KOLOREKTAL KANSER. Prof. Dr. Ömer ŞENTÜRK

Transkript

1 KOLOREKTAL KANSER Prof. Dr. Ömer ŞENTÜRK

2 Tanım En sık görülen 3.kanser Kanserden ölümlerde 2.sırada milyon insan risk altında

3 Gelişiminde iminde Genetik Değişiklikler iklikler Normal Kolon Hiperproliferatif epitel Adenom Karsinom Daha ileri genetik APC hmsh2 hmlh1 Anormallikleri (Herediter sendromlar) Metilasyon anormallikleri APC hmsh2 hmlh1 İnaktivasyon K-ras mutasyon DCC delesyon p53 delesyon anormallikler olması

4 Risk faktörleri rleri: Fazla yağ,kolesterol ve kızarmk zarmış yiyecek; liften fakir diyet Yağ tüketimi Kolesterol Biyosentezi Safra asidi?değişen bağırsak akışkanlığı Diyet kolesterolü Fokal floranın metabolik aktivitesinde Karsinojenlerin aktivasyonu Endojen mutajen oluşumu Sekonder safra asitleri Steroid metabolitleri Mukozal hasar Artmış ornitin dekarboksilaz Protein-kinaz C aktivasyonu Arachodonate serbestleşmesi Araşidonik asit Prostaglandin Artmış hücre proliferasyonu

5 Polipler Prekanseröz lezyonlar Hiperplastik İnflamatuvar Tubüler Villöz Tubülovillöz

6 Histopatoloji Carsinoma insitu Adenokarsinom Müsinöz adenokarsinom Taşlı yüzük hücreli karsinom Squamöz hücreli (epidermoid) karsinom Undifferansiye karsinom Karsinoid tümör Lenfoma Metastatik

7 Semptomatoloji Dışkılama alışkanlığında değişiklik Müphem ağrı Kilo kaybı Gaz hissi Halsizlik Ateş Kabızlık İshal Gaita şeklinde incelme Tenesmus

8 Semptomatoloji Büyük,vejetan kitle Künt ağrı Palpabl kitle Melena Anemi Kilo kaybı Halsizlik

9 Semptomatoloji Konstipasyon Gaita çapı Gaz hissi Kramp tarzı ağrı Obstruksiyon Taze kırmızı kanama

10 Semptomatoloji Taze kanama Rektal dolgunluk Tenesmus

11 Risk Faktörleri Yaş Aile Öyküsü 50 yaş artmış risk FAP Gardner Sendromu HNPC Kişisel öykü Polip varlığı Turcot Sendromu İBH öyküsü Diyet Fiziksel inaktivite Sigara Alkol

12 Tanı Yöntemleri Rektal Tuşe Gaitada Gizli Kan Baryumlu Kolon Grafisi Rektosigmoidoskopi Kolonoskopi Vırtual Colonoscopy DNA Colorectal Cancer Test

13 Tanı Yöntemleri Rektal Tuşe Gaitada Gizli Kan Baryumlu Kolon Grafisi Rektosigmoidoskopi Kolonoskopi Vırtual Colonoscopy DNA Colorectal Cancer Test

14 Tanı Yöntemleri/GGK Avantajları Kolay uygulanabilir Ucuz Yeterli hasta uyumu Dezavantajları Fekal hidrasyon Hgb düzeyi Tümör lokalizasyonu Yanlış (+) Yanlış (-) Ekzojen peroksidaz Fazla kırmızı et İlaçlar(NSAİD s,fe) Farklı lokalizasyondan kayıp Vitamin C Yetersiz materyal Kanamanın zamanı

15 Tarama ve Takip Ortalama risk Artmış risk Yüksek risk

16 Ortalama risk Sağlıklı toplum sahip olduğu yaşı dışında herhangi bir bilinen riski olmayanları kapsar. Burada amaç asemptomatik bireylerde sporadik kanserin tespit edilmesidir (veya adenomatöz poliplerin). Bu grup için pratik yaklaşım 50 yaşından sonra taramanın başlatılmasıdır

17 Yüksek risk Adenom veya KRK öyküsü (kendisinin) Birinci dereceden yakın(lar)ında 60 yaşından önce KRK veya adenom öyküsü İBH Ailevi herediter sendromlar

18 Tarama ve Takip YÜKSEK RİSKR Risk kategorisi Başlama yaşı Öneri Açıklama FAP öyküsü Puberte Erken endoskopik inceleme; Genetik testler FAP(+) ise kolektomi(?) veya yıllık yakın takip HNPC öyküsü 21yaş Kolonoskopi; Genetik testler 40 yaşa kadar 2 yılda;daha sonra yılda bir İBH öyküsü Başlangıçtan 8 yıl sonra Kolonoskopi+ Biyopsi 1-2 yılda bir

19 Evreleme/DUKE DUKE S (Modifiye) A : Tümör submukozada sınırlı B1: Tümör müskülaris tabakasına ulaşmış B2: Tümör tüm katları aşmış; LN Ø C1: Tümör müskülaris tabakada; LN (+) C2: Tümör tüm katları aşmış; LN(+) D : Uzak metastaz

20 Yayılım Lokal Lenfatik Venöz Peritoneal

21 Tedavi Cerrahi Radyoterapi Kemoterapi Sağ kolektomi Sol kolektomi Abdominoperineal rezeksiyon Anterior rezeksiyon 5-FU Biyolojik terapi (İmmünoterapi)

22 Erken tarama! Kolorektal Kanser Korunma Fiziksel aktivitenin Sebze ve meyve tüketiminin Lifli yiyecek tüketiminin Kırmızı et tüketiminin

23 Korunma İdeal kilonun idamesi Özellikle yüksek yağ içerikli diyetleri Alkol alımının kısıtlanması Sigaranın bırakılması NSAİD s

24 Kolorektal Adenomların n Primer Önlenmesi Düşük yağlı, yüksek lifli (20-30 g/gün), sebze-meyve Normal vücut ağırlığını sürdürülmesi, Eksersiz, Sigara ve Alkol kullanılmaması Kalsiyum karbonat 3 g/gün Aspirin veya diğer NSAİİ lar Selenyum, folik asit, vit-d Antioksidan vitaminler (A, E, C) DÜZENLİ KONTROL (takip)