Hava Dağıtımı Tanımlar ve Standartlar



Benzer belgeler
İKLİM ODASI SOĞUK KİRİŞ ÇÖZÜMLERİ. Ekim 2014 Sayı 69

Termal Konfor. Kadir KADİROĞULLARI İSG Uzmanı - Fizikçi. Kasım, 2018

Hava Koşullandırma. Mayıs 2012 Sayı 38. Alarko Carrier Bina Yönetim Sistemleri... Türkiye de öncü...bkz.

FAYDALI BİLGİLER TERMİK KONFOR VE HAVA DAĞITIM ELEMANLARI TERMİK KONFOR NEDİR

Carrier dan Geleceğin FanCoil i 42 N - IDROFAN

LDK Slot Difüzörler. Tanım. Hava Atıș Yönleri. 2

JET NOZULLAR JN 02 JN 01 JN 03

JET NOZULLAR JN 02 JN 01 JN 03

VAV- DEĞİŞKEN HAVA HACİMLİ SİSTEMLER

HİDROLİK MAKİNALAR YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI

Isıtma, Hava Koşullandırma, Bina Otomasyonu, Otomatik Kontrol, Su Basınçlandırma, Su Arıtma, Enerji, Yedek Parça. Referans: Etisalat, Dubai, BAE

Tablo 1. Pasif ve Aktif soğuk kirişler arasındaki temel farklar. Isıtma Mümkün değil Mümkün Soğutma Sadece su ile Su ve hava ile Dış hava beslemesi

Mayıs 2013 Sayı 48. Alarko Carrier hava dağıtım sistemleri için. Bkz.

JET NOZUL. Malzeme: Özel imal edilmiş 1.2 mm kalınlığındaki alüminyum malzemeden sıvama yöntemi ile imal edilir.

PMV METODU İLE ISIL KONFOR ÖLÇÜMÜ VE HESAPLANMASI

TAM KLİMA TESİSATI DENEY FÖYÜ

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK 402 MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY - 5 PSİKROMETRİK İŞLEMLERDE ENERJİ VE KÜTLE DENGESİ

Yangın Alarm Sistemleri iki ana gruba ayrılır

ĠKLĠMLENDĠRME DENEYĠ

YÜKSEK DEBİLİ JET NOZUL

Bölüm 8 EKSERJİ: İŞ POTANSİYELİNİN BİR ÖLÇÜSÜ. Bölüm 8: Ekserji: İş Potansiyelinin bir Ölçüsü

Enerji transferinin dinamik davranışının fizyolojik ve psikolojik değerlendirilmesi konfor hissini-duyumunu belirlemektedir.

PROBLEMİ TANIMLAMAK. Isıl Eşitleyici. Serbest askılı sistem. Asma Tavan Sistemi

AMELİYATHANELERDE VERİLECEK EN AZ HAVA DEBİSİ VE LAMİNAR TAVAN UYGULAMASI. Erkan TUNCAY ARAŞTIRMA / İNCELEME ISITMA HAVA KOŞULLANDIRMA HAVALANDIRMA

HRV-DX Plus. DX Tavan Tipi Isı Geri Kazanım Cihazı

BINALARDA ESNEK KULLANIM İÇİN SOĞUK KİRİŞ (CHILLED BEAM) ÇÖZÜMLERİ. Erkan TUNCAY ARAŞTIRMA / İNCELEME ISITMA HAVA KOŞULLANDIRMA HAVALANDIRMA

Eylül 2013 Sayı 56. Hava Dağıtımında komple çözümler için Barcol-Air. Bkz. ALARKO CARRIER BÜLTENLERİ. - Yeni Ürün - Haberler

YUTAKI YUTAKI. Eviniz için konforlu ısıtma sistemi

HRV-DX Plus. DX Tavan Tipi Isı Geri Kazanım Cihazı

BİR OFİSTE DÖŞEMEDEN VE RADYATÖRDEN ISITMANIN KONFOR BAKIMINDAN KIYASLANMASI

EŞANJÖR (ISI DEĞİŞTİRİCİSİ) DENEYİ FÖYÜ

Proses Tekniği TELAFİ DERSİ

BÜYÜK HACİMLERİN HAVA DAĞITIM SİSTEMLERİ

HAVA GİRİŞLERİNİ KULLANIRKEN İDEAL STATİK BASINÇ NE OLMALIDIR?

28(1),57-66, (1),57-64, 2016

Özel haddelenmiş ekstrüzyon yöntemi ile imal edilmiş alüminyum profil

JET NOZULLAR JN 02 JN 03 JN 01

Konutlarda Havalandırma. Dr. İbrahim ÇAKMANUS

3. AKIŞKANLARDA FAZ DEĞİŞİKLİĞİ OLMADAN ISI TRANSFERİ

BÖLÜM-5 MENFEZ-DİFÜZÖR VE DAMPERLER. Hazırlayan Doç. Dr. Hüseyin BULGURCU Balıkesir-2015

Mühendislik.

Online teknik sayfa FLOWSIC60 AKIŞ HIZI ÖLÇÜM CIHAZI

Deneyin Adı: İklimlendirme Sistemi Test Ünitesi (Yaz Çalışması)

TERMODİNAMİK SINAV HAZIRLIK SORULARI BÖLÜM 4

BURSA TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAKİNE LABORATUVAR DERSİ. Yakıt Püskürtme Sistemleri Deneyi

ORMANCILIK İŞ BİLGİSİ. Hazırlayan Doç. Dr. Habip EROĞLU Karadeniz Teknik Üniversitesi, Orman Fakültesi

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY 4

KLİMA SANTRALLERİNDEKİ BOŞ HÜCRELER İÇİN TASARLANAN BİR ANEMOSTAT TİP DİFÜZÖRÜN AKIŞ ANALİZİ

BGK BY-PASS DAMPERLİ ISI GERİ KAZANIM CİHAZI. Doğu İklimlendirme A.Ş. Markasıdır

kw Konvansiyonel Hermetik Kombiler

BİR OFİS İÇİN TERMAL KONFOR ANALİZİNİN HESAPLAMALI AKIŞKANLAR DİNAMİĞİ YÖNTEMİ İLE MODELLENMESİ VE SAYISAL ÇÖZÜMÜ

Panel Uzmanı Mobil Uygulama Çalışması

ISI GERİ KAZANIM CİHAZLARI

MALZEME Ürün boğazı 1 mm DKP sacdan sıvama yöntemiyle, ürün kasa ve kanatları 1 mm DKP sacdan imal edilmektedir.

VRF DEĞİŞKEN SOĞUTUCU DEBİLİ KLİMA SİSTEMLERİ

TARU ISI POMPALARI Doğadan gelen konfor, doğaya duyulan saygı

ASHRAE Standard

CARRIER ve ENERJİ VERİML

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ AKIŞKANLAR MEKANİĞİ LABORATUARI

1 DAĞITICI MENFEZLER / ÇİFT SIRA KANATLI MENFEZ

Sekreterlik ve Büro Hizmetleri. Ders-3 Büro Tasarımı ve Ergonomi

REHAU DÖŞEMEDEN ISITMA/SERİNLETME DUVAR, TAVAN VE ZEMİN İÇİN DÜŞÜK YÜKSEKLİKLİ UYGULAMA SİSTEMLERİ. Yapı Otomotiv Endüstri

MIDEA TRİ-THERMAL ISI POMPASI TEKNİK KILAVUZ- 2014

METEOROLOJİ. IV. HAFTA: Hava basıncı

MALZEME Ürün kasası 1 mm DKP sacdan sıvama yöntemiyle imal edilirken, kanatlar ise galvaniz veya DKP sacdan imal edilmektedir.

ISI SİSTEMLERİ ÜRÜN KATALOĞU

T 2.2/2/TR/1. Swirl Difüzörler. XARTO Tipi. Yaratıcı bir tavan tasarımı için. The art of handling air

İçindekiler TEKSTİL HAVA KANALLARI TEKSTİLLER YENİ. KUMAŞLAR ve BAĞLANTI PARÇALARI DİFÜZYON TİPLERİ AVANTAJLARI ve FAYDALARI CFD ANALİZİ UYGULAMALAR

DENEY FÖYÜ DENEY ADI ĐKLĐMLENDĐRME TEKNĐĞĐ DERSĐN ÖĞRETĐM ÜYESĐ DOÇ. DR. ALĐ BOLATTÜRK

Doğalgazlı Sıcak Hava Cihazları. aeroschwank AT

Acvatix yüksek enerji verimliliği için mükemmel tasarlanmış kombine balans vanaları

LAMİNER FLOW HAVALANDIRMA SİSTEMLERİ

MÜŞAVİRLİK MÜHENDİSLİK LTD. ŞTİ.

Ürettiğimiz ve satışını yaptığımız ürünler CE, ISO 9001 ve TSE belgelerine sahiptir.

GİRİŞ TURBO MAKİNALARIN TANIMI SINIFLANDIRMASI KULLANIM YERLERİ

HİDROLOJİ. Buharlaşma. Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan. İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü

ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ

YENİ ÜRÜN YÜKSEK TASARRUF ÜSTÜN KONFORLA BULUŞTU; CARRIER XPOWER FRESH DUVAR TİPİ INVERTER KLİMA

Resim 1: Londra'nın en son önemli yapısı, "The Gherkin", 30 St Mary Axe, Kaynak: Swegon AB

girişi açın! Havayı perdeleyin.

Teknogen. İçindekiler. Fancoil Kaset Tip Fancoil Döşeme Tip Fancoil Gizli Tavan Tipi Yüksek Basınçlı Tip...

TARIMSAL YAPILARDA HAVALANDIRMA SİSTEMLERİ. Doç. Dr. Berna KENDİRLİ Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

M 324 YAPI DONATIMI ISITICI ELEMANLAR. Dr. Salih KARAASLAN. Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü

EVHRAC 3 YIL. Avantajları. Fonksiyonu. Modeller

Şekilde görüldüğü gibi Gerilim/akım yoğunluğu karakteristik eğrisi dört nedenden dolayi meydana gelir.

Yapıblok İle Akustik Duvar Uygulamaları: Digiturk & TV8

ZEMİN MEKANİĞİ DENEYLERİ

İLKÖĞRETİM DERSLİKLERİNDE TERMAL KONFOR ARAŞTIRMASI

Borularda Akış. Hesaplamalarda ortalama hız kullanılır.

SWİRL DİFÜZÖR Swirl Diffusers. Kare Ön Tablalı Swirl Difüzör. HSWD-B: Ayarlanabilir, Kare Kanatlı ve Kare Ön Tablalı Swirl Difüzör.

ADA Sıcak Hava Apareyleri

OTOMOTİV TEKNOLOJİLERİ

Yapılara Etkiyen Karakteristik Yükler

TİP GENİŞLİK (mm) Güç (W/m²) Uzunluk (m) Toplam Güç Toplam Aktif. (W) Eset 60-1,5/50

Bölüm 2. Bir boyutta hareket

Makale. ile ihtiyacın eşitlendiği kapasite modülasyon yöntemleri ile ilgili çeşitli çalışmalar gerçekleştirilmiştir

Zeus tarafından yazıldı. Cumartesi, 09 Ekim :27 - Son Güncelleme Cumartesi, 09 Ekim :53

TERMODİNAMİK LABORATUVARI TAM KLİMA TESİSATI DENEYİ

HİDROLİK. Yrd. Doç. Dr. Fatih TOSUNOĞLU

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

Transkript:

Hava Koşullandırma Ocak 2012 Sayı 37 Sayın Okurumuz, Bu bültenle, çalışma alanımızda Alarko Carrier ve iş ortaklarımızın teknik ve geliştirme çalışmalarımızın açıklandığı makaleleri sizlerle paylaşmak istiyoruz. Amacımız bir süre sonra okurlarımızın bilgisayarlarında her zaman başvurabilecekleri bir Alarko Carrier kütüphanesi oluşturmaktır. Bülten konusundaki düşünceleriniz bizler için yol gösterici olacaktır. Haberleşme adresimiz aşağıda verilmiştir. Yararlı görürseniz bültenimizi çevrenizde duyurmanızdan memnun oluruz. Bültenin gönderilmesini istemiyorsanız aşağıdaki adresimize tıklamanız yeterlidir. Saygılarımızla... HC Barcol-Air ürün bilgileri ve döküman için; Bkz. www.alarko-carrier.com.tr ALARKO CARRIER BÜLTENLERİ - Yeni Ürün - Haberler - Gerçek Konfor Bu bültenleri e-bülten olarak e-mail ile almak isterseniz, lütfen www.alarko-carrier.com.tr adresinden abone olunuz. Bu bülteni almak istemiyorsanz lütfen ebulten@ alarko-carrier.com.tr adresine boş e-posta gönderiniz. Haberleşme Adresi: info@alarko-carrier.com.tr Hava Dağıtımı Tanımlar ve Standartlar Hava dağıtımının anlamı, bir odada konfor koşullarını sağlamak amacıyla besleme havasının oda içinde yayılması ve odadaki havanın odadan çıkarılmasıdır. Besleme havası bir odaya soğutma ve/veya ısıtma, nemlendirme ve/veya nem alma veya havalandırma gibi değişik nedenlerle verilir. Besleme havası oda içinde yayılırken odada rahatsız edici bir hava akışına neden olmadan odanın her yanına erişebilmelidir. >>>

TEKNİK BÜLTEN Sayfa 2 Uygun Isıl Konfor Hava dağıtımının amacı odada istenen sıcaklığın sağlanması ve ısıl konfor koşullarının oluşturulmasıdır. Isıl konfor koşulları NEN-ISO 7730 standartı ile belirlenmiştir (Resim 1). Bu standarta uygun olarak ısıl konfor koşulları sağlanan oda bölümü konfor alanı olarak tanımlanır. Tetikleme (İndüksiyon) Bölgesi Dönüş Girdabı Düşme Bölgesi Resim 1. ISO 7730-2005 Standartı Bölme duvarı Asma tavan 1 m 24 o C Erişim Düşme Tetikleme Resim 3. Hava akımının erişim mesafesi ve düşme bölgesi Isı katmanlaşması 2 m 28 o C 24 o C Soğutma 0,5 m Cephe Döşeme Resim 4. Havası koşullandırılan bir odada konfor bölgesi Resim 2. Hava dolaşımı ve girdap hareketi Hava Dolaşımı (Air Circulation) Kapalı bir ortamdaki hava, ortama beslenen hava akımının etkisiyle dolaşır. Ortamda dolaşan hava kütlelerinin hareketi girdap şeklinde olduğu için girdap-swirl olarak adlandırılır (Resim 2). Havanın odanın içinde izleyeceği yol besleme havasının konumuna, oda ve besleme havası arasındaki sıcaklık farkına bağlıdır. Besleme havası ile odadaki havanın karıştığı alana tetikleme- indüksiyon bölgesi denir. Besleme havasının akışı oda içinde genişleyince hızı azalır ve oda havasına karışması nedeniyle sıcaklığı neredeyse oda sıcaklığında eşit olur. Sonra hava zemine doğru düşmeye başlar. Zemin seviyesinin üzerinde genişleyen hava besleme havasının ters yönünde geriye doğru hareket eder. Bu harekete dönüş girdabı denir. Hava akımlarının ortam içindeki hareket (erişim) mesafesi (Resim 3), odada bir duvar bölmesi veya başka bir hava akımının erken başladığı bir dönüş girdabı yoksa, odanın yüksekliği ve besleme havasının yönüne bağlıdır. Konfor Bölgesi (Comfort Zone) Konfor bölgesi, cephede 1 metre, iç bölme duvarlarından 0,5 metre yükseklikten başlar 2 metre yükseliğe kadar ulaşır (DIN 1946 Bölüm 2) (Resim 4). Tetikleme- İndüksiyon (Induction) Hava dağıtıcılar (difüzör) odaya hava beslemesi yaparken odadaki durgun havayı hareketlendirerek kendine doğru çeker. Bu çekime tetikleme-indüksiyon denir. (Resim 5). Tetikleme sürecinde besleme havasının hızı azalırken oda havasının hızı artar. Odaya püskürtülen (jet) besleme havasının kütlesel akışı (kütlesel debi) ile oda havasının kütlesel akışı (kütlesel debi) arasındaki orana tetikleme oranı denir. Başka bir deyişle odada hareket eden havanın hızı püskürtülen havanın hızına bağlıdır. Tetikleme Oranı = Besleme havası kütlesel akışı Oda havasının kütlesel akışı Resim 5. Tetikleme (İndüksiyon)

TEKNİK BÜLTEN Sayfa 3 Püskürtme (Jet) Biçimleri Hava beslemesi yapılacak bir odadaki toplam hava kütlesi doğrudan o odadaki hava beslemesi yapılabilecek boş alana bağlıdır. Püskürtülen havanın biçimi hava dağıtıcının (difüzör) özelliklerine göre oluşur. Örneğin; Uçak kanadı biçiminde düzlemsel püskürtme; yarık (slot) ve dikdörtgen hava dağıtıcılar ile (uzun) duvar ızgaraları ile oluşur (Resim 6). Işınsal (radial) biçimde püskürtme; yuvarlak panjurlu ve delikli hava yayıcıları ile sağlanır (Resim 7). Teğetsel (tangential) biçimde püskürtme; Girdaplı (swirl) hava dağıtıcıları ile sağlanır (Resim 8). Eksenel biçimde püskürtme; jet tipi hava dağıtıcılar ve (kısa) duvar ızgaraları ile sağlanır (Resim 9). Belirleyici Veriler Besleme havasının koşulları ve hareketi aşağıdaki verilerle belirlenir. Sıcaklık Odada dolaşan havanın sıcaklığı oda sıcaklığından farklı ise özgül kütleleri de farklıdır. Bu durumda yer çekimi belirleyici olur. Soğuk havanın özgül kütlesi fazla olduğu için aşağıya doğru, sıcak havanın özgül kütlesi daha az olduğu için yukarıya doğru hareket eder. Duvar ve Bir hava akımı bir duvar veya tavanın yakınına geldiği zaman duvar veya tavana doğru yönlenir. Bu olgu Coanda Etkisi olarak adlandırılır (Resim 10). Coanda etkisi, daha açık bir tanımlama ile hızla ilerleyen hava akımının doğru bir yol izlemek yerine, yakınındaki bir düzeye yapışarak, düzeyin eğimlerini izleyerek ilerlemesi olayıdır (Resim 11). Bu fiziksel olayı ilk saptayan Romanyalı buluşçu Henri Coanda nın adından esinlenerek Coanda Etkisi denir. Henri Coanda 1910 da kendi tasarladığı uçak ilkörneğinin (prototipinin) düşme nedenini araştırırken bu olguyu fark etmiş ve daha sonra açıklamasını yapmıştır. Coanda etkisinin nedeni odadaki hava akımına göre duvar üzerinde ya da tavan çevresindeki hava akımının basıncının daha düşük olmasıdır. Bunun sonucu hava akımı duvar üzerinde ya da tavana karşı bir basınç oluşturur. İkinci bir hava akımı duvar ya da tavan gibi davranır, iki hava akımı birbirini çeker. Bu çekim etkisiyle hava akımı duvara ya da tavana doğru yönlenir. İyi bir hava dağıtımının yapılabilmesi için Coanda Etkisi önemlidir. Engeller Besleme hava yayıcısına yakın olan bina kirişi gibi engeller hava akışını bozabilir. Coanda etkisi ortadan kalkabilir. Bunun sonucunda hava akışı, yaşanılan bölgede rahatsız edecek bir hava cereyanı yaratacak şekilde aşağıya doğru çok erken düşebilir Resim 6. Düzlemsel hava püskürtme Resim 7. Işınsal (radyal) hava püskürtme Resim 8. Teğetsel (tangential) hava püskürtme Resim 9. Düz eksenel (aksiyal) püskürtme Resim 10. Eksenel hava püskürtmede Coanda Etkisi Düşük basınç bölgesi Coanda etkisi Tetiklenen iç ortam havası Besleme havası Resim 12. Engel ve hava akışının düşmesi Resim 11. dan hava dağıtımında Coanda Etkisi ve tetikleme (indüksiyon)

TEKNİK BÜLTEN Sayfa 4 Resim 13. Yarık (slot) tipi hava dağıtıcı (üstte) Resim 14. Girdaplı (swirl) hava dağıtıcı (yanda) Resim 15. Jet-Flo tipi hava dağıtıcılar Döşeme Resim 16. dan yer değiştirmeli hava beslemesi 29 o C hava toplama kutusu (plenum) Coanda etkisiyle karışma 13 o C Ortam sıcaklığı 24 o C (Homojen) Yüksek tavanlı odalarda burundan ayak parmak ucuna kadar mesafede ısı katmanlaşması 3 o C ile sınırlıdır. 25 o C 23 o C Döşeme Isı katmanlaşma seviyesi Terminal 18 o C Terminal 3,6 m 3,6 m ve fazla Resim 17. Duvardan yer değiştirmeli hava beslemesi hava toplama kutusu (plenum) Ortam sıcaklığı 24 o C (Homojen) Isı katmanlaşma seviyesi 18 o C Hava yayıcı Döşeme 3,6 m ve daha az Resim 18. Döşemeden yer değiştirmeli hava beslemesi (Dennis Stanke, Underfloor Air Distribution, Engineering Newsletter, 2001, V 30, No.4) (Resim 11). Hava Dağıtımının Dört İlkesi A) Yüksek Tetiklemeli (İndüksiyonlu) Sistemlerde Hava Dağıtımı (Teğetsel -Tangential- Karışık Sistemler de denir) Özellikleri: - Tetikleme oranı 18 e kadar - Çıkış hızı yaklaşık 3 m/s - Bir ısı kaynağının hava akımı üzerindeki etkisi diğer sistemlere göre daha azdır. - Hava dağılımı için ön yüzü panjurlu veya delikli duvar tipi, yarık (slot) veya girdap akışlı (swirl) hava dağıtıcılar uygundur. Uygulamalar: Hava Beslemesi ve Duvardan; Ofis, okul, kafeterya, tiyatro, sinema, hastane. Hava Beslemesi Döşemeden; Tiyatro B) Karışık Yayıcılı Sistemlerde Hava Dağıtımı; Özellikleri: - Tetikleme oranı 25 e kadar - Çıkış hızı > 4 m/s - Özellikle bir bölge ya da bir nesnenin üzerinden hava üflenmesi. - Soğutmada besleme hava sıcaklığı 10ºC ın altında olan soğutma ve oda sıcaklığı 15ºC ın üzerindeki ısıtmalar için uygundur. - Bu tip hava dağıtımı için Jet-Flo tipi hava dağıtıcılar uygundur. Uygulamalar: Hava Beslemesi Duvar ve Hava Kanalından: Kongre ve diğer bu tip merkezler, spor salonları, sergi merkezleri ve atriumlar gibi yüksek tavanlı ve geniş hava hacimli yerler. C) Düşük Tetiklemeli (İndüksiyonlu) Sistemlerde Hava Dağıtımı ( Yer Değiştirmeli -Deplasmanlı- Havalandırma da denir) Özellikler: - Tetikleme oranı 3-5 - Çıkış hızı yaklaşık 1 m/s - Bir ısı kaynağının hava akımı üzerindeki yerel etkisi çok fazladır. - Hava besleme sıcaklığı oda sıcaklığından yaklaşık 3ºC düşük. - Bu tip hava dağıtımı için yarık (slot), ön yüzü panjurlu veya delikli veya girdap akışlı (swirl) tip hava dağıtıcılar uygundur. Uygulamalar: Hava Beslemesi dan: Tiyatro ve anfiler, püskürtme boya kabinleri, mutfaklar için uygundur (ısıtma için uygun değildir) (Şekil 16). Hava Beslemesi Duvardan: Sanayi tesislerinde, düşük kodlu tiyatro, kongre merkezi ve ofisler için uygundur (Şekil 17). Hava Beslemesi Döşemeden: Bilgisayar odaları için uygundur (Şekil 18). D) Tetiklemesiz (İndüksiyonsuz) Sistemlerde Hava Dağıtımı (Serbest Yer Değiştirmeli -Serbest Deplasmanlı- Havalandırma da denir) Tetiklemesiz sistemler yer değiştirmeli -deplasmanlı- sistemlerdir. Bu sistemlerde oda hava kanalının bir bölümünü oluşturur. Özellikleri: - Çıkış hızı oda hava hızıyla aynıdır; 0,05-0,4 m/s arasında. - Sıcaklık odadaki havanın yönüne göre düşer veya yükselir. - Bir ısı kaynağının hava akımı üzerindeki yerel etkisi çok fazladır. - Hava beslemesinin yeri (tavan, duvar veya döşeme) esas olarak havadaki kirleticilerin akması gereken yöne göre seçilmelidir. Uygulamalar: Hava Beslemesi, Duvar veya Döşemeden: Temiz odalar, ameliyathaneler, püskürtme boya kabinleri, atış poligonları için uygundur.

TEKNİK BÜLTEN Sayfa 5 Konfor Standartları ve Yönergeler Aşağıdaki standart ve genelgeler, hava dağıtımı konusunda iç ortam konforu ve bu konforu bozabilecek hava akımları dikkate alınarak belirlenmiştir. ANSI/ASHRAE 55(a) ve DIN 1946, part 2 Amerikan ANSI/ASHREA 55a ve Alman DIN 1946 en fazla kullanılan standartlardır. Ölçüm aletleri, prosedür talepleri ve kullanılan alanın (occupied zone) boyutları bu standartların başlıca konularıdır. NEN-EN-ISO 7730 Bu standartta ısıl konfor parametreleri aşağıdaki gibi belirlenmiştir: PMV- (Tahmin Edilen Ortalama Isıl Duyum 1 - Predicted Mean Vote): Tanımlanmış bir ısıl çevrenin belirlenen ölçeğe göre kullanıcıların çoğunluğu tarafından nasıl algılanacağını gösteren tahmini değer. PPD- (Tahmin Edilen Memnuniyetsizlik Oranı- Predicted Percentage of Dissatisfied): İç ortam hava koşullandırmasından memnun olmayanların tahmini yüzdesi. DR- (Hava Cereyan Oranı- Draught Rating): Hava cereyanından rahatsız olan insanların yüzdesi. NPR-CR 1752 Bu Avrupa standartında iç ortam hava koşulları ile ilgili olarak üç kalite seviyesi belirlenmiştir. Bu seviyeler: ısıl iç ortam koşulları, iç ortam hava kalitesi ve sesle ilgilidir. İç ortam hava kalitesi, ısıl koşullar ve ortamdaki ses düzeyi toleransları çok dar aralıklarda olursa daha yüksek kalite seviyelerine ulaşılır. NEN-EN-ISO 7726 Bu standartta iç ortam ısıl hava kalitesine karar vermek için gerekli prosedür talepleri ve gerekli ölçüm aletleri tanımlanmıştır. STANDARTLARA GÖRE ISIL KONFORUN DEĞERLENDİRİLMESİ PMV- Tahmini Ortalama Isıl Duyum Sıcaklık sayısal olarak ifade edilmesine rağmen, ısıl duyum diğer fizyolojik duyumlar gibi niteliksel olarak değerlendirilir. Isıl çevrenin bir gurup tarafından fizyolojik değerlendirilmesini sayısallastırmak amacıyla PMV Tablo 1 de verilen, -3 ile +3 arasında değişen yedi noktalı ASHRAE skalası kullanılır. Deneysel bilgilerden, PMV indeksinin ortam sıcaklığına metabolizma hızına ve vücutta üretilen ısı ile, vücut ile çevre arasındaki ısı transferi arasındaki fark olarak tanımlanan yüke göre değisimini veren bir esitlik üretilmis, bu esitlikte analitik ısıl konfor denkleminden elde edilen yük yerine konularak, PMV indeksinin analitik ısıl konfor denkleminde (Fanger Denklemi) yer alan tüm parametrelere (kuru termometre sıcaklığı, hava hızı, hava nemi, ortalama ısınım sıcaklığı, aktivite, metabolizma hızı) bağlılığı analitik olarak ifade edilmistir. Bu esitliğe göre Fanger tarafından yapılmıs parametrik çalısmanın tablo halindeki sonuçlan EK 1 deki Tablo 3 de verilmistir. Tablo 2 de verilen konfor sıcaklığına ve diğer ısıl çevre parametrelerine göre, bir konferans salonu için EK 1 e göre bulunan PMV indeksinde her iki seçenek için de PMV sıfıra yakın bir değerdir. Salondakilerin tümü için her iki parametre gurubunun nötral bölgede kaldığı söylenebilir 2. PPD- Tahmini Ortalama Memnuniyetsizlik Oranı Ortalama Isıl Duyum İndeksi (PMV), belirli bir ısıl çevrenin içinde yasayan insanların tamamı tarafından fizyolojik değerlendirmesinin ölçütüdür. Bu ortalama değere bakarak, söz konusu ortamdaki insanların hangi oranda bu ortamı ısıl çevre açısından konforlu bulduklarını veya bulmadıklarını tahmin etmek mümkün değildir. İnsanlar birbirlerinden farklıdır ve aynı çevreyi farklı olarak algılayabilirler. Bir ortamda yasayan insanlar içerisinde ortamı ısıl açıdan konforlu bulmayanların yüzdesi Isıl Memnuniyetsizlik Yüzdesi (PPD) olarak adlandırılır. Tablo-1 ASHRAE ISIL KONFOR SKALASI + 3 Çok Sıcak Hot + 2 Sıcak Warm + 1 Hafif Sıcak Slighly Warm 0 Nötr Neutral - 1 Hafif Soğuk Slighly Cool - 2 Soğuk Cool - 3 Çok Soğuk Very Cool Tablo-2 Bir Konferans Salonu Örneğinde PMV Seçenekler Konfor Sıcaklığı Aktivite Hava Hızı Giysi Direnci Konfor Sıcaklığı Aktivite Hava Hızı Giysi Direnci : 23,9 o C : 1 met : 0,2 m/s : clo : 26,9 o C : 1 met : 0,2 m/s : 0,5 clo PMV (EK 1- Tablo 3 den) 0,02 0,02

Ortalama Hava Hızı (m/s) TEKNİK BÜLTEN Sayfa 46 Soğuk Konfor Grafik 1- PMV ve PPD İlişkisi ve Isıl Konfor Bölgesi Türbülans Oranı (%) %0 Oda Sıcaklığı ( o C) Grafik 2- Oda Sıcaklığı, Ortalama Hava Hızı ve Türbülans Oranı arasındaki ilişki Sıcak Eylül 2011 - Sayı 33 PMV, PPD ve DR Arasındaki İlişkiler ve Isıl Konfor PMV ve PPD değerleri arasında sabit bir ilişki vardır. Fanger, probit analiz yöntemini kullanarak 3, Ortalama Isıl Duyum İndeksi ile Isıl Memnuniyetsizlik Yüzdesi arasındaki ilişkiyi deneysel verilere bağlı olarak incelemis ve grafik olarak (Sekil ifade etmistir (Grafik 1). Ortalama Isıl Duyum İndeksi nin ısıl konforun analitik teorisi ile ısıl parametlere göre tahminini veren eşitlik ve bu grafik kullanılarak Isıl Tatminsizlik Yüzdesinin bulunması mümkündür. Grafik 1 deki eğri PMV de ekseninde 0 noktasına göre simetriktir. Yapılan araştırmalara göre insanlar soğuğu sıcaktan daha hızlı algılar. Buna göre bu eğrinin tam simetrik olmaması gerekir. Ancak bu dikkate alınmaz. ASHRAE 55 Standartı, -0,5< PMV< +0,5 koşulunu getirmiştir. Buna göre bir ortamda en az %5 lik bir grubun ısıl açıdan tatmin olmadığı görülmektedir. Grafik 1 den görüleceği üzere bu limit en fazla %10 luk bir memnuniyetsizliğe izin verir. Dolayısıyla PMV değeri önerilen -0,5 ile +0,5 arasında olduğu zaman PPD %10 dan daha düşük olur. Bu noktada ısıl konfor koşullarını sağlayacak hava hızı NEN-EN-ISO 7730 standartına göre belirlenir. Bu standart DR değerini en yüksek %15 olarak önerir. Hava hızının türbülans yoğunluğunun, DR nin değerini hesaplayacak şekilde ölçülmesi zorunludur. Türbülans yoğunluğu ölçülen ortalama hava hızı ile ilişkili gerçek hava hızının bant genişliğidir. İzin verilen ortalama hava hızı Grafik 2 deki hava sıcaklığı ve türbülans yoğunluğuna göre belirlenir. Temel varsayım odada bulunanların %15 inin rahatsız olabileceği kabulüne dayanır. Örneğin, 25ºC sıcaklığında ve %10 türbülans yoğunluğundaki bir odada Grafik 1 e göre izin verilen hava hızı 0,28 m/s; %20 türbülans yoğunluğunda 0,23 m/s; %40 türbülans yoğunluğunda 0,18 m/s ve %60 türbülans yoğunluğunda 0,16 m/s dir (Grafik 2). STANDARTLAR ve TESTLER İklim laboratuvar testleri standartlara göre gerçekleştirilir. Bu testlerde hava hızı sensörlerinin tepki süresi ve doğruluğunun DIN-EN-ISO 7726 standartına uygun olması esastır. Kış mevsimi (ısıtma) ve yaz mevsimi (soğutma) için özel koşullar ISO 7730 un D paragrafında tanımlanmıştır. Bu koşullarda odada bulunanların %80 inden fazlasının iç ortam hava koşullarından memnun kalacağı kabul edilir. Kullanılan bölgede (occupied zone) uygun hava besleme dağıtıcıları (difüzör) seçilirse hava hızı ve sıcaklık dağılımı standartlara uygun olacaktır. Özel HVAC yerleştirmeleri Barcol-Air ın laboratuvarlarında test edilebilir. Bu test sırasında eğer gerekiyorsa tasarım kontrol edilir ve standartlara uygun hale getirilir. Yukardaki standartlardaki ısıl iç ortam değerler kesin olarak sağlanır. -------------------------------------------- (1) Tahmin Edilen Ortalama Seçim indeksi olarak çevrilebilecek Predicted Mean Vote kavramı Prof. Dr. Macit TOKSOY tarafından, daha anlaşılabilir olması amacıyla Ortalama Isıl Duyum olarak tanımlanmıştır. Bu yazıda bu tanım kullanılacaktır. (2) Toksoy, agy (3) Toksoy, agy Kaynakça Air distribution: System Descriptions, barcolair.com Toksoy, Macit, Prof. Dr. Isıl Konfor, 1. Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongre Bildirileri içinde, İzmir, 1993

TEKNİK BÜLTEN Sayfa 7 EK 1- Tablo 3- ORTALAMA ISIL DUYUM (PMV)

TEKNİK BÜLTEN Sayfa 48 Eylül 2011 - Sayı 33 HAVA DAĞITIMI KONUSUNDA UZMAN Barcol-Air mükemmel iç ortam hava koşullandırması gerçekleştirme, geliştirme ve tasarlamada uzmanlaşmıştır. Müşterinin ve mimarın talepleri ile tamamen uyum içindedir. Küçük ya da büyük projelerde, standart ya da özel durumlarda, tek bir üründen sistem montajına kadar tasarım ve laboratuar testleri ISO standartlarına göre yapılır. Barcol-Air in amacı konforun ent üst düzeyinde iç ortam hava koşullandırması yaratmaktır. Barcol-Air ticari binalarda ortamı kontrol etmek üzere sistem ve ürünler geliştirir ve tasarlarken, her zaman, minimum enerji ile en iyi konforu elde etmeyi hedefler. Barcol-Air teknik bilgisi ve mükemmel geniş ürün sunumu ile kendi ülkesinde lider markadır, uluslararası alanda da varlığını ortaya koymuştur. Barcol Air adı ısıl konfor ve kalite ile eş anlamlıdır. One Source-One Responsibility (Tek Kaynak-Tek Sorumluluk) kavramı tam ürün ve sistem katalogları, know-how, servis ve deneyim ile birleşir. Tüm parçalar mükemmel çalışmayı garanti edecek şekilde komple bütünleşik sistemler oluşturmak için tasarlanır. Barcol-Air yüksek kaliteli Barber Colman hava dağıtım ürünlerinin ve sistemlerinin üreticisi ve sağlayıcısıdır. Bu nedenle tüm talepler kısa sürede karşılanabilir. HC Barcol-Air sahip olduğu ArGe Bölümü ve laboratuarlar ile tüm ürünlerini en iyi konfor çözümleri sağlayacak şekilde tasarlar, geliştirir, test eder ve üretir. HC Barcol-Air hava koşullandırma uygulamalarında, eğer proje özel tasarım gerektiriyorsa, mümkün olan en iyi çözümü sağlayabilmek için kapsamlı know-how kullanır ve kontrol, soğuk tavan ve servis gibi şirketin diğer ürün ve hizmet grupları ile birlikte çalışır. HC Barcol-Air iş ortaklığı ilkelerine uygun olarak projenin ilk aşamalarından itibaren, mümkün olan en iyi tasarımın yapılabilmesi için tüm deneyim ve know-how larını kullanır. Müşteri, danışman ve yüklenicilere, satış mühendisleri, Ar-Ge ve Labortuvar bölümleri tarafından tam ve sürekli teknik destek sağlanır.