T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI TEKSTĠL TEKNOLOJĠSĠ. ġerġt BĠRLEġTĠRME MAKĠNESĠ 1 542TGD425

Benzer belgeler
TEKSTĠL TEKNOLOJĠSĠ. ġerġt BĠRLEġTĠRME MAKĠNESĠ 2

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI TEKSTĠL TEKNOLOJĠSĠ KATLAMA VE BÜKÜM MAKĠNESĠ HESAPLARI 542TGD498

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI TEKSTİL TEKNOLOJİSİ OPEN END İPLİK MAKİNESİ 542TGD496

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI METAL TEKNOLOJĠSĠ

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI TEKSTĠL TEKNOLOJĠSĠ DÜZ ÖRME ELBĠSE DĠKĠMĠ 542TGD540

ĠNġAAT TEKNOLOJĠSĠ PVC KEPENK

Bu modül, Makine Halıcılığı sektöründe hazırlanmış olan sertifika/kurs müfredat programlarındaki yeterlikleri kazandırmayı amaçlayan bireysel öğrenme

Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve Öğretim Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya yönelik olarak

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI TEKSTİL TEKNOLOJİSİ REÇETE VE FULARD HESAPLARI 524KI0166

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI MOBĠLYA VE ĠÇ MEKÂN TASARIMI GRUP MOBĠLYA-1 543M00051

ÖRME MESLEK HESAPLARI DERSİ (DÜZ ÖRME / YUVARLAK ÖRME)

T.C. MİLÎL EĞİTİM BAKANLIĞI GEMİ YAPIMI GEMİ ISITMA VE BUHAR DEVRE RESMİ

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI TEKSTĠL TEKNOLOJĠSĠ DÜZ ÖRME KOL DĠKĠMĠ 542TGD677

MÜZİK ALETLERİ YAPIMI

TEKSTİL TEKNOLOJİSİ DÜZ DOKUMACI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI. ĠNġAAT TEKNOLOJĠSĠ ÖLÇEK VE ÖLÇÜ BĠRĠMĠ HESAPLARI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI TEKSTİL TEKNOLOJİSİ TÜRETİLMİŞ ÖRGÜLÜ KUMAŞ ANALİZİ 1 542TGD1017

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI TEKSTİL TEKNOLOJİSİ FİTİL (FLAYER) MAKİNESİ 542TGD429

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI MATBAA TEKNOLOJĠSĠ TAMPON BASKI SORUNLARI 213GIM261

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI MAKĠNE TEKNOLOJĠSĠ DĠYAGRAM VE BAKIM PLANI 521MMI191

PAZARLAMA VE PERAKENDE

SERAMĠK VE CAM TEKNOLOJĠSĠ

GĠYĠM ÜRETĠM TEKNOLOJĠSĠ

EL SANATLARI TEKNOLOJĠSĠ

GİYİM ÜRETİM TEKNOLOJİSİ

DEĞER BİÇME DERSİ. Tartım ve Ölçme. Fiyatlandırma. Altın Borsası, Darphane ve Antikacılık

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) GİYİM ÜRETİM TEKNOLOJİSİ

BOBĠN MAKĠNESĠ HESAPLARI

AYAKKABI VE SARACĠYE TEKNOLOJĠSĠ

SPOR. FUTBOL (9-10 YAġ GRUPLARI) MODÜLER PROGRAMI (YETERLĠĞE DAYALI)

AHŞAP TEKNOLOJİSİ AHŞAP HEDİYELİK EŞYA YAPIMCISI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

EL SANATLARI TEKNOLOJİSİ DEKORATİF AHŞAP SÜSLEME MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

YİYECEK İÇECEK HİZMETLERİ AÇIK ALAN SATICILARI EĞİTİMİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

METALÜRJĠ TEKNOLOJĠSĠ

DOKUMA HAZIRLIK VE DOKUMA MAKİNELERİ-2 DERSİ

KONAKLAMA VE SEYAHAT HĠZMETLERĠ ODA TEMĠZLEYĠCĠSĠ MODÜLER PROGRAMI (YETERLĠĞE DAYALI)

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI TEKSTİL TEKNOLOJİSİ FİTİL (FİNİSÖR) MAKİNESİ HESAPLARI 542TGD412

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI TEKSTİL TEKNOLOJİSİ PAMUK TARAK MAKİNESİ 542TGD423

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

ORTOPEDĠK PROTEZ VE ORTEZ

1. Yapı yüzeylerinde zemin türüne göre astar seçimi yapabilecektir. 2. Yapı yüzeylerinde astarlama işlemini hatasız yapabilecektir.

TARIM TEKNOLOJİLERİ TOPRAK İŞLEME-ARAZİ TEMİZLEME VE TESVİYE ALET MAKİNELERİ BAKIM VE ONARIM MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

GİYİM ÜRETİM TEKNOLOJİSİ KADIN ELBİSE DİKİMİ MODÜL PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI METAL TEKNOLOJĠSĠ. YATAYDA KÖġE KAYNAĞI 521MMI056

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI TEKSTİL TEKNOLOJİSİ YÜN ELYAFININ HAM MADDE KONTROLLERİ 3 542TGD1029

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI TEKSTĠL TEKNOLOJĠSĠ TRANSFER ÖRGÜLERDE ANALĠZ VE DESEN 1

SPOR ATLETĠZM MODÜLER PROGRAMI (YETERLĠĞE DAYALI)

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI MAKĠNE TEKNOLOJĠSĠ ARIZALI MAKĠNE BAKIMI 2 521MMI367

TEKSTİLDE KONTROL DERSİ

AİLE VE TÜKETİCİ BİLİMLERİ EV YEMEKLERİ HAZIRLAMA MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

GÜZELLĠK VE SAÇ BAKIM HĠZMETLERĠ CĠLT BAKIMI TEKNĠKLERĠ MODÜLER PROGRAMI (YETERLĠĞE DAYALI)

MOBĠLYA VE ĠÇ MEKÂN TASARIMI

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI. ĠNġAAT TEKNOLOJĠSĠ PVC PENCERE VE KAPI DETAYLARI ÇĠZĠM 582YIM066

EL SANATLARI TEKNOLOJİSİ BASİT NAKIŞ İĞNE TEKNİKLERİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

MOTORLU ARAÇLAR TEKNOLOJİSİ DİZEL POMPA VE ENJEKTÖR AYARCISI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

GIDA TEKNOLOJİSİ İŞLETMELERDE HİJYEN MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

PNÖMATİK BAKIM ONARIM DERSİ. Pnömatik Devre Elemanlarının Bakımı. Pnömatik Bakım Onarım Yapmak

TARIM TEKNOLOJİLERİ MEYVELERDE HASAT VE MUHAFAZA MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

Dersin Adı Alan Meslek/Dal Dersin Okutulacağı Dönem/Sınıf/Yıl Süre Dersin Amacı. Dersin Tanımı Dersin Ön Koşulları

TARIM TEKNOLOJİLERİ PEYZAJ PROJESİ UYGULAMA MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

EL SANATLARI TEKNOLOJİSİ SANAYİ MAKİNESİNDE TÜRK NAKIŞLARI DESENİ HAZIRLAMA MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

BÜRO YÖNETİMİ VE SEKRETERLİK DANIŞMA GÖREVLİSİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

KONAKLAMA VE SEYAHAT HĠZMETLERĠ

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI METAL TEKNOLOJĠSĠ CNC ABKANTTA BÜKME 521MMI254

AHŞAPTA ÖZEL ÜST YÜZEY İŞLEMLERİ DERSİ

GIDA TEKNOLOJİSİ PESTİL ÜRETİMİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

HASTA VE YAŞLI HİZMETLERİ HASTA KABUL İŞLEMLERİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI METAL TEKNOLOJĠSĠ. OKSĠ-GAZ ĠLE KÖġE KAYNAĞI 521MMI051

ELEKTRİK-ELEKTRONİK TEKNOLOJİSİ PLC VE OPERATÖR PANELİ PROGRAMLAMA GELİŞTİRME VE UYUM EĞİTİMİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

GİYİM ÜRETİM TEKNOLOJİSİ

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI TEKSTİL TEKNOLOJİSİ TARAK MAKİNESİ HESAPLARI 542TGD854

RAYLI SĠSTEMLER TEKNOLOJĠSĠ

PAZARLAMA VE PERAKENDE

EL SANATLARI TEKNOLOJİSİ KEÇE YAPIMI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

EL SANATLARI TEKNOLOJİSİ KEÇE AKSESUARLARI YAPIMI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

FOTOĞRAFÇILIK ALANI KALFALIK ÇERÇEVE ÖĞRETİM PROGRAMI

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI TEKSTĠL TEKNOLOJĠSĠ TEMEL BASKI 542TGD391

UYGULAMA TEKNİKLERİ DERSİ

HUKUK ADLİ KALEM İŞLERİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

EL SANATLARI TEKNOLOJİSİ

SERAMİK VE CAM TEKNOLOJİSİ ÇİNİ İŞLEMECİ / ÇİNİCİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

EL SANATLARI TEKNOLOJİSİ BEBEK ODASI HAZIRLAMA MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİPROJESİ)

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI TEKSTĠL TEKNOLOJĠSĠ DÜZ ÖRME YELEK DĠKĠMĠ 542TGD534

AYAKKABI VE SARACĠYE TEKNOLOJĠSĠ

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

EL SANATLARI TEKNOLOJİSİ

EL SANATLARI TEKNOLOJİSİ DEKORATİF TABLO YAPIMI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

BAHÇECİLİK ÖRTÜ ALTI SEBZE YETİŞTİRİCİLİĞİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

ÇOCUK GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ 3-6 YAŞ ÇOCUK ETKİNLİKLERİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI RADYOLOJĠ YÜZ RADYOGRAFĠLERĠ 725TTT064

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI METAL TEKNOLOJĠSĠ. SERĠ Ġġ VE MONTAJ KALIPLARI 521MMI224

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı ZEMİN SIKIŞTIRMA MAKİNELERİ (SİLİNDİR) OPERATÖRÜ YETİŞTİRME KURS PROGRAMI

İNŞAAT TEKNOLOJİSİ SERAMİK KARO KAPLAMACI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

T.C MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

SPOR KĠCK BOKS (BEYAZ KUġAK) MODÜLER PROGRAMI (YETERLĠĞE DAYALI)

MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)

YİYECEK İÇECEK HİZMETLERİ AŞÇI ÇIRAĞI MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI METAL TEKNOLOJĠSĠ PERÇĠNLEME 521MMI044

MOBĠLYA VE ĠÇ MEKÂN TASARIMI

Transkript:

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI TEKSTĠL TEKNOLOJĠSĠ ġerġt BĠRLEġTĠRME MAKĠNESĠ 1 542TGD425 Ankara, 2011

Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve Öğretim Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya yönelik olarak öğrencilere rehberlik etmek amacıyla hazırlanmıģ bireysel öğrenme materyalidir. Millî Eğitim Bakanlığınca ücretsiz olarak verilmiģtir. PARA ĠLE SATILMAZ.

ĠÇĠNDEKĠLER AÇIKLAMALAR... ii GĠRĠġ... 1 ÖĞRENME FAALĠYETĠ 1... 3 1. KLASĠK ġerġt BĠRLEġTĠRME MAKĠNESĠ... 3 1.1. Görevleri... 3 1.2. ÇalıĢma Prensibi... 3 1.3. Makinede Bakım Yapma... 4 1.4. Kontrol Panosuna ÇalıĢma Bilgilerini Girme... 5 1.5. Makinede Ayar Yapma... 5 1.6. Makinede Temizlik Yapma... 6 UYGULAMA FAALĠYETĠ... 8 ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME... 11 ÖĞRENME FAALĠYETĠ 2... 12 2. KLASĠK ġerġt BĠRLEġTĠRME MAKĠNEESĠNDE ÜRETĠM YAPMA... 12 2.1. Makineye Besleme Yapma... 12 2.2. Üretim Yapma... 14 2.3. Numune Alma... 15 2.4. Sonuçlara Göre Üretim Yapma... 16 UYGULAMA FAALĠYETĠ... 17 ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME... 21 MODÜL DEĞERLENDĠRME... 22 CEVAP ANAHTARLARI... 23 KAYNAKÇA... 24 i

AÇIKLAMALAR AÇIKLAMALAR KOD ALAN DAL/MESLEK 542TGD425 Tekstil Teknolojisi Pamuk Ġplikçiliği MODÜLÜN ADI ġerit BirleĢtirme Makinesi 1 MODÜLÜN TANIMI SÜRE 40/32 ġerit birleģtirme makinesini üretime hazırlama, bu makinelerle üretim yapma becerilerinin kazandırıldığı bir öğrenme materyalidir. ÖN KOġUL YETERLĠK MODÜLÜN AMACI EĞĠTĠM ÖĞRETĠM ORTAMLARI VE DONANIMLARI ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME Ön koģulu yoktur. ġeritten vatka elde etmek Genel Amaç Bu modül ile gerekli araç gereç sağlandığında tekstil iplik atölyelerinde tekniğine uygun olarak Ģerit birleģtirme makinesini kullanabileceksiniz. Amaçlar 1. Tekniğine uygun Ģerit birleģtirme makinesini üretime hazırlayabileceksiniz. 2. Tekniğine uygun klasik Ģerit birleģtirme makinesinde üretim yapabileceksiniz. Donanım: Penye hazırlık dairesi, pamuk ve pamukla birlikte kullanılan tarak bantları, klasik Ģerit makinesi, makinesi üstüpü, yağ, yağ tabancası, hava tabancası, takım ve ölçü aletleri Modül içinde yer alan her öğrenme faaliyetinden sonra verilen ölçme araçları ile kendinizi değerlendireceksiniz. Öğretmen modül sonunda ölçme aracı (çoktan seçmeli test, doğru-yanlıģ testi, boģluk doldurma, eģleģtirme vb.) kullanarak modül uygulamaları ile kazandığınız bilgi ve becerileri ölçerek sizi değerlendirecektir. ii

GĠRĠġ GĠRĠġ Sevgili Öğrenci, Tekstil alanında; nitelikli, yaratıcı ve uygulayabilen, motivasyonu yüksek hedefleri olan, geliģen ve değiģen teknolojiyi yakalayıp bu teknolojiye uyum sağlayan birey olmanız gerekmektedir. Tekstil endüstrisi çok sayıda birbirini izleyen iģlemlerden oluģur. Bir iģlem sonucu elde edilen mamul bir sonraki iģlemde ham madde olarak kullanılır. Bu nedenle herhangi bir aģamada düzeltilemeyen hata mamulde büyüyerek ortaya çıkar. Tekstil içinde pamuk iplikçiliğinin önemi hiç azalmamıģtır. Aksine doğallığı ve sağlıklı kullanılabilirliği ile günümüzde önemi daha da artmıģtır. Bu nedenle, pamuk iplikçilik sistemini ve bu sistemde kullanılan penye hazırlık makinelerini iyi bilmeniz gerekmektedir. Bu modül ile gerekli ortam sağlandığında Ģerit birleģtirme makinesini üretime hazırlayabilecek ve istenilen numarada ve özellikte, vatkayı makinede üretebilecek bilgi ve beceriler kazanacaksınız. 1

2

ÖĞRENME FAALĠYETĠ 1 ÖĞRENME FAALĠYETĠ 1 AMAÇ Öğrenme faaliyetinde kazandırılacak bilgi ve beceriler doğrultusunda uygun ortam sağlandığında Ģerit birleģtirme makinesini üretime hazırlayabileceksiniz. ARAġTIRMA Pamuk iplikçilik sisteminde kullanılan klasik Ģerit birleģtirme makinesinin üretim yapabilmesi için gerekli bilgileri toplayınız. AraĢtırma konusu hakkında kaynak taraması yapınız. Topladığınız bilgileri arkadaģlarınızla tartıģınız ve raporlaģtırarak dosyalar oluģturunuz. Hazırladığınız raporu arkadaģlarınızla paylaģınız. 1.1. Görevleri 1. KLASĠK ġerġt BĠRLEġTĠRME MAKĠNESĠ Tarak makinesinden gelen bantları (16 20 24 32 adet) birleģtirmek ġeritteki düzgünlüğü artırmak Katlama görevini yaparken az bir çekimle (1,1 2,5 kat) lifleri boyuna paralel hâle getirmek Lifleri bant formundan yumak (vatka) hâline getirmek 1.2. ÇalıĢma Prensibi ġerit BirleĢtirme makinesi, giriģte besleme düzeni, çekim sistemi, vatka sarım ve vatka transport sistemi ana kısımlarından oluģur. Tarak makinesinden gelen kovalar makine sehpası arkasına besleme düzenine yerleģtirilir. Kovalardan alınan bant uçları (16 20 24 32 adet) makinenin besleme masasında (tablo) yan yana birleģtirilir. Besleme silindirine verilir. Buradaki bant miktarı makinenin dublaj sayısıdır. Daha sonra çekim tertibatına iletilir. Buradaki tabaka hâlindeki bantlar çok az (1,1 2,5) çekilir. Resim 1.1 deki makaraya sarılarak 12 kg vatkalar hâline getirilir. Bir vatkada 200 m kadar bant tabakası bulunur. 3

1.3. Makinede Bakım Yapma Resim 1.1: Klasik Ģerit birleģtirme makinesi ve makara ĠĢletmede kullanılan makine ve teçhizatlarla kaliteli mamul üretilebilmesi; makine ve teçhizatın verimli, sorunsuz, emniyetli ve uzun süre kullanılabilmesi için makine bakım tekniklerinin iyi bilinip zamanında uygulanması gerekmektedir. Bakım öncesi, bakım sırası ve bakım sonrasında iģ güvenliği için gerekli tedbirler alınmalıdır. Bakım için takımların hazırlanması Klasik Ģerit birleģtirme makinesi, üstüpü, yağ, yağ tabancası, hava tabancası, hava, takım ve ölçü aletleri hazırlanır. Resim 1.2: Klasik Ģerit birleģtirme makinesi ve takım çantası ÇalıĢma güvenliği Makinede bakım iģlemine baģlamadan önce iģ kazalarını en aza indirebilmek için bakım emniyet tedbirlerinin alınması gereklidir. Bakım sırasında ana Ģalter sürekli kapalı (o) konumda kalmalıdır (Resim 1.3). 4

Resim 1.3: Klasik Ģerit birleģtirme makinesi Ģalteri Makinede bakım Çekim silindir ve yataklarının kontrolü DiĢli ve gresörlüklerin kontrolü ve yağlanması (Resim 1.4). Resim 1.4: Klasik Ģerit birleģtirme makinesi gresörlüğü Baskı silindiri yüzeylerinin kontrolü Yedek makara kontrolü Hava basınç kontrolü ĠĢlenecek partiye göre sayaç sıfırlama 1.4. Kontrol Panosuna ÇalıĢma Bilgilerini Girme Modülün uygulanmasında kullanılan makinenin kontrol panosuna, üretici firmaların standartlarına göre üretim bilgilerini giriniz. Not: Her üretici firmanın kullandığı yazılım farklılık gösterdiği için bu kontrol panosuna çalıģma bilgilerini girme iģlemi uygulama esnasında gerçekleģtirilecektir. 1.5. Makinede Ayar Yapma Makinede yapılan ayarlar Dublaj sayısına göre makine giriģ ve çıkıģında çekim ayarının yapılması 5

Ekartman ayarının yapılması: Çekim silindirleri arasındaki lif uzunluklarına göre yapılan mesafe ayarıdır. Ortalama lif uzunluğunun 1 2 mm yukarısında olmalıdır (Resim 1.5). Resim 1.5: Klasik Ģerit birleģtirme makinesi ekarman ayarı Pnomatik baskı ayarlarının yapılması Vatka metraj ayarının yapılması 1.6. Makinede Temizlik Yapma Makinede temizlik yapmanın amacı Düzenli aralıklarla yapılan bakım ve sürekli temizlik, makinenin arızasız bir Ģekilde çalıģmasını ve makine çalıģma randımanının yüksek olmasını sağlar. Makinede temizlik maddelerinin kullanılması En iyi temizlik ılık suyla ıslatılmıģ bir bez veya üstüpü ile yapılır. Yağlama maddeleri ve sentetik elyaf metaryalinden bulaģan kalıntılar, lastik ve boyaya karģı agresif olmayan çözücü temizlik sıvıları ile temizlenmelidir. Örneğin temizleme alkolü veya içine yağ çözme özelliği olan çok amaçlı bir temizlik maddesi katarak su kullanılır. Toz ve uçuntuları temizlemek için emme gücü yüksek sanayi tipi elektrik süpürgesi kullanılmalıdır. Emme mesafesine, ucu plastik bir ağızlık takılmalıdır. Cağlığın temizlenmesi Tüm Ģerit kılavuzları, fotoseller, tüm çarpraz çubuklar ve besleme Ģeridi sevk çubukları gerektiği Ģekilde temizlenmelidir (Resim 1.6). Resim 1.6: Cağlıktaki uçuntular 6

Üst silindirlerin (manģon) temizlenmesi Malzeme üzerinden manģon yüzeyine zamanla yağ, çiğit parçacıkları vb. yabancı maddeler bulaģır. Bu istenmeyen bir durumdur. Sonucunda bant manģon yüzeyine saracak ve manģon yüzeyi yanmalarına veya makine duruģlarına sebep olacaktır. ManĢon yüzeyi, en iyi alkol ile temizlenir. 7

UYGULAMA FAALĠYETĠ UYGULAMA FAALĠYETĠ Klasik Ģerit birleģtirme makinesinin bakım, ayar ve temizliğini yapınız. ĠĢlem Basamakları Öneriler Baskı silindirleri temizliğini temizleme maddeleri kullanarak yapınız. Makinenin durduğuna emin olmadan baskı silindirlerine dokunmayınız. Baskı silindirleri hassas parçalardır, yere düģürmeyiniz veya bir yere çarpmayınız, kesici aletler kullanmayınız. Cağlık silindirlerini temizlerken uygun temizleme maddeleri kullanarak güvenlik talimatlarına uyunuz. Cağlık silindirlerin temizliğini yapınız. Çekim ayarları her yeni parti giriģinde değiģtiriniz. Çekim diģlilerini değiģtiriniz. DiĢlileri düzenli olarak yağlayınız. Uygun yağ kullanınız. 8

Ana Ģalteri 0 pozisyonundan 1 pozisyonuna getiriniz. Makinenin Ģalterini açarak enerji sağlayınız. Dublaj her yeni parti giriģinde değiģebilir. Makineye besleme yapınız. Sonuçları arkadaģlarınızla tartıģarak karģılaģtırınız. Zamanı iyi kullanınız. 9

KONTROL LĠSTESĠ Bu faaliyet kapsamında aģağıda listelenen davranıģlardan kazandığınız beceriler için Evet, kazanamadığınız beceriler için Hayır kutucuğuna (X) iģareti koyarak kendinizi değerlendiriniz. 1. Makinenin genel temizliğini yaptınız mı? Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır 2. Makinenin baskı silindirlerini temizlediniz mi? 3. Yüzeyi bozulan baskı silindirini rektifiye ettirdiniz mi? 4. Cağlık silindirleri temizliğini yaptınız mı? 5. Makinenin çekim diģlilerini değiģtirdiniz mi? 7. DiĢlileri yağladınız mı? 8. Merkezî yağlama sistemini kontrol ettiniz mi? 6. mı? 9. ÇıkıĢ kısmı silindirlerini temizlediniz mi? 10. Makinenin Ģalterini açarak enerji sağladınız mı? 11. Zamanı iyi kullandınız mı? TOPLAM DEĞERLENDĠRME Değerlendirme sonunda Hayır Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Bütün cevaplarınız Evet ise Ölçme ve Değerlendirme ye geçiniz. 10

ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seçeneği iģaretleyiniz. 1. AĢağıdakilerden hangisi klasik Ģerit birleģtirme makinesi görevlerindendir? A) Fitil makinesinden gelen bantları (20 24 32 adet) birleģtirmek B) Tarak makinesinden gelen bantları (16 20 24 32 adet) birleģtirmek C) Vatkaları çekerek inceltmek D) Ġpliğe büküm vermek 2. AĢağıdakilerden hangisi, klasik Ģerit birleģtirme makinesinin dublaj değerlerindendir? A) 1,1 2,5 B) 5,2 6 C) 7,2 8 D) 15 32 3. AĢağıdakilerden hangisi, klasik Ģerit birleģtirme makinesinde temizlik yapmanın amacıdır? A) Makinenin çekim silindirlerinin daha hızlı dönmesini sağlar. B) Makinede daha az iģçilik giderlerinin olmasını sağlar. C) Makinenin arızasız bir Ģekilde çalıģmasını ve makine çalıģma randımanının yüksek olmasını sağlar. D) Makinede yağlamanın daha iyi olmasını sağlar. 4. AĢağıdakilerden hangisi, klasik Ģerit birleģtirme makinesindeki ayar yerlerindendir? A) Kemlin ayarı B) Yabancı madde ayarı C) Eksantrik ayarı D) Ekartman ayarı 5. AĢağıdakilerden hangisi ekartman mesafe ayarıdır? A) Ortalama lif uzunluğu kadar B) Ortalama lif uzunluğunun 1-2 mm altında C) Ortalama lif uzunluğunun 1-2 mm üstünde D) Maksimum lif uzunluğu kadar DEĞERLENDĠRME Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karģılaģtırınız. YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız. Cevaplarınızın tümü doğru ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz. 11

AMAÇ ÖĞRENME FAALĠYETĠ 2 Öğrenme faaliyetinde kazandırılacak bilgi ve beceriler doğrultusunda uygun ortam sağlandığında tekniğine uygun klasik Ģerit birleģtirme makinesinde üretim yapabileceksiniz. ARAġTIRMA ÖĞRENME FAALĠYETĠ 2 Pamuk iplikçilik sisteminde kullanılan klasik Ģerit birleģtirme makinesiyle nasıl üretim yapıldığı konusunda bilgi toplayınız. AraĢtırma konusu hakkında kaynak taraması yapınız. Topladığınız bilgileri arkadaģlarınızla tartıģınız ve raporlaģtırarak dosyalar oluģturunuz. Hazırladığınız raporu arkadaģlarınızla paylaģınız. 2. KLASĠK ġerġt BĠRLEġTĠRME MAKĠNEESĠNDE ÜRETĠM YAPMA 2.1. Makineye Besleme Yapma Besleme kısmı Her tarak makinesinden çıkan Ģeridin düzgünsüzlük değerleri farklıdır. Bantlar Ģerit birleģtirme makinesine, tarak makinesi kovalarına numaralar verilerek veya Ģeritler bağlanarak dolu vaziyette getirilir. Bu iģlem neticesinde cağlık kısmına bağlanacak bantlar aynı tarak kovaları yan yana gelmeyecek Ģekilde dizilmiģ olur. Bu iģleme çaprazlama denir. Böylece hedeflediğimiz homojen karıģım oranlarına bir adım yaklaģmıģ oluruz (Resim 2.7). 12

Resim 2.7: Çaprazlama Kovalardan alınan bantlar, üzeri nikelajlanmıģ besleme masası üzerinden kaydırılarak veya dönen taģıyıcı metal silindir çifti arasından geçirilerek makinenin çekim kısmına aktarılır. Silindir çiftleri hem bandın belli bir düzen dâhilinde taģınması görevini yapar hem de bant koptuğunda swich görevi yaparak makinenin durmasını sağlar (Resim 2.8). Resim 2.8: Besleme masası Makinelerinde (16 20 24 32 adet) dublajlama yapılır. Birden fazla bant aynı anda cer çekim kısmına gönderilir. Çekim kısmı Çekim tertibatları 3 veya 4 silindir çiftinden oluģur. Bu silindir çiftleri birbirinden ekartman mesafesi kadar uzaklıktadır (Resim 1.6). Bu makinenin amacı dublaj olduğu için çekim değerleri çok düģüktür. 13

Vatka sarım kısmı Resim 2.9: Çekim kısmı Çekim kısmından çıkan lifler vatka sarım kısmında makara üzerine 200 metre vatka Ģeklinde sarılır (Resim 2.10). 2.2. Üretim Yapma Resim 2.10: Vatka sarım kısmı Üretime baģlamadan önce makinenin kontrol edilmesi gerekir. Kapakların kapalı, ayarlarının ve beslemenin yapılmıģ olmasına dikkat edilmelidir. Makine, kontrol panosundaki baģlat düğmesine basılarak çalıģtırılır (Resim 2.11). ÇalıĢma anında beslemedeki Ģerit bittiğinde dolu Ģerit kovaları ile değiģtirilir. Çekim kısmında silindir sarması durumunda makine durdurularak çekim silindiri ve baskılar temizlenir. Tülbent sevkinde oluģacak kopuklar ve sarım kısmındaki hatalar takip edilerek giderilir. Makine üzerindeki ıģıklı uyarı sistemi bize hataların hangi noktalarda oluģtuğunu gösterir. IĢık rengine göre zaman kaybetmeden hata tespit edilir ve giderilir. 14

2.3. Numune Alma Resim 2.11: Vatka sarım kısmı Makinede yapılan üretimin kalite kontrolü düzenli olarak yapılır. Bu amaçla vatkadan bir metre uzunluğunda numune alınır (Resim 2.12). Numune, hassas terazide tartılarak ağırlığı bulunur (Resim 2.13). Numaralama sistemlerinden istenen formül ile elde edilen değerler üzerinden numarası bulunur. Yapılan ölçümler bir yere kaydedilir. Vatkanın düzgünsüzlüğü, zommer formülü, tibbet faktörü veya frekans faktörü yöntemine göre bu ölçüm değerleri kullanılarak bulunur. Resim 2.12: Vatkadan numune alma Resim 2.13: Hassas terazi 15

2.4. Sonuçlara Göre Üretim Yapma Alınan numunelerin numara değerlerine göre üretim yapılır. Sonuçlar %±5 toleransla değerlendirilir. Numara düzgünsüzlük, toleranslar içindeyse üretime devam edilir. Hatalı üretim varsa makine durdurularak ayarlar kontrol edilir ve yeniden numune alınır, ölçümler yapılır. Hata giderilinceye kadar bu iģlemlere devam edilir. 16

UYGULAMA FAALĠYETĠ ġerit birleģtirme makinesinde üretim yapınız. ĠĢlem Basamakları Makinenin boģ makara haznesine besleme yapınız Öneriler Tarak bantlarını beslemeye hazırlayınız. Kovaların makine altında düzenli olmasına dikkat ediniz. Kovalardaki bantları bant kılavuzundan geçiriniz. Besleme yaparken bandın zarar görmemesine dikkat ediniz. Bantları çağlık ve besleme masası yardımıyla çekim kısmına sevk ediniz. Besleme yaparken bandın zarar görmemesine dikkat ediniz 17

Kopan bandı kuralarına göre bağlayınız. Kopan bandı fotoseller veya baskı silindirleri fark ederek makineyi durdurur. BoĢalan tarak kovaları yerine yedek dolu kova takımını sevk ediniz. Besleme bölgesinde dolu yedek kova bulundurulmasına dikkat ediniz. Makineyi çalıģtırınız. Makinede vatka elde ediniz. Kontrol için numune alıp laboratuvara gönderiniz. Makineden çıkan her vatkayı laboratuvara götürerek test ediniz ve sonuçlarına göre değerlendirme yapınız. 18

Yerlerdeki ve makinedeki telefleri, telef kovasına atınız. Bant telefi ve filtre telefinin kendi kovaları içerisine atılmasına dikkat ediniz. Gelen sonuçlara göre üretime devam ediniz veya ayarları değiģtiriniz. Yapılan iģlemlerin sonuçlarını bir yere kaydediniz. Sonuçları arkadaģlarınızla tartıģarak karģılaģtırınız. 19

KONTROL LĠSTESĠ Bu faaliyet kapsamında aģağıda listelenen davranıģlardan kazandığınız beceriler için Evet, kazanamadığınız beceriler için Hayır kutucuğuna (X) iģareti koyarak kendinizi değerlendiriniz. Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır 1. Makinenin boģ makara haznesine besleme yaptınız mı? 2. 4. düzgünce Tarak bantlarını yerleģtirdiniz beslemeye mi? hazırladınız mı? 3. 5. 6. mı? Kovalardaki bantları bant kılavuzundan geçirdiniz mi? 7. 8. mı? Bantları cağlık ve besleme masası yardımıyla çekim kısmına sevk ettiniz mi? 9. Makineyi çalıģtırdınız mı? 10. Makinede vatka elde ettiniz mi? 11. Kontrol için numune alıp laboratuvara gönderdiniz mi? 13. Yerlerdeki ve makinedeki telefleri, telef kovasına attınız mı? 12.? 14. Sonuçları bir yere kaydettiniz mi? 15. 16.? Zamanı iyi kullandınız mı? DEĞERLENDĠRME Değerlendirme sonunda Hayır Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Bütün cevaplarınız Evet ise Ölçme ve Değerlendirme ye geçiniz. 20

ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME ÖLÇME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seçeneği iģaretleyiniz. 1. AĢağıdakilerden hangisi cağlık kısmındaki bant kopuģlarını algılayan ve makinenin durmasını sağlayan cihazın adıdır? A) Ġnsiyatör B) Swich C) Cağlık kısmında bant kopmaz. D) Ventil 2. AĢağıdakilerden hangisi cağlık kısmına bağlanacak bantların aynı tarak kovaları yan yana gelmeyecek Ģekilde dizilmesine verilen isimdir? A) Çaprazlama B) Sıralama C) Dizme D) KonikleĢtirme 3. AĢağıdakilerden hangisi çaprazlamanın amaçlarındandır? A) Çekim değerini yükseltmek B) Bant düzgünsüzlüğünü artırmak C) Bantların karıģımını engellemek D) Homojen bir karıģım elde etmek 4. ġerit birleģtirme makinesinin beslemesinde, kovalardan alınan bantlar nereye sevk edilir? A) Çekim silindirine B) Vatka silindirine C) Besleme masasına D) Kovaya 5. ġerit birleģtirme makinesinin beslemesinde elde edilen vatka nereye sarılır? A) Makaraya B) Masuraya C) Kaleme D) Ġğe Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karģılaģtırınız. YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız. Cevaplarınızın tümü doğru ise Modül Değerlendirme ye geçiniz. 21

MODÜL DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seçeneği iģaretleyiniz. 1. Makinede ekartman ayarı neye göre yapılır? A) Pamukta kıvrım sayısına göre B) Ġplik kopuģlarına göre C) Harman miktarına göre D) Ortalama lif uzunluğuna göre 2. AĢağıdakilerden hangisi makine bakım iģlemlerindendir? A) DiĢli ve gresörlüklerin kontrolü ve yağlanması B) Makineye besleme yapılması C) Makinede kova değiģimi D) Makinede kopuk bağlama 3. AĢağıdakilerden hangisi Ģerit birleģtirme makinesinin kısımlarındır? A) Numara kısmı B) Vatka sarım kısmı C) DiĢli kısmı D) Kopuk bağlama kısmı 4. AĢağıdakilerden hangisi makinenin ıģıklı uyarı sistemin görevlerindendir? A) Makinenin üretimini artırır. B) Makineyi üretime hazırlar. C) Makinede hataların hangi noktada olduğunu gösterir. D) Makinedeki hataları giderir. 5. AĢağıdakilerden hangisi üretime baģlamadan önce makinenin kontrol edilmesi gereken noktalarıdır? A) Makinenin kapakları kapalı olmalıdır. B) Makinenin kapakları açık olmalıdır. C) Besleme yapılmamıģ olmalıdır. D) Ayarların yapılmamıģ olması gerekir. DEĞERLENDĠRME MODÜL DEĞERLENDĠRME Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karģılaģtırınız. YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız. Cevaplarınızın tümü doğru ise bir sonraki modüle geçmek için öğretmeninize baģvurunuz. 22

CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI ÖĞRENME FAALĠYETĠ -1 ĠN CEVAP ANAHTARI 1 B 2 A 3 C 4 D 5 C ÖĞRENME FAALĠYETĠ -2 NĠN CEVAP ANAHTARI 1 B 2 A 3 D 4 C 5 A MODÜL DEĞERLENDĠRMENĠN CEVAP ANAHTARI 1 D 2 A 3 B 4 C 5 A 23

KAYNAKÇA KAYNAKÇA USTA Ġsmail, Temel Ġplik Bilgisi, Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Tekstil Eğitimi Bölümü, TEK 263, Ġstanbul, 2000/2001. Tekstil Teknik Dergisi NAZĠLLĠ Gülten, Sevda ALAKUġ, Pamuk Ġplikçiliği Ders Kitabı http://www.textilemachines.org/index.html 24