Repertuvarın Gelenekles Müzik Boyutu İLKÖĞRETİM MÜZİK DERSLERİNDE KULLANILAN REPERTUVARIN GELENEKSEL MÜZİK BOYUTU Ilgım KILIÇ 1 Genel müzik eğitimi, düzey, okul ya da program ayrımı gözetmeksizin okul öncesi, ilköğretim, ortaöğretim ve yükseköğretim olmak üzere tüm eğitim düzeylerinde herkese yönelik olan bir müzik eğitimidir (Uçan, 1997: 37). İlköğretimde verilen müzik eğitimi genel müzik eğitimi olmasıyla birlikte ilköğretim öğrencilerinin tümü için gerekli ve zorunlu bir eğitim ve öğretimdir. İlköğretimde genel müzik eğitimi içerisinde geleneksel müziğimizin de, öğrencilerin kendi kültürlerini tanıması, sevmesi, yaşatabilmesi, yani gelecek kuşaklara aktarabilmesi bakımlarından çok büyük, vazgeçilemez, gözardı edilemez bir yeri ve önemi vardır. Bütün bunlara bağlı olarak, ilköğretimde şarkı öğretimi, ilköğretimde genel müzik eğitiminin ve öğretiminin başlıca boyutlarından biridir, kısacası ilköğretimde şarkı öğretimi genel müzik eğitiminin ve öğretiminin temelini oluşturur. İlköğretim çocuğu, kendine göre veya düzeyine uygun bir şarkıda her şeyden önce kendini görür, kendini bulur, kendini yaşar, kendini oluşturur, kendini geliştirir ve kendini gerçekleştirir (Uçan, 1999: 11). Bu sebeple çocuklara öğretilen şarkılar içerisinde öğrencinin müziksel gelişimine hizmet eden, düzeye, hedeflere, konulara, genel müzik öğrenme/öğretme ilke yöntem ve tekniklerine uygun, dersin/konunun işlenişine elverişli, sınama-ölçme durumlarında yararlı ve kullanışlı, değerlendirmede ölçüt oluşturabilen, yaşama dönük, yaşamla ilişkili ve yaşamda kullanılabilen, anlamlı ve kalıcı izler bırakabilen, geleneksel müziği tanıtan ve içeren şarkıların yer alması çok önemli ve gereklidir. Bu doğrultuda bu araştırmanın amacı; Ankara ilinde bulunan ilköğretim o- kullarının birinci ve ikinci kademesindeki öğrencilere şarkı söyleme ve öğretme yoluyla müzik öğretimi yapılırken seçilen şarkıların geleneksel müzik içerenlerinin belirlenmesidir. 1 Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi 149
Ilgın KILIÇ YÖNTEM Araştırmada, betimsel yöntem kullanılarak durum tespiti yapılmaya çalışılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2004-2005 eğitim-öğretim yılında Ankara ili ve ilçelerindeki Milli Eğitim Bakanlığı na bağlı resmi ve özel ilköğretim kurumlarında görev yapan müzik öğretmenleri, örneklemini ise bu müzik öğretmenlerinden tesadüfi örnekleme yoluyla seçilen, 99 müzik öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada veriler, örneklem grubu ile görüşme yapılarak ve anket (bilgi toplama formu) uygulanarak elde edilmiştir. Uygulanan anketteki sorular, kişisel bilgiler ve araştırma soruları olmak üzere iki grupta toplanmıştır. 5 kişisel bilgi ve 25 araştırma sorusundan oluşturulan bu ankette toplam 30 soru yer almıştır. Anket yoluyla ulaşılan veriler SPSS programı kullanılarak istatistiksel işlemlere tabii tutulup analiz edilmiş ve frekans dağılımları (f) ile yüzdelik değerleri (%) hesaplanmıştır. Elde edilen bulgular yorumlanarak sonuçlara ulaşılmıştır. BULGULAR ve YORUM Araştırmanın bu bölümünde, 2004-2005 öğretim yılında Ankara ili ve ilçelerindeki Milli eğitim Bakanlğı na bağlı resmi ve özel ilköğretim kurumlarının birinci ve ikinci kademesinde görev yapan müzik öğretmenlerine uygulanan anket sonucunda elde edilen bulgular tablolar oluşturularak açıklanmaya çalışılmıştır. Tablo 1. Müzik Öğretmenlerinin Mezun Oldukları Üniversiteler Mezun Olunan Üniversite Frekans(f) Yüzde(%) Gazi Üniversitesi 72 72,7 İnönü Üniversitesi 5 5,1 Karadeniz Teknik Üniversitesi 4 4,0 Dokuz Eylül Üniversitesi 3 3,0 Marmara Üniversitesi 3 3,0 Atatürk Üniversitesi 3 3,0 Ege Üniversitesi 2 2,0 Selçuk Üniversitesi 2 2,0 Abant İzzet Baysal Üniversitesi 2 2,0 Niğde Üniversitesi 1 1,0 Hacettepe Üniversitesi 1 1,0 Erciyes Üniversitesi 1 1,0 Toplam 99 100 Tablo 1 de, araştırmanın örneklemine alınan ve anket uygulanan 99 müzik öğretmeninin mezun oldukları üniversitelere ilişkin frekans(f) ve yüzdeler(%) verilmiştir. Bu frekans ve yüzdeler incelendiğinde, müzik öğretmenlerinin 150
Repertuvarın Gelenekles Müzik Boyutu 72 sinin (%72,7) Gazi Üniversitesi nden, geriye kalan 27 müzik öğretmeninin ise çeşitli üniversitelerden mezun oldukları görülmektedir. Bu bulgulara göre, araştırmanın örneklemine alınan ve anket uygulanan müzik öğretmenlerinin büyük bir çoğunluğunun Gazi Üniversitesi mezunu oldukları söylenebilir. Tablo 2. Müzik Öğretmenlerinin Mezun Oldukları Fakülteler Mezun Olunan Fakülte Frekans(f) Yüzde(%) Eğitim Fakültesi 85 85,9 Eğitim Enstitüsü 10 10,1 Devlet Konservatuvarı 3 3,0 Güzel Sanatlar Fakültesi 1 1,0 Toplam 99 100 Tablo 2 de, araştırmanın örneklemine alınan ve anket uygulanan 99 müzik öğretmeninin mezun oldukları fakültelere ilişkin frekanslar(f) ve yüzdeler(%) verilmiştir. Bu frekans ve yüzdeler incelendiğinde, müzik öğretmenlerinin 85 inin (%85,9) Eğitim Fakültesi nden, 10 unun ise (%10,1) Eğitim Enstitüsü nden mezun oldukları görülmektedir. Bu bulgulara göre, araştırmanın örneklemine alınan ve anket uygulanan müzik öğretmenlerinin büyük bir çoğunluğunun Eğitim Fakültesi mezunu oldukları söylenebilir. Tablo 3. Müzik Öğretmenlerinin Görev Yapmakta Oldukları Okullar Görev Yapılan Okul Frekans(f) Yüzde(%) Resmi İlköğretim Okulu 64 64,6 Özel İlköğretim Okulu 35 35,4 Toplam 99 100 Tablo 3 de, araştırmanın örneklemine alınan ve anket uygulanan 99 müzik öğretmeninin görev yaptıkları okullara ilişkin frekanslar(f) ve yüzdeler(%) verilmiştir. Bu frekans ve yüzdeler incelendiğinde, müzik öğretmenlerinin 64 ünün (%64,6) resmi ilköğretim okullarında, 35 inin (%35,4) özel ilköğretim okullarında görev yaptıkları görülmektedir. Bu bulgulara göre, araştırmanın örneklemine alınan ve anket uygulanan müzik öğretmenlerinin büyük bir çoğunluğunun resmi ilköğretim okullarında çalıştıkları söylenebilir. 151
Ilgın KILIÇ Tablo 4. Müzik Öğretmenlerinin Meslekteki Hizmet Süreleri Hizmet Süreleri Frekans(f) Yüzde(%) 1-5 Yıl 28 28,3 21 Yıldan Fazla 20 20,2 6-10 Yıl 17 17,2 11-15 Yıl 15 15,2 16-20 Yıl 15 15,2 1 Yıldan Az 4 4,0 Toplam 99 100 Tablo 4 de, araştırmanın örneklemine alınan ve anket uygulanan 99 müzik öğretmeninin meslekteki hizmet sürelerine ilişkin frekanslar(f) ve yüzdeler(%) verilmiştir. Bu frekans ve yüzdeler incelendiğinde, müzik öğretmenlerinin 28 inin (%28,3) 1-5 yıllık, 20 sinin (%20,2) 21 yıldan fazla, 17 sinin (%17,2) ise 6-10 yıllık hizmet süreleri olduğu görülmektedir. Bu bulgulara göre, araştırmanın örnekleminin yeni göreve başlamış olanlarla birlikte çok tecrübeli olan müzik öğretmenlerini de barındırdığı söylenebilir. Tablo 5. Müzik Öğretmenlerinin Lisansta Eğitimini Aldıkları Ana Çalgılar Ana Çalgılar Frekans(f) Yüzde(%) Piyano 35 35,4 Keman 28 28,3 Flüt 8 8,1 Viyola 6 6,1 Gitar 6 6,1 Ses Eğitimi 6 6,1 Viyolonsel 4 4,0 Kontrbas 1 1,0 Kanun 1 1,0 Ud 1 1,0 Bağlama 1 1,0 Vurmalı Çalgılar 1 1,0 Boş 1 1,0 Toplam 99 100 Tablo 5 de, araştırmanın örneklemine alınan ve anket uygulanan 99 müzik öğretmeninin lisansta eğitimini aldıkları ana çalgılara ilişkin frekanslar(f) ve yüzdeler(%) verilmiştir. Bu frekans ve yüzdeler incelendiğinde, müzik öğretmenlerinin 35 inin (%35,4) lisansta eğitimini aldıkları ana çalgının piyano, 28 inin (%28,3) keman olduğu görülmektedir. Geriye kalan müzik öğretmenle- 152
Repertuvarın Gelenekles Müzik Boyutu rinin lisansta eğitimini aldıkları ana çalgılar ise çeşitlilik arz etmektedir. Bu bulgulara göre, araştırmanın örneklemine alınan ve anket uygulanan müzik öğretmenlerinin büyük bir kısmının lisansta eğitimini aldıkları ana çalgının piyano ve keman olduğu söylenebilir. Tablo 6. Müzik Öğretmenlerinin Lisansta Eğitimini Aldıkları Yan Çalgılar Yan Çalgılar Frekans(f) Yüzde(%) Piyano 51 51,5 Keman 10 10,1 Flüt 5 5,1 Ses Eğitimi 4 4,0 Gitar 2 2,0 Bağlama 1 1,0 Viyolonsel 1 1,0 Bas Gitar 1 1,0 Vurmalı Çalgılar 1 1,0 Boş 1 1,0 Toplam 99 100 Tablo 6 da, araştırmanın örneklemine alınan ve anket uygulanan 99 müzik öğretmeninin lisansta eğitimini aldıkları yan çalgılara ilişkin frekanslar(f) ve yüzdeler(%) verilmiştir. Bu frekans ve yüzdeler incelendiğinde, müzik öğretmenlerinin 51 inin (%51,5) lisansta eğitimini aldıkları yan çalgının piyano, 10 unun (%10,1) ise keman olduğu görülmektedir. Bu bulgulara göre, araştırmanın örneklemine alınan ve anket uygulanan müzik öğretmenlerinin büyük bir kısmının lisansta eğitimini aldıkları yan çalgının piyano olduğu söylenebilir. Tablo 7. Müzik Öğretmenlerinin Türk Sanat Müziği ve Türk Halk Müziği Repertuvarını Seçerken Göz Önünde Bulundurdukları Ögeler Öğrencinin Öğrenme Düzeyi 53 53,5 Ders Kitapları 26 26,3 Yardımcı Ders Kitapları 9 9,1 Yörenin/Bölgenin Özellikleri 7 7,1 TV-Radyo 3 3,0 Tablo 7 de, araştırmanın örneklemine alınan ve anket uygulanan 99 müzik öğretmeninin Türk Sanat Müziği ve Türk Halk Müziği repertuvarını seçerken göz önünde bulundurdukları ögelere ilişkin frekanslar(f) ve yüzdeler(%) verilmiştir. Bu frekans ve yüzdeler incelendiğinde, müzik öğretmenlerinin 53 ünün (%53,5) Türk Sanat Müziği ve Türk Halk Müziği repertuvarını seçerken göz önünde bulundurdukları öge olarak öğrencinin öğrenme düzeyini, 26 sının 153
Ilgın KILIÇ (%26,3) ise ders kitaplarını belirttikleri görülmektedir. Bu bulgulara göre, müzik öğretmenleri tarafından Türk Sanat Müziği ve Türk Halk Müziği repertuvarı seçilirken göz önünde bulundurulan ilk etkenin, öğrencilerin öğrenme düzeyi olduğu, bu etkeni ders kitaplarının izlediği söylenebilir. Bu durum, bir yandan müfredat göz önünde bulundurulurken, bir yandan da öğrencilerin hazır bulunuşluk ve öğrenme düzeylerinin ölçüt alındığını göstermektedir. Tablo 8. Müzik Öğretmenlerinin Programda Yer Alan Ünite Konularını İ- çeren Türk Halk Müziği ve Türk Sanat Müziği Eserlerine Ulaşabilmelerine Yönelik Durum Tamamen 6 6,1 Büyük Ölçüde 28 28,3 Orta Ölçüde 36 36,4 Az 26 26,3 Hiç 3 3,0 Tablo 8 de, araştırmanın örneklemine alınan ve anket uygulanan 99 müzik öğretmeninin programda yer alan ünite konularını içeren Türk Halk Müziği ve Türk Sanat Müziği eserlerine ulaşabilmelerine ilişkin frekans(f) ve yüzdeler(%) verilmiştir. Bu frekans ve yüzdeler incelendiğinde, müzik öğretmenlerinin 36 sı (%36,4) orta ölçüde, 28 i (%28,3) büyük ölçüde ve 26 sı ise (%26,3) az olarak programda yer alan ünite konularını içeren Türk Halk Müziği ve Türk Sanat Müziği eserlerine ulaşabildiklerini belirttikleri görülmektedir. Müzik öğretmenlerinin, programda yer alan ünite konularını içeren Türk Halk Müziği ve Türk Sanat Müziği eserlerine ulaşabilmelerine yönelik görüşlerinin orta ölçüde cevabında yoğunluk göstermesi sonucunda, programdaki ünite konularına yönelik Türk Halk Müziği ve Türk Sanat Müziği eserlerine ulaşmada sorun yaşadıkları söylenebilir. Tablo 9. Müzik Öğretmenlerinin Türk Sanat Müziği Eserlerinden Oluşan Repertuvar Öğretimini Kullanmalarına Yönelik Durum Tamamen 2 2,0 Büyük Ölçüde 9 9,1 Orta Ölçüde 37 37,4 Az 43 43,4 Hiç 8 8,1 Tablo 9 da, araştırmanın örneklemine alınan ve anket uygulanan 99 müzik öğretmeninin Türk Sanat Müziği eserlerinden oluşan repertuvar öğretimini kullanmalarına ilişkin frekans(f) ve yüzdeler(%) verilmiştir. Bu frekans ve yüzdeler incelendiğinde, müzik öğretmenlerinin 43 ünün (%43,4) Türk Sanat Müziği 154
Repertuvarın Gelenekles Müzik Boyutu eserlerinden oluşan repertuvar öğretimini az, 37 sinin (%37,4) ise orta ölçüde kullandıklarını belirttikleri görülmektedir. Müzik öğretmenlerinin, Türk Sanat Müziği eserlerinden oluşan repertuvar öğretimini kullanmalarına yönelik görüşlerinin az cevabında yoğunluk göstermesi sonucunda, Türk Sanat Müziği eserlerinden oluşan repertuvar öğretiminde sorun yaşadıkları söylenebilir. Tablo 10. Müzik Öğretmenlerinin Türk Halk Müziği Eserlerinden Oluşan Repertuvar Öğretimini Kullanmalarına Yönelik Durum Tamamen 6 6,1 Büyük Ölçüde 40 40,4 Orta Ölçüde 37 37,4 Az 14 14,1 Hiç 2 2,0 Tablo 10 da, araştırmanın örneklemine alınan ve anket uygulanan 99 müzik öğretmeninin Türk Halk Müziği eserlerinden oluşan repertuvar öğretimini kullanmaya ilişkin frekans(f) ve yüzdeler(%) verilmiştir. Bu frekans ve yüzdeler incelendiğinde, müzik öğretmenlerinin 40 ının (%40,4) Türk Halk Müziği eserlerinden oluşan repertuvara büyük ölçüde, 37 sinin ise (%37,4) orta ölçüde yer verdiklerini belirttikleri görülmektedir. Müzik öğretmenlerinin, Türk Halk Müziği eserlerinden oluşan repertuvar öğretimini kullanmaya yönelik görüşlerinin büyük ölçüde cevabında yoğunluk göstermesi sonucunda, Türk Halk Müziği eserlerinden oluşan repertuvar öğretimini gerçekleştirebildikleri söylenebilir. Tablo 11. Müzik Öğretmenlerinin Ders Dışı Etkinliklerde(Belirli Gün ve Haftalarda Düzenlenen Etkinlikler, Konserler gibi) Türk Sanat Müziği Eserlerinden Oluşan Repertuvarı Söyletmelerine Yönelik Durum Tamamen - - Büyük Ölçüde 11 11,1 Orta Ölçüde 24 24,2 Az 42 42,4 Hiç 22 22,2 Tablo 11 de, araştırmanın örneklemine alınan ve anket uygulanan 99 müzik öğretmeninin ders dışı etkinliklerde (belirli gün ve haftalarda düzenlenen etkinlikler, konserler gibi) Türk Sanat Müziği eserlerinden oluşan repertuvarı söyletmelerine ilişkin frekans(f) ve yüzdeler(%) verilmiştir. Bu frekans ve yüzdeler incelendiğinde, müzik öğretmenlerinin 42 sinin (%42,4) ders dışı etkinliklerde Türk Sanat Müziği eserlerinden oluşan repertuvarı söyletmeye az, 24 ünün (%24,2) ise orta ölçüde yer verdiklerini belirttikleri görülmektedir. Müzik öğretmenlerinin, ders dışı etkinliklerde Türk Sanat Müziği eserlerinden oluşan 155
Ilgın KILIÇ repertuvarı söyletmelerine yönelik görüşlerinin az cevabında yoğunluk göstermesi sonucunda, ders dışı etkinliklerde Türk Sanat Müziği eserlerinden oluşan repertuvarı söyletmelerine yönelik sorun yaşadıkları söylenebilir. Tablo 12. Müzik Öğretmenlerinin Ders Dışı Etkinliklerde (Belirli Gün ve Haftalarda Düzenlenen Etkinlikler, Konserler gibi) Türk Halk Müziği Eserlerinden Oluşan Repertuvarı Söyletmelerine Yönelik Durum Tamamen 5 5,1 Büyük Ölçüde 42 42,4 Orta Ölçüde 33 33,3 Az 10 10,1 Hiç 8 8,1 Tablo 12 de, araştırmanın örneklemine alınan ve anket uygulanan 99 müzik öğretmeninin ders dışı etkinliklerde (belirli gün ve haftalarda düzenlenen etkinlikler, konserler gibi) Türk Halk Müziği eserlerinden oluşan repertuvarı söyletmelerine ilişkin frekans(f) ve yüzdeler(%) verilmiştir. Bu frekans ve yüzdeler incelendiğinde, müzik öğretmenlerinin 42 sinin (%42,4) ders dışı etkinliklerde Türk Halk Müziği eserlerinden oluşan repertuvarı söyletmeye büyük ölçüde, 33 ünün (%33,3) ise orta ölçüde yer verdiklerini belirttikleri görülmektedir. Müzik öğretmenlerinin, ders dışı etkinliklerde Türk Halk Müziği eserlerinden oluşan repertuvarı söyletmelerine yönelik görüşlerinin büyük ölçüde cevabında yoğunluk göstermesi sonucunda, ders dışı etkinliklerde Türk Halk Müziği eserlerinden oluşan repertuvarı söyletmelerine yönelik daha az sorun yaşadıkları ve Türk Halk Müziği eserlerinden oluşan repertuvarı söyletmeye önem verdikleri de söylenebilir. Tablo 13. Müzik Öğretmenlerinin 4. Sınıf Öğrencilerine Bir Eğitim-Öğretim Yılı İçerisinde Öğrettikleri Parçaların Oran Olarak Dağılımı 10 ve üzeri 46 46,5 7-9 23 23,2 4-6 6 6,1 1-3 5 5,1 Hiç 4 4,0 Tablo 13 de, araştırmanın örneklemine alınan ve anket uygulanan 99 müzik öğretmeninin 4. sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde öğrettikleri parçaların oranına ilişkin frekans(f) ve yüzdeler(%) verilmiştir. Bu frekans ve yüzdeler incelendiğinde, müzik öğretmenlerinin 46 sının (%46,5) dördüncü sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde 10 ve üzeri, 23 ünün (%23,2) 7-9 parça öğrettiklerini belirttikleri görülmektedir. Müzik öğretmenlerinin, 4. sınıf 156
Repertuvarın Gelenekles Müzik Boyutu öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde öğrettikleri parçaların oranının 10 ve üzeri parçalarda yoğunluk göstermesi sonucunda, ilköğretim müzik eğitiminde şarkı öğretiminin çok etkili ve önemli bir yeri olduğu söylenebilir. Tablo 14. Müzik Öğretmenlerinin 4. Sınıf Öğrencilerine Bir Eğitim-Öğretim Yılı İçerisinde Öğrettikleri Türk Halk Müziği Parçalarının Oran Olarak Dağılımı 10 ve üzeri 9 9,1 7-9 14 14,1 4-6 28 28,3 1-3 26 26,3 Hiç 8 8,1 Tablo 14 de, araştırmanın örneklemine alınan ve anket uygulanan 99 müzik öğretmeninin 4. sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde öğrettikleri Türk Halk Müziği parçalarının oranına ilişkin frekans(f) ve yüzdeler(%) verilmiştir. Bu frekans ve yüzdeler incelendiğinde, müzik öğretmenlerinin 28 inin (%28,3) dördüncü sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde 4-6 Türk Halk Müziği parçası öğrettiklerini belirttikleri, 26 sının ise (%26,3) 1-3 Türk Halk Müziği parçası öğrettiklerini belirttikleri görülmektedir. Müzik öğretmenlerinin, 4. sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde öğrettikleri Türk Halk Müziği parçalarının oranının 4-6 parçada yoğunluk göstermesi sonucunda, ilköğretim 4. sınıf müzik eğitiminde Türk Halk Müziği parçalarına da yer verdikleri ve bu sayede 4. sınıf öğrencilerinin Türk Halk Müziğini tanımalarına olanak sağladıkları söylenebilir. Tablo 15. Müzik Öğretmenlerinin 4. Sınıf Öğrencilerine Bir Eğitim-Öğretim Yılı İçerisinde Öğrettikleri Türk Sanat Müziği Parçalarının Oran Olarak Dağılımı 10 ve üzeri 4 4,0 7-9 6 6,1 4-6 13 13,1 1-3 35 35,4 Hiç 27 27,3 Tablo 15 de, araştırmanın örneklemine alınan ve anket uygulanan 99 müzik öğretmeninin 4. sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde öğrettikleri Türk Sanat Müziği parçalarının oranına ilişkin frekans(f) ve yüzdeler(%) verilmiştir. Bu frekans ve yüzdeler incelendiğinde, müzik öğretmenlerinin 35 inin (%35,4) dördüncü sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde 1-3 Türk Sanat Müziği parçası öğrettiklerini belirttikleri, 27 sinin ise (%27,3) hiç Türk 157
Ilgın KILIÇ Sanat Müziği parçası öğretmediklerini belirttikleri görülmektedir. Müzik öğretmenlerinin, 4. sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde öğrettikleri Türk Sanat Müziği parçalarının oranının 1-3 parça ve hiç cevaplarında yoğunluk göstermesi sonucunda, ilköğretim 4. sınıf müzik eğitiminde Türk Sanat Müziği parçalarının öğretimine yönelik zorluklar bulunduğu söylenebilir. Tablo 16. Müzik Öğretmenlerinin 5. Sınıf Öğrencilerine Bir Eğitim-Öğretim Yılı İçerisinde Öğrettikleri Parçaların Oran Olarak Dağılımı Frekans (f) Yüzde (%) 10 ve üzeri 55 55,6 7-9 13 13,1 4-6 9 9,1 1-3 4 4,0 Hiç 4 4,0 Tablo 16 da, araştırmanın örneklemine alınan ve anket uygulanan 99 müzik öğretmeninin 5. sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde öğrettikleri parçaların oranına ilişkin frekans(f) ve yüzdeler(%) verilmiştir. Bu frekans ve yüzdeler incelendiğinde, müzik öğretmenlerinin 55 inin(%55,6) beşinci sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde 10 ve üzeri, 13 ünün (%13,1) 7-9 parça öğrettiklerini belirttikleri görülmektedir. Müzik öğretmenlerinin, 5. sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde öğrettikleri parçaların oranının 10 ve üzeri parçalarda yoğunluk göstermesi sonucu, ilköğretim müzik eğitiminde şarkı öğretiminin, gerekli ve önemli bir yeri olduğunu bir kez daha vurgulamaktadır. Tablo 17. Müzik Öğretmenlerinin 5. Sınıf Öğrencilerine Bir Eğitim-Öğretim Yılı İçerisinde Öğrettikleri Türk Halk Müziği Parçalarının Oran Olarak Dağılımı 10 ve üzeri 12 12,1 7-9 16 16,2 4-6 24 24,2 1-3 27 27,3 Hiç 7 7,1 Tablo 17 de, araştırmanın örneklemine alınan ve anket uygulanan 99 müzik öğretmeninin 5. sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde öğrettikleri Türk Halk Müziği parçalarının oranına ilişkin frekans(f) ve yüzdeler(%) verilmiştir. Bu frekans ve yüzdeler incelendiğinde, müzik öğretmenlerinin 27 sinin(%27,3) beşinci sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde 1-3 158
Repertuvarın Gelenekles Müzik Boyutu Türk Halk Müziği parçası öğrettiklerini belirttikleri, 24 ünün ise (%24,2) 4-6 Türk Halk Müziği parçası öğrettiklerini belirttikleri görülmektedir. Müzik öğretmenlerinin, 5. sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde öğrettikleri Türk Halk Müziği parçalarının oranının 1-3 parçada yoğunluk göstermesi sonucunda, ilköğretim 5. sınıf müzik eğitiminde Türk Halk Müziği parçalarına yer verdikleri ancak bu oranın düşük olduğu söylenebilir. Tablo 18. Müzik Öğretmenlerinin 5. Sınıf Öğrencilerine Bir Eğitim-Öğretim Yılı İçerisinde Öğrettikleri Türk Sanat Müziği Parçalarının Oran Olarak Dağılımı 10 ve üzeri 1 1,0 7-9 13 13,1 4-6 9 9,1 1-3 41 41,4 Hiç 23 23,2 Tablo 18 de, araştırmanın örneklemine alınan ve anket uygulanan 99 müzik öğretmeninin 5. sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde öğrettikleri Türk Sanat Müziği parçalarının oranına ilişkin frekans(f) ve yüzdeler(%) verilmiştir. Bu frekans ve yüzdeler incelendiğinde, müzik öğretmenlerinin 41 inin (%41,4) beşinci sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde 1-3 Türk Sanat Müziği parçası öğrettiklerini belirttikleri, 23 ünün ise (%23,2) hiç Türk Sanat Müziği parçası öğretmediklerini belirttikleri görülmektedir. Müzik öğretmenlerinin, 5. sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde öğrettikleri Türk Sanat Müziği parçalarının oranının 1-3 parça ve hiç cevaplarında yoğunluk göstermesi sonucunda, ilköğretim 5. sınıf müzik eğitiminde Türk Sanat Müziği parçalarının öğretimine yönelik zorluklar ve sorunlar yaşandığı söylenebilir. Tablo 19. Müzik Öğretmenlerinin 6. Sınıf Öğrencilerine Bir Eğitim-Öğretim Yılı İçerisinde Öğrettikleri Parçaların Oran Olarak Dağılımı 10 ve üzeri 57 57,6 7-9 21 21,2 4-6 14 14,1 1-3 3 3,0 Hiç - - Tablo 19 da, araştırmanın örneklemine alınan ve anket uygulanan 99 müzik öğretmeninin 6. sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde öğrettikleri parçaların oranına ilişkin frekans(f) ve yüzdeler(%) verilmiştir. Bu frekans ve yüzdeler incelendiğinde, müzik öğretmenlerinin 57 sinin (%57,6) altıncı sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde 10 ve üzeri, 21 inin (%21,2) 7-9 159
Ilgın KILIÇ parça öğrettiklerini belirttikleri görülmektedir. Müzik öğretmenlerinin, 6. sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde öğrettikleri parçaların oranının 10 ve üzeri parçalarda yoğunluk göstermesi sonucunda, ilköğretim müzik eğitiminde şarkı öğretiminin çok etkili ve önemli bir araç olduğunu doğrulamaktadır. Tablo 20. Müzik Öğretmenlerinin 6. Sınıf Öğrencilerine Bir Eğitim-Öğretim Yılı İçerisinde Öğrettikleri Türk Halk Müziği Parçalarının Oran Olarak Dağılımı 10 ve üzeri 17 17,2 7-9 21 21,2 4-6 31 31,3 1-3 24 24,2 Hiç 2 2,0 Tablo 20 de, araştırmanın örneklemine alınan ve anket uygulanan 99 müzik öğretmeninin 6. sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde öğrettikleri Türk Halk Müziği parçalarının oranına ilişkin frekans(f) ve yüzdeler(%) verilmiştir. Bu frekans ve yüzdeler incelendiğinde, müzik öğretmenlerinin 31 inin (%31,3) altıncı sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde 4-6 Türk Halk Müziği parçası öğrettiklerini belirttikleri, 24 ünün ise (%24,2) 1-3 Türk Halk Müziği parçası öğrettiklerini belirttikleri görülmektedir. Müzik öğretmenlerinin, 6. sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde öğrettikleri Türk Halk Müziği parçalarının oranının 4-6 parçada yoğunluk göstermesi sonucunda, ilköğretim 6. sınıf müzik eğitiminde Türk Halk Müziği parçalarına da yer verdikleri ve bu sayede 6. sınıf öğrencilerinin Türk Halk Müziğine yönelik bilgilerinin pekişmesine ve dağarcıklarının gelişmesine olanak sağladıkları söylenebilir. Tablo 21. Müzik Öğretmenlerinin 6. Sınıf Öğrencilerine Bir Eğitim-Öğretim Yılı İçerisinde Öğrettikleri Türk Sanat Müziği Parçalarının Oran Olarak Dağılımı 10 ve üzeri 7 7,1 7-9 9 9,1 4-6 15 15,2 1-3 49 49,5 Hiç 15 15,2 Tablo 21 de, araştırmanın örneklemine alınan ve anket uygulanan 99 müzik öğretmeninin 6. sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde öğrettikleri Türk Sanat Müziği parçalarının oranına ilişkin frekans(f) ve yüzdeler(%) veril- 160
Repertuvarın Gelenekles Müzik Boyutu miştir. Bu frekans ve yüzdeler incelendiğinde, müzik öğretmenlerinin 49 unun (%49,5) altıncı sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde 1-3 Türk Sanat Müziği parçası öğrettiklerini belirttikleri, 15 inin ise (%15,2) hiç Türk Sanat Müziği parçası öğretmediklerini belirttikleri görülmektedir. Müzik öğretmenlerinin, 6. sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde öğrettikleri Türk Sanat Müziği parçalarının oranının 1-3 parça ve hiç cevaplarında yoğunluk göstermesi sonucunda, ilköğretim 6. sınıf müzik eğitiminde öğrencilerin Türk Sanat Müziği parçalarını öğrenmede, müzik öğretmenlerinin ise bu parçaları öğretmede yaşadıkları sorunlar olduğu söylenebilir. Tablo 22. Müzik Öğretmenlerinin 7. Sınıf Öğrencilerine Bir Eğitim-Öğretim Yılı İçerisinde Öğrettikleri Parçaların Oran Olarak Dağılımı 10 ve üzeri 52 52,5 7-9 20 20,2 4-6 17 17,2 1-3 4 4,0 Hiç - - Tablo 22 de, araştırmanın örneklemine alınan ve anket uygulanan 99 müzik öğretmeninin 7. sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde öğrettikleri parçaların oranına ilişkin frekans(f) ve yüzdeler(%) verilmiştir. Bu frekans ve yüzdeler incelendiğinde, müzik öğretmenlerinin 52 sinin (%52,5) yedinci sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde 10 ve üzeri, 20 sinin (%20,2) 7-9 parça öğrettiklerini belirttikleri görülmektedir. Müzik öğretmenlerinin, 7. sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde öğrettikleri parçaların oranının 10 ve üzeri parçalarda yoğunluk göstermesi sonucunda, ilköğretim 7. sınıf müzik eğitiminde şarkı öğretiminin önemli bir boyut oluşturduğu söylenebilir. Tablo 23. Müzik Öğretmenlerinin 7. Sınıf Öğrencilerine Bir Eğitim-Öğretim Yılı İçerisinde Öğrettikleri Türk Halk Müziği Parçalarının Oran Olarak Dağılımı 10 ve üzeri 18 18,2 7-9 17 17,2 4-6 29 29,3 1-3 27 27,3 Hiç 3 3,0 Tablo 23 de, araştırmanın örneklemine alınan ve anket uygulanan 99 müzik öğretmeninin 7. sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde öğrettikleri Türk Halk Müziği parçalarının oranına ilişkin frekans(f) ve yüzdeler(%) verilmiştir. Bu frekans ve yüzdeler incelendiğinde, müzik öğretmenlerinin 29 unun 161
Ilgın KILIÇ (%29,3) yedinci sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde 4-6 Türk Halk Müziği parçası öğrettiklerini belirttikleri, 27 sinin ise (%27,3) 1-3 Türk Halk Müziği parçası öğrettiklerini belirttikleri görülmektedir. Müzik öğretmenlerinin, 7. sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde öğrettikleri Türk Halk Müziği parçalarının oranının 4-6 parçada yoğunluk göstermesi sonucunda, ilköğretim 7. sınıf müzik eğitiminde Türk Halk Müziği parçalarının kullanılabilir oldukları söylenebilir. Tablo 24. Müzik Öğretmenlerinin 7. Sınıf Öğrencilerine Bir Eğitim-Öğretim Yılı İçerisinde Öğrettikleri Türk Sanat Müziği Parçalarının Oran Olarak Dağılımı 10 ve üzeri 10 10,1 7-9 7 7,1 4-6 10 10,1 1-3 55 55,6 Hiç 12 12,1 Tablo 24 de, araştırmanın örneklemine alınan ve anket uygulanan 99 müzik öğretmeninin 7. sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde öğrettikleri Türk Sanat Müziği parçalarının oranına ilişkin frekans(f) ve yüzdeler(%) verilmiştir. Bu frekans ve yüzdeler incelendiğinde, müzik öğretmenlerinin 55 inin (%55,6) yedinci sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde 1-3 Türk Sanat Müziği parçası öğrettiklerini belirttikleri, 12 sinin ise (%12,1) hiç Türk Sanat Müziği parçası öğretmediklerini belirttikleri görülmektedir. Müzik öğretmenlerinin, 7. sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde öğrettikleri Türk Sanat Müziği parçalarının oranının 1-3 parçada yoğunluk göstermesi sonucunda, ilköğretim 7. sınıf müzik eğitiminde Türk Sanat Müziği parçalarının öğretimine yönelik sorunlar yaşadıkları söylenebilir. Tablo 25. Müzik Öğretmenlerinin 8. Sınıf Öğrencilerine Bir Eğitim-Öğretim Yılı İçerisinde Öğrettikleri Parçaların Oran Olarak Dağılımı 10 ve üzeri 51 51,5 7-9 16 16,2 4-6 17 17,2 1-3 9 9,1 Hiç 1 1,0 Tablo 25 de, araştırmanın örneklemine alınan ve anket uygulanan 99 müzik öğretmeninin 8. sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde öğrettikleri parçaların oranına ilişkin frekans(f) ve yüzdeler(%) verilmiştir. Bu frekans ve yüzdeler incelendiğinde, müzik öğretmenlerinin 51 inin(%51,5) sekizinci sınıf 162
Repertuvarın Gelenekles Müzik Boyutu öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde 10 ve üzeri, 17 sinin(%17,2) 4-6 parça öğrettiklerini belirttikleri görülmektedir. Müzik öğretmenlerinin, 8. sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde öğrettikleri parçaların oranının 10 ve üzeri parçalarda yoğunluk göstermesi sonucunda, ilköğretim 8. sınıf müzik eğitiminde de şarkı öğretiminin öneminin büyük olduğu söylenebilir. Tablo 26. Müzik Öğretmenlerinin 8. Sınıf Öğrencilerine Bir Eğitim-Öğretim Yılı İçerisinde Öğrettikleri Türk Halk Müziği Parçalarının Oran Olarak Dağılımı 10 ve üzeri 17 17,2 7-9 20 20,2 4-6 25 25,3 1-3 29 29,3 Hiç 3 3,0 Tablo 26 da, araştırmanın örneklemine alınan ve anket uygulanan 99 müzik öğretmeninin 8. sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde öğrettikleri Türk Halk Müziği parçalarının oranına ilişkin frekans(f) ve yüzdeler(%) verilmiştir. Bu frekans ve yüzdeler incelendiğinde, müzik öğretmenlerinin 29 unun (%29,3) sekizinci sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde 1-3 Türk Halk Müziği parçası öğrettiklerini belirttikleri, 25 inin ise (%25,3) 4-6 Türk Halk Müziği parçası öğrettiklerini belirttikleri görülmektedir. Müzik öğretmenlerinin, 8. sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde öğrettikleri Türk Halk Müziği parçalarının oranının 1-3 parçada yoğunluk göstermesi sonucunda, ilköğretim 8. sınıf müzik eğitiminde Türk Halk Müziği parçalarına yer verildiği ancak bu oranın düşük olduğu söylenebilir. Tablo 27. Müzik Öğretmenlerinin 8. Sınıf Öğrencilerine Bir Eğitim-Öğretim Yılı İçerisinde Öğrettikleri Türk Sanat Müziği Parçalarının Oran Olarak Dağılımı 10 ve üzeri 12 12,1 7-9 6 6,1 4-6 16 16,2 1-3 46 46,5 Hiç 14 14,1 Tablo 27 de, araştırmanın örneklemine alınan ve anket uygulanan 99 müzik öğretmeninin 8. sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde öğrettikleri Türk Sanat Müziği parçalarının oranına ilişkin frekans(f) ve yüzdeler(%) verilmiştir. Bu frekans ve yüzdeler incelendiğinde, müzik öğretmenlerinin 46 sının (%46,5) sekizinci sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde 1-3 Türk 163
Ilgın KILIÇ Sanat Müziği parçası öğrettiklerini belirttikleri, 16 sının ise (%16,2) 4-6 Türk Sanat Müziği parçası öğrettiklerini belirttikleri görülmektedir. Müzik öğretmenlerinin, 8. sınıf öğrencilerine bir eğitim-öğretim yılı içerisinde öğrettikleri Türk Sanat Müziği parçalarının oranının 1-3 parçada yoğunluk göstermesi sonucunda, ilköğretim 8. sınıf müzik eğitiminde de Türk Sanat Müziği parçalarının öğretimine yönelik zorluklar bulunduğu söylenebilir. Tablo 28. Müzik Öğretmenlerinin Bir Eğitim-Öğretim Yılı İçerisinde Öğrettikleri Türk Halk Müziği Parçalarının Konuları Açısından Dağılımı İnsan Sevgisi 46 46,5 Kahramanlık 24 24,2 Vatan Sevgisi 18 18,2 Doğa Sevgisi 5 5,1 Diğer (Dostluk, Barış, Aşk) 4 4,0 Tablo 28 de, araştırmanın örneklemine alınan ve anket uygulanan 99 müzik öğretmeninin bir eğitim-öğretim yılı içerisinde öğrettikleri Türk Halk Müziği parçalarının konularına ilişkin frekans(f) ve yüzdeler(%) verilmiştir. Bu frekans ve yüzdeler incelendiğinde, müzik öğretmenlerinin 46 sının (%46,5) bir eğitimöğretim yılı içerisinde insan sevgisi konulu Türk Halk Müziği parçaları öğrettiklerini, 24 ünün ise (%24,2) kahramanlık konulu Türk Halk Müziği parçaları öğrettiklerini belirttikleri görülmektedir. Müzik öğretmenlerinin, bir eğitimöğretim yılı içerisinde öğrettikleri Türk Halk Müziği parçalarının insan sevgisi konusunda yoğunluk göstermesi sonucunda, müzik öğretmenlerinin öğrettikleri Türk Halk Müziği parçalarının büyük oranda insan sevgisi konulu olduğu söylenebilir. Tablo 29. Müzik Öğretmenlerinin Bir Eğitim-Öğretim Yılı İçerisinde Öğrettikleri Türk Sanat Müziği Parçalarının Konuları Açısından Dağılımı İnsan Sevgisi 66 66,7 Vatan Sevgisi 10 10,1 Kahramanlık 9 9,1 Doğa Sevgisi 5 5,1 Diğer (Dostluk, Barış, Aşk) 5 5,1 Tablo 29 da, araştırmanın örneklemine alınan ve anket uygulanan 99 müzik öğretmeninin bir eğitim-öğretim yılı içerisinde öğrettikleri Türk Sanat Müziği parçalarının konularına ilişkin frekans(f) ve yüzdeler(%) verilmiştir. Bu frekans ve yüzdeler incelendiğinde, müzik öğretmenlerinin 66 sının (%66,7) bir eğitimöğretim yılı içerisinde insan sevgisi konulu Türk Sanat Müziği parçaları öğrettiklerini, 10 unun ise (%10,1) vatan sevgisi konulu Türk Sanat Müziği parçaları 164
Repertuvarın Gelenekles Müzik Boyutu öğrettiklerini belirttikleri görülmektedir. Müzik öğretmenlerinin, bir eğitimöğretim yılı içerisinde öğrettikleri Türk Sanat Müziği parçalarının insan sevgisi konusunda yoğunluk göstermesi sonucunda, müzik öğretmenlerinin öğretecekleri Türk Sanat Müziği eserlerini seçerken daha çok insan sevgisi konusuna a- ğırlık verdikleri söylenebilir. Tablo 30. Müzik Öğretmenlerinin Ders Kitaplarında ve Kaynak Kitaplarda Bulunan Öğretebilecekleri Geleneksel Müzik Parçalarının Sayı Olarak Yeterliliğine Dair Görüşleri Tamamen 2 2,0 Büyük Ölçüde 13 13,1 Orta Ölçüde 34 34,3 Az 43 43,4 Hiç 7 7,1 Tablo 30 da, araştırmanın örneklemine alınan ve anket uygulanan 99 müzik öğretmeninin ders kitaplarında ve kaynak kitaplarda bulunan öğretebilecekleri geleneksel müzik parçalarının sayı olarak yeterliliğine dair görüşlerine ilişkin frekans(f) ve yüzdeler(%) verilmiştir. Bu frekans ve yüzdeler incelendiğinde, müzik öğretmenlerinin 43 ünün (%43,4) ders kitaplarında ve kaynak kitaplarda bulunan öğretebilecekleri geleneksel müzik parçalarının sayı olarak az bulduklarını, 34 ünün ise (%34,3) orta ölçüde bulduklarını belirttikleri görülmektedir. Müzik öğretmenlerinin, ders kitaplarında ve kaynak kitaplarda bulunan öğretebilecekleri geleneksel müzik parçalarının sayı olarak yeterliliğine dair görüşlerinin az cevabında yoğunluk göstermesi sonucunda, ders kitaplarında ve kaynak kitaplarda bulunan öğretilebilecek geleneksel müzik parçalarının sayı olarak yeterli bulunmadığı söylenebilir. Tablo 31. Müzik Öğretmenlerinin Ders Kitaplarında ve Kaynak Kitaplarda Bulunan Geleneksel Müzik Parçalarının Müzik Öğrenme/Öğretme İlke,Yöntem ve Tekniklerine Uygunluğuna Dair Görüşleri Tamamen 2 2,0 Büyük Ölçüde 15 15,2 Orta Ölçüde 35 35,4 Az 36 36,4 Hiç 10 10,1 Tablo 31 de, araştırmanın örneklemine alınan ve anket uygulanan 99 müzik öğretmeninin ders kitaplarında ve kaynak kitaplarda bulunan geleneksel müzik parçalarının müzik öğrenme/öğretme ilke,yöntem ve tekniklerine uygunluğuna dair görüşlerine ilişkin frekans(f) ve yüzdeler(%) verilmiştir. Bu frekans ve yüz- 165
Ilgın KILIÇ deler incelendiğinde, müzik öğretmenlerinin 36 sının (%36,4) ders kitaplarında ve kaynak kitaplarda bulunan geleneksel müzik parçalarının müzik öğrenme/öğretme ilke,yöntem ve tekniklerine uygunluğunun az olduğunu, 35 inin ise (%35,4) uygunluğunun orta ölçüde olduğunu belirttikleri görülmektedir. Müzik öğretmenlerinin, ders kitaplarında ve kaynak kitaplarda bulunan geleneksel müzik parçalarının müzik öğrenme/öğretme ilke,yöntem ve tekniklerine uygunluğuna dair görüşlerinin az cevabında yoğunluk göstermesi sonucunda, ders kitaplarında ve kaynak kitaplarda bulunan geleneksel müzik parçalarının müzik öğrenme/öğretme ilke,yöntem ve tekniklerine tam olarak uygun olmadığı söylenebilir. SONUÇLAR Müzik öğretmenleri ile yapılan görüşmeler ve araştırmada elde edilen bulgular doğrultusunda şu sonuçlara ulaşılmıştır: Müzik öğretmenlerinin Türk Sanat Müziği ve Türk Halk Müziği repertuvarını seçerken göz önünde bulundurdukları en önemli etken öğrencinin öğrenme düzeyidir. Müzik öğretmenleri programda yer alan ünite konularını içeren Türk Halk Müziği ve Türk Sanat Müziği eserlerine kolaylıkla ulaşamamaktadırlar. Müzik öğretmenleri Türk Sanat Müziği eserlerinden oluşan repertuvar öğretiminde zorluk çekmektedirler. Müzik öğretmenleri, Türk Halk Müziği eserlerinden oluşan repertuvar öğretimini, Türk Sanat Müziği eserlerinden oluşan repertuvar öğretimine kıyasla daha kolay ve daha az sorunlarla karşılaşarak gerçekleştirebilmektedirler. Türk Sanat Müziği eserlerindeki sözlerin öğrencilerin öğrenme düzeylerinin üzerinde olması, ses sınırlarının geniş olması gibi nedenler müzik öğretmenlerinin ders dışı etkinliklerde Türk Sanat Müziği eserlerinden oluşan repertuvarı söyletmelerine yönelik sorunlar yaşamalarına neden olmaktadır. Müzik öğretmenleri, sözlerin yalın olması, ezgilerinin akılda kalıcı yapıda olması gibi etkenler nedeniyle ders dışı etkinliklerde, Türk Halk Müziği eserlerinden oluşan repertuvarı söyletmeyi, Türk Sanat Müziği eserlerini söyletmeye oranla daha çok tercih etmektedirler. İlköğretimde şarkı öğretimi müzik eğitiminin vazgeçilmez bir parçası ve büyük ölçüde önem taşıyan bir aracıdır. Bu nedenlerle, ilköğretim 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflarında yapılan müzik derslerinde şarkı öğretimine ağırlıklı olarak yer verilmektedir. İlköğretim müzik derslerinin önemli bir boyutunu oluşturan şarkı öğretiminde Türk Halk Müziği parçaları da yer almaktadır. Fakat bu parçaların oran 166
Repertuvarın Gelenekles Müzik Boyutu olarak dağılımları, bir eğitim-öğretim yılı içerisinde öğretilen tüm şarkıların o- ranlarına göre düşüktür. İlköğretim müzik derslerinin önemli bir boyutunu oluşturan şarkı öğretiminde Türk Sanat Müziği parçalarına hemen hemen hiç yer verilmemektedir. Müzik öğretmenlerinin ilköğretim müzik derslerinde bir eğitim-öğretim yılı içerisinde öğrettikleri Türk Halk Müziği ve Türk Sanat Müziği parçalarının konuları insan sevgisi ağırlıklıdır. Müzik öğretmenleri ders kitaplarında ve kaynak kitaplarda bulunan öğretebilecekleri Türk Halk Müziği ve Türk Sanat Müziği parçalarını sayı olarak yeterli bulmamaktadırlar. Müzik öğretmenleri ders kitaplarında ve kaynak kitaplarda bulunan Türk Halk Müziği ve Türk Sanat Müziği parçalarının müzik öğrenme-öğretme ilke, yöntem ve tekniklerine tam olarak uygun olmadığı görüşündedirler. ÖNERİLER Müzik öğretmenleri ile yapılan görüşmeler ve araştırmada elde edilen bulgular doğrultusunda araştırmaya yönelik olarak geliştirilen öneriler şunlardır: İlköğretim öğrencilerinin Türk Halk Müziği ve özellikle Türk Sanat Müziği repertuvarından seçilen eserleri öğrenmelerinde kolaylık sağlayıcı yöntemler geliştirilmelidir. İlköğretim müzik derslerinde kullanılabilecek Türk Halk Müziği ve Türk Sanat Müziği eserlerinin öğrencilerin öğrenme düzeylerine uygun şekilde uyarlamaları yapılmalı ve gerekli sadeleştirmeler yapıldıktan sonra öğretimleri gerçekleştirilmelidir. İlköğretim ders kitapları ve kaynak kitaplarında, öğrencilerin öğrenme düzeylerine uygun, Türk Halk Müziği ve Türk Sanat Müziği repertuvarlarından seçilen örnek eserlere daha çok yer verilmelidir. İlköğretim okullarında özellikle şarkı öğretimiyle kazanılacak bilgiler işitsel materyallerle (Cd, teyp, bilgisayar gibi) desteklendiğinde daha kalıcı olacaklarından, ilköğretim kurumlarında bu materyallerin bulunması sağlanmalıdır. KAYNAKLAR Milli Eğitim Bakanlığı İlköğretim Kurumları Müzik Dersi Öğretim Programı, Milli Eğitim Basımevi, Ankara, 1994. Uçan, Ali. İlköğretimde Müzik Öğretimi, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Burdur, 1999. Uçan, Ali. Müzik Eğitimi-Temel Kavramlar-İlkeler-Yaklaşımlar-, Müzik Ansiklopedisi 167
Ilgın KILIÇ Yayınları, Ankara, 1997. 168