T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) İNŞAAT TEKNOLOJİSİ KAPLAMA VE BAKIM ANKARA 2006

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller; Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı Kararı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim materyalleridir (Ders Notlarıdır). Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında uygulanmaya başlanmıştır. Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir. Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşılabilirler. Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır. Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında satılamaz.

İÇİNDEKİLER AÇIKLAMALAR...ii ÖĞRENME FAALİYETİ - 1...3 1. ÇATI KAPLAMALARI...3 1.1. Çatı Kaplaması...3 1.1.1.Tanımı...3 1.1.2. Çeşitleri...4 1.1.3. Özellikleri...11 1.1.4. Kullanıldığı Yerler...12 1.2.Çatı Kaplaması Yapım Kuralları...12 1.3. Çatı Kaplaması Yapılması...15 PERFORMANS TESTİ...22 ÖLÇME VE DEGERLENDİRME...23 ÖĞRENME FALİYETİ -2...24 2. ARAÇ-GEREÇ BAKIM VE ONARIMI...24 2.1. Bakım- Onarım...24 2.1.1. Tanımı...24 2.1.2. Önemi...24 2.2. Araç-Gereç Bakım ve Onarım Kuralları...24 2.3. Araç-Gereç Bakım ve Onarımını Yapmak...25 PERFORMANS TESTİ...28 ÖLÇME VE DEGERLENDİRME...29 MODÜL DEGERLENDİRME...30 CEVAP ANAHTARI...31 KAYNAKLAR...32 i

AÇIKLAMALAR AÇIKLAMALAR KOD ALAN DAL/MESLEK MODÜLÜN ADI MODÜLÜN TANIMI SÜRE ÖN KOŞUL YETERLİK MODÜLÜN AMACI EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME 582YIM040 İnşaat Teknolojisi Alanı Betonarme Kalıpçılık ve Çatıcılık Kaplama ve Bakım Çatı kaplaması ve araç gereç bakımının işlendiği öğrenme materyalidir. 40/32 (+40/32 Uygulama tekrarı yapmalı) Asma Çatı modülünü başarmak Çatı kaplamasını yapmak Genel Amaç Gerekli ortam sağlandığında çatı kaplaması ve araç gereç bakımı yapabileceksiniz. Amaçlar Çatı kaplamasını doğru, eksiksiz ve işe uygun olarak yapabileceksiniz Araç ve gereç bakımını doğru, eksiksiz ve işe uygun olarak yapabileceksiniz Metre, su terazisi, gönye, çekül, çatı örtüsü malzemesi, ip, bağlama elamanları, keser, çivi, cıvata, testere Modül içinde yer alan her öğrenme faaliyetinden sonra, verilen ölçme araçları ile kazandığınız bilgileri ölçerek kendinizi değerlendireceksiniz Öğretmen, modül sonunda size ölçme aracı (test, çoktan seçmeli, doğru yanlış vb) uygulayarak modül uygulamaları ile kazandığınız bilgileri ölçerek değerlendirecektir. ii

GİRİŞ GİRİŞ Sevgili Öğrenci, Hızla ilerleyen ekonomik gelişmeler ve endüstriyel ilişkiler, iş dünyasında uzman personel kullanımını önemli hale getirmiştir. İşletmeler her seviyede eğitilmiş personele ihtiyaç duymaktadır. Mesleki ve teknik eğitimin geliştirilmesi amacını güden bu proje çerçevesinde hazırlanan bu modülde bilgi ve uygulama şeklinde çatı kaplaması yapımı ve aletlerin bakım ve onarımı anlatılmaktadır. Bu modülü başarı ile tamamladığınız takdirde sizde, size verilen projeye göre çatı kaplamasını ve kullanılan aletlerin bakım ve onarımını yapabileceksiniz. 1

2

ÖĞRENME FAALİYETİ - 1 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ - 1 Gerekli araç gereç ve ortam sağlandığında çatı kaplamasını doğru eksiksiz ve işe uygun olarak yapabileceksiniz. ARAŞTIRMA Çevrenizde uygulanmış ve uygulanmakta olan çatı kaplamalarını inceleyiniz, işi yapan kişilerle konuşunuz ve bilgi edininiz. Araştırma sonuçlarını sınıf ortamında arkadaşlarınızla paylaşınız. 1. ÇATI KAPLAMALARI 1.1. Çatı Kaplaması 1.1.1.Tanımı Bina üzerine gelen yağmur, kar, dolu vb sularının birikmeden akmasını temin etmek ve aynı zamanda sıcak, soğuk gibi diğer dış etkenlerden korumak için yapılan örtüye çatı kaplaması denir. Kullanılan malzeme su geçirmez ve dış etkenlere karşı dayanıklı olmalıdır. Çatı örtü malzemesinin cinsine göre çatı eğimleri belirlenmiştir. Bunlar: Kaplama malzemesinin cinsi Eğimi Marsilya kiremit 1/2~1/1 Oluklu Kiremit 1/3~1/7,5 Bitümlü tek karton 1/6~1/5 Bitümlü Çift karton 1/12~1/5 Çinko 1/7,5~1/5 Düz saç çatı 1/3~1/5 Ondülin 1/1,5~1/1,25 Kurşun 1/7,5 Bakır 1/12,5~1/10 Cam 1/3,5~1/1 Tahta 1/1 Arduaz 1/2~1/1 3

1.1.2. Çeşitleri Çatı örtü kaplamasında çatının özelliğine göre çeşitli örtü malzemeleri kullanılır. Bu örtü malzemeleri kaplanış durumlarına göre parçalı ve devamlı olmak üzere iki kısma ayrılabilir. Parçalı örtü malzemeleri; kiremit, arduaz, oluklu levha gibi malzemelerdir. Bu malzemeler çatı yüzeyinde uçları üst üstte bindirilerek kaplanır. Üst üstte binen kısımlarında aralıklar kalacağından çatıda devamlı bir hava cereyanı olacaktır. Bu hava cereyanı ahşap çatılarda kullanılan elamanların çürüme tehlikesini azaltır (Resim 1.1). Devamlı örtü malzemeleri ise; asfalt, katranlı veya bitümlü kâğıt gibi malzemeler olup çatı yüzeyinde üst üstte bindirilir ve yapıştırılır. Bu tür malzemelerle yapılan kaplamalarda ahşap elemanlar rutubete karşı korunmalıdır. Çatı kaplamalarını kullanılan malzemenin cinsine göre sınıflandırmak daha uygun olur. Resim 1.1 1.1.2.1. Kil Esaslı Çatı Kaplama Malzemeleri Kiremit: Çatı örtü kaplamasında en çok kullanılan malzemedir, çeşitli görünüş, renk ve şekilde olur. En çok kilin kalıplanıp fırınlarda pişirilmesi şeklinde üretilmektedir. Kiremitler değişik şekillerde ve amaçlar için üretilirler. Bunlar; Resim 1.2, 1.3, 1.4, 1.5, 1.6, 1.7, 1.8, 1.9, 1.10, 1.11, 1.12, 1.13, 1.14 ve 1.15 te gösterilmiştir. Resim 1.2: Alafranga Resim 1.3: Akdeniz Resim 1.4: Valensia veya marsilya tipi kiremit Resim 1.5: Sevilla Resim 1.6: Granada Resim 1.7: Düz 4

Resim 1.8: Osmanlı Şekil 1.9: Mahya kiremidi Resim 1.10: Endülüs mahya veya alaturka kiremit Resim 1.11: Havalandırma Resim 1.12: İlk mahya Resim 1.13: Tepe mahya kiremidi kiremidi Resim 14: Marsilya yarım kiremit Resim 1.15: Saçak yan kiremidi 1.1.2.2. Metal Esaslı Çatı Kaplama Malzemeleri A. Üzeri Doğal Taş Kaplı Panel ve Kiremitler Alt yüzeyi 5 mikron polyester astar ve 20 mikron son kat polyester boyalı galvaniz sacdan, üst yüzeyi doğanın en sağlam, en dayanıklı malzemesi olan taşların kademeli olarak öğütülmesiyle elde edilen, çeşitli renklerdeki granüllerden oluşan çatı kaplama malzemesidir (Resim 1.16). Resim 1.16 5

B. Boyalı Doğal Taş Kaplamasız Panel ve Kiremitler Avrupa, Amerika ve İskandinavya ülkelerinde yaygın olarak kullanılmakta olan metal kiremit, çelik üstü galvaniz, astar, polyester ve boya kaplı olup 8 kattır. Tüm iklim koşullarına dayanıklı olan metal kiremide 30 yıl garanti verilmekle birlikte 100 yıl ömrü vardır. Kiremit altı tahtası gerektirmez. Güvenlidir, çatlamaz, kırılmaz, koruyucu film tabakası ile kaplıdır. Montajı kolaydır. Genişlik 116 cm. Boy: 37 cm. Ağırlık: 2,78 kg / m 2 (Resim.1.17, 1.18,1.19). Resim 1.17. Metal Resim 1.18. Metal Resim 1.19. Boyalı kiremidin yapısı panel kiremit metal kiremit C. Sandviç Paneller İki Yüzü Metal Kaplı Sandviç Paneller Poliüretan Esaslı Paneller Poliüretan izolasyonlu paneller, form verilmiş iki yüzey arasına, çeşitli kalınlıklarda B2 sınıfı yanmazlıkta rijit poliüretan sert köpük enjekte edilmiş kompozit ürünlerdir. Poliüretan panellerde kullanılan alt ve üst yüzey, ürünün tipine göre alüminyum, galvaniz sac, kraft kâğıdı veya PVC membran olabilmektedir (Resim 1.20). Resim.1.20 Resim.1.21 Taş Yünü Esaslı Paneller Yüksek yangın güvenliği istenen yapılar için vazgeçilmez olan taş yünü izolasyonlu paneller kesintisiz üretim kullanılarak üretilmektedir. Metal dış kabuk ve dolgu olarak kullanılan A yanmazlık sınıfı taş yünü izolasyon tabakası sayesinde yangına dayanıklı kompozit bir sistem elde edilmiştir (Resim 1.21). Resim 1.22 Polistren Esaslı Paneller İsopanel, iki kat alüminyum veya saç levha arasına, eksande polistren dolgunun çeşitli kalınlık ve yoğunlukta uygulanması ile elde edilen kompozit çatı ve cephe kaplama malzemesidir (Resim 1.22). 6

Bir Yüzü Metal Bir Yüzü Kağıt ve Plastik Kaplı Paneller İki Yüzü Metal Kaplı Kompozit Olmayan Paneller D.Tek Katlı Metal Kaplamalar ( Boyalı ve Boyasız) Galvanizli Sac Sacdan galvaniz boyalı veya boyasız olarak üretilebilen, trapez oluklu ve rulo levhalar, kullanım yerine ve özelliklerine göre değişik kalınlık ve formda üretilir. Fonksiyonel tasarımları sayesinde yalıtımsız tek kat örtü olarak veya yalıtım malzemeleri ile kombine uygulamalarda kullanılır. (Resim 1.23,1.24,1.25,1.26) Resim 1.23: Saç levhanın yapısı Resim 1.24: Trapez şeklinde boyalı saç levha Resim 1.25: Rulo şeklinde saç levha Resim 1.26: Oluklu saç levha Alüminyum: Trapez, düz ve rulo şeklinde üretilir. (Resim.1.27) Resim 1.27 Alüminyum trapez şeklinde levha Bakır: Bakır levhalar çok kıymetli ve güzeldir ve çok dayanır. Kalınlıkları 0.5-1.3 mm ağırlıkları 5-13 kg dır. Genel olarak piyasada 1x2 m boyutlu levhalar halinde satılır. Bakırın kırmızı rengi kısa zamanda yeşile dönerek güzel bir görüntü sağlar. 7

1.1.2.3. Çimento Esaslı Çatı Kaplama Malzemeleri A. Lifli Çimento Esaslı Malzemeler Bu levhalar belirli oranlarda çimento ve inorganik liften oluşan bir yapı malzemesidir. İnorganik lif açıldıktan sonra içinde yeterli miktarda su bulunan karıştırıcılar kullanılarak çimento ile birleştirilir. Düz ve oluklu şeklinde üretilir. (Resim.1.28, 1.29, 1.30) Resim l.28 Resim 1.29 Resim 1.30 B. Çimento Esaslı Kiremit Resim 1.31 1.1.2.4. Plastik Esaslı Çatı Kaplama Malzemeler A. Cam Takviyeli Polyester (CTP) Çatı Kaplama Malzemeleri Cam elyafı ile takviye edilerek fiziksel mukavemet değeri arttırılmış doymamış polyester ve reçineden oluşan kompozit bir malzemedir. Esnek, hafif, darbelere dayanıklı C.T.P. şeffaf sinüs ve trapez oluklu levhalar, şeklinde üretilirler. Doğal aydınlatma özelliği ve homojen ışık dağılımı sağlayan (Resim 1.32), kimyasallara karşı dirençli ve korozyona karşı dayanıklı (Resim 1.33) ve darbelere karşı dayanıklı, yüksek ve düşük hava sıcaklıklarından etkilenmeyen, hafif çeşitleri vardır (Resim1.34). 8

Resim.1.32 Resim.1.33 Resim 1.34 B. Polikarbonat Çatı Kaplama Malzemeleri Ticari, sanayi veya endüstriyel yapılarda, turizm işletmelerinde, konutlarda ve daha pek çok farklı alanda uygulanan policarbon, örttüğü mekâna değer katar. Doğayla ve gün ışığıyla iç içe mekânlar yaratmanızı sağlar. Camın 1/6'sı kadar hafiftir. Malzeme yapısından dolayı yüksek darbe dayanımına sahiptir, kırılmaz. (-40 C+120 C) derece ısıya dayanıklıdır. 4 mm ile 16 mm arası kalınlık seçenekleri mevcuttur. Plaka ölçüsü 210 mm x 600 mm.dir. (Resim1.35) Resim 1.35 C. PVC Levha Şeklinde Çatı Kaplama Malzemeleri Dalgalı (ondüle) ve düz sert PVC levhalardır. Diğer yapı elemanları ile uyumlu, dış hava etkilerine karşı mukavim, alevlenmeyen, kimyasal madde ve korozyondan etkilenmeyen bir malzemesir. Çatı, cephe, garaj, sera ve balkon kaplamalar için ideal olup 0,8 mm - 4 mm arasında kalınlıkta üretilmektedir. (Resim.1.36) Resim 1.36 D. Akrilik Cam Esaslı (PMMA) Malzemeler (cam lifli-fiberglas) Resim 1.37 Cam görünümlü akrilik levhalardır. Uygulamacıların, projelerinde cama alternatif olarak bulabilecekleri tek çözümdür. Camdan 200 kat daha sağlamdır. Esnektir., kolay uygulama yapılır. Camın 1/2 ağırlığındadır. Soğuk ve sıcak bükümle şekil verilebilir. %90'a varan ışık geçirgenliğine sahiptir. Resim.1.37 9

E.Polietilen (PE) Esaslı Malzemeler 1.1.2.5. Bitüm Esaslı Çatı Kaplama Malzemeleri A. Üzeri Doğal Taş Kaplı Malzemeler (Shingle) 120 gr/m² fibrocam taşıyıcılı ve APP ile modifiye edilmiş bitüm çatı kaplama örtüleridir. Modern ve klasik mimari tasarımlara uygun değişik renk ve görüntülerde, dekoratif, hafif her türlü yüzeye kolay ve süratli uygulanmakta olup, kötü hava koşullarına dayanıklıdır. Görünen üst yüzeye renkli mineral granülleri lamine edilmiş, alt kısımlarında bulunan kumlu yüzey ise, ambalaj paketi içindeki yaprakların birbirine yapışmasını engellemektedir. Dikdörtgen, çokgen, yuvarlak gibi farklı şekillerde üretilebilmektedir. (Resim 1.40 ve 1.41) Resim.1.38: Yuvarlak şekilli Resim.1.39: Çokgen şekilli B. Sinüs Oluklu Levhalar Bitüm emdirilmiş organik elyafla özel bir reçinenin bileşiminden oluşan bir malzemedir. Özel bir reçine ile bünyesine boya emdirilmiş olup su geçirmez, dayanıklı, çevre dostu ve levha halinde oluklu bir çatı kaplama malzemesidir (Resim.1.40 ve 1.41). Resim 1.40: Ondüle levha Resim 1.41: Ondüle levha ile kaplanmış çatılar 10

C. Bitüm veya Katran Emdirilmiş Kartonlar Piyasada bir metre genişliğinde ve 20 metre uzunluğunda rulo halinde bulunur. Tahta kaplanmış yüzeye veya beton yüzeye asfalt veya bitümle yapıştırılır. 1.1.2.6. Diğer Çatı Kaplama Malzemeleri A- Tahta Ormanı çok ve kereste ucuz olan yerlerde uygulanır, uzun bir dayanma beklenmez, suyun çok çabuk akıtılması için çatı eğimi 1/1 olmalıdır. B-Arduaz Düz levhalar halinde 4-6 mm kalınlığında 30x30-30x40 cm veya 60x60 cm boyutunda doğal taşlar ince plaklar halinde yarılarak ve kesilerek elde edilen arduaz levhalarla çatı kaplaması nadiren de olsa yapılmaktadır. Tahta kaplama üzerine galvanizli çiviler çakılarak uygulanır. C- Cam Çatı Örtüleri Marsilya tipi kiremitlerle örtülen çatıların belirli bir kısmında çatı aralığının aydınlatılması gerektiğinde cam kiremitler kullanılabilir. Şed çatılarda olduğu gibi bina iç bölümünün çatıdan aydınlatılması gerektiğinde çatı meyilinin tamamı cam ile örtülebilir veya çatıya aydınlatma pencereleri yapılır. Çatı örtüsü için kullanılacak camlar arme cam veya mikalı cam ya da cam kiremit olması gerekir. Cam kiremidin kaplanması normal kiremitlerin kaplanmasında olduğu gibi yapılır. Cam levha kullanılacak kaplamada çatılarda mertek yerine kullanılacak kayıtlar ahşap olsa da genellikle metalden yapılır (Resim 1.42). Resim.1.42 1.1.3. Özellikleri 1.1.3.1- Kil Esaslı Çatı Kaplama Malzemeleri Kiremitler, düz, tek veya çift oluklu, yoğun yağışlarda bile kolay su tahliyesi sağlayan, dış etkenlere dayanıklı, üst ve yan bindirme kanalları ile özel su tahliye kanalları bulunan, kaplama tahtası veya lata üzerine yerleştirilen, kolay döşenen, boyları 30-42 cm, enleri 23-25 cm arasında olan malzemelerdir. Genel olarak 1 m 2 alan için 15-17 adet kiremit hesap edilir. 1.1.3.2- Metal Esaslı Çatı Kaplama Malzemeleri Hava koşulları ve yangından etkilenmeyen, montajı kolay, zamandan ve işçilikten tasarruf sağlayan, ısı yalıtımı sağlayan, hafif, taşıması ve depolaması kolay, çatlamayan ve kırılmayan bir malzemedir. 1.1.3.3. Plastik Esaslı Çatı Kaplama Malzemeleri Isı yalıtımı sağlayan, darbelere dayanıklı, çatlamayan ve kırılmayan, hafif, dış etkilere dayanıklı, kolay işlenebilen, depolama, kullanım ve montaj kolaylığı olan ve su geçirmeyen bir malzemedir. 11

1.1.3.4. Bitüm Esaslı Çatı Kaplama Malzemeleri su geçirmeyen, hafif, esnek, çatlamayan ve kırılmayan, dış etkilere dayanıklı, montajı kolay, zamandan ve işçilikten tasarruf sağlayan, su yalıtımı gerektirmeyen, karmaşık ve eğrisel çatı yüzeylerinde rahatça kaplanabilen, uzun ömürlü, enerji tasarrufu sağlayan bir malzemedir. 1.1.4. Kullanıldığı Yerler 1.1.4.1.Kil Esaslı Çatı Kaplama Malzemeleri (Kiremit) Eğimi 15 60 olan daha çok konutların çatı kaplamasında kullanılır. 1.1.4.2.Metal Esaslı Çatı Kaplama Malzemeleri Renkli panel ve metal kiremitler: Villalar, apartmanlar, fabrikalar, sosyal tesisler, estetiğin ve sağlamlığın ön planda olduğu tüm yapılarda, Sandviç paneller: Her türlü sanayi binaları, soğuk hava depoları, garajlar, hangarlar, spor tesisleri, zirai amaçlı yapılar, konutlarda, Tek katlı saç levhalar: fabrikalar, cami kubbelerinin kaplanmasında, zirai yapılarda hangar vb. yerlerde. 1.1.4.3. Çimento Esaslı Çatı Kaplama Malzemeleri Genellikle fabrika, şantiye binası, ticaret tavuk çitlikleri, çatı kaplamalarında kullanılır. Çimento kiremitler genellikle konutları çatı kaplamasında kullanılır. 1.1.4.4. Plastik Esaslı Çatı Kaplama Malzemeleri Çatı ışıklıkları, kış bahçeleri, giriş saçakları, teras ve verandalar, seralar, binalar arası geçiş tünelleri, yüzme havuzları, merdiven ve balkon korkulukları, stadyumlar, otopark, otobüs durakları, bankalar ve ofis, bina giriş-çıkışları fabrika aydınlıklarında kullanılır. 1.1.4.5. Bitüm Esaslı Çatı Kaplama Malzemeleri Konut, ticaret ve villa, kamelya çatılarının kaplanmasında kullanılır. 1.2.Çatı Kaplaması Yapım Kuralları 1. Mertekler üzerine çatı kaplaması yapılmalıdır. 2. Kaplama üzerine kaplama altı yalıtım malzemesi serilmelidir. 3. Kiremit ile kaplama yapılacaksa kaplamaya saçağın sol alt kenarından başlanmalıdır. 4. Birinci sıradaki kiremitler tel ile kaplama tahtasına bağlanmalı ya da çivi ile kaplama tahtasına çakılmalı, ikinci sıra kiremitler oluklar üst üstte gelecek şekilde yarım kiremit şaşırtmalı dizilmelidir. 5. Levha halindeki malzemelerle çatı kaplamasına hakim rüzgar yönüne ters yönden başlanmalıdır. (Şekil.1.43). 12

Şekil 1.43 6. Eternit gibi kalınlığı olan oluklu levhaların boyuna bindirme ile yan bindirmelerin üst üstte geldiği noktalarda köşe kesimi yapılmalıdır (Şekil 1.44). Şekil 1.44 13

Şekil 1.45 7. Ondüle şeklindeki oluklu levhalarda ikinci sıraya yarım levha şaşırtılarak devam edilmelidir (Şekil 1.46). Şekil 1.46 8.Levhalar kaplama tahtasına vidalanmalı veya çakılmalıdır. 9.Bütün levhalar çatılara mertekler üzerine çakılan latalar üzerine çakılır levhalar döşenirken yanlardan 1 veya 1.5 oluk ve boydan en az 15 cm bir biri üzerine bindirilir. 14

1.3. Çatı Kaplaması Yapılması İşlem Basamakları Öneriler 1.Mertek Üstü Kaplama Yapmak Resim 1.47 Çatı kaplamasında kullanılacak tahtaların kuru ve temiz olmasına dikkat ediniz. Uygun çivi kullanınız. Emniyet tedbirlerinizi alınız. İş eldiveni takınız. Resim 1.48 Çevrenizi temiz tutunuz. Resim 1.49 Resim 1.50 15

2. Çatı Örtü Altı Yalıtım Yapmak Resim 1.51 Su ve rutubete karşı yalıtım yapmak için kullandığımız ruberoiti saçaktan başlayarak saçağa paralel olarak seriniz. Resim 1.52 Resim 1.53 Resim 1.54 16

3. Çatı Örtüsü Yapmak Çatı örtüsüne saçağın sol uç kenarından başlayınız. Resim 1.55 İlk sıra kiremitleri tel ile kaplama tahtasına bağlayınız veya çakınız. Aynı işlemi üç sırada bir tekrar ediniz. Resim 1.56 İkinci sıra kiremitler döşenirken yarım kiremit şaşırtarak yerleştiriniz ve olukların üst üste gelmesine dikkat ediniz. 4. Mahya Örtüsü Yapmak Mahya kısmındaki kiremitleri ölçüsünde kesiniz veya kırınız. Resim 1.57 Resim 1.58 17

Harçlama işlemi yapınız. Resim 1.59 Kullanacağınız harcın çimento harcı olmasına dikkat ediniz. Mahya kiremitlerini döşeyiniz. Resim 1.60 Kiremit kenarlarını harçlayınız. Resim 1.61 5. Olukları ve Baca Kenarı İşlemini Yapmak Olukları çalışacağınız yere taşıyınız. Emniyet tedbirlerini alınız. Resim 1.62 18

Olukları tespit kancalarına takarak tespit kancalarını kaplama tahtasına çakınız. Resim 1.63 Oluklar sac ise bağlantı yerlerinden lehimleyiniz. Resim 1.64 Resim 1.65 Baca dibi saclarını yerleştiriniz. Resim 1.66 19

Resim.1.67 6.Çatı Aydınlığını Yapınız Resim 1.68 7.Çatıya Çıkış Kapağı Yapmak Kasnaklamayı yapınız. Resim 1.69 Çatı çıkış kapağı kenarındaki kiremitleri düzgün biçimde kesiniz. Resim 1.70 20

Çatı çıkış kapağını hazırladıktan sonra üzerine sac kaplayınız. Resim 1.71 Resim 1.72 21

PERFORMANS DEĞERLENDİRME PERFORMANS TESTİ ( YETERLİLİK ÖLÇME) Değerlendirme kriterleri Evet Hayır Çatı kaplaması yapmak 1. Mertek üstü kaplamayı yaptınız mı? 2. Çatı örtü altı yalıtımı yaptınız mı? 3. Olukları ve baca kenarlarında teknecilik vb işlemleri yaptınız mı? 4. Çatı örtüsünü yaptınız mı? 5. Mahya örtüsünü yaptınız mı? 6.Çatı aydınlığını yaptınız mı? 7.Çatıya çıkış kapağını hazırladınız mı? 22

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEGERLENDİRME A.OBJEKTİF TESTLER ( ÖLÇME SORULARI) Aşağıda verilen cümlelerin boşluklarını doldurunuz. 1. Bina üzerine gelen yağmur ve kar sularının birikmeden akmasını temin etmek aynı zamanda sıcak soğuk gibi dış etkenlerden korumak için yapılan örtüye denir 2. Marsilya kiremidi. esaslı çatı kaplama malzemesidir. 3. Marsilya tipi kiremit ile 1 m 2. adet kiremit hesap edilir. 4. Belirli oranlarda çimento ile inorganik liflerin karışımından oluşan eternit.esaslı bir çatı kaplama malzemesidir 5. Shingle..esaslı bir çatı kaplama malzemesidir ve.. olmak üzere dört farklı modelde üretilir. Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız, doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete dönerek tekrar inceleyiniz. Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz. 23

ÖĞRENME FALİYETİ -2 AMAÇ ÖĞRENME FALİYETİ -2 Gerekli donanım sağlandığında araç ve gereçlerin bakım ve onarımını yapabileceksiniz. ARAŞTIRMA 2. ARAÇ-GEREÇ BAKIM VE ONARIMI 2.1. Bakım- Onarım 2.1.1. Tanımı Araç ve gereçlerin iyi ve çalışır durumda kalması için yapılan çalışmalardır. 2.1.2. Önemi Araç ve gereçlerin her zaman çalışır ve işler durumda olması için araç ve gereçlere yapılan bakım ve onarımın önemi çok büyüktür. Bozuk olmayan çalışır durumda ve ağızları bilenmiş araç ve gereçler çalışmamızı kolaylaştır. Zaman tasarrufu ve İş güvenliği sağlar. Aksi durumda işlerin aksaması veya üzücü iş kazalarının meydana gelmesi mümkündür. 2.2. Araç-Gereç Bakım ve Onarım Kuralları 1. Çalışma tamamlandıktan sonra kullanılan araç ve gereçler toplanmalıdır. 2. Kullanılan araç ve gereçler silinmeli veya yıkanmalıdır. 3. Onarım ve bakım gerektirecek araç ve gereçler tespit edilmelidir. 4. Onarılacak araç ve gereçler tamir edilmelidir. 5. Bakımı olacak ( bileme, yağlama) araç ve gereçlerin bakımı yapılmalıdır. 6. İşlem tamamlandıktan sonra araç ve gereçler takım dolabına veya takım sandığına yerleştirilmelidir. 24

2.3. Araç-Gereç Bakım ve Onarımını Yapmak İşlem basamakları 1.Araç ve Gereçleri Toplamak Öneriler İş bitiminde çevrede araç ve gereç bırakmayınız. Kullanılan aletleri harç içinde unutmayınız. Resim 2.1 Resim.2.2 Resim 2.3 25

Topladığınız araç ve gereçleri sayınız. Resim 2.4 2.Kaba Temizlik Yapmak 3. Yıkamak Resim 2.5 Yıkama esnasında suyu boşa akıtmayınız. Resim 2.6 Yıkama işlemini lavabo ve tuvaletlerde yapmayınız. Aksi durumda bunların tıkanmasına neden olabilirsiniz. 26

4.Silmek yağlamak Resim 2.7 Araç ve gereçleri yağlarken aşırı yağlamadan kaçınınız. 5. Korumak Resim 2.8 Kullandığınız araç ve gereçleri kendi yerine koymaya dikkat ediniz. Resim 2.9 27

PERFORMANS DEĞERLENDİRME PERFORMANS TESTİ ( YETERLİLİK ÖLÇME) Değerlendirme kriterleri Evet Hayır Araç gereç bakım ve onarımını yapmak 1. Çevrede araç ve gereç bırakmamaya dikkat ettiniz mi? 2. Topladığınız araç ve gereçleri saydınız mı? 3. Yıkama esnasında suyu boşuna akıtmamaya dikkat ettiniz mi? 4. Araç ve gereçleri yağlarken aşırı yağlamadan kaçındınız mı? 5. Kullandığınız araç ve gereçleri kendi yerine koymaya dikkat ettiniz mi? 28

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEGERLENDİRME A.OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI) Aşağıda verilen cümlelerin boşluklarını doldurunuz 1. Araç ve gereçlerin bakımlı ve çalışır durumda kalması için yapılan çalışmalara. denir 2. Araç ve gereçleri işler durumda ve bakımlı olması.. sağlar. Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete dönerek tekrar inceleyiniz Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz modül değerlendirmeye geçiniz 29

MODÜL DEĞERLENDİRME MODÜL DEGERLENDİRME PERFORMANS TESTİ ( YETERLİLİK ÖLÇME) Çatı kaplaması yapmak 1. Mertek üstü kaplamayı yaptınız mı? 2. Çatı örtü altı yalıtımı yaptınız mı? Değerlendirme kriterleri Evet Hayır 3. Olukları ve baca kenarlarında teknecilik v.b işlemleri yaptınız mı? 4.Çatı örtüsünü yaptınız mı? 5. Mahya örtüsünü yaptınız mı? 6. Çatı aydınlığını yaptınız mı? 7. Çatıya çıkış kapağını hazırladınız mı? Araç Gereç bakım ve onarımını yapmak 1 Araç ve gereçleri topladınız mı? 2.Araç ve gereçleri kaba olarak temizlediniz mi? 3. Yıkanacak araç ve gereçleri yıkadınız mı? 4. Silme işleminden sonra bilenecek ve yağlanacak araç ve gereçleri bileyip yağladınız mı? 5. Araç ve gereçleri takım dolabına yerleştirdiniz mi? DEĞERLENDİRME Yaptığınız değerlendirme sonunda eksikleriniz varsa öğrenme faaliyetini tekrarlayınız. Modülü tamamladınız tebrik ederiz. 30

CEVAP ANAHTARI CEVAP ANAHTARI ÖĞRENME FAALİYETİ-1 İN CEVAP ANAHTARI 1 Çatı kaplaması 2 Kil esaslı 3 16-17 adet 4 Çimento esaslı 5 Bitüm ÖĞRENME FAALİYETİ-2 İN CEVAP ANAHTARI 1 Bakım Onarım Zaman tasarrufu ve iş 2 güvenliği Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırarak kendinizi değerlendiriniz. 31

KAYNAKLAR KAYNAKLAR YARARLANILAN KAYNAKLAR TAYMAZ Haydar, Yapı Bilgisi Cilt 2, M.E.B. ANKARA,1985. NOĞAY Sami, Meslek Bilgisi, Öz Yeşim Ofset Matbaacılık, ANKARA, 1991. GÜNER M. Selçuk, YÜKSEL, Yapı Bilgisi, ERZURUM, 2001. Halim ÖKSÜZOĞLU, Ümit YEGÜL, Naim YAMAN, Yapıcılık( Ahşap) İş ve işlem yaprakları sınıf 2, Başbakanlık Basımevi, ANKARA, 1979. www.kılıçoglu.com www.atermit.com www.topçular.com.tr www.inşaat.org www.vegeinsaat.com ÖNERİLEN KAYNAKLAR Halim ÖKSÜZOĞLU Ümit YEGÜL Naim YAMAN Yapıcılık( Ahşap) İş ve işlem yaprakları sınıf 2, Başbakanlık Basımevi, ANKARA, 1979. 32