TÜRKİYE DE TANINMIŞ MARKA KORUMASI VE GÜNCEL MAHKEME KARARLARI KUBİLAY ÖZDEMİR MAPADER YÖNETİM KURULU ÜYESİ MARKA UZMANI
Sunum İçeriği Tanınmış Marka Kavramı ve Hukuki Altyapısı Tanınmış Markanın Tespiti ve Tanınmışlığın Belirlenmesinde Kullanılabilecek Kriterler Tanınmış Markanın Korunması Örnek Kararlar Değerlendirme ANKARA 2 25.01.2016
Tanınmış Marka Kavramı Marka, bir işletmenin malları veya hizmetlerini diğer işletmelerinkinden ayıran işaretlerdir. Markalar genel itibariyle belirli çevrelere hitap eder, sınırlı bir çevre tarafından bilinirler. Ayırt etme ve kaynak gösterme işlevlerinden ziyade kalite ve reklam işlevlerinin ağırlık kazandığı durumlarda «Tanınmış Markalar» ortaya çıkar. Tanınmış marka korumasına ilişkin düzenlemelerin markanın kaynak gösterme dışındaki diğer işlevlerini koruma amacı taşıdığını söyleyebiliriz. ANKARA 3 25.01.2016
Tanınmış Markaların Önemi Hatırı sayılır bir emek ve yatırım sonucu ortaya çıkan tanınmış markalara bu nedenle diğer markalara göre genişletilmiş bir koruma sağlanması fikri benimsenmiştir. Tanınmış markalar önemlidir çünkü; Zamanla işletmeden ayrılarak başlı başına bir maddi değer haline gelirler Tüketici gözünde yüksek kaliteyi temsil ederler (Garanti (Kalite) İşlevi) Başlı başına bir reklam aracıdırlar ve farklı mallar veya hizmetler için de talep oluşmasını sağlarlar. (Reklam İşlevi) Lüks, yaşam tarzı, ayrıcalıklı olma gibi mesajları tüketicilerine verirler. ANKARA 4 25.01.2016
Tanınmış Markanın Tanımı Konusu Hukuki kaynaklarda tanınmış markaya ilişkin tanım yer almamaktadır Bunun nedenleri olarak tanınmışlığın; her somut olayda farklılık göstermesi, önceden belirlenmiş kriterlere uymaması ve zamanla değişen, dinamik bir yapıya sahip olması sayılabilir. Tanınmış markaların tanımlanması hususu ise, mahkemelere ve doktrindeki görüşlere bırakılmıştır. ANKARA 5 25.01.2016
Yargıtay tanınmış markayı; bir kişiye veya girişime sıkı bir biçimde bağlılık, güvence, kalite, reklam gücü, yaygın bir dağıtım ağına bağlı, müşteri ve diğer sübjektif ilgi ve ilişkiler ayrımı yapılmadan coğrafi sınır, kültür ve yaş farkı gözetilmeksizin aynı çevredekilerce refleks halinde beliren bir çağrışım olarak tanımlamaktadır. kalite sembolü olma, yüksek reklam gücü, yaygın bir dağıtım ağı vb. Ankara 2. FSHHM PINAR kararında bu tanıma yer verilmiştir. ANKARA 6 25.01.2016
Tanınmış Markalara İlişkin Uluslararası Düzenlemeler Paris Sözleşmesi 1. mükerrer 6. madde Herkes tarafından bilinen? TRIPs Anlaşması Hizmet markalarını da kapsayan tanınmış marka koruması İlk defa, tanınmış markanın belirlenmesinde kullanılabilecek kriter ifade edilmiştir (tanıtım faaliyetleri). Toplumun ilgili kesimi ifadesi yer almıştır, ancak tanımlanmamıştır. ANKARA 7 25.01.2016
TRIPs madde 16/3: Paris Sözleşmesi nin 1. mükerrer 6. maddesi uygun düştüğü ölçüde, tescilli markanın ait olduğu mal ve hizmetlerden farklı mal ve hizmetler için de uygulanacaktır, şu kadar ki bu mal ve hizmetlere ilişkin kullanım, tescilli markanın sahibi ile bu mal ve hizmetler arasında bir bağlantı bulunduğunu göstersin ve bu kullanım sonucunda tescilli markanın sahibinin menfaatlerinin zarara uğrama ihtimali söz konusu olsun. Böylece, gerekli koşulların varlığında farklı mallar veya hizmetler için de koruma öngörülmüştür. Paris Sözleşmesi 1. mükerrer 6. maddesinin farklı mallar veya hizmetler için de uygulanacağı ifade edilmiştir. ANKARA 8 25.01.2016
Tanınmış Markalara İlişkin WIPO Ortak Tavsiye Metni WIPO tarafından 1995 yılında başlanan çalışmalar neticesinde 1999 yılında sonlandırılmıştır. Tavsiye niteliğinde ilkesel bağlayıcılığı olan bir belgedir. Tanım olarak Tanınmış Marka (Well-Known Marks) ifadesi kullanılmış ve bu konudaki farklı uygulamaların sonlandırılması amaçlanmıştır. Tanınmış markanın belirlenmesinde kullanılabilecek kriterler belirtilmiştir. Tanınmış markanın tespiti konusunda toplumun ilgili kesiminden nelerin anlaşılacağına ilişkin hükümler içermiştir. ANKARA 9 25.01.2016
TANINMIŞ MARKANIN TESPİTİ VE TANINMIŞLIĞIN BELİRLENMESİNDE KULLANILAN KRİTERLER Yetkili makam: adli veya idari makamlar? Türkiye de 2003 yılından bu yana TPE doğrudan başvuru kabul etmekte ve bunları karara bağlamaktadır. Yargıtay 11. Hukuk Dairesi nin 24.06.2004 tarihli MARRIOTT, 06.02.2006 tarihli MOLFIX ve 09.10.2006 tarihli SARAY MILKINIS-MILKA MILKINIS kararları 11. Hukuk Dairesi bu kararlarında özetle, markanın tanınmışlığı yönünde TPE ye başvurulup tescil prosedürü tamamlanmadan, bu yönde nihai bir karar oluşmadan, doğrudan açılan tespit davasının dinlenemeyeceğine hükmetmiştir. Tanınmışlık ilelebet sürer mi? Tanınmış marka listesi/sicili? 25.01.2016 ANKARA 10
Tanınmışlığın Tespitinde Toplumun İlgili Kesimi Toplumun ilgili kesimi ifadesi ilk defa TRIPs Anlaşması nda yer almıştır. Buradan anlaşılması gereken, markanın kullanıldığı mallar veya hizmetlerle ilgili olan toplum kesimidir. Bu, toplumun bütünü olabilecekken, mal veya hizmetin türüne göre spesifik bir toplum kesimi de olabilir. Toplumun İlgili kesimi ifadesi WIPO Ortak Tavsiye Metni nde açıklanmıştır. Buna göre; toplumun ilgili kesimi burada sayılanlarla sınırlı olmamak üzere; markanın kullanıldığı mal veya hizmetlerin gerçek ve/veya potansiyel tüketicileri; dağıtım kanalları ile ilgili kişiler; İlgili olduğu iş çevrelerinden oluşmaktadır. İş çevreleri; ithalatçılar, toptancılar, lisans sahipleri ve bunun gibi markayla ilgili olabilecek kişilerdir. ANKARA 11 25.01.2016
Tanınmış Markanın Belirlenmesinde Kullanılan Kriterler TRIPs Anlaşması 16/2 Tanıtım faaliyetleri 1999 tarihli WIPO Ortak Tavsiye Metni Türkiye de TPE ve mahkemeler Ortak Tavsiye Metni ndeki kriterleri kararlarında kullanmaktadır. TPE, tanınmış markalara ilişkin 2003 yılında yayınladığı esaslarda saydığı kriterleri Ortak Tavsiye Metni nden hareketle belirlemiştir. Hem Ortak Tavsiye Metni nde hem de TPE tarafından ifade edilen kriterler sayılanlarla sınırlı değildir. ANKARA 12 25.01.2016
Markanın Kullanıldığı Mallar veya Hizmetlere Yönelik Reklam Amaçlı Olan ya da Olmayan Tanıtım Faaliyetlerinin Niteliği Ankara 2. FSHHM PINAR kararında kuvvetli reklam ve yaygın dağıtım ile tanınmış marka haline geldiği anlaşılmaktadır hükmüne varılmıştır. Toplumun İlgili Kesiminde Markanın Bilinme veya Tanınma Derecesi Markanın Kullanıldığı Süre, Kapsam ve Coğrafi Alan Ankara 2. FSHHM REDBLUE kararında uzun süreli kullanımın tanınmışlık kazanmaya yeterli olduğu belirtilmiştir. Markanın Tanınmışlığına İlişkin Yetkili Mercilerce Verilmiş Kararlar ve Marka Sahibinin Marka Haklarını Korumaya Yönelik Etkili Çalışmaları Markanın Tanınmışlığını ya da Kullanım Derecesini Yansıtacak Derecedeki Tescillerin ya da Tescil Başvurularının Kapsadığı Coğrafi Alan Salt tescil sayısı yeterli değildir. Markanın Parasal Değeri 25.01.2016 ANKARA 13
TANINMIŞLIĞIN İSPATI İspat Yükü Deliller Markanın kullanımına ilişkin bilgi veya belgeler, Reklam ve tanıtıma ilişkin bilgi veya belgeler, Markanın tanınmışlığına ilişkin verilmiş mahkeme veya TPE kararları, Marka sahibinin markasını korumak için yürüttüğü faaliyetler, Markanın tanınmışlığına ilişkin yapılmış anket çalışmaları, Markanın pazar payı, satış rakamları, Marka sahibine ilişkin bilgiler (şube sayısı, dağıtım kanalları), Markayla ilgili gazete, dergi, TV vb. medya organlarındaki yayınlar, Haberler, makaleler vb., Sertifikalar, ödüller. ANKARA 14 25.01.2016
Türkiye de Tanınmış Marka Koruması Kaynakları Markaların Korunması Hakkında 556 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname 7/1(ı) Maddesi 8/4. Maddesi Markaların Tanınmışlık Düzeyleri İle İlgili Esaslar (2003) Marka İnceleme Kılavuzu (2011) ANKARA 15 25.01.2016
7/1(ı) bendi Anayasa Mahkemesi nin 27/5/2015 tarihli ve E.: 2015/33, K.: 2015/50 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir. Bu tarihten itibaren uygulama alanı yoktur. Ancak bu bendin kaynağını oluşturan Paris Sözleşmesi 1. mükerrer 6. maddesi hükmü itiraz aşamasında ileri sürülebilir. 8/4 fıkrası Marka, tescil edilmiş veya tescil için başvurusu daha önce yapılmış bir markanın aynı veya benzeri olmakla birlikte, farklı mallar veya hizmetlerde kullanılabilir. Ancak, tescil edilmiş veya tescil için başvurusu yapılmış markanın, toplumda ulaştığı tanınmışlık düzeyi nedeniyle haksız bir yararın sağlanabileceği, markanın itibarına zarar verebileceği veya tescil için başvurusu yapılmış markanın ayırt edici karakterini zedeleyici sonuçlar doğurabileceği durumda, tescil edilmiş veya tescil için başvurusu daha önce yapılmış bir marka sahibinin itirazı üzerine, farklı mal veya hizmetlerde kullanılacak olsa bile, sonraki markanın tescil başvurusu red edilir. Haklı sebep? ANKARA 16 25.01.2016
Tanınmış markanın farklı mallar ya da hizmetler yönünden korunması için belli koşulların varlığı aranmaktadır. Bu koşullar: Başvuru ile tanınmış markanın aynı veya benzer olması ve Tescilli ya da tescil başvurusu yapılan markanın koruma istenen ülkede tanınmış olması ve Başvurunun mal veya hizmetlerinin tanınmış markanın mal veya hizmetlerinden farklı olması ve tanınmış markanın farklı mal ya da hizmetlerde kullanılması sonucu haksız bir yararın sağlanabileceği veya markanın itibarına zarar verici veya markanın ayırt edici karakterini zedeleyici sonuçlar doğurabileceğidir. 25.01.2016 ANKARA 17
Bir önceki slaytta belirtilen sıranın ilk 3 (ya da 2) koşuldan herhangi birinin sağlanmaması durumunda takip eden basamaklar için herhangi bir değerlendirme yapılmasına gerek yoktur. Öte yandan, bu koşulların sağlanması halinde son 3 koşuldan herhangi birinin varlığı yeterli görülecektir. Ankara 2. FSHHM Jetmilstar kararı Tanınmışlık ispat edilemediğinden diğer hususların incelemesine geçilmemiştir. 25.01.2016 ANKARA 18
8/4 İncelemesi KHK nın 8/4 maddesi gerekçe gösterilerek yapılan itirazlar incelenirken; İtiraza gerekçe olarak gösterilen ve tanınmışlığı iddia edilen markanın Türkiye de tescilinin veya tescil başvurusunun olup olmadığı, İtiraz edilen başvuru ile tanınmış markanın aynı veya benzer olup olmadıkları, bu kapsamdaki benzerlik derecesi ile 8/1(b) kapsamındaki benzerlik derecesi farklı olduğundan inceleme 8/1(b) bendi kapsamındaki karıştırılma ihtimali incelemesinden farklı olmalıdır. Karıştırılma ihtimali olduğu sonucuna varılıyorsa 8/4 kapsamında da benzerlik koşulunun oluştuğu kabul edilebilirken, 8/1(b) kapsamında karıştırılma ihtimaline neden olmayacak ancak başvurusu yapılan marka ile tanınmış marka arasında bağ/bağlantı kurulmasına neden olabilecek tarzda bir benzerlik de 8/4 kapsamında yeterli görülmelidir. Dikkat etmek gerekir ki 8/4 kapsamında, ihtilaf konusu markalar arasında karıştırılma ihtimali bulunması gerekmemektedir. ANKARA 19 25.01.2016
Bu bağın varlığı incelenirken de; Markanın tanınmışlığının gücü Tanınmış markanın ayırtedici gücü Markalar arasındaki benzerlik derecesi birbirine yakınlık ya da farklılık derecesi dahil olmak üzere İhtilafa konu malların veya hizmetlerin durumu ve ilgili tüketici kesimi Karıştırılma ihtimalinin varlığı hususları ve varsa diğer hususlar dikkate alınır. Böyle bir bağın yokluğunda 8/4 kapsamında sayılan 3 riskin ortaya çıkmayacağı söylenebilir. Yargıtay 2011 tarihli FAMY kararında davalının DALAN FAMILY markasıyla FAMY markasının benzer olmaması nedeniyle tanınmışlık iddiasının uyuşmazlık konusu olayda herhangi bir etkisinin olmayacağına hükmetmiştir. Benzer şekilde 2010 tarihli TAC XENTA kararında Yargıtay tanınmış TAÇ markası ile sonraki başvurunun benzer olmadığını dile getirmiştir. Bu kararda Yargıtay ihtilaf konusu markaların tescil kapsamları ve ortalama tüketici kitlelerinin tamamen farklı olduğu vurgusunu yaparak örtülü olarak yukarıda bahsettiğimiz «bağ/bağlantı» kurma konusunu da işlemiştir. 25.01.2016 ANKARA 20
İtiraz eden markanın ilgili ülkede (Türkiye de) tanınmış olup olmadığı İlgili ülkenin tamamındaki tanınmışlık değil, ilgili toplum kesiminin veya ilgili ülkenin önemli bir kısmında edinilmiş tanınmışlık düzeyi Tanınmışlık, koşullardan sadece biridir ve diğer koşulların da varlığının değerlendirilmesi gerekir. Salt tanınmışlıktan dolayı peşinen farklı mallar ya da hizmetler yönünden koruma sağlamak doğru değildir. Aynı yargıya PINAR ve GRİPİN kararlarında 2. FSHHM de varmaktadır. Bu haliyle mahkemelerimizin Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 2006 tarihli MAGGI ve 2007 tarihli MERİDİEN kararlarında varmış olduğu yargıyı devam ettirmekte olduğu anlaşılmaktadır. 25.01.2016 ANKARA 21
Başvurunun mal veya hizmetlerinin tanınmış markanın mal veya hizmetlerinden farklı olması Bu husus AB uygulamasında 8/4 uygulaması için bir koşul olarak sayılmamaktadır. (Adidas-Salomon kararı, 2003) Yargıtay 11. Dairesinin 2010 tarihli OLİN ve Ankara 2. FSHHM nin 04.02.2015 tarihli REDBLUE kararlarında benzer mallar için de 8/4 incelemesi yapıldığı görülmektedir. Ancak Ankara 1. FSHHM nin 15.10.2014 tarihli ARCON kararında bu defa benzer mallar nedeniyle 8/4 uygulamasına yer olmadığı hükmüne varılmıştır. Marka İnceleme Kılavuzunun 134. sayfasında bu husus; «8/4 maddesi kapsamında, sonraki tescil başvurusunun, belirtilen koşulların varlığı halinde farklı mal ve hizmetler için dahi reddedileceğinin hükme bağlanması, bu korumanın aynı veya benzer mal ve hizmetler için de sağlanmasını gerektirmektedir.» şeklinde ifade edilmektedir. 25.01.2016 ANKARA 22
Haksız Bir Yararın Sağlanması Tanınmış markanın reklam gücünden yararlanma ve tanınmış markanın temsil ettiği imajın ve prestijin kendi mallarına transferini sağlamak amaçlanmaktadır. Böylece tanınmış marka ile sonraki marka arasında olduğu düşünülen bağlantı nedeniyle, herhangi bir harcama yapmadan ve emek harcamadan, sonraki markanın mallarının veya hizmetlerinin daha kolay pazarlanması sağlanacaktır. ABAD ın 2009 tarihli L OREAL kararında da belirttiği gibi amaç tanınmış markaya zarar vermek değildir. Amaç iltibas yaratarak mal/hizmet satmak da değildir. Yargıtay 11. Hukuk Dairesi: INTEL ve A Avantaj kararları gibi önceki tarihlerdeki kararlarında işletmesel bağlantı kurma ihtimali üzerinde dururken, Son dönem mahkeme kararlarında «imaj ve prestij transferi» vurgusu yapılmaktadır. (Red Blue, Pınar, Gripin kararları) ANKARA 23 25.01.2016
Haksız yarar sağlanıp sağlanmayacağı incelenirken markanın tanınmışlık derecesi, tanınmış markanın ayırtedici gücü (PINAR kararı), ihtilaf konusu markalar arasındaki benzerlik derecesi, malların veya hizmetlerin niteliği veya yakınlık dereceleri (FORMELLA kararı) dikkate alınır. GRİPİN kararında mahkeme ihtilafa konu malların ve hizmetlerin birbirinden çok farklı olması nedeniyle haksız yarar elde edilemeyeceği hükmüne varmıştır. «. Çünkü, markanın itibarından haksız yararlanmadan söz edilebilmesi için, davacının markalarının iyi bir şöhret ve itibar sahibi olması, tüketici zihninde olumlu bir imajının olması, piyasada tek bulunması, prestij değeri bulunması ve sahip olunan bu olumlu imajın devredilebilir olması gerekmektedir. Bunun için de bir yandan kullanılan işaretin tanınmış marka ile özdeş veya ayırt edilemeyecek derecede benzer bulunması, diğer yandan da her ikisinin kapsamında bulunan ürün ve hizmetlerin ortak yanlarının bulunması gerekir.» 25.01.2016 ANKARA 24
Markanın İtibarına Zarar Verilmesi Tanınmış markanın aynısı veya benzerinin tescil edilmesi ya da kullanılması, bazı hallerde tanınmış markanın itibarına zarar verebilir. Bu haller; Markanın düşük kaliteli mallarda kullanılması, - Ankara 2. FSHHM PINAR kararında, sonraki markanın tanınmış marka ile aynı kalitede mal ve hizmet sunamaması durumunda markanın itibarının erozyona uğrayacağına hükmetmiştir. (Aynı yönde REDBLUE kararı) Markanın imaja aykırı mallarda kullanılması, markanın toplum nezdinde sahip olduğu imaja aykırı mallarda kullanılması OHIM in 2001 tarihli Hollywood kararı bu anlamdaki en önemli kararlardan biridir. Sakızlar için tescilli tanınmış Hollywood markası dinamizm, sağlık, dirilik ve gençlik imajlarını sembolize etmekteyken, bu imajın tersini ifade eden «tütün ve tütün mamulleri» malları için gerçekleşecek sonraki «Hollywood» tescilinin tanınmış markanın itibarına zarar vereceğine hükmedilmiştir. ANKARA 25 25.01.2016
Markanın istenmeyen bağlantılar kurulmasına yol açacak biçimde kullanılması Tanınmış markanın bir başkası tarafından kullanıldığı malların veya hizmetlerin türü, tüketici gözünde uygun olmayan çağrışımlara ve uygun olmayan bağlantılar kurulmasına yol açabilir ve bu durumda markanın itibarına zarar verebilir Bu durum Fare Zehiri Doktrini olarak da adlandırılır. CLAERYN (cinler)- KLAERIN (sıvı temizleyiciler) FORMELLA kararında Yargıtay «hijyenik ürünler, pedler, tamponlar, bezler; zararlı bitkiler, hayvanları ve mantarları imha edici maddeler» in kullanımın veya tescilinin tanınmış FORM markasının itibarına zarar vereceğine hükmetmiştir. PINAR kararında 2. FSHHM, «süt ve süt ürünlerinde» tanınmış Pınar markasının aynısı için «Ağartma ve temizlik amaçlı maddeler. Sabunlar. Diş bakımı ürünleri. Aşındırıcı ürünler ( Zımpara bezleri, zımpara kağıtları, pomza taşları, pastalar dahil). Parlatma ve bakım ürünleri (deri, vinil, metal, ahşap v.b.için ).» malları için yapılan başvurunun tanınmış markanın itibarına zarar vereceğine hükmetmiştir. ANKARA 26 25.01.2016
27.04.2015 tarihli MASERATİ kararında TPE YİDK kalite, lüks, prestij, sportif görünüm gibi olumlu imajlara sahip tanınmış MASERATİ markasının aynısı için yapılan başvuru kapsamındaki "Ateşli, havalı, yaylı silahlar ile bunlara ait kılıf ve askı kayışları. Ağır silahlar, havanlar, roketler. Havai fişekler. Kişisel kullanım için koruyucu gazlar.«emtialarının savaşlarda, terör eylemlerinde veya toplumsal olaylarda saldırı amaçlı kullanılabilecek türde mallar olması nedeniyle, Tanınmış markanın bilinirliğinin halk nezdinde kötü bir üne dönüşebileceği, bu suretle başvurunun tescili halinde tanınmış markanın itibarına zarar verilmesi ihtimali bulunduğu kanaatine vararak 8/4 kapsamındaki itirazı haklı bulmuştur. 25.01.2016 ANKARA 27
Markanın küçük düşürücü şekilde kullanılması, tanınmış markanın sahip olduğu itibarın, ikinci markanın yapısı veya kullanıldığı mallar nedeniyle aşağılanması, küçük düşürülmesi veya aleyhe imaj yaratan sloganlar nedeniyle zarar görmesi ihtimal dahilindedir. ANKARA 28 25.01.2016
Markanın Ayırt Edici Karakterinin Zedelenmesi Sulandırma, bulandırma şeklinde de ifade edilmektedir. Markanın ayırt edici karakterine zarar verilmesi, aynı anda farklı işletmelere ait markaların piyasada bulunması nedeniyle, markanın ayırt etme gücünün azalmasıdır. Böylelikle tanınmış markanın piyasada başka firmalar adına farklı mallar ve hizmetlerde kullanılması sonucunda, markanın ayırt edici karakteri zedelenecek ve buna bağlı olarak, markanın tanınmışlığı ve kimliği zayıflayacaktır. Böylece tanınmış marka, derhal/refleks olarak belirli mal veya hizmet ile bağlantı kurma özelliğini yitirecek ve markanın teklik özelliği zarar görecektir. ANKARA 29 25.01.2016
Rolls Royce restoran, Rolls Royce kafe, Rolls Royce pantolon ve Rolls Royce şekerleme varlığında, zamanla tanınmış Rolls Royce markasından bahsedilemeyecektir. Ülkemiz uygulamasında tanınmış markaya benzer olan markanın kullanıldığı malların ya da sunduğu hizmetlerin aynı kalite ve güveni vermemesi durumunun tanınmış markanın ayırtedici gücünü zedeleyebileceği ifade edilmektedir. (RED BLUE kararı) Bununla birlikte tanınmış markanın ayırt edici gücü ne kadar yüksek ise (teklik durumu) aynı ya da benzer markaların kullanımının tanınmış markanın ayırtediciliğini zedeleme olasılığı da o kadar yüksektir. Bu yargının tam tersi de doğrudur. ANKARA 30 25.01.2016
Tanınmış markanın ayırtedici karakterinin zedelenmesi konusu incelenirken; Tanınmış markanın ilgili olduğu tüketici kesiminin iktisadi davranışlarındaki değişikliği ya da bu yöndeki kuvvetli ihtimali ispat eder nitelikteki delillerin sunulması gerekmektedir. (ABAD INTEL kararı, 2008) Bu delillerin subjektif, varsayımsal verilerden ziyade mantıklı çıkarımlar sonucunda ortaya konulmuş nesnel deliller olması gerekmektedir. Burada kastedilen fiili bir zarar değildir. Mantıksal çıkarımlar sonucu ortaya konan ciddi bir zarar riski yeterli olacaktır. 25.01.2016 ANKARA 31
Yargıtay ın 2010 tarihli AKTÜEL A kararında da değindiği gibi 8/4 fıkrası anlamında markanın tanınmışlığından haksız yarar sağlama, itibarına zarar verme veya ayırt edici karakterini zedeleme durumlarının, olası durumlar olarak değerlendirilmesi gerekir. İtiraz sahibi bu koşulların gerçekleşebileceğini sunacağı makul ve ikna edici açıklamalarla ortaya koymak durumundadır. Markanın tanınmışlığından haksız yarar sağlama, itibarına zarar verme veya ayırt edici karakterini zedeleme, olayların seyri içerisinde öngörülebilir ve muhtemel olmalıdır. Sunulan belgeler bu konuda ciddi bir riskin olduğu konusunda ikna edici olmalıdır. Belgelerin yanı sıra, tanınmış markanın ayırt edici gücünün ve tanınmışlık derecesinin yüksek olması haksız yarar sağlama, itibara zarar verme, ayırt ediciliği zedeleme ihtimallerinin daha kolay ortaya çıkmasına neden olabilir. ANKARA 32 25.01.2016
BAZI ÖRNEK KARARLAR Başvuru İtiraz eden Sınıf:20 Sınıf: 38/42/45 Başvuru ilan Yayına İtiraz Ret Karara İtiraz Ret (YİDK) 8/4 uygulanması için salt tanınmışlık yeterli değildir. İtiraz eden tarafından diğer koşulların gerçekleşebileceğine ilişkin ispat sunulmamıştır. 25.01.2016 ANKARA 33
Başvuru İtiraz eden Sınıf:05 Sınıf: 20/35/37 Başvuru ilan Yayına İtiraz Ret Karara İtiraz Kabul(YİDK) Başvurunun emtia listesi «Zararlı bitkileri, hayvanları ve mantarları imha edici maddeler. Fungisitler (mantar öldürücüler), herbısıtier; haşereleri yakalayıcı, öldürücü veya kovucu maddeler, hayvan banyo maddeleri (parazıtleri öldürmek ıçın), küf giderici ürünler, güve önleyici preparatlar; fare zehirleri.» Tescili halinde «mobilya» emtiaları için edinmiş olduğu «kalite imajına» zarar vereceği gerekçesiyle tanınmış markanın itibarının zarar göreceği sonucuna varılmıştır. 25.01.2016 ANKARA 34
Başvuru İtiraz eden Sınıf: 35,39 Sınıf: 36 Başvuru ilan Yayına İtiraz Ret Karara İtiraz Kabul(YİDK) Markanın yüksek tanınmışlığından dolayı sonraki başvurunun hizmetleri ile tanınmış marka arasında bağlantı kurulacağı bu nedenle de Başvurunun tescil edilmesi durumunda tanınmış markanın itibarından haksız yarar elde edileceği, tanınmış markanın itibarına zarar vereceği ve ayırt edici karakterinin zedeleneceği sonucuna varılarak başvuru reddedilmiştir. 25.01.2016 ANKARA 35
Başvuru İtiraz eden Sınıf:09/16/41 Sınıf: 05 Başvuru ilan Yayına İtiraz Ret Karara İtiraz Ret (YİDK) Ankara 2. FSHHM (Onama) Yargıtay (Onama) Tanınmış marka ile sonraki markanın mal ve hizmetleri ve ilgili tüketici kesimleri tamamen farklı olduğundan imaj devri söz konusu olmayacağı ve bu nedenle de markanın tanınmışlığından haksız yarar sağlama koşulunun ortaya çıkmayacağı hükmüne varılmıştır. Markanın itibarına zarar verme ve ayırt ediciliğini zedeleme koşullarına ilişkin somut ve ikna edici delil, açıklama sunulmamıştır. 25.01.2016 ANKARA 36
Başvuru İtiraz eden Sınıf: 35 Sınıf: 14/25/35 Başvuru ilan Yayına İtiraz Ret Karara İtiraz Ret (YİDK) (benzerlik yok) Ankara 2. FSHHM (Bozma) Yargıtay (Onama) 8/4 benzer/aynı tür hizmetlere uygulanmıştır. Tanınmış markanın tüketicileri nezdinde yaratmış olduğu imajın devri söz konusu olacağı ve bu nedenle markanın tanınmışlığından haksız yarar sağlama durumunun ortaya çıkacağı hükmüne varılmıştır. 25.01.2016 ANKARA 37
DEĞERLENDİRME Ülkemizdeki tanınmış marka korumasının AB ve benzer düzeydeki çoğu ülkeden daha geniş sağlandığını görmekteyiz. Her ne kadar Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmiş olsa da 7/1(ı) varlığı, 8/4 kapsamında tescil yanında başvuru yapmış olmanın da yeterli görülmesi ve hatta «haklı sebep» koşulunun 8/4 kapsamında yer almaması bu korumacı yaklaşımı göstermektedir. «Haklı sebep» koşulunun kanun tasarısına eklenmesi tanınmış marka sahipleri ile bu markaların aynısını veya benzerini kullanan üçüncü kişiler arasında dengeyi sağlamaya hizmet edecektir. Mevzuatımızın kaynağı olan AB müktesebatına uyum yanında uygulamalarımızın da belli oranda AB ile uyumlu olduğunu söyleyebiliriz. 25.01.2016 ANKARA 38
8/4 kapsamındaki benzerlik değerlendirmesinde kimi durumlarda 8/1(b) kıstaslarından farklı bir değerlendirme yapmak bu uygulama birliğini daha da artıracaktır. 8/4 fıkrasının haksız yarar sağlama, itibara zarar verme ve ayırt edici karakterini zedeleme koşullarına ilişkin ispat eşiklerinin daha yüksek tutulması tanınmış markalara zaten yüksek düzeyde sağlanan koruma için dengeleyici bir etmen olacaktır. ABAD kararlarında gördüğümüz tarzda içtihat niteliğinde konuyu tüm boyutlarıyla ele alan kararlar olması konuya ilişkin her aşamada tutarlı kararlar verilmesini sağlayacaktır. TPE nin başvuru üzerine tanınmış marka tespiti yapmak yerine bu olgunun mevcut olay özelinde idari ve adli makamlar tarafından inceleme aşamasında ayrıca değerlendirilmesinin daha yerinde bir uygulama olacağı düşünülmektedir. 25.01.2016 ANKARA 39
İlginiz için teşekkür ederim.. 25.01.2016 ANKARA 40