T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

Transkript

1 T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) İNŞAAT TEKNOLOJİSİ KAPLAMA GÖRÜNÜŞ VE KESİT ÇİZİMİ ANKARA 2006

2 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller; Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının tarih ve 269 sayılı Kararı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim materyalleridir (Ders Notlarıdır). Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında uygulanmaya başlanmıştır. Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir. Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşabilirler. Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır. Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında satılamaz.

3 İÇİNDEKİLER AÇIKLAMALAR...ii GİRİŞ... 1 ÖĞRENME FAALİYETİ DUVAR KAPLAMASININ GÖRÜNÜŞ VE KESİTLERİNİ ÇİZMEK Duvar Kaplaması Tanımı Çeşitleri Şekilleri Çizim Uygulamaları...6 UYGULAMA FAALİYETİ...15 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...17 ÖĞRENME FAALİYETİ SERAMİK YER KAROSU DÖŞEME ŞEKİLLERİNİ ÇİZMEK Seramik Yer Karosu Döşeme Şekilleri Tanımı Çeşitleri Şekilleri Çizim Uygulamaları...22 UYGULAMA FAALİYETİ...31 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...33 MODÜL DEĞERLENDİRME CEVAP ANAHTARLARI ÖNERİLEN KAYNAKLAR KAYNAKÇA i

4 AÇIKLAMALAR AÇIKLAMALAR KOD ALAN DAL/MESLEK MODÜLÜN ADI 582YIM136 İnşaat Teknolojisi Alanı Fayans Seramik ve Mermer Kaplamacılığı Kaplama Görünüş Ve Kesit Çizimi MODÜLÜN TANIMI Bu modül duvarlarda ve yerde yapılan seramik kaplamacılığının çizimi ile ilgili konulardan oluşan öğrenme materyalidir. SÜRE 40/32 ÖN KOŞUL YETERLİK MODÜLÜN AMACI EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Sembollerin Çizimi modülünü başarmak. Kaplama görünüş ve kesitlerini çizmek. Genel Amacı: Bu modül ile gerekli ortam sağlandığında kaplama görünüş ve kesitlerini kuralına uygun olarak çizebileceksiniz. Amaçlar: Duvar kaplamasının görünüş ve kesitlerini kuralına uygun çizebileceksiniz. Seramik yer karosu döşeme şekillerini kuralına uygun çizebileceksiniz. Ortam: Atölye ortamı Donamım: Çizim masası, (T) cetvel, paralel, 45 ve 60 gönye, kurşun kalem, rapido kalemi, silgi, kağıt (eskiz kağıdı, aydınger kağıdı), kazıyıcı (jilet, neşter vb) Her faaliyet sonrasında o faaliyetle ilgili değerlendirme soruları ile kendi kendinizi değerlendireceksiniz. Modül sonunda size ölçme aracı (uygulama, soru-cevap) uygulayarak modül uygulamaları ile kazandığınız bilgi ve becerileri ölçerek değerlendirecektir. ii

5 GİRİŞ GİRİŞ Sevgili Öğrenci, Bundan yıl öncesine kadar sadece ıslak mekanlarda kullanılan ve lüks sayılan seramik kaplamalar bugün daha geniş bir kullanım alanına kavuşmuştur. Evde, okulda, markette, sergi salonunda, alışveriş merkezi ve devlet dairelerin de seramik kaplama ile karşılaşıyoruz. Kiminde ıslak mekan kaplaması, kiminde bulunduğu yeri temsil eden bir amblem ve kiminde ise göze hoş gelen bir desen... Bu modülde kullanım alanı çok geniş olan seramik ve mermer kaplamalarının duvarda ve yerde uygulamaya başlamadan önceki bir aşaması olan ve uygulamaya kılavuzluk edecek olan görünüş, kesit ve detayları anlatılmıştır. Yapacağınız bu çizimlerin uygulamasını yapacak olan kişilere kılavuz olacak ve uygulama esnasında meydana gelecek hataları en aza indirebileceksiniz. 1

6 2

7 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ 1 ÖĞRENME FAALİYETİ 1 AMA Bu faaliyette verilen bilgiler doğrultusunda, gerekli ortam sağlandığında seramik duvar kaplaması görünüş ve kesitlerini kuralına uygun çizebileceksiniz. ARAŞTIRMA Perspektif Bir Görünüş Bu faaliyete başlamadan önce bazı araştırmalar yapmanız gerekmektedir. Bunlar: Çevrenizde bulunan duvar kaplama malzemelerini inceleyerek çeşitlerini araştırınız. Duvar kaplama malzemelerinde gözünüze hoş görünmeyen kısımları belirleyerek sıralayınız. Bu araştırma için okul, ev, mağazalar vb. yerlerdeki ıslak hacimli kullanım alanlarında inceleme yapınız. Kullanım ve görüntüsünde olumsuzluklar varsa bunları kullanan kişilerden bu konuda fikir alınız. Araştırma ve gözlemlerinizi rapor haline getiriniz ve sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız. Uygulaması yapılmış seramik örnekleri 3

8 1. DUVAR KAPLAMASININ GÖRÜNÜŞ VE KESİTLERİNİ ÇİZMEK 1.1. Duvar Kaplaması Tanımı Duvar kaplamasına ait görünüş ve kesitlerin çizimi; ıslak mekânlarda, reklâm amaçlı duvarlarda, estetik görünümlü duvar vb. yerlerde kullanılan seramik kaplamalarının, uygulama yapılmadan önce, uygulama yapacak olan kişilere kılavuz olması ve uygulama hatalarının en aza indirilmesi amacıyla yapılan çizimlerdir Çeşitleri Seramik Duvar Kaplamaları: Seramikler piyasada birçok şekil ve boyutta bulunur. Kalitesi pişirilme şekline ve kullanılan içyapı malzemesine göre değişmektedir. En belirgin kalite özelliği üst yüzeyinin parlak, pürüzsüz ve düzgün oluşudur. (Resim 1.1) Resim 1.1: Seramik duvar kaplaması 4

9 Şekilleri Piyasada birçok çeşit renk ve şekilde bulunan seramik karolara ait özellikler TS EN ISO numaralı standart serisinde belirtilmiştir. Çizelge 1: Piyasada bulunan seramik duvar kaplamalarından örnekler SERAMİK DUVAR KAPLAMASI EBADI ÖRNEK RESİM SERAMİK DUVAR KAPLAMASI BORDUR EBADI ÖRNEK RESİM 25x40 cm. (10 x16 ) 5x25 cm. 25x33 cm. (10 x13 ) 10x33 cm. 20x25 cm. (8 x10 ) 6,7,10x20 cm. 20x20 cm. (8 x8 ) 7x20 cm. 15x20 cm. (6 x8 ) 5x15 cm. 10x10 cm. (4 x4 ) Bu Ebatta Bordür Üretimi Yapılmamaktadır. Bu Ebatta Bordür Üretimi Yapılmamaktadır 5

10 Yukarıdaki örneklerde görüldüğü gibi duvar kaplamasında kullanılan seramikler çeşitli ebatlarda ve çeşitli desenlerde piyasada bulunabilmektedir Çizim Uygulamaları Çizim uygulamasına başlamadan çizeceğimiz seramik ve mermer duvar kaplamalarının görünüşünde, kesitinde ve detayında kullanacağımız ölçek çeşitleri aşağıda verilmiştir. YAPILAN İŞ ÖLÇEĞİ İmalat 1/1 Sistem Detayları, Detaylar 1/2, 1/5, 1/10, 1/20 Tatbikat (Uygulama) Projeleri 1/50 Seramik duvar kaplamalarında uygulamaya yönelik tatbikat projesinde görünüş ve kesitte 1/50, detay çizimlerinde ise1/2, 1/5, 1/10 ve 1/20 ölçeklerinin kullanıldığını hatırlayalım Seramik Kaplaması Görünüş Çizimi Görünüş çizimine başlamadan önce bilmemiz gereken bazı bilgiler vardır. Bunlar: Görünüşü çizilecek olan duvarın kenardan kenara ve yerden tavana kadar olan net ölçüleri. Görünüşü çizilecek olan duvarda, kapı ve pencere gibi, bırakılacak olan boşlukların ölçüsü. Kullanacağımız duvar seramiğinin yükseklik ve genişlik ölçüleri. Seramik döşenmesi esnasında aralarında bırakılacak olan derz kalınlığı. Tabana uygulanacak kaplama malzemesiyle altına serilecek olan bağlama malzemesinin kalınlığı. Tabana uygulanacak kaplama malzemesinin kendi kalınlığı. Tabana uygulanacak olan kaplama malzemesiyle duvar kaplama malzemesi arasında kalacak olan derz kalınlığı. 6

11 Seramik Duvar Kaplaması Çiziminde Altta Bırakılacak Örnek Boşluk Hesabı SERAMİK DUVAR KAPLAMASI Seramik Yer Karosu Yapıştırma Harcı Kalınlığı Seramik Yer Karosu Kalınlığı Seramik Yer Karosu ile Duvar Kaplaması Arasındaki Derz Boşluğu TOPLAM 0,5 cm. 0,8 cm. 0,3 cm. 1,6 cm. Yukarıdaki verilen örnekte seramik duvar kaplaması için 1,6 cm yerden boşluk bırakılarak görünüş çizilmelidir. ÖRNEK ÇİZİM: Duvar genişliği içten içe kaba sıva ve ince sıva düşüldükten sonra 3,00 m Duvar yüksekliği yerden tavana kadar, kaba sıva, ince sıva ve yerdeki tesviye betonu düşüldükten sonra 2,80 m Duvarın sol tarafından 1,50 m ve yerden 1,80 m yüksekliğinde köşesi bulunan 60x60 cm genişliğinde pencere bulunmaktadır. Kullanılacak olan duvar kaplaması seramik ebadı 20x25 cm 25 cm dikine döşenecektir. Seramik duvar kaplamasında derz aralığı 0,3 cm Çizim esnasında kullanılacak olan yerden başlama yüksekliği, yukarıda verilen seramik duvar kaplaması çiziminde altta bırakılacak örnek boşluk hesabı adlı tablodan alınacaktır. Çizim ölçeği 1/50 olacaktır. İlk olarak duvarımızı belirtilen ölçülerde dıştan dışa çizeriz. Verilen ölçülere göre duvar üzerinde varsa kapı ve pencere boşluklarını işleriz. Bizim yapacağımız çizimde pencere boşluğu vardır. Aşağıda görülen şekle seramik duvar kaplaması ve mermer duvar kaplaması uygulaması çizebiliriz (Şekil 1.1). 7

12 Şekil 1.1: Duvarın dış kenarlarının ve penceresinin çizilmiş durumu İkinci olarak duvarın alt kısmında seramik duvar kaplaması için 1,6 cm. boşluk bırakılarak başlangıç kılavuz çizgisi çizilir. Aşağıdaki çizimde sol alt köşeden kılavuz çizgi çizimine başlanmıştır. (Şekil 1.2) Şekil 1.2: Seramik duvar kaplaması Üçüncü olarak duvar ile seramik duvar kaplaması arasındaki gerekli derz boşluğu bırakılarak birinci parçalar çizilir (Şekil 1.3). 8

13 Şekil 1.3: Seramik duvar kaplaması Dördüncü olarak seramik duvar kaplamasının geriye kalan parçaları çizilir. Pencere boşluklarında ve duvarın diğer tarafında bitiminde seramik duvar kaplamasında bir derz genişliği 0,3 cm bırakılarak seramik duvar kaplamasının kalan yere sığacak şekilde kalan kısmı çizilir (Şekil 1.4). Şekil 1.4: Seramik duvar kaplaması çizimi 9

14 Şekil 1.5: Seramik duvar kaplamasının pencere kenarı çizimi Beşinci olarak çizimin ölçülendirilmesinin yapılmasıdır. Ölçülendirme yapılırken duvarın dıştan dışa ölçülendirilmesi, varsa kapı ve pencerelerin ölçülendirilmesi ve en sonunda çizilecek olan kesit yerlerinin gösterilmesi gelmektedir. Duvarın dıştan dışa ve yükseklik ölçüleri çizimin dışından, kapı ve pencere ölçüleri ise duvarın içinden verilir (Şekil 1.7). Seramik duvar kaplamalarının çizimleri bittikten sonra çizimin son kademesi olarak çizimin dışına çerçeve çizilir ve çerçevenin sağ alt köşesine antet yapılır. Yapılan antet de işin kime ait olduğu yapılan işin ölçeği ve yapılan işin adı yazılır (Şekil 1.6). Şekil 1.6: Antet örneği Antetin yapılmasının en önemli amacı yapılan çizimin hangi işe ait olduğunu ve özelliğini kolayca görebilmemiz içindir. 10

15 Şekil 1.7: Seramik duvar kaplamasının görünüş çizimi Seramik Duvar Kaplaması Kesit Çizimi Kesit çizimi görünüş üzerinde belirlenen noktalardan geçirilerek yapılır. Yukarıdaki görünüş çiziminde belirlenen A-A noktasından kesit geçirilerek çizimi yapılır. Kesit çiziminde ölçek görünüşte olduğu gibi 1/50 dir. Kesit çiziminde en önemli nokta kesiti çizilecek olan duvarın özelliğini bilmektir. Bu özellikleri daha önceden çizilmiş olan mimari projenin kat planları ve kesitlerine bakarak öğrenebiliriz. Bizim çizeceğimiz duvar 20 cm kalınlığında tuğla duvardır. Kat yüksekliğini görünüşten alırız (280 cm). 12 cm döşeme kalınlığı temiz kat yüksekliği ölçüsüne dahil edilmez. 2,5 cm kaba sıva ve 0,5 cm ince sıva duvarda gösterilir ve bunun üzerine 0,5 cm kalınlığında seramik duvar kaplaması için yapıştırma malzemesi kalınlığı gösterilir. Çizeceğimiz seramik duvar kaplamasının kesitte kalınlığını 0,5 cm olarak gösterilir. Malzeme yüksekliklerini seramik duvar kaplaması görünüşünde kullanılan yükseklikleri alırız. Çizim işi bittikten sonra kesitin ölçülendirilmesi yapılır (Şekil 1.8 Şekil 1.9). 11

16 Şekil 1.8: A-A Kesiti Şekil 1.9: A-A Kesiti ölçülendirme yapılmış Gerekli ölçülendirmeler ve yazılar yazıldıktan sonra görünüşte olduğu gibi çizimin dışına çerçeve çizilerek antet yapılır. Bir sonraki çizim aşaması ise gerekli detayların çizimidir. Detayları çizebilmek için detay noktaları kesit üzerinde belirlenir ve üzerine detay isimleri numara veya harfle yazılır. (Şekil 1.10) 12

17 Şekil 1.11: Kesit üzerinde detay noktası belirleme Yukarıdaki çizimde detay isimleri numara olarak verilmiştir (Detay 1, Detay 2, Detay 3 vb) 13

18 Seramik Kaplamasında Detay Çizimi Detay çizimleri, kesit üzerinde belirlenen detay noktaları isimlendirme sırasına göre (Detay 1, Detay 2, Detay 3) yapılmalıdır. Detaylar bilindiği gibi 1/2 1/5 1/10 ve 1/20 ölçeklerinde çizilmektedir. Seramik duvar kaplaması çiziminde genellikle 1/5 ve 1/10 ölçekleri kullanılır. Detay çiziminde en önemli noktalardan birisi de her şeyin duvarın, sıvanın, yapıştırma malzemesin, derz dolgu malzemesinin vb. Malzemelerin tek tek çizilerek isimlerinin yazılması ve taramalarının yapılmasıdır (Şekil 1.11). Şekil 1.11: Detay 1 14

19 UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ İşlem Basamakları Çizim ölçeğini seçiniz. Görünüş kısımlarını çiziniz. Öneriler Bu işlem sırasında sadece çizecek olduğunuz resmin ölçeğini kullanınız. Görünüş, kesit veya detay çiziyorsanız uygun olan ölçeği seçiniz. Bu işlem sırasında kullanacağınız seramik duvar kaplaması malzemesinin ebat ölçülerini öğreniniz. Yer kaplaması olarak kullanılacak olan malzemenin kalınlığını, birleştirme malzemesinin kalınlığını ve duvar kaplaması ile yer kaplaması arasında kalacak olan derz boşluğunu çizime başlamadan önce not alınız. Sembollerin çizimi modülündeki çizim kurallarına uyunuz. Kesilen kısımları çiziniz. Detay çizilecek noktaları seçiniz. Kesilen kısmın nereden geçtiğini görünüş üzerinde kontrol ediniz. Önceden çizdiğiniz görünüşü kılavuz olarak kullanınız yükseklik ölçüsü gibi ölçüleri çizmekten zaman tasarrufu yapınız. Sembollerin çizimi modülündeki çizim kurallarına uyunuz. Kesit üzerinde detay çizilecek noktaları belirlerken bu noktaların düğüm noktası olmasına dikkat edin. Duvar-tavan, yertaban ve duvarın orta noktası gibi yerlerden seçiniz. Aşağıdaki gibi duvar-tavan birleşimi. 15

20 Ayrıntıları çiziniz. Ölçülendirmeleri yapınız. Yazılarını yazınız. Belirlediğiniz detay noktalarını numara sırasına göre ayrıntıları çiziniz. Sembollerin çizimi modülündeki çizim kurallarına uyunuz. Projeye göre; görünüş, kesit ve detay çiziminin özelliğine göre gerekli ölçülendirmeleri yapınız. Sembollerin çizimi modülündeki çizim kurallarına uyunuz. Projeye göre; görünüş, kesit ve detay da gerekli olan yazıları yazınız. Detay çizimlerinde her malzemeyi isimlendirmeyi unutmayınız. Gerekli olan yerlere taramalarını yapınız. Duvar, derz dolgusu ve betonarme taraması gibi. Sembollerin çizimi modülündeki çizim kurallarına uyunuz. Taramaları yapınız. 16

21 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME A-OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI) Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınız aşağıdaki soruları cevaplandırarak belirleyiniz. ÖLÇME SORULARI 1. Aşağıdakilerden hangisi seramik bordur duvar kaplamalarında kullanılan bir ölçü değildir? A) 5x25 cm B) 13x25 cm C) 6x40 cm D) 5x25 cm 2. Seramik yapımı TSE nin hangi standardına göre belirlenmiştir? A) TS EN ISO B) TS C) TSE 105 D) TS EN ISO 3. Aşağıdaki ölçeklerden hangisi detay çizimi için kullanılmaz? A) 1/5 B) 1/10 C) 1/20 D) 1/ Aşağıdakilerden hangisi piyasada kullanılan seramik ölçülerinden biri değildir? A) 25x40 cm B) 25x5 cm C) 20x20 cm D) 33x33 cm DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı modülün sonunda bulunan cevap anahtarıyla karşılaştırınız ve doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevapladığınız konularla ilgili öğrenme faaliyetlerini tekrarlayınız. 17

22 B- DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ Aşağıda hazırlanan değerlendirme ölçeğine göre, yaptığınız uygulamayı değerlendiriniz. Uygulamanın gerçekleşme düzeyine göre, evet hayır seçeneklerinden kendinize uygun olanı kutucuğun içine işaretleyiniz. DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ EVET HAYIR 1 Seramik duvar kaplama çeşidini seçtiniz mi? 2 Çizim ölçeğini seçtiniz mi? 3 Duvarın dış kenarlarını ve penceresini çizdiniz mi? 4 5 Seramik kaplama görünüş çiziminden önce altta derz boşluğu bıraktınız mı? Gerekli derz boşluğunu bırakarak birinci parçaları çizdiniz mi? 6 Seramik duvar kaplaması görünüş çizimini yaptınız mı? 7 Seramik duvar kaplamasının pencere kenarı çizimini kuralına uygun yaptınız mı? 8 Seramik duvar kaplamalarında kesit çizimini yaptınız mı? 9 Seramik duvar kaplamalarında detay çizimini yaptınız mı? 10 Kesit için gerekli ölçülendirmeleri yaptınız mı? Yapılan değerlendirme sonunda hayır şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Cevaplarınızın tamamı evet ise bir sonraki faaliyete geçiniz. 18

23 ÖĞRENME FAALİYETİ 2 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ 2 Bu faaliyette verilen bilgiler doğrultusunda, gerekli ortam sağlandığında seramik yer karosu kaplama görünüş ve kesitlerini kuralına uygun çizebileceksiniz. ARAŞTIRMA Seramik Yer Kaplaması Özel Uygulama Örneği Bu faaliyete başlamadan önce aşağıdaki araştırmaları yapmanız gerekmektedir. Bunlar: 1. Çevrenizde bulunan kullanım alanlarında seramik yer kaplaması malzemeleri inceleyerek çeşitlerini araştırınız. 2. Seramik yer kaplaması yapımında gözünüze hoş görünmeyen kısımları belirleyiniz. Bu araştırma için okul, ev, mağazalar vb. yerlerdeki ıslak hacimli kullanım alanlarında inceleme yapınız. Kullanımda ve görüntüde olumsuzluklar varsa bunları kullanan kişilere sorunuz. Araştırma ve gözlemlerinizi rapor haline getiriniz ve sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız. Seramik Yer Kaplaması Uygulama Örneği 19

24 2. SERAMİK YER KAROSU DÖŞEME ŞEKİLLERİNİ ÇİZMEK 2.1. Seramik Yer Karosu Döşeme Şekilleri Tanımı Islak mekanlarda, mağaza girişlerinde reklam amaçlı, estetik görünüm amaçlı ilgi çekilmek istenen yerlerde kullanılan seramik yer kaplamasının uygulama yapılmadan önce, uygulama yapacak olan kişilere, kılavuz amaçlı olması ve uygulama hatalarının en aza indirilmesi amacıyla yapılan çizimlerdir Çeşitleri Seramik yer kaplama malzemeleri piyasada bir çok çeşitte bulunmaktadır. Seramik karolara ait özellikler TS EN ISO numaralı standart serisinde belirtilmiştir. Çeşitleri ikiye ayrılır. Bunlar; İç Mekanlarda Kullanılan Seramik Yer Karoları İç mekânlarda kullanılan seramik yer karoları parlak yüzeylidir. Genellikle banyo, tuvalet, mutfak vb. ıslak mekânlarda kullanılırlar (Şekil 2.1). Dış Mekanlarda Kullanılan Seramik Yer Karoları Dış mekanlarda kullanılan seramik yer karoları iç mekanda kullanılan seramik yer karolarına göre daha mat görünümlüdür. Üst yüzeyleri daha az kaygan ve az da olsa pürüzlüdürler. Genellikle teras, bina girişleri, mağaza girişi ve içi vb. sürekli üzerinde gezilebilecek çok insan sirkülasyonunun olduğu yerlerde kullanılır (Şekil 2.2). Şekil 2.1: İç mekan seramik yer karosu Şekil 2.2: Dış mekan seramik yer karosu 20

25 Şekilleri Seramik yer kaplama karoları piyasada birçok çeşit renk ve şekilde bulunmaktadır. Çeşitli firmaların birçok çeşit ürünü bulunmaktadır. Bunlar TS EN ISO numaralı standart serisine göre belirlenmiş ölçü ve özelliklere sahiptir. Piyasada bulunan seramik yer kaplama karolarından örnekler SERAMİK DUVAR KAPLAMASI EBADI ÖRNEK RESİM SERAMİK DUVAR KAPLAMASI BORDUR EBADI ÖRNEK RESİM 45x45 cm. (18 x18 ) Bu Ebatta Bordur Üretimi Yapılmamaktadır. Bu Ebatta Bordur Üretimi Yapılmamaktadır 20x40 cm. 40x40 cm. (16 x16 ) 20x20 cm. 33x33 cm. (13 x13 ) 16,5x33 cm. 16,5x16,5 cm. 20x20 cm. (8 x8 ) Bu Ebatta Bordur Üretimi Yapılmamaktadır. Bu Ebatta Bordur Üretimi Yapılmamaktadır 13x40 cm. (5 x16 ) Bu Ebatta Bordur Üretimi Yapılmamaktadır. Bu Ebatta Bordur Üretimi Yapılmamaktadır Yukarıda verilen örneklerde görüldüğü gibi seramik yer kaplama karoları çeşitli ebatlarda ve çeşitli desenlerde piyasada bulunabilmektedir. 21

26 Uyguluma esnasında üretici firmaların ürettiği özel desenler ve uygulamayı yaptıracak kişinin isteğine göre şekil ve desenlerde uygulamaları yapılmaktadır. En çok bilinen uygulama şekilleri seramik yer kaplama karolarının çapraz olarak döşenmesi ve iki renkli seramik yer kaplama karosunun döşenmesidir. Çevremizde birçok büyük firmanın, firma amblemini ve firma ismini yazdırması suretiyle seramik yer kaplama karolarının uygulama esnasında şekillendirildikleri görülmektedir (Şekil 2.3) Çizim Uygulamaları Şekil 2.3: Çapraz ve iki renk döşeme örneği Seramik yer kaplama karolarının çizimi seramik duvar kaplamalarının çizimiyle hemen hemen aynıdır. Ölçüler tatbikat projesi üzerinden veya uygulama yapılacak yerden bire bir olarak alınır. Çizim duvarda seramik ya da mermer duvar kaplaması yoksa kaba sıva ve ince sıva kalınlıkları düşüldükten sonra temiz ölçüler içine yapılır. Duvarda kaplama varsa kaba sıva, ince sıva, yapıştırma malzemesi kalınlığı ve duvar kaplama malzemesi kalınlığı düşüldükten sonra temiz ölçü içine yapılır. Seramik yer kaplama karolarının çiziminde ebatlar seramik duvar kaplamalarına göre aynı veya daha büyük olabilir. Kullanılan malzemenin ebadına göre aradaki derz boşlukları da değişiklik göstermektedir. Seramik duvar kaplamalarında 22

27 genellikle 0,3 cm. (3 mm) derz boşluğu bırakılırken, seramik yer kaplama karolarından genellikle 0,5 cm (5 mm) derz boşluğu bırakılır Seramik Yer Kaplama Karosu Görünüş Çizimi Görünüş çizimine başlamadan önce bilmemiz gereken bazı bilgiler vardır; Görünüşü çizilecek olan yerin kenardan kenara çift taraflı net ölçülerini bilmek. Görünüşü çizilecek olan su akıtma yeri, klozet vb. gibi bırakılacak olan boşlukların ölçüsü bilmek. Kullanacağımız seramik yer kaplama karosunun en ve boy ölçülerini bilmek. Seramik yer kaplama karosunun döşenme esnasında aralarında bırakılacak olan derz boşluğunu bilmek. ÖRNEK ÇİZİM Çizim yapılacak yerin genişliği 3,00 m x 4,00 m dir. Duvarın dört tarafı seramik duvar kaplaması ile kaplıdır. Seramik duvar malzemesi kalınlığı 0,5 cm, seramik yapıştırma malzemesi kalınlığı 0,5 cm, ince sıva kalınlığı 0,5 cm ve kaba sıva kalınlığı 2,5 cm dir. Yerin sol taraftan 0,80 m ve alt taraftan 2,00 m birleşim köşesinden başlayan 10x10 cm genişliğinde su akarı bulunmaktadır. Kullanılacak olan seramik yer kaplama malzemesinin ebatları 40x40 cm dir. Seramik yer kaplamasında uygulanacak olan derz aralığı 0,5 cm dir. Çizim ölçeği 1/50 olacaktır. İlk olarak seramik yer kaplama karosu yapılacak olan yerin çizim yapacağımız yerin net ölçülerini bulmamız gerekir. Bunun için verilen ölçülerden yararlanırız. Hesaplama : Seramik Duvar Kaplaması Kalınlığı Seramik Yapıştırma Malzemesi Kalınlığı İnce Sıva Kalınlığı Kaba Sıva Kalınlığı İzolasyon Malzemesi Kalınlığı TOPLAM 0,5 cm. 0,5 cm. 0,5 cm. 2.5 cm. 1.0 cm. 5.0 cm. Duvarın her iki tarafına uygulama yapıldığı için toplam sonuç 2 (iki) ile çarpılır. 5,0 cm X 2 = 10,0 cm Çizim yapılacak yerin temiz ölçülerinin hesabı yapılırken 3,00 m ve 4,00 m den 10,0 cm çıkartılarak net ölçüler bulunur. 3,00 m. = 300,0 cm. 300,0 cm 10,0 cm. = 290,0 cm = 2,90 m. 4,00 m. = 400,0 cm. 400,0 cm 10,0 cm. = 390,0 cm = 3,90 m. 23

28 Çıkan Sonuç: Çizim yapılacak olan alanın ebatları. 2,90 m. X 3,90 m olarak belirlenir. Yukarıdaki hesaplamalar yapıldıktan sonra çizime başlanır. Öncelikli olarak uygulama yapılacak alanın dış çizgileri ve yerde bulunan su akarının çizimleri yapılır (Şekil 2.4). Şekil 2.4: Kaplama yapılacak yerin dıştan dışa ve su akarı çizimi 24

29 Daha sonra seramik yer kaplama karosunun uygulama yapılacak net alanın dış hatlarının çizimi yapılır. Değerler hesaplamalardan alınır (Şekil 2.5). Şekil 2.5: Kaplama yapılacak yerin net ölçü hatlarının belirlenmesi 25

30 Kaplama yapılacak alan net ölçüleriyle çizildikten sonra bir derz boşluğu kadar mesafe bırakılarak sol alt köşeden 40x40 cm ebatlarında olan ilk seramik yer kaplama karosunun çizimi yapılır (Şekil ). Şekil 2.6: İlk seramik karo çizimi Şekil 2.7: İlk seramik karo çizimi (boyanmış) İlk seramik yer kaplama karosu yerleştirildikten sonra diğerleri sırayla yerleştirilir (Şekil 2.8). Şekil 2.8: Seramik yer kaplama karosunun tamamının çizilmiş görüntüsü 26

31 Çizim esnasında dikkat edilecek noktalar; su akarının kenarından, sağ köşeden ve üst taraftan bir derz boşluğu kalacak mesafe bırakıldıktan sonra seramik yer kaplama karosunun kalan uzunluklarının hesaplanması (Şekil 2.9 Şekil 2.10). Şekil 2.9: Su akarı kenarı çizimi Şekil 2.10: Üst ve sağ köşe kenarı çizimi 27

32 Gerekli olan ölçülendirmeler yapıldıktan ve kesit geçirilecek nokta belirlendikten sonra en son olarak yapılan işin kime ait olduğunu ve hangi iş olduğunu belirtmek için çerçeve antet çizilir (Şekil 2.11). Şekil 2.11: Seramik yer kaplama karosu görünüş çizimi 28

33 Seramik Yer Kaplama Karosu Kesit Çizimi Kesit çizimi, görünüş üzerinde belirlenen noktalardan geçirilerek yapılır. Örneğimizde (Şekil 2.11) A-A kesit çizgisi görülmektedir. Kesit çiziminde ölçek görünüşte olduğu gibi 1/50 dir. Kesit çiziminde en önemli nokta kesiti çizilecek olan yerin özelliğini bilmektir. Bu özellikleri daha önceden çizilmiş olan mimari projenin kat planları ve kesitlerine bakarak öğrenebiliriz. Bizim çizeceğimiz yer (döşeme) 12 cm kalınlığında betonarmeden oluşmaktadır. Çizilecek kesit genişliğini görünüş üzerindeki ölçülendirmeden alırız (400 cm). Az bir kısmı çizilecek olan duvar ve duvar kaplaması için 20 cm tuğla duvar kalınlığı, 2,5 cm kaba sıva ve 0,5 cm. ince sıva duvarda gösterilir. Ve bunun üzerine 0,5 cm kalınlığında yapıştırma malzemesi ve üzerine seramik kaplama duvar üzerinde gösterilir. Yer döşemesinde seramik yer kaplaması kalınlığı 0,8 cm, seramik yer karosu yapıştırıcısı 0,5 cm, tesviye betonu 5,0 cm olarak döşeme betonu üzerinde gösterilir. Kesit çiziminde her yapı elemanı kalınlıkları ile birlikte belirtilir. Kesit için gerekli ölçülendirmeler yapılır (Şekil 2.12 Şekil 2.13 Şekil 2.14). Şekil 2.12: A-A Kesiti Şekil 2.13: A-A Kesiti (ölçülendirme yapılmış) 29

34 Şekil 2.14: A-A Kesiti (detay noktaları belirlenmiş) Seramik ve Mermer Duvar Kaplamasında Detay Çizimi Seramik yer kaplama karosunun detay çizimleri, kesit üzerinde belirlenen detay noktaları isimlendirme sırasına göre (Detay 1, Detay 2) yapılmalıdır. Detaylar bilindiği gibi 1/2 1/5 1/10 ve 1/20 ölçeklerinde çizilmektedir. Seramik yer kaplama karosu çiziminde genellikle 1/5 ve 1/10 ölçekleri kullanılır. Detay çiziminde en önemli noktalardan biri de her şeyin döşemenin, tesviye betonunun, yapıştırma malzemesin, derz dolgu malzemesinin, varsa izolasyon malzemesinin vb. malzemelerin tek tek çizilerek isimlerinin yazılması ve taramalarının yapılmasıdır (Şekil 2.15 Şekil 2.16). Şekil 2.15: Detay 1 Şekil 2.16: Detay 2 30

35 UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ İşlem Basamakları Çizim ölçeğini seçiniz. Görünüş kısımlarını çiziniz. Öneriler Bu işlem sırasında sadece çizecek olduğunuz resmin ölçeğini kullanınız. Görünüş, kesit veya detay çiziyorsanız uygun olan ölçeği seçiniz. Bu işlem sırasında kullanacağınız seramik yer kaplama karosu malzemesinin ebat ölçülerini öğreniniz. Duvar kaplaması olarak kullanılacak olan malzemenin kalınlığını, birleştirme malzemesinin kalınlığını, ince ve kaba sıva kalınlığı, varsa izolasyon malzemesi kalınlığı ve duvar kaplaması ile yer kaplaması arasında kalacak olan derz boşluğunu çizime başlamadan önce not alınız. Sembollerin çizimi modülündeki çizim kurallarına uyunuz. Kesilen kısımları çiziniz. Detay çizilecek noktaları seçiniz. Kesilen kısmın nereden geçtiğini görünüş üzerinde kontrol ediniz. Önceden çizdiğiniz görünüşü kılavuz olarak kullanınız. Genişlik ve en ölçüsü gibi ölçüleri çizmekten zaman tasarrufu yapınız. Sembollerin çizimi modülündeki çizim kurallarına uyunuz. Kesit üzerinde detay çizilecek noktaları belirlerken bu noktaların düğüm noktası olmasına dikkat edin. Duvar-tavan, yertaban ve duvarın orta noktası gibi yerlerden seçiniz. Aşağıdaki gibi duvar-tavan birleşimi. 31

36 Ayrıntıları çiziniz. Ölçülendirmeleri yapınız. Yazılarını yazınız. Belirlediğiniz detay noktalarını numara sırasına göre ayrıntıları çiziniz. Sembollerin çizimi modülündeki çizim kurallarına uyunuz. Projeye göre; görünüş, kesit ve detay çiziminin özelliğine göre gerekli ölçülendirmeleri yapınız. Sembollerin çizimi modülündeki çizim kurallarına uyunuz. Projeye göre; görünüş, kesit ve detay da gerekli olan yazıları yazınız. Detay çizimlerinde her malzemeyi isimlendirmeyi unutmayınız. Gerekli olan yerlere taramalarını yapınız. Duvar, derz dolgusu ve betonarme taraması gibi. Sembollerin çizimi modülündeki çizim kurallarına uyunuz. Taramaları yapınız. 32

37 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME A-OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI) Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınız aşağıdaki soruları cevaplandırarak belirleyiniz. ÖLÇME SORULARI 1. Aşağıdakilerden hangisi seramik yer kaplama malzemesinin çeşitlerinden biridir? A) Çatı seramik yer karoları B) Cam mozaik kaplamaları C) İç mekan seramik yer karoları D) Tuvalet seramik yer karoları 2. Aşağıdakilerden hangisi piyasada bulunan seramik yer kaplama malzemesi ebatlarından değildir? A) 45 X 45 cm. B) 35 X 35 cm. C) 33 X 33 cm. D) 20 X 20 cm. 3. Aşağıdaki ölçeklerden hangisi detay çizimi için kullanılmaz? A) 1/5 B) 1/10 C) 1/20 D) 1/ Aşağıdakilerden hangisi görünüş çizimine başlamadan bilinmesi gereken bilgilerden değildir? A) Görünüşü çizilecek olan yerin kenardan kenara çift taraflı net ölçülerini bilmek. B) Görünüşü çizilecek olan su akıtma yeri, klozet vb. gibi bırakılacak olan boşlukların ölçüsü bilmek. C) Kullanacağımız duvar kaplamasının kalınlığını bilmek. D) Seramik yer kaplama karosunun döşenme esnasında aralarında bırakılacak olan derz boşluğunu bilmek. DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı modülün sonunda bulunan cevap anahtarıyla karşılaştırınız ve doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevapladığınız konularla ilgili öğrenme faaliyetlerini tekrarlayınız. 33

38 B- DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ Aşağıda hazırlanan değerlendirme ölçeğine göre, yaptığınız uygulamayı değerlendiriniz. Uygulamanın gerçekleşme düzeyine göre, evet hayır seçeneklerinden kendinize uygun olanı kutucuğun içine işaretleyiniz. DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ EVET HAYIR 1 Seramik yer kaplama karosu çeşidini seçtiniz mi? 2 Çizim ölçeğini seçtiniz mi? Seramik yer kaplama karosunun görünüş çiziminden önce 3 kenarlarda bırakılacak boşluğu hesapladınız mı? Görünüşü çizilecek olan su akıtma yeri, klozet vb. gibi 4 bırakılacak olan boşlukların ölçülerini belirlediniz mi? Seramik yer kaplama karosunun döşenme esnasında aralarında 5 bırakılacak olan derz boşluğunu 0,5cm aldınız mı? Kaplama yapılacak yerin dıştan dışa ve su akarı çizimini 6 yaptınız mı? İlk seramik karo çizimi 7 8 Seramik yer kaplama karosunun tamamını çizdiniz mi? 9 Seramik yer kaplamalarında kesit çizimini yaptınız mı? 10 Seramik yer kaplamalarında detay çizimini yaptınız mı? 11 Kesit için gerekli ölçülendirmeleri yaptınız mı? Yapılan değerlendirme sonunda hayır şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Cevaplarınızın tamamı evet ise modül değerlendirmeye geçiniz. 34

39 MODÜL DEĞERLENDİRME Aşağıda hazırlanan performans testine göre, kendinizin veya arkadaşınızın hazırladığı seramik duvar kaplamaları - yer kaplamaları görünüş ve kesit çizimlerini değerlendiriniz. Gerçekleşme düzeyine göre, evet hayır seçeneklerinden uygun olanı kutucuğa işaretleyiniz Aşağıdaki performans testi ile modülle kazandığınız yeterlilikleri ölçebilirsiniz. PERFORMANS TESTİ EVET HAYIR 1 Seramik duvar kaplama çeşidini seçtiniz mi? 2 Çizim ölçeğini seçtiniz mi? 3 Duvarın dış kenarlarını ve penceresini çizdiniz mi? 4 5 Seramik kaplama görünüş çiziminden önce altta derz boşluğu bıraktınız mı? Gerekli derz boşluğunu bırakarak birinci parçaları çizdiniz mi? 6 Seramik duvar kaplaması görünüş çizimini yaptınız mı? 7 MODÜL DEĞERLENDİRME Seramik duvar kaplamasının pencere kenarı çizimini kuralına uygun yaptınız mı? 8 Seramik duvar kaplamalarında kesiti çizimini yaptınız mı? 9 Seramik duvar kaplamalarında detay çizimini yaptınız mı? 10 Kesit için gerekli ölçülendirmeleri yaptınız mı? 11 Seramik yer kaplama karosu çeşidini seçtiniz mi? 12 Çizim ölçeğini seçtiniz mi? 13 Seramik yer kaplama karosunun görünüş çiziminden önce kenarlarda bırakılacak boşluğu hesapladınız mı? 14 Görünüşü çizilecek olan su akıtma yeri, klozet vb. gibi bırakılacak olan boşlukların ölçülerini belirlediniz mi? 15 Seramik yer kaplama karosunun döşenme esnasında aralarında bırakılacak olan derz boşluğunu 0,5 cm aldınız mı? 16 Kaplama yapılacak yerin dıştan dışa ve su akarı çizimini yaptınız mı? 17 İlk seramik karo çizimini yaptınız mı? 18 Seramik Yer Kaplama Karosunun Tamamını çizdiniz mi? 19 Seramik yer kaplamalarında kesit çizimini yaptınız mı? 20 Seramik yer kaplamalarında detay çizimini yaptınız mı? 21 Kesit için gerekli ölçülendirmeleri yaptınız mı? 35

40 DEĞERLENDİRME Performans testi değerlendirmesi sonunda eksik olduğunuz konuları yeniden tekrar ederek eksik bilgilerinizi tamamlayınız Kendinizi yeterli görüyorsanız bir sonraki modüle geçmek için öğretmeninizle iletişime geçiniz. 36

41 CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI ÖĞRENME FAALİYETİ 1 İN CEVAP ANAHTARI 1 C 2 A 3 D 4 B 5 C ÖĞRENME FAALİYETİ 2 İN CEVAP ANAHTARI 1 C 2 B 3 D 4 C 37

42 ÖNERİLEN KAYNAKLAR ÖNERİLEN KAYNAKLAR SEVİNÇ Murat, Seramik Yer ve Duvar Karosu Kaplamacılığı Uygulama Teknikleri Ders Notları, Dr. (h.c.) İbrahim Bodur Kaleseramik Eğitim, Sağlık ve Soysa Yardım Vakfı, Ankara, Internet te seramik ve mermer üretimi yapan, satış ve tanıtım sitesi bulunan firmalar. 38

43 KAYNAKÇA KAYNAKÇA SEVİNÇ Murat, Seramik Yer ve Duvar Karosu Kaplamacılığı Uygulama Teknikleri Ders Notları, Dr. (h.c.) İbrahim Bodur Kaleseramik Eğitim, Sağlık ve Soysa Yardım Vakfı, Ankara, UZUN Güngör, Çizim Tekniği, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ofset Atölyesi, Adana, ÖKSÜZOĞLU Halim, Ümit YEGÜL, Köksal ÖZCAN, Nazım DÜNDAR, Naim YAMAN, Yapıcılık Bölümü (Kagir) İş ve İşlem Yaprakları Sınıf-2, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, PANCARCI Ali, M. Emin ÖCAL, Yapı Teknik Resmi Cilt:2, Birsen Yayınevi, İstanbul,