XXIV. TÜRKİYE ÜNİVERSİTELERİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜLERİ TOPLANTISI 23-25.05.2012 ORPHEUS VE AVRUPA DOKTORA VİZYONU (Orpheus: ORganisation for PhD Education in Biomedicine and Health Sciences in the EUropean System) Prof. Dr. Gül GÜNER-AKDOĞAN Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya AD- Sağlık Bilimleri Enstitüsü Moleküler Tıp Anabilim Dalı
Giriş SUNUM AKIŞI 1. Avrupa da Doktora Konusunda Çalışmalar: 2. Orpheus: (Organisation for PhD Education in Biomedicine and Health Sciences in the European System) 3. Doktorada Niteliklilik konsepti: ORPHEUS-AMSE-WFME PhD Standartları 4. Sonuç: Standardlarda neredeyiz? Önermeler
Ünlü bilim adamı Carl Sagan, şöyle der: Bilim, bir bilgiler bütünü olmaktan çok, bir düşünme yoludur.
Doktora (PhD) DERECESİ PhD derecesinin modern konsepti olan izlem altında araştırma eğitimi, 19. yüzyılda geliştirilmiş olup günümüzde dünya ülkelerinin çoğunluğuna yayılmış durumdadır (Nerad and Heggelund, 2008) Avrupa da, Doktora eğitimi, Avrupa Yüksek Öğrenim ile Avrupa Araştırma Alanları arasındaki temel bağlantı noktası
PhD ler yeni nesil bilim insanları Bağımsız Araştırıcılar Yenilikçi fikirleri besleyen bilim insanları
Doktora Sonrası Kariyer Yolları- (Almanya)
BOLOGNA Bildirgesi (1999) Birinci ve İkinci Sikluslar Karşılaştırılabilir bir akademik derecelendirme sistemi Ortak bir kredi sistemi Hareketlilik Yükseköğrenimde Kalite Güvencesi nin sağlanması Yükseköğrenimde Avrupa boyutu
BOLONYA SÜRECİNİN DEVAMI-2003 (Üçüncü Siklus) 2003 Berlin bildirgesinde ise, bu süreç tüm üç eğitim siklusunu (lisans, yüksek lisans ve doktora) kapsamak üzere genişletilmiştir. Günümüzde PhD derecesine ayrı bir önem atfedilmiştir: 1. Bilgi Toplumunun geliştirilmesi becerisi ile donatılmış bireyler 2. Eğitimin, özgün araştırma yolu ile gerçekleşmesi
DİĞER ÖNEMLİ ÇALIŞMALAR Avrupa Üniversiteler Birliği nin (EUA) Doktora Programları Projesi (2006) Avrupa Üniversiteler Birliği nin Doktora Eğitimi Konseyini kurması (2008) ve bir dizi Çalıştaylar/toplantılar düzenlemesi (Aralık 2009-Zagreb- Haziran 2011 Madrid)
(2005) AVRUPA STANDARTLARINDA PhD EĞİTİMİ (Biyotıp ve Sağlık Bilimlerinde) http://www.orpheus-med.org Önemli Not: Yaptırım değil- Önermeler!
ORPHEUS Kongreleri (ORPHEUS ETİKETİNE DOĞRU) 2004, 2005 Zagreb 2007 Helsinki (Klinik PhDler) 2009 Aarhus (Standardlara Doğru) 2010 Viyana (Kolaborasyonlar-ortak programlar) 2011 İzmir ( Kalite Ölçütleri) 2012 Bergen (Akreditasyon) (2013 Prag) ÇALIŞTAYLAR!!!
6. ORPHEUS KONGRESİ 27-30 Nisan 2011 İzmir, Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Konu: Biyotıp ve Sağlık Bilimleri Alanında Doktora Kalite Ölçütlerinin Belirlenmesi
STANDARTLAR 1. Program çıktıları 2. Araştırma ortamı 3. Doktoraya kabul kriterleri 4. Doktora eğitim programı 5. Danışmanlık Kriterleri 6. PhD Tezi 7. Değerlendirme 8. Kurumun Yapısı
1. PROGRAM ÇIKTILARI İyi araştırma uygulamalarına hakim, bağımsız bir araştırıcı Akademik ve klinik araştırma dışındaki kariyerler için de donanımlı eleman- eleştirel analiz ve değerlendirme yoluyla problem çözme, yeni teknolojinin uygun transferi, yeni fikirlerin sentezi, uygun iletişim, proje yazabilme, bilgi temelli toplumun bir parçası olabilme,vb.
2. ARAŞTIRMA ORTAMI PhD programının başarısı kuvvetli bir araştırma ortamına bağlıdır PhD öğrencilerine sunulan alt yapı, PhD projelerini bu standardlara uygun tamamlayabilme olanağını vermelidir Araştırma, uluslararası etik standardlara uygun olup ilgili etik kurulların onayını almış olmalıdır
3. KABUL KOŞULLARI Üniversitenin sorumluluğunda Şeffaf ve yarışmalı bir seçim prosedür.. Sıklıkla, yüksek lisans derecesi-ya da MD derecesi, Kayıt öncesinde araştırma projesi, kaynakları, öğrencinin alacağı destek, danışman belli olmalı ve bir jüri tarafından değerlendirilmelidır..
4. PhD EĞİTİM PROGRAMI: EĞİTİM NASIL OLMALIDIR?
Doktora Programları Özgün araştırma, Analitik ve kritik düşünme gerektiren dersler ve Diğer etkinlikler Araştırma etiği, sorumluluklar Süpervizyon altında gerçekleşmelidir Gerektiğinde öğrenci başka bir eğitim kurumunda süresinin bir bölümünü geçirebilmelidir
Doktora Programının Süresi Üç-dört yıl- tam zamanlı İstisnai durumlar dışında uzatılmamalı Klinik ya da diğer eğitimlerle birlikte yürütülen PhD eğitiminde de araştırma ve derslere ayrılan zaman, diğer doktoralarla eşdeğer olmalıdır
Dersler Nasıl Yapılandırılmalı?
BİLGİ PATLAMASI: Biyobilimlerde Bilgi, Logaritmik Düzeyde Hızlanarak üretilmektedir One year of J. Biol. Chem. 3kg plus
Doktora Programında Yapılandırılmış Dersler Derslerin süresi 6 ayı geçmemelidir (30 ECTS) Sağlık bilimlerinin ilgili alt-disiplinlerine bir bakış kazandırmalı- Özelleşmiş, güncel seçmeli derslerle öğrenciler desteklenmelidir
Aktarılabilen Beceriler (Bilimsel Beceriler) Araştırmanın sunumu(sözlü/poster) Eğitim becerileri Dil becerileri Proje yönetimi Bilimsel literatürün eleştirel değerlendirilmesi Lisans eğitimine katkı Ulusal ve uluslar arası iletişim FORMEL DERSLERİN BİR PARÇASI OLMALIDIR
5. DANIŞMANLIK Nitelikli danışmanlık başarılı bir doktora sürecinin temel komponentidir Danışmanlık Kriterleri BELİRLENMİŞ OLMALIDIR Danışman-Öğrenci toplanma saatleri olmalıdır Danışmanlık Eğitimi!
So what is doing a PhD about?
Danışmanların seçilmesinde dikkat edilmesi önerilen kriterler: - Alanında yetkinlik, - Hakemli dergilerde yayınla sonuçlanan sürekli araştırma; - En az doktora derecesi - Ulusal ve uluslar arası iletişim ağının parçası olması - Danışman olarak formel eğitim almış olması
"The Long & Winding Road to a (Jason Perret, FEBS) PhD Straight to a PhD
DOKTORA EĞİTİMİ STANDARTLARI PhD TEZİ 6. Tezin Niteliği 7. Tezin Değerlendirilmesi
6. TEZİN NİTELİĞİ (1) PhD tezi, PhD öğrencisinin bağımsız, özgün ve bilimsel olarak anlam taşıyan araştırmayı gerçekleştirme ve başkalarının yaptığı çalışmaları eleştirel olarak analiz etme becerilerini kazanıp kazanmadığının değerlendirilmesinde kullanılan temel ögedir
6. TEZİN NİTELİĞİ (2) Doktora tezi, en az üç adet uluslar arası hakemli dergide yayınlanabilir nitelikte makaleye eşdeğer olmalıdır Sunulan makaleler haricinde, konu ile ilgili literatürün geniş çapta bir derlemesi yer almalıdır Araştırmanın amaç/hedefleri, etraflıca yöntemler, bulgular tartışma ve sonuç bölümleri ve geleceğe yönelik öngörüler yer almalıdır Klinik tıpta tezler diğer PhD tezlerinin kriterlerine uymalıdır
7. TEZİN DEĞERLENDİRİLMESİ (1) Tezin yazılı ve sözlü değerlendirilmesi, Kurum tarafından saptanan Tez Jürisi tarafından yapılır Çıkar ilişkisi olmayan kişilerden oluşur Üyelerin hiçbiri, tezin yapıldığı ortamdan değildir En az iki üye başka kurumdandır
7. TEZİN DEĞERLENDİRİLMESİ (2) Danışman jüri üyesi değildir- oy hakkı yoktur Bir üyenin başka bir ülkeden olması tavsiye ediliruluslararası boyutu güvence altına almak için Uzaktan jüri üyeliği için (maliyeti azaltmak açısından) enformasyon teknolojisinden yararlanılabilir
8. KURUMSAL YAPI VE DOKTORA EĞİTİMİNİN KALİTESİ Kurumun kaynakları yeterli olmalıdır İç ve Dış Denetim Öğrenci düzenli olarak izlenmelidir Eğitim, öğretim üyeleri ve öğrenciler tarafından değerlendirilmelidir Kurumun bir web sitesi olmalı ve tüm bilgilendirmeler ayrıntılı ve şeffaf olarak yapılmalıdır
BİZ NEREDEYİZ? DOKTORA EĞİTİMİ STANDARTLARIMIZ??
1. Program çıktıları 2. Araştırma ortamı 3. Doktoraya kabul kriterleri 4. Doktora eğitim programı 5. Danışmanlık Kriterleri 6. PhD Tezi 7. Değerlendirme 8. Kurum Yapısı-programın yapılandırılması
Doktorada Başarıya Yolculuk Makale yazma Sözlü İletişim Poster hazırlama Girişimcilik Proje Önerisi hazırlama- bulguları değerlendirme Araştırmada etik davranış Eğitim becerileri. Global & toplumsal sorumluluk BİLİMSEL BECERİLER Prof. Barbara Evans-Unica Master Class- Dubrovnic-2011 Ödüller/ Burslar Yönlendirme Danışman ile etkin iletişim Araştırmanın Yaratıcılık yürütülmesi Yükümlülüklerin yerine getirilmesi Tez savunmaya hazırlanma Kariyer planlama Kariyer momentumunu oluşturma Sonrası? Uyum araçları Özgeçmiş hazırlama Mülakat becerileri Başarılı akademisyenlik Geleneksel olmayan kariyerler İş ve sanayi ortamında kariyerler Devlet kurumlarına çalışma Eleştirel Düşünme KARİYER PLANLAMA DİSİPLİN ALANINDA BİLGİLİ OLMA VE ARAŞTIRMA ETKİN DOKTORA EĞİTİMİ Dürüstlük KENDİNİ YÖNETME LİDERLİK Zaman yönetimi Stresi güce dönüştürebilme Duygular neden önemlidir? Çatışmayı önlemek için güvenli bir iletişim Aile ile yaşayan PhD öğrencileri Mentorluğa hazırlık Kolaylaştırıcı liderlik Liderlikte duygusal zeka Toplum hizmetinde liderlik Öğrenme ve öğretme
KAYNAKLAR Yetkin Y ve Yetkin A. Lisansüstü Eğitimde Niteliklilik. Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(1-2):43-47,2007. Güner-Akdoğan, G. Orer, H & Yıldız, S. PhD Education Programmes in Graduate Schools of Health Sciences in Turkey. Orpheus, Vienna, 21-23 April, 2010. Conference Book. Nerad M, Heggelund M (eds): Toward a Global PhD, Univ Washington Press 2008 ORPHEUS consensus documents 2004, 2005, 2007, 2009, 2010, 2011, and 2012 (http://www.orpheusmed.org/, click on "documents") TRENDS V, European Universities Association (see www.eua.be) Realising the European Higher Education Area. Communiqué of the Conference of Ministers responsible for Higher Education in Berlin on 19 September 2003 (see www.eua.be). "Doctoral Programmes for the European Knowledge Society" Bologna Seminar, Salzburg, 3-5 February 2005, see www.eua.be "Matching Ambition with Responsibilities and Resources". Bologna Seminar, Nice, 7-9 December 2006, see www.eua.be Brentel H. Establishing a Doctoral School. Bologna Handbook (BH1),12.09.2006, C 4.4-7 pp1-12. Salzburg I Salzburg II recommendations: European Universities achievements since 2005 in implementing the Salzburg principles. European Universities association-council for Doctoral Education.2010.www.eua.be/cde http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/educ/126375.pdf and Report of Mapping Exercise on Doctoral Training in Europe:"Towards a common approach", 27 June 2011.
İLETİŞİM BİLGİLERİM: Prof. Dr. Gül GÜNER AKDOĞAN E-posta: gul.guner@deu.edu.tr ORPHEUS WEB-SİTESİ: www.orpheus.med-org