VMware ESXi 4.0 Kurulumunun Yapılması Sanallaştırma günümüzün en popüler trendlerinden birisi. Sağlamış olduğu faydalar nedeniyle de uzunca bir süre popülerliğini yitirmeyecek gibi gözüküyor. Bu yazımda sanallaştırma uygulamalarının Linux tarafında ki önemli temsilcilerinden birisi olan VMware firmasının ücretsiz sürümü olan VMware ESXi 4.0 ün kurulumunu anlatmaya çalışacağım. Daha önce VMware 3.5 Update 3 kurulumunu anlatmıştım. Aslında kurulum olarak bir farklılık yok ancak bu yazımda kurulumu ekran görüntüleri ile birlikte anlatacağım. Yazılımın cd ye yazdırılmaya hazır halini https://www.vmware.com/tryvmware/?p=vsphere&lp=default adresinden indirebilirsiniz. Bu adrese girebilmek için ücretsiz üye olmak ve lisans anahtarı için geçerli bir e-mail adresinizin olması yeterli. Yine yazılımla ilgili dokümanlara da aynı sayfanın sağ tarafında ki bölümlerden ulaşabilirsiniz. Kurulum dosyalarını indirdikten sonra e-mail adresimize ücretsiz sürümü kullanabilmemiz için lisans anahtarımız gönderilecektir. Kurulumdan önce sunucumuzun son firmware nin yüklü olmasına özen gösterelim ve yüklenecek disk bölümleri için önceden ayarlamalarımızı yapalım. Çünkü güncellemeler performans için önemli bir bileşendir. Sizlere ekran görüntüsünü sağlayabilmek için bu seferki kurulumu VMware Workstation 7 üzerinde gerçekleştireceğim. Ancak daha önceden bu kurulumu firmware güncellemesini 8.60 olarak yaptığım 32 Gb ram ve 2 adet Dual Core işlemciye sahip HP Proliant DL 380 G5 model sunucu üzerinde başarılı bir şekilde tamamladım. Ancak sunucunuz üzerine kurulumu yapmadan önce http://www.vmware.com/resources/compatibility/search.php adresinden donanımınızın desteklenip desteklenmediğini araştırmanız faydalı olacaktır. VMware ESXi özel derlenmiş linux çekirdeği ile çalıştığından her donanıma destek vermiyor. Ayrıca kuruluma başlamadan önce BIOS ayarlarından Intel için Intel-VT, AMD için AMD-V seçeneklerinin Enabled konumuna getirilmiş olması gerektiği unutulmamalıdır. VMware Workstation 7 üzerinde ki test amaçlı kullanacağım sanal sistemi tanıtmak gerekirse; 2 işlemci, 20 Gb lık disk, 2 network kartı ve 2 Gb ram sistem için ayrılmış durumda. Sunucumuzu VMware kurulum cd sinden açtığımızda sisteme kurulum dosyaları yüklenip karşımıza aşağıda ki ekran görüntüsü gelecektir.
Ekranda üç seçenek ile karşılaşacağız. Bunlar ( ESC ) Cancel, ( R ) Repair ve ( Enter ) Install dir. Eğer daha önceden kurulumunu yapmış olduğumuz sunucumuz açılmıyorsa Repair seçeneği ile sunucumuzu onarabilir ve çalışır hale getirebiliriz (aslında bu da bir nevi sıfır kurulumdur ve yine güncellemeleri yapmamız gereklidir). Biz sıfır kurulum yapacağımızdan ( Enter ) Install seçeneği ile kuruluma geçiyoruz. Sözleşme şartlarının geldiği ekranda F11 ile kabul ederek devam ediyoruz. Karşımıza aşağıda ki gibi bir ekran görüntüsü gelecektir.
Karşımıza kurulumu hangi diske yapmak isetdiğimizi belirlediğimiz ekran gelecektir. Burada disk yapılandırmamızı nasıl yaptıysak (kaç Array, kaç Logical Disk) o şekilde disk birimleri (Disk0, Disk1, Disk2 gibi alt alta) karşımıza çıkacaktır. Yukarıda kendi sunucum için yaptığım disk yapılandırmasına göre Disk0 seçip Enter a bastım. Karşımıza aşağıda ki gibi bir ekran görüntüsü gelecektir.
Bu kurulumu devam edilmesi için bizden onay beklendiğini belirten ekran karşımıza geliyor ve bu ekranı da F11 ( Install ) ile geçiyoruz. Kurulum işlemi tamamlandıktan sonra sistemi yeniden başlatmak için bizden Enter a basmamızı isteyen ekranla karşılaşacağız. Burada Enter a basarak sistemi yeniden başlatıyoruz (Cd yi çıkartmayı unutmayalım). Gördüğünüz gibi kurulum son derece kolay ve zahmetsiz.
Sistemiz açıldığında ekran görüntüsü aşağıda ki şekilde olacaktır.
Eğer network kablomuz takılı ise ve ortamda DHCP var ise sunucumuz otomatik olarak ip sini almış olacaktır. Eğer istersek bu ekranda F12 seçeneği ile sistemimizi kapatabilir ya da yeniden başlatabiliriz. F2 diyerek sistemimizi ayarlamaya başlayalım. Aslında F2 ile girmek istediğimizde bizden root kullanıcısı için parola istemesi gerekir. Ancak ilk kurulumda parola boş olacaktır. Güvenlik nedeniyle ilk kullanımda parola mutlaka oluşturulmalıdır. Configure Password seçeneğini seçtikten sonra karşımıza gelen ekranda parolamızı belirleyip OK diyerek işlemimizi tamamlayalım. Ekran görüntüsü aşağıda ki gibi olacaktır. Parolamızı belirledikten sonra aşağıda ki ekran görüntüsünde bulunan seçeneklerden önemli olanlarını inceleyelim;
Configure Password: Yukarıda tamamladığımız gibi sistemimizde ki root kullanıcısı için parola belirleyebilir ya da daha önceden belirlemiş olduğumuz parolayı değiştirebiliriz Configure Lockdown Mode: Bu seçenek ile VMware Infrastructure Client üzerinden root kullanıcısı ile bağlanılamamasını sağlayabiliriz. Güvenlik için sadece sistemleri izleyebilmeyi ve gerekli görülen müdahaleleri yapmayı sağlayan bir kullanıcı oluşturup root kullanıcısını kısıtlamakta fayda olabilir. Configure Management Network: Bu seçenek ile VMware VSphere Client ile sisteme bağlanarak uzaktan yönetilebilmesini sağlayan yönetim ağının yapılandırmasını yapabiliyoruz. Genel olarak sistemlerin üstünde (Örneğin Proliant DL 380 G5) iki adet onboard network kartı vardır ve bu network kartı hem sistemin yönetimi hem de sanal sunucularımızın fiziksel ağa bağlantısının sağlanması için kullanılmaktadır. Ancak bu yöntem verimli değildir. Bu nedenle yönetim ağı ile sanal sunucuların ağının birbirinden ayrılması tavsiye edilmektedir. Bu seçeneğin alt seçeneklerine bakacak olursak; Network Adapters: Bu seçenek ile yönetim ağımız için dilediğimiz network kartlarını atayabiliriz. Ekran görüntüsü aşağıda ki gibi olacaktır. Ben burada tek bir ağ kartını seçtim dilersek ikincisini de yönetim ağına atayabiliriz. Ancak bu durumda boşta ağ kartımız kalmayacağından sanal sunucularımızda fiziksel ağa çıkarken aynı network kartlarını
kullanacaklardır. İstediğimiz network kartının üzerine geldikten sonra space ile seçimimiz yapabiliriz x ile işaretli olanlar seçili olanlardır. VLAN (Optional): Bu seçenek ile eğer ağ ortamımızda ki switch lerimizde destekliyor ise VLAN yapılandırması yapılabilir. IP Configuration: Bu seçenek ile sanallaştırma sunucumuz için elle ip verebiliriz. Varsayılan olarak bu kısım DHCP den ayarlarını alacak şekildedir. Set static ip address and network configuration seçeneğini space ile seçerek istediğimiz ayarlamaları yapabiliriz. Bu ip adresini daha sonra client makinemizden sunucumuza bağlanmak için kullanacağız. Ekran görüntüsü aşağıda ki gibi olacaktır.
IPv6 Configuration: Eğer sistemimizde IPv6 kullanmak istiyorsak ayarlarını bu bölümden yapabiliyoruz. DNS Configuration: Sistemimizin birincil varsa ikincil DNS ayarlarını ve sanallaştırma sistemimizin host adını bu bölümden ayarlayabiliriz. Ben sistem için testesxi.localdomain Host ismini kullandım. Gerekli düzenlemeleri yaptıktan sonra ok ile ayarlardan çıkmayı unutmayalım. Ekran görüntüsü aşağıda ki gibi olacaktır.
Custom DNS Suffix: Sistemimiz için istersek DNS Suffix i buradan düzenleyebiliyoruz. Restart Management Network: Eğer client üzerinden VMware VSphere Client konsolumuzu açmaya çalışırken bir hata ile karşılaşırsak bu kısımdan yönetim ağımızı sıfırlayabiliriz. Bu tarz bağlantı hataları genellikle yönetim ağı ile sanal sunucular aynı network kartlarını kullandıklarında yaşanan yoğunluk nedeniyle olmaktadır. Bu sıfırlama işlemi bu sorunu aşmamızda bize yardımcı olacaktır. Test Management Network: Yönetim ağımızı ayarladıktan sonra bu bölümden testini yapabiliriz. Sistemin yaptığı aslında dns ve gateway e ping atmak. Dilersek kendimiz de bu kısımda bir ip belirleyebiliriz. Disable Management Network: Yönetim ağının devre dışı bırakılmasını sağlar. Yönetim olanaklarımız oldukça kısıtlanacağından tavsiye edilmemektedir. Reset System Configuration: Yapılan tüm sistem ayarlarını sıfırlayıp varsayılan sistem ayarlarının yüklenmesi için kullanılır.
Yukarıda ki ayarlarımızı tamamladıktan sonra ESC ile ana ekrana dönmek istediğimizde yaptığımız değişiklerin kayıt edilmesini isteyip istemediğimiz belirten bir ekran çıkacaktır. Burada da Y ye basarak ayarlarımızın saklanmasını sağlayalım. Bu işlemlerin ardından sanallaştırma sunucumuz kullanıma hazır demektir. Ancak dikkatinizi çekeceği üzere sunucunun başında yapabileceklerimiz az çok bununla sınırlı olacaktır. Sanal sistemler oluşturmak gibi işlemleri buradan yapamıyoruz. Sunucumuzu uzaktan kontrol edebilmek için herhangi bir Windows XP, Vista veya 7 yüklü makineye yine ücretsiz olan VMware VSphere Client yazılımını kurmamız yeterli olacaktır. Bu kurulumu yapabilmek için belirlediğimiz bir bilgisayarda internet explorer ya da firefox gibi bir tarayıcıyı açarak adres bölümüne sanallaştırma sunucumuza network ayarlarında atamış olduğumuz ip adresini https://ipadresi şeklinde yazarak sanallaştırma sunucumuzun web arabirimine bağlanalım. İlk bağlantı sırasında güvenlik sertifikası ile ilgili bir uyarı göreceğiz. Bunu dikkate almadan devam edebiliriz. Bağlanmış olduğumuz web sitesinin ekran görüntüsü aşağıda ki şekilde olacaktır.
Sayfada kırmızı ile işaretlemiş olduğum Download VSphere Client linkine tıklayalım. Karşımıza indirme yöneticisi çıkacak. Burada ister bu yazılımı sistemimize kayıt eder ya da çalıştır seçeneği ile indirilip kurulum için hemen çalıştırılmasını sağlayabiliriz. Ben çalıştır diyerek devam ediyorum. Açılan pencerede Next diyelim, karşımıza sözleşmenin olduğu bir ekran gelecektir. Sözleşmeyi kabul ederek Next diyelim. Kullanıcı adı ve organizasyon bölümlerini istediğimiz gibi doldurduktan sonra Next diyelim. Install VSphere Host Update Utility 4.0 kutucuğunu mutlaka işaretleyelim. Çünkü bu yazılımı kullanarak ESXi 4.0 güncelleştirmelerini rahatlıkla yapabileceğiz. Next diyelim ve kurulumun bilgisayarımızda hangi klasöre yapılacağını gösteren ekranda ayarları olduğu gibi bırakarak Next diyelim ve son pencerede Install butonuna tıklayarak kurulumu başlatalım. Kurulum tamamlandıktan sonra uygulamayı masaüstümüzde oluşan kısa yola ile çalıştırabiliriz. VMware Infrastructure Client uygulamasını çalıştırdığımızda karşımıza bağlanmak istediğimiz sunucunun adresini ve bağlanılacak kullanıcının adı ile parolasının yazılacağı bir ekran çıkacak. Ekran görüntüsü aşağıda ki gibi olacaktır. Bu kısımda sunucun ip adresini, kullanıcı adı kısmına root ve parola kısmına da ilk kurulumdan sonra belirlemiş olduğumuz parolayı yazarak enter a basalım. Karşımıza
sertifikayı kabul edip etmeyeceğimiz ile ilgili bir uyarı ekranı çıkacaktır. Bu ekranda istersek sertifikayı görüntüleyip sistemimize kurabiliriz ya da Do not display any security warnings for ipadresi kutusunu işaretledikten sonra Ignore a tıklayarak geçelim. Bu uyarının sebebi Esxi sunucumuzun self-signed dediğimiz türde bir sertifikasının olması dolayısıyla bu sertifikayı ve onun sağlayıcısını bizim sistemimizin tanımamasıdır. Böylece bu uyarı artık karşımıza çıkmayacaktır. Sanallaştırma sunucumuza bağlandığımızda ekran görüntüsü aşağıda ki gibi olacaktır. Eğer yazımın başında ki adresten son sürümü (VMware ESXi 4.0 Update 1) çektiyseniz en güncel sistemi kullanıyor olmalısınız. Yazıyı hazırladığım sırada ki son versiyonlar VSphere Client için 208111, VMware ESXi 4.0 için Build 208167 şeklinde idi. Bu versiyonları VMware Infrastructure Client yazılımında Help menüsünde ki About VMware VSphere bölümünden görebilirsiniz. Ancak elinizde önceden var olan bir medyadan kurduysanız Başlat Tüm Programlar VMware VSphere Host Update Utility 4.0 yolunu takip ederek öncelikle sisteminizi güncellemenizi öneririm. Yazılımı çalıştırıp güncellemeleri kontrol ettiğimizde ekran görüntüleri aşağıda ki gibi olacaktır. Güncelleme yazılımı da VSphere ile birlikte değişenlerden birisi. Arabirimi değiştirilerek kullanımı çok daha kolay bir hale getirilmiş.
NOT: Eğer ortamınızda VMware ESXi 3.5 ürünleri de var ise onların güncellemelerini yine eski yazılımından yapmaya devam etmek zorundayız. VShphere Host Update Utility sadece VSphere sunucularını desteklemektedir.
Güncelleme işlemini yukarıda ki ekran görüntülerini takip ederek yapabilirsiniz. Ancak unutulmamalıdır ki firmware güncellemeleri sanallaştırma sunucumuzu yeniden başlatmadan uygulanmayacaktır. Sistem kendisi maintenance moduna alıp güncellemeleri yaptıktan sonra otomatik olarak başlayabilir (yeni sürümde bu özellik geliyor). Bu tarz durumların önüne geçmek için sanal sunucularınız kapalı iken güncellemelerinizi yapmak da bir seçenek olabilir. Eğer VMware Infrastructure Client güncellemesi de mevcut ise mutlaka bu güncellemeyi de kendi bilgisayarımıza tekrar kurarak yapmalıyız. Güncelleme işlemimizi de tamamladığımıza göre artık ürünümüzün lisans anahtarını girerek ücretsiz ve süresiz kullanım seçeneğimizi etkinleştirebiliriz. Ücretsiz sürümler bildiğiniz gibi pek çok özelliği kısıtlanmış olan ürünlerdir. Burada ki farkı görebilmeniz için aşağıda ücretsiz lisans anahtarını girmeden ve girdikten sonra ki ekran görüntülerini koyacağım. Sunucumuza bağlandığımızda Maintanence modunda olduğunu göreceğiz. Sunucumuza sağ tıkladıktan sonra Exit Maintanence e tıklayarak sunucumuzu aktif hale getirmiş oluruz. NOT: Sisteminizi önce tüm sanal makineleriniz kapatıp sistemi Maintenance moduna aldıktan sonra yeniden başlatmanızı tavsiye ederim. Lisanslama bölümüne gelmek için yukarıda ki sekmelerden Configuration a tıkladıktan sonra orta kısımda açılan menüden Licensed Features bölümüne gelerek aşağıda ki ekran görüntüsünü elde etmiş oluruz. Görüldüğü gibi şu an ürünümüz 60 gün deneme süresinde ve tüm özellikleri açık durumda. Dilerseniz 60 gün boyunca burada ki tüm özelliklerden faydalanabilirsiniz. Ya da bizim yapacağımız gibi e-mail adresinize gelen lisans kodunu girerek sisteminizi lisanslı hale getirebilirsiniz.
Lisans kodumuzu girmek için sağ tarafta bulunan Edit linkine tıkladıktan sonra açılan iletişim kutusunda Assign new license key to this host seçeneğini seçip Enter Key e tıkladıktan sonra açılan kutuda lisans numaramızı girebiliriz. İki kez OK e tıkladıktan sonra sistemimizi lisanslı hale getirmiş olacağız. Ekran görüntüleri aşağıda ki gibi olacaktır.