ORSAM BİRLİK Mİ, PYD NİN GÜÇ GÖSTERİSİ Mİ? ERBİL ANLAŞMASINDAN SONRA SURİYE KÜRT DİNAMİKLERİ

Rapor No: 138, Aralık 2012 BİRLİK Mİ, PYD NİN GÜÇ GÖSTERİSİ Mİ? ERBİL ANLAŞMASINDAN SONRA SURİYE KÜRT DİNAMİKLERİ UNITY OR PYD POWER PLAY? SYRIAN KURDISH DYNAMICS AFTER THE ERBIL AGREEMENT Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi CENTER FOR MIDDLE EASTERN STRATEGIC STUDIES Center for Mıddle Eastern Strategıc Studıes مركز الشرق األوسط للدراسات االستراتيجية

BİRLİK Mİ, PYD NİN GÜÇ GÖSTERİSİ Mİ? ERBİL ANLAŞMASINDAN SONRA SURİYE KÜRT DİNAMİKLERİ UNITY OR PYD POWER PLAY? SYRIAN KURDISH DYNAMICS AFTER THE ERBIL AGREEMENT Rapor No: 138 Aralık 2012 ISBN: 978-605-4615-35-3 Ankara - TÜRKİYE 2012 Bu raporun içeriğinin telif hakları a ait olup, 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu uyarınca kaynak gösterilerek kısmen yapılacak makul alıntılar ve yararlanma dışında, hiçbir şekilde önceden izin alınmaksızın kullanılamaz, yeniden yayımlanamaz. Bu raporda yer alan değerlendirmeler yazarına aittir; ın kurumsal görüşünü yansıtmamaktadır.

STRATEJİK BİLGİ YÖNETİMİ, ÖZGÜR DÜŞÜNCE ÜRETİMİ Tarihçe Türkiye de eksikliği hissedilmeye başlayan Ortadoğu araştırmaları konusunda kamuoyunun ve dış politika çevrelerinin ihtiyaçlarına yanıt verebilmek amacıyla, 1 Ocak 2009 tarihinde Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi () kurulmuştur. Kısa sürede yapılanan kurum, çalışmalarını Ortadoğu özelinde yoğunlaştırmıştır. Ortadoğu ya Bakış Ortadoğu nun iç içe geçmiş birçok sorunu barındırdığı bir gerçektir. Ancak, ne Ortadoğu ne de halkları, olumsuzluklarla özdeşleştirilmiş bir imaja mahkum edilmemelidir. Ortadoğu ülkeleri, halklarından aldıkları güçle ve iç dinamiklerini seferber ederek barışçıl bir kalkınma seferberliği başlatacak potansiyele sahiptir. Bölge halklarının bir arada yaşama iradesine, devletlerin egemenlik halklarına, bireylerin temel hak ve hürriyetlerine saygı, gerek ülkeler arasında gerek ulusal ölçekte kalıcı barışın ve huzurun temin edilmesinin ön şartıdır. Ortadoğu daki sorunların kavranmasında adil ve gerçekçi çözümler üzerinde durulması, uzlaşmacı inisiyatifleri cesaretlendirecektir. Sözkonusu çerçevede, Türkiye, yakın çevresinde bölgesel istikrar ve refahın kök salması için yapıcı katkılarını sürdürmelidir. Cepheleşen eksenlere dâhil olmadan, taraflar arasında diyalogun tesisini kolaylaştırmaya devam etmesi, tutarlı ve uzlaştırıcı politikalarıyla sağladığı uluslararası desteği en etkili biçimde değerlendirebilmesi bölge devletlerinin ve halklarının ortak menfaatidir. Bir Düşünce Kuruluşu Olarak ın Çalışmaları, Ortadoğu algalımasına uygun olarak, uluslararası politika konularının daha sağlıklı kavranması ve uygun pozisyonların alınabilmesi amacıyla, kamuoyunu ve karar alma mekanizmalarına aydınlatıcı bilgiler sunar. Farklı hareket seçenekleri içeren fikirler üretir. Etkin çözüm önerileri oluşturabilmek için farklı disiplinlerden gelen, alanında yetkin araştırmacıların ve entelektüellerin nitelikli çalışmalarını teşvik eder. ; bölgesel gelişmeleri ve trendleri titizlikle irdeleyerek ilgililere ulaştırabilen güçlü bir yayım kapasitesine sahiptir., web sitesiyle, aylık Ortadoğu Analiz ve altı aylık Ortadoğu Etütleri dergileriyle, analizleriyle, raporlarıyla ve kitaplarıyla, ulusal ve uluslararası ölçekte Ortadoğu literatürünün gelişimini desteklemektedir. Bölge ülkelerinden devlet adamlarının, bürokratların, akademisyenlerin, stratejistlerin, gazetecilerin, işadamlarının ve STK temsilcilerinin Türkiye de konuk edilmesini kolaylaştırarak bilgi ve düşüncelerin gerek Türkiye gerek dünya kamuoyuyla paylaşılmasını sağlamaktadır. www.orsam.org.tr

Wladimir van Wilgenburg Wladimir Van Wilgenburg özellikle Kürt siyaseti odaklı ve Irak, Suriye, Türkiye yi ilgilendiren konularda uzmanlaşmış bir siyasi analisttir. 2011 yılında van Wilgenburg Utrecht Üniversitesi, Çatışma Çalışmaları ve İnsan Hakları programından yüksek lisans derecesi almıştır. Bu programda, Irak taki Kerkük Arap siyasi yelpazesi üzerine yüksek lisans tezini tamamlamıştır. Çalışmalarının çoğu, van Wilgenburg un bizzat kendisinin Irak ta gerçekleştirdiği görüşmeler ve ilk elden araştırmalara dayanmaktadır. Kendisi şu an Exeter Üniversitesi Kürt Çalışmaları yüksek lisans programında çalışmalarını sürdürmektedir. van Wilgenburg, Jamestown Vakfı nın hazırlamış olduğu: İstikrarsız Bölge: Irak ve Ayaklanma Hareketleri isimli eserine de katkıda bulunmuştur. Aynı zamanda Jamestown un saygın Terrorism Monitor and Militant Leadership Monitor yayınlarında da kapsamlı bir şekilde yazmaktadır. Jamestown un yanısıra hâlihazırda Erbil, Irak Kürdistan Bölgesi merkezli, İngilizce ve Kürtçe yayınlanan çevrimiçi Kürt gazetesi Rudaw da da yazmaktadır. Van Wilgenburg SETimes.com ile çeşitli STK ve düşünce kuruluşları gibi medya kuruluşlarına yorum ve önerilerini sunmaktadır. İlhan Tanır, Henry Jackson Cemiyeti Üyesi (Yerleşik olmayan) İlhan Tanır Vatan Gazetesinin Washington temsilcisi olmasının yanısıra çeşitli Amerikan ve Türk haber platformlarında da sık sık yorumları yer almaktadır. Türkiye-ABD ilşkileri, Suriye ve geniş Ortadoğu ile Avrasya bölgesine ilişkin konularda kapsamlı yazı ve yorumlar kaleme almaktadır. Aynı zamanda Tanır, Carnegie Uluslararası Barış Vakfı nda Sada Gazetesi; WINEP (Washington Yakın Doğu Araştırmaları Enstitüsü) te Fıkra Forum; Türkiye de ; Birleşik Krallık ta Henry Jackson Cemiyeti gibi İngilizce ve Türkçe yayın yapan bazı önde gelen düşünce kuruluşlarının yanısıra söz konusu ülkelerdeki Christian Science Monitor, Hurriyet Daily News, the Daily Star, Al Hayat, Al Monitor vs. çeşitli dergi ve gazetelerde de yayınları bulunmaktadır. Yüksek lisans derecesini Virginia eyaletindeki George Mason Üniversitesi nden almış, lisans derecesini ise Ankara Üniversitesi Siyasi Bilimler bölümünden almıştır. Ömer Hossino, Henry Jackson Cemiyeti Yazarı Ömer Hossino Washington D.C. de yaşamakta olan bir araştırmacıdır. Yüksek lisansını Amerikan Üniversitesi, Amerika Dış İlişkileri üzerine ve Amerika nın Suriye ve Lübnan daki anti-terörizm politikalarına odaklanarak yapmıştır. Henry Jackson Cemiyeti nde Suriye nin Kürt muhalafeti üzerine kaleme alınan iki raporun eş yazarlarındandır, ve bu raporlardan birine ilişkin New York Times, Washington Post, Time Dergisi, ve Reuters ta alıntı yapılmıştır. Suriye ye birçok kez ziyarette bulunan Hossino, Al-Hayat, Al-Monitor, ve Hurriyet Daily News gibi paltformlarda Suriye ayaklanmasına ilişkin makaleler yayınlamış; Associated Press, National Interest, ve Daily Zaman da kendisinden alıntılar yapılmış, ve BBC Arapça, Kanada daki CTV, ve Voice of America (Amerika nın Sesi) TV deki programlara sık sık konuk olarak katılmaktadır.

TAKDİM Suriye de yaklaşık 20 aydır süren iç çatışma ortamı, bu ülkeyi Ortadoğu bölgesel politikasında çok önemli bir gündem maddesi haline getirmiştir. Bu ortamda Esad rejimi ile Suriyeli muhalif güçlerin etkinliği ve kuvveti çeşitli değerlendirmelere tabi tutulurken Suriyeli Kürtlerin, ülke içinde önemi yok sayılamayacak bir konum kazandıkları gözlenmektedir. Temmuz 2012 ortalarında, Esad rejimine bağlı birliklerin Suriye nin kuzeyindeki yerleşim yerlerinden çekilmesinden sonra bu bölgelerde kontrolü ele geçiren Kürt aktörler, Suriye deki iç savaş ve çatışmanın seyrini etkileyecek düzeyde bir güç odağı haline gelmişlerdir. Bu husus, aynı zamanda, Türkiye açısından da kritik bir önem arz etmektedir. Suriye deki Kürt Hareketlerini genel bir bakış ile inceleyen, Ağustos 2012 tarihli raporumuzun ardından, elinizdeki çalışmada Suriye deki Kürt dinamikleri detaylı bir şekilde incelenmektedir. Danışma Kurulu üyelerinden İlhan Tanır ve çalışma arkadaşlarının kendi görüşlerini yansıttığı bu rapor, öncelikle Suriye Kürtlerinin siyasi etkinliği açısından bir dönüm noktası olan Erbil Anlaşmasının yarattığı ortamda mevcut Kürt aktörlerin kendi aralarındaki ilişkileri irdelemektedir. Raporun incelediği bir diğer husus ise Suriye deki beli başlı Kürt muhalif hareketlerin Suriye muhalefeti ile geliştirdiği çelişkili ilişki biçimidir. Suriye de artık hiçbir şekilde çatışma öncesi statükoya dönülemeyeceği göz önünde bulundurulduğunda, önümüzdeki dönemde Kürt aktörlerin hem Suriye siyasal hayatında hem de Türkiye nin Suriye ye yönelik politikasında doğru bir şekilde değerlendirilmesi gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır. Elinizdeki rapor, bu kapsamda, önceki raporumuzda olduğu gibi, Türkiye de bu konuda yapılan çalışmalara katkıda bulunmak amacıyla ilginize sunulmaktadır. Saygılarımla Hasan Kanbolat Başkanı 4 Rapor No: 138, Aralık 2012

İçindekiler Takdim...4 Özet...7 Giriş...8 1.1. Erbil Anlaşması...8 1.2. Kürt Güvenlik Güçleri mi, PYD Güvenlik Güçleri mi?...10 1.3. Erbil Anlaşmasının Kurtarılması...11 2. Yerel Etkiler: Suriye Muhalefeti ve Kürtler Arasındaki İlişkiler...12 2.1. Silahsız Muhalefet...12 2.2. ÖSO ve Kürtler: Düşmanlık mı, Ortaklık mı?...13 3. Siyasi Aktörler...16 3.1. Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY)...16 3.2. Türkiye...16 3.3. Amerika Birleşik Devletleri...18 4. Sonuç ve Tavsiyeler...19 Rapor No: 138, Aralık 2012 5

Rapor No: 138, Aralık 2012 Hazırlayanlar: Wladimir van Wilgenburg, İlhan Tanır Omar Hossino BİRLİK Mİ, PYD NİN GÜÇ GÖSTERİSİ Mİ? ERBİL ANLAŞMASINDAN SONRA SURİYE KÜRT DİNAMİKLERİ * Özet Ilımlı Kürt gruplarının diğer Suriyeli Arap muhalif güçlerle Suriye İsyanı başladığından beri bir anlaşmaya varamamasının ardından, Suriyeli Kürtler kendi aralarında Erbil Anlaşmasıyla bir birlik kurma yoluna itildiler. Bu anlaşma ile Kürt Yüksek Konseyi (KYK Supreme Kurdish Council) de doğmuş oldu. Bununla birlikte, birlik amaçlayan bu anlaşma, şimdiye dek PKK bağlantılı Demokratik Birlik Partisi, uluslararası kısaltmasıyla PYD nin güçlenmesine ve radikallerin işine yaramıştır. Bölgesel anlamda ise Suriye nin kuzeyinde bulunan ve PKK bağlantısı olan PYD nin silahlı Kürt militanları Türkiye yi kaygılandırmıştır. Ayrıca Suriyeli Kürtlerin arasındaki anlaşmazlıkların çözmek ve farklı partileri desteklemek suretiyle, ciddi bir şekilde vakit ve enerji harcayan Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Mesut Barzani nin jeo-politik profili de yükselmiştir. Esad rejimine bağlı güvenlik güçlerinin Kürtlerin yoğunlukla yaşadığı bölgelerden Temmuz ayı ortaları itibariyle çekilmesi, Suriyeli Kürtlerin kendi kendilerini yönetme ve yarı-özerklik hedeflerinde ciddi bir kazanımı beraberinde getirmiştir. Bütün bu gelişmeler, Suriye iç savaşında ve Esad sonrası dönemde çok önemli bir dönüm noktası olarak sayılabilir. PYD nin, Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) ile Türkiye arasındaki ilişkilerden ve Türkiye nin Suriyeli bu muhalif gücü kendi aleyhine provoke etmesinden kaynaklanan endişelerin iki taraflı olduğunu hatırlatmakta yarar var. Bu endişeleri artıracak biçimde bazı ÖSO açıklamalarının PYD ye karşı tehditkar bir ton taşıdığı ve PYD nin de bu tehditlerin diğer rakip Kürt partileri tarafından teşvik edildiğinden şüphelendiği görülmüştür. Diğer taraftan ÖSO ile PYD arasındaki ilişkilerdeki muğlaklık ve iki grubun militanları arasındaki ortaklığın mahiyeti, hızla değişen savaş koşulları altında sürekli bir dönüşüm göstermektedir. ABD ve AB nin konu üzerinde Türkiye ile koordineli bir şekilde angaje olmaması halinde, Suriye nin çözülemeyen Kürt probleminin oldukça yıkıcı neticeler getirebileceği, ayrıca artan PKK terör eylemlerinin Esad rejiminin umulmadık şekillerde işine yarayabileceği de unutulmamalıdır. Özellikle Suriyeli Arap muhalif grupların ılımlı Kürtlerle bir anlaşmaya ulaşma noktasında dışarıdan bir türlü gelmeyen baskı ve destek, sonuçta PYD nin güç kazanmasına ve Suriye nin Kürt bölgelerinde nüfuzunu geliştirmesine neden olmuştur. Rapor No: 138, Aralık 2012 7

Giriş 11 Temmuz da PKK bağlantılı PYD ve 15 partiden oluşan Suriye Kürt Ulusal Konseyi (KUK Kurdish National Council) tarafından Suriyeli Kürtler arasındaki iç kavgayı önlemek ve Suriye nin Kürt bölgelerini beraberce, bu anlaşmayla yeni kurulacak olan Kürt Yüksek Konseyi (KYK) aracılığıyla yönetmek adına bir anlaşma imzalandı. Erbil Anlaşması olarak kayıtlara geçen bu anlaşma sonrası PYD güçleri Suriye nin Haseke ve Halep te yoğunlaşan Kürt bölgelerinin bir kısmını kontrol altına aldılar. Uluslararası toplumu ve özellikle Türkiye kamuoyunu şaşırttığı gözlenen bu gelişmelerin ulusal ve uluslararası bağlamda Suriye nin geleceği adına ciddi sonuçlar doğuracak çapta olduğu görülmüştür. Ulusal düzlemde Suriye isyanı başladığından beri çözülemeyen bir sorunu daha da karmaşık hale getirmiştir. Bu sorun, Kürtlerin özerklik veya federalizm taleplerine, Esad sonrası dönemde, çoğunluğu temsil eden Arap muhalefeti tarafından sıcak bakılmamasıdır. Bölgesel düzlemde çıkarılabilecek bir başka sonuç ise PKK ile bağı bulunduğu bilinen PYD nin silahlı güçlerinin Türkiye açısından bir endişe kaynağı olması ve diğer taraftan Suriyeli Kürt partilerin arasındaki krizi çözmek adına ciddi bir çaba sarf ederek başarılı olan Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi Başkanı Mesut Barzani nin profilinin yükselmesidir. Bu rapor, ilk önce yeni kurulan bu Kürt Yüksek Konseyi (KYK) nin Suriye içi ve dışındaki nüfuzunu, Erbil Anlaşmasının Suriye isyanına etkilerini ve aynı zamanda bu anlaşmanın ne düzeyde uygulandığını incelemektedir. İlerleyen bölümlerde ise rapor, aynı zamanda Suriyeli Kürt problemini çözme adına adımlar atan bölgesel ve uluslararası aktörlerin gayretlerini ve yaklaşımlarını inceleyerek, bu bağlamda bazı tavsiyelerde bulunmaktadır. Rapor, daha önce tarafından yayımlanan Suriye Kürtlerini incelediğimiz raporunun devamı olarak kabul edilebilir. 1.1. Erbil Anlaşması İlk olarak 11 Haziran 2012 de Suriye isyanı bütün hızıyla devam ederken, PYD nin Batı-Kürdistan Halk Konseyi (BKHK) ile KUK bir araya gelerek Suriyeli Kürt parti ve taraftarlarının iç kavgalarını önlemek üzere, bir anlaşmaya imza attılar. 1 Suriyeli Kürtlerin içindeki anlaşmazlıklar da diğer Arap muhaliflerin aralarındaki anlaşmazlıklara benzer ölçüde karmaşık dengelere sahip olduğundan bu anlaşmanın hükümlerini hayata geçirmek kolay olmamıştır. KUK un içindeki bazı partiler teorik veya pratik sebeplerden ötürü PYD ile bir anlaşma metnine imza atmaktan kaçınmışlardır ve hatta bazı KUK mensubu partilerin, PYD nin kendi üyelerini kaçırması ve suikast etmesinden yakındıkları da sıkça görülmüştür. Örneğin, KUK un önceki lideri Abdülhekim Beşar a göre, KUK un ileri gelen liderlerinden olan Nasreddin Piro, PYD tarafından düzenlenen bir suikast sonucu öldürülmüş ve bunun PYD tarafından yapıldığına dair KUK un elinde birçok delil mevcuttur. 2 Buna karşılık olarak ise PYD üyeleri KUK a üye olan partilerin Türk istihbaratı ve Türkiye de konuşlanmış Özgür Suriye Ordusu üyeleri ile işbirliği halinde PYD ye saldırı hazırlığında olduklarını iddia etmişlerdir. 3 İşin özünde, PYD nin PKK ile ilişkisi, birçoklarının iddia ettiğinin aksine, resmi olarak kabul edilmiştir. PYD, teknik olarak PKK nın 1999 dan beri hapiste bulunan lideri Abdullah Öcalan ın 2005 yılında kurduğu, amacı Irak, İran, Suriye ve Türkiye deki Kürtleri bir konfederasyon altında toplayarak, bağımsızlık hedefleyen ve Irak ın Kandil dağındaki liderleri tarafından yönetildiği bilinen Kürdistan Toplumları Birliği (KCK) nin bir üyesidir. Tarihi perspektiften bakıldığında da, Abdullah 8 Rapor No: 138, Aralık 2012

BİRLİK Mİ, PYD NİN GÜÇ GÖSTERİSİ Mİ? ERBİL ANLAŞMASINDAN SONRA SURİYE KÜRT DİNAMİKLERİ Öcalan ın 1990 larda Şam dan yönettiği PKK ve o sırada temellerini attığı PYD ile arasındaki farka dikkat çeken hemen hemen her argümanın, bu anlamda stratejik değil taktiksel bir nitelik taşıdığı değerlendirilmektedir. Erbil Anlaşması görüşmeleri sırasında KUK un açık bir şekilde dezavantajlı olduğu görülmüştür. Öncelikle henüz yeni ve zayıf durumdaki Kürt siyasi partilerinden, gençlik gruplarından ve bağımsız figürlerden meydana gelen bu çatı örgütünün, taban desteğinden mahrum olduğu bilinmektedir. Bunun yanı sıra, PYD nin silahlı güçlerinin bulunması, PYD yi yerel tabanda daha güçlü bir aktör haline getirmiştir. Ayrıca, Esad karşıtı protestolar organize eden Kürt gençlik gruplarının, KUK içinde bulunan geleneksel partilerden daha yüksek hareket kabiliyetine sahip oldukları ve genelde bağımsız hareket ettikleri görülmüştür. Bu dezavantajlara karşılık olarak da, KUK un, Irak da bulunan Mesut Barzani nin Kürdistan Demokratik Partisi (KDP) ve Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani nin Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) ne yakın partilerinin kendi içinde yer almasından dolayı avantaj sahibi olduğu söylenebilir. Kürt grupların kaygı duyduğu iki husus KUK un bir konsey olarak ortaya çıkmasını sağlamıştır. Öncelikle, Kürt gruplar PYD nin çok güçlü bir parti konumuna erişmesinden korkmaktadır. İkinci unsur da, 2011 yılının Ağustos ayında İstanbul da kurulan ve Türkiye nin Müslüman Kardeşler vasıtasıyla yönlendirdiğinden şüphe duyulan Suriye Ulusal Konseyi dir. Suriye Ulusal Konseyi nin üst düzey yetkililerinin birçoğunun, özellikle de medya ve finans kollarının Müslüman Kardeşlere bağlı üyeler olması dikkat çekicidir. Suriye deki Kürt partilerin birleşmesinin en temel nedenlerinden birisi ise hiç şüphesiz Kuzey Irak daki Peşmergelere benzer bir şekilde, Suriye nin Kürt bölgeleri için ortaklaşa bir güvenlik gücü kurulmak istenmesidir. IKBY Başkanı Barzani nin doğruladığı gibi, şu an itibariyle, Suriye rejiminden kaçmış, sayıları 600 ila 3000 arasında olan bir grup Kürt ün KDP nin zerevani ismi verilen ve Peşmerge güçlerinin bir parçası olan polis kuvvetleri tarafından eğitildiği bilinmektedir. 4 El-cezire ye konuşan Barzani Suriye rejiminden kaçan Kürt gençleri eğitim görmektedir. Suriye içindeki duruma doğrudan müdahale etmek amacında değiliz ama bu gençlerin eğitildiği doğrudur, demiştir. Barzani ayrıca aynı mülakatta bu gençlerin KYK nin emrinde ve Erbil Anlaşmasına göre hareket etmek üzere eğitildiğini de eklemiştir. 5 Daha yakın bir zamanda Fransız dergisi L Essentiel e konuşan Barzani, IKBY ne sığınan Suriyeli Kürt sayısını 15 bin olarak verirken, bu sığınmacıların bir kısmının silahlı eğitim aldığını söylemekle yetinmiştir. 6 Bununla birlikte, bu güçlerin IKBY nde eğitilmesinin Erbil Anlaşmasının bir maddesi olmadığını hatırlatmak gerekir. Suriye deki Kürt bölgelerinde bulunan güçlerin ne şekilde bu resimde yer alacağı konusunda sorular henüz cevaplanamamıştır. Barzani nin arabuluculuğuna boyun eğen KUK ve PYD, Temmuz ayında Erbil Anlaşmasını ikinci kez imzalayarak Suriye nin Kürt bölgelerini ortaklaşa yönetmeye karar verdiler. IKBY nin Dış İlişkilerinden sorumlu ismi Felah Mustafa Bekir, bu anlaşma esnasında Barzani nin kilit bir rol oynadığını söyleyerek, bu süreçte kendisinin Suriyeli Kürtlerin birleşmesinde ve iç kavgaların önlenmesinde etkili olduğunun altını çizdi. 7 Anlaşma her iki tarafın da Kürt Yüksek Konseyi ne (KYK) her iki gruptan beşer kişi olmak üzere on kişi ile katılmasını öngörmektedir. Konseyin her iki Kürt grubundan beşer kişinin katılması suretiyle on kişiden oluşacak üç alt komiteyi kapsaması kararlaştırılmıştır. Bu komiteler: Rapor No: 138, Aralık 2012 9

1. Dış ilişkiler Komitesi, 2. Yiyecek, enerji, yakıt ve gazın eşit şekilde dağıtılmasını sağlayacak Hizmetler Komitesi, 3. Kürt bölgelerinin güvenliğini sağlayacak Güvenlik ve Koruma Komitesi dir. Görüşmeler boyunca KUK nin tecrübesizliği, PYD den herhangi bir taviz koparamaması şeklinde sonuca yansıdı. Örneğin, yine Esad rejiminden ayrılmış ve IKBY tarafından eğitilen (yukarıda IKBY nin polis kuvvetleri zerevani tarafından eğitilenlerden farklı olan) askerlerin Suriye Kürt bölgelerine dönüşü üzerinde anlaşma sağlanamamıştır. Rapor hazırlanması safhasında özel olarak görüştüğümüz PYD nin lideri Salih Müslim de bu askerlerin Suriye Kürt bölgelerine girişinin, kendilerinin bloke ettiğini kabul ederek bu güçlerin Halk Savunma Ünitelerine (YPG) katılmaya hazır olduğunda girişine izin verileceğini 8 açıkça ifade etti. YPG güçleri, PYD ye bağlı olarak 2011 de kurulmuş paramiliter birliklerdir. Müslim ayrıca YPG güçlerinin kendisinden değil KYK nden emir aldığını ileri sürdü. Bununla birlikte KYK nin bu güvenlik ünitelerinin üstünde bir komuta merkezine sahip olmadığı düşünüldüğünde bu iddianın pek de inanılırlığı olmadığı görülmektedir. 1.2. Kürt Güvenlik Güçleri mi PYD Güvenlik Güçleri mi? Suriye rejimi güçlerinin Kürtlerin yaşadığı bölgelerden çekilmesi Temmuz ayının ortalarına denk gelmiştir. 19 Temmuz 2012 de, yani Şam da Suriye rejiminin dört üst düzey yetkilisinin bomba ile öldürülüşünün bir gün sonrasında, PYD ye yakın güçler Kobani deki kontrol noktalarını herhangi bir çatışma olmaksızın ele geçirdiler. 21 Temmuz a gelindiğinde ise rejim güçlerinin çekilmesi sonucu PYD Afrin, Amude, Derik ve Suriye nin en büyük Kürt şehri olan Kamışlı nın bazı kısımlarını ele geçirdi. 9 Temmuz ayının sonunda ise Esad rejiminin çekildiği Kürt kasabalarının sayısı arttı ve al-ma abde, Ayn al- Arab, Ras al- Ayn, Dirbasiyeh gibi yerleşim yerleriyle Halep merkez mahalleleri olan Şeyh Mahsut ve Eşrefiye nin bazı kısımları PYD kontrolündeki bölgelere dahil oldu. PYD bu şehir ve kasabaları ele geçirirken herhangi bir şekilde bir çatışma olmadığını kabul etti ve Esad a bağlı birliklere verdikleri ültimatom üzerine bu birliklerin kasabaları terk ettiğini ileri sürdü. Bu ultimatomda, Kürt bölgelerinde bulunan Esad yanlısı birliklere barış içinde bu bölgelerden çekilsinler dendi. Diğer türlü arzularının aksine bu bölgelerden çekilmeleri sağlanacaktır, 10 şeklinde ifadeler bulunduğu ileri sürüldü. Her şeye rağmen, rejim güçlerinin bu kadar kolay ve hızlı bir şekilde Kürt bölgelerinden çekilmesi birçok şüphe yaratmış ve bunun PYD yi güçlendirmek ve PKK tehdidini artırmak suretiyle Türkiye ye karşı yeni bir ulusal güvenlik tehdidi oluşturmak üzere Şam rejimi tarafından girişilmiş taktiksel bir hareket olduğu genel kabul görmüştür. Bilindiği gibi, Ankara nın Suriyeli silahlı ve silahsız muhaliflere, finansal yardımlarda bulunmasından ve silahlandırmasından dolayı Şam ile ilişkileri daha da kötüleşmiştir. Son haftalarda meydana gelen ve Suriye rejim kuvvetlerinin Türkiye nin sınır kasabası olan Şanlıurfa ya bağlı Akçakale yi bombalaması sonrasında Türkiye nin tepki göstermesi ile iki ülke arasında sınırlı bir savaş çıkma olasılığı dahi ortaya çıkmıştır. Türkiye nin başbakanı Tayyip Erdoğan NATO dan Suriye nin kuzey bölgesinde bir uçuşa yasak bölge kurulması talebinde bulunmuştur ve aynı zamanda PKK kamplarının Suriye de kurularak Türkiye ye tehdit oluşturmasından ötürü Suriye ye müdahale edilebileceği uyarısında bulunmuştur. Esad rejimine bağlı kuvvetlerin Suriye nin kuzey bölgelerinde PYD ile anlaşarak çekilip çe- 10 Rapor No: 138, Aralık 2012

BİRLİK Mİ, PYD NİN GÜÇ GÖSTERİSİ Mİ? ERBİL ANLAŞMASINDAN SONRA SURİYE KÜRT DİNAMİKLERİ kilmediği spekülasyonlarını, PYD lideri Salih Müslim Bizim Esad rejimi ile hiçbir ilişkimiz yok ve bu rejimin yıkılmasını istiyoruz, 11 diyerek yalanlamıştır. Müslim, 2011 yılının Kasım aylarında verdiği demeçlerde, PYD nin rejim güçlerinin Kürt bölgelerinden ayrılmaya başladığında bu bölgelerde kontrolü ele geçirmek için çalışmalar yaptığını ifade etmektedir: Bizim partimiz Baas rejimi yıkıldığında kontrolü ele geçirecek kapasiteye sahip olacak şekilde organizasyonlar ve komiteler kurmakla meşgul. 12 PYD nin kendi icraatları ile KYK ye retorik olarak mal ettiği işler arasında çok ciddi bir fark olduğu göze çarpmaktadır. Örneğin şimdilerde KYK Suriyeli Kürt güvenlik güçlerini kontrol eden karar verici organ olarak gösterilirken, gerçekte PYD nin Kürt bölgelerinde bir güç tekeline sahip olduğu bilinmektedir. Kürt Ulusal Konseyi ne göre öncelikle KYK, PYD ye bağlı olan YPG güçlerini tanımıyor ve YPG güçleri Erbil Anlaşması dışındaki faaliyetlerine devam ediyor. Bu açıdan bakıldığında Erbil Anlaşmasında bulunan sınır kapılarını ve güvenlik güçlerini beraber yönetme maddesi fiiliyatta geçersiz denebilir. 13 PYD son zamanlarda yaptıkları ile güç paylaşım anlaşmalarına uyma noktasında kendilerine duyulan güvensizliği haklı çıkardı ve çok da saklamaya gerek duymadığı bir şekilde asıl mücadelesinin Kürt bölgelerinde gücü ele geçirmek olduğunu gösterdi. Örneğin 18 Eylül de YPG güçleri KYK nin emirlerine uymayacaklarını açıkladılar. 14 Sadece iki gün sonra YPG militanları KUK nin Kamışlı da bulunan üç parti binasını basarak, PYD nin dışında Esad karşıtı protestoları rejimin müdahalesinden korumak isteyen tüm silahlı grupları engelleyeceklerini ilan etti. 15 YPG güçleri bunun yanında Suriye rejiminin Kürtlerin yaşadığı Şeyh Maksud ilçesini bombalaması sonucu hayatını kaybeden 21 Kürdü kullanarak genç Kürtleri kendi güçlerine katmaya çalıştı ki bu davranış da Erbil Anlaşmasının öngördüğü Kürt jandarma kuvvetleri birlikleri yapısına aykırı düşüyordu. 16 27 Ağustos 2012 de KUK un Amude de bulunan yerel şubesi, PYD nin yakıt satmak için sürekli rüşvet istemesini ve devlet imkanlarını kontrolü altında bulundurduğu için bunu kendi çıkarları dahilinde kullanmasını ileri sürerek kendisinin Erbil Anlaşmasıyla öngörülen şekilde KYK ye olan üyeliğini askıya aldığını ilan etti. 17 Bunu takiben PYD güçleri KUK a yakınlığıyla bilinen üç muhalifi tutuklamasının ardından bölgede PYD karşıtı gösteriler yapıldı ve yaralananlar oldu. 18 Ancak 2 Eylül de KYK nın talep etmesiyle PYD bu muhalifleri serbest bıraktı. PYD nin Erbil Anlaşmasını imzalama nedeni ne olursa olsun, imzadan itibaren süregelen zamanda PYD nin Suriye nin Kürt bölgelerinde kontrolü artırdığı görülüyor. PYD şimdi yakıt kaynaklarına, gıda dağıtımına, Kürt bölgelerinde yer alan sınır kapılarına ve buradan gelen vergi ve diğer harcırah gelirlerine YPG silahlı güçleri vasıtasıyla el koymaktadır. Suçlamalar özellikle KUK nin başkan yardımcısı Mustafa Cuma nın kaçırılması ile arttı. Kaçırılma olayından sadece iki gün önce Cuma PYD yi 200 milyon dolar toplamakla itham etmiş; ancak bu iddia PYD tarafından reddedilmişti. 19 Bu raporun hazırlanması esnasında görüşü sorulan bazı KUK üyelerinin PYD nin birçok politikasını eleştirdiğini ama bu eleştirilerinin açıkça yayınlanmasına farklı nedenlerle karşı çıktıklarını hatırlatmakta yarar var. 1.3. Erbil Anlaşmasının Kurtarılması Erbil Anlaşmasının bir türlü uygulamaya geçirilememesi nedeniyle Eylül ayının başında Suriyeli Kürt partileri bir kez daha IKBY nin başkentine giderek, Başkan Barzani nin baş müsteşarı Fuat Hüseyin ile görüştü. Bu görüş- Rapor No: 138, Aralık 2012 11

meye katılan partiler, Erbil Anlaşmasının uygulanması için bu kez de bir uygulama planı üzerinde anlaştılar: 1. Kamışlı bölgesi KYK nin merkezine ev sahipliği yapacak ve Derik, Amude, Kobani ve Âfrin de şubeler açılacak, 2. Sınır kapıları noktaları Konsey emirleri doğrultusunda iki partinin katılımıyla yönetilecek, 3. KUK ve PYD arasındaki anlaşmazlıkları çözmek üzere bir toplantı yapacak, 4. İnsani yardımları organize etmek üzere bir komite kurulacak, 5. Adalet Komisyonu kurularak Kürt bölgelerindeki hukuk sistemi rayına oturtulacak. Bu maddelerin hayata geçirilmesi için 15 Ekim 2012 son tarih olarak belirlendi. 20 KYK nin sözcüsü Ahmet Süleyman a göre Suriyeli Kürtlerin bu protokolü uygulamaktan başka bir şansı bulunmuyor. 21 Bunun yanında Konsey şimdiden beş ofis açtı, 22 Kobani de ortak güvenlik kontrol noktası kuruldu ve siyasi parti logo ve bayrakları yerine Konsey in logosu konuldu. 23 Bu üçüncü toplantıdaki uzlaşmacı retoriğe rağmen birçok KUK üyesi halen Temmuz anlaşmasının ölü bir mektup olduğunda ısrar etmektedir. Bu üyelerce şimdilik kabul edilen tek nokta KUK nin PYD ile bir çatışmaya giremeyeceği ve iki tarafın da bir iç savaşı önlemek zorunda olmasıdır. 24 2. Yerel Etki: Suriye Muhalefeti ve Kürtler arasındaki ilişkiler 2.1. Silahsız Muhalefet Suriye isyanı başladığından beri Kürtlerin özerklik ve federalizm talepleri Suriyeli muhalif bloklar arasında bir çıkmazın oluşmasına yol açtı. Arap Sünnilerin baskın olduğu SUK ile KUK arasında aylar süren ve başarısızlıkla sonuçlanan görüşmelerden sonra aslen Amudeli bir Kürt olan Abdül Basit Seyda nın 10 Haziran da seçilmesi, Suriyeli Kürt azınlıklara el uzatmak gayreti olarak algılandı. Suriyeli Kürtler yaklaşık olarak Suriye nüfusunun %15 ini oluşturmaktadır. KUK ve PYD liderleri Seyda nın Kürt sokağının taleplerinden olan özerklik ve federalizm konularında yeteri kadar destek göstermediğini ileri sürerek, Seyda ya uzak durdular. Kahire görüşmelerinin de gösterdiği gibi Seyda nın SUK un lideri olması da bu iki blok arasındaki anlaşmazlıkları gidermekte yetersiz kaldı. Kahire toplantısı öncesinde Washington da ziyaretlerde bulunan KUK un o zamanki lideri Abdülhekim Beşar, bu raporun iki yazarına Kürtlerin talebi olan federalizmden vazgeçebileceğini ve güçlü bir adem-i merkeziyetçi sistemi kabul edebileceğini ifade etmişti. Beşar bunun yanı sıra konu ile ilgili görüşü sorulmasına binaen, Esad sonrası dönemde ikili bir yasama organının da olabileceğini söyleyerek, üst kamaranın (senato benzeri) eşit bir şekilde bütün illeri temsil edebileceğini ifade etti. Dahası, Beşar aynı zamanda adem-i merkeziyetçiliğin Suriye yi iç savaşa sürüklenmekten kurtaracak tek çözüm olacağını ve bu bağlamda Kürtlerin taleplerinin çoğunun karşılanması halinde federalizm hedefinden de vazgeçilebileceğini ifade etti. Bu taleplerin içinde Kürt azınlığın Suriye Anayasasında tanınması, laik sistem, erkek ve kadın arasında anayasal eşitlik ve Baas döneminden gelen ve Kürtleri baskıya alan kanunların kaldırılması, Araplaştırma politikasıyla el konulmuş Kürt topraklarının geri verilmesi ve bu zararlardan dolayı da tazminat ödenmesi gibi hususlar mevcuttur. 25 KUK un pozisyonundaki yumuşamanın ise Barzani nin Erdoğan ile Mayıs 2012 de ve sonrasında Amerikan ve AB yetkilileri ile görüşmesinin ardından gelmesi dikkat çekiciy- 12 Rapor No: 138, Aralık 2012

BİRLİK Mİ, PYD NİN GÜÇ GÖSTERİSİ Mİ? ERBİL ANLAŞMASINDAN SONRA SURİYE KÜRT DİNAMİKLERİ di. KYK nin Kürt bölgelerini yönetme iddiası diğer Arap muhalefeti tarafından kimi zaman küçümsendi kimi zaman ise rejimle ortak hareket etmelerine bağlandı. Bilindiği gibi, Suriyeli Kürt ve Arap muhalefeti Esad ı koltuğundan etme amacında birleşmiş olsalar da, Esad sonrası vizyonlarında ciddi farklar bulunmaktadır. Ağustos aylarında PYD nin Amude, Kobanı ve Afrin gibi kasabalarını özgürleştirme ilanı yine aynı şekilde Arap muhalefet grupları tarafından rejimle yapılan taktiksel uzlaşıya bağlandı ve rejim kontrol noktalarını bıraktıkça da PYD bu yerleşim bölgelerinin kontrolünü ele aldı. Bu raporun bir yazarının 2012 yılında Şam, Halep ve İdlib şehirlerine yaptığı gezilerden de görüldüğü gibi Suriye de bulunan Sünni Arap muhalif çevrelerin hemen hemen tümü Suriyeli Kürtlerin özerklik veya bağımsızlık hedeflerine sıcak bakmamaya devam ediyor. İdlib, Hama, Halep ve Şam ın Yerel Koordine Komiteleri (YKK) sözcüleri değişik zamanda yaptıkları açıklamalarda Suriye Kürtlerini devrime yeterince katılmamalarından dolayı suçlarken, öte yandan tam aksine olarak isyanı kullanarak özerklik hedeflerine ulaşmaya çalışmakla suçladı. Örneğin İdlib in YKK sözcüsü İbrahim Zeydan yazarlardan birine şunu ifade etti: Her ne kadar kendi bölgemizde fazlaca Kürt bulunmasa da, Suriye içindeki muhalifler Kürtlerin ayrılıkçı hedeflerine ve PKK ya karşılar. Temelde Kürtlere olan kızgınlık onların isyana yeterince katılmamasından ve birçok kere Kürtlerin rejimle birlikte ve hatta Suriye Devrimine karşı çalışmasından kaynaklanıyor. 26 Hama şehrinin Devrim Yüksek Konseyi sözcüsü Salih al-hamvi konuyla ilgili özel mülakatta şunları söyledi: PKK ayrılıkçı bir parti olarak Suriye halkından ayrılmak istiyor ve bizim onlarla hiçbir bağlantımız yok. Biz modern ve birleşik, sivil bir ülke hedefiyle etnik veya mezhepsel ayrılıklara karşıyız. 27 Suriyeli Selefi bir din adamı olan ve Suudi Arabistan da yaşayan, bununla birlikte Suriye içindeki Selefi ve İslamcı kanatlar arasında ciddi bir etkiye sahip bulunan Adnan al- Arur ise bu konuyla ilgili belki de en sert kamuoyu açıklaması yapan muhalif figür oldu. Temmuz un 22 sinde Arur özerklik isteyen Kürtlere şu mesajın verilmesi gerektiğini söyledi: Ne isterseniz yapın, biz Suriye nin etnik bölgelere ayrılmasına izin vermeyeceğiz, izin vermeyeceğiz, izin vermeyeceğiz! 28 Arur un bu açıklaması sadece İslamcı değil birçok Arap muhalif grupların duygularını da yansıttığının altı çizilmelidir. Not edilmesi gereken bir başka nokta ise Suriyeli Kürtlerin önceliklerinin diğer Suriyeli Arap muhalif grupların amaçlarına çoğunlukla aykırı düşmesidir. KUK, Temmuz ayında İstanbul da düzenlenen konferansta SUK ile anlaşamazken, PYD nin bu konferansa katılmayı dahi reddetmesi bu bağlamda hatırlanmalıdır. KUK un İngiltere temsilcisi Heyam Akil ın bu rapor için verdiği demece göre KUK un SUK ile ilişkisi diğer muhalif gruplara göre göreceli olarak daha iyi ama iki grup arasında tartışmalı konular varlığını sürdürüyor. SUK halen Kürtlerin tarihi ve coğrafi olarak Suriye deki varlıklarını ve milli arzularına cevap vermedi. Bu talepler iradeli bir şekilde diğer Suriyeli muhalif gruplar ve SUK tarafından göz ardı edilmeye devam ediyor. 2.2. ÖSO ve Kürtler: Düşmanlık mı, Ortaklık mı? Özgür Suriye Ordusu tek bir merkezi komuta sistemine sahip olmadığından ve bunun yerine gevşek bir şekilde bağlı bulunan düzinelerce tümen ve bölükten oluştuğundan dolayı, ÖSO ile Kürtler arasındaki ilişki hakkında oldukça farklı açıklamalar basına yansımaktadır. Bundan dolayı ÖSO nun henüz Kürt Rapor No: 138, Aralık 2012 13

silahlı militanları hakkında standart bir politikasının bulunmadığı söylenebilir. Örneğin, çok yakın zamana kadar Hatay da bulunan ÖSO merkezindeki Riyad el-esad ve yardımcısı Abdülmalik el Kürdi nin PYD hakkında zaman zaman çok sert açıklamalarda bulunduğunu ve bu açıklamaların PYD tarafından farklı şekilde algılandığını görmekteyiz. 29 Salih Müslim e göre İstanbul ve Antakya da yaşayan ÖSO üyelerinin PYD karşıtı yaptığı açıklamalar kimseyi temsil etmiyor. Ne ÖSO yu ne de Suriye Devrimini. 30 Aynı zamanda KUK üyesi olan Azadi Parti lideri Mustafa Cuma, önce Suriyeli Kürtlerin ÖSO milislerinden, PYD nin artan gücüne karşı yardım istemesi gerektiğini ileri sürmüş olsa da, Ağustos ayında ÖSO yu Kürt bölgelerinde kabul edilemez olarak tanımladı. Bu açıkça görülen ÖSO ile Kürt parti ve gruplarının arasındaki ilişkilerdeki değişken ve berrak olmayan karakterin genel olduğu not edilmelidir. 31 Bir taraftan ÖSO liderleri PYD yi Suriye rejimi ile birlikte hareket etmekle suçlarken, PYD nin ise ÖSO yu Türkiye ve/veya İslamcılar tarafından kontrol edildiği suçlamasıyla itham ettiğini görüyoruz. Diğer yandan, PYD ÖSO yu Kürt bölgelerinde istememektedir; çünkü o halde Kürt bölgeleri de, diğer Sünni bölgeler gibi rejime bağlı birliklerin saldırısına uğrayabilecektir. Suriyeli Kürtlerin, büyük çoğunlukla ÖSO yu Kürt bölgelerinde istemediği ama diğer bölgelerde rejim ile giriştiği kavgada desteklediğini söylemek, yanlış olmaz. 32 ÖSO liderleriyle Ağustos ayında İdlib ve Halep te yüz yüze yapılan mülakatlarda, Suriyeli Kürtler konusu açıldığında kullanılan temkinli dil dikkat çekici idi. Bir taraftan PYD, ÖSO nun Türkiye bağlantılarından ve Türkiye nin ÖSO yu PYD ye karşı kullanacağından kuşkulanırken, bu kuşkunun tek taraflı olmadığı da not edilmelidir. ÖSO nun Antakya daki liderliğinden gelen birçok açıklama da PYD ye karşı açık tavır takınma tutumu olarak yorumlandı. PYD ise bu durumu, diğer Kürt rakip grup veya partilerin ortaklaşa bir girişimi olarak tanımladı. Örneğin, PYD, diğer Kürt parti bloğu olan rakibi KUK un ÖSO yu kendilerine karşı bir vekaleten savaş (Proxy war) unsuru olarak kullanmakla suçladı. Bir taraftan ÖSO nun PYD ye olan tehditkar tutumu ve açıklamaları PYD tarafından KUK un iyi hazırlanmış bir oyunu olarak görülürken, Afrin bölgesinde 29 Haziran ile 3 Temmuz arasında ÖSO ile PYD güçlerinin çatışması sonucu ÖSO yanlısı olarak kabul edilen Hannan Naasan ve Abdülnasan Ali hayatını kaybederken, yine PYD üyesi olan Ahmet Cekdar da aynı şekilde öldürüldü. 33 Mustafa Cuma Temmuz ayında PYD tarafından Suriye-Türkiye sınırında yakalanarak tutuklandı ve Ankara tarafından hazırlanan bir komplonun parçası olmakla suçlandı. 34 Bu tutuklamanın öncesinde ise Irak ın kuzeyindeki Türk Konsolosluğunda bulunduğu iddia edilen bazı belgelerde, Türkiye nin PYD nin etkisini kırmak için planların bulunduğu ileri sürüldü ve bu haberler basında oldukça büyük yer kapladı. 35 Bu söylentiler, PYD içinde endişeye yol açarak, Türkiye nin rakip Kürt partileri ve isyancı gruplarını PYD ye karşı birleştirildiği izleniminin, en azından PYD taraflarında, doğmasına neden oldu. PYD nin bu korkularının yersiz olmadığını gösteren bir gelişme ise, Suriyeli Kürtler tarafından kurulan ve Selahattin Eyyübi ismi verilen tümenin ÖSO ile olan çok iyi ilişkileri oldu. Bu grupla yakın ilişkilerde bulunan Muhammet Ferid le yapılan özel mülakatta, Eyyübi tümeninin ÖSO ya bağlı olduğunu ve kendi tümenlerinin PYD ye karşı olduğu açıkça ifade edildi. Eyyübi tümeninin Kürtler ara- 14 Rapor No: 138, Aralık 2012

BİRLİK Mİ, PYD NİN GÜÇ GÖSTERİSİ Mİ? ERBİL ANLAŞMASINDAN SONRA SURİYE KÜRT DİNAMİKLERİ sında daha iyi ilişkiler istediği de daha önce basına yansımıştı. 36 Afrin bölgesinde Şeyh Nasan ailesi ve PYD arasında yukarıda değinilen çatışmalardan sonra, PYD nin lideri Salih Müslim IKBY Başkanı Barzani ve diğer üst düzey KDP yetkilileri ile görüşmek üzere IKBY bölgesine gitti. PYD kaynaklarına göre, ancak Barzani nin baskısıyla PYD ve KUK bir araya gelerek Erbil Anlaşmasını imzaladılar. Bununla birlikte, daha sonraki gelişmeler anlaşmanın uygulanmasını tehlikeye sokmaya devam etti. Kürtler ile ÖSO arasındaki ilişkilere geri dönersek: 10 Temmuz da, ÖSO, ağırlıklı şekilde Kürtlerin yaşadığı Afrin e daha çok Arap ve Türkmenlerden oluşan Azaz tarafından girmeye çalıştı ve PYD nin Halk Koruma Komiteleri ile çatışmalara girdi. 37 1 Ağustos ta ise PYD, ÖSO nun Halep in Kürt kasabası olan Robarlik de kontrol noktaları kurmasını yasakladığını ilan etti. Aradaki birçok soruna rağmen, ÖSO ile Kürtler arasındaki ilişkilerin olumlu olduğu dönemler de yaşandı. Örneğin, Daha önce Halep teki ÖSO kontrol noktasından geçen PYD konvoyunun rejim kontrol noktasında üstüne ateş açılması sonucu bir PYD li ölürken, PYD nin bunun karşılığı 6 rejim askerini öldürdüğü haberleştirildi. 38 Los Angeles Times in haberine göre de, ÖSO üyeleri, Suriye hava kuvvetlerinin MIG savaş jeti ile Kürtlerin yoğunlukla yaşadığı Şeyh Maksud mahallesine bıraktığı bomba sonucu ölen 21 Kürt sonrası, Salih Müslim in izniyle, başsağlığı dilemek üzere Afrin i ziyaret ettiler. Bunun dışında da Salih Müslim ile bu rapor için yapılan özel mülakatta özellikle Suriye içindeki ÖSO birliklerine karşı Müslim in oldukça olumlu ve temkinli üslubu dikkat çekti. Yukarıda da görüldüğü gibi PYD ve ÖSO arasındaki ilişkileri tanımlama veya anlamada farklı ve hatta birbirinin zıddı nitelikte olan olaylar ve açıklamalar, özellikle hızla farklılaşan savaş şartları altında değişmeye devam ediyor. Örneğin, Halep teki en büyük ÖSO tümeni olan Tevhid in, PYD nin hem ÖSO yu hem de rejim kuvvetlerini Halep in Kürt mahalleri olan Şeyh Maksud a girişlerine izin vermemesi üstüne, PYD yi tehdit ettiği gözlerden kaçmadı. 39 Buna rağmen, Tevhid tümeninin içinden dahi PYD ye gelen tepkilerin değiştiğini ve bazen birbiriyle çeliştiğini görmekteyiz. 3 Ağustos ta, bir isyancı grubun, sebze satan bir Kürdü Kürtleri sevmedikleri için kaçırdığı iddia edildi. 40 Tevhid tümenini kırsal alan liderlerinden olan Şeyh Tevfik Ebu Süleyman ın araya girmesi ile kaçırılan kürdün bilahare serbest bırakıldığı daha sonra basına yansıdı. Müteakiben, 7 Ağustos ta bu kez PYD militanlarının, ÖSO taburlarının Eşrefiye mahallesinde rejim güçlerine saldırmasına izin verdiği ve bunun da PYD nin ÖSO ya Halep e silah getirme noktasında yardım edip etmediği konusunda soruları yeniden alevlendirdiğini görüldü. 41 Bu konuda ÖSO kırsal tabur komutanı Şeyh Tevfik in bu raporun hazırlayıcılarından birine yaptığı açıklama önemli görünüyor: Onlar (PYD) bize Esad güçleri ile savaşmamıza yardım etmeyecekler ama bununla birlikte aramızda bir soğuk barış olduğunu söyleyebiliriz. 42 Hasakah ilinde ise ÖSO ile PYD arasındaki ilişkilerin pek de iyi olmadığı görülmektedir. 12 Ağustos ta Youtube da yayınlanan bir video ile ÖSO nun Hasakah ilinde bir Askeri Konsey kurdukları duyuruldu. Aynı gün bir başka Kürt yerleşim yeri olan Kamışlı da Zehra nın şehitleri Taburu kuruldu ve 18 Ağustos ta da yine Kamışlı da bulunan istihbarat merkezi bombalandı. 9 Eylül de ise ÖSO, bu kez Birleşik Kamışlı Tümeni kurduğunu ilan etti. 27 Eylül de Afrin de Selahattin Eyyübi militanları ile PYD arasındaki çatışmada ise PYD nin 3 militanı hayatını kaybettiği bildirildi. 43 Rapor No: 138, Aralık 2012 15

Bu olay sonrası PYD nin medya ofisinden yapılan açıklamada ÖSO ya karşı düşmanca bir tavır görülmektedir. Basın açıklamasında şunlar söylenmiştir: Hiç şüphe yok ki son zamanlarda Kürt bölgelerinde gelişen olaylar ve ÖSO nun kurduğu Askeri Konsey, ÖSO nun Kürtlere karşı tehditleri ve müdahale söylentileri, bu gelişmelerin Türk istihbaratının faaliyetleri olduğuna işaret ediyor. Bu faaliyetler, Türk ve Amerikalıların bazı Suriyeli muhalif unsurların Kürt bölgelerinde kendilerinin varlıklarını ve örgütlülüklerini belirgin hale getirmesinden sonra meydana gelmiştir. 3. Politik Aktörler 3.1. Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) IKBY Suriye deki Kürtler arası siyasi oyunda oldukça aktif bir rol üstlendi. Öncelikle Erbil Anlaşmasının taraflarından KUK, IKBY Başkanı Barzani nin gözetimi altında PYD ve PKK ya karşı bir denge oluşturulması için 2011 in Ekim ayında kuruldu. 44 Türkiye Barzani nin PYD nin etkisini azaltıcı faaliyetlerini örtülü olarak destekledi. KUK kurulmadan önce, PYD, Batı Kürdistan Halk Konseyi (BKHK) ni diğer partileri de içine alacak şekilde kurma girişiminde bulundu; bu girişim fakat siyasi çıkar farklılıklarından dolayı başarısız oldu. 45 Bunun yanı sıra, Barzani nin peşmerge kuvvetleri, KUK un paramiliter güçleri başta olmak üzere büyük bir sayıda Kürdü eğitti. Barzani bir sonraki adımda ise PYD ve KUK arasında arabuluculuk yaparak, Kürtler arasında bir iç savaşı önlemiş oldu. 46 Yukarıda tartışıldığı gibi bu anlaşmanın PYD nin otoritesini artırmaya yönelik zemin hazırladığı yönünde şikayetler ciddi boyutlara varmıştır. Barzani ye bağlı birlikler tarafından IKBY nde eğitilen Suriyeli Kürtlerin Suriye ye tekrar giriş yapma girişimi, PYD nin, bu bölgelerde sadece PYD ye bağlı YPG güçlerinin askeri otoriteye sahip olması gerektiğini ileri sürmesiyle birlikte engellendi. PYD nin bu hamlesi, Erbil Anlaşmasında güvenlik sorumluluklarının paylaşılması konusundaki maddeye bir zıtlık teşkil etti. Müslim, bu rapor için kendisi ile yapılan mülakatta, YPG nin bunlara giriş için izin vermediğini kabul ederek, Bu Kürt askerlerin YPG ye katılıma hazır olmasını bekliyoruz, 47 demiştir. PYD nin silahlı militanlara sahip olmasına rağmen, her ne kadar Azadi Partinin Selahattin Eyyübi Tugayı ile ilişkisi olduğu yönünde bazı söylentiler olsa da; KUK un geleneksel olarak silahlanmaya yakın durmadığını ve halen kendi özel militanlarını kurmadığını da not etmek gerekir. 48 3.2. Türkiye Türkiye, diğer birçok devlet gibi, Ortadoğu da çıkan isyanlara hazırlıksızlık yakalandığı izlenimini verdi. Suriye de başlayan devrim ateşi de, aradan on dokuz ay geçmesine ve Ankara nın Tunus ve Mısır da olduğu gibi hızlı bir değişim arzulamasına rağmen henüz net bir sonuç vermedi. Türkiye nin hazırlıksız yakalandığı tezine karşı çıkan Türk Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Selçuk Ünal, bu rapor için verdiği özel mülakatta şunları söyledi: Türkiye bütün Arap ülkelerinde yeni oluşan siyasi hareketleri ve iç değişimleri yakından izliyordu. Bu özellikle Suriye için geçerli. Suriye rejimine birçok kez eğer reforma gitmezlerse Arap Baharı dalgalarının onları da etkileyeceğini söyledik. Suriye deki Kürt sorunu, özellikle içeride PKK ile süren çatışma ortamı devam ettikçe Türkiye nin hesaplarını karıştırıcı bir rol oynamaktadır. Son zamanlarda yayımlanan Uluslararası Kriz Grubu raporunda da görüldüğü üzere Türk güvenlik güçleri ile PKK arasındaki çatışmalar son zamanlarda rekor bir seviyeye gelmiştir. Bununla birlikte, şiddetteki bu artışın hangi ölçüde Suriye deki krize ve Suriye nin kuzeyindeki Kürtlerin 16 Rapor No: 138, Aralık 2012

BİRLİK Mİ, PYD NİN GÜÇ GÖSTERİSİ Mİ? ERBİL ANLAŞMASINDAN SONRA SURİYE KÜRT DİNAMİKLERİ özerklik adımlarına bağlı olduğu yoğun bir tartışma ve spekülasyon sebebidir. Şu ana kadar Suriye nin kuzeyindeki PYD militanları ile Türk güvenlik kuvvetleri arasında kaydedilen tek çatışma 2 Ekim de birkaç PYD li militanın Mardin in Kızıltepe ilçesinin sınır noktasından Türkiye ye sızmaya çalışmasıyla meydana gelmiştir. Bu çatışmada Türk güvenliklerinin kendilerine ateş açılması sonucu verdikleri cevapta iki PYD linin öldüğü resmi dokümanlara yansımıştır. 49 Türkiye başbakanı Erdoğan, tarihte, bir Türkiye Başbakanı olarak ilk kez Türkiye de bir Kürt sorunu olduğunu 2005 yılında Diyarbakır şehrinde yaptığı bir konuşma ile kabul ettiği izlenimini vermiştir. Türkiye nin güneydoğusunda yaşayan Kürtlerin 20. yüzyıl boyunca Türk Cumhuriyeti tarafından çeşitli şekillerde baskıya maruz bırakıldığı ve otoriter politikalar sonucu birçok kültürel, sosyal, ekonomik ve politik haklarından mahrum kaldığı bir gerçektir. ABD, AB, Türkiye ve daha birçok ülke tarafından terör örgütü olarak ilan edilen PKK, Türk güvenlik güçleri ve sivil hedeflere yaptığı saldırılara esasen 1980 lerin ortalarından başlamış ve arada bazı ateşkesler ilan edilse de, çatışmalar günümüze kadar devam etmiştir. 2008 ve 2009 yıllarında, AK Parti hükümetinin Kürt problemini çözmek üzere bir dizi reform hareketine başlayacağını açıklaması ve bunu Kürt açılımı olarak isimlendirmesi ilk etapta olumlu bir ortam yaratmış olsa da; bu girişimin kısa bir zamanda farklı nedenlerden dolayı sekteye uğradığı bilinmektedir. Bu açılım Kürtçe kişi ve yerleşim yeri isimlerine izin verilmesi, Kürtçe eğitim ve yayımına izin verilmesi, ileriye doğru PKK lılara af ve son olarak da bu değişimlerin Anayasa ile güvence altına alınması gibi hususları hedeflemekteydi. 50 Kısa süren bahar havasının ardından, Türk güvenlik kuvvetleri eski güvenlik odaklı politikalarına dönerken, KCK üyeleri savcı ve polis tarafından daha aktif bir şekilde aranmaya ve tutuklanmaya başlamış, PKK ya karşı operasyonlar artırılmış; buna karşılık olarak PKK da saldırılarını sıklaştırarak, 2012 yılı yaz mevsimindeki şiddet düzeyini 1990 lı yılların başlarındaki en kanlı seviyelerine getirmiştir. Bilindiği gibi Türkiye nüfusunun yaklaşık olarak %20 sini veya 15 milyon kadarını oluşturan Kürtlerin, İran, Irak ve Suriye deki Kürtler de eklendiğinde ciddi oranda bir büyüklükleri vardır. AK Parti liderliğinin, Silahlı Kuvvetlerin ve Türkiye toplumunun çok ciddi bir kısmının Suriye nin kuzeyinde ortaya çıkacak bir özerk veya federal Kürt bölgesinin PKK için yeni bir güvenli sığınak olmasından endişelenmekte görülmektedir. Aynen 1980 li ve 1990 lı yıllarda, dönemin Suriye diktatörü Hafız Esad ın PKK ya ve Öcalan a sahip çıkıp, her türlü lojistik yardımı yapmasından ötürü, böyle bir özerk bölgenin Türkiye için ciddi bir sorun olacağı endişesi bulunmaktadır. Ortadoğu bölgesini saran ayaklanmalar boyunca, Suriyeli Kürtler konusu herhangi bir şekilde Türk medyasında bir görünürlük kazanmadı. İlk kez Suriyeli Kürtlerin dikkat çekici bir şekilde manşetleri ve gündemin ilk sıralarına taşınması, Temmuz ayının ortalarında Esad rejiminin Şam ve Halep te ÖSO birliklerinin saldırılarının artırması sonucu, merkeze uzak bölgelerdeki güçleri bu en önemli iki şehre yardım etmek üzere göndermesi ile birlikte (ağırlıkla PYD ye bağlı olan) çeşitli Kürt grupların, Türkiye ile Suriye sınırına komşu kasaba ve şehirleri hızla bir şekilde ele geçirip, bayraklarını yükseltmesiyle meydana geldi. PYD nin Türkiye sınırına yakın bölgelerdeki şehir ve kasabaları ele geçirdiğini açıklaması ile birlikte de, Başbakan Erdoğan 26 Temmuz günü açık bir ültimatom verdi: Kuzey Suriye de bir terör örgütünün kamplaşmasına Rapor No: 138, Aralık 2012 17

ve bunun ülkemize tehdit unsuru oluşturmasına asla izin vermeyiz. PKK-PYD dayanışması içerisinde yanlarına farklı oluşumları alarak adım atsalar dahi bizim bu işe müsamaha göstermemiz mümkün değil. Hemen sonrasında Kanal24 ile yaptığı bir mülakatta ise, PKK kamplarının sınırın öte tarafına sızdığının tespit edilmesi halinde, Türkiye nin duruma müdahale edeceğinin altını çizdi. Aynı günlerde Türk tank ve topçu birliklerin Suriye sınırının farklı yerlerine konuşlanması, birçok uçak-savar, füze ve diğer askeri teçhizatın yine aynı şekilde sınıra ve özellikle PYD nin kontrol ettiği noktalara yakın konumlara gönderilmesi tansiyonu iyice artırdı. Aynı zamanda PYD nin rejimin terk ettiği noktaları ele geçirmeye başlaması, yaz mevsimi boyu Türkiye de artan terör saldırılarına da paralel gelişti. Örneğin 23 Ağustos ta, terör saldırılarına maruz kalmayan Gaziantep ilinde ki Halep şehrinin tam karşısında yer alır- uzaktan kumandalı bomba yüklü bir aracın patlatılması sonucu dokuz kişi hayatını kaybetti. Erdoğan, bu hadisenin hemen sonrasında, Milli Güvenlik Kurulu nu toplayarak, PKK ve PYD ye yeniden sert mesajlar gönderdi ve yeni bir terörist yapılanmanın oluşmasına izin verilmeyeceğini; bu noktada da Ankara nın tutumunun Suriyeli muhalif gruplarla örtüştüğünün altını çizdi. 51 Ankara hükümeti Suriye Kürtleriyle ilgili konuları genelde Suriye Ulusal Konseyi ve IKBY Başkanı Mesut Barzani üzerinden yürütmeyi tercih etti. 1 Ağustos ta IKBY nin başkenti Erbil e giden Davutoğlu, burada Cumhurbaşkanı Barzani ile görüşerek, Suriye rejiminin Kürt bölgelerinde kontrolü kaybetmesi meselesini de masaya yatırdı. Daha sonra Davutoğlu, KUK ve SUK temsilcileri ile de görüştü ve bu görüşmelere PYD tarafından tepki gösterildi. PYD ye göre bu görüşmelerin seyri Erbil Anlaşmasının altını boşaltmak üzere, kendi aleyhlerine gelişiyordu. Belki de bundan dolayı, PYD ye ek olarak, KUK da bir açıklama yaparak Suriye ye herhangi bir Türkiye müdahalesine karşı olduklarını açıkladılar. 52 Sonuçta Davutoğlu, retorik olarak hem Suriyeli Kürtlerin özerklik kazanmasını hem de geniş anlamda halkların özgürlük taleplerini destekleyecek bir yol buldu. Davutoğlu, Türkiye nin Suriyeli Kürtlerin özerklik taleplerine kategorik olarak karşı olmadığının altını çizerken, böyle bir gelişmenin ancak Esad sonrası dönemde Suriye halkının kabulüyle mümkün olabileceğini kaydetti. Suriyeli Arapların çoğunluğunun böyle bir adıma karşı çıktığı düşünüldüğünde, Ankara nın bu pozisyonu kolay ve pratik bir çıkış yolu olarak çözüm getirmiş oldu. 53 Selçuk Ünal, rapor için yaptığımız mülakatında bu konuya ilişkin olarak, Türkiye nin bu pozisyonunun Suriye deki Kürtlerle sınırlı olmadığını, aksine Suriye deki diğer azınlıkların da Suriye halkının olurunu aldıktan sonra Türkiye tarafından tanınacağının altını çizdi. 54 Bazı analistler Türkiye nin Barzani ve KDP yi PYD ye karşı kullandığını ileri sürdüler. 55 Bununla birlikte, böyle bir amaç varsa da, şimdiye kadar bu planın geri teptiğini ve PYD nin gücünü daha da artırdığını görüyoruz. Diğer taraftan Barzani nin, Bağdat taki Maliki Hükümeti ile petrol sebebiyle bozulan ilişkilerinden ötürü Türkiye ye daha bağımlı olduğunu hatırlatmakta yarar var. Ankara nın, bütün bunlar olurken, IKBY nin yardımıyla Bağdat ı adeta aradan tamamen çıkaracak şekilde K.Irak ile Türkiye yi bağlayan yeni petrol boru hatları döşediğini de not etmek gerekmektedir. 3.3. Amerika Birleşik Devletleri ABD nin Suriyeli Kürtlere karşı pozisyonu oldukça açıktır. ABD, her ne kadar Suriye muhalefetinin her farklı azınlık grubunu içermesini istese de, PKK ve Kürt ayrılıkçı hareketleri konusunda NATO müttefiki olan Türkiye nin politikalarını takip etmektedir. PYD nin ABD 18 Rapor No: 138, Aralık 2012

BİRLİK Mİ, PYD NİN GÜÇ GÖSTERİSİ Mİ? ERBİL ANLAŞMASINDAN SONRA SURİYE KÜRT DİNAMİKLERİ diplomatik kanallarına ulaşmak ve muhatap alınmak istemesine rağmen şimdiye kadar pek de başarılı olamadığının altını çizmek gerekir. ABD nin şu anki pozisyonu aynı zamanda Suriye de Kürt özerk yönetimine de karşı bir duruş sergiliyor. 2011 yılının Mayıs ayında KUK delegasyonu, o zamanki SUK lideri Burhan Galyun ve Türkiye Dışişleri Bakanı Davutoğlu ile görüştükten sonra ABD yi ziyaret ederek resmi görüşmelerde bulundu. ABD Dışişleri Bakanı Clinton, İstanbul ziyareti esnasında ABD nin Türkiye nin endişelerini paylaştığını ve PKK nın ne şimdi ne de Esad rejimi yıkıldıktan sonra Suriye de güvenli bir alana sahip olmasına izin verilmeyeceğinin altını çizdi. Bununla birlikte Clinton ayrıca yeni Suriye devletinin bütün azınlıkların haklarını koruması gerektiğini ekledi. 56 Bunlara ek olarak, ABD nin Ankara daki Büyükelçisi Francis J. Ricciardone de, ABD nin Suriye nin bütünlüğünün devam etmesinden yana olduğunu ve PKK eylemlerinin sadece Türkiye nin değil, Suriye ve Irak ın da zararına olduğunu ifade etti. ABD Dışişleri Bakanlığının Avrupa ve Avrasya işlerinden sorumlu Bakan Yardımcısı Philip Gordon ise Temmuz ayında İstanbul a yaptığı ziyarette, yine aynı hususu tekrarladı: Suriye nin birlik içinde kalmasını görmek istiyoruz. Özerk bir Kürt bölgesi veya toprağının Suriye nin geleceğinde yeri olmadığını düşünüyoruz. 57 Son olarak, ABD Başkanı Obama Eylül ayında, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu nda yaptığı konuşmada Suriye nin geleceğinin birlik içinde ve kapsayıcı olması gerektiğini ifade ederken, Sünnisi, Alevisi, Kürdü ve Hristiyanıyla, tüm Suriyeliler yönetimde söz sahibi olmalıdır, 58 dedi. Bütün bunlardan ötürü, PYD Dış ilişkiler Ofisinin 2 Ağustos günü Kendi kendini yöneten bir Kürt bölgesinin barış içinde kurulması için Batı ya yönelttiği destek talepleri 59 herhangi bir şekilde karşılık görmedi. 4. Sonuç ve Tavsiyeler KUK un PYD ile yaptığı Erbil Anlaşması, Suriye Ulusal Konseyinin ve özellikle Konsey içinde en güçlü rolü oynayan Müslüman Kardeşlerin ve diğer Arap muhalefet gruplarının Suriyeli Kürtler ile bir anlaşmaya varamamasının doğrudan sonucu olarak görülebilir. Şu anki tablo, gerek Suriye nin silahlı ve silahsız muhalif gruplarının gerekse de Türkiye nin Suriye-Kürt problemini Esad sonrası döneme bıraktığı izlenimini vermektedir. Her ne kadar birçok ÖSO üyesi, lideri ve sempatizanı PYD yi Esad rejimine yakın görse de; ara sıra çatışmalar meydana gelse de, ÖSO ve PYD arasında bir soğuk barış sağlanmıştır. AK Parti hükümeti, açıkça, Suriye deki PYD hedeflerini vurma tehdidinde bulunsa da, şimdiye kadar bu tehditlerini hayata geçirmemesinin birçok nedeni vardır. En önemli nedenlerden birisi ise hiç şüphesiz PKK ile devam eden ve on yılları bulan çatışmalardan sonra, bir diğer ülkede buna benzer bir maceranın ne getireceğinin belirsizliğidir. Bunun yanı sıra, Suriye ye bir başka müdahale şekli olan insani koridorun açılması projesi de Ankara hükümetinin ne iç kamuoyu ne de uluslararası kamuoyunda yeteri kadar desteğe sahip olmayışından dolayı şimdiye kadar mümkün olmamıştır. Sonuçta, bugün itibariyle PYD nin Suriye nin Kürt bölgelerine ve özellikle Halep in Kürt bölgelerine üstünlüğünü kabul ettirdiğini söylemek yanlış olmaz. Bununla birlikte Suriyeli Kürt partilerin Türkiye yi kendilerine düşman etmesinin kendi avantajlarına olmadığı açıktır. Salih Müslim in de defalarca Türkiye ile barış aradığını söylemesi ve özellikle Türk halkına zeytin dalı uzatması, yaz mevsimi boyunca verdiği mülakatlarda görüldüğü gibi, bu rapor Rapor No: 138, Aralık 2012 19

için verdiği mülakatta da tekrarlanmıştır. Bununla birlikte Müslim in AK Parti hükümeti ile ilgili düşünceleri ise bunun tam tersine ve hasmane olarak nitelendirilebilir. PYD nin Türkiye ile barış aramasının en önemli nedenlerinden biri hiç şüphesiz Esad sonrası dönemin belirsizliğidir. Bundan dolayı, PYD nin Türk askeri gücünü karşısına almaması için PKK ile herhangi bir bağının olmadığını ileri sürmesi noktasında birçok nedene sahiptir. Bununla birlikte, her ne kadar PYD lideri, kendisi ile yapılan röportajda, kendi grubunu isyanın bir parçası olarak tanımlamış olsa bile; PYD nin çıkarlarının kendilerine özgü ve Esad rejimine karşı başlayan isyandan farklı olduğu da görülmektedir. Financial Times gazetesinin Ekim ayı başındaki bir haberinde, Haseke deki bir protestoda, Abdullah Öcalan ın avukatları tarafından İmralı ziyareti sonrası getirildiği söylenen 60 bir mesajda şöyle denmiştir: Esad ın dışında, Esad a karşı olan diğer muhalefetin dışında üçüncü bir güç olmalısınız. 15 bin asker hazırlayarak Kürt bölgelerini korumalısınız. Eğer bu stratejiyi takip etmezseniz saldırı altında bozguna uğrarsınız... Her Kürt, memleketini korumak üzere bu orduya katılmaya hazır olmalıdır. 61 Bunlara ek olarak KUK ve PYD de Erbil Anlaşmasına olan bağlılıkları ve bu anlaşmanın oldukça kırılgan yapısı nedeniyle ilişkilerini bozmayı göze alamamaktadırlar. Esad sonrası dönemde ise PYD nin güç paylaşımını ve daha ılımlı Kürt partileri ile barışçıl bir denge sağlamayı öğrenmesi gerekecektir. Bütün bu kırılgan süreçte, Batı nın ve özellikle ABD nin bir Kürt iç savaşını önlemek, Kürtlerle Araplar arasındaki benzer bir savaşa meydan vermemek ve nihayet PYD ile Türkiye arasında bir savaşı önlemek için daha ciddi bir sorumluluk alması gerekmektedir. Hem ABD hem de Türkiye, Suriyeli Kürtlerin ılımlı kanadını temsil eden KUK ile görüşmeler yapmıştır ama ileriye doğru, bu Kürt grubun SUK, ÖSO ve diğer muhalif partilerle entegre olması için çok daha aktif bir rol oynaması gerekmektedir. KUK kanadının diğer Suriyeli muhalif gruplarla yakınlaşması ve bütünleşmesi, PKK nın Suriye nin kuzeyinde kamplar kurmasının önüne geçilmesi için de önemli bir nedendir. Diğer türlü, PKK ve aşırı uçların kuvvet kazanması Türk askeri gücünü bölgeye çekecek ve yaşanacak sıcak temas sonucu bölge daha da istikrarsızlaşacaktır. Kürt bölgelerinde şimdiden, iç göçten kaynaklanan bir göçmen sorunu yaşanırken, yukarıda değinilen senaryo, bunu daha da yakıcı bir hale getirecektir. Bu bağlamda, ABD, AB ve Türkiye nin PYD ve Kürt partilerine aşağıda bazılarına değinilmiş araçlarla daha çok baskı uygulayarak, PYD nin diğer Kürt partileri ile eşitliği sağlanarak ve Kürt bölgelerindeki hakimiyetine son verilerek, Barzani hükümeti tarafından eğitilen Suriyeli Kürt güçlerin entegre edilmesi sağlanmalıdır. PYD Erbil Anlaşmasını uygulama yönünde teşvik edilmeli, PKK nın logo ve sembollerinin kaldırılması, ortak güvenlik, hizmet ve diğer enstitü mekanizmalarının kabulü Suriye nin kuzeyinin güvenliği için elzemdir. Esad sonrası dönemde PYD nin Kürt bölgelerindeki güvenlik güçleri üzerindeki tekelinin sona erdirilmesi, bir insan hakları bildirgesi ve PYD nin uluslararası tanınması karşılığında sağlanabilir. Türkiye nin SUK, Suriyeli Müslüman Kardeşler ve IKBY Başkanı Barzani ile yakın ilişkileri, KUK içindeki daha ılımlı Kürtlerin politik ve sivil haklarının daha derin bir şekilde masaya yatırılması ile Suriye muhalefetinin içine yerleştirilmesi sağlanabilir. Bu tür bir yaklaşım, ılımlı Kürtlerin tabanda daha da güçlenmesine ve PYD nin de yukarıdaki dengeye uymama eğilimi gösterdiği takdirde daha da izole edilmesine yarayabilir. 20 Rapor No: 138, Aralık 2012

BİRLİK Mİ, PYD NİN GÜÇ GÖSTERİSİ Mİ? ERBİL ANLAŞMASINDAN SONRA SURİYE KÜRT DİNAMİKLERİ Türkiye Dışişleri Bakanı Davutoğlu, Esad sonrası dönemde seçimlerin yapılması gerekliliğini açıkça belirtmiş ve şöyle demiştir: Parlamento kurulmalı ve içinde Kürtler, Türkmenler ve Araplar olmalı. Beraber olup, özerklik veriyoruz dedikten sonra bu size bağlıdır. Buna biz karşı çıkmayız. 62 Bununla birlikte Ankara hükümetinin Suriye nin kuzeyinde PKK kampları kurulmasına izin vermeyeceğini açıkça belirttiğini hatırlatmakta yarar var. PYD nin şiddeti reddettiği takdirde, Esad sonrası dönemde faaliyetlerine devam edebileceği bir senaryoyu düşünmek birçok nedenden dolayı mümkündür. PYD nin öncelikle KUK a göründüğünden daha çok ihtiyacı olduğu ve o olmadan meşruiyetini kabul ettiremeyeceği ve bundan dolayı da tavizler vermeye zorlanacağı da kesin gibidir. PYD lideri Salih Müslim, bu rapor için verdiği mülakatta da kendilerinin Batı diplomatik kanallarına ulaşım gücü olmadığını kabul etmiştir ve özellikle ABD ile olmak üzere, bu kanalları açma noktasındaki arzularını açıkça ifade etmiştir. PYD nin Dış İlişkiler Temsilcisi Dr. Alan Semo, PYD nin pozisyonunu, ÖSO nun Kürt bölgelerine girmediği takdirde ÖSO yu desteklemeye hazır olarak belirtmiştir. Buna ek olarak silahsız, sivil halkı, Batının bir güvenli bölge kurulması için destek sağladığı takdirde, Kürt bölgelerinde ağırlamaya ve korumaya açık olduklarını söylemiştir. Bu senaryo, Suriyeli Kürtlerin, aynen Iraklı Kürtlerin 1991 ila 2003 yılları arasında Saddam a karşı korunmasına benzer bir modeli öngörmektedir. Buna benzer olarak, şimdiye kadar Suriye nin Kürt bölgelerinde kendini yönetmeye başlayan Kürt partileri, PYD de liderinin bizzat bu rapor için de tasdik üzere, ayrılıkçı bir hedeflerinin olmadığında ısrar etmişlerdir ve Batı da bu sözleri doğru kabul ederek, Yüksek Kürt Konseyi ile görüşmelere bir an önce başlamalıdır. Dış İlişkiler Konseyinin bu amaç için var olduğunun altını çizmek gerekir. Türkiye de bu görüşmelerin yapılması ve Suriyeli Kürt probleminin çözümü için önayak olmalıdır. Aksi taktirde Ankara, Türkiye için ciddi bazı siyasi ve güvenlik risklerinin oluşmasına göz yummaktadır. Bununla birlikte, Türkiye nin Suriyeli Kürtlerle aktif bir diyalog kurmaya yönelirken, daha önce girişimde bulunduğu Kürt açılımı projesini yeniden ve en kısa bir zamanda başlatması gereklidir. Bunu yaparken, otuz yılı aşkın bir süredir sonuç getirememiş ağır terörle mücadele taktikleri yerine, bölgedeki değişen koşullar çerçevesinde çözümler aranmalıdır. Bu raporun hazırlık sürecinde görüşülen birçok Suriyeli Kürdün Ankara nın Suriyeli Kürtler ile ilgili pozitif bir rol oynamasının, öncelikle Türkiye deki Kürt sorununu çözmekten geçtiğinin altını çizdiklerini hatırlatmak gerekiyor. Bu tür bir gelişmenin Türkiye nin Kürt sorununun bölgesel anlamda çözümünde bir rol oynamasının en önemli koşullarından biri olduğu açıktır. Bu anlamda Başbakan Erdoğan ın, yakın zamanlarda PKK lideri Öcalan la yeniden diyaloga başlama niyetini açıklaması ve Öcalan dan gelen olumlu cevaplar, bu yolun başlangıcı olarak da görülebilir. Bugün, Türkiye ile IKBY arasındaki yumuşak güç politikasından doğan yakınlaşma ve işbirliği bir başarı hikayesidir. Birkaç yıl önce pek az kimsenin tahmin edebileceği Barzani nin Ankara nın vazgeçilmez müttefiki olabileceği, bugün bir gerçektir. Bu model, Suriyeli Kürtler için de, hem Ankara hem de Barzani nin tecrübelerinin yardımı ile, bir an önce hayata geçirilmelidir. * Raporun İngilizce orijinaline ulaşmak için: http://henryjacksonsociety.org/2012/10/15/ unity-or-pyd-power-play-syrian-kurdishdynamics-after-the-erbil-agreement/ Rapor No: 138, Aralık 2012 21

DİPNOTLAR 1 New Document: Cooperation agreement between the People s Council of West Kurdistan and the Kurdish National Council, http://kurdwatch.org/index.php?aid=2570&z=en&cure=245, Kurdwatch.org, July 1, 2012. 2 KNC Leader: Syrian Kurds are Disappointed by PYD s Actions. http://www.rudaw.net/english/interview/5030.html July 1, 2012 3 Van Wilgenburg, Wladimir, PYD-KNC Agreement Step Forward, http://vvanwilgenburg.blogspot. nl/2012/08/rudaw-column-pyd-knc-agreement-step.html (Accessed 30 August, 2012). 4 Syria s Kurds Build Enclaves as War Rages http://online.wsj.com/article/sb10000872396390443862604 578032381512705730.html, 3 October, 2012. 5 Syrian Kurds given training in Northern Iraq says Barzani http://www.todayszaman.com/news-287475- syrian-kurds-given-military-training-in-northern-iraq-says-barzani.html Daily Zalam, 24 July 2012. 6 Barzani: 15 bin Suriyeli Kürt e silahlı eğitim veriyoruz http://www.radikal.com.tr/radikal.aspx?atype=radi kaldetayv3&articleid=1103108&categoryid=81 7 Speech Falah Mustafa Bakir, Amsterdam, lecture organized by Dutch Ministry of Foreign Affairs, 20 September 2012. 8 PYD lideri Salih Müslim ile özel röportaj, Eylül 12, 2012 9 In Syria, role of Kurds divides opposition. http://www.washingtonpost.com/world/middle_east/in-syriarole-of-kurds-divides-opposition/2012/08/18/a841e1c2-e896-11e1-936a-b801f1abab19_story_1.html, 18 August, 2012. 10 Kurds Give Ultimatum to Syrian Security Forces http://www.rudaw.net/english/kurds/4979.html 21 July, 2012. 11 PYD Leader: We Have no Relations With Syrian Regime, We Want it to Fall http://www.rudaw.net/english/ interview/5242.html 25 September, 2012. 12 Kurdish Leader: We Oppose Foreign Intervention in Syria, Rudaw, http://www.rudaw.net/english/news/ syria/4142.html 13 KNC nin İngiltere temsilcisi Heyam Aqil ile özel röportaj, Eylül 10, 2012 14 We decided not to abide to the decisions of the Supreme Kurdish Council, ANF, 19 September, http:// ar.firatnews.com/index.php?rupel=nuce&nuceid=3882 15 Raiding party offices (KDP - Yekiti - Progressive) in the village of Karki Zera by masked and armed elements belonging to the popular protection committees http://welati.net/nuce.php?ziman=ar&id=5505& niviskar=1&cure=3&kijan= 16 PYD Kills Syrian Soldiers in Revenge Attack, Rudaw, http://www.rudaw.net/english/news/syria/5180.html 17 Amude: Local committee of the Kurdish National Council suspends cooperation with the PYD, Kurdwatch.org, 11 September, http://kurdwatch.org/index.php?aid=2630&z=en&cure=245 18 Amude: Further PYD kidnappings, http://kurdwatch.org/index.php?aid=2626&z=en&cure=245, Kurdwatch.org 19 PYD Accused of Abuse of Power in Kurdish Areas of Syria, Rudaw, http://www.rudaw.net/english/news/ syria/5214.html 20 Mustafa Jumu aha Welati : We agreed on the important things in our meeting in Hawler to put all the armed groups of the two councils under the dome of the Supreme Kurdish [Council] http://welati.net/nuce. php?ziman=ar&id=5346&niviskar=1&cure=3&kijan=, Welati, 15 September, 2012. 21 Ahmed Suleiman: Setting a timetable for the implementation of all the terms of the Hawler [agreement] completed by October 15, http://dimoqrati.info/?p=18551, Dimoqrati.info, 9 September 2012 22 West-Kurdistan: High Kurdish Council opens five centres, http://www.diekurden.de/news/westkurdistanhoher-kurdischer-rat-eroeffnet-fuenf-zentren-4713845/, DieKurden.de, 16 September, 2012. 23 Reporter Welati: Security Commitee of the Kurdish Authority proceeds with the Supreme [Council] in Kobani http://welati.net/nuce.php?ziman=ar&id=5564&niviskar=1&cure=3&kijan=, 26 September, 2012. 24 Kurdish leaders of Syria urge parties to implement Erbil agreement http://aknews.com/en/aknews/4/327397/ AKnews, 22 September 25 Authors interview with Dr. Abdul Hakim Bashar, Washington D.C. 23 May 2012 26 Author interview with Ibrahim Zaydan, 5 September 2012 27 Author interview with Salih al-hamwi, 5 September 2012 28 Kurdish Leader Detained by PYD and Accused of Turkish Plot http://www.rudaw.net/english/news/ syria/4898.html Rudaw, 29 July 22 Rapor No: 138, Aralık 2012

BİRLİK Mİ, PYD NİN GÜÇ GÖSTERİSİ Mİ? ERBİL ANLAŞMASINDAN SONRA SURİYE KÜRT DİNAMİKLERİ 29 Van Wilgenburg, Wladimir, Cold PKK-FSA Truce in Syria, Wladimir, http://www.rudaw.net/english/science/columnists/5063.html, Rudaw, 8 August, 2012 30 The PYD has weapons and we don t. They will kill us all., Kurdwatch.org, http://www.kurdwatch.org/syria_ article.php?aid=2612&z=en&cure=240, June 22, 2012. 31 Mustafa Juma Bakir: No Decision to Change the Kurdish Flag, http://welati.net/nuce.php?ziman=ar&id =4694&niviskar=124&cure=3&kijan, Welati, 14 August, 2012. 32 Report Welati: Free Army saviour of the Syrian revolution, do not want to repeat the new tragedies of the opposition to the regime and be safe, http://welati.net/nuce.php?ziman=ar&id=5048&niviskar=1&cure= 5&kijan=, Welati, 1 September, 2012 33 Van Wilgenburg, Wladimir, Danger of Kurdish Civil War in Syria, http://www.rudaw.net/english/science/ columnists/4931.html, Rudaw, 8 July, 2012 34 Abdulmajid, Adib, Kurdish Leader Detained by PYD and Accused of Turkish Plot, http://www.rudaw.net/ english/news/syria/4898.html, Rudaw, 29 June, 2012 35 Syria concept with Hewler as central command creates controversy, http://www.firatnews.com/index. php?rupel=nuce&nuceid=64636, Firat News Agency, 25 June, 2012. 36 Van Wilgenburg, Wladimir, Syrian Kurds Try to Maintain Unity, http://www.rudaw.net/english/news/ syria/4964.html, Rudaw, 17 July, 2012. 37 Zivilbevölkerung von Efrin vereitelt Einmarsch der FSA in die Provinz, http://www.diekurden.de/news/ zivilbevoelkerung-von-efrin-vereitelt-einmarsch-der-fsa-in-die-provinz-4510305/, DieKurden.de, 12 July 2012. 38 Kurdish forces kill six Syrian soldiers in Aleppo, http://www.aknews.com/en/aknews/3/318894/, Ak News, 27 July, 2012. 39 Solomon, Erika, Syria rebels struggle to advance in new Aleppo offensive, http://www.chicagotribune. com/news/sns-rt-us-syria-crisis-clashesbre88r0mj-20120928,0,5755737.story, Reuters, 28 September, 2012. 40 Interview Tawheed commander Abdul Qadir Salih, Al Jazeera, http://www.youtube.com/watch?v=kznnoz 4yo0s&feature=youtu.be, 8 August, 2012. 41 Kurdish Militias Help Out Syrian Rebels in Aleppo http://www.rudaw.net/english/news/syria/5082.html 13 August, 2012. Sherlock, Ruth, Syria: United rebels gain ground as slow war comes to Aleppo, the Telegraph, 42 Sherlock, Ruth, Syria: United rebels gain ground as slow war comes to Aleppo, the Telegraph, http:// www.telegraph.co.uk/news/worldnews/middleeast/syria/9382582/syria-united-rebels-gain-ground-asslow-war-comes-to-aleppo.html, 6 July, 2012. 43 YPG calls for cleaning up armed gangs, http://www.firatnews.com/index.php?rupel=nuce&nuceid=68915, 27 September, 2012. 44 Mansour, Renad, Iraqi Kurdistan & the Syrian-Kurd Pursuit of Autonomy, http://studies.aljazeera.net/en/ reports/2012/09/201291910402907471.htm#_edn12, 24 September, 2012. 45 Van Wilgenburg, Wladimir, Syrian Kurds Try to Maintain Unity, http://www.rudaw.net/english/news/ syria/4964.html, Rudaw, 17 July, 2012. 46 Minutes of the Meeting, Kurdwatch.org, http://www.kurdwatch.org/pdf/kurdwatch_d027_en_ar.pdf 47 Salih Muslüm ile yapılan özel röportaj, Eylül 12, 2012 48 Sirwan Kajjo ile yapılan özel röportaj, 21 August, 2012. 49 Mardin Valiligi, http://www.mardin.gov.tr/web/mardinvaliligi/haberdetay.asp?id=2837&kategori=basin AÇIKLAMALARI 50 Kirisci, Kemal, The Kurdish Opening in Turkey: Origins and Future? https://www.carnegieendowment. org/2009/12/01/kurdish-opening-in-turkey-origins-and-future/2ndb 51 Fiery Erdogan Slams Assad, Iran http://www.assafir.com/windows/printsection.aspx?editionid=2226& MulhakId=4173&reftype=menu&ref=rm, Al-Safir, August 8, 2012 52 Van Wilgenburg, Wladimir, Assessing the Threat to Turkey from Syrian-Based Kurdish Militants, http:// www.jamestown.org/single/?no_cache=1&tx_ttnews[tt_news]=39749&tx_ttnews[backpid]=588, Jamestown Foundation, August 9, 2012. 53 Davutoğlu says Turkey not against Kurdish autonomy in post-assad Syria, http://www.todayszaman.com/ news-289023-davutoglu-says-turkey-not-against-kurdish-autonomy-in-post-assad-syria.html, Today s Zaman, 9 August, 2012. 54 Türkiye DIşişleri Bakanlığı Sözcüsü Selçuk Ünal ile email aracılığıyla yapılan mülakat, Ekim 6, 2012 55 Coles, Isabel, Syrian Kurd party says Turkey should not fear its rise, http://news.yahoo.com/syrian-kurdparty-says-turkey-not-fear-rise-120549891.html, Reuters, August 7, 2012. Rapor No: 138, Aralık 2012 23

56 US warns Kurdish autonomy in Syria could be slippery slope, Today s Zaman, http://www.todayszaman. com/news-288108-us-warns-kurdish-autonomy-in-syria-could-be-slippery-slope.html, 30 July 2012 57 US warns Kurdish autonomy in Syria could be slippery slope, Today s Zaman, http://www.todayszaman. com/news-288108-us-warns-kurdish-autonomy-in-syria-could-be-slippery-slope.html, 30 July 2012 58 Full speech: President Obama s UNGA address, http://www.aljazeera.com/news/americas/2012/09/201292514540693845.html,al Jazeera, 25 September, 2012. 59 PYD call for support of self-governed Syrian Kurdish region http://en.firatnews.com/index. php?rupel=article&nuceid=4997 60 Öcalan ın avukatlarını bir yılı aşkın bir zamandır görmediği bilindiğinden, FT muhabirinin muhtemelen yakın zamanda Öcalan ı ziyaret eden kardeşi demek istemesi gerekir. 61 Syria s Kurds prepare for life after Assad financial times, http://www.ft.com/cms/s/0/707b7fa8-0bf2-11e2-8e06-00144feabdc0.html, 2 October 2012 62 Davutoğlu says Turkey not against Kurdish autonomy in post-assad Syria, http://www.todayszaman.com/ news-289023-davutoglu-says-turkey-not-against-kurdish-autonomy-in-post-assad-syria.html, Today s Zaman, 9 August, 2012. 24 Rapor No: 138, Aralık 2012

BİRLİK Mİ, PYD NİN GÜÇ GÖSTERİSİ Mİ? ERBİL ANLAŞMASINDAN SONRA SURİYE KÜRT DİNAMİKLERİ RAPORLARI Rapor No: 1 Mart 2009 Deniz Haydutluğu ile Mücadele ve Türkiye nin Konumu: Somali Örneği Rapor No: 2 Nisan 2009 60. Yılında Nato ve Türkiye Rapor No: 3 Mayıs 2009 Irak ın Kilit Noktası: Telafer Rapor No: 4 Temmuz 2009 2009 Lübnan Seçimleri: Kazananlar, Kaybedenler ve Türkiye Rapor No: 5 Ağustos 2009 Türkiye-Lübnan İlişkileri: Lübnanlı Dinsel ve Mezhepsel Grupların Türkiye Algılaması Rapor No: 6 Kasım 2009 Tuzhurmatu Türkmenleri: Bir Başarı Hikayesi (Tr - Eng - Ar) Rapor No: 7 Kasım 2009 Unutulmuş Türkmen Diyarı: Diyala (Tr - Eng - Ar) Rapor No: 8 Rapor No: 1 Aralık 2009 Karadeniz in Bütünleşmesi İçin Abhazya Rapor No: 9 Ocak 2010 Yemen Sorunu: Bölgesel Savaşa Doğru mu? Rapor No: 10 Yemen İç Savaşı: İktidar Mücadelesi, Bölgesel Etkiler ve Türkiye ile İlişkiler Rapor No: 11 Şubat 2010 Unutulan Türkler: Lübnan da Türk Varlığı (Tr Eng Ar) Rapor No: 12 Rapor No: 2 Şubat 2010 Rusya Federasyonu nun Bakışı: Irak Faktörünün Türkiye nin Ortadoğu Politikasına Etkisi (1990-2008) (Tr - Rus) Rapor No: 13 Şubat 2010 7 Mart 2010 Irak Seçimleri Öncesi Şii Kökenli Parti ve Seçmenlerin Politik Davranışlarının Analizi Rapor No: 14 Şubat 2010 Seçim Öncesi Irak ta Siyasal Durum ve Seçime İlişkin Beklentiler Rapor No: 15 Mart 2010 Orsam Heyetinin 7 Mart 2010 Irak Seçimlerine İlişkin Gözlem Raporu Rapor No: 16 Nisan 2010 Oman Sultanlığı: Arap Yarımadasında Geleneksel ile Modernite Arasında Bir Ülke Rapor No: 17 Nisan 2010 7 Mart 2010 Irak Parlamento Seçim Sonuçlarının ve Yeni Siyasal Denklemin Değerlendirilmesi Rapor No: 18 Rapor No: 3 Mayıs 2010 Komşuluktan Stratejik İşbirliğine: Türk-Rus İlişkileri (Tr - Rus) Rapor No: 19 Eylül 2010 Türkiye ye Yönelik Türkmen Göçü ve Türkiye deki Türkmen Varlığı Rapor No: 20 Rapor No: 4 Ekim 2010 Kırgızistan da Mevcut Durum, İktidar Değişiminin Nedenleri ve Kısa Vadeli Öngörüler Rapor No: 21 Kasım 2010 Irak tan Irağa: 2003 Sonrası Irak tan Komşu Ülkelere ve Türkiye ye Yönelik Göçler Rapor No: 22 Ocak 2011 Türkiye-Yemen İlişkileri ve Yemen deki Türkiye Algısı (Tr Eng Ar) Rapor No: 23 Ocak 2011 Katar-Irak-Türkiye-Avrupa Doğal Gaz Boru Hattı Projesi Mümkün mü? Rapor No: 24 Ocak 2011 Kuveyt Emirliği: Savaş ve Barış Arasındaki El Sabah İktidarı ve Türkiye ile İlişkiler Rapor No: 25 Ocak 2011 Hukuki ve Siyasi Yönleriyle Güvenlik Konseyi nin İran Ambargosu Rapor No: 26 Rapor No: 5 Şubat 2011 Kırgızistan da Son Gelişmeler: Dün, Bugün, Yarın (Tr - Rus) Rapor No: 27 Şubat 2011 Mısır Devriminin Ayak Sesleri: Bir Devrin Sonu mu? Rapor No: 28 Rapor No: 6 Şubat 2011 Uluslararası Deniz Hukukunda Kıyı Devletlerinin Gemilere El Koyma Yetkisinin Sınırları: Gürcistan ın Karadeniz de Seyreden Gemilere El Koyması Rapor No: 29 Şubat 2011 Tunus Halk Devrimi ve Türkiye Deneyimi Rapor No: 30 Şubat 2011 Kerkük te Mülk Anlaşmazlıkları: Saha Araştırmasına Dayalı Bir Çalışma Rapor No: 31 Rapor No: 7 Mart 2011 Afganistan ve Pakistan da Yaşanan Gelişmeler ve Uluslararası Güvenliğe Etkileri Rapor No: 32 Mart 2011 Suudi Arabistan da Şii Muhalefet Sorunu ve Etkileri Rapor No: 33 Mart 2011 Irak ta Türkmen Varlığı Rapor No: 34 Mart 2011 Irak ta Türkmen Basını (Tr Ar) Rapor No: 35 Mart 2011 Irak ta Mevcut Siyasi Durum ve Önemli Siyasi Gelişmeler Rapor No: 36 Su Araştırmaları Programı Rapor No: 1 Mart 2011 Eu s Water Framework Directive Implementation in Turkey: The Draft National Implementation Plan (Eng) Rapor No: 37 Mart 2011 Tunus Halk Devrimi ve Sonrası Rapor No: 38 Mart 2011 Libya Savaşı, Uluslararası Müdahale ve Türkiye Rapor No: 39 Mart 2011 Tarihten Günümüze Libya Rapor No: 40 Su Araştırmaları Programı Rapor No: 2 Mart 2011 İklim Değişiminin Güvenlik Boyutu ve Ortadoğu ya Etkileri Rapor No: 41 Mart 2011 Karikatürlerin Dilinden Irak ı Anlamak-1 Rapor No: 42 Su Araştırmaları Programı Rapor No: 3 Nisan 2011 Nil Nehri Havzasının Hidropolitik Tarihi ve Son Gelişmeler Rapor No: 43 Nisan 2011 Kuzey Irak ın Sosyal-Siyasal Yapısı ve Kürt Bölgesel Yönetimi nin Türkiye ile İlişkileri Rapor No: 44 Su Araştırmaları Programı Rapor No: 4 Nisan 2011 Meriç Nehri Havzası Su Yönetimi nde Uluslararası İşbirliği Zorunluluğu Rapor No: 45 Nisan 2011 Suriye de Demokrasi mi İç Savaş mı? : Toplumsal-Siyasal Yapı, Değişim Senaryoları ve Sürecin Türkiye ye Etkisi Rapor No: 138, Aralık 2012 25

Rapor No: 46 Mayıs 2011 Suriye de İktidar Mücadelesi, Uluslararası Toplumun Tepkisi ve Türkiye nin Konumu Rapor No: 47 Su Araştırmaları Programı Rapor No: 5 Mayıs 2011 Türkiye-Suriye İlişkileri: Sınıraşan Sularda Örnek İşbirliği Olarak Asi Dostluk Barajı Rapor No: 48 Mayıs 2011 Orsam Söyleşileri - 2 Iraklı Araplar, Azınlıklar ve Akademisyenler-1 Rapor No: 49 Mayıs 2011 Orsam Söyleşileri - 2 Irak Türkmenleri-1 Rapor No: 50 Mayıs 2011 Orsam Söyleşileri - 3 Iraklı Kürt Yetkililer, Akademisyenler ve Gazeteciler-1 Rapor No: 51 Rapor No: 8 Mayıs 2011 75. Yılında Montrö Boğazlar Sözleşmesi Karadeniz in Değişen Jeopolitiği Çerçevesinde Rapor No: 52 Rapor No: 9 Mayıs 2011 Afganistan ve Bölgesel Güvenlik (Ortadoğu, Orta ve Güney Asya, Rusya Federasyonu) (Tr - Rus) Rapor No: 53 Mayıs 2011 Madagaskar: Bağımsızlığın 50. Yılında Kazanımlar, Kaçan Fırsatlar ve Türkiye ile İlişkiler Rapor No: 54 Mayıs 2011 Iraklı Grupların Temel Siyasi Sorunlara Bakışı ve Türkiye İle İlişkiler: Saha Araştırmasına Dayalı Bir Çalışma Rapor No: 55 Haziran 2011 Suriye Muhalefeti nin Antalya Toplantısı: Sonuçlar, Temel Sorunlara Bakış ve Türkiye den Beklentiler Rapor No: 56 Haziran 2011 Seçimler ve Ak Parti nin Tecrübesi (Tr Ar) Rapor No: 57 Haziran 2011 12 Haziran 2011 Türkiye Genel Seçimlerinin Ortadoğu Ülkelerindeki Yansımaları Rapor No: 58 Temmuz 2011 Karikatürlerin Dilinden 12 Haziran 2011 Türkiye Genel Seçimlerinin Ortadoğu daki Yansımaları Rapor No: 59 Temmuz 2011 Karikatürlerin Dilinden Irak ı Anlamak - 2 Rapor No: 60 Su Araştırmaları Programı Rapor No: 6 Temmuz 2011 Mekong Nehri Suları Üzerinde İşbirliği ve İhtilaf (Tr-Eng) Rapor No: 61 Temmuz 2011 Antalya da 1-2 Haziran 2011 Tarihlerinde Gerçekleşen Suriye de Değişim Konferansı nın Tam Deşifresi Rapor No: 62 Ağustos 2011 Karikatürlerin Dilinden Irak ı Anlamak - 3 Rapor No: 63 Su Araştırmaları Programı Rapor No: 7 Ağustos 2011 Görünmez Stratejik Kaynak: Sınıraşan Yeraltı Suları Rapor No: 64 Ağustos 2011 AK Parti nin 12 Haziran 2011 Genel Seçimlerindeki Zaferi (Tr Ar) Rapor No: 65 Ağustos 2011 Karikatürlerin Dilinden Arap Baharı - 1 Rapor No: 66 Ağustos 2011 Karikatürlerin Dilinden Libya İç savaşı ve Uluslararası Müdahale - 1 Rapor No: 67 Ağustos 2011 Somali: Bir Ulusun Yok Oluşu ve Türkiye nin İnsani Yardım Girişimi Rapor No: 68 Eylül 2011 Karikatürlerde Usame Bin Ladin Operasyonu ve Yankıları Rapor No: 69 Eylül 2011 Karikatürlerin Dilinden Irak ı Anlamak - 4 Rapor No: 70 Rapor No: 10 Eylül 2011 XXI. Yüzyılda Rusya ve Türkiye nin İran Politikaları (Tr - Rus) Rapor No: 71 Eylül 2011 Gazze Sorunu: İsrail Ablukası, Uluslararası Hukuk, Palmer Raporu ve Türkiye nin Yaklaşımı Rapor No: 72 Eylül 2011 Ortadoğu Ülkelerine Dair İstatistikler Rapor No: 73 Rapor No: 11 Ekim 2011 Anadolu Etki Alanı (Tr-Eng) Rapor No: 74 Rapor No: 12 Ekim 2011 Ukraine in Regress: The Tymoshenko Trial (Eng) Rapor No: 75 Rapor No: 13 Ekim 2011 Kazaklar ve Kazakistanlılar Rapor No: 76 Rapor No: 14 Ekim 2011 İtalya da Unutulmuş Türk Varlığı: Moena Türkleri (Tr - It) Rapor No: 77 Ekim 2011 ABD nin Çekilmesinin Ardından Irak Politikasının Bölgesel, Küresel Etkileri ve Türkiye ye Yansımaları Rapor No: 78 Su Araştırmaları Programı Rapor No: 8 Ekim 2011 Türkiye de ve İsrail de Yapay Sulak Alanlar ile Atıksu Arıtımı ve Atıksuyun Sulama Amaçlı Olarak Tekrar Kullanımı Rapor No: 79 Ekim 2011 Yaklaşan Seçim Öncesi Tunus ta Siyasal Denklemler Rapor No: 80 Ekim 2011 Karikatürlerin Dilinden Irak ı Anlamak - 5 Rapor No: 81 Rapor No: 15 Ekim 2011 Büyük Güçlerin Afganistan Politikaları (Tr-Eng) Rapor No: 82 Rapor No: 16 Ekim 2011 Bölge Devletlerinin Perspektifinden Afganistan (Tr-Eng) Rapor No: 83 Kasım 2011 Suriye de Değişimin Ortaya Çıkardığı Toplum: Suriye Türkmenleri Rapor No: 84 Su Araştırmaları Programı Rapor No: 9 Kasım 2011 Somali nin Açlık Felaketi: Siyasi Kuraklık mı Yoksa Doğal Afet mi? (Tr-Eng) Rapor No: 85 Kasım 2011 Suriye Politik Kültüründe Tarihsel Pragmatizm, Beşar Esad Dönemi Suriye Dış Politikası ve Türkiye- Suriye İlişkileri Rapor No: 86 Kasım 2011 Geçmişten Günümüze Irak Türkmen Cephesi nin Yapısı ve İdari Durumu Report No: 87 Kasım 2011 Turkmen in Iraq and Their Flight: A Demographic Question? (Eng) Rapor No: 88 Kasım 2011 Irak ta Bektaşilik (Türkmenler Şebekler Kakailer) Rapor No: 89 Kasım 2011 Değişim Sürecindeki Fas Monarşisi: Evrim mi? Devrim mi? Rapor No: 90 Kasım 2011 Arap Dünyasının İstisnai Krallığı: Yerel Aktörler ve Arap-İsrail Uyuşmazlığı Çerçevesinde Ürdün Krallığı nın Demokratikleşme Deneyimleri (Tr-Eng) 26 Rapor No: 138, Aralık 2012

BİRLİK Mİ, PYD NİN GÜÇ GÖSTERİSİ Mİ? ERBİL ANLAŞMASINDAN SONRA SURİYE KÜRT DİNAMİKLERİ Rapor No: 91 Aralık 2011 Türkiye ve Arap Birliği nin Suriye ye Yaptırım Kararları ve Olası Sonuçları Rapor No: 92 Aralık 2011 Irak ta İhtilaflı Bölgelerin Durumu Report No: 93 Water Research Programme Report: 10 December 2011 Turkey and Wfd Harmonization: A Silent, But Significant Process (Eng) Rapor 94: Aralık 2011 Türkiye-Fransa Krizinde Algının Rolü: Fransızların Türkiye Algısı Rapor No: 95 Aralık 2012 Karikatürlerle Arap Baharı 2 Rapor No: 96 Aralık 2011 Karikatürlerin Dilinden Irak ı Anlamak 6 Rapor No: 97 Ocak 2012 Karikatürlerin Dilinden Irak ı Anlamak 7 Rapor No: 98 Rapor No: 17 Ocak 2012 Kırgızistan da Cumhurbaşkanlığı Seçimi ve Türkiye ile İlişkilerine Etkisi Rapor No: 99 Ocak 2012 Türk Siyasal Partilerinin Hatay daki Suriyeli Sığınmacılar Konusundaki Açıklamaları ve Hatay daki Siyasi Parti Temsilcileri ile Hareketlerin Suriye Olaylarına Yaklaşımları (Mart-Aralık 2011) Rapor No: 100 Ocak 2012 Irak İstatistikleri Rapor No: 101 Su Araştırmaları Programı Rapor No: 11 Ocak 2012 Emniyetli İçme Suyu ve Sanitasyon Hakkı Rapor No: 102 Ocak 2012 Irak Hangi Şartlarda, Nasıl Parçalanabilir?: En Kötüye Hazırlıklı Olmak (Tr Eng) Rapor No: 103 Ocak 2012 Irak ta Petrol Mücadelesi: Çok Uluslu Şirketler, Uluslararası Anlaşmalar ve Anayasal Tartışmaların Işığında Bir Analiz Rapor No: 104 Su Araştırmaları Programı Rapor No: 12 Şubat 2012 Sınıraşan Akiferler Hukuku Taslak Maddeleri Üzerine Bir Değerlendirme (Tr Eng) Rapor No: 105 Şubat 2012 Irak Hukuk Mevzuatında Azınlıkların Siyasal Hakları Rapor No: 106 Şubat 2012 Irak Hukuk Mevzuatında Azınlıkların Siyasal Hakları Rapor No: 107 Şubat 2012 Uluslararası Hukuk ve Irak Anayasası Açısından Azınlıkların İnsan Hakları Rapor No: 108 Şubat 2012 Ekonomik İşbirliği Teşkilatı nın (EİT) Geleceği Rapor No: 109 Şubat 2012 Türkiye nin Yükselişi ve Bric Bölgesi (It) Rapor No: 110 Su Araştırmaları Programı Rapor No: 13 Mart 2012 İran da Su Kaynakları ve Yönetimi Rapor No: 111 Mart 2012 Suriye Kürt Muhalefetine Eleştirel Bir Bakış Rapor No: 112 Mart 2012 İran İslam Cumhuriyetinde Anayasal Sistem ve Siyasi Partiler Rapor No: 113 Rapor No: 18 Nisan 2012 Mongolia: A Developing Democracy and a Magnet for Mining (Eng) Rapor No: 114 Nisan 2012 Karikatürlerle Suriye Sorununu Anlamak - 8 Rapor No: 115 Nisan 2012 Suriye de Güvenli Bölge Tartışmaları: Türkiye Açısından Riskler, Fırsatlar ve Senaryolar Rapor No: 116 Su Araştırmaları Programı Rapor No: 14 Nisan 2012 Fayda Paylaşımı Kavramı, Teorik Altyapısı ve Pratik Yansımaları Rapor No: 117 Nisan 2012 Musul a Yatırım Geleceğe Yatırım Demektir Rapor No: 118 Rapor No: 19 Mayıs 2012 Ukrayna - Türkiye Ticari - Ekonomik Münasebetlerinin Analizi (Tr - Rus) Rapor No: 119 Rapor No: 20 Mayıs 2012 Bölgesel Gelişimin Trend ve Senaryolarının Araştırılmasındaki Araç: Jeopolitik Dinamikler (Tr - Rus) Rapor No: 120 Rapor No: 21 Mayıs 2012 Kazakistan Siyasi Sisteminin Gelişimi: 2012 Parlamento Seçimleri Rapor No: 121 Mayıs 2012 Musul da Yerel Siyaset ve Irak Siyasetinde Yeni Dinamikler (Saha Çalışması) (Tr - Eng - Ger) Rapor No: 122 Su Araştırmaları Programı Rapor No: 15 Mayıs 2012 Irak ta Su Kaynakları Yönetimi Rapor No: 123 Rapor No: 22 Haziran 2012 Küresel Göç ve Avrupa Birliği ile Türkiye nin Göç Politikalarının Gelişimi Rapor No: 124 Temmuz 2012 Türkiye Afrika da: Eylem Planının Uygulanması ve Değerlendirme On Beş Yıl Sonra (Tr - Eng - Fr) Rapor No: 125 Rapor No: 23 Temmuz 2012 Rusya nın Ortadoğu Politikası Rapor No: 126 Su Araştırmaları Programı Rapor No: 16 Temmuz 2012 Yeni Çerçeve Su Kanunu na Doğru: Su Kanunu Taslağı Üzerine Notlar Rapor No: 127 Ağustos 2012 Suriye de Kürt Hareketleri Rapor No: 128 Rapor No: 24 Eylül 2012 Günümüz Şartlarında Türkiye - Belarus Ekonomik Münasebetlerinin Gelişimi (Tr - Rus - Eng) Rapor No: 129 Rapor No: 25 Eylül 2012 Belarus-Türkiye: Devletlerarası İşbirliğinin Pozitif Dinamikleri (Tr - Rus - Eng) Rapor No: 130 Kasım 2012 Suriye Çerkesleri Rapor No: 131 Kasım 2012 Rapor No: 26 Üçüncü Dalga : Postmodernizmin Jeopolitiği Rapor No: 132 Kasım 2012 Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu nun Kerkük Ziyareti Rapor No: 133 Kasım 2012 Irak Kürdistan Bölgesi nde Muhalefetin Doğuşu ve Geleceği Rapor No: 134 Kasım 2012 Irak Çerkesleri Rapor No: 135 Rapor No: 27 Kasım 2012 Türkiye nin Eski Sovyet Cumhuriyetleriyle Münasebetlerinin Özellikleri (Tr - Rus - Eng) Rapor No: 136 Rapor No: 28 Kasım 2012 Türk-Ukrayna İlişkilerinde Entegrasyon Faktörü Olarak Türk-Kırım Münasebetleri (Tr - Rus) Rapor No: 137 Rapor No: 29 Aralık 2012 Belarus un Enerji Politikası ve Belarus un Rusya ve AB ile Enerji Alanında Geliştirdiği İşbirliği (1992-2011) (Tr - Rus) Rapor No: 138 Aralık 2012 Birlik mi, PYD nin Güç Gösterisi mi? Erbil Anlaşmasından Sonra Suriye Kürt Dinamikleri Rapor No: 138, Aralık 2012 27

AKADEMİK KADRO Hasan Kanbolat Başkanı Prof. Dr. Meliha Benli Altunışık Ortadoğu Danışmanı, ODTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Hasan Ali Karasar Danışmanı, The Black Sea International Koordinatörü - Bilkent Üniversitesi Doç. Dr. Tarık Oğuzlu Danışmanı, Ortadoğu - Uluslararası Antalya Üniversitesi Doç. Dr. Harun Öztürkler Danışmanı, Ortadoğu Ekonomileri - Afyon Kocatepe Üniversitesi Doç. Dr. Mehmet Şahin Danışmanı, Ortadoğu - Gazi Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü Doç. Dr. Özlem Tür Danışmanı, Ortadoğu - ODTÜ Doç. Dr. İlyas Kemaloğlu (Kamalov) Danışmanı, Avrasya Habib Hürmüzlü Danışmanı, Ortadoğu Doç. Dr. Didem Danış Danışmanı, Ortadoğu - Galatasaray Üniversitesi, Sosyoloji Bölümü Doç. Dr. Canat Mominkulov Uzmanı, Avrasya, El Farabi Kazak Milli Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Serhat Erkmen Danışmanı, Ortadoğu - Ahi Evran Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Bayram Sinkaya Danışmanı, Ortadoğu - Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Dr. Abdullah Alshamri Danışmanı, Ortadoğu Dr. Neslihan Kevser Çevik Danışmanı, Ortadoğu Dr. Jale Nur Ece Danışmanı, Deniz Emniyeti ve Güvenliği Doç. Dr. Yaşar Sarı Danışmanı, Kırgızistan-Türkiye Manas Üniv. Ögretim Üyesi Dr. Süreyya Yiğit Danışmanı, Avrasya Elmira Cheremisova Ortadoğu Danışmanı, St. Petersburg Üniversitesi Av. Aslıhan Erbaş Açıkel Danışmanı, Enerji-Deniz Hukuku Pınar Arıkan Sinkaya Danışmanı, Ortadoğu - ODTÜ Uluslararası İlişkiler Bölümü Volkan Çakır Danışmanı, Afrika Tamer Koparan Yönetici Editörü Bilgay Duman Uzmanı, Ortadoğu Noyan Gürel Danışmanı Oytun Orhan Uzmanı, Ortadoğu Sercan Doğan Uzman Yardımcısı, Ortadoğu Seval Kök Uzman Yardımcısı, Ortadoğu Nebahat Tanriverdi Uzman Yardımcısı, Ortadoğu Shalaw Fatah Uzman Yardımcısı, Ortadoğu Uğur Çil, Ortadoğu Leyla Melike Koçgündüz, Ortadoğu & Projeler Ufuk Döngel, Ortadoğu Göknil Erbaş, Karadeniz Aslı Değirmenci, Ortadoğu Jubjana Vila, Ortadoğu Mavjuda Akramova, Ortadoğu Su Araştırmaları Programı Dr. Tuğba Evrim Maden Su Araştırmaları Programı Hidropolitik Uzmanı Dr. Seyfi Kılıç Su Araştırmaları Programı Hidropolitik Uzmanı Kamil Erdem Güler Su Araştırmaları Programı Çağlayan Arslan Su Araştırmaları Programı DANIŞMA KURULU Dr. İsmet Abdülmecid Prof. Dr. Ramazan Daurov Prof. Dr. Vitaly Naumkin Dr. Abdullah Alshamri Hasan Alsancak Prof. Dr. Meliha Benli Altunışık Prof. Dr. Ahat Andican Prof. Dr. Dorayd A. Noori Prof. Dr. Tayyar Arı Prof. Dr. Ali Arslan Büyükelçi Shaban Murati Başar Ay Hediye Levent Prof. Dr. Mustafa Aydın Doç. Dr. Ersel Aydınlı Yaşar Yakış Patrick Seale Prof. Dr. Hüseyin Bağcı Prof. Aftab Kamal Pasha Itır Bağdadi Prof. Dr. İdris Bal Yrd. Doç. Dr. Ersan Başar Dr. Sami Al Taqi Kemal Beyatlı Barbaros Binicioğlu Safarov Sayfullo Sadullaevich Irak Danıştayı Eski Başkanı Rusya Bilimler Akademisi Doğu Çalışmaları Enstitüsü, Direktör Yardımcısı Rusya Bilimler Akademisi Doğu Çalışmaları Enstitüsü Direktörü Danışmanı, Ortadoğu - Riyad Temsilcisi İhlas Holding CEO Ortadoğu Danışmanı, ODTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü Devlet Eski Bakanı, İstanbul Üniversitesi Irak ın Ankara Büyükelçiliği Kültür Müsteşarı Yardımcısı Uludağ Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı İstanbul Üniversitesi, Tarih Bölümü Arnavutluk Uluslararası Çalışmalar Enstitüsü Türkiye Tekstil Sanayii İşveren Sendikası Genel Sekreteri Gazeteci (Suriye) Kadir Has Üniversitesi Rektörü Bilkent Üniversitesi Rektör Yardımcısı & Fulbright Genel Sekreteri Büyükelçi, Dışişleri Eski Bakanı Ortadoğu ve Suriye Uzmanı ODTÜ, Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Hindistan Batı Asya Araştırmaları Merkezi Başkanı İzmir Ekonomi Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler ve Avrupa Birliği Bölümü TBMM 24. Dönem Milletvekili Karadeniz Teknik Üniversitesi, Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği Bölüm Başkanı Orient Research Center Başkanı Irak Türkmen Basın Konseyi Başkanı Ortadoğu Danışmanı Tacikistan Cumhurbaşkanlığı Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkan Yardımcısı 28 Rapor No: 138, Aralık 2012

BİRLİK Mİ, PYD NİN GÜÇ GÖSTERİSİ Mİ? ERBİL ANLAŞMASINDAN SONRA SURİYE KÜRT DİNAMİKLERİ Prof. Dr. Ali Birinci Polis Akademisi Doç. Dr. Mustafa Budak Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Hasan Canpolat Milli Savunma Bakanlığı Danışmanı E. Hava Orgeral Ergin Celasin 23. Hava Kuvvetleri Komutanı Volkan Çakır Danışmanı, Afrika Doç. Dr. Mitat Çelikpala Kadir Has Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Çetiner Çetin Gazeteci (Orta Doğu) Prof. Dr. Gökhan Çetinsaya YÖK Başkanı Doç. Dr. Didem Danış Ortadoğu Danışmanı, Galatasaray Üniversitesi, Sosyoloji Bölümü Prof. Dr. Volkan Ediger İzmir Ekonomi Üniversitesi, Ekonomi Bölümü Dr. Serdar Aziz Danışma Kurulu Üyesi Prof. Dr. Cezmi Eraslan Başbakanlık Atatürk Araştırma Merkezi Başkanı Prof. Dr. Çağrı Erhan Ankara Üniversitesi, Avrupa Toplulukları Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Yrd. Doç. Dr. Serhat Erkmen Ortadoğu Danışmanı, Ahi Evran Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Dr. Amer Hasan Fayyadh Bağdat Üniversitesi, Siyaset Bilimi Fakültesi Dekanı Dr. Farhan Ahmad Nizami Oxford Üniversitesi İslami Çalışmalar Merkezi Yöneticisi Av. Aslıhan Erbaş Açıkel Danışmanı, Enerji-Deniz Hukuku Cevat Gök Irak El Fırat TV Türkiye Müdürü Mete Göknel BOTAŞ Eski Genel Müdürü Osman Göksel BTC ve NABUCCO Koordinatörü Timur Göksel Beyrut Amerikan Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Muhamad Al Hamdani Irak ın Ankara Büyükelçiliği Kültür Müsteşarı Numan Hazar Emekli Büyükelçi Habib Hürmüzlü Danışmanı, Ortadoğu Doç. Dr. Pınar İpek Bilkent Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü Dr. Tuğrul İsmail TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü Prof. Dr. Alexandr Koleşnikov Diplomat Doç. Dr. İlyas Kemaloğlu (Kamalov) Avrasya Danışmanı Doç. Dr. Hasan Ali Karasar Danışmanı, The Black Sea International Koordinatörü - Bilkent Üniversitesi Doç. Dr. Şenol Kantarcı Kırıkkale Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü Selçuk Karaçay Vodofone Genel Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Nilüfer Karacasulu Dokuz Eylül Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü Prof. Dr. M. Lütfullah Karaman Fatih Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Doç. Dr. Şaban Kardaş TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü Doç Dr. Elif Hatun Kılıçbeyli Çukurova Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Prof. Dr. Aleksandr Knyazev Rus-Slav Üniversitesi (Bişkek) Prof. Dr. Erol Kurubaş Kırıkkale Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Prof. Dr. Talip Küçükcan Marmara Üniversitesi, Ortadoğu Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Arslan Kaya KPMG,Yeminli Mali Müşavir Dr. Hicran Kazancı Irak Türkmen Cephesi Türkiye Temsilcisi İzzettin Kerküklü Kerkük Vakfı Başkanı Prof. Dr. Mustafa Kibaroğlu Okan Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Dr. Max Georg Meier Hanns Seidel Vakfı Proje Müdürü (Bişkek) Prof. Dr. Mosa Aziz Al Mosawa Bağdat Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mahir Nakip Erciyes Üniversitesi İİBF Öğretim Üyesi Doç. Dr. Tarık Oğuzlu Danışmanı, Ortadoğu - Uluslararası Antalya Üniversitesi Prof. Dr. Çınar Özen Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Murat Özçelik Büyükelçi Muhammed Nurettin Beyrut Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanı Doç. Dr. Harun Öztürkler Ortadoğu Danışmanı, Afyon Kocatepe Üniversitesi Dr. Bahadır Pehlivantürk TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü Prof. Dr. Victor Panin Pyatigorsk Üniversitesi (Pyatigorsk, Rusya Federasyonu) Doç. Dr. Fırat Purtaş Gazi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü, TÜRKSOY Genel Sekreter Yardımcısı Prof. Dr. Suphi Saatçi Kerkük Vakfı Genel Sekreteri Doç. Dr. Yaşar Sarı Danışmanı, Kırgızistan-Türkiye Manas Üniv. Ögretim Üyesi Ersan Sarıkaya Türkmeneli TV (Kerkük,Irak) Dr. Bayram Sinkaya Ortadoğu Danışmanı, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Uluslararası İlşkiler Bölümü Doç. Dr. İbrahim Sirkeci Regent s College (Londra, Birleşik Krallık) Dr. Aleksandr Sotnichenko St. Petersburg Üniversitesi (Rusya Federasyonu) Zaher Sultan Lübnan Türk Cemiyeti Başkanı Dr. Irina Svistunova Rusya Strateji Araştırmaları Merkezi, Türkiye-Ortadoğu Araştırmaları Masası Uzmanı Semir Yorulmaz (Gazeteci, Mısır) Doç. Dr. Mehmet Şahin Ortadoğu Danışmanı,Gazi Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü Prof. Dr. Türel Yılmaz Şahin Gazi Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü Mehmet Şüküroğlu Enerji Uzmanı Doç. Dr. Oktay Tanrısever ODTÜ, Uluslararası İlişkiler Bölümü Prof. Dr. Erol Taymaz ODTÜ, Kuzey Kıbrıs Kampusü Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Sabri Tekir İzmir Üniversitesi, İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dekanı Dr. Gönül Tol Middle East Institute Türkiye Çalışmaları Direktörü Av. Niyazi Güney Prens Group Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Özlem Tür Ortadoğu Danışmanı, ODTÜ, Uluslararası İlişkiler Bölümü M. Ragıp Vural 2023 Dergisi Yayın Koordinatörü Dr. Ermanno Visintainer Vox Populi Direktörü (Roma,İtalya) Dr. Umut Uzer İstanbul Teknik Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Prof. Dr. Vatanyar Yagya St. Petersburg Şehir Parlamentosu Milletvekili, St. Petersburg Üniversitesi (Rusya Federasyonu) Dr. Süreyya Yiğit Avrasya Danışmanı Rapor No: 138, Aralık 2012 29

ORTADOĞU ETÜTLERİ YAYIN KURULU Meliha Benli Altunışık ODTÜ Bülent Aras Dışişleri Bakanlığı Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanı Tayyar Arı Uludağ Üniversitesi İlker Aytürk Bilkent Üniversitesi Recep Boztemur ODTÜ Katerina Dalacoura Londra Ekonomi Üniversitesi (Birleşik Krallık) F. Gregory Gause Vermont Üniversitesi (ABD) Fawaz Gerges Londra Ekonomi Üniversitesi (Birleşik Krallık) Ahmet K. Han Kadir Has Üniversitesi Raymond Hinnebusch St. Andrews Üniversitesi (Birleşik Krallık) Rosemary Hollis City Üniversitesi (Birleşik Krallık) Bahgat Korany Durham Üniversitesi (Birleşik Krallık) Peter Mandaville George Mason Üniversitesi (ABD) Emma Murphy Durham Üniversitesi (Birleşik Krallık) ORTADOĞU ANALİZ YAYIN KURULU Prof. Dr. Meliha Benli Altunışık Hasan Kanbolat Doç. Dr. Hasan Ali Karasar Yrd. Doç. Dr. Serhat Erkmen ODTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü Başkanı Danışmanı, The Black Sea International Koordinatörü - Bilkent Üniversitesi Danışmanı, Ahi Evran Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı 30 Rapor No: 138, Aralık 2012

Mithatpaşa Caddesi 46/6 Kızılay-ANKARA Tel: 0 (312) 430 26 09 Fax: 0 (312) 430 39 48 www.orsam.org.tr, orsam@orsam.org.tr