HAVZA MESLEK YÜKSEKOKULU İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ PROGRAMI. İSG208-Etiketleme ve İşaretleme. Öğr. Gör. Halil YAMAK

Benzer belgeler
KANSEROJEN VEYA MUTAJEN MADDELERLE ÇALIŞMALARDA SAĞLIK VE GÜVENLİK ÖNLEMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK

Biyosidal Ürün Etiketlerinin İncelenmesi

SAĞLIK VE GÜVENLİK İŞARETLERİ YÖNETMELİĞİ BÖLÜMLERİ

ZAMANKİ GİBİ, LÜTFEN ETİKETİ OKUYUN. VERİLEN TALİMATLARA UYUN.

CLP. AB nin Sınıflandırma Etiketleme ve Ambalajlama Tüzügü

TEHLİKELİ MADDELERİN VE MÜSTAHZARLARIN SINIFLANDIRILMASI, AMBALAJLANMASI VE ETİKETLENMESİ HAKKINDA YÖNETMELİK

Resmi Gazete Tarihi: Resmi Gazete Sayısı: 25325

Resmi Gazete Tarihi: Resmi Gazete Sayısı: 25325

Kimyasal Maddeler. Tehlikeli Kimyasal Maddeler. Patlayıcı, alevlenebilir, kanserojen, tahriş edici v.b gibi maddeler

SAĞLIK VE GÜVENLiK İŞARETLERİ

BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

1272/2008/EC Sayılı Kimyasalların Sınıflandırılması, Etiketlenmesi ve Ambalajlanması (CLP) Tüzüğü

Kozmetik ve Temizlik Ürünleri Sanayicileri Derneği KTSD. SEA Yönetmeliği Çalışma Grubu Bilgilendirme Sunumu

Kaynak: Forum Media Yayıncılık; İş Sağlığı ve Güvenliği için Eğitim Seti

Tehlikeli Maddelerin İşyerlerinde Kullanımında Çalışanların Sağlığının ve Güvenliğinin Korunması

Tehlikeli Maddeler ve Kimyasallarla Çalışma

KELİ MADDELER VE MÜSTAHZARLARA

CLP Tüzüğü. 22 ġubat 2011 ĠSTANBUL. Ayşe ÖĞÜNÇ DALGIÇ. REACH CLP Ġstanbul Bölgesel Temas Noktası KOSGEB ĠSTANBUL ĠKĠTELLĠ HĠZMET MERKEZĠ MÜDÜRLÜĞÜ

ÇEV 455 Tehlikeli Atık Yönetimi. Tehlikeli Kabul Edilen Atıkların Özellikleri Atık Yönetimi Yönetmeliği EK-III A

Kamunun Bilgilendirilmesi Rehber Dokümanı

: Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık Ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik

SAĞLIK VE GÜVENLİK İŞARETLERİ YÖNETMELİĞİ EK-1

MADDELERİN VE KARIŞIMLARIN SINIFLANDIRILMASI, ETİKETLENMESİ VE AMBALAJLANMASI YÖNETMELİĞİ. Şeref YILMAZ Şube Müdürü

Ġş Güvenliği ve Mühendislik Etiği -4-

EYLÜL 2013 MEVZUAT BÜLTENĠ. Çevre & ĠĢ Güvenliği

EĞĠTĠM NOTLARI DETAM YAYINLARI

BORU VE KAPLAR ÜZERİNDEKİ İŞARETLER İLE İLGİLİ ASGARİ GEREKLER

Sağlık ve Güvenlik İşleri

Biyosidal Ürünlerde İş Sağlığı ve Güvenliği

Yrd.Doç.Dr. Ömer Faruk Usluoğulları İnşaat Mühendisliği Bölümü

Etiketi Okuyun! Evdeki Deterjan ve Temizlik Ürünlerinin Güvenli Kullanımı Hakkında Bilmeniz Gerekenler

AB nde REACH ve CLP uygulamaları Fırsatlar? Tehditler?

Sağlık Bakanlığı ndan

AB CUSTOMS AGENCY ACADEMY

6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu

ÇALIŞANLARIN PATLAYICI ORTAMLARIN TEHLİKELERİNDEN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK

TEHLİKELİ MADDE YÖNETİM PROSEDÜRÜ. KOD:STK.PR.02 Y. Tarihi: Sayfa No: 5/5 Rev. T.: Rev. No: 01

ÇALIŞANLARIN GÜRÜLTÜ İLE İLGİLİ RİSKLERDEN KORUNMALARINA DAİR YÖNETMELİK

TEHLİKELİ MADDELER VE MÜSTAHZARLARA İLİŞKİN GÜVENLİK BİLGİ FORMLARININ HAZIRLANMASI VE DAĞITILMASI HAKKINDA YÖNETMELİK

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU MSDS

Yapıştırıcıların yeni tehlike sınıflandırması. AB'de CLP uygulaması

Resmî Gazete Sayı : YÖNETMELİK Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından:

PATLAYICI ORTAMLARIN TEHLİKELERİNDEN ÇALIŞANLARIN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK (*) BİRİNCİ BÖLÜM

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU

GÜRÜLTÜ YÖNETMELİĞİ TASLAĞI

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETİM SİSTEMİNDE DÖKÜMANTASYON

Kapsam MADDE 2 (1) Bu Yönetmelik hükümleri 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamındaki tüm işyerlerinde uygulanır.

Korunması Hakkında Yönetmelik. (26 Aralık 2003 tarih ve sayılı Resmi Gazete) BİRİNCİ BÖLÜM

TÜRK GIDA KODEKSİ GIDA İLE TEMAS EDEN AKTİF VE AKILLI MADDE VE MALZEMELER TEBLİĞİ (TEBLİĞ NO: 2017/Taslak)

Yönetmelikler. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından: Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Çalışanların Korunması Hakkında Yönetmelik

19 MART 2014 ANTALYA. HAYDAR HAZER Kimyager

GHS Küresel Uyumlaştırılmış Sistem

PATLAYICI ORTAMLARIN TEHLİKELERİNDEN ÇALIŞANLARIN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK


İşveren ve çalışanların görev, yetki, sorumluluk, hak ve yükümlülüklerini düzenlemektir

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU

TÜKETİCİNİN SATIN ALACAĞI AYAKKABILARIN TEMEL UNSURLARININ YAPIMINDA KULLANILAN MALZEMELERİN ETİKETLENMESİNE DAİR YÖNETMELİK TASLAĞI

1 1: LOJİSTİK KAVRAMI...

ÇALIŞANLARIN GÜRÜLTÜ İLE İLGİLİ RİSKLERDEN KORUNMALARINA DAİR YÖNETMELİK. Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi/Sayısı: /

XXVI. Kanserojen veya Mutajen Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve. Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik. iş SAĞLIĞI VE GÜVENLiĞi MEVZUATI

«İş Güvenliğine Dair Herşey»

DESTEKEGE OSGB İş Sağlığı ve Güvenliği Bilgilendirme Kitapçığı

GÜVENLİK BİLGİ FORMU

X X İl Milli Eğitim Müdürlüğü Toplum Sağlığı Merkezleri X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X. X X X X X X Okul/Kurum Müdürlükleri


ÇALIŞANLARIN PATLAYICI ORTAMLARIN TEHLİKELERİNDEN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK

Yeni Tüzük REACH GİRİŞ. Pedro Guerra

Kapsam MADDE 2 (1) Bu Yönetmelik hükümleri 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamındaki tüm işyerlerinde uygulanır.

BÜYÜK ENDÜSTRİYEL KAZALARIN KONTROLÜ HAKKINDA YÖNETMELİK VE UYGULAMALARI

İşçi ve İşveren Tanımları

YÖNETMELİK KİMYASALLARIN ENVANTERİ VE KONTROLÜ HAKKINDA YÖNETMELİK BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Çalışanların Korunması Hakkında Yönetmelik

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ TEMEL EĞİTİMİ SIKÇA SORULAN SORULAR. 1 İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitiminin Temel Amacı Nedir? CEVAP:

VIII. Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik. iş SAĞLIĞI VE GÜVENLiĞi MEVZUATI

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ANABİLİM DALI TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERS İÇERİKLERİ. Dersin Adı Kod Yarıyıl T+U AKTS. Dersin Adı Kod Yarıyıl T+U AKTS

Vaatler kağıt üzerinde kalmasın, kaliteli hizmet alayım diyorsanız, İş güvenliği uzmanınız ve işyeri hekiminiz işyerinize gelsin istiyorsanız.

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU (MGBF)

Kitap Temini için: DİNÇ OFSET Matbaacılık San. Tic. Ltd. Şti İÇİNDEKİLER

KANSEROJEN VEYA MUTAJEN MADDELERLE ÇALIŞMALARDA SAĞLIK VE GÜVENLİK ÖNLEMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK

Acil Durum, Yangınla Mücadele ve İlkyardım. Mümkün. Orta. TEHLİKEYE MARUZ KALANLAR KİŞİLER VE BÖLÜMLER: İşyerinde çalışan personel, ziyaretçiler

KANSEROJEN VEYA MUTAJEN MADDELERLE ÇALIġMALARDA SAĞLIK VE GÜVENLĠK ÖNLEMLERĠ HAKKINDA YÖNETMELĠK TASLAĞI

KİMYASALLARIN ENVANTERİ VE KONTROLÜ HAKKINDA YÖNETMELİK ( TARİH VE SAYILI RESMİ GAZETEDEKİ DEĞİŞİKLİK İLE BİRLİKTE) (23.

KANSEROJEN VEYA MUTAJEN MADDELERLE ÇALIŞMALARDA SAĞLIK VE GÜVENLİK ÖNLEMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK

GİRİŞ, UYARI İŞARET VE LEVHALARIN ÖNEMİ

6 Ağustos 2013 SALI Resmî Gazete Sayı : 28730

TEHLİKELİ KİMYASAL MADDELERİN OLUŞTURDUĞU RİSKLER İÇİN GENEL ve ÖZEL ÖNLEME YÖNTEMLERİ

Çalışma Ortamı Gözetiminin Tanımı

KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM KULLANIMI (Kişisel Koruyucu Ekipmanlar)

YÖNETMELİK KİMYASALLARIN ENVANTERİ VE KONTROLÜ HAKKINDA YÖNETMELİK BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik. iş SAĞLIĞI VE GÜVENLiĞi MEVZUATI

Öğr. Gör. Halil YAMAK

RİSK DEĞERLENDİRME YAKLAŞIMI VE YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ PROSEDÜRÜ

Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik

İŞARET LEVHALARI TALİMATI

HAZİRAN 2013 MEVZUAT BÜLTENİ. Çevre & İş Güvenliği

RİSK DEĞERLENDİRMESİ ve ÇALIŞANLARIN İSG EĞİTİMLERİ. Ali Kaan ÇOKTU

GÜVENLİK BİLGİ FORMU

EK 4 AVRUPA BĐRLĐĞĐ MÜKTESEBATININ ÜSTLENĐLMESĐNE ĐLĐŞKĐN TÜRKĐYE ULUSAL PROGRAMI KAPSAMINDA TEMĐZ (SÜRDÜRÜLEBĐLĐR) ÜRETĐM ĐLE ĐLGĐLĐ UYUM ÇALIŞMALARI

02 Ağustos 2013 Resmi Gazete Sayı :28726 AKTİF MADDE İÇERMEYEN BİYOSİDAL ÜRÜNLER TEBLİĞİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Transkript:

HAVZA MESLEK YÜKSEKOKULU İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ PROGRAMI İSG208-Etiketleme ve İşaretleme Öğr. Gör. Halil YAMAK

Etiketleme ve İşaretlemenin Gerekliliği ve Önemi İSG208-Etiketleme ve İşaretleme Hafta-2

KONU BAŞLIKLARI Giriş Etiket ve İşaretleme Nedir? İlgili Yasal Düzenlemeler CLP Nedir? GHS Nedir? Tehlikeli Madde ve Müstahzarların Etiketlenmesinde Kullanılacak Tehlike Sembol ve İşaretleri

Giriş Doğal hâlde bulunan, üretilen, herhangi bir işlem sırasında kullanılan veya atıklar da dâhil olmak üzere ortaya çıkan, bizzat üretilmiş olup olmadığına ve piyasaya arz olunup olunmadığına bakılmaksızın her türlü element, bileşik veya karışımlar olarak tanımlanan kimyasal maddelerle çalışanların, bu maddelere maruziyetini önlemek, bunun mümkün olmadığı hâllerde en aza indirmek ve çalışanların bu maddelerin tehlikelerinden korunması için gerekli tüm önlemler, işveren tarafından alınmak zorundadır. Alınması zorunlu olan bu önlemlerden biri de uygun ve yeterli etiketleme ve işaretleme yapılmasıdır. Uygun şekilde yapılmış etiketleme ve işaretlemeler çalışma ortamından kaynaklanan olumsuzluklardan hem çalışanların hem işletmede görev yapan alt sözleşmeci çalışanlarının hem de ziyaretçilerin ve stajyerlerin korunmalarını sağlayacaktır.

Etiket ve İşaretleme Nedir? Bugün için dünyada bulunan 5 milyon civarındaki kimyasal maddenin, yaklaşık yüz bini tehlikeli olarak kabul edilmektedir. Söz konusu bu kimyasal maddeler tehlikeli olsun veya olmasın günlük yaşamımızda evlerde veya iş yerlerinde her gün karşımıza çıkmaktadır. Çamaşır ve bulaşık deterjanları, kişisel bakım ürünleri, temizlik ürünleri vb. Bu ürünlerin kullanım talimatlarına ve etiketlerde belirtilen uyarılara uyulmadan kullanılması hâlinde, iş kazaları ve meslek hastalıklarının yaşanması kaçınılmazdır. Bu nedenle insanların ev ve iş hayatında kullandıkları kimyasalların fiziksel ve kimyasal özellikleri, insan sağlığı üzerine etkileri ve korunma yolları, yangın, depolama, saklama ve kaza durumunda alınacak önlemler, çevrenin korunması gibi bilgileri bilme hakları vardır.

Etiket ve İşaretleme Nedir? Kimyasal madde ambalajları üzerindeki etiketler bu kimyasal maddeyi üreten, depolayan, taşıyan, satan ve kullananlar için önemli bir bilgi kaynağıdır. Etiketler her zaman ambalajların üzerinde bulunmalı ve etikette belirtilen madde ile kabın içindeki kimyasal maddeler aynı olmalıdır. Kimyasal maddelerin özelliğini (kimyasal formülü, kimyasal ve ticari isimleri, fiziksel özellikleri ) açıkça belirtecek şekilde etiketlenmesi, tehlikeli kimyasalların etiketlerinde ayrıca zararlı, zehirli, patlayıcı vb. özelliğini belirten sembolün, güvenlik ve risk numarasının bulunması gerekir.

Etiket ve İşaretleme Nedir? Bu amaca hizmet etmek üzere, kimyasallar için hazırlanan etiketler, işaretler ve Malzeme Güvenlik Bilgi Formları önemli iletişim araçlarıdır. Etiket ve Malzeme Güvenlik Bilgi Formları kimyasallardan etkilenme durumunda çevre ve insan sağlığının olumsuz etkilerden korunmasında ve bu olumsuz etkilerin kontrol altına alınmasında gerekli alt yapıyı oluşturmaktadır.

Etiket ve İşaretleme Nedir? İş yerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin önceden belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilmesi, zamanında ve doğru olarak değerlendirilmesi ve derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin tespit edilmesi amacıyla, yapılması gerekli risk değerlendirmesi çalışmalarının yapılabilmesi ve önleyici faaliyetlerin doğru ve zamanında gerçekleştirilebilmesi için tüm çalışanların doğru bilgiye ulaşma ihtiyaçları vardır. Bu amaçla tehlikeli kimyasal madde üreticisinde başlayarak ithalatçı, toptancı, perakendecinin içinde olduğu ve son kullanıcıya kadar uzanan bir zincir kurularak bu bilgilerin yazılı olarak aktarılması esastır.

Etiket ve İşaretleme Nedir? Dünya iş kazası ve meslek hastalıkları istatistiklerine bakıldığında Türkiye nin hiç arzu etmediğimiz bir konumda olduğu bilinen bir gerçektir. İçinde bulunduğumuz bu üzücü durumdan kurtulmak için yapılacak çalışmalarda işaretleme ve etiketlemenin ne kadar önemli olduğu unutulmamalıdır. Açık olarak ve genellikle meşrubat ve su şişelerine doldurularak satışı yapılan çeşitli solvent ve deterjanların doğru ve uygun şekilde etiketlenmemesi sonucu meydana gelen ev ve iş kazalarını da dikkate aldığımızda konunun önemi bir kez daha ortaya çıkmaktadır.

Etiket ve İşaretleme Nedir? Resim, tüm yazıların kökenidir. Eğer bir resim mesaj iletiyorsa yazı işlevine de sahip demektir. Bugün tüm dünyada havaalanları, spor sahaları, fuar ve sergi alanları, oteller, kamuya açık yerler ve yapılar herhangi bir dile bağlı olmaksızın resim ve yazılar çok sık kullanılmaktadır. Yani bir çeşit işaretleme ve etiketleme yapılmaktadır. Bu konuyu tarihsel olarak inceleyecek olursak, ilk kez resim belgeleme ile yazı yazan topluluklar Hititler ve Mısırlılar olmuştur. Hititler çivi yazısı ile Mısırlılar da hiyeroglif yazısı ile yazışma, işaretleme ve etiketleme tekniklerini geliştirmişlerdir.

Etiket ve İşaretleme Nedir? İşaretleme ve etiketlemede amaç, belirlenen mesaj ve/veya bilginin hedef kişi veya kişilere iletilmesi ve bu sayede insan sağlığı ve çevre üzerinde oluşabilecek zararların önlenmesinin, kontrolünün ve takibinin sağlanmasıdır. Etiket: Fransızca etiquette sözcüğünden dilimize girmiştir. İngilizcedeki karşılığı label kelimesidir. Türk Dil Kurumuna göre; Bir malın tür, miktar, fiyat vb. nitelikleri veya defter, kitap vb. şeylerin kime ait olduğunu belirtmek için üzerine konulan küçük kâğıt, Toplum içindeki davranışlarda izlenecek yol olarak tanımlanmaktadır.

Etiket ve İşaretleme Nedir? Su ürünleri sözlüğünde ise etiket ; Üretilen maddeleri tanıtıcı her türlü yazılı veya basılı bilgi, marka, damga ve işaretleri içeren, ürünlerle birlikte sunulan veya ambalajında basılı bulunan tanıtım bildirimi olarak tanımlanmıştır. İktisat Terimleri sözlüğündeki tanım ise; bir malın tür, miktar, fiyat gibi niteliklerini belirten küçük kâğıt parçası şeklindedir. Etiket; üretici, satıcı ve kullanıcı arasında bir iletişim aracıdır ve sektörlere göre değişiklik göstermektedir. Etiketlerden stok kontrolü, satış miktarı ve fiyat takibi gibi konularda da yararlanılmaktadır.

MEVZUAT Piyasaya arz edilen tehlikeli maddelerin ve müstahzarların insan sağlığı ve çevre üzerinde yaratabilecekleri olumsuz etkilere karşı etkin kontrolünü ve verimli gözetimini sağlamak üzere sınıflandırılmasına, etiketlenmesine ve ambalajlanmasına ilişkin idari ve teknik usul ve esasları düzenleyen 26 Aralık 2008 tarih ve 27092 sayılı Tehlikeli Maddelerin Ve Müstahzarların Sınıflandırılması, Ambalajlanması Ve Etiketlenmesi Hakkında Yönetmelik temel doküman olarak kabul edilebilir. Bu yönetmelikte tehlikeli maddelerin etiketlenmesinde dikkat edilmesi gereken hususlar detaylı olarak açıklanmıştır.

MEVZUAT Tehlikeli maddeler, ambalajlarının üzerinde yer alacak etikette aşağıdaki bilgiler, açık, okunabilir ve silinemez şekilde yer almadıkça piyasaya arz edilemez: Maddenin adı, o maddeye tahsis edilen şekilde olmalıdır. Eğer tahsis edilen şekilde değilse, uluslararası düzeyde kabul edilmiş adı verilir. Maddenin piyasaya arzından sorumlu üretici, ithalatçı ya da dağıtıcının adı, telefon numarası ve tam adresi yer alır. Tehlike sembolleri ve varsa tehlike işareti yer alır. Tehlike sembollerinin tasarımı ve tehlike işaretinin metni yönetmeliğe uygun olmalıdır. Tehlike sembolleri, turuncu zemin üzerine siyah baskı ile verilir.

MEVZUAT Yönetmelikte henüz yer almayan tehlikeli maddeler için tehlike sembolleri ve tehlike işaretleri, Yönetmeliğin ekinde verilen hükümlerine göre belirlenir. Maddeye birden fazla tehlike sembolü verildiğinde: 1. Yönetmelikte aksi belirtilmiyorsa, T sembolünü gösterme zorunluluğunun bulunduğu durumlarda, C sembolünü ve X sembolünü kullanma zorunluluğu yoktur. 2. C sembolünü gösterme zorunluluğunun bulunduğu durumlarda, X sembolünü kullanma zorunluluğu yoktur. 3. E sembolünü gösterme zorunluluğunun bulunduğu durumlarda, F sembolünü ve O sembolünü kullanma zorunluluğu yoktur.

MEVZUAT Ambalajın içeriği 125 ml den fazla değilse, tahriş edici, kolay alevlenir, alevlenir ve oksitleyici maddeler için R ibareleri ve S ibarelerinin kullanılması gerekmez. Bu durum, aynı hacimdeki ve halka perakende satışı yapılmayan zararlı maddeler için de geçerlidir. Toksik değildir, zararsızdır, kirletici değildir, ekolojiktir gibi ifadeler, bu Yönetmelik kapsamındaki herhangi bir tehlikeli maddenin ambalajı veya etiketi üzerinde yer almaz. İnsan sağlığına ve güvenliğine ilişkin gerekli bütün bilgiler ve gerekli hâllerde tamamlayıcı nitelikte bilgiler de etiket üzerinde yer alır.

MEVZUAT Etiketin rengi ve görünümü, tehlike sembolleri ile üzerinde yer aldığı fon, açık olarak fark edilecek şekilde olur. Etikette bulunması gerekli bilgiler, fondan açıkça göze çarpacak ve kolaylıkla okunabilecek büyüklükte ve aralıkta yazılır. Etikette bulunması gereken sembol, etiketin en az onda birini kaplamalı ve 1 cm 2 den küçük olamaz. Bu arada, iki veya daha çok maddeden oluşan karışım veya çözeltilerin müstahzar olarak tanımlandığı unutulmamalıdır.

MEVZUAT Yönetmelikte belirtilen hususları özetleyecek olursak; etiket üzerindeki bilgiler açık, net, anlaşılabilir, okunabilir ve silinmez şekilde olmalıdır. Etiket üzerinde maddenin piyasaya arzından sorumlu üretici, ithalatçı ya da dağıtıcının adı, telefon numarası ve tam adresi ile tehlike sembolleri ve insan sağlığı ile ilgili sağlık ve güvenlik bilgileri bulunmalıdır. Etiketleme, reklam amacıyla kullanılmamalıdır. Etiketler, madde veya karışımı içeren ambalajın bir veya daha fazla yüzeyine sağlam bir biçimde yapıştırılmalıdır. Ambalaj normal konulduğunda etiketler yatay olarak okunur olmalıdır. Etiket, ürünün piyasaya sürüldüğü ülkenin resmi dilinde yazılmalıdır.

Tehlikeli Madde ve Müstahzarların Etiketlenmesinde Kullanılacak Tehlike Sembol ve İşaretleri

Tehlikeli Madde ve Müstahzarların Etiketlenmesinde Kullanılacak Tehlike Sembol ve İşaretleri

Tehlikeli Madde ve Müstahzarların Etiketlenmesinde Kullanılacak Tehlike Sembol ve İşaretleri

Tehlikeli Madde ve Müstahzarların Etiketlenmesinde Kullanılacak Tehlike Sembol ve İşaretleri

Tehlikeli Madde ve Müstahzarların Etiketlenmesinde Kullanılacak Tehlike Sembol ve İşaretleri

Bu tehlike sembol ve işaretlerine ilave olarak özel risklerin doğasını belirten R harfinden oluşan risk ibareleri ile tavsiye edilen güvenlik önlemlerini belirten S harfinden oluşan güvenlik ibareleri kullanılır. Tehlikeli Kimyasal Maddelerin ve Karışımların Sınıflandırılması, Etiketlenmesi ve Ambalajlanmasına ilişkin EC/1272/2008 sayılı Avrupa Parlementosu ve Konseyi Kararı, 30 Aralık 2008 tarihinde yayımlanmış ve 20 Ocak 2009 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Madde ve karışımların sınıflandırma, etiketleme ve paketlemesi hakkındaki Avrupa Birliğinin (CLP) Tüzüğü, Birleşmiş Milletler in sınıflandırma ve etiketlemedeki Küresel Uyumlaştırma Sistemi (GHS) kriterlerine uygun olarak hazırlanmıştır. Yürürlüğe giren CLP Tüzüğü kapsamında; maddeler için 1 Aralık 2010 tarihine kadar, karışımlar için ise 1 Haziran 2015 tarihine kadar geçiş süresi verilmiştir.

CLP NEDİR? Maddelerin ve Karışımların Sınıflandırılması, Etiketlenmesi ve Ambalajlanmasına ilişkin EC/1272/2008 sayılı AB Tüzüğü nün İngilizce adının kısaltmasıdır. Bu düzenlemenin amacı insan ve çevre sağlığının tam olarak korunması, maddelerin, karışımların ve eşyaların serbest hareketinin sağlanmasıdır. (EU Regulation on Classification, Labelling and Packaging of Substances and Mixtures) AB üyesi ülkelerde faaliyet gösteren, kimyasal madde ve karışım üreten veya ithal eden firmaların, söz konusu madde ve karışımları CLP Tüzüğü usul ve esaslarına göre sınıflandırma, etiketleme ve ambalajlama yükümlülüğü vardır.

GHS NEDİR? GHS, kimyasalların sınıflandırılması ve etiketlenmesi için Global Uyumlaştırma Sistemi dir. Sınıflandırma kriterleri, etiketleme kuralları ve Güvenlik Bilgi Formları nın hazırlanmasına yönelik rehberlerin uyumlaştırılması yoluyla tehlikeli kimyasalların fiziksel, çevre, sağlık ve güvenlik bilgilerinin global seviyede harmonizasyonu için bir temel teşkil eder. GHS, aynı kimyasal için dünya çapında farklı fiziksel, sağlık ve çevresel tehlike bilgilerinin oluşturulmasının önlenmesi amacıyla Birleşmiş Milletler (BM) düzeyinde geliştirilmiştir. Bir diğer amacı da ticareti kolaylaştırmaktır. GHS nin kanunen bir bağlayıcılığı yoktur.

İşaret, anlam yükletilen şey, anlamlı iz, el yüz hareketleri ile gösterme ya da bir şeyi bir vasıta ile göstererek bildirme olarak tanımlanır. Diğer bir deyişle insanlar arasında görüşmeyi ve anlaşmayı sağlayan sembollere işaret denilir. Endüstride, işaretleme ve etiketlemede amaç; olası kaza ve meslek hastalıklarının önlenmesini sağlamak için çalışanları uyarmak ve kullanılan kimyasal maddeler ve ekipmanlar hakkında bilgilendirmektir. Bu amaçla 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu na dayanılarak Sağlık ve Güvenlik İşaretleri Yönetmeliği yayınlanmış ve bu kanun kapsamına giren tüm iş yerlerinde uygulanması zorunlu kılınmıştır.

Sağlık ve Güvenlik İşaretleri Yönetmeliğinde Sağlık ve Güvenlik İşaretleri; özel bir nesne, faaliyet veya durumu işaret eden levha, renk, sesli veya ışıklı sinyal sözlü iletişim ya da el-kol işareti yoluyla iş sağlığı ve güvenliği hakkında bilgi ya da talimat veren veya tehlikelere karşı uyaran işaretler olarak tanımlanmıştır. Bu durumu tanımlayan veya özel bir davranışa sevk eden ve bir işaret levhası veya ışıklandırılmış yüzey üzerinde kullanılan şekiller de sembol veya piktogram olarak tanımlanmıştır.

İşveren 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu gereğince iş yerinde gerçekleştirilen risk değerlendirmesi sonuçlarına göre; iş yerindeki risklerin ortadan kaldırılamadığı veya toplu korumaya yönelik teknikler veya işin organizasyonunda kullanılan önlem, yöntem veya süreçlerle yeterince azaltılamadığı durumlarda, iş yerlerinde sağlık ve güvenlik işaretlerini bulundurur ve uygun yerlerde kullanılmasını sağlar. Bu maksatla işaretlerin anlamları ve bu işaretlerin gerektirdiği davranış biçimleri hakkında, çalışanların eğitim almasını sağlamakla da yükümlüdür.

Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği konularını düzenleyen yönetmelikler de işaretleme ve etiketlemenin önemi ve gerekliliğini vurgulayan birçok hüküm bulunmaktadır ki bunlardan bazıları aşağıda verilmiştir. İşveren; kanserojen veya mutajen maddelere maruz kalınan veya maruz kalma riski bulunan yerleri, uygun ikaz levhaları ve güvenlik işaretleri ile belirler. Bu yerlerde sigara kullanılmasının ve yeme, içmenin yasak olduğunu belirten ikaz levhalarını bulundurur. Kanserojen veya mutajen maddelerin güvenli şekilde depolanması, taşınması veya işlem görmesi için bu maddelerin açıkça ve görünür şekilde etiketlenmiş, sızdırmaz kapalı kaplarda bulundurulmasını sağlar. Bu maddelerin kullanıldığı ve depolandığı alanlara görevli olmayanların giriş ve çıkışlarını kontrol altında tutar.

İşveren; atıkların çalışanlar tarafından güvenli bir şekilde toplanması, depolanması ve uzaklaştırılıp zararsız hâle getirilmesinde açıkça ve görünür şekilde etiketlenmiş, sızdırmaz kapalı kaplar kullanılmasını sağlar. İşveren; çalışanların maruziyetinin önemli ölçüde artma ihtimali olan ve çalışanların maruziyetini azaltıcı tüm teknik koruyucu önlemlerin hâlihazırda alınmış olduğu bakım, onarım gibi işlerde, bu işlerin yapıldığı alanları belirleyerek açık bir şekilde işaretler. Çalışanların ve/veya temsilcilerinin, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerine ilişkin mevzuat hükümlerini de dikkate alarak yeterli ve uygun eğitim almalarını sağlar ve özellikle Kanserojen veya mutajen madde içeren tesis ve kapların üzerinde bulunması gereken anlaşılır ve okunaklı etiketler ile açıkça görülebilir uyarı ve tehlike işaretleri ile ilgili çalışanları bilgilendirir.

İşveren, Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik te belirtilen hususlar saklı kalmak kaydıyla çalışanların ve temsilcilerin eğitimini ve bilgilendirilmelerini sağlar. Bu eğitim ve bilgilendirilmeler özellikle aşağıdaki hususları içermelidir: Tehlikeli kimyasal maddeler için tedarikçiden sağlanan Türkçe malzeme güvenlik bilgi formları hakkındaki bilgileri. Tehlikeli kimyasal madde bulunan bölümler, kaplar, boru tesisatı ve benzeri tesisatla ilgili mevzuata uygun olarak etiketleme/kilitleme ile ilgili bilgileri.

İş ekipmanında bulunan ve güvenliği etkileyen kumanda cihazları açıkça görülebilir ve tanınabilir özellikte olur. Gerektiğinde uygun şekilde işaretlenir. İş ekipmanlarında, çalışanların güvenliğinin sağlanmasında esas olan ikaz ve işaretler bulunur. Yüklerin kaldırılması için kullanılan makinelerde, kaldırılabilecek maksimum yük açıkça görünecek şekilde işaretlenir; makinenin değişik şekillerde kullanımında da maksimum yükü gösteren levhalar veya işaretler bulunur. Kaldırma için kullanılan aksesuarlar da güvenli kullanım için gereken özelliklerini gösterecek şekilde işaretlenir.

Kurma, sökme veya değişiklik yapılması sırasında iskelenin kullanıma hazır olmayan kısımları uygun şekilde genel uyarı işaretleri ile işaretlenir ve tehlikeli bölgeye girişler fiziki olarak engellenir. İş ekipmanında bulunan ve güvenliği etkileyen kumanda cihazları, açıkça görülebilir ve tanınabilir özellikte olur. Gerektiğinde uygun şekilde işaretlenir. İnsan kaldırmak ve taşımak için tasarlanmamış iş ekipmanları, amacı dışında kullanımını önlemek için uygun bir şekilde ve açıkça işaretlenir. Kaldırmada kullanılan bağlantı elemanları kullanımdan sonra sökülmüyorsa, bunların özellikleri hakkında kullanıcıların bilgi sahibi olması için belirgin bir şekilde işaretlenir. Gereken durumlarda, patlama şartları oluşmadan önce, çalışanların sesli ve/veya görsel işaretlerle uyarılması ve ortamdan uzaklaşması sağlanır.

İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatında defalarca işaretleme ve etiketlemeden bahsedilmiş olup ayrıca konunun gerekliliğini ve önemini vurgulamak, çalışanları uyarmak, olası iş kazası ve meslek hastalıklarını önleyebilmek ve işaretlerin uygulanmasında asgari gereklilikleri belirlemek için Sağlık ve Güvenlik İşaretleri Yönetmeliği yayınlanmıştır. Söz konusu yönetmelikte işaretlerin renkleri, şekilleri, boyutları ve anlamları belirtilerek hangi koşullarda kullanılması gerektiği de açıkça gösterilmiştir. Buna göre tehlikeli duruma sebep olabilecek hareket ve davranışları yasaklayan yasak işaretleri kırmızı, dikkatli olunması ve önlem alınması gerekliliğini vurgulayan uyarı işaretleri sarı, özel eylem veya davranışı vurgulayan ya da KKD kullanım zorunluluğunu anlatan zorunluluk işareti mavi, acil çıkışı göstermek veya ilk yardımı işaret etmek için güvenli anlamında yeşil kullanılacaktır.

İhtiyaca göre ışıklı, sesli, sözlü işaretlerin yanı sıra el işaretleri de kullanılır. İşaretlerin görünmesini veya işitilmesini engelleyebilecek veya karıştırılmasına sebep olabilecek başka emisyon kaynaklarının olmaması için gerekli önlemler alınmalıdır. Bu maksatla, çok sayıda işaret bir arada bulundurulmamalı, karışma ihtimali bulunan birden çok ışıklı işaret aynı anda kullanılmamalı ve birden fazla sesli sinyal de aynı anda kullanılmamalıdır. Olası tehlikenin büyüklüğü ve uyarı ihtiyacını doğuran etkenlerin özellikleri dikkate alınarak kullanılacak uyarı işaretlerinin sayısı, çeşidi ve büyüklüğü planlanmalıdır. İşaretlemeden beklenen faydanın sağlanabilmesi için tüm işaretler ve bağlı sistemleri düzenli olarak kontrol edilmeli ve bakımları yapılmalıdır.

Tehlikeli kimyasalları üreten, depolayan, taşıyan, satan ve kullananların bilme hakkı çerçevesinde söz konusu kimyasalların tehlikeleri, fiziksel özellikleri, kimyasal özellikleri, yanma bilgisi, KKD gerekliliği, ilk yardım bilgisi, çevre koruma bilgisi, depolama ve taşıma sırasında uyulması gereken kurallardır. Konularında bilgilenmelerini sağlamak için ambalaj üzerinde yer alan etiketler ile üretimden başlayarak son kullanıcıya kadar olan süreçte yer alan herkesi bilgilendirme görevi bulunan Malzeme Güvenlik Bilgi Formları, hayati öneme sahiptir.