ÖZET: Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme (TKDK) İl Koordinatörlüğü; İl Koordinatörü ve Proje Başvuru Yönetimi, Yerinde Kontrol, Ödeme Talep İşlemleri ve Destek Hizmetleri Birimi olmak üzere 4 ayrı birimden oluşuyor. Birimlerde 35 Uzman ile 6 Destek Personeli görev yapmaktadır. TKDK Burdur İl Koordinatörlüğü misyonu; AB ve uluslararası kuruluşlardan sağlanan kaynakların, ülkemizde kırsal kalkınma programlarının uygulanmasına yönelik faaliyetlerde kullanılmasını sağlamaktır. Kurum, AB tarafından aday ve potansiyel aday ülkeler için öngörülen IPARD bütçesini kullandırmaya yetkili ve AB tarafından akredite edilmiş Ülkemizdeki tek kurum. Türkiye için tahsis edilen IPARD bütçesi yaklaşık 1,2 Milyar. İllere göre ayrılmış bütçe tahsisi bulunmamaktadır. Kuruma proje sunmayı düşünen potansiyel başvuru sahipleri, hangi sektörde yatırım yapacaklarına karar verdikten sonra, kendileri veya herhangi bir danışman firmadan yardım alarak kurumun internet sitesinde detaylı olarak açıklanmış olan proje hazırlama sürecini takip ederek, proje hazırlayabilir. Başvuru sahiplerinin sunmuş oldukları projeler ilk aşamada İl Koordinatörlüğünce incelenmekte. Uygun olan projeler, kurum merkezine gönderilmekte ve onaylanan proje sahipleri ile Koordinatörlükte sözleşme imzalanmaktadır. ANAHTAR KELİMELER: TKDK, kalkınma, kırsal, destek, hibe, proje, tarım, IPARD. ABSTRCAT: Agriculture and Rural Development Support (TKDK) Provincial Coordinator; Provincial Coordinator and Project Application Management, Local Control, Request for Payment Transactions and Support Services Unit consists of 4 separate units. Specialist units 35 and 6 support staff on duty. TKDK Burdur Provincial Coordination mission; Of the resources provided by the EU and international organizations, for the implementation of rural development programs in our country is to be used in operations. The Authority provided for by the EU candidate and potential candidate countries and the EU IPARD authorized to use his budget accredited by the only institution in our country. Turkey IPARD budget allocated for approximately 1.2 billion. There is no dedicated budget allocation by province. Potential applicants who submit projects to dry, after which decide whether to invest in the sector, with assistance from consulting firms themselves or any institution which is explained in detail on the website by following the process of project preparation, the project can be prepared. Projects that are submitted by the applicants at the first stage being examined by the Provincial Coordination. Suitable projects should be sent to an institution with approved projects and contracts have been signed with the Coordinator. KEYWORDS: TKDK, development, rural, support, grants, projects, agriculture, IPARD. Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı/ 50
Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu TKDK, Burdur da çalışmalarına ve desteklerine devam ediyor. Avrupa Birliğinden ve uluslararası kaynakların Türkiye nin kırsal alanlarında ve tarımında kullanılmasına aracılık eden kurum, hibe destekleri ile çiftçilerin ve vatandaşların yüzünü güldürüyor. Burdur da Şubat 2012 de faaliyete geçen TKDK; süt, kırımızı et, su ürünleri, yerel ürünler gibi alanlarda destek vermeye devam ediyor. Bu sayımızda TKDK Burdur İl Koordinatörlüğünü tanıtıyoruz. İl Müdürü Hüseyin Şengün ile Burdur TKDK hakkında söyleşi yaptık. TKDK Burdur İl Koordinatörlüğü misyonu; AB ve uluslararası kuruluşlardan sağlanan kaynakların, ülkemizde kırsal kalkınma programlarının uygulanmasına yönelik faaliyetlerde kullanılmasını sağlamak. Kurum, söz konusu faaliyetlerin gerçekleştirilmesi amacıyla, 4 Mayıs 2007 tarih ve 5648 sayılı Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun ile kurulmuş olup, ülkede 2 faz halinde oluşturulmuş; toplam 42 İl Koordinatörlüğü mevcut. İlk fazda 20 İl Koordinatörlüğü olarak faaliyetlerine 2009 yılında başladı. Burdur un da içinde yer aldığı ikinci faz 22 İl Koordinatörlüğü ise Şubat 2012 yılında faaliyetlerine başladı. Kurum, AB tarafından aday ve potansiyel aday ülkeler için öngörülen IPARD bütçesini kullandırmaya yetkili ve AB tarafından akredite edilmiş Ülkemizdeki tek kurum. Türkiye için tahsis edilen IPARD bütçesi yaklaşık 1,2 Milyar. İllere göre ayrılmış bütçe tahsisi bulunmamakta olup, illerin bütçeden aldıkları pay, gönderdikleri proje sayıları ve proje bütçeleri ile orantılı. İl Koordinatörlüğü; İl Koordinatörü ve Proje Başvuru Yönetimi, Yerinde Kontrol, Ödeme Talep İşlemleri ve Destek Hizmetleri Birimi olmak üzere 4 ayrı birimden oluşuyor. Birimlerde 35 Uzman ile 6 Destek Personeli görev yapmakta. Burdur İl Koordinatörlüğü personeli ve mezuniyeti: İşletme 8, Maliye1, Su Ürünleri Mühendisliği 4, Ziraat Mühendisliği 4, İktisat 4, Kimya 3, Biyoloji 3, İnşaat Mühendisliği 2, Veteriner Hekimliği 3, Makina mühendisliği 2, Bilgisayar Programcılığı 2, Elektrik Mühendisliği 1, Bilgisayar Mühendisliği 1, Gıda Mühendisliği 1, Peyzaj Mimarlığı 1, Uluslararası İlişkiler 1 olmak üzere toplam: 41personel çalışmaktadır.. Akreditasyon ve Yetki Devri Koordinatörlük, yetki devri için üç aşamalı denetime tabi tutularak akredite edildi. Bunlar Kurum İç Denetimi, Ulusal Denetim (Hazine Müsteşarlığı) ve AB Komisyonu denetimi. 2013 yılında her üç denetim başarı ile tamamlandı. IPARD KAPSAMINDA DESTEKLENEN SEKTÖRLER 1-Hayvancılık Desteklemeleri Süt Üreten Tarımsal İşletmeler: Başvuru kriteri yatırım sonunda en az 10, en fazla 120 baş sağmal süt sığırı kapasitesine sahip olmak veya en az 50, en Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı/ 51
fazla 500 baş süt koyun/keçisi kapasitesine yatırımcılardan, 15.000 ile 1.000.000 bütçeli Et Üreten Tarımsal İşletmeler: Başvuru kriteri yatırım sonunda kırmızı et için; en az 30, en fazla 250 baş sığır kapasitesine veya en az 100, en fazla 500 baş koyun keçi kapasitesine sahip olmak. Kanatlı Et için; en az 5.000, en fazla 50.000 broyler kapasitesine veya en az 1.000, en fazla 8.000 hindi kapasitesine yatırımcılardan, kırmızı et için 20.000-1.000.000, Kanatlı et için; 15.000-500.000 bütçeli 2-Tarım ve Hayvancılık Ürünlerinin İşlenmesine Yönelik Desteklemeler Süt ve Süt Ürünlerinin İşlenmesi Pazarlanması: Başvuru kriteri yatırım sonunda süt işleme tesisi için; günlük 10-70 ton süt işleme kapasitesine sahip olmak, Süt toplama merkezi için; günlük maksimum 70 ton süt toplama kapasitesine Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı/ 52 yatırımcılardan; 50.000 ile 3.000.000 bütçeli Et ve Et Ürünlerinin İşlenmesi Pazarlanması: Başvuru kriteri yatırım sonunda Kesimhane için (kırmızı et), günlük en az 30 büyükbaş, en fazla 250 büyükbaş veya en az 50, en fazla 2000 küçükbaş hayvan kesim kapasitesine sahip olmak. Et işleme için (kırmızı et) yatırım sonunda; günlük en az 0,5 ton, en fazla 5 ton kurulu işleme kapasitesine sahip olmalı. Bu destek kaleminde yatırımcılardan; 30.000 ile 3.000.000 bütçeli Meyve ve Sebzelerin İşlenmesi Pazarlanması: Başvuru kriteri; soğuk hava deposunun kurulu kapasitesi 10.000 m3 ü geçmemeli. Bu destek kaleminde yatırımcılardan; 50.000 ile 1.250.000 bütçeli Su Ürünlerinin İşlenmesi Pazarlanması: Başvuru kriteri; en az 100 ton/ yıl, en fazla 2000 ton/yıl su ürünleri, balık yağı ya da yumuşakça, çift kabuklu ve kabuklu, kurulu üretim kapasitesine sahip olmalı. Bu destek kaleminde yatırımcılardan; 50.000 ile 1.500.000 bütçeli 3-Kırsal Ekonomik Faaliyetlerin Çeşitlendirilmesi ve Geliştirilmesi Arıcılık-Tıbbi Aromatik Bitkiler- Süs Bitkileri: Başvuru kriteri; başvuru sahibi arıcılık yapıyorsa, en az 50, en fazla 500 adet kovana sahip olmalı, süs bitkileri üretimi yapıyor ise sera büyüklüğü kapalı alanda en fazla 1 ha. açık alanda en fazla 2 ha. olmalı. Bu destek kaleminde yatırımcılardan; 5.000 ile 250.000 bütçeli Yerel Ürünler ve Mikro İşletmelerin Geliştirilmesi: Yatırım sadece, IPARD Programında verilen uygun yerel el sanatları veya yerel tarım ve gıda ürünleri listelerindeki ürünler için yapılabiliyor. Bu destek kaleminde yatırımcılardan; 10.000 ile 400.000 bütçeli Kırsal Turizm: Başvuru Kriteri; yatırım sonunda en fazla 25 oda kapasiteli konaklama tesisleri olmalı. Bu destek kaleminde yatırımcılardan; 15.000 ile 500.000 bütçeli projeler kabul edil-
mekte. Kültür Balıkçılığının Geliştirilmesi: Başvuru Kriteri; yatırım sonunda üretim kapasitesi,0-200 ton/ yıl olmalı. Bu destek kaleminde yatırımcılardan; 15.000 ile 400.000 bütçeli IPARD kapsamında desteklenen sektörler içerisinde Hayvancılık Desteklemeleri için hibe desteği %50 ile % 65 arasındaki oranlarda değişmekte iken, diğer sektörler de bu oran % 50. Proje kapsamında desteklenen uygun yatırım alanları; Makine ve Ekipman Alımı, Yapım İşleri, Hizmet Alımı (Danışmanlık Hizmetleri, İş Planı ve Proje Çizimleri gibi ) ve Görünürlük (tabela pano) harcamaları. Proje kapsamında bazı harcama kalemleri desteklenemiyor. Örneğin; canlı hayvan alımı, arazi ve mevcut binaların satın alınması, ikinci el makine ve ekipman alımı, her türlü kira giderinin karşılanması desteklenemiyor. KOORDİNATÖRLÜK FAALİYETLERİ İl Koordinatörlüğü olarak, yılın belli dönemlerinde Kurum merkezi tarafından ilan edilen çağrı dönemleriyle proje kabulleri yapılıyor. İlk Başvuru Çağrı dönemi; 15.02.2013-26.03.2013 tarihleri arasında 9. Başvuru Çağrı dönemi oldu. Şu ana kadar 4 başvuru çağrı dönemi tamamlandı. 9. Başvuru Çağrı Döneminde (15.02.2013-26.03.2013 tarihleri arasındaki) 9 adet süt üreten tarımsal işletme, 19 adet tıbbi ve aromatik bitki yetiştiriciliği ve arıcılık, 2 adet et ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanması ve 1 adet süt ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanmasına yönelik işletme projesi olmak üzere toplam 31 proje kabul edildi. 10. Başvuru Çağrı Döneminde (26.04.2013-06.05.2013 tarihleri arasındaki) 4 adet süt üreten tarımsal işletme, 7 adet tıbbi ve aromatik bitki yetiştiriciliği ve arıcılık, 1 adet kırsal turizm işletme projesi olmak üzere toplam 12 proje kabul edildi. 11. Başvuru Çağrı Döneminde (30.09.2013-08.11.2013 tarihleri arasındaki) 1 adet süt ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanması, 1 adet et ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanması, 1 adet el sanatlarına yönelik işletme (ahşap işleme), 3 adet kırsal turizm (restoran, dinlenme tesisi ve pastahane yatırımı), 1 adet et üreten tarımsal işletme, 16 adet süt üreten tarımsal işletme ve 99 adet tıbbi ve aromatik bitki yetiştiriciliği ve arıcılık projesi olmak üzere toplam 122 proje kabul edildi. 12. Başvuru Çağrı Döneminde (10.02.2014-10.03.2014 tarihleri arasındaki ) 2 adet süt ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanması, 1 adet et ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanması, 1 adet mantar işleme tesisi, 1 adet kırsal turizm (restoran, dinlenme tesisi ve pastane yatırımı), 8 adet et üreten tarımsal işletme, 15 adet süt üreten tarımsal işletme ve 32 adet tıbbi ve aromatik bitki yetiştiriciliği ve arıcılık projesi olmak Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı/ 53
üzere toplam 60 proje kabul edildi. Söz konusu 4 çağrı döneminde kabul edilen 225 projenin toplam bütçesi 120.563.124 TL. Bunun 69.752.689 TL lik kısmı hibe desteği kapsamında. Bugüne kadar 12.181.483 TL. tutarında hibe, başvuru sahiplerinin hesaplarına kurum tarafından ödendi. Şekil 1. Projelerin İlçelere göre dağılımı TKDK Burdur İl Koordinatörlüğü nde Proje kabulünden ödeme aşamasına kadar geçen süreç nasıl işlemektedir? Kurum Merkezimiz tarafından, yılın belli dönemlerinde başvuru çağrı ilanlarına çıkılmakta. Söz konusu çağrı ilanları kurum tarafından ulusal ve yerel basında, ayrıca www.tkdk.gov.tr adresli internet sitesinde ilan edilmekte. Kuruma proje sunmayı düşünen potansiyel başvuru sahipleri, hangi sektörde yatırım yapacaklarına karar verdikten sonra, kendileri veya herhangi bir danışman firmadan yardım alarak kurumun internet sitesinde detaylı olarak açıklanmış olan proje hazırlama sürecini takip ederek, proje hazırlayabilir. Başvuru sahiplerinin sunmuş oldukları projeler ilk aşamada İl Koordinatörlüğünce incelenmekte. Uygun olan projeler, kurum merkezine gönderilmekte ve onaylanan proje sahipleri ile Koordinatörlükte sözleşme imzalanmakta. Sözleşmenin imzalanması ile yatırım başlamakta, yatırımın tamamlanmasına müteakiben başvuru sahibi tarafından sunulan ödeme talep paketleri İl Koordinatörlüğünce incelendikten sonra, faydalanıcıların banka hesaplarına maksimum 3 ay içinde taahhüt edilen hibe miktarı yatırılmakta. Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı/ 54