MALATYA BATTALGAZİ METEM ENDÜSTRİYEL KONTROL VE ARIZA DERSİNDE YAPILABİLECEK DENEYLER Bu derse giren arkadaşlarımızın ders işlenirken öğrencilerine yaptırabilecekleri dört adet deney hazırladık. Arkadaşlarımızın istifade etmesi temennisiyle..
DENEY NO: 1 DENEYİN ADI: PTC Lİ ISIYA DUYARLI DEVRE DENEYİN AMACI: PTC elemanın ısıyla çalıştırılması devresini uygulamak ve PTC yi öğrenmek. DENEYİN BAĞLANTI ŞEMASI:
MALZEME LİSTESİ: 1-) 1 ADET 10 K DİRENÇ 2-) 1 ADET 10-500 K POTANSİYOMETRE 3-) 1 ADET 10 K PTC 4-) 1 ADET BC 237 TRANSİSTÖR 5-) 1 ADET LED DİYOT ÇALIŞMA PRENSİBİ: Yukarıdaki şekilde verilen devrede PTC li ısıya duyarlı devre şeması görülmektedir. Oda sıcaklığında PTC nin direnci potansiyometre nin ayarlanan değerinden düşüktür. Transistörün beyz ucuna PTC üzerinden negatif gerilim geleceğinden transistör iletime geçemez,led lamba yanmaz.ptc bir ısı kaynağı ile ısıtıldığında PTC nin direnci artar ve bu değer potansiyometrenin değerinden yüksek olduğunda transistorün beyaz ucuna artı gerilim R1 direnci ve potansiyometre üzerinden gelir. Transistör iletime geçer, LED lamba yanar. Devredeki potansiyometre ile devrenin sıcaklık algılama seviyesini(hangi sıcaklıkta iletime geçeceğini veya kalibrasyonunu) ayarlamak için kullanılır. SORULAR: 1-) PTC nedir? Kısaca açıklayınız ve sembolünü çiziniz. 2-) Devredeki potansiyometrenin kullanım amacını kısaca açıklayınız. 3-) Devredeki transistörün çeşidi nedir? Kısaca açıklayınız. 4-) Devreye uygulanan gerilimden daha yüksek gerilim uygulanırsa devrede olabilecek değişimleri kısaca açıklayınız. SONUÇ:
DENEY NO: 2 DENEYİN ADI: NTC Lİ ISIYA DUYARLI DEVRE DENEYİN AMACI: NTC elemanın ısıyla çalıştırılması devresini uygulamak ve NTC yi öğrenmek. DENEYİN BAĞLANTI ŞEMASI:
MALZEME LİSTESİ: 1-) 1 ADET 10 K DİRENÇ 2-) 1 ADET 470 K POTANSİYOMETRE 3-) 1 ADET 100 K NTC 4-) 1 ADET 0,1µF/400 V KONDANSATÖR 5-) 1 ADET TIC 236 TRİYAK 6-) 1 ADET DB3 DİYAK 7-) 1 ADET 220 V LAMBA ÇALIŞMA PRENSİBİ: Lamba karartma devresinde kullandığımız LDR yerine NTC bağlanarak yapılmıştır. Çalışma şekli lamba karatma devresi ile aynı olup NTC ısısına bağlı olarak lambanın parlaklığı değişir. SORULAR: 1-) NTC nedir? Kısaca açıklayınız ve sembolünü çiziniz. 2-) Devredeki potansiyometrenin kullanım amacını kısaca açıklayınız. 3-) Devredeki diyakın kullanım amacı nedir? Kısaca açıklayınız. 4-) Devredeki triyakın kullanım amacı nedir? Kısaca açıklayınız. SONUÇ :
DENEY NO: 3 DENEYİN ADI: KARANLIKTA ÇALIŞAN DEVRE DENEYİN AMACI: Karanlıkta çalışan devreyi uygulamak ve öğrenmek. DENEYİN BAĞLANTI ŞEMASI:
MALZEME LİSTESİ: 1-) 1 ADET 33-100 K DİRENÇ 2-) 1 ADET LDR 5-) 1 ADET BT 136 TRİYAK 6-) 1 ADET DB3 DİYAK 7-) 1 ADET 220 V LAMBA ÇALIŞMA PRENSİBİ: Yukarıdaki devrede ortam karardığında LDR nin direnci artar. Üzerinde düşen gerilim yükselir. Diyak iletime geçer triyakı tetikler ve lamba yanar. Aydınlık ortamda ise LDR nin direnci düşer, diyak iletime geçmez ve lamba söner. SORULAR: 1-) LDR nedir? Kısaca açıklayınız ve sembolünü çiziniz. 2-) Devredeki diyakın kullanım amacı nedir? Kısaca açıklayınız. 3-) Devredeki triyakın kullanım amacı nedir? Kısaca açıklayınız. SONUÇ :
DENEY NO: 4 DENEYİN ADI: YÜRÜYEN IŞIK DEVRESİ(Flip-Flop devresi) DENEYİN AMACI: Yürüyen ışık devresini uygulamak ve öğrenmek. DENEYİN BAĞLANTI ŞEMASI:
MALZEME LİSTESİ: 1-) R1,R4 : 330 Ω direnç (2 adet) 2-) R2,R3 : 10 K direnç (2 adet) 3-) C1,C2 :100µf 16V kondansatör (2 adet) 4-) Q1,Q2: BC237 transistör(2 adet) 5-) Led lamba (2 adet ) ÇALIŞMA PRENSİBİ: Transistörleri iletime sokacak bir gerilim olmadığından LED ler yanmaz. Kondansatörler normalde boştur. Beslemeyle birlikte kondansatörler çok akım çekmektedirler. İki kondansatörden biri diğerinden daha önce dolacaktır. Üzerinde bulunan gerilimle de bağlandığı transistörü iletime geçirecektir. Baz akımından dolayı kondansatörü boşaltacaktır. Bunların ışık verme süreleri direnç ve kondansatörlere bağlıdır. Daha sonra iş bittiğinde bu sefer diğer kondansatör, transistör ve led üçlüsü bu olayı tekrarlar ve Flip-Flop devresi tamamlanmış olur. SORULAR: 1-) Devrede kullanılan transistörlerin özellikleri nedir? Kısaca açıklayınız. 2-) Devredeki dirençlerin yerlerini değiştirirsek devre çalışırmı? Açıklayınız.(470 Ω ile 10 k nın yerini değiştirirsek) 3-) Devredeki kondansatörlerin görevi nedir? Kısaca açıklayınız. SONUÇ :