KOLONOSKOPİ HAZIRLIK Hemşire Yasemin ATEŞ Sağlık Bilimleri Üniversitesi Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi Endoskopi Ünitesi, İstanbul 29.04.2016
Sunu Planı Kolonoskopi Tanımı Kolonoskopi Hasta Hazırlığı Kolonoskopi Barsak Hazırlığı Özel Şartlarda Barsak Hazırlığı Kolonoskopi Hazırlığında Hemşirelik Bakımı
26/04/16
Kolonoskopi Tanımı Yeni tekniklere rağmen ALTIN STANDART Kolon mukozasının görüntülenmesi Anormalliklerin saptanması Biyopsi alınması Tedavi işlemleri
Hasta Hazırlığı.İlaçların Düzenlenmesi.Diyet.Mekanik Temizlik
Hasta Hazırlığı 2 Fe preparatları ( 7 gün önce) Konstipasyon yapan ilaçlar, Antikoagülanlar (aspirin, warfarin 7 gün önce) Prostatik metal kapak var ise heparin
Mekanik Barsak Hazırlığı.Barsaktaki gaitanın tamamen temizlenmesi.işlemden 3 gün önce düşük rezidülü diyet.katartik yada lavaj solüsyon
Yetersiz Kolon Hazırlığına Sebep Olan Faktörler Bilgilendirme eksikliği Yatan hasta Antidepresan kullanımı Erkek Cinsiyet Siroz İnme Demans Konstipasyon İmmobilize İrritable Barsak Sendromu
Barsak Hazırlığının Önemi Tanısal doğruluk İşlem güvenliği Barsak florasına etkisi Hasta konforu Sıvı elektrolit dengesizliği Ekonomik (Nelson, Barkun, Block 2001)
Rejime uyum, barsak temizliği ile eğitim düzeyi ve yaş arasında ilişki saptanmadı.
Yatan hastaların barsak temizliği, ayaktan hastalara göre yetersiz bulundu.
Diyet Tuz Mineral Bol su Posasız yiyecek
Diyet 2 Çay ve şeffaf kompostolar önerilir. Bol sıvı alımı önerilmelidir Süt ürünleri önerilmemelidir. Et ve tavuk suyu kalori açısından iyi gözükse de, lümenin geç açılmasına sebep olmaktadır. Sabah ilaçlar bol su ile güvenle alınabilir. Not: Tek başına diyet barsak temizliği için yeterli değildir.
Diyet 3 Sindirilemeyen veya yüksek posalı yiyecekler (fibröz meyveler, mantar, sebzeler, fındık, kuru üzüm vs.) işlem öncesi 24 saat verilmemelidir. Meyve suları (elma, üzüm,vişne) içimi büyük hacimli suyu içmekten daha kolay olabilir.
Ananas suyu
Barsak Hazırlığında Kullanılan İlaçlar Laksatif/ Pürgatifler Hiperosmotik laksatifler Oral gastrointestinal solüsyonlar
Yüksek Volüm Barsak Lavajı Salin solüsyonu/ dengeli solüsyon Hint yağı Senna bitkisi ekstresi Bisakordil Mannitol Sorbitol Laktuloz
Mannitol ve hint yağı barsak temizliğinde güvenli ve etkin bulunmuş
Kolonik bakterilerin mannitolu parçalayıcı enzimlere sahip olması sonucu gerçekleşen metabolizmayla; patlayıcı miktarlara ulaşabilen hidrojen açığa çıkar. Bu tür hastalarda elektro cerrahi veya lazer kullanılırsa ve kolonoskopi esnasında CO2 kullanılmamışsa ciddi zararlar olabilir.
Rektal İrrigasyon Sıvıları Magnezyum sitrat içerirler. Rektal yolla 30 dakikada ve kolonoskopiden hemen önce verilmelidir. Kolonu tam temizleyemezler. Hemşire tarafından uygulanmalıdır. Polietilen glikol kullanımının tolere edilemediği vakalarda düşünülebilir (Chang etc all 1991).
Sodyum Fosfat (NaP) Hiperosmotik solüsyon NaP iki doz halinde en az 10-12 saat arayla 30-45 ml oral solüsyon olarak verilmelidir. Her doz 240 ml sıvı ile alınmalı ve ilave olarak 480 ml sıvı tüketilmesi önerilmelidir. İkinci doz işlemden en az 3 saat önce alınmalıdır. Hazırlık gününde sadece şeffaf sıvılar tüketilmelidir.
NaP ın etkili bir kolon temizliği sağladığı bulunmuştur.
Sodyum Fosfat (NaP) 2 Sıvı NaP ın tablet formlarına göre daha iyi tolere edildiği ve daha etkili olduğu gösterilmiştir. Sıvı formu günümüzde tercih edilen formudur (Kastenberg etc all 2001).
NaP yeterli barsak temizliği sağlamakta ve sennoide göre daha iyi tolere edilmektedir.
NaP çekum ve çıkan kolonda sennosidlerden daha etkin temizlik sağlıyor fakat bu durum polip saptanma oranını anlamlı olarak değiştirmiyor. Sennosidlerin daha iyi tolere edildiği saptanmıştır.
Sennozit ve kalsiyum tozu içeren oral solüsyon ve hidrojen fosfat içeren lavmanın güvenle kullanılabileceği saptanmıştır.
Polietilen Glikol (PEG) PEG barsaktan geçişi sırasında emilmeyen ve sekrete edilmeyen, belirgin sıvıelektrolit kaybına neden olmayan bir elektrolit solüsyonudur. Her 10 dakikada bir 240 ml, dışkı şeffaf olana kadar veya 4 litre bitinceye kadar içilmesi önerilir (Hwang etc all 2005).
Polietilen Glikol (PEG) 2 İyi tolere edilmesine rağmen hastaların %5-15 i büyük hacimli olması, tadının kötü olması ve sülfatların kokusu nedeniyle solüsyonun tamamamını tüketmeyi başaramazlar.
PEG ve NaP, benzer etkinlik ve yan etki profili sergilemektedir.
Magnezyum sitrat Hiperosmotik tuzlu laksatif, Barsakta lümen içi volümü artırarak Barsak motilitesini artırarak etki eder.
Enema.Musluk suyu, izotonik salin veya purgatif içerir..işlemden 12 ve 6 saat önce 2 doz şeklinde.ideal olarak, hasta temiz materyal çıkarana kadar enema verilebilir.
ÖZEL ŞARTLARDA BARSAK HAZIRLIĞI Yaşlı hastalar, Çocuklar, Kolitli hastalar, Diyabetli hastalar, Gebelik, Kolostomili hastalar, Böbrek yetmezliği
SONUÇ
Kolonoskopi Öncesi Hazırlıkta.Sözel anlatım Eğitimin Verilmesi.Resimli anlatım.video.açık Anlatımlı Hazırlık formları
Kolonoskopi Öncesi Hazırlıkta Hemşirelik Bakımı Hastanın korku ve endişeleri giderilmeli, İşlem hastaya açıklanmalı, Hastanın yazılı onamı alınmalı, Kolonoskopi hazırlığı anlatılmalı ve gerekli yazılı doküman verilmeli, Diyeti ayrıntılı şekilde anlatılmalı, Non-streoid antienflamatuar ilaçlar, aspirin, coumadin, heparin vb. ilaçları almaması anlatılmalıdır.
Kolonoskopi Öncesi Hazırlıkta Hemşirelik Bakımı 2 Hastanın kimlik doğrulaması mutlaka yapılmalıdır. İşlem öncesi hazırlığın yeterli yapılıp yapılmadığı kontrol edilmelidir. Hasta üzerindeki metal eşyalar açısından sorgulanmalı, takma diş çıkarttırılmalıdır. Koter açısından, kalp pili sorgulanmalıdır. İşleme uygun kıyafeti giymesi sağlanmalıdır. Hastanın herhangi bir ilaca alerjisi olup olmadığı sorgulanmalıdır. Hastaya işlem sırasında bağırsaklara verilen gaz nedeniyle kramp yaşayabileceği açıklanmalıdır.
Kolonoskopi Öncesi Hazırlıkta Hemşirelik Bakımı 3 İşlem sonrası dönemde beklenmedik ağrı ya da rektal kanama gelişirse haber vermesi konusunda hasta uyarılmalıdır. İşlemden 3-4 saat sonra hastalara beslenme özelliklerine uygun olarak hafif yemek yiyebileceği belirtilmelidir.
Kolonoskopi Öncesi Hazırlıkta Hemşirelik Bakımı 4 Damar yolu açılmalıdır. Sol simps pozisyonu verilmelidir. Perianal bölge işlemden önce cilt bütünlüğü açısından değerlendirilmelidir. Hasta monitörize edilmelidir. İşlem için gerekli araç gereçlerin kullanıma hazır ve çalışıp çalışmadığı kontrol edilmelidir.
KAYNAKLAR 1. 1.Akdemir N, Birol L. İç hastalıkları ve hemşirelik bakımı. İstanbul: Vehbi Koç Vakfı SANERC Yayınları; 2003. s.616-8. 2. Bal K. Gastroenterolojide tanısal işlemler Yazıcı H, Hamuryudan V, Sonsuz A, editörler. Cerrahpaşa İç Hastalıkları. Medikal Yayıncılık. 2007 s. 717-741. 3. Barclay L R, Vicari J J, Doughty S A, Johanson F J, Greenlaw L R. Colonoscopic withdrawal times and adenoma detection during screening colonoscopy. The New England Journal of Medicine. 2006; 355: 2533-2541. 4. Di Palma JA, Brady CE. Colon cleansing for diagnostic and surgical procedures: polyethylene glycolelectrolyte lavage solution. Am J Gastroenterol 1989;84:1008-16. 5. Göral V. Kolorektal polipler ve polipozis Sendromları. Tözün N, Şimşek H, Özkan H, Şimşek İ, Gören A, editörler. Klinik Gastraoenteroloji ve Hepatoloji. Medikal&Nobel Yayıncılık. 2007 s. 963-970 6. Greenwald B. Inpatient bowel preparation order set: a means to enhance patient completion of bowel preparation medication. Gastroenterol Nurs 2003;26(6):238-41 7. Hwang KL, Chen WT, Hsiao KH, et al. Prospective randomized comparison of oral sodium phosphate and polyethylene glycol lavage for colonoscopy preparation. World J Gastroenterol 2005;11(47):7486-93. 8. İlter T. Gastrointestinal sistem endoskopisi. İliçin G, Biberoğlu K, Süleymanlar G, Ünal S, editörler. Temel İç Hastalıkları. Güneş Kitabevi. 2005 s. 1487-1491 9. Kayaalp SO, (Ed). Rasyonel tedavi yönünden tıbbi farmakoloji. 5th ed. Ankara: Hacettepe TAŞ; 1990.
KAYNAKLAR 2 10.Marschall H-U, Bartels F. Life-threatening complications of nasogastric administration of polyethylene glycolelectrolyte solutions (Golytely) for bowel cleansing. Gastrointest Endosc. 1998;47: 408 10. 11.Nelson DB, Barkun AN, Block KP et al. Colonoscopy preparation. ASGE technology status evaluation report. Gastrointest. Endosc. 2001; 54: 829 32. 12.Ness RM, Manam R, Hoen H, Chalasani N. Predictors of inadequate preparation for colonoscopy. Am J Gastroenterol 2001;96:1792-802 13.Reilly T, Walker G. Reasons for poor colonic preparation for inpatients. Gastroenterol Nurs. 2004;27: 115 7 14.Rex DK, Imperiale TF, Latinovich DR, Bratcher LL. Impact of bowel preparation on efficiency and cost of colonoscopy. Am J Gastroenterol 2002;97:1696-700. 15.Schroppel B, Segerer S, Keuneke C, et al. Hyponatremic encephalopathy after preparation for colonoscopy. Gastrointest Endosc. 2001; 53: 527 9 16.Steven DW, David EB, Todd HB, et al A consensus document on bowel preparation before colonoscopy: prepared by a task force from the American Society of Colon and Rectal Surgeons (ASCRS), the American Society for Gastrointestinal Endoscopy (ASGE), and the Society of American Gastrointestinal and Endoscopic Surgeons (SAGES). Surg Endosc 2006;20:1147-60. 17.Tooson JD, Gates LK Jr. Bowel preparation before colonoscopy. Choosing the best lavage regimen. Postgrad Med 1996;100:203-4, 207-12, 214. 18.Yoshioka K, Connolly AB, Ogunbiyi OA, et al. Keighley MR Randomized trial of oral sodium phosphate compared with oral sodium picosulfate (Picolax) for elective colorectal surgery and colonoscopy. Dig Surg. 2000; 17: 66 70
TEŞEKKÜRLER