerinin gerçekleştirilmesini sağlayan icra işlevidir. Ayrıca sistemin dışarıda denetlemek islediği bir aleti belli bir düzende kontrol edebilmesi için bir de giriş/çıkış birimine gerek vardır. G/Ç birimi, makine ile kullanıcı (veya programcı) arasında bilginin makine dilinden insanın anlayacağı dile çevrilmesinde veya tersi işlemde iletişim (aracı) sağlar.

Sistemin öne çıkmayan diğer elemanları iletişim yollandır. Adres yolu, veri yolu ve kontrol yolu olarak üçe ayrılan iletişim yolu, bilgisayar sistemindeki birimler arasında bilginin taşınmasından sorumludur.adres yoluna bellekten getirilerek çalıştırılmak istenen komut adresi veya komutun işlenmesiyle bellekten getirilecek verinin adresi konulur. Sonuç olarak, ister insan yapısı ister yapay olsun her bilgisayar aşağıdaki elemanlara sahip olmalıdır: 1. Programın yorumlanması ve çalıştırılmasını gerçekleştiren bir mikroişlemci. 2. Bir dizi komutlardan oluşan program ve verilerin sürekli veya geçici depolandığı bellek. 3. Bilgisayarın dış dünya ile bağlantısını sağlayan sağlayan giriş/çıkış birimi. 4. CPU ve bellek aracındaki bilgi aktarımını ve işlemcinin dış dünya ile iletişimini sağlayan iletişim yolları Bilgisayar Organizasyonu Bilgisayar sistemi tarif edilirken iki temel esastan bahsedilebilir. Bilgisayar organizasyonu ve bilgisayar mimarisi. Bilgisayar mimarisi, bir programın mantıksal çalışmasına doğrudan etki eden özelliklerdir. Bilgisayar organizasyonu, operasyonal birimler ve bunların yapısal özelliklerini veren bağlantıları ifade eden yaklaşımdır; Daha çok yazılım ve donanım arasındaki bağdaştırmayla ilgilidir. Mimari özelliklere; komut kümesi, değişik şekillerdeki veri tiplerini temsil etmesi için kullanılan bit sayısı, G/Ç mekanizması ve bellek adresleme tekniklerinin dahil olduğu bir bilgisayar tasarımı girmektedir.

Organizasyona ise, kontrol sinyalleri, bilgisayar, çevre elemanları ve kullanılan bellek teknolojisi gibi donanımın programcıya ayrıntısıyla transparan gözüken özelliklerdir.bilgisayar mimarisi ve organizasyonun ayrıştırılması bazı sebeplerden dolayı önemlidir. Bilgisayar Mimarisi Bilgisayar mimarisi, komut kümesinin, donanım elemanlarının ve sistem organizasyonun dahil olduğu bir bilgisayarın tasarımıdır. Mimari iki farklı yaklaşımla tanımlanmaktadır Komut kümesi mimarisi (ISA) ve donanım sistem mimarisi(hsa). ISA, bir bilgisayarın hesaplama karakteristiklerini belirleyen komut kümesinin tasarımıdır. HSA; CPU, depolama ve G/Ç sistemlerinin dahil olduğu alt sislem ve bunların bağlantı şeklidir. ISA ise, programcının bu elemanlara yön verecek programı yazması durumunda nasıl bir kabul göreceğidir. Özel bilgisayar sistemleri için programcı kodlarını makinanın doğrudan özel donanımına göre yazmaktaydı. Böylece bir makine için yazılan program aynı firma tarafından üretilse bile ne rekabet ettiği bir makinasında nede diğer makinasında çalışabilmekteydi. Programcı tarafından yazılın kodlar donanımı açma anahtarı olarak düşünülebilir.

Her zaman yeni bir makine üretildiğinde yazılım geliştiriciler bu makine için yeni baştan başlamak zorunda kalmaktaydılar. Bundan dolayı bilgisayar sistem tasarımcıları iki önemli sorunla karşı karşıya idi. Bunlar; 1.Bilgisayar sistemleri ile ilgili işlevselliğin sergilenmesi. 2. Yazılımın sistemler arasındaki geçişini kolaylaştırması. 1960 yıllarında IBM firması bu sorunların üstesinde gelmek için, adına komut kümesi mimarisi (ISA) ve mikrokod motoru denilen bir yöntem geliştirmişitir.(isa) Sistemi meydana getiren donanımın özelliklerini sergilemede kullanılan standart bir yol sağlar. Programsal Yaklaşım Sistem tasarımcıları sık sık bazı program işlevlerini mikrokodlara aktararak performansta artış sağlamak istemişlerdir. Donanımı devreye sokacak öz bilgilerin yani komut kümesinin yer aldığı bu yere mikrokod motoru denilmektedir. Burası, CPU içinde CPU olarak da ifade edilebilir. Programcının yazdığı kodları işlemcinin daha çabuk anlayabileceği veya çalıştırabileceği küçük mikrokodlara dönüştüren bu mikrokod motoru, işlemci içerisine ROM bellek vasıtasıyla yerleştirilmiştir. Mikroprogram ve icra biriminden meydana gelen mikrokod ROM'un görevi, özel komutları kontrol sinyallerine çevirerek sistem elemanlarının denetimini sağlar. Aynı zamanda firmware olarak adlandırılan mikrokodun CISC tipi işlemcilerdeki temel işlevi, alt düzey komut kümesiyle programcının çalıştığı üst düzey komutlar arasında soyutlama düzeyi yaratmaktır.

Mikroişlemci üreticileri, sistem tasarımında iki yönlü düşünmek zorundadırlar. Birincisi, mimariyi meydana getiren elemanların işlevleri, ikincisi bu elemanların nasıl devreye sokulacağıdır. Elemanları devreye sokmak için program yazmak gerekecektir. Bu işin bir yanı, diğer yanı ise donanımdır. Donanım mimarisini programcıya aktaracak en iyi yol ona kullanabileceği komut kümesini hazır vermektir. Programcının yazdığı bir komut işletildiğinde, mikrokod ROM bu komutu okur ve sonra o komuta karşılık gelen uygun mikrokodları yükler ve çalıştırır. Bilgisayarın komut kümesinde bulunan tüm komutların mikrokod ROM'da karşılığı vardır.mikrokoda sahip işlemciler aşağıdaki üstünlüklere sahiptir: İçerisinde mikrokod bulundurun ROM bellek, ana bellekten çok daha hızlı olduğu için, mikrokod bellekteki komut serisi fazla hız kaybetmeksizin dahili sistemde yürütülebilir. Aynı komut kümesini adanmış mantık üzerinde yürütmek yerine, yeni yongalarla yürütmek daha kolaydır ve daha az transistor gerektirir. Bir mikroprogramlı tasarım yeni komut kümelerini işlemek için tamamen değiştirilebilir. Yeni komutlar mikrokod halinde eskilerin üzerine eklenebilir. Bazı makinalar ticari hesaplamalar için, bazıları da bilimsel hesaplamalar için elverişli hale getirilmişlerdir. Bununla birlikle tümü aynı komut kümesini paylaştığından, programlar temel donanımlara bağlı kalarak makinadan makinaya, yeniden derlenmeden taşınabilir. Mikroprogramlama esasına göre çalışan bilgisayarlar günümüzde hala kullanılmaktadır. Intel ve AMD gibi üreticiler ISA X86 komut kümesinin tüm özelliklerini bazı yeniliklerle birlikte işlemcilerine yansıtmakladırlar. ISA mimarisi daha çok CISC denilen, belleği azami ölçüde etkin kullanmak için geliştirilen bir sistem olan karmaşık komut kümeli bilgisayarlarda kullanılmıştır.

Donanımsal Yaklaşım Mikrokod kullanılarak ISA sisteminin yürütülmesinin başlıca sakıncası, başlangıçta komutların doğrudan çalıştıran sisteme göre yavaş olmasıdır. Daha çok komut demek daha fazla mikrokod, çekirdek büyüklüğü ve güç demektir. ISA mimarisinin yaşanan aksaklıklarından dolayı daha sonraları, komutların doğrudan donanım elemanları tarafından yorumlanarak sistemin denetlendiği diğer bir mimari yaklaşımıda donanımsal çalışma modelidir. Komutların anlaşılır standartta bir boyuta getirilerek çalıştırıldığı sisteme RISC modeli denilmektedir. Böylece küçük, hızlı ve çok hafifleyen komut kümesiyle, iri hacimli mikrokoda nazaran donanım üzerinde doğrudan hakimiyet kolayca sağlanabilmiştir. RISC tasarımcıları komutların doğrudan icra edildiği eski modele dönerken, ISA kavramı dokunulmadan korunmuştur. Intel, AMD ve Transmeta firmaları hala x86 mimarisine dayalı işlemcilerini ISA yaklaşımıyla üretmektedirler. Günümüzde üst düzey entegrasyon ve daha düşük tel kalınlıklarının ve birleştirme yüzeylerinin elde edilmesiyle (0.18, 0.13 ve 0.09 mikron gibi) çok daha karmaşık olan donanım temelli sistemler oluşturmak mümkün olmakladır. CISC Mimarisi CISC mimarisinin karakleristik iki özelliğinden birisi, değişken uzunluktaki komutlar, diğeri ise karmaşık komutlardır. Değişken ve karmaşık uzunluktaki komutlar bellek tasarrufu sağlar. Karmaşık komutlar İki ya da daha fazla komutu tek bir komut haline getirdikleri için hem bellekleri hem de programda yer alması gereken komut sayısından tasarruf sağlar. Karmaşık komut karmaşık mimariyi de beraberinde getirir. Mimarideki karmaşıklığın artması, işlemci performansında istenmeyen durumların ortaya çıkmasına sebep olur. Ancak programların yüklenmesinde ve çalıştırılmasındaki düşük bellek kullanımı bu sorunu ortadan kaldırabilir. Tipik bir CISC komut seti, değişken komut formatı kullanan 120 350 arasında komut içerir. Bir düzineden fazla adresleme modu ile iyi bir bellek yönetimi sağlar.

CISC mimarisi çok kademeli işleme modeline dayanmaktadır. İlk kademe, yüksek düzeyli dilin yazıldığı yerdir. Sonraki kademeyi makina dili oluşturur ki, yüksek düzeyli dilin derlenmesi sonucu bir dizi komutlar makina diline çevrilir. Bir sonraki kademede makina diline çevrilen komutların kodları çözülerek, mikroişlemcinin donanım birimlerini kontrol edebilen en basit işlenebilir kodlara dönüştürülür. En alt kademede ise işlenebilir kodları olan donanım aracılığıyla gerekli görevler yerine getirilir. CISC Mimarisinin Avantajları Mikroprogramlama, yürütülmesi kolaydır ve sistemdeki kontrol biriminden daha ucuzdur. Yeni komutlar ve mikrokod ROM'a eklemenin kolaylığı tasarımcılara CISC makinalarını geriye doğru uyumlu yapmalarına izin verir. Yeni bir bilgisayar aynı programları ilk bilgisayarlar gibi çalıştırabilir. Verilen görevi yürütmek için daha az komut kullanır. Mikroprogram komut kümeleri, derleyici karmaşık olmak zorunda değildir. CISC Mimarisinin Dezavantajları İşlemci ailesinin ilk kuşakları genelde her yeni versiyon tarafından kabullenilmiştir; böylece komut kodu ve yonga donanımı bilgisayarların her kuşağıyla birlikte daha karmaşık hale gelmiştir.

Mümkün olduğu kadar çok komut, mümkün olan en az zaman kaybıyla belleğe depolanabiliyor ve kumutlar neredeyse her uzunlukta olabiliyor. Bunun anlamı farklı komutlar farklı miktarda saat çevrimi tutacaktır. Çoğu özel güçlü komutlar geçerliliklerini doğrulamak için yeteri kadar sık kullanılmıyor. Komutlar genellikle bayrak (durum) kodunu komuta bir yan etki olarak kurar. Bu ise ek saykıllar yani bekleme demektir. Aynı zamanda, sıradaki komutlar işlem yapmadan önce bayrak bitlerinin mevcut durumunu bilmek durumundadır. Bu da yine ek saykıl demektir. RISC Mimarisi RISC mimarisi, CISC mimarili işlemcilerin kötü yanlarını piyasanın tepkisi ve ona bir alternatif olarak, işlemci mimari tasarımlarında söz sahibi olan IBM, Apple ve Motorola gibi firmalarca sistematik bir şekilde geliştirilmiştir. 70'lerin ortalarında yarı iletken teknolojisindeki gelişmeler, ana bellek ve işlemci yongaları arasındaki hız farkını azaltmaya başladı. Bellek hızı arttığından ve yüksek seviyeli diller assembly dilinin yerini aldığından, CISC' in başlıca üstünlükleri geçersizleşmeye başladı. Bilgisayar tasarımcıları sadece donanımı hızlandırmaktan çok bilgisayar performansını iyileştirmek için başka yollar denemeye başlamışlardır.

İlk RISC Modeli IBM, RISC mimarisini tanımlayan ilk şirket olarak kabul edilir.risc'in felsefesi üç temel prensibe dayanır: Bütün komutlar tek bir çevrimde çalıştırılmalıdır: Gerçekleştirilmesi bazı özelliklerin var olmasına bağlıdır: komut kodu harici Veri yoluna eşit ya da daha küçük sabit bir genişlikte olmalı, ilave edilmek istenen operandlar desteklenmemeli ve komut kodu çözümü gecikmelerini engellemek için dikey ve basit olmalı. Belleğe sadece "load" ve "store" komutlarıyla erişilmelidir: Komut alınıp getirilir ve bellek gözden geçirilir. RISC işlemcisiyle, belleğe yerleşmiş veri bir kaydediciye yüklenir, kaydedici gözden geçirilir ve kaydedicinin içeriği ana belleğe yazılır. Bütün icra birimleri mikrokod kullanmadan donanımdan çalıştırılmalıdır: Mikrokod kullanımı, dizi ve benzeri verileri yüklemek için çok sayıda çevrim demektir. Günümüzün RISC yapısına sahip ticari mikroişlemcilerinde genel olarak iki tarz görülür. Bunlar Berkeley modeli ve Stanford modelidir. RISC Mimarisinin Özellikleri RISC mimarisi aynı anda birden çok kumutun birden fazla birimde işlendiği iş hattı (pipelining) tekniği ve süperskalar yapılarının kullanımıyla yüksek bir performans sağlamıştır.bu mimari, küçültülen komut kümesi ve azaltılan adresleme modları sayısı yanında aşağıdaki özelliklere sahiptir: Bir çevrimlik zamanda bir komut işleyebilme. Aynı uzunluk ve sabit formatta komut kümesine sahip olma. Ana belleğe "load" ve "store" komutlarıyla erişim; operasyonların kaydedici üzerinde yapılması.

Bütün icra birimlerinin mikrokod kullanılmadan donanımsal çalışması. Yüksek seviyeli dilleri destekleme. Çok sayıda kaydediciye sahip olması. RISC Mimarisinin Üstünlükleri RISC tasarımı olan bir işlemciyi kullanmak, bir CISC tasarımını kullanmaya göre pek çok avantaj sağlar: Hız: Azaltılmış komut kümesi kanal ve superskalar tasarıma izin verdiğinden RISC işlemciler genellikle karşılaştırabilir yarı iletken teknolojisi ve aynı saat oranları kullanılan CISC işlemcilerinin performansının 2 veya 4 katı daha yüksek performans gösterirler. Basit Donanım: RISC işlemcinin komut kümesi çok basit olduğundun çok az yonga uzayı kullanırlar. Kısa Tasarım Zamanı: RISC işlemciler CISC işlemcilere göre daha basit olduğundan daha çabuk tasarlanabilirler ve diğer teknolojik gelişmelerin avantajlarını CISC tasarımlarına göre daha çabuk kabul edebilirler. RISC Mimarisinin Mahzurları CISC tasarım stratejisinden RISC tasarım stratejisine yapılan geçiş kendi problemlerini de beraberinde getirmiştir. Donanım mühendisleri kodları CISC işlemcisinden RISC işlemcisine aktarırken anahtar işlemleri göz önünde bulundurmak zorundadır.

EPIC Mimarisi RISC mimarisinin altında yatan iki ana tasarım amacı vardır. Birincisi; derleyicinin kullanmadığı veya kullanamadığı komutlar ve adresleme modlarından kurtulmak. İkincisi; Öyle bir çekirdek yaratılmalı ki ileride superölçekli mimariyi oluşturacak iş hattını kolaylaştırsın. Komutların aynı anda farklı birimlerde farklı şekilde çalıştırıldığı ortamlar Süperölçekli mimari olarak adlandırılır. RISC mimarisinde kullanılan bu süperölçekli yapının tasarlanmasında iki önemli sorun ortaya çıkmaktadır. Birincisi; Komut kümesinde bulunan komutlardan hangilerinin paralel çalıştırılabileceğine karar verilmesi. İkincisi; Paralel çalıştırılabilecek yeterli komutların bulunabilmesi. Bu problemlerin üstesinden gelmek için Intel, Alpha ve benzer işlemci firmaları yonga alanlarının büyük bir kısmını harcamaktadırlar. EPIC mimarisi işte bu sorunların üstesinden gelmek için tasarlanmıştır. Bilgisayar Mimarisinin Temelleri Bilgisayar, bilginin işlenmesi için evrensel bir makine olarak tanımlanabilir. Buradaki evrenselliğin anlamı, aynı makinada istenilen bilgi üzerinde istenildiği şekilde operasyonların yapılmasıdır. Bilgisayarın yüklenen tüm görevleri çok kısa zamanda yerine getirmesinde yatan ana unsur mimarisidir.mimari, kayar noktalı sayıların standartlaştığı, komutların ve verinin bellek ile kaydediciler arasında taşınmasında kullanılan iletişim yollarının düzeni, kaydedici sayısı ve büyüklükleri gibi tasarım kararlarının dahil olduğu, işlemci yeteneklerinin nihai sonucunu gösteren bir yapıdır. Bilgisayar mimarisinin tasarımı iki yaklaşım üzerinde yoğunlaşmıştır. Bunlar, Von Neuman ve Harvard mimarileridir. Von Neuman Mimarisi Bilgisayarlarda ilk kullanılan ve adını mimariye yön veren ünlü matematikçi John von Neuman'dan alan bir tasarım yaklaşımıdır. Bazen Princeton mimarisi de denilen bu mimari yapıya sahip ilk bilgisayarlarda, transistör yerine lamba (vakum tüp) kullanılmaktaydı.

Şekil Von Neuman mimarili bilgisayar sistemi Von Neuman'ın fikrinden yol çıkılarak J. P. Eckert ve J. Mauchly tarafından 1946 yılında ilki geliştirilen bilgisayar beş birimden olunmaktadır. Bunlar; Aritmetik ve manlık birimi, kontrol birimi, bellek, giriş çıkış birimi ve bu birimler arasında iletişimi sağlayan yollardır. Von Neuman mimarisinde, veri ve komutlar bellekten tek bir yoldan mikroişlemciye getirilerek işlenmektedir. Program ve veri aynı bellekte bulunduğundan, komut ve veri gerekli olduğunda aynı iletişim yolu kullanılmaktadır. Bu durumda, komut için bir algetir saykılı, sonra veri için diğer bir algetir saykılı gerekmektedir. Von Neuman mimarisine sahip bir bilgisayar aşağıda sıralı adımları gerçekleştirir: Program sayıcısının gösterdiği adresten (bellekten) komutu algetir. Program sayıcısının içeriğini bir artır. Getirilen komutun kodunu kontrol birimini kullanarak çöz. Kontrol birimi, bilgisayarın geri kalan birimlerine sinyal göndererek bazı operasyonlar yapmasını sağlar.

1. adıma geri dönülür. Von Neuman mimarisinde, veri bellekten alınıp işledikten sonra tekrar belleğe gönderilmesinde çok zaman harcanır. Bu işlemler bilgisayarı yavaşlattığından, bilgisayar tasarımcılarının tabiriyle bir darboğaz oluşturmaktadır. Bundan başka, veri ve komutlar aynı bellek biriminde depolandığından, yanlışlıkla komut diye veri alanından kod getirilmesi sıkıntılara sebep olmaktadır. Bu mimari yaklaşıma sahip olan bilgisayarlar günümüzde, verilerin işlenmesinde, bilginin derlenmesinde ve sayısal problemlerde olduğu kadar endüstriyel denetimlerde başarılı bir şekilde kullanılmaktadır. Bellek erişiminde, hızlı belleklerden sayılan ön bellek sistemlerinin kullanılmasıyla büyük bant genişliği ve düşük gecikme elde edilerek Von Neuman mimarisinin darboğazı aşılabilir. Harvard Mimarisi Harvard mimarili bilgisayar sistemlerinde, von Neuman mimarisinden farklı olarak veri ve komutlar ayrı belleklerde tutulmakladır. Buna göre, veri ve komut aktarımında ilelişim yolları da bir birinden bağımsız yapıdadır. Komutla birlikte veri aynı saykılda farklı iletişim yolundan ilgili belleklerden alınıp işlemciye getirilebilir. Getirilen komut işlenip ilgili verisi veri belleğinden alınırken sıradaki komut, komut belleğinden alınıp gelirilebilir. Bu önden alıp getirme işlemi, dallanma haricinde hızı iki katına çıkarabilmekledir.

Şekil Harvard mimarili bilgisayar sistemi Harvard mimarisi günümüzde daha çok sayısal sinyal işlemcilerinde (DSP) kullanılmaktadır. Bu sistemlerde adres uzayı, komutların bulunduğu program belleği ve çeşitli gruplara bölünmüş veri bellekleri olmak üzere üç alana bölünebilir.mikroişlemci her bir komut saykılında tüm belleğe erişebilir. Günümüz bilgisayarlarında, bellekle tek yoldan ilelişim ve komutla verinin aynı bellekle bulunması problemi ön bellek sistemleri ile çözülmüştür. Ön bellekler, komut ve veri olmak üzere ikiye ayrılmış ve işlemcinin içerisine yerleştirilmiştir. İşletim sistemi tarafından ön belleğin kapasitesine göre ana bellekten veriler ön belleklere alınır. Önbellek denetleyicisi tarafından komut ve veriler ayrıştırılarak ilgili birimlere yerleştirilir. Mikroişlemci tarafından, komut ön belleğinden, data veri önbelleğinden alınarak işlenir. Bu işlem, hızlı önbelleklerin ve birbirinden ayrı komut ve veri ön belleklerin kullanılması bilgisayarın performansını artırmaktadır. Ön bellek miktarı ne kadar fazla olursa o kadar iyi olmaktadır. fakat çok pahalı olduğundan bir mahzur oluşturabilmekledir. Ön belleğin avantajı İşlemcinin aynı frekansta komut ve veriyi birlikte okuduğunda ortaya çıkmaktadır.