SOĞUK SULU SİSTEMLERDE D O N M A K O R U M A S I VE SESİ AZALTMA. Ağustos 2013 Sayı 54. Carrier Su Soğutma Grupları ve Su Soğutma.

Benzer belgeler
II. Bölüm HİDROLİK SİSTEMLERİN TANITIMI

Soğutma kompresörlerini aşağıdaki şekilde sınıflandırmak mümkündür. 5. Santrifüj (Turbo) Kompresörler( günümüzde pek kullanılmamaktadırlar)

ÖZEL LABORATUAR DENEY FÖYÜ

BUHAR TESĐSATLARINDA KULLANILAN KONDENSTOPLAR VE ENERJĐ TASARRUFLARI

4. Numaralandırdığımız her boru parçasının üzerine taşıdıkları ısı yükleri yazılır.

Şekil 5.1 de Tam silindirik kalorifer kazanı, Şekil 5.2 de Prizmatik paket kazanın şekli görülmektedir.

MAKİNE VE MOTOR DERS NOTLARI 6.HAFTA

Fan Coil Cihazları Tesisat Bağlantıları

KALİTE HER ZAMAN PAHALI DEĞİLDİR. Dünyanın 4. Büyük fabrikası teknolojinin önünde

USB KVM Switch. Ses özellikli ve 2 portlu USB KVM switch. Ses özellikli ve 4 portlu USB KVM switch

Veri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün

MAK 4026 SES ve GÜRÜLTÜ KONTROLÜ. 6. Hafta Oda Akustiği

BİNALARDA ENERJİ PERFORMANSI YÖNETMELİĞİ Bayındırlık ve İskan Bakanlığı

26 Ağustos 2010 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanmıştır

AYDINLATMA DEVRELERİNDE KOMPANZASYON

BÖLÜM 5.5 ÖZEL HÜKÜMLER

DD25B. VOLVO ÇİFT TAMBURLU SİLİNDİRLER 2.6 t 18.5 kw

AirHome Serisi Sulu Split Tip Isı Pompaları

Kalite Güvence ve Standartları

ISI TRANSFER ÜRÜNLERİ Plakalı Eşanjör Lehimli Eşanjör Borulu ve Tübüler Eşanjör Daire Giriş İstasyonları. BASINÇLI KAPLAR Boyler

MAKİNE VE MOTOR DERS NOTLARI 9.HAFTA

Düşük Sıcaklık Kazanı. Gaz yakıtlı ısıtıcı bacalı ve hermetik işletme için: 10,5 24 kw ( kcal/h)

ENFLASYON ORANLARI

1.0. OTOMATİK KONTROL VANALARI UYGULAMALARI

Basın Bülteni. Marmaray Projesinde Rota Teknik İmzası BD

DENEY 5 SOĞUTMA KULESİ PERFORMANSININ BELİRLENMESİ

Bölüm 11 Soğutma Çevrimleri. Bölüm 11: Soğutma Çevrimleri

T.C BURSA TEKNİK ÜNİVERSİTESİ. DOĞA BİLİMLERİ, MİMARLIK ve MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ SOĞUTMA DENEYİ FÖYÜ

MEVCUT OTOMATĐK KONTROL SĐSTEMLERĐNĐN BĐNA OTOMASYON SĐSTEMĐ ĐLE REVĐZYONU VE ENERJĐ TASARRUFU

PLATFORM VE KÖPRÜ UGULAMALARINDA KULLANILAN AKIŞ BÖLÜCÜLER

AMELİYATHANELERDE HİJYENİK KLİMA TESİSATI

TEMİZ SU DALGIÇ POMPA

YERİNDE BALANS ALMA İŞLEMİ: EKONOMİK ve TEKNİK YÖNDEN BİR İNCELEME. Dr. İbrahim H. Çağlayan VibraTek Ltd Şti

Karıştırcılar ve Tikinerler

KAVRAMLAR. Büyüme ve Gelişme. Büyüme. Büyüme ile Gelişme birbirlerinden farklı kavramlardır.

Tasarruflu yüzme havuzu tekniği Ospa enerji yaklaşımı, CO2 salınımı ve Đklim değişikliği

2015 Ekim ENFLASYON RAKAMLARI 3 Kasım 2015

Başbakanlık (Hazine Müsteşarlığı) tan:

MAKÜ YAZ OKULU YARDIM DOKÜMANI 1. Yaz Okulu Ön Hazırlık İşlemleri (Yaz Dönemi Oidb tarafından aktifleştirildikten sonra) Son aktif ders kodlarının

3-Geçişli Sıvı/Gaz Yakıtlı Kazanlar Uno-3 Max-3 THW-I NTE. Sıcak Su Kazanları

Üç-fazlı 480 volt AC güç, normalde-açık "L1", "L2" ve "L3" olarak etiketlenmiş vida bağlantı uçları yoluyla kontaktörün tepesinde kontak hale gelir

KAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI

SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com

T.C. KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ STAJ YÖNERGESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ STAJ KURALLARI

Dr. Erdener ILDIZ Yönetim Kurulu Başkanı ILDIZ DONATIM SAN. ve TİC. A.Ş.

TESİSAT TEKNOLOJİSİ VE İKLİMLENDİRME ÇELİK BORU TESİSATÇISI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

Soğuk Depolamada Gıda Güvenliğinin Önemi

ANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK RAPOR

SİRKÜLER NO: POZ-2013 / 107 İST, ELEKTRONİK DEFTER HAKKINDA AÇIKLAMALAR YAPILDI

TÜRKİYE DE YER KAYNAKLI ISI POMPASI UYGULAMA ÖRNEKLERİ

Albatros2 Grafiksel Kullanıcı Arayüzü UI400 Hızlı Kullanım Rehberi

ELEKTRĐKLĐ OCAK TR. Kurulum Kullanım Bakım

Döküm. Prof. Dr. Akgün ALSARAN

İKLİMLENDİRME SİSTEMLERİ DENEY FÖYÜ

ACM serisi hava soğutmalı soğuk su üretici gruplar küçük ve orta büyüklükteki soğuk su üretici ihtiyacını karşılamak üzere

Yedi Karat Kullanım Klavuzu. Yedi Karat nedir? Neden Karat?

YÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ

SERMAYE PİYASASI KURULU İKİNCİ BAŞKANI SAYIN DOÇ. DR. TURAN EROL UN. GYODER ZİRVESİ nde YAPTIĞI KONUŞMA METNİ 26 NİSAN 2007 İSTANBUL

Isı Pompalı Isıtma/Soğutma Sistemleri

Bölgeler kullanarak yer çekimini kaldırabilir, sisli ortamlar yaratabilirsiniz.

ELEKTRİK PİYASALARI 2015 YILI VERİLERİ PİYASA OPERASYONLARI DİREKTÖRLÜĞÜ

Araştırma Notu 15/177

Ürün Kataloğu 01/2007 Conergy Montaj Sistemleri

Performans Yönetimi Hakkında Ulusal Mevzuatın Avrupa Standartlarıyla Uyumlaştırılmasına Yönelik Tavsiyeler

İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ENGELSİZ ÜNİVERSİTE KOORDİNATÖRLÜĞÜ VE ENGELLİ ÖĞRENCİ BİRİMİ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI BİRİNCİ BÖLÜM

ELEKTRİK ÜRETİM SANTRALLERİNDE KAPASİTE ARTIRIMI VE LİSANS TADİLİ

Dönemi Piyasa Yapıcılığı Sözleşmesi

BURSA DAKİ ENBÜYÜK 250 FİRMAYA FİNANSAL ANALİZ AÇISINDAN BAKIŞ (2005) Prof.Dr.İbrahim Lazol

ELEKTRİK FATURALARINIZDA REAKTİF CEZA ÖDÜYORMUSUNUZ? ELEKTRİK FATURALARINIZI DÜZENLİ OLARAK KONTROL EDİYORMUSUNUZ?

Konveyörler NP, NI Serisi

Fridgebox ; soft start, P.I.D kontrol algoritmaları, soft stop gibi gelişmiş yönetim yazılım algoritmalarına sahiptir.

ÖZEL BÖLÜM I KOJENERASYON. TÜRKOTED İltekno Topkapı Endüstri ST ELEKTRİK-ENERJİ I NİSAN 2016

2 NO LU SERBEST BÖLGELER KANUNU SİRKÜLERİ YAYIMLANDI

Tasarım Raporu. Grup İsmi. Yasemin ÇALIK, Fatih KAÇAK. Kısa Özet

JET MOTORLARININ YARI-DĐNAMĐK BENZETĐŞĐMĐ ve UÇUŞ ŞARTLARINA UYGULANMASI

BULUġ BĠLDĠRĠM FORMU/ GIDA

T8400C, T8401C Standart Elektronik Termostat

Etkili Canlandırma. Kalp masajı ve ventilasyon. Ideen bewegen mehr

ÖĞRENME FAALİYETİ 2 ÖĞRENME FAALİYETİ 2 AMAÇ. 2. ŞASİ ÖLÇÜM SİSTEMLERİ 2.1. Teleskopik Ölçüm Cetvelleri

1 OCAK - 31 ARALIK 2015 HESAP DÖNEMİNE AİT PERFORMANS SUNUŞ RAPORU (Tüm tutarlar, aksi belirtilmedikçe Türk Lirası ( TL ) cinsinden ifade edilmiştir.

Isı Yalıtımı ve Binalarda Enerji Kimlik Belgesi - Bims, Pomza, Bimsblok ve Türevleri Salı, 01 Mayıs :44 -

3- Kayan Filament Teorisi

Enfeksiyon Kontrolünde Uzman. Düşük Isı H2O2 Gaz Plazma Sterilizatörü

Binalarda Enerji Verimliliği ve AB Ülkelerinde Yapılan Yeni Çalışmalar

BÜRO YÖNETİMİ VE SEKRETERLİK ALANI HIZLI KLAVYE KULLANIMI (F KLAVYE) MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

İRAN ENERJI GÖRÜNÜMÜ

İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LABORATUARI YÜZEY DOLDURMA TEKNİKLERİ

MİKRO İKTİSAT ÇALIŞMA SORULARI-10 TAM REKABET PİYASASI

5/8 Bağlantı Noktalı Gigabit Ethernet Anahtarı

75 ini

Topoloji değişik ağ teknolojilerinin yapısını ve çalışma şekillerini anlamada başlangıç noktasıdır.

KOBİLER'de Enerji Verimliliği Uygulamalarının Durumu ve Örnekler

PLASTİK MALZEMELERİN İŞLENME TEKNİKLERİ

İSTANBUL KEMERBURGAZ ÜNİVERSİTESİ. ÇİFT ANADAL ve YANDAL PROGRAMI YÖNERGESİ

Yapı ve Deprem Yönetmelikleri, alan kullanım yönetmeliklerinin gözden geçirilmesi ve gerekiyorsa yeniden düzenlenmesi

LABORATUVARIN DÖNER SERMAYE EK ÖDEME SİSTEMİNE ETKİSİ. Prof. Dr. Mehmet Tarakçıoğlu Gaziantep Üniversitesi

Genel bilgiler Windows gezgini Kes Kopyala Yapıştır komutları. 4 Bilinen Dosya Uzantıları

TÜRKİYE SERMAYE PİYASALARINDA MERKEZİ KARŞI TARAF UYGULAMASI 13 MAYIS 2013 İSTANBUL DR. VAHDETTİN ERTAŞ SERMAYE PİYASASI KURULU BAŞKANI KONUŞMA METNİ

Dell PowerVault MD3400/3420/3800i/3820i/3800f/3820f Depolama Dizileri Başlangıç Kılavuzu

Park Elektrik Üretim Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. Sayfa No: 1

Transkript:

Sayın Okurumuz, Bu bültenle, çalışma alanımızda Alarko Carrier ve iş ortaklarımızın teknik ve geliştirme çalışmalarımızın açıklandığı makaleleri sizlerle paylaşmak istiyoruz. Amacımız bir süre sonra okurlarımızın bilgisayarlarında her zaman başvurabilecekleri bir Alarko Carrier kütüphanesi oluşturmaktır. Bülten konusundaki düşünceleriniz bizler için yol gösterici olacaktır. Haberleşme adresimiz aşağıda verilmiştir. Yararlı görürseniz bültenimizi çevrenizde duyurmanızdan memnun oluruz. Bültenin gönderilmesini istemiyorsanız aşağıdaki adresimize tıklamanız yeterlidir. Saygılarımızla... ALARKO CARRIER BÜLTENLERİ - Yeni Ürün - Haberler - Gerçek Konfor Bu bültenleri e-bülten olarak e-mail ile almak isterseniz, lütfen www.alarko-carrier.com.tr adresinden abone olunuz. Bu bülteni almak istemiyorsanz lütfen ebulten@ alarko-carrier.com.tr adresine boş e-posta gönderiniz. Haberleşme Adresi: info@alarko-carrier.com.tr Ağustos 2013 Sayı 54 Sayın Okurumuz, Bu bültenle, çalışma alanımızda Alarko Carrier ve iş ortaklarımızın teknik ve geliştirme çalışmalarımızın açıklandığı makaleleri sizlerle paylaşmak istiyoruz. Amacımız bir süre sonra okurlarımızın bilgisayarlarında her zaman başvurabilecekleri bir Alarko Carrier kütüphanesi oluşturmaktır. Bülten konusundaki düşünceleriniz bizler için yol gösterici olacaktır. Haberleşme adresimiz aşağıda verilmiştir. Yararlı görürseniz bültenimizi çevrenizde duyurmanızdan memnun oluruz. Bültenin gönderilmesini istemiyorsanız aşağıdaki adresimize tıklamanız yeterlidir. Saygılarımızla... Haziran 2013 Sayı 49 Carrier Su Soğutma Grupları ve Su Soğutma Kulelei Bkz. www.alarko-carrier.com.tr Isı Geri Kazanımlı Soğutma Grupları İçin Uygulamalar HAVA SOĞUTMALI SU SOĞUTMA GRUPLARI ve ISI GERİ KAZANIMI Carrier Corporation, Syracuse, New York Carrier Su Soğutma Grupları ve Su Soğutma Kuleleri Bkz. www.alarko-carrier.com.tr ALARKO CARRIER BÜLTENLERİ - Yeni Ürün - Haberler - Gerçek Konfor Bu bültenleri e-bülten olarak e-mail ile almak isterseniz, lütfen www.alarko-carrier.com.tr adresinden abone olunuz. Bu bülteni almak istemiyorsanz lütfen ebulten@ alarko-carrier.com.tr adresine boş e-posta gönderiniz. Haberleşme Adresi: info@alarko-carrier.com.tr SOĞUK SULU SİSTEMLERDE D O N M A K O R U M A S I VE SESİ AZALTMA

TEKNİK BÜLTEN Sayfa 2 Ağustos 2013 - Sayı 54 SOĞUK SULU SİSTEMLERDE DONMA KORUMASI VE SESİ AZALTMA Yoğuşturucusuz Su Soğutma Grupları İçin Uygulamalar Hava-Soğutmalı Su Soğutma Grupları SUNUŞ Hava-soğutmalı dış mekan su soğutma grupları (chiller) kullanılan soğuk sulu sistemlerde donma ve ses gibi sorunlarla karşılaşılır. Dış mekanda bulunan su soğutma grupları, çalışırken çıkardıkları gürültü nedeniyle çevredeki komşu apartmanlarda oturanları rahatsız edebilecek bir konumda ise ve başka bir yerleştirme olanağı bulunmuyorsa sesin azaltılması tek çözüm yoludur. Soğuk iklimlerde kullanılan su soğutma grupları soğuk havanın etkilerine açıktır, bu nedenle donmaya karşı koruma önlemleri almak gerekebilir. Antifriz kullanılarak koruma sağlanabilir, ancak bu yöntemin dikkate alınması gereken sakıncaları vardır. Bazı antifriz sıvıları tehlikeli olabilir. Ayrıca, antifriz kullanımı sıvının viskozitesini ve buna ilişkin pompalama enerjisini artırarak ısı aktarım yeteneğini azaltır ve verimliliği düşürür. Enerji performansındaki azalmalar, çoğu bina sahibinin, özellikle LEED sertifikasyonu almak isteyen bina sahiplerinin vaz geçmek isteyeceği bir özellik değildir. Bu incelemede, soğuk sulu sistemlerde donma koruması ve sesin azaltılması gereklilikleri ele alınacak ve bu sorunların sistemde donmaya-duyarlı ve ses-üreten parçalar kullanılmasıyla çözülebileceği açıklanacaktır. Su Soğutma Grubu Tipleri Hava-soğutmalı su soğutma grubu, ayrık buharlaştırıcılı su soğutma grubu ve yoğuşturucusuz su soğutma grupları arasında ne fark vardır? Bu soruya cevap vermenin bir yolu, soğutucu parçalarının nereye yerleştirilmiş olduğunu açıklamaktır. Şekil 1 den Şekil 3 e kadar değişik su soğutma grupların basit sistem şemaları ve parçaları gösterilmiştir. Bu şekillerde, kırmızı daire içindeki parçalar fabrikada yerleştirilir ve denenir. Şekil 1- Hava soğutmalı su soğutma grubu sistem şeması Hava-soğutmalı bir su soğutma grubunun bütün parçaları dış ortamdadır. Bu durum sistemde kullanılan suyu ya da bir ikincil soğutkanı soğutan aygıt olan boru-kovan tipi buharlaştırıcının ortamın soğuk havasına maruz kalması anlamına gelir. Sistemde kullanılan sıvı su ise, dış sıcaklık 0 C (32 F) ın altına düşünce, eğer donmaya karşı özel önlemler alınmadıysa, çok muhtemeldir ki su donar. Bir çok uygulamada donma olasılığını en aza indirmek için çalışan sıvıya bir antifriz sıvısı eklenir. Daha önce belirtildiği gibi, soğutucudan ses iletimi ve antifriz sıvılarının yaratabileceği sorunlar bu tip soğuk sulu sistemlere ilişkili konulardır. Ayrık Buharlaştırıcılı Su Soğutma Grubu Şekil 2- Ayrık buharlaştırıcılı su soğutma grubu

TEKNİK BÜLTEN Sayfa 3 Ağustos 2013 - Sayı 54 Ayrık buharlaştırıcılı su soğutma gruplu sistemlerde, buharlaştırıcı su soğutma grubuyla beraber dış ortama değil bir mekan içine yerleştirilir. Emme ve sıvı soğutucu hatları sahada yerine göre proje mühendisi tarafından tasarlanır ve projenin tesisatının yapımını üstlenen yüklenici mühendislik firması tarafından yapılmalır. Bu sistem düzenlemesi buharlaştırıcıyı dış ortamdaki soğuk havaya karşı yalıtır. Ancak bu sistem tasarlanırken dış ses, sahada emme hatlarının düzenlenmesi, kompresöre bakım için ulaşım ve mekan içi alan gereği gibi sorunların dikkate alınması gerekir. Ayrık Hava Soğutmalı Yoğuşturuculu Yoğuşturucusuz Su Soğutma Grupları Şekil 3- Ayrık hava soğutmalı yoğuşturuculu yoğuşturucusuz su soğutma sistem şeması Yoğuşturucusuz su soğutma sistemlerinde buharlaştırıcı ve kompresörler iç ortama yerleştirilir. Bu tip sistem buharlaştırıcıyı dış ortamın soğuk havasına karşı korur. Kompresörün içeride olması daha kolay bakım- onarım ve ses kontrolü yapılmasını sağlar. Dış ortamdaki hava-soğutmalı yoğuşturucu boyut olarak daha küçüktür, daha düşük ses seviyesine sahiptir ve ağırlık olarak benzer kapasitede hava-soğutmalı bir su soğutma grubuna göre önemli ölçüde hafiftir. AYRI YERLEŞTİRİLMİŞ BUHARLAŞTIRICI Ayrı yerleştirilmiş (ayrık) buharlaştırıcısı olan hava-soğutmalı bir su soğutma grubu çözüm müdür? Ayrık Buharlaştırıcılı Su Soğutma Grupları ve Donmaya Karşı Koruma Yukarıda tanımlandığı gibi, donma sorununun üstesinden gelmenin bir yolu, kompresörler ve hava-soğutmalı yoğuşturucu bölümü dış ortamda kalırken, soğutucunun buharlaştırıcısını ortam içine almaktır. Bu parçalar, ayrı yerleştirilen evaporatör ile Şekil 4 te gösterilen dış ortam kompresör/yoğuşturucu bölümleri arasında yer alan, sahada yapılan emme ve sıvı soğutucu borularıyla birbirine bağlanır. Şekil 4- Tipik ayrık buharlaştırıcılı hava soğutmalı su soğutma grubu sistem şeması Donma sorununu çözmek için bu sistemi kullanmak cazip gelebilir ancak, bu düzenlemenin tasarım gereklerine ve uygulamadaki hassasiyetlere dikkat edilmelidir. Soğutucu emme hattı, kompresöre soğutucu gazı ve yağlama yağını geri taşır. Sahada yerinde yapılan bu emme boru hatları kompresöre yeterli soğutucu akışı ve yağ dönüşü sağlayacak şekilde tasarlanmalı ve düzgün yapılmalıdır. Doğru tasarlanmayan ve yapılmayan emme hattı şöyle sonuçlar yaratabilir: Yetersiz Yağ Dönüşü Yağ olmazsa sıkıştırma verimi düşer ve aşırı yıpranma olur. Vidalı kompresördeki rotorların arasında sızdırmazlık için ince bir yağ tabakası gereklidir. Yağ olmazsa kompresyon verimi kötüye gider. Yağın yokluğu, düşük yağ basıncı yanlış alarmlarına, cihazın durmasına ve eğer dikkat edilmezse, vaktinden önce kompresör arızasına yol açar. Yetersiz Boyutta Emme Hattı Yetersiz boyutta bir emme hattı soğutucunun performansını düşürür ve muhtemelen soğutkanın kompresöre dönmesine yol açar. Pozitif silindir hacimli her pistonlu veya vidalı kompresörlerde sıvı dönüşü anında kompresör arızasına neden olur, zira sıvılar sıkıştırılamaz. Aşırı Boyutta Emme Hattı Aşırı boyutta bir emme hattı, borularda düşük soğutkan hızlarına neden olur. Borunun kompresöre yağı geri taşıma yeteneği soğutkan hızının bir fonksiyonudur. Hız fazla düşükse, yetersiz yağ dönüşü olacaktır. Yağ yokluğu, yukarıda açıklandığı gibi, yanlış alarmlara ve kompresör arızalarına neden olur. Emme Hattı Kayıpları Emme borusundaki her sürtünme kaybı su soğutma grubunun kapasitesinde bir kayıp demektir. Daha düşük kapasite enerji verimliliğinin de düşmesi ve enerji tüketiminin artması demektir. Ayrık buharlaştırıcı uygulamalarında emme hatlarının uzunluğu %3 e kadar bir kapasite kaybına neden olur. Bu kayıp tasarım gereklerinde genellikle hesaba katılmaz.

TEKNİK BÜLTEN Sayfa 4 Ağustos 2013 - Sayı 54 Sahada Uygulanan Emme Akümülatörü Bazı su soğutma grubu üreticileri alçak basınç tarafında sıvı soğutkan depolamak ve soğutucu devresindeki darbeleri azaltmak için sahada yapılacak özel emme toplayıcıları (akümülatör) ister. Sahada üretilen bu cihazın, ki yüzlerce metre uzunlukta olabilir, emme hattının depolama hacmini artırması beklenir. Cihaz kapalıı durumdayken emme hattında soğutucu sıvıyı tutmak için bu gerekir. Eğer toplayıcı yetersiz boyuttaysa veya gerektiği halde kullanılmamışsa soğutucu sıvı kompresörün içine çekilebilir, bu da feci bir kompresör arızasıyla sonuçlanır. Ayrık buharlaştırıcı uygulaması, soğutucu boruları ve toplayıcıya ilişkin uygun mühendislik bilgisi yanı sıra, ağırlıklı olarak yüklenicinin saha deneyimine dayanır. Eğer uygun tasarımlanmamış ve dikkatle yapılmamışsa enerji tüketimi artar ve en kötüsü donanım arızası oluşur. Uygun tasarımın sorumluluğu proje mühendisindedir, uygulamanın sorumluluğu ise tesisat mühendisindedir. Ayrık Buharlaştırıcılı Su Soğutma Grupları ve Ses Ayrık buharlaştırıcılı hava-soğutmalı bir su soğutma grubunun, Şekil 4 te daha önce gösterildiği gibi kompresörleri dış ortama yerleştirilmiştir. Bu kompresörlerden çevredeki komşulara ve bitişik binalarda oturanlara gürültü akseder. Havasoğutmalı soğutucunun işitme mesafesinde olan ibadethaneler, konut şantiyeleri, apartmanlar ve okullar hoş olmayan ses seviyelerine maruz kalırlar. Hava-soğutmalı soğutucunun ses seviyesi, ayrık buharlaştırıcılı hava-soğutmalı bir soğutucunun ses seviyesinden 20 db-a kadar daha yüksek olabilir. Bu da fark edilebilir bir rahatsızlık yaratır. YOĞUŞTURUCUSUZ SU SOĞUTMA GRUPLA- RINDA DONMA KORUNMASI VE SESİN AZALTILMASININ EN İYİ YOLU Donmadan Korunma Kompresör ve Buharlaştırıcıları İç Ortama Yerleştirmenin Yararları Yoğuşturucusuz su soğutma gruplarının buharlaştırıcı ve kompresörleri tek bir paket halinde iç ortamdadır. Böylece sistem içinde çalışan sıvı dışarıdaki soğuk havaya maruz kalmaz. Kompresör ve buharlaştırıcı donanımı, dışarıya yerleştirilmiş hava-soğutmalı bir yoğuşturucuya uzanan sıcak gaz ve sıvı hattına bağlıdır. Şekil 5 te gösterilen bu düzenleme antifriz kullanımı ile ilgili sorunları ortadan kaldırır ve başka avantajlar da sunar. Şekil 5- Ayrık hava soğutmalı yoğuşturuculu system: Tipik yoğuşturucusuz su soğutma grubu Kompresör ve evaporatörü iç ortama yerleştirmenin sonucu olarak, sahada tasarlanmış ve yapılmış emme hatları olmayacağı için donmaya karşı koruma da kendiliğinden sağlanmış olur. Yoğuşturucusuz su soğutma gruplarında, üreticinin önerdiği boru ölçü tablolarına uygun olarak boyutlandırılmış sıcak gaz ve sıvı hatları kullanılır. Emme hattı yapımı ve emme toplayıcı (akümülatör) boyutlandırması ile ilgili işler de tümüyle ortadan kalkar. Yoğuşturucusuz su soğutma gruplarında tüm emme boruları, kalite-kontrollü bir imalat sürecinde, fabrikada tasarlanır ve cihaza yerleştirilir. Bu düzenleme, verimli ve güvenilir su soğutma grubu işletmeleri için hayati önem taşıyan emme borularının sahada tasarım ve yapılmasına ilişkin soru ve kaygıları ortadan kaldırır. Kompresör ve buharlaştırıcıyı iç ortama yerleştirmek aynı zamanda soğutucunun kritik parçalarına bakım ve onarım için daha kolay ulaşım sağlar. Sesin Azaltılması Ayrık Hava-Soğutmalı Yoğuşturucunun Ses Düzeyi Hava-Soğutmalı Su Soğutma Gruplarına Göre Daha Düşüktür Ayrık hava-soğutmalı bir yoğuşturucunun dış mekandaki ses basıncı hava-soğutmalı bir su soğutma grubu ile karşılaştırıldığında, Şekil 6 da gösterildiği gibi, ses seviyesinde ciddi bir yükseliş görülür. Hava-soğutmalı soğutucular, ayrık havasoğutmalı yoğuşturuculardan yaklaşık 20 db-a kadar daha sese sahiptir. Artan ses basıncına nasıl tepki veririz? A Tablosu, hem yüksek hem alçak frekans seviyelerinde duyma değişikliklerine etki için bir kural veriyor. Hava soğutmalı su soğutma grupları 20 db-a dan yüksek ses basıncı seviyesi farkıyla, aynı kapasitedeki su soğutma sisteminin ayrık havasoğutmalı yoğuşturucusundan kesinlikle daha yüksek sese sahiptir.

TEKNİK BÜLTEN Sayfa 5 Ağustos 2013 - Sayı 54 Şekil 6- Hava soğutmalı vidalı su soğutma grubu ile ayrık yoğuşturuculu yoğuşturcusuz su soğutma grubunun ses basınç değerlerinin (db-a) karşılaştırılması Tablo A- Alçak ve Yüksek Frekansların İşitme Üzerindeki Etkileri YOĞUŞTURUCUSUZ SU SOĞUTMA GRUPLA- RININ EK YARARLARI Kompresör ve yoğuşturucunun iç ortama yerleştirilmesi donmaya karşı koruma ve sesi azaltmadan başka yararlar da sağlar. Dikkate değer diğer yararlar şunlardır: Daha Kolay Servis Hizmeti Verebilme Kompresöre dış ortam veya çatıya yerleştirilmiş su soğutma gruplarından çok daha kolay ulaşılır. Teknisyenler kompresörün yerleştirildiği mekanik odaya girerek kolaylıkla önemli soğutucu parçalarına müdahale edebilirler. Antifriz Sıvıları Gerekmez Bu özellik antifriz çözeltilerine ilişkin tehlikeleri ortadan kaldırır. Su kullanımı, antifriz çözeltisinin yüksek viskozitesi ve ısı aktarım yetersizliği ile ilişkilendirilen enerji kayıplarını yok eder. Önemli Ölçüde Daha Az Yer Kaplama Bazı ayrık buharlaşmalı 850 kw (250 ton) kapasiteli paket tip su soğutma grupları 1,5 metre genişliğindedir. CARRIER in yoğuşturucusuz 950 kw (270 ton) kapasiteli su soğutma grubu 90 cm eninde standart bir kapıdan geçebilir. Çatı Yükünü Azaltmak Yoğuşturucusuz su soğutucularla kullanılan hava-soğutmalı yoğuşturucular; işletim sıvısıyla dolu kompresörler, yoğuşturcular ve buharlaştırıcılar ile çalışan hava-soğutmalı su soğutma gruplarına göre daha düşük ağırlıktadır. Bazı 850 kw kapasiteli hava-soğutmalı su soğutma grubularının çalışma ağırlıkları 8 tonu aşar. Buna karşın, yine 250 kw kapasiteli bir sistem için boyutlanmış iki hava-soğutmalı yoğuşturucunun ağırlığı 3 tonun altındadır; yani öncekinin yarısından az. İç ortama yerleştirilmiş yoğuşturucusuz su soğutma grubu ve dış ortama yerleştirilen hava-soğutmalı yoğuşturunun yapısal çelik ve cihaz donanım maliyetleri de daha düşüktür. Düşük Profilli Hava-Soğutmalı Yoğuşturucular Mimarlar, cihazların görüş alanına girmelerini daha kolay perdeleyebilmek için dış ortam hava koşullandırma cihazlarının düşey profillerinin alçak olmasını isterler. Bazı 850 kw kapasiteli hava-soğutmalı su soğutma grubuları 250 cm yi aşan yüksekliğe sahiptir. Fakat, aynı 850 kw (250 ton) kapasiteli sistem için ayrık hava-soğutmalı yoğuşturucular 100 cm kadar bir yüksekliğe sahip. Bu ölçü hava-soğutmalı bir su soğutma grubunun profilinin yarısından azdır. Bu özellik ayrık havasoğutmalı yoğuşturucuların görüş alanından saklanmasını çok daha kolaylaştırır. Sıcak Gaz Hatlarından Artırılmış Yoğuşturucu Yüzeyi Hava-soğutmalı yoğuşturucunun amacı yüksek ısıdaki soğutucu gazın sıvı haline geçişini sağlamaktır. Sıcak gaz hattı aslında yoğuşma sürecine, soğutucu henüz yoğuşturucuya girmeden sıcak gazı soğutarak, bir bakıma yoğuşturucunun yüzey alanı verimliliği artırıyormuş gibi katkıda bulunur.

TEKNİK BÜLTEN Sayfa 6 Ağustos 2013 - Sayı 54 ANTİFRİZ ÇÖZELTİSİ OLMAMASI DAHA AZ ENERJİ KULLANIMI DEMEKTİR CARRIER in 30HXA yoğuşturcusuz su soğutma grubu donmaya karşı korunma sağlarken enerji tasarruf edebilir mi? Yoğuşturucusuz su soğutma grubunun bir avantajı, antifriz olmadan ortam ısısının soğuk olduğu koşullara koruma sağlamasıdır. Şunu bilmek önemlidir; bazı uygulamalar donma potansiyelini asgariye indirmek için uygun bir antifriz çözeltisi gerektirir. Özellikle, soğutucuda kullanılan sıcvının çıkış sıcaklığı 4,4 C (40 F) veya daha düşük sıcaklıkta ise donma korunması ve bunun için uygun yoğunlukta bir antifriz çözeltisi kullanımı gerekir. Bu işlem, su soğutma grubu soğuk çıkış sıvı sıcaklıkları sağlarken suyu ya da bir ikincil soğutkanı soğutmakta kullanılan boru-kovan türü buharlaştırıcıyı, doymuş emme ısıları sıcaklığı nedeniyle, donmadan korumak için yapılır. Ayrıca, donma hattı altında dış sıcaklığa maruz kalan soğutulmuş su borularını korumak için de antifriz çözeltileri kullanmak zorunludur. Dondurucu giriş havalarına maruz kalabilen soğutulmuş su serpantinlerini korumak için de antifriz gereklidir veya dışarıda soğuk koşullara maruz kalabilen ortamlara yerleştirilmiş klima santrallerine yerleştirilen serpantinler için de antifriz gerekir. Sıvı viskozitesini düşürerek ve antifriz sıvılarıyla ilişkilendirilen ısı aktarım katsayılarını iyilrştirerek enerji tasarruf edilebilir. Geliştirilmiş ısı aktarımı su soğutma grubunun verimini artırırken, düşük viskozite soğutulmuş su pompası enerjisini azaltır. Sistem enerjisi göz önüne alındığında her iki faktör de çok arzu edilebilir sonuçlar sunar. Etilen glikole ilişkin toksisite sorunları, propilen glikol gibi daha az toksik antifriz çözeltileri seçilmesine neden olur. Çoğu tasarımcı, soğuk iklim sistemleri için %40 a kadar konsantre antifriz çözeltileri seçer. Daha yüksek konsantrasyonlar, viskozite ve ısı aktarımı kayıpları nedeniyle enerjiye olan talebi yükseltir. B Tablosu, 6,6 C (44 F)/12,2 C (54 F) Çıkış/Giriş su sıcaklıkları ile ve 35 C (95 F) ortam sıcaklığında 850 kw (250 ton) yüke ayarlanmış hava-soğutmalı soğutucuya %40 propilen glikol çözeltisini eklemenin etkisi gösterilmiştir. Not: Antifriz çözeltisi kullanıldığı zaman gerekli kapasiteyi sağlamak için oldukça daha büyük bir su soğutma grubu gerekir. Tablo B- %40 Propilen Glikol Antifrizli Eriyik Kullanımının Hava Soğutmalı Su soğutma grubu Verimi Üzerindeki Etkileri LEED Sertifikasyonu almak isteyen projeler, yoğuşturucusuz soğutucuları tercih ederek enerji maliyetlerini düşürebilme yeteneğini; aynı zamanda su soğutma grubu soğuk ortam ısılarından korumanın uygun bir yolunu sağlamayı değerlendireceklerdir. Antifriz konulmuş hava-soğutmalı vidalı bir su soğutma grubu ile fabrikada eşleştirilmiş hava-soğutmalı yoğuşturuculu, taze su kullanan yoğuşturucusuz bir su soğutma grubunu karşılaştırmak bu yararın boyutlarını ortaya çıkarıyor. Eğer 850 kw (250 ton) kapasiteli yoğuşturucusuz bir su soğutma grubu sistemi için yıllık enerji giderleri değerlendirilirse önemli enerji tasarrufları yapılabilir. CARRIER in (Hourly Analysis Program- HAP) Saat Başı Analiz Programı kullanılarak, Indianapolis te tipik 2 katlı bir lise binasının sağladığı enerji tasarrufu Şekil 7 de gösterilmiştir. Şekil 7- %40 antifiz eriyikli hava soğutmalı su soğutma grubu ile taze sulu yoğuşturucusuz su soğutma grubu için yıllık işletme maliyetleri

TEKNİK BÜLTEN Sayfa 7 Ağustos 2013 - Sayı 54 Bu örnekte, su soğutma grubu, hava-soğutmalı yoğuşturucu ve soğutulmuş su pompaları için %20 bir enerji tasarrufu gerçekleştirilebilir. Bu tasarruf daha fazla LEED puanı alınmasına ve C0 2 gibi yeşil ev gazlarının azalmasına katkı yapar. Bugün enerji tüketiminde düşüşler, gelecek nesillerin yararlanabilmeleri için kaynakları muhafaza etmek arzusunu gösterir. İç ortamda yerleşik yoğuşturcusuz bir su soğutma grubu, dış ortama yerleştirilecek bir buharlaşmalı yoğuşturucuyla birleştirerek daha fazla enerji tasarrufu elde edilebilir. Bu tip yoğuşturucu; yoğuşturucu serpantinleri, düşük sesli akustik fanlar, su haznesi, püskürtme memesi, küçük bir püskürtme pompası ve gerekli kontrolleri içerir. Sistem, suyun buharlaşmasıyla soğutucu sıvının ısısını düşürmek için püskürtülen su sisini kullanır. Buharlaşma, genellikle dışarıdaki kuru termometre sıcaklığından daha düşük olan dışarıdaki yaş termometre sıcaklığına göre oluşur. Bu durum, daha düşük soğutucu sıvı sıcaklığı, daha düşük sistem basıncı ve daha az enerji tüketimi sonuçlarını getirir. Bu inceleme, ayrık havasoğutmalı yoğuşturucu kullanılan uygulamalara odaklanmıştır. Ancak, bu alternatif tip ayrık yoğuşturcuların enerji tasarruf potansiyelini teslim etmek de gerekir. CARRIER İN 30HXA YOĞUŞTURUCUSUZ SU SO- ĞUTMA GRUBU PROJE İÇİN DOĞRU BOYUT CARRIER in 30HXA su soğutma grubu ve eşlenmiş hava-soğutmalı yoğuşturucu çok geniş bir uygulama alanı sunar. 30HXA 91 cm Eninde Standart Bir Kapıdan Geçebilir CARRIER in 30HXA su soğutma grubu, 91 cm eninde standart bir kapıdan rahatlıkla geçer ve kurulum kolaylaşır, montaj maliyeti düşer (Şekil 8). Şekil 8- Çok ince olan Carrier 30HXA Su soğutma grubu 91 cm standart kapıdan geçebilir. Ayrık Buharlaştırıcılara Göre Daha Az Yer Kaplar Kapalı alan fiyatlarının zirve yaptığı dönemde, bir bina sahibi kiralayabileceği bir alanı niye bir makineye bırakmak ister mi? 30HXA su soğutma grubunun eni bugün pazarda mevcut benzer kapasitede ayrık buharlaştırıcılı sistemlerinden önemli ölçüde daha küçüktür (Şekil 9). Şekil 9- Carrier 30HXA su soğutma grubu ile 850 kw (250 ton) kapasiteli ayrık buharlaşmalı su soğutma grubunun kapladıkları alanların karşılaştırılması

TEKNİK BÜLTEN Sayfa 8 Ağustos 2013 - Sayı 54 Alçak Profilli Hava-Soğutmalı Kondansatör 850 kw (250 ton)luk hava-soğutmalı bir su soğutma grubu ile karşılaştırıldığında, özellikle CARRIER in 30HXA yoğuşturcusuz su soğutma grubu ile eşlenmiş hava-soğutmalı yoğuşturucu yarı yüksekliğinden daha azdır (Şekil 10). Şekil 10- Bir hava soğutmalı su soğutma grubu ile Carrier 30HXA su soğutma grubunun profillerinin karşılaştırılması Şekil 12- Carrier 30HXA yoğuşturucusuz su soğutma grubu Geniş Kapasite Aralığı CARRIER in 30HXA su soğutma grubu, her türlü iş gereklerini karşılayabilecek, 250 kw (70 Ton) ile 955 kw (270 Ton) arasındaki kapasitelerde sağlanabilir. İki veya daha fazla su soğutma grubunun birleştirilmesi ile soğutma tesis kapasitesi daha da artırılabilir. SONUÇ AYRIK BUHARLAŞMALI SU SOĞUTMA GRUP- LARINA GÖRE YOĞUŞTURUCUSUZ SU SO- ĞUTMA GRUPLARI BİRÇOK YARAR SUNUYOR CARRIER in 30HXA yoğuşturucusuz su soğutma grubu (Şekil 12), ayrık buharlaşmalı su soğutma grubu ile karşılaştırıldığında mükemmel donma koruması ve ses seviyesinin azaltılmasının ötesinde daha birçok yarar sağlar. ÖZET Yoğuşturucusuz Su Soğutma Gruplarının Sağladığı Yararlar: Donmaya karşı daha kolay koruma Dış ortamda daha düşük ses seviyeleri Yoğuşturucu fan opsiyonuyla daha da düşük ses seviyeleri. İç ortamda daha az yer kaplama alanı. Dış ortamda 109 cm kadar inebilen alçak profil. Fabrikada test edilmiş emme boruları. Daha düşük montaj maliyeti harici ses duvarı gerektirmez. CARRIER in 09AZ yoğuşturucuları ile dolu muhafazası gerekmez. Azalan çatı yükü ve inşaat maliyeti. Mekan içi cihazlar için daha kolay bakım. Binaya daha kolay sığması. Daha az enerji kullanımı LEED Sertifikasyonuna katkı sağlıyor.