Mikro Ark Oksidasyon (MAO) Prosesinin, Eklemeli Üretim (AM) Metodu ile Uyumluluğunun Araştırılması



Benzer belgeler
MİKRO ARK OKSİDASYON TEKNİĞİ

Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi Pamukkale University Journal of Engineering Sciences

SAF ZİRKONYUMUN MİKROARK OKSİDASYON YÖNTEMİYLE OKSİT ESASLI SERAMİK KAPLANMASI

Mikro Ark Oksidasyon (MAO) Yöntemi ile Al2014 Alaşımı Üzerine Büyütülmüş Oksit Kaplamanın Adezyon Özelliklerinin İncelenmesi

Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi Pamukkale University Journal of Engineering Sciences

T.C. TRAKYA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ AŞIRI PLASTİK DEFORMASYON METOTLARININ ALÜMİNYUM ALAŞIMLARININ MEKANİK ÖZELLİKLERİNE ETKİSİ

THE PRODUCTION OF AA5049 ALLOY SHEETS BY TWIN ROLL CASTING

PLAZMA TRANSFER ARK YÖNTEMİYLE FeCr/FeCr+C TOZUNUN DÜŞÜK KARBONLU ÇELİK YÜZEYİNE ALAŞIMLANMASI. Serkan ÖZEL, Bülent KURT, İlyas SOMUNKIRAN

Cu ALAŞIMI YÜZEYİNE KAPLANAN ZrO 2 +Y 2 O 3 /Al 2 O 3 TABAKALARIN MİKROYAPI VE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ

ÇİNKO KATKILI ANTİBAKTERİYEL ÖZELLİKTE HİDROKSİAPATİT ÜRETİMİ VE KARAKTERİZASYONU

İLERİ TEKNOLOJİLER ÇALIŞTAYI VE SERGİSİ ( İTÇ 2010 ) BİLDİRİ KİTABI. Editoryal Grup. Prof. Dr. Ali GÜNGÖR

TiC-Co Esaslı Çizici Kalem Karakterizasyonu

ÖZGEÇMİŞ ALİ ÇAKIR. Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Bölümü. Çayırova Kampüsü. Gebze/KOCAELİ KİŞİSEL BİLGİLER. Doğum Tarihi: 18 Mayıs 1989

ÖZGEÇMİŞ ALİ ÇAKIR. Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Bölümü. Çayırova Kampüsü. Gebze/KOCAELİ KİŞİSEL BİLGİLER. Doğum Tarihi: 18 Mayıs 1989

KAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI

ELKTRİK AMAÇLI ALUMİNYUM KULLANIMI

Malzemelerin Yüzey İşlemleri (MATE 464) Ders Detayları

KOROZYONUN ÖNEMİ. Korozyon, özellikle metallerde büyük ekonomik kayıplara sebep olur.

Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi. AISI D2 Yüzeyinde Oluşturulan TiN Kaplamanın Aşınma Özellikleri

ELEKTROLİTİK TOZ ÜRETİM TEKNİKLERİ. Prof.Dr.Muzaffer ZEREN

İNTERMETALİK MALZEMELER. Doç. Dr. Özkan ÖZDEMİR (DERS NOTLARI-4)

Malzemelerin Yüzey İşlemi MEM4043 / bahar

AA6063 Alaşımlı Alüminyum Profilin H 2 SO 4 Elektroliti Kullanılarak Eloksal Kaplanması

Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi

Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi. Basınç Destekli Hacim Yanma Sentezi Yöntemi ile Elde Edilen FeAl ve TiAl Kaplamalar

2xx SERİSİ ALÜMİNYUM ALAŞIMLARINDA Ag İLAVESİNİN MUKAVEMETE ETKİSİ

TERMOPLASTİK POLİMERLERİN SÜRTÜNME KARIŞTIRMA NOKTA KAYNAĞINA BAKALİT ARA TABAKA TOZUNUN ETKİSİ

ÖZGEÇMİŞ. CEP TLF İŞ TLF E- POSTA 2. EĞİTİM ÖĞRENİM DÖNEMİ DERECE (*) ÜNİVERSİTE ÖĞRENİM ALANI

Malzeme Bilgisi ve Gemi Yapı Malzemeleri

AR-GE LABORATUVARLARI FAALİYET FORMU (2014 YILI)

Gaz Tungsten Ark Kaynak Yöntemiyle AISI 304 Paslanmaz Çelik Yüzeyinde Üretilen M 7 C 3 Takviyeli Kompozit Kaplamaların Mikroyapısı

NANO KURġUN ÜRETĠMĠ VE KARAKTERĠZASYONU

SENTETİK Fe-16Mn ALAŞIMININ BORLANMASI. BORONIZING OF SYNTHETIC Fe-16Mn ALLOY

Cam Kalıplarının Akımsız Nikel Kaplanması Konulu SANTEZ Projesi

Borlama İşleminde Kullanılan Bor Tozu Tane Boyutunun Kaplama Tabakası Üzerine Etkisi

Halil Karakoç a, Hanifi Çinici b,ramazan Çıtak c

GAZ KARIŞIMLARININ İYON NİTRÜRLEME ÜZERİNE ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI (THE INVESTIGATION OF THE EFFECT OF GAS MIXTURES ON ION NITRIDING)

MMM291 MALZEME BİLİMİ

Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi

KAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI

Sentes-BIR Hakkında. Sentes-BIR metallerin birleştirmeleri ve kaplamaları konusunda çözümler üreten malzeme teknolojileri firmasıdır.

Yrd. Doç. Dr. SELDA KAYRAL

MEKANİK ALAŞIMLAMA/ÖĞÜTME YÖNTEMİYLE ZrO 2 TAKVİYELİ TİTANYUM BAZLI (EX-SİTU) METAL MATRİS KOMPOZİT MALZEMELERİN ÜRETİLMESİ VE KARAKTERİZASYONU

T/M YÖNTEMİ İLE ÜRETİLEN Cu-C-Al 2 SiO 5 KOMPOZİTİNİN ABRASİV AŞINMA DAYANIMI Ç. ÖZAY & A. HASÇALIK

MMM 2011 Malzeme Bilgisi

HSS High Speed Steel SAW BLADES DAİRESEL TESTERELER

Yrd. Doç. Dr. SELDA KAYRAL

YÜZEY MÜHENDİSLİĞİNDE YENİ BİR YAKLAŞIM; DUBLEKS YÜZEY İŞLEMİ

SinterlenmişKarbürler. Co bağlayıcı ~ Mpa Sertlikliğini 1100 ⁰C ye kadar muhafaza eder Kesme hızları hız çeliklerine nazaran 5 kat fazladır.

ÖZGEÇMİŞ VE YAYINLAR

İLERİ SOL JEL PROSESLERİ

BARA SİSTEMLERİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER

TERMOKİMYASAL YÜZEY KAPLAMA (BORLAMA)

formülü zamanı da içerdiği zaman alttaki gibi değişecektir.

Çelik Yüzeylere Elektro-Kıvılcım Biriktirme (ESD) Metodu ile Zirkonyum Esaslı Kaplamaların Uygulanması

BÖLÜM I YÜZEY TEKNİKLERİ

DUAL FAZLI ÇELİKLERDE MARTENZİT VE YÜKLEME HIZININ MEKANİK ÖZELLİKLERE ETKİSİ

ALUMİNYUMUN YÜZEYİNDEKİ OKSİT TABAKASININ SÜLFÜRİK ASİT ANODIZING YÖNTEMİYLE GELİŞTİRİLMESİ*

FARKLI ÇELİKLERE UYGULANAN DEĞİŞEN ISITMA HIZLARININ MEKANİK ÖZELLİKLERE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

MUSTAFA BOZ (370) (533)

KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ Ford Otosan İhsaniye Otomotiv MYO

İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

4 köşeli,tek yönlü, güçlü delik delme serisi, talaş kırıcı form ve kalite seçenekleri ile tüm malzemeleri kapsar.

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

SAF ALÜMĠNYUMUN MAO YÖNTEMĠYLE KAPLANMASINA ALUMĠNA ĠÇEREN ELEKTROLĠTĠN ETKĠSĠ

Investigation of the Kinetics of Borided AISI 420 and AISI 5140 Steels

TÜBİTAK 2237 Proje Eğitimi Etkinliklerini Destekleme Programı ÖZGEÇMİŞ

İngilizce YDS:81,25 (2013) Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl. Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl

İKİZ MERDANELİ SÜREKLİ DÖKÜM TEKNİĞİ İLE AA5754 MALZEME ÜRETİMİ. Koray TURBALIOĞLU

KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ FORD OTOSAN İHSANİYE OTOMOTİV MYO YÜZEY İŞLEMLERİ AR-GE LABORATUVARI

Çift Fazlı Paslanmaz Çeliklerde Yaşlandırma Koşullarının Mikroyapı Özellikleri Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi

Al-7Si-0,3Mg Alaşımında Soğuma Hızının Poroziteye Etkisi

KOMPOZİTLER Sakarya Üniversitesi İnşaat Mühendisliği

AlSi7Mg DÖKÜM ALAŞIMINDA T6 ISIL İŞLEM DEĞERLERE ETKİSİNİN İNCELENMESİ. Onur GÜVEN, Doğan ALPDORUK, Şükrü IRMAK

Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi

BARTIN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ MALZEME LABORATUARI II DERSİ AKIMLI VE AKIMSIZ KAPLAMALAR DENEY FÖYÜ

Farklı Elektrotlar ile Delik Delme İşlemlerinde Yüzey Pürüzlülüğünün İncelenmesi

OK AristoRod. MAG- Kaynak Teli Üretim Sunumu. OK AristoRod. Tarihçe Alternatifler ASC-Teknolojisi. İçerik;

Borlama Süresinin Düşük Karbonlu Mikro Alaşımlı Çeliklerin Sertlik Değerleri Üzerine Etkisi

referans Ti-aşılanmış Uygulanan Yük, mn

SEM İncelemeleri için Numune Hazırlama

CuSn10 YATAK MALZEMESİNİN TRİBOLOJİK ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ

Plazma Püskürtme Yöntemiyle AISI 304 Paslanmaz Çelik Yüzeyinde Elde Edilen ZrO 2 / Al 2 O 3 - % 13TiO 2 Kompozit Kaplamasının Mikroyapı Özellikleri

TEL EROZYON YÖNTEMİ İLE İŞLENEN KALIP ÇELİKLERİNDE İŞLEM PARAMETRELERİNİN YÜZEY KALİTESİNE ETKİSİ

BOR KATKILI HİDROKSİAPATİT ÜRETİMİ VE KARAKTERİZASYONU

KROM KATKILI ALUMİNANIN ENJEKSİYON KALIPLAMA İLE ŞEKİLLENDİRİLMESİ

DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN ve MÜHENDİSLİK DERGİSİ Cilt: 6 Sayı: 2 s Mayıs 2004

DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN ve MÜHENDİSLİK DERGİSİ Cilt: 4 Sayı: 2 sh Mayıs (WEAR RESISTANCE OF POLIESTER- Al 2 O 3 COMPOSITES)

Magnezyum-Yitriyum-Florür Katkı Sistemiyle Silisyum Nitrür Tozlarının Sinterlenmesi

«Tane İnceltme İşleminin İyileştirilmesi ve Alçak Basınçlı Döküm Sistemiyle AlSi5Mg0.3 Alaşımlı Jant Üretimi»

Çentik Açma (Charpy Test Numunesi) 5 TL / Numune 1 gün DİNAMİK LABORATUVARI * TS EN ISO 148-1:2011 TS EN ISO 148-1:2011 TS EN ISO 9016:2012:2013

ALÜMİNYUM ALAŞIMLARINDA SİLİSYUMUN KAYNAK DİKİŞİ MEKANİK ÖZELLİKLERİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

DYMET METAL&KAYNAK TEKNOLOJİLERİ SAN.TİC.LTD.STİ. DYMET. Read the advantages SOĞUK KAYNAK TEKNOLOJİSİ

EN madde 8.2 Fracture toughness (Klc) EN madde 8.4 Fatique Test

İNSANSIZ HAVA ARAÇLARI MOTOR BLOĞU OLARAK KULLANILABİLECEK ALÜMİNYUM ALAŞIMIN TERCİHİ. Çağlar Yüksel 2. Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul

THERMAL SPRAY KAPLAMA

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Yabancı Dil: 67,50 (YDS-2014) Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Döküm Eğitimi Doktora/S.

Doç.Dr. Tarık Aydoğmuş

Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi

ÖZGEÇMİŞ. 6. Akademik Unvanlar

Transkript:

Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi Afyon Kocatepe University Journal of Science and Engineering Özel Sayı (36 41) AKU J. Sci.Eng.16 (2016) Özel Sayı (36 41) Mikro Ark Oksidasyon (MAO) Prosesinin, Eklemeli Üretim (AM) Metodu ile Uyumluluğunun Araştırılması Mustafa Safa Yılmaz 1, 2, Adam T.Clare 2, Orhan Şahin 3 1 Gebze Teknik Üniversitesi Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Bölümü, Gebze/Kocaeli, University of Nottingham (AcademicVisitor)/United Kingdom, msyilmaz@gtu.edu.tr 2 University of Nottingham, United Kingdom, adam.clare@nottingham.ac.uk 3 Gebze Teknik Üniversitesi Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Bölümü, Gebze/Kocaeli, osahin@gtu.edu.tr Anahtar kelimeler Mikro Ark Oksidasyon; Eklemeli Üretim; Kaplama; Karakterizasyon; AlSi10Mg. Özet Alüminyum ve alaşımları günümüzde birçok alanda kullanılmaktadır. Son yıllarda geliştirilen Eklemeli Üretim (AdditiveManufacturing AM) yöntemi ile de alüminyum ve alaşımlarının üretimi mümkün hale gelmiştir. Fakat bu yöntem malzemedeki bazı fiziksel ve mekanik zayıflıklarını geliştirmekte yeterli olamamıştır. Bu eksiklikleri gidermek için ikincil işlemlere başvurulmaktadır. Bu ikincil işlemlerden en çok tercih edilen ısıl işlemlerdir. İkincil işlemlere alternatif üretmek adına yüzey kaplama sistemleri araştırılmaktadır. Mikro Ark Oksidasyon (MAO), alüminyum ve alaşımları için çok verimli bir kaplama teknolojisidir. Malzeme yüzeyinde seramik oksit bir tabaka oluşturulan bu yöntemde birçok elektriksel parametre ile kaplama özellikleri kontrol edilebilmektedir. Bu çalışma kapsamında AM metodu ile üretilen numunelerin (AlSi10Mg), MAO sistemine uyumluluğu araştırılmıştır. Farklı elektriksel parametreler uygulanarak malzemenin kaplanabilirliği ve kaplama tabakasının özellikleri incelenmiştir. Kaplama kalınlıkları, yüzey pürüzlülükleri, kaplama sertliği, kesit SEM EDS, XRD ve optik mikroskop incelemeleri gerçekleştirilmiştir. Darbe vuruş süresi ve uygulanan voltaj farklılıklarının kaplama özelliklerinde farklılıklar oluşturması ile birlikte AM MAO proseslerinin uyumluluğu temel seviyede olumlu sonuçlar vermiştir. Kaplama tabakalarının kırılma mekaniği, korozyon dayanımı ve aşınma direnci araştırmaları ileriki çalışmalara bırakılmıştır. Applicability of Micro Arc Oxidationto Additive Manufactured Metals Keywords Micro ArcOxidaition; AdditiveManufacturing; Coating; Carazterization; AlSi10Mg. Abstract Selective Laser Melting was used to create specimens from aluminium and its alloys. Aluminium has low wear strength and corrosion resistance. Micro Arc Oxidation (MAO) was studied to improve its surface properties. Bipolar pulse mode was used with MAO system. Typical experimental parameters are explored for enhancing the surface performance of additively manufactured part. The X ray diffraction (XRD) technique, scanning electron microscope (SEM), surface roughness (Ra) and indentation tests were employed to investigate the phase distribution, microstructure, surface properties and hardness of the coatings respectively. In conclusion, the MAO system is applicable for the Additive Manufactured metals. Afyon Kocatepe Üniversitesi 1. Giriş AM teknolojisi 1980 yıllarında keşfedilmiştir. Bu sistem ilk olarak polimerik esaslı malzemelere uygulanmıştır. Gelişen teknoloji ile metal esaslı malzemelere de uygulanmıştır. Metal alaşımlarının bu yöntem ile üretilmesi sanayide birçok ihtiyaca cevap vermiştir. AM teknolojisi medikal uygulamalardan uçak sanayisi uygulamalarına kadar çok geniş bir yelpazede kullanım alanı bulmuştur. AM metodu çevreye duyarlı olmasının yanında %50 ye varan ağırlık tasarrufu sağlamaktadır. Bu metod sayesinde üretim kayıplarının sıfıra yakın olması da önemli bir avantajdır (Buchbinder et al. 2011, Zhang et al. 2012 ). Hafif malzeme üretimi son yıllarda uçak ve otomotiv sanayisin başta olmak üzere birçok endüstride tercih edilmektedir. Hafiflik ve üretilebilirlik konularında önemli avantajlar sağlayan AM metodu, malzeme üretim mantığının

designformanufacturing yapısından designforperformance yapısına dönüşmesini sağlamıştır (Buchbinder et al. 2011). AM metodu, toz metallerin lazer yardımı ile ergitilmesi ile üretimini sağlamaktadır. Tabakalar halinde tabya üzerine serilen toz metaller, yüksek enerjili lazerin belirlenen koordinatlarda gezdirilmesi ile proses işlemektedir (Kempen et al. 2012). AM ile üretim sonrası iç yapının iyileşmesi için yapılan ısıl işlemler, malzemede sertlik kayıpları meydana getirmektedir (Thijs et al. 2013, Louvis et al. 2011). Isıl işlem haricinde yüzey modifikasyonlarının AM teknolojisi ile uyumluluğu detaylı araştırılmamıştır. Bu çalışmanın amacı; bilenen bir yöntem olan Mikro Ark Oksidasyon (MAO) işleminin AM ile üretilmiş olan malzemelere uygulanabilirliğinin araştırılmasıdır. AM metodu ile üretilmiş olan malzemelerin yüzey ve iç yapı özelliklerinin geliştirilmesi için MAO yönteminin potansiyeli çok yüksektir. MAO metodu ile alüminyum ve alaşımlarının yüzeyinde kalın, sert, aşınmaya dirençli, korozyon mukavemeti yüksek ve kısmen termal bariyer özelliğe sahip kaplamalar oluşturulmaktadır (Wei et al. 2005, Snizkho et al. 2007, Yerokhin et al. 2005, Yerokhin et al. 1999). MAO uygulamalarında birçok parametrenin sonuçları etkilediği bilinmektedir [8]. En son araştırmalar, darbe vuruş süresinin de kaplama tabakası özelliklerine etki ettiğini göstermektedir (GebarowskiandPietrzyk 2013). MAO prosesinde kullanılan farklı darbe vuruş süresi ve farklı katodik voltaj denemeleri ile AM numunelerinin zayıf özellikleri geliştirilmesi hedeflenmiştir. Çalışmada kullanılan MAO cihazı bipolar darbeli vuruşu kontrollüdür. Kullanılan farklı darbe vuruş süreleri ve katodik voltajları ile AM prosesinde üretilmiş numunelerin kaplamaları gerçekleştirilmiştir. Deneyler sabit anodik voltaj altında gerçekleştirilmiştir. 2. Materyal ve Metot AM teknolojileri kendi içerisinde birçok sınıfa ayrılmaktadır. Bu çalışmada numunelerin üretimi için en bilenen metot olan SelectiveLaserMelting (SLM) olarak adlandırılan yöntem kullanılmıştır. RealizerGmbH SLM 50 model AM cihazı kullanılarak AlSi10Mg alaşımları üretilmiştir. Üretimde kullanılan AM cihazının çalışma prensibini şematik olarak anlatan resim Şekil 1 de verilmiştir. Şekil 1. AM cihazı çalışma prensibinin şematik resmi (Brandl 2010). Metal tozları ince tabaka halinde tabya üzerine dökülür. Daha sonra bilgisayar yazılımı desteği ile katılaşması istenen koordinatlardaki tozların üzerine yüksek enerjili lazer ışını uygulanarak tozların ergimesi ve birbirine yapışması sağlanır. Her tabakada aynı döngü tekrar edilerek istenen formdaki parça elde edilir ve kontrollü soğutma ile malzeme cihazdan çıkartılır. AM üretiminde kullanılan bazı parametreler Tablo 1 de verilmiştir. Çalışmalar argon gazı kontrollü atmosferde gerçekleştirilmiştir. Numuneler 3 cm çapında disk şeklinde üretilmiştir. Tablo 1. AM proses parametreleri ve değerleri. Parametre Değer Lazer gücü (W) 200 Lazer boyutu (Spot size) 70 μm Tarama hızı (scan speed) 570 μm/saniye Tabakalar arası boşluk (hatch spacing) 80 μm Tabaka kalınlığı 25μm Toz metal havuzu sıcaklığı 80 C Metal tozları boyutu 10-100 μm AlSi10Mg alaşımlı numuneler üretildikten sonra kaplama prosesine geçilmiştir. MAO sistemi alternatif akımlı 12,5 kw lük iki adet güç kaynağı ile çalışmaktadır. Cihazının şematik olarak gösterimi Şekil 2 de verilmiştir. 37

kombinasyonları Tablo 3 te verilmiştir. Tablo 3. MAO prosesinde kullanılan darbe vuruş süreleri ve uygulanan katodik voltaj değerleri. Katod darbe vuruş süresi (µs) 300 300 300 1000 1000 1000 Anod darbe vuruş süresi (µs) 400 400 400 1300 1300 1300 Katodik voltaj (V k ) 300 400 500 300 400 500 Numune kodu A1 A2 A3 B1 B2 B3 AM numunelerinin enerji dağılımlı x ışınları analiz sonuçları Tablo 4 te verilmiştir. Şekil 2. MAO cihazı şematik görüntüsü. Güç kaynağının katot ucuna paslanmaz çelik tank anot ucuna da AM yöntemi ile üretilmiş malzeme bağlanmıştır. İletken elektrolitik sıvı içerisindeki malzemeye elektrik akımları kontrollü bir şekilde gönderilmekte ve metal yüzeyinde arklar oluşturarak kaplamalar elde edilmektedir. MAO ünitesine bağlı bir şekilde çalışan Tektronix TDS 2024C model osiloskop yardımı ile darbe vuruş süreleri ve uygulanan akım değerleri kontrol edilmektedir. Elektrolitik sıvının kimyasal dağılımını havuz içerisinde homojenleştirmek ve havuzun sıcaklığını kontrol edebilmek için karıştırıcı ve soğutma sistemi kullanılmaktadır. Çalışmada AM MAO uyumunu araştırmak için MAO prosesinde birçok parametre sabit tutulmuştur. Bu parametreler Tablo 2 de verilmiştir. Tablo 2. AM proses parametreleri ve değerleri. Parametre Değer Anot voltajı (V a ) 500 V Katod voltajı (V k ) 300 V, 400 V, 500 V Ölü zaman (Dutycycle) 8% İki darbe arası bekleme süresi 500 µs Kaplama süresi 20 dakika Elektrolit sıcaklığı 25 C ±5 Elektrolit kompozisyonu KOH, Na 2 SiO 3.5H 2 O Saf alüminyum malzeme üzerinde yapılan ön çalışmalarda kaplama kalitesinde farklılık oluşturan darbe vuruş süreleri ve katod voltajları tespit edilmiştir (Yılmaz and Şahin 2015). Bu parametrelerin bir kısmı AM numuneleri üzerinde denenmiştir. Araştırmalar boyunca kullanılan darbe vuruş süreleri ve katod voltaj değerleri Tablo 4.Altlık malzeme analizi sonuçları (%ağırlık). Al Si Mg % 91.17 8.27 0.56 Kaplamaların yüzey pürüzlülük analizlerinde ALICONA InfiniteFocuz G5 model profilometre kullanılmıştır. Pürüzlülükler ISO4287 ve ISO4288 standartları ile ölçülmüştür. Kaplama kalınlıkları Fisher Dualscope MP40E S model cihaz ile ölçülmüştür. XRD analizlerinde Brukers D8 (40kW, 40mA) model difraktometre kullanılmıştır. XRD analizleri Cu Kα karakteristik ışınları ile 25 85 arasında 0.02 lik artışlarla yapılmıştır. Kesit analizlerinde Philips XL30 model SEM cihazı kullanılmıştır. SEM cihazına bağlı olan EDAX dedektörü ile kesitten elemental analizler gerçekleştirilmiştir. Kaplamaların sertlik analizleri 10 gr lık yük altında Boehler mikro sertlik cihazı ile yapılmıştır. 3. Bulgular Numunelerin kaplama kalınlıkları ile yüzey pürüzlülükleri deneyleri sonuçları Şekil 3 te verilmiştir. Kaplama kalınlıkları 15 μm ile 45 μm arasında değişmektedir. Kalınlık değerleri artan katodik voltaj değeri ile (A1 A2 A3 sırası ile voltaj arttırılmıştır) artış göstermiştir. Darbe vuruş süresindeki artış (A sersinden B serisine doğru arttırılmıştır) ile kaplama kalınlıklarında az miktarda artış tespit edilmiştir. Grafikten de anlaşılacağı gibi kaplama tabakasını kalınlık değişimde voltajın etkisi darbe vuruş süresinin etkisinden daha yüksektir. Kaplamaların pürüzlülüklerindeki değişim kalınlık değerlerindeki değişim ile benzer bir eğilim 38

göstermiştir. Bu eğilim, MAO proseslerinde beklenen bir durumdur. Artan kaplama kalınlığı ile malzeme yüzeyindeki mikro arkların şiddeti artmaktadır ve bu değişim kaplamaların yüzey pürüzlülük değerlerini yükseltmektedir. Kısaca; kaplama kalınlığındaki artış, pürüzlülük değerini de arttırmaktadır (JavidiandFadaee 2013). soğumalar ve yüksek sıcaklıklar gerekmektedir. Bu dönüşüm şartları kaplamanın altlık ile arayüzey bölgelerine yakın kısımlarında sağlanabildiği için α Al2O3 fazı kaplamanın iç kısımlarında yoğun olarak bulunmaktadır. Kaplama prosesinin devam etmesi durumunda γ Al2O3 fazı kaplamanın her zaman dış bölgelerinde mevcut olmaktadır. Bu dış tabaka, iç bölgelere göre kısmen daha yumuşak, gözenekli ve kolay dökülebilen bir yapıya sahiptir (Wang et al. 2014). Numunelerin enine kesitlerinden yapılan sertlik deneyleri sonuçları Şekil 5 te verilmiştir. Şekil 3. Kaplamaların kalınlık ve pürüzlülük değerleri. Kaplanmış AM numunelerinin yüzeyine yapılan XRD deneylerinin sonuçları Şekil 4 te verilmiştir. grafiklerdeki alüminyum ve silisyum pikleri altlık malzemeden gelmektedir. Şekil 4.XRD deneyleri sonuçları. Alüminyum ve alaşımlarına uygulanan MAO proseslerinde kaplama tabakasının alüminyum oksitlerden oluşması beklenir. γ Al2O3 ve α Al2O3 fazları alüminyumun en yaygın görünen oksitleridir. MAO sisteminin doğası gereği bu fazlar sıralı ile ve tabakalı olarak malzeme yüzeyinde oluşturulmaktadır. Oluşan tabakalarda α Al2O3 fazı istenmektedir. Çünkü bu faz malzemeye sertlik, aşınma direnci ve korozyon direnci sağlamaktadır (Snizko et al. 2007, Yerokhin et al. 2005, Yerokhin et al. 1999). MAO prosesinde malzeme yüzeyinde öncelikle γ Al2O3 fazı oluşmaktadır. Kaplama kalınlığının artışı ile altlık malzemeye yakın bölgelerde (yani kaplamanın iç kısımlarında) γα faz dönüşümü meydana gelmektedir. Bu dönüşüm için yavaş Şekil 5.Enine kesit sertlik değerleri. MAO sistemlerinde α Al2O3 fazı ihtiva eden kaplamalar oluşturulmakta ve bu kaplamaların sertlik değerlerinin 2000 Vickers e kadar çıkmaktadır (Krishna et al. 2003). Bu çalışmada üretilen kaplamalarda bu fazın var olmayışı ve kaplama tabakası içerisinde silisyum elementinin yoğun olarak bulunuşu sertlik değerinin beklenen seviyelerden çok düşük noktalarda kalmasına sebep olmuştur (Guleç et al. 2015). Bu olumsuzluklara rağmen malzeme yüzeyinin sertlik değerinin 4 katına kadar çıktığı görülmektedir. Sertlik grafikleri yüzeyden mesafeye göre çizilmiş ve kaplama tabakası boyunca sertlik değerlerinin belirli bir rejimde olmadığı görülmüştür. Tüm numunelerde, kaplama tabakası boyunca sertlik değerleri 200 ile 450 Vickers arasında değişmektedir. Kaplamaların bittiği yerden itibaren sertlik değeri ani bir düşüş göstermiştir. Proses süresinin arttırılması ve daha kalın kaplama tabakası üretilmesi ile α Al 2 O 3 fazının oluşturulabileceği ve sertlik değerlerinin daha yüksek seviyelere çıkabileceği düşünülmektedir. Kaplamaların enine kesitlerinden alınan görüntüler Şekil 6 da verilmiştir. Yapılan inceleme ile kaplama tabakası altlık malzeme arayüzey bölgelerinde 39

herhangi bir boşluk veya kopmanın olmadığı görülmüştür. Kaplama büyümesinin verimli bir şekilde ilerlediği düşünülmektedir. Prosesin daha uzun süreler için de uygulanabilir olduğu öngörülmektedir. A1 A2 A3 B1 B2 B3 Şekil 6.Numunelerin enine kesit görüntüleri. MAO kaplamalarının çok iyi yapışma mukavemetine sahip olduğu bilinmektedir [8]. Bu çalışmada kaplamaların yapışma mukavemetleri karşılaştırmalı bir yöntem olan Rockwell C indentasyon metodu ile test edilmiştir (Heinke et al. 1995). İncelemelerde kullanılan izlerin görüntüsü Şekil 8 de verilmiştir. İndentaston izlerinin etrafında meydana gelen kopma ve dökülmelerin miktarına göre kaplama tabakalarının yapışma mukavemetleri kıyaslaması yapılmıştır. A1 A2 A Enine kesit görüntülerinde katod voltajının düşük olduğu çalışmalarda arayüzey bölgeleri düzensiz bir geçiş yapısı sergilemiştir. Katodik voltajın artması ile geçiş bölgesindeki bu düzensiz yapı daha belirgin hale gelmiştir. Düşük darbe vuruş süreli ve yüksek katodik voltajlı numunede (B3) arayüzey geçiş bölgesinde dalgalanmış bir yapı tespit edilmiştir. Yüksek katodik voltajlı ve düşük darbe vuruş süreli numunede ise (A3) arayüzey bölgesi ise daha düzgün bir yapıdadır. Daha uzun süresi kaplama proseslerinde, bu dalgalı geçiş bölgelerinin kaplama kalınlığını olumsuz etkileyeceği düşünülmektedir. A1 kodlu numuneye yapılan EDS çalışmaları görüntüsü Şekil 7 de verilmiştir. Kaplama tabakasında aluminyumoksit haricinde silisyum elementleri de tespit edilmiştir. Kaplama tabakası içerisinde silisyum elementi hem altlık malzemeden hem de elektrolitik sıvıdan gelmiştir. Kaplama tabakası boyunca hakim olan fazın γ Al2O3 olduğu söylenebilmektedir. EDSalanı Kaplama Altlık Alüminyum Şekil 7.A1 numunesi EDS alanı analiz resimleri. Silisyum Oksijen Şekil 8.Rockwell C indentasyon izleri görüntüleri. İndentasyon izlerinin incelemeleri neticesinde artan katodik voltaj ile kaplama tabakasını yapışma mukavemetinin arttığı tespit edilmiştir. 4. Sonuç B1 B2 B3 AM ürünlerine MAO uygulamalarını uygun olduğu düşünülmektedir. Al Si alaşımlarının MAO prosesinde kaplamalarının zorlukları ile bu çalışmada da karşılaşılmıştır. Kaplama tabakasının istenen faz ile üretilmesinde zorluk yaşanmıştır. Uygulanan voltaj etkisinin, darbe vuruş süresinin etkisinden çok daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Katodik voltajın 300 voltan 500 volta çıkması ile kaplama kalınlığında iki kat artış elde edilmiştir. Kaplama tabakası çoğunlukla γ Al 2 O 3 fazından oluşmuştur. Proses süresinin arttırılması ile faz yapısında değişimler meydana geleceği düşünülmektedir. Kaplama tabakası sertliklerinde, değişen parametreler ile herhangi bir farklılık meydana gelmemiştir. Kaplamanın büyüme mekanizmasında altlık malzeme kaplama tabakası geçiş bölgesinin yapısı önemlidir. Çalışılan parametrelerdeki en verimli sonuçların alınacağı aralıklar öngörülebilmektedir. 40

Kaplamaların çok iyi yapışma sergilemediği görülmüştür. AlSi10Mg alaşımlarının korozyon direnci olduğu bilinmektedir (Xue et al. 2007). Yapı içerisinde oluşturulacak α Al 2 O 3 fazı, arayüzey bölgesindeki yapı vasıtası ile aşınma ve korozyon direnci. AM MAO proseslerinin birlikte kullanılması ile malzemeye korozyon direnci konusunda yüksek kalite sağlanacağı düşünülmektedir. Bu çalışma sonucunda ileriki süreçte araştırılacak bazı konular tespit edilmiştir; Daha verimli parametreler araştırılmalıdır. Aşınma ve korozyon deneyleri yapılmalıdır. Kırılma dayanımı araştırılmalıdır. Teşekkür Bu çalışmada TÜBİTAK 2211 C Öncelikli Alanlara Yönelik Yurt İçi Doktora Burs Programı ve TÜBİTAK 2214 A Yurt Dışı Araştırma Burs Programı destekleri alınmıştır. Kaynaklar Buchbinder, D.,Schleifenbaum, H.,Heidrich, S., Meiners, W., Bultmann, J., 2011. High Power Selective Laser Melting (HP SLM) of Aluminum Parts, Physcs Proc, 12, 271 278. Brandl, E., 2010. Microstructural and Mechanical Properties of Additive Manufactured Titanium (Ti 6Al 4V) Using Wire:Evaluation with Respect to Additive Processes Using Powder and Aerospace Material Specifications. Gebarowski, W. and Pietrzyk, S., 2013. Influence of the Cathodic Pulse on the Formation and Morphology of Oxide Coatings on Aluminium Produced by Plasma Electrolytic Oxidation, Arch Metall Mater, 58, 241 245. Güleç, A.E., Gencer, Y., Tarakçı, M., 2015. The characterization of oxide based ceramic coating synthesized on Al Si binary alloys by microarc oxidation, Surf Coat Tech, 269, 100 107. Heinke, W., Leyland, A., Matthews, A., Berg, G., Friedrich, C., Broszeit, E., 1995. Evaluation of PVD nitride coatings, using impact, scratch and Rockwell C adhesion tests, Thin Solid Films, 270, 431 438. Javidi, M., Fadaee, H., 2013. Plasma electrolytic oxidation of 2024 T3 aluminum alloy and investigation on microstructure and wear behavior, Appl Surf Sci, 286, 212 219. Kempen, K., Thijs, L., Humbeeck, J. V., Kruth, J.P., 2012. Mechanical properties of AlSi10Mg produced by Selective Laser Melting, Laser Assisted Net Shape Engineering 7 (Lane 2012), 39, 439 446. Krishna, L.R., Somaraju, K.R.C., Sundararajan, G., 2003. The tribological performance of ultra hard ceramic composite coatings obtained through microarc oxidation, Surf Coat Tech, 163, 484 490. Louvis, E., Fox, P., Sutcliffe, C.J., 2011. Selective laser melting of aluminium components, J Mater Process Tech, 211, 275 284. Snizhko, L.O., Yerokhin, A.L., Gurevina, N.L., Patalakha, V.A., Matthews, A., 2007. Excessive oxygen evolution during plasma electrolytic oxidation of aluminium, Thin Solid Films, 516, 460 464. Thijs, L., Kempen, K., Kruth, J.P., Humbeeck, J. V., 2013. Fine structured aluminium products with controllable texture by selective laser melting of prealloyed AlSi10Mg powder, Acta Mater, 61, 1809 1819. Wei, T.B., Yan, F.Y., Tian, J., 2005. Characterization and wear and corrosion resistance of microarc oxidation ceramic coatings on aluminum alloy, J Alloy Compd, 389, 169 176. Wang, J.H., Du, M.H., Han, F.Z., Yang, J., 2014. Effects of the ratio of anodic and cathodic currents on the characteristics of micro arc oxidation ceramic coatings on Al alloys, Appl Surf Sci, 292, 658 664. Xue, W.B., Shi, X.L., Hua, M., Li, Y.L., 2007. Preparation of anti corrosion films by microarc oxidation on an Al Si alloy, Appl Surf Sci, 253, 6118 6124. Yerokhin, A.L., Nie, X., Leyland, A., Matthews, A., Dowey, S.J., 1999. Plasma electrolysis for surface engineering, Surf Coat Tech, 122, 73 93. Yerokhin, A.L., Shatrov, A., Samsonov, V., Shashkov, P., Pilkington, A., Leyland, A., Matthews, A., 2005. Oxide ceramic coatings on aluminium alloys produced by a pulsed bipolar plasma electrolytic oxidation process, Surf Coat Tech, 199, 150 157. Yılmaz, M. S., Şahin, O., 2015. Effects of Pulse Duration on Structure and Surface Characteristics of Micro Arc Oxidation Coatings Formed on Aluminum Alloy, in: 5th International Advances in Applied Physics and Materials Science Congress, Antalya,. Zhang, B.C., Liao, H.L., Coddet, C., 2012. Effects of processing parameters on properties of selective laser melting Mg 9%Al powder mixture, Mater Design, 34, 753 758. 41