ÖĞRETİM ÜYESİ YETİŞTİRME PROGRAMI (ÖYP) 7 K A S I M 2 0 1 2 ARAŞTIRMALAR KOORDİNAT Ö R L ÜĞ Ü TOPLANTI GÜNDEMİ PROGRAMLARIN TANITIMI SÜREÇLERİ İLE İLGİLİ GELİŞMELER ÖYP KOORDİNATÖRLERİNDEN BEKLENENLER ÖYP ÖĞRENCİLERİNİ YÖNLENDİRİRKEN VURGULANMASI GEREKEN NOKTALAR 1 1
Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı (ÖYP) ÖYP, ülkemizin giderek artan öğretim üyesi gereksinimini karşılayabilmek amacıyla 2001 yılında 5 üniversitenin işbirliğiyle ve DPT nin (Kalkınma Bakanlığı) desteğiyle ODTÜ de başlatılmıştır. 2 Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı (ÖYP) Halen üniversitemizde ÖYP kapsamında devam etmekte olan programlar: ÖYP-DPT/KALKINMA BAKANLIĞI (2001-2015?) ÖYP-Avrasya (2004) ÖYP-KKTC (2007) (2010) 3 2
ÖYP-DPT ÖYP-DPT mezunlarının sayısı 315 dir. ÖYP-DPT de 2012 yılı Ekim ayı itibariyle 43 Üniversite ve programa devam eden 379 öğrenci bulunmaktadır. 2010 yılından itibaren ÖYP-DPT kapsamında yeni öğrenci alınmamıştır. Yeni alımlar kapsamında yapılmaktadır. 4 ÖYP-DPT Çerçeve protokol ODTÜ ÖĞRENCİ 35. Madde ÖYP ÜNİVERSİTESİ Kısa Süreli Yurt Dışı Seyahatler (en fazla 3 ay) Kısa Süreli Yurt İçi Seyahatler Uzun Süreli Yurt Dışı Seyahatler 6-12 ay Yıllık Proje Desteği Teçhizat, Sarf, Yazılım Kalkınma Bakanlığı 5 3
ÖYP-DPT İstatistiksel Veriler Programda en çok öğrencisi bulunan üniversiteler: Yüzüncü Yıl Üniversitesi (58) Atatürk Üniversitesi (42) Selçuk Üniversitesi (27) Kocaeli Üniversitesi (24) Akdeniz Üniversitesi (23) Zonguldak Karaelmas (22) Diğer üniversitelerin öğrenci sayıları 15 ten azdır. 6 Öğrencilerin Enstitülere göre Dağılımı (ÖYP-DPT) Enformatik Enstitüsü 3% Uygulamalı Matematik Enstitüsü 1% Sosyal Bilimler Enstitüsü 45% Fen Bilimleri Enstitüsü 51% 7 4
Öğrencilerin Statüsü (ÖYP-DPT) Bütünleşik Doktora 24% Bilimsel Hazırlık 1% Y.Lisans 9% Doktora 66% 8 ÖYP BÜTÇESİ (ÖYP_DPT) DPT araştırma görevlileri programda bulundukları süre boyunca yaklaşık 45.000 TL ile desteklenmektedir. Bu desteğin 2015 yılı sonuna kadar sürmesi beklenmektedir. 9 5
BÜTÇE KULLANIMI (ÖYP-DPT) Proje Bütçesini Kullanma Şekli: Proje destek miktarı teçhizat, yazılım, sarf-hizmet ve saha çalışması kalemlerinde olmak üzere toplam 45.000 TL dir. 2012 yılında ÖYP bütçesi, seyahat harcamaları dışında, bireysel projeler için 6.500 TL tez danışmanı payı, 1.500 TL EABD payı olmak üzere toplam 8.000TL olarak belirlenmiştir. Bunun yanı sıra, bütünleşik projeler için bütçe 7.500 TL tez danışmanı payı ve 1.500 TL EABD payı olmak üzere toplam 9.000 TL olarak tespit edilmiştir. Bütünleşik proje, bir veya birden fazla tez danışmanı ve en az iki araştırma görevlisi ile oluşturulabilir. ÖYP-DPT SEYAHAT YÖNERGESİ kapsamında bütçe kullanılır. 10 ÖYP - KKTC 2007 yılında ODTÜ ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Yükseköğretim Planlama, Denetleme, Akreditasyon ve Koordinasyon Kurulu (YÖDAK) arasında imzalanan protokole dayanmaktadır. T.C. Dışişleri Bakanlığı, Kıbrıs İşleri Başmüşavirliği tarafından desteklenmektedir. Programa devam eden öğrenci sayıları: Doğu Akdeniz Üniversitesi 2 öğrenci Girne Amerikan Üniversitesi 5 öğrenci Lefke Avrupa Üniversitesi 9 öğrenci Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi 5 öğrenci 11 6
ÖYP - KKTC Kaynak Aktarımı, ÖYP Giderleri ve Harcamalar KKTC ÖYP öğrencileri, Mayıs 2011 de yayınlanan KKTC ÖYP Öğrencilerine Sağlanacak Desteklere İlişkin Esaslar çerçevesinde desteklenirler. Sağlanan destek miktarı ve koşulları ÖYP-DPT ile aynıdır. Burslu öğrenci statüsündedirler. 12 ÖYP - AVRASYA 2004 yılında başladı. Eylül 2003 tarihinde ODTÜ ile birlikte 14 Avrasya ülkesi üniversitesinin imzaladığı Orta Asya ve Kafkasya Araştırma Alanı için İşbirliği Bildirgesi ne dayanmaktadır. 2012 itibariyle: 3 Üniversite ve programa devam eden 14 öğrenci Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesi (10) Bakü Devlet Üniversitesi (3) Hazar Üniversitesi (1) 13 7
ÖYP - AVRASYA TİKA tarafından sağlanan maddi destek 2011 yılında sona erdirilmiştir. Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesi öğrencileri kendi üniversitelerinden maaş almaktadır. Milli Eğitim Bakanlığı ve TÜBİTAK tarafından yabancı uyruklu öğrencilere sağlanan öğrenci bursundan yararlanabilmektedirler. Proje ve seyahat destekleri bulunmamaktadır. Burslu öğrenci statüsündedirler. 14 2010 yılından itibaren YÖK tarafından yayımlanan Öğretim Üyesi Yetiştirme Programına İlişkin Esas ve Usuller e göre yürütülmektedir. Esas ve Usuller de son güncelleme Temmuz 2012 de yapılmıştır. Öğrenciler önce YÖK tarafından yayımlanan ÖYP Üniversitelerine başvurarak kadro almakta, kadro alan Araştırma Görevlileri lisansüstü eğitim için üniversitelere başvurmaktadır. (ÖYP puanı ile) 2012 Güz Döneminde alınan 35 öğrenciyle birlikte ÖYP- YÖK de 181 öğrenci bulunmaktadır. 15 8
Kadroların belirlenmesi Her yıl Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ile ÖYP araştırma görevlisi kadroları belirlenir. Kadroların yükseköğretim kurumlarına dağılımı Yükseköğretim Kurulunca yapılır. Yükseköğretim kurumları ÖYP kapsamında atamak istedikleri araştırma görevlisi kadrolarına ilişkin özel şartları belirleyip YÖK e bildirir. 16 Yabancı Dil Eğitimi Yabancı dil puanı 65 in altında olan ÖYP araştırma görevlileri, merkezi yerleştirme sistemi ile YÖK ün belirlediği yurtiçindeki yükseköğretim kurumlarına altı ay süreyle dil eğitimi almak üzere yerleştirilir. Her yıl üniversitemiz Yabancı Diller Yüksek Okulu na bu kapsamda ÖYP araştırma görevlileri yerleştirilmektedir. Altı aylık yabancı dil eğitimini tamamlayan ÖYP araştırma görevlileri, kadrolarının bulunduğu yükseköğretim kurumlarına dönerler. 17 9
Lisansüstü Eğitim Kontenjanları ve Yerleştirme Yükseköğretim kurumları, lisansüstü eğitim verebilecekleri anabilim dallarını, bu anabilim dallarındaki öğretim üyesi sayılarını, eğitim öğretim ve araştırma altyapılarını, ÖYP dışı lisansüstü öğrenci sayısı ve ÖYP kapsamında lisansüstü eğitim vermeyi planladıkları araştırma görevlisi sayılarını YÖK e bildirir. 18 Lisansüstü Eğitim Kontenjanları ve Yerleştirme YÖK Yürütme Kurulu kararı ile ÖYP kapsamında desteklenecek lisansüstü programlar ile kontenjanları belirlenir. Belirlenen kontenjanlara başvuracak adaylarda aranacak asgari şartlar (mezuniyet alanı, ALES ve yabancı dil) Yükseköğretim kurumlarınca belirlenir. Lisansüstü eğitim kontenjanlarına yerleştirmeler adayların ÖYP puanı esas alınarak yapılır (2013 den itibaren YÖK tarafından merkezi sistemle yerleştirme yapılacaktır). 19 10
Lisansüstü Eğitim Kontenjanları ve Yerleştirme Yabancı Dil Sınav puanı 65 ve üzeri olan ÖYP araştırma görevlileri, YÖK tarafından yerleştirildikleri ÖYP lisansüstü programlarına kayıt yaptırdıktan sonra, YÖK Yürütme Kurulu kararı ile ilgili yükseköğretim kurumlarında görevlendirilirler. 20 İngilizce Eğitimi 30 Kasım 2010 tarihli Senato Kurulu kararıyla, ODTÜ İYS koşulunu sağlamayan ÖYP öğrencilerinden: KPDS den 70-85 aralığında notla kabul edilenlerin ENG 102 ve ENG 211 kredisiz dersleri almaları, KPDS den 86 ve üstü notla kabul edilenlerin ENG 211 kredisiz dersini almaları, Programa kabulden sonra İYS sınavına girerek yeterli not alanların yukarıdaki derslerden muaf olmaları kabul edilmiştir. 21 11
Öğrenim Süresi ÖYP araştırma görevlilerinin öğrenim süreleri Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği nde belirlenen normal öğrenim süreleridir. (Yüksek Lisans için 4 dönem, Doktora için 8 dönem, Lisans Sonrası Doktora için 10 dönem) Ek süre ve bilimsel hazırlık boyunca ÖYP kapsamında verilen desteklerden yararlanılamaz. 22 Danışman Atanması ve Tez İzleme Komitesi ÖYP araştırma görevlilerine, bağlı oldukları enstitü tarafından bir danışman görevlendirilir. Danışman, her yarıyıl sonunda araştırma görevlisi hakkında hazırlayacağı değerlendirme raporunu enstitüye sunar. Bu raporlar düzenli olarak öğrencinin mecburi hizmet yükümlüsü olduğu yükseköğretim kurumuna gönderilir. 23 12
Danışman Atanması ve Tez İzleme Komitesi ÖYP araştırma görevlileri, mecburi hizmetle yükümlü bulundukları yükseköğretim kurumlarına yılda bir kez bilgilendirme amacıyla rapor sunmakla yükümlüdür. Tez aşamasına geçen ÖYP araştırma görevlileri, tez danışmanının olumlu görüşü ve YÖK Yürütme Kurulu kararı ile atandıkları yükseköğretim kurumunda tez çalışmalarını yürütebilirler. 24 Kaynak Aktarımı, ÖYP Giderleri ve Harcamalar YÖK Yürütme Kurulu tarafından uygun görülen tutarlar, ilgili yükseköğretim kurumu bütçesine aktarılır. Bu miktarlar aşağıdaki gibidir: Proje (TL) Seyahat (TL) Yüksek Lisans 10.000 10.000 Doktora 10.000 20.000 Bütünleşik Doktora 20.000 30.000 25 13
Kaynak Aktarımı, ÖYP Giderleri ve Harcamalar Kaynak aktarımı yapılabilmesi için; ÖYP araştırma görevlilerinin, 2547 sayılı Kanunun 35. maddesi kapsamında görevlendirilmiş olması, ÖYP araştırma görevlisinin atandığı bölüm/anabilim dalı ile lisansüstü eğitim yaptığı bölüm/anabilim dalının aynı olması, (Yürütme Kurul Kararı ile farklı bölümde lisansüstü eğitim yapmasına izin verilenler hariç) gerekir. 26 ÖYP BÜTÇESİ (YÖK) ÖĞRENCİ BÜTÇESİ SEYAHAT Y.Lisans 10.000 TL Doktora 20.000 TL Büt. Doktora 30.000 TL PROJE Y.Lisans 10.000 TL Doktora 10.000 TL Büt. Doktora 20.000 TL Kısa Süreli Yurtdışı/Yurtiçi (Yılda max. 15 gün) Teçhizat Sarf Hizmet Yazılım Bakım- Onarım 27 14
Kaynak Aktarımı, ÖYP Giderleri ve Harcamalar Proje Giderleri: Lisansüstü eğitim için gerekli alımlar, temel ofis ekipmanları, sarf malzemeleri, makine-teçhizat ve hizmet alım, bakım ve onarım harcamaları (tez çalışmaları ile eğitim programı kapsamında yapılacak diğer ödemeler dahil) Seyahat Giderleri: ÖYP araştırma görevlilerinin ve bunların danışmanlarının yılda 15 günü aşmayacak şekilde yurtiçi ve yurtdışı bilimsel amaçlı toplantılara katılımı (6245 sayılı Harcırah Kanunu uyarınca yapılan ödemeler ile ÖYP araştırma görevlisinin danışmanları için ÖYP kapsamında yapılacak diğer ödemeler dahil) 28 Kaynak Aktarımı, ÖYP Giderleri ve Harcamalar Seyahat ve proje bütçeleri arasında aktarma yapılamaz. Bu kapsamda yükseköğretim kurumlarına aktarılan tutarlardan, kullanılmayanlar, YÖK ün ilgili hesaplarına iade edilir. 2010 yılından önce ÖYP ye dahil olan araştırma görevlilerine YÖK tarafından kaynak aktarımı yapılmaz. 29 15
Öğrencilerin Enstitülere göre Dağılımı () Sosyal Bilimler Enstitüsü 44%(71 öğrenci) Enformatik Enstitüsü 2%(3 öğrenci) Uygulamalı Matematik Enstitüsü 1%(2 öğrenci) Fen Bilimleri Enstitüsü 53% (105 öğrenci) 30 Öğrencilerin Statüsü () Bütünleşik Doktora 14% (22 öğrenci) Bilimsel Hazırlık 8% (14 öğrenci) Doktora 22% (40 öğrenci) Y.Lisans 56% (105 öğrenci) 31 16
2012 Güz Dönemi itibariyle en fazla ÖYP- YÖK öğrencisi olan anabilim dalları Anabilim Dalı Öğrenci Sayısı Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi 14 Matematik 11 Fizik 10 Psikoloji 10 Uluslararası İlişkiler 10 Felsefe 9 İnşaat Mühendisliği 9 Biyoloji 8 Bilgisayar Mühendisliği 8 Metalurji ve Malzeme Mühendisliği 6 Elektrik ve Elektronik Mühendisliği 6 32 2012 Güz Dönemi itibariyle Öğrencilerinin Dönem Statüleri DÖNEM STATÜ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Y. Lisans 33 4 36 14 13 5 1 Y. Lisans-Bilimsel Hazırlık 1 Doktora 19 3 13 6 4 2 1 1 1 Doktora-Bilimsel Hazırlık Lisans Sonrası Doktora 1 7 8 5 1 Lisans Sonrası Doktora- Bilimsel Hazırlık 2 33 17
Kaynak Aktarımı, ÖYP Giderleri ve Harcamalar ODTÜ Senatosunun onayladığı ÖYP Kaynak Kullanım Yönergesi Tez danışmanı, yurt dışı bilimsel amaçlı toplantılara katılmak için araştırma görevlisinin yüksek lisans eğitimi süresince en fazla 1 kez; doktora veya bütünleşik doktora eğitimi süresince en fazla 2 kez ÖYP desteğinden faydalanabilir. 34 Kaynak Aktarımı, ÖYP Giderleri ve Harcamalar ÖYP araştırma görevlileri için YÖK tarafından tahsis edilecek olan seyahat desteği uzun süreli (15 günden fazla) yurt dışı görevlendirme giderlerini kapsamamaktadır. ÖYP araştırma görevlilerinin ortak proje ihtiyaçlarını karşılamak üzere birden fazla araştırma görevlisinin proje bütçeleri birleştirilerek, proje giderleri havuz bütçesi oluşturulabilir (BÜTÜNLEŞİK PROJE) 35 18
Gelişmeler 2012-2013 Güz Dönemi için alınan ve ODTÜ de yüksek lisansa başlayan 35 ÖYP araştırma görevlisi ile birlikte toplam 181 ÖYP Araştırma Görevlisi eğitimine devam etmektedir. YÖK ten bütçe aktarımı parça parça yapılmaktadır: 18 Nisan 2012-63 kişi 14 Mayıs 2012-32 kişi 6 Haziran 2012-11 kişi 5 Temmuz 2012-8 kişi 4 ekim 2012-4 kişi olmak üzere toplam 118 öğrencinin bütçesi aktarılmıştır. Bütçesi gelen 118 öğrenciden 87 si 2012 yılı için kaynak kullanım planını hazırlayarak ÖYP Ofisi ne iletmiştir. 36 Mali Gelişmeler 11 araştırma görevlisi seyahat desteğini kullanmıştır. 4 araştırma görevlisi YÖK bursu alarak uzun süreli yurtdışı seyahate gitmeye hak kazanmıştır. Proje başvuruları kabul edilmeye başlanmıştır. 2012 yılında(acil) bütçesini kullanmak isteyen tez danışmanları ve araştırma görevlileri kaynak kullanmaya başlayabilirler. ÖYP bütçesi BAP Esas ve Usullerine göre kullanılamayacaktır. Mal ve Hizmet Alımları için onay belgesi hazırlanmıştır. Proje Başvuru Formu, Bütünleşik Proje Başvuru Formu ve Mal ve Hizmet Alımları için İhale Onay Belgesi hazırlanarak www.oyp.metu.edu.tr adresinde Dokümanlar sayfasına yüklenmiştir. 37 19
GÜNDEMİ SİSTEM GELİŞTİRME YAZILIM GELİŞTİRME OFİSLERİN KURULMASI/YENİDEN YAPILANDIRILMASI 38 ÖĞRETİM ÜYESİ YETİŞTİRME PROGRAMI (ÖYP) ÖYP PORTAL 39 20
www.oyp.metu.edu.tr 40 Tez danışmanları, METU-mail kullanıcı adı ve parolasını kullanarak sisteme giriş yapabilir. 41 21
42 ÖYP KOORDİNATÖRLERİ DANIŞMANLIK (ÖYP TEZ DANIŞMANLARI VE ÖYP ARAŞTIRMA GÖREVLİLERİ) ÖĞRENCİ TAKİBİ TALEPLERDEN ÖNCE KONTROL (DÖNEM BİLGİSİ, SÜRELER VB.) PROJE BAŞVURU FORMLARI, DEĞERLENDİRME FORMLARI, BAŞVURU KOŞULLARI VB. ENSTİTÜLERE İLETİLMESİ ÖYP ÜNİVERSİTELERİ İLE İLETİŞİM 43 22
ÖYP ile ilgili öneriler (Enstitüler) ÖYP Bütçesi, ÖYP araştırma görevlilerinin tez çalışmalarını desteklemek üzere ÜNİVERSİTEMİZE aktarılmaktadır. Bütçe kullanımından sorumlu kişi tez danışmanıdır. ÖYP öğrencilerine araştırma görevlisi olarak görev verilmesi ve eğitimde de yetiştirilmeleri amaçlanmalıdır. Uzun süreli yurt dışı seyahatler için, iyi bir üniversite seçilmeli (ilk 250), bunun mümkün olmadığı durumlarda öğrencinin yanına gideceği öğretim üyesi veya lab/merkezle ilgili gerekçeler başvuruda açıklanmalıdır. Bütçe harcamalarında sınırlar bulunmaktadır (bilgisayar alımı, kırtasiye masrafları vb.) 44 Öneriler (Enstitüler) Tez konularının alanları, ÖYP üniversiteleri tarafından belirlenen şekilde olmalıdır. Değişiklik önerileri için mutlaka ÖYP üniversitesinden onay alınması gerekmektedir. Kadrolarının bulunduğu üniversiteden eş-danışman bulunması tavsiye edilmektedir. Makale yazımlarında TURNITIN kullanılması tavsiye edilmektedir. Doktora programlarından mezun olacaklardan jüriye girmeden önce mutlaka makale göndermeleri beklenmektedir. Makale yazımlarında adres belirtme kurallarına uyulması gerekmektedir. Araştırma Bilgi Günlerine katılmaları beklenmektedir. 45 23
Web: http://oyp.metu.edu.tr İletişim Teknik Sorunlar İçin: oyp-teknik@metu.edu.tr ÖYP-DPT Proje ve Seyahat Bütçesi İçin: Havva OĞUZ E-posta: oypbutce@metu.edu.tr Telefon: 210 41 32 ÖYP-DPT Akademik Süreçler İçin: Işık TEKİN E-posta: oyp@metu.edu.tr Telefon: 210 41 35 Arş.Gör. Begüm ÖNGEL Telefon: 210 41 26 46 İletişim Koordinasyon: Anıl ŞENGEZER E-posta: oyp@metu.edu.tr Telefon: 210 7132 Arş.Gör. Gözde EMEN Telefon: 210 7132 ÖYP-KKTC Koordinasyon: Işık TEKİN Telefon: 210 4135 ÖYP-Avrasya Koordinasyon: Arş.Gör. Bengi YILMAZ E-posta: ybengi@metu.edu.tr Telefon: 210 4149 47 24
TEŞEKKÜRLER 25