Türkiye İçin Bir Alpay Filiztekin 9 Mart 2009 Ekonomik ve Dış Politikalar Araştırmalar Merkezi ve Deloitte
Amaç: Neden böyle bir çalışma Amaç: Neden böyle bir çalısma Amaç, Türkiye de bölgesel farkların ne kadar büyük olduğunu bir kez daha anlatmak değil. Amaç, bölgeleri (illeri) birbirleri ile yarıştırmak hiç değil.
Amaç: Neden böyle bir çalışma Amaç: Neden böyle bir çalışma Küreselleşme, uluslararası ticareti geliştirmekle beraber, mekânın da önemini arttırdı. Mükemmel bir dünyada, kaynaklar daha az gelişmiş, ancak getirisi yüksek bölgelere kayar, bölgeler arası farklar azalmış olurdu.
Amaç: Neden böyle bir çalışma Amaç: Neden böyle bir çalışma Ulusal düzeyde ortalama gelirler arasında yakınsama gözlemlenmekle birlikte, ülkelerin içinde bölgeler arasında farklılaşma gözlemleniyor. Üretim faktörleri yeterince geçişken değil. Üretim sürecinde ekonomik dışsallıklar daha yüksek düzeyde. Bilgi birikiminde ve akışında aksaklıklar mevcut. Piyasalarda ciddi katılıklar var.
Amaç: Neden böyle bir çalışma Amaç: Neden böyle bir çalışma Böyle olunca da, Her bölgenin güçlü ve zayıf yönlerinin bilinmesi çok önemli hâle geliyor. Bölgelerin kendilerini farklılaştıracakları politikaları seçmeleri ve uygulamaları gerekli. Bu politikalar, aynı zamanda, sürdürülebilir biçimde tasarlanmalı.
Bölgesel Rekabet Endeksleri
Kişi Başına İl Katma Değeri İl Katma Değeri kendi başına bir gelişmişlik ve rekabet endeksi.
Yöntem İl Katma Değeri kendi başına bir gelişmişlik ve rekabet endeksi mi? Gelişmişlik ve rekabetçilik ne demek? Kaydedilmeyen gelişmişlik. Kaydedilmeyen rekabet gücü. Tek boyut yeterli olabilir mi?
Yöntem İki aşamalıtemel Bileşenler Analizi 1. Ekonomik canlılık ve etkinlik. 2. Emek piyasası. 3. Yaratıcılık. 4. İnsan Sermayesi. 5. Sosyal Sermaye. 6. Fiziki Altyapı.
Genel Endeks
Genel Endeks
Ekonomik Canlılık ve Etkinlik Endeksi
Ekonomik Canlılık ve Etkinlik Endeksi Kullanılan Değişkenler Kişi başı GSYİH İşyeri Başına Çalışan Sayısı İşsizlik oranı Bitkisel Üretim Değeri/Dekar Sermaye artış oranı Kobi Teşvikleri-Yatırım Oranı Tarım sektöründe verimlilik Banka kredilerinin GSYİH e oranı Sanayi sektöründe verimlilik Kişi Başına Açılan Şirket Sayısı Hizmet sektöründe verimlilik
Ekonomik Etkinlik ve Canlılık
Ekonomik Canlılık ve Etkinlik Endeksi Bir Simulasyon Denemesi: Ardahan Ardahan Ekonomik Etkinlik Endeksinde 80., Genel Endekste 73. sırada. Ardahan da Bitkisel Üretim Değeri Türkiye ortalamasının %25 i civarında. Eğer bu değer Türkiye ortalamasına çekilebilseydi ne olurdu?
Ekonomik Etkinlik ve Canlılık Ardahan Ekonomik Etkinlik Endeksinde 80. sırada.
Ekonomik Etkinlik ve Canlılık Ardahan Ekonomik Etkinlik Endeksinde 78. sıraya yükselirdi.
Ekonomik Canlılık ve Etkinlik Endeksi Bir Simulasyon Denemesi: Ardahan Ardahan Ekonomik Etkinlik Endeksinde 80., Genel Endekste 73. sırada. Ardahan da Bitkisel Üretim Değeri Türkiye ortalamasının %25 i civarında. Eğer bu değer Türkiye ortalamasına çekilebilseydi ne olurdu? Ardahan da Tarımsal Verimlilik de Türkiye ortalamasının yarısı kadar. Eğer bir de tarımsal verimlilik Türkiye ortalamasına yükseltilirse?
Ekonomik Etkinlik ve Canlılık Ardahan Ekonomik Etkinlik Endeksinde 76., Genel Endekste 71. sıraya yükselirdi.
Emek Piyasası Endeksi
Emek Piyasası İşsiz büyüme olgusu. Çözülen tarımın yaratacağı sorunlar. Yüksek doğurganlık ve genç nüfus.
Emek Piyasası Kullanılan Değişkenler 15-24 Yaş Nüfus Oranı İşgücünün Nüfus İçindeki Payı İşgücüne Katılım Oranı Kadın İşgücüne Katılım Oranı Kentsel Yerler Kadın İşgücüne Katılım Oranı İşsizlik Oranı Kentsel İşsizlik Oranı İstihdamda Tarımın Payı Net Göç Oranı
Emek Piyasası
Emek Piyasası Genel Emek Kentsel Yerler Endeks Piyasası Kadın İşgücüne Sıra Sıra Katılma Oranı (%) Gaziantep 32 19 9.4 Denizli 17 16 31.0 Gaziantep 27 7 31.0
İnsan Sermayesi Endeksi
İnsan Sermayesi İnsan sermayesinin önemi oldukça açık. Verimlilik artışı, ancak emeğin bilinçli kullanımıyla olur. Ancak, insan sermayesi nasıl ölçülür?
İnsan Sermayesi Kullanılan Değişkenler Öğretmen-Öğrenci Oranı, Anaokulu Öğretmen-Öğrenci Oranı, İlköğretim Öğretmen-Öğrenci Oranı, Ortaöğretim Öğretmen-Öğrenci Oranı, Üniversite Ortalama Bitirilen Okul Yılı Okuma Yazma Oranı ÖSS Sınav Başarısı
İnsan Sermayesi
Yaratıcı Sermaye Endeksi
Yaratıcı Sermaye Yeni büyüme modelleri ve uygulamalı çalışmalar bilginin önemine vurgu yapıyorlar. Bilginin artan ölçek getirisi var. Teknolojik gelişme bilinçli ve kasıtlı seçimlerin, davranışların bir sonucu. Bu davranışlar ise var olan ekonomik yapılar ve teşvikler tarafından şekilleniyor.
Yaratıcı Sermaye Kullanılan Değişkenler Kişi Başına Teknik Eleman Sayısı Kişi Başına Akademik Yayın Sayısı Kişi Başına Tescilli Patent Sayısı Kişi Başına Patent Başvuru Sayısı ARGE Harcamaları-Çıktı Oranı, Kamu ARGE Harcamaları-Çıktı Oranı, Özel İstihdamda Tarımın Payı
Yaratıcı Sermaye
Sosyal Sermaye Endeksi
Sosyal Sermaye Neden insan ve yaratıcı sermaye belirli bölgelerde toplanıyor? "Yaratıcı Sınıf". Sosyal ortam, yüksek eğitimli ve yaratıcı insanları bir araya getiriyor.
Sosyal Sermaye Kullanılan Değişkenler Hanehalkı Büyüklüğü Kız Okullaşma Oranı Okuma Yazma Oranı Kişi Başına Konut Elektrik Tüketimi Net Göç Oranı Kişi Başına Doktor Syısı Kişi Başına Sinema Sayısı Kişi Başına Gazete Tirajı Kişi Başına STK Sayısı
Sosyal Sermaye
Fiziki Altyapı Endeksi
Fiziki Altyapı Üretimin verimliliğini arttırmak için fiziki altyapının düzgün olması şarttır. Fiziki altyapı, üretimin farklı pazarlara ucuz ulaşımını da sağlar. Aynı zamanda, insan sermayesini ve yaratıcı sınıfı çekmenin de yoludur.
Fiziki Altyapı Kullanılan Değişkenler Kişi Başına Otomobil Sayısı Kişi Başına Ticari Araç Sayısı Kişi Başına ADSL Bağlantı Sayısı Sanayi Elektrik Tüketim Oranı Kirli Su Arıtma Yeterliliği Km 2 Başına Asfalt Yol Uzunluğu Km 2 Başına Demiryolu Uzunluğu Kişi Başına Havayolu Yükü Kişi Başına Havayolu Yolcu Sayısı Kirli Atık Arıtma Yeterliliği
Fiziki Altyapı
Sonuç Sonuç Sonuç Olarak: Gelişmenin ve rekabetçi olmanın tek bir yolu yok. Çok boyutlu düşünmek lâzım. Bize uyan politikaları ve stratejileri bulmak ve seçmek gerekiyor.