GÜN IŞIĞI İLE DOĞAL AYDINLATMA & GÜN IŞIĞI TÜPÜ AYDINLATMA SİSTEMİ E nerjinin günümüzde büyük bir öneme sahip olması, enerji verimliliği ve sürdürülebilirlik konularını ön plana çıkarmış olup, bu konular üzerine geniş çaplı çalışmalar yapılmaktadır. Sürdürülebilirlik kavramı, ilk kez 1987 yılında; "Günümüz ihtiyaçlarının, gelecek kuşakların ihtiyaçlarını karşılama olanaklarından fedakarlık yapılmaksızın, karşılanabilmesi süreci" olarak tanımlanmıştır. Bu tanım enerji kaynaklarının bilinçli tüketilmesi, yenilenebilir enerji kaynaklarının etkin bir biçimde kullanımını, çevreye saygılı yaklaşımların gerekliliğini ve bununla birlikte gelecek nesiller için gerekli olan enerjiyi bugün tüketmeden kuşaklar arası enerji kullanım dengesinin gerekliliğini ifade etmektedir. Enerji Verimliliği ise; Binalarda yaşam standardı ve hizmet kalitesinin, endüstriyel işletmelerde ise üretim kalitesi ve miktarının düşüşüne yol açmadan enerji tüketiminin azaltılması olarak tanımlanmıştır. Bu tanım ise aynı işi gerçekleştirmek için daha az enerji kullanmayı ifade eder. Enerji verimliliğinin; insan sağlığı, çevre ve ekonomi başlıklarıyla birlikte incelenmesi önemini daha da artırmaktadır. Enerji verimliliği çalışmaları ile enerji tüketimlerinin azaltılması ve sürdürülebilirliğin sağlanmasında, toplam enerji tüketiminin büyük bir bölümünü oluşturan aydınlatma büyük önem taşımaktadır. Aydınlatmaların neden olduğu tüketim, konutlarda %28, servis sektöründe %48, endüstride %16 ve dış ortamda %8 olduğu belirtilmektedir. Dolayısıyla yapıların iç mekanlarında teknolojik, gelişmiş Gün Işığı Aydınlatma Sistemlerini kullanılması yapılarda enerji tüketimine ciddi katkılar sağlamaktadır. % 60 50 40 30 20 10 0 Aydınlatmada Enerji Tüketimi Oranları
Gün Işığı ile Doğal Aydınlatma ve Faydaları Gün Işığı Aydınlatması; günün aydınlık olduğu saatler içerisinde güneşin doğuşundan batışına kadar olan süre- doğal gün ışığından maksimum faydalanarak, aydınlatılmak istenen mahalde doğal aydınlatmanın sağlanması olup, bununla birlikte yapay aydınlatmaların neden olduğu enerji tüketiminin minimize edilmesinde büyük katkı sağlamaktadır. Gün Işığı ile Doğal Aydınlatmanın uygulandığı mekanlarda yapılan analizler, doğal aydınlatmanın insanlar üzerindeki etkilerini açıkça göstermektedir. Gün Işığı ile Doğal Aydınlatmanın Faydaları; 1. Enerji Tasarrufu ile Enerji Verimliliği ve Sürdürülebilirlik Sağlar; Gün Işığı ile Doğal Aydınlatma, günün aydınlık olduğu saatlerde güneş olmasa bile aydınlatmaya katkı sağlar. Bu da yapay aydınlatmaların günde ortalama 6-10 saat arasında kapalı olması anlamına gelmektedir. Örnek vermek gerekirse; 40 watt gücünde 30 ampulün gün içerisinde 8 saat kullanıldığı bir mekanda Gün Işığı ile Doğal Aydınlatma uygulanırsa günde toplam 9,6 kw, ayda 288 kw ve yılda toplam 3.456 kw enerji tüketimi engellenmiş olacaktır. Bununla birlikte elektrik enerjisi üretiminde kullanılan fosil yakıtların neden olduğu CO₂ salımı da, enerji tüketiminin azalmasıyla doğru orantılı olarak azalacaktır. Enerji tasarrufu, daha az elektrik üretimi ve daha az fosil yakıt kullanımı anlamına gelmektedir. Avrupa da uygulanan ve yakın zamanda ülkemizde de uygulanmaya başlayacak olan CO₂ ticareti de oldukça önem kazanmıştır. Kısaca CO₂ ticareti, bir işletme emisyon hakkı olan miktardan daha az emisyon yaptığında aradaki farkı kredilendirip, hakkından daha fazla emisyon yapan diğer bir işletmeye ya da devlete satabilecektir. Avrupa da 1 ton CO₂ 1 kredi ve bedel olarak 24 euro dur. Aydınlatmalarda yapılacak enerji tasarrufu, CO₂ emisyonunda önemli bir düşüş sağlayacaktır. 2. Soğuk Aydınlatma ile Soğutma Yüklerini Düşer; Yapay aydınlatma armatürleri kullanıldığı ortamda ısı yükü oluşturur. Dolayısıyla mahalde oluşan ısı nedeniyle soğutma ihtiyacı artar. Bu durumda klima ünitelerinin fazla çalışması ve enerji sarfiyatı anlamına gelmektedir.
Soğuk aydınlatma yapılan ortamlarda ısı yükü oluşmaz. Bu da klima sistemlerinin daha az çalışarak daha çok enerji tasarrufu sağlanması anlamına gelmektedir. 3. İnsanlar Üzerinde Olumlu Psikolojik ve Fizyolojik Etkiler Yaratır; Gün Işığı yaşamın temel gereksinimidir. Yapılan araştırmalar Gün Işığı ile Doğal Aydınlanan mahallerde zaman geçiren insanlarda, depresyon, uyku düzensizliği, tedirgin ve gergin ruh hali gibi sağlık problemlerinin azaldığı görülmüştür. Ayrıca mutluluk hormonları olan serotonin ve enderforfinin daha fazla olduğuna rastlanmış, gün ışığı etkisinde kalan insanların psikolojik sorunlardan daha uzak olduğu gözlemlenmiştir. 4. Ofislerde Çalışan Personelin Performansını Artırır; Ofislerde, çalışan personelin performanslarının %15-20 oranında arttığı, viziteye çıkma sürelerinin kısaldığı, psikolojik olarak daha rahat çalışan personelin yaptığı işlerde daha başarılı olduğu gözlemlenmiştir. Bu da personelin çalıştığı şirkete finansal kazanç olarak dönmektedir. 5. Okullarda, Öğrencilerin Başarı Oranını Artırır; California, Washington ve Colorado da bulunan 3 okulda toplam 21.000 öğrenci üzerinde yapılan testlerde, Gün Işığı ile Doğal Aydınlanan sınıflarda öğrencilerin başarıları, matematik testlerinde, %10-20, okumada, %18-26 oranlarında arttığı gözlemlenmiştir. Bununla birlikte öğrencilerin dikkatlerini daha kolay ve daha uzun süreli sağladığı, psikolojik olarak daha rahat oldukları da analizler sonucu ortaya çıkmıştır. 6. Servis Sektöründe Satış Oranlarında Artış Sağlar; Perakende satış sektöründe satış oranlarının arttığı gözlemlenmiştir. ABD de bir Alışveriş Merkezinde yapılan analizler sonucu Gün Işığı ile Doğal Aydınlatılan 1 mağazada satış oranı, yapay aydınlatma ile aydınlatılmış 11 mağazaya göre %28 oranında artış göstermiştir. 7. Sanayide ve Endüstriyel Tesislerde Kalite Artışı Sağlar; Endüstride Gün Işığı ile Doğal Aydınlatma ile işçilerin dikkati artmış, dolayısıyla hata ve kaza oranları düşmüş, verimlilik ve üretkenlik artarak finansal kazanç doğru orantılı olarak artış göstermiştir.
Gün Işığı Tüpü Aydınlatma Sistemi Gün Işığı Tüpü Aydınlatma Sistemi; dış ortamdan Gün Işığını kontrollü bir şekilde alarak iç mekanlara taşıyan ve yayan, gün ışığının dezavantajlarını, yapısı sayesinde avantajlı hale getirerek konforlu aydınlatmayı sağlayan teknolojik bir sistemdir. Sararma dayanımı, ısı kazancını önlemesi, UV dayanımı, sera etkisi yaratmaması, basit bir yapıya sahip olması ve işletme giderlerinin yok denecek kadar az olması gibi özellikleri, diğer doğal aydınlatma çözümlerinin önünde yer almasını sağlar. Enerjinin, günümüzün en önemli konusu ve problemi olması, enerji kaynaklarının tüketimle birlikte azalması, fiyatların ise bu doğrultuda oldukça artması, yenilenebilir ve sonsuz enerji kaynaklarını kullanmamızı zorunlu hale getirmiştir. Hele ki Dünya da enerjinin büyük bir kısmını tüketen aydınlatma konusunda, Gün Işığı ile Doğal Aydınlatmaya yönelmek bugüne ve geleceğimize olan sorumluluğumuzdur. Bu sorumluluğun bilincinde olan FORM Endüstri Tesisleri Türkiye de ilk kez Gün Işığı Tüpü Aydınlatma Sisteminin üretimini Ankara'da bulunan fabrikasında gerçekleştirmiştir. Bu üretim ile yurt dışından getirilen, maliyetleri yüksek ve bu nedenle geri dönüş süreleri uzun olan teknoloji, ilk yerli üretim olan SUNVIA Gün Işığı Tüpü Aydınlatma Sisteminin Form Endüstri Tesisleri tarafından üretilmesi ile hem ülke ekonomisine katkı sağlanmış hem de son kullanıcıya daha düşük maliyetlerde sunulmaya başlanmıştır. Dolayısıyla gün ışığının avantajlarının yanı sıra enerjiden tasarruf edilirken geri dönüş sürelerinde kabul edilebilir sürelere gelmiştir. Sunvia Gün Işığı Aydınlatma Sistemi alışveriş merkezleri, fabrikalar, ofisler, depolar ve bireysel kullanımlarda, yani aydınlatmanın ihtiyaç duyulduğu her alanda tercih edilmektedir.
Mağaza Çatı Görüntüsü Çatı Kubbe Görüntüsü Mağaza Uygulaması Hangar Uygulaması Çalışma Prensibi Gün içerisinde (güneşin doğuşundan batışına kadar geçen süre) dış ortamda bulunan özel kubbe gün ışığını toplar. Sistem içerisine giren gün ışığı yüksek yansıtma özelliğine sahip yansıtıcı tüpe gelir. Bu tüp içerisinde ışık belli bir sayıda yansıma yapar. Sistemin çıkış noktası olan Lens, tüpten yansıyarak gelen ışığı homojen olarak aydınlatılmak istenen mahale dağıtır.
Sistemi oluşturan 3 temel parça bulunur. 1. Akrilik Kubbe; sistemin dışarıda bulunan kısmıdır. Kubbe gün ışığını toplayan, mukavemeti ve sararma dayanımı yüksek, yüksek ışık geçirgenliğine sahip özel bir malzemeden üretilmektedir. 5 mm et kalınlığında olan kubbe %95 ışık geçirgenliğine, 5,1 W/m²C ısı iletim katsayısına sahiptir. 12 Kj/m² darbe mukavemetine dayanımlı olup farklı yağış şekillerine, sert darbelere karşı direnç gösterebilmektedir. 2. Yansıtıcı Tüp; kubbeden sistem içerisine giren doğal gün ışığı, gümüş-alüminyum alaşımından mamul, %99 yansıtma özelliği taşıyan, UV dayanımlı tüpe gelir. Yansıtıcı yüzeylerde ışığın yansıması prensibiyle çalışan bu tüpte gün ışığı, yüksek yansıtma özelliğine sahip tüpte yol alır. Standart 125 cm ve 60 cm boyuna sahip tüpler kurulum yapılacak mahalin yüksekliğine bağlı olarak ayarlanabilir. 3. Lens (Difüzör); Lens, sistemin çıkış noktası olup, aydınlatılacak mahalde, homojen bir ışık dağılımı elde edilmesini sağlar. Yüksek ışık geçirgenliğine sahiptir. Elektrostatik yüklemelere karşı iyi derecede yalıtım özelliği taşımaktadır. UV ışınımına son derece dayanıklı olan SUNVIA Lensleri güneş altında uzun yıllar kullanılabilmektedir. Mahalde istenen ışık dağılımına göre prizmatik ve lineer yüzey yapısına sahip olan tipleri bulunmaktadır. Mimari yapıya uyum sağlaması açısından kare ve yuvarlak lensler kullanılabilmektedir.
Sistemin performansı dış ortamın aydınlık düzeyiyle bağlantılıdır. Açık, güneşli bir havada sistem performansı yüksektir. Mahalin yüksekliği, akrilik kubbenin yerleştirileceği alanın yönü, sistemde kullanılan yansıtıcı tüpün uzunluğu sistem performansını doğrudan etkilemektedir. Genellikle çatıya montajı yapılan kubbenin yönü, (duruma göre bina cephesine, bahçeye de montaj yapılabilmektedir) güneşin doğuşundan batışına kadar geçen sürede gün ışığını sağlıklı alabileceği ( güney cephe olması sağlıklıdır), çevresinde gölgelemeye neden olacak bina ağaç vs. olmayan bir alana yapılmalıdır. Kurulumda kubbe yönü ve montaj yapılacak alanın doğru belirlenmesi, içeride elde edilecek ışık verimini artıracaktır. SUNVIA Gün Işığı Tüpü Aydınlatma Sistemi, değişik kullanıcı gruplarına çözüm sağlanabilmesi açısından farklı modeller ve ek aksesuarlara sahiptir. MODEL ÇAP(mm) ALAN (m²) EŞDEĞER GÜÇ (watt) SV_250 250 20-25 150 SV_350 350 30-35 250 SV_550 550 40-45 400 SV_900 900 50-60 700 Kullanım Alanları SV_250 : Ofis, Banyo, Koridor, Antreler, Odalar, Mutfaklar, Yatak Odaları, Çamaşır Odaları, Bireysel Garajlar SV_350 : Ofis, Koridor, Odalar, Depolar, Kütüphane, Sınıflar, Mağazalar SV_550 : Mağazalar, Marketler, Konferans Salonları, Okullar, Ofisler, Sosyal Tesisler, Orta Ölçekli Garajlar, Depolar SV_900 : Fabrikalar, Büyük depolar, Fuar alanları, Konferans Salonları, Alışveriş Merkezleri, Otoparklar, Spor Tesisleri
Aksesuarlar; SUNVIA Gün Işığı Tüpü Aydınlatma Sistemi kullanıcıların ihtiyaçlarına göre her geçen gün geliştirilmekte ve aksesuarlarla ürün kullanım alanı zenginleştirilmektedir. Işık Kesici (Dimmer); ışık ayarının yapılması, gün içerisinde ışığın kesilmesi gereken alanlarda (konferans ve toplantı salonları, test odaları gibi) kullanılır. Dirsek; bazı mimari yapılarda yansıtıcı tüp, önünde bulunan bazı engellerden dolayı düz bir şekilde uygulanamaz. Bu gibi durumlarda dirsekler kullanılarak sistem uygulaması yapılabilmektedir. Dolayısıyla yapılarda kurulabilmektedir. sistem farklı mimari Çatı kaideleri; kubbelerin monte edildiği çatılar düz ya da eğimli olabilmektedir. Çatı eğimi mimariye göre farklılık gösterebilir. Bu durumda montaj kolaylığı sağlanması açısından eğimli çatı kaideleri kullanmak montajı kolaylaştıracaktır.
Işık Kesici; havanın kararmasıyla ünitelerden alınan ışık değerlerinin düşmesi ile, Sunvia içine yerleştirilmiş olan tasarruflu ampul devreye girerek aydınlatma sağlar. Dolayısıyla ekstra bir aydınlatma sistemine gereksinim olmadan Sunvia ile hem gündüz hem de akşam aydınlatma sağlanır. Çatı Üstü Uzatma Tüpleri ; Gölgelenme faktörünün oluşabileceği uygulamalarda çatı üzerinde kubbeyi yükselterek güneş ışınlarından faydalanmayı sağlayan aksesuarlardır. Her çap ve modele uygun uzatma tüpleri imal edilebilmektedir.
Gün Işığı Tüpü Aydınlatma Sistemini Uygulayan Bazı Yeşil Firmalar;