8 Mayıs 2014 VE ÖTESİ Bir gönüllü Oy ve Ötesi Mayıs 2014 gözetmenlik hikayesi www.oyveotesi.org
VE ÖTESİ 8 kişi başladığımız yolda 26,500 kişilik bir aile olduk 8 arkadaş Tam 3 kişinin katıldığı büyük üniversiteler organizasyonu 2 kere üst üste 1500 kişilik eğitim 26500 gönüllü Bir hayalimiz var! 60 kişi geleceğim demiş! 20 farklı oturumda 8000 kişiyi eğittik! 26,500 kişi 30 mart seçimlerine aktif görev aldı! 25,000 sandık gönüllüsü 1,500 okul sorumlusu 1
VE ÖTESİ Türk insanı olarak yine son dakikada aksiyon aldık Gönüllü sayımız 34,000 15,000 10,000 200 1,000 2,000 5,000 15 Aralık 15 Ocak 1 Şubat 15 Şubat 1 Mart 15 Mart 30 Mart 2
VE ÖTESİ 26,500 kişilik bir gönüllü ordusu olarak 3 amacımızı gerçekleştirdik Çorbada tuzumuz olmuş mudur? Oy ve Ötesi 3 %81 %86 %89 97 %10+ %100 = 10 milyon 11 2009 2011 2014 89 %100 = 1838 3
VE ÖTESİ Kim bu Oy ve Ötesi gönüllüleri? Sandık sorumluları Cinsiyet Okul sorumluları Cinsiyet %37 %63 %42 %58 Yaş 18-24 Yaş 25-34 35-44 45-54 54+ 18-24 25-34 35-44 45-54 54+ %12 Eğitim %43 %27 %13 %5 %10 %40 %26 %17 %7 Eğitim Yüksek lisans Lisans Lise İlk öğretim Yüksek lisans Lisans Lise İlk öğretim %27 %60 %13 %0 %25 %59 %15 %1 4
VE ÖTESİ Agenda Seçim değerlendirmesi Sizlerden duyduklarımız Oy ve Ötesi bundan sonra ne yapacak? 5
VE ÖTESİ Gönüllülerimizin %95 i zamanında görev yerlerinin başında olmalarına rağmen, yaklaşık %15 i yasal haklarından tam olarak yararlanamamıştır 1. İhtiyaçların belirlenmesi 6,812 6,481 %95 6481 6481 kişi zamanında hazırdı 437 kişi sandığa hiç alınmadı 6044 699 kişi sandıkların hazırlanması sürecine alınmadı Toplam Zamanında hazır olan 228 kişi sayım sırasında çıkarılmak istenmesine rağmen, ısrarcı olarak sayıma katıldı 5345 5566 188 kişi sayıma alınmadı 6
VE ÖTESİ Gönüllülerimiz %97 si gün sonuna kadar görevinden ayrılmadı Bütün zorluklara rağmen gönüllülerimiz görevlerini sürdürdüler %100 %2 %1 %97 Tüm gönüllülerimize özverileri için teşekkür ederiz Görev alabilmiş gönüllü sayısı Özel işi sebebi ile ayrılan Zorluklar sebebi ile ayrılan Gün sonuna kadar kalan 7
VE ÖTESİ Oy ve Ötesi gönüllüleri sandık kurullarında yer alarak herhangi bir grubun sandık kurulunda baskın olmasını engellemiştir Sandık kurulunda eksik olan sandık sayısı OVEO gönüllüleri kurula girdi Diğer müşahitler kurula girdi %27 %20 %80 Sandık kurulu eksik Sandık kurullarında büyük oranlarda eksiklikler olması, gönüllülerimizin zamanında görev yerlerinde olmalarının önemini vurgulamıştır 8
VE ÖTESİ Muhalefet partilerinin sandıklara sahip çıkmakta yetersiz kaldıklarını gözlemledik Bilgisizlik Motivasyon eksikliği Sandık kurulu ile sıcak ilişki kurulamaması Seçim kanunu ve süreci hakkında bilgi sahibi olunmaması Oy ve ötesi gönüllülerine zorluk çıkarılması Sandıklara geç gelme İlçe kaybedilince sandıktan ayrılma İtiraz etmeye tenezzül etmeme ve sandığı sahiplenmeme Hedef eksikliği Seçmene uzak olmak Sandıktaki seçmeni tanımamak ve fikirleri hakkında bilgi sahibi olmamak OrganizasyonMotivasyon eksikliği eksikliği Etkin bir şekilde görevli ve avukat organizasyonunu gerçekleştirememek 9
VE ÖTESİ Seçim sürecini 4 farklı eksende değerlendirdik 1 2 Seçim günü sandık hazırlıkları Oy kullanımı 3 4 Oyların sayılması Birleştirme tutanakları 10
VE ÖTESİ 1 Sandık başı hazırlıklarında ciddi eksiklikler tespit edildi Sandık başına tespit edilen eksiklik adeti Sandık hazırlanmasına girebilen gönüllü sayısı %100 Oy verme kabini düzgün oluşturulmadı %8 Diğer %2 Eksik evrak 1 adet 2 adet 3 adet Sorunsuz %17 %3 %1 %79 Sayılar tutanağa geçirilmedi %16 Oy pusulaları usulüne göre mühürlenmedi %35 %21 %18 Lekeli pusulalar 11
VE ÖTESİ 2 Oylama esnasında çok daha fazla eksiklik yaşandı Oylama esnasında tespit edilen eksiklik adeti Oylama esnasında yer alan gönüllü sayısı 1 adet %100 %45 %30 %21 2 adet %22 %15 3 adet %15 %8 %8 %8 %6 4 adet %8 5 adet Sorunsuz %3 %7 Oy verme yerine birden fazla kişi ile gidilmeye çalışıldı Zihinsel engelli olduğundan şüphelenilen kişiler oy kullandı Yaşlı ve engellileri belli kişiler yönlendirmeye çalıştı Partililer seçmeni sözlü olarak etkilemek istedi Dışarıda ve/ veya içeride seçmenler etkilenmeye çalışıldı Oy kabininde fotoğraf makinesi kullanıldı Oy kullandırıldıktan sonra imza attırılmadı 12
VE ÖTESİ 3 Sayma sürecinde de yönetmelikler doğru şekilde uygulanmadı Sayım sırasında tespit edilen eksiklik sayısı Toplam %100 %54 1 adet 2 adet 3 adet %9 %21 %38 %21 %15 %11 %5 %4 %2 4 adet 5 + Sorunsuz %4 %2 %25 Oy kullanmamış seçmenlerin isminin yanındaki imza bölümüne çizgi çekildi Zarflardan başka kağıtlar veya fazla pusulalar çıktı EVET mühürleri bir zarfa konup mühürlendi Sayım sırasında kargaşa yaratılmak istendi Şüpheli zarf ve pusulalar konusunda usule uygun davranılmadı Oyların sayımında usulsüzlük oldu Oy kullandırıldıktan sonra imza attırılmadı 13
VE ÖTESİ 3 Muhtarlık pusulaların belediye seçimi zarflarına karışması seçimdeki en büyük aksaklık olarak öne çıkıyor Yaklaşık ne kadar oy geçersiz sayıldı Geçersiz sayılan oy yüzdesi %100 %54 1-5 %53 25+ %4 %10 %33 10-25 %23 5-10 %33 Toplam sandık Zarfların karışması sebebi ile tüm pusulalar geçersiz sayıldı Zarfların karışmasına rağmen oylar geçerli sayıldı Karışıklık yaşanmadı 14
VE ÖTESİ 3 Muhtarlık pusulaların belediye seçimi zarflarına karışması Seçimdeki en büyük aksaklık olarak öne çıkıyor Geçersiz oy oranları Geçersiz oyların toplam oy içinde oranı En çok geçerisiz oy oranına sahip 10 ilçe Geçersiz oyların toplam oy içinde oranı, yüzde Yüzde 4,45 Sultanbeyli Kazanan parti 6,8 AKP 2,77 %61+ Arnavutköy 5,8 Şile 5,7 AKP AKP Zeytinburnu 5,6 AKP Sancaktepe 5,5 AKP Çatalca 5,4 AKP Toplam geçersiz oy sayısı 2009 2014 yerel seçimleri 189,036 189,036 Esenyurt Çekmeköy Kağıthane 5,3 5,2 5,2 AKP AKP AKP 15
VE ÖTESİ 3 Sandık kurullarına yüksek oranda baskı yapılmasına rağmen tarafsızlıklarını muhfaza etmeye başardılar Sandık kurullarının %17 sine bir grubun baskısı yapıldı %83 %3 %2 %95 %17 Toplam Baskı yapılmayan sandık Sandık kurulu itirazlara karşı tarafsızlığını koruyamadı Sandık kurulu sayım esnasında tarafsızlığını koruyamadı Tarafsız 16
VE ÖTESİ 4 Sandık sonuçlarının %95 ini toplayarak YSK sonuçları ile kıyasladık 32,090 30,572 9,290 %95 Diğer partilerin topladığı tutanaklar 21,282 Oy ve Ötesi gönüllüleri Toplam sandık Sonuçta ulaştığımız sandık 17
VE ÖTESİ 4 Seçim sonuçlarını incelediğimizde 3 konu ön plana çıkmış durumda Matematik sorunsalı Sandıkların %10 undan parti oyunlarının toplamı geçerli oy toplamından farklı Kaydırmalar 49 sandıkta AKP oylarında, 281 sandıkta ise CHP oylarında kaydırmalar yapılmış gibi gözükmekte Sonuçların tutanaklarla tutarsız olması Motivasyon eksikliği Topladığımız sonuçları YSK sonuçları ile kıyasladığımızda, ilçe belediye başkanı seçimlerinde AKP ye 3373 oy, MHP ye 4594 oy fazla yazılırken, CHP ye 11,833 oy eksik yazılmıştır. 8,5 milyon geçerli oyun içerisinde 20,000 oy ne ilçe başkanlığı ne de büyükşehir başkanlığı seçim sonuçlarını etkleyecek düzeyde değil. 18
VE ÖTESİ 4 Topladığımız sonuçlarla YSK sonuçlarını kıyasladığımızda 20,000 civarında oyda tutarsızlık bulunmakla beraber 8,5 milyon oyun içerisinde sonucu etkileyecek boyutta değil İlçe belediye başkanı seçimleri Fazla oy yazılmış / Eksik oy yazılmış MHP CHP AKP 19
VE ÖTESİ Agenda Seçim değerlendirmesi Sizlerden duyduklarımız Oy ve Ötesi bundan sonra ne yapacak? 20
VE ÖTESİ Gönüllülerimizin %94 ü cumhurbaşkanlığı seçimlerinde de görev almak istiyor Çok güzel yorumlar aldık! %94 %6 CB seçimlerinde görev almak isteyenler CB seçimlerinde görev almak istemeyenler Böyle güzel bir gönüllülük projesine imza attığınız için sizlere çok teşekkür ederim, böyle bir topluluğun o gün bir parçası olmaktan gurur duydum. Bütün bu yapılanmada emeği geçen herkese teşekkürler, bizde bir ucundan tutup yardımcı olabildiysek ne mutlu bize Böyle bir projenin parçası olmaktan çok mutluyum.müthiş bir deneyimdi. Emeği geçen herkesin gönlüne yüreğine sağlık. 21
VE ÖTESİ Oy ve Ötesi gönüllüleri doğru kurgulanmış bir süreç ve aldıkları iyi eğitim sayesinde fark yarattılar Süreç %93 %62 %97 Zamanında atandım %98 Önceden okulumuzdakilerle toplandık Seçim günü Okul sorumlusu gün boyu görevini doğru şekilde yaptı %94 %94 Eğitim Okul Sorumluma kolaylıkla ulaşabildim %78 Oy ve Ötesi yetkililerine kolaylıkla ulaşabildim Süreç boyunca etkin bir şekilde yönlendirildim %73 %10 %64 Sandık gözetmenliği eğitimlerinin sıklığı ve yerleri uygundu Eğitim aldım Eğitim içeri yeterli değildi Eğitim içeri yeterliydi 22
VE ÖTESİ Oy ve Ötesi çağrışımları Koordinasyon Partiler üstü Mücadele Gönüllülük Birliktelik Çalışma Dinamizm Umut Kontrol Gurur Emek Gezi Yorgunluk Sahiplenme Yeşil Sivil toplum hareketi Tutku, şevk Şeffaflık Dayanışma 23
VE ÖTESİ Seçim Günü: Hissedilen duygular Uyandığında Stres Endişe, kaygı Tedirginlik Yorgun Uykusuz Heyecan Motive Gurur Sabah Stres Endişe, kaygı Tedirginlik Şok Yatmadan önce (Daha çok seçim sonuçları ile ilişkili olarak) Bu daha başlangıç mücadeleye devam! Hayalkırıklığı Çöküntü Huzursuzluk Mutsuzluk Rahatlama Stres Huzursuzluk Yorgunluk Öğleden sonra Akşam 24
VE ÖTESİ Özellikle 3 alandaki geliştirme önerilerinizi dikkate alıyoruz Web arayüzü Bina sorumlularının okul ve ilçe değişikliklerini yapabilmek Mobil kullanımda yanlışlıkla ekleme yapmayı geri alabilmek Kişilerle anlaşmak ve atamak ayrımının daha açıkça yapılması Topluca gönüllü dökumu alabilmek Sorumluluk çok yetki az Büyük ilçe ve okulları daha iyi kontrol edebilme ihtiyacı Bina sorumlularının deneyimli ve teknoloji dostu olması gereksinimi Yüz yüze görüşebilmek için daha fazla zaman gerekli Hap gibi kolay okunur ve basit cep kitapçığına sahip olmak Sabah 6 dan gece 3 e kadar çok yorulduk Avukat organizasyonu Avukat sayısı yeterli değil Genç avukatlar deneyimsiz ve konuya hakim değiller Avukat konusunda daha erken organize olunmaları Eğitimin teorik kalması Eğitimlerin pratik içeriği yetersiz kalıyor Tutanakların tutulması, itiraz dilekçeleri, ilgili maddeler konusunda daha fazla bilgilendirme olması 25
VE ÖTESİ Agenda Seçim değerlendirmesi Sizlerden duyduklarımız Oy ve Ötesi bundan sonra ne yapacak? 26
VE ÖTESİ Oy ve Ötesi olarak çalışmalarımızı 3 koldan sürdürüyor olacağız 1 Müşahit Organizasyonu 2 Sosyal Entegrasyon 3 Seçim Sisteminin Geliştirilmesi 27
VE ÖTESİ 1 Müşahit organizasyonumuzu hem daha fazla hem daha etkin bir şekilde yapmak istiyoruz e Daha fazla yerde... Daha etkin bir şekilde... İstanbul un yanı sıra 4 ilde daha Oyların %35 ine dokunmuş oluyoruz + İstanbul un tamamını doldurmak Mahalle sorumluları eklemek Büyük okullara 2. ve 3.sorumluların eklemek Vardiya sistemi Daha etkin bir avukat organizasyonu Sonuçların ve dilekçelerin daha etkin bir şekilde toparlanması 28
VE ÖTESİ 2 İstanbul un heryerinde insanlarla birebir ilgilenmek, onları dinlemek ve onlardan öğrenmek istiyoruz 1. İhtiyaçların belirlenmesi 2. İhtiyaçlar doğrultusunda belediye hizmetlerinin takip edilmesi 3. İhtiyaçların giderilmesi Oluşturulacak standart bir soru formu ile kapı kapı dolaşarak ihtiyaçların anlaşılması Interaktif bir veri tabanı Taleplerle ilgili yorumların paylaşılabilmesi için bir web platformu Düzenli aralıklarla tekrarlanan, bağımsız ve tarafsız bir belediye hizmetleri raporu Mahalle bazında ihtiyaç haritaları oluşturulması Belediyeler ve STK lar ile ortak projeler + Oy ve Ötesi gönüllüleri ile 29
VE ÖTESİ 3 Seçimi sistemindeki aksaklıkların giderilmesine yönelik bir baskı grubu olmak istiyoruz Seçmen Listesi Seçmen listelerinin sağlanması (teyit edilmesi) ve olası itiraz süreçlerinin sonuca ulaşması konusunda bilgilendirme/ bilinçlendirme Mükerrer Oy Kullanımı Parmak boyasının geri getirilmesi Yaşlı ve Engellilerin Oy Kullanımı Yaşlı ve engellilerin oy kullanılmasının kolaylaştırılması Zihinsel engellilerin oy kullanım şeklinin netleştirilmesi YSK Süreçleri Sandık kurulu seçimlerinin daha net ve şeffaf bir hale gelmesi YSK görevlilerin daha etkin bir şekilde eğitilmesi 30
VE ÖTESİ Bugün neler yapabiliriz? Dernek Üyeliği Derneğin en yetkili mecrası olan genel kurulda yer alıp, geleceğine yön verme imkanı Destek Derneğe destek olmak isteyenler bizlere ulaşabilir Yalova için kayıt Yalova da görev almak isteyen gönüllülerimizin kayıtlarının toplanması 280 sandığa 2 şer kişiden 560 kişi yerleşmek istiyoruz Gönüllü Kayıtları Sosyal entegrasyon için sandık organizasyonuna benzer dikey bir yapılanma (ilçe, mahalle, okul sorumlusu) Cumhurbaşkanlığı kayıtlarını başlattık. Seçim sisteminin geliştirilmesi için çalışacak ve bu konuda yetkin kişiler kayıt olabilir 31