TASARIM MERKEZİ POMPA TEMEL AYAR ORGANLARI EKİM 2020 Özgür ÇELİKDEMiR www.hidropar.com.tr
Temel Formüller Hidrolik sistemlerde güç, debi ve basınç ilişkisi P an p Q 540
AYAR ORGANLARI Flow controller Power controller Hydr. VG min stop Pressure controller Basınç Kontrolü Debi Kontrolü Güç Kontrolü Kontrol organları Pompa üzerindeki sabit yaylı ayar organı üzerinden Harici hidrolik pilot ile Elektronik sinyal ile ayarlanabilir.
DR Basınç Kontrol (A11_1X) Basınç Kontrolü Pompa maksimum deplasmanda çalışmaya başlar. Pompa basıncı, basınç ayar organı üzerindeki değeri aştığında; pompa deplasmanı basınçtaki artış sapmasını düzeltene kadar otomatik olarak kadar geri yatar. Sadece basınç regülasyon ayarındaki basıncı değerini yaratacak kadar debi üretir. Pompa sadece basınç regülasyon ayarındaki basıncı değerini yaratacak kadar debi üretir.
DR Basınç Kontrol (A11_1X)
Basınç Kontrol I Pompa: 71cc DR: 250 Bar Elk Motoru: 55kW 1450 RPM II III IV
Emliyet Valfi Ayarı I II Pompa: 71cc DR: 250 Bar Elektrik Motoru: 55kW 1450 RPM P an p Q 540 Emliyet Valfi: 230 Bar Emliyet Valfi: 260 Bar 230 95 540 40kW(ısı) 260 0 540 0kW(ısı) DR Valfi: 250 Bar DR Valfi: 250 Bar
Uzaktan Kontrol (Basınç) Pompa: 71cc DR: 250 Bar Elektrik Motoru: 55kW 1450 RPM Emliyet Valfi: 265 Bar Emliyet Valfi: 100 Bar 100 2 540 0,37kW(ısı) DR Valfi: 250 Bar
Debi Kontrolü Debi Kontrolü (Load Sensing) Pompanın ürettiği debiyi yükten bağımsız olarak ayarlamaya yarar. Genellikle ayrı bir kontrol bloğu veya valfi ile yapılır. (B) Bu ayar organı sisteme eklenen kısıcının öncesindeki(pompa tarafı) ve sonrasındaki (kullanıcı tarafı) basıncı karşılaştırır ve bu basınç farkını kendi ayar değerinde (~ 14 Bar - ~25 Bar) tutmaya çalışır. Eğer fark basıncı artar ise pompa deplasmanını küçültür, eğer fark basıncı azalır ise pompa deplasmanını artırır. Bu işlem debi ayar organının ayar basıncı, fark basıncına eşit oluncaya kadar gerçekleşir. Debi kontrolü genel olarak basınç kontrol fonksiyonu ile birlikte gelir.
Debi Regülasyonu YANLIŞ UYGULAMA YANLIŞ UYGULAMA YANLIŞ UYGULAMA
Debi Regülasyonu DOĞRU UYGULAMA DOĞRU UYGULAMA
Debi Regülasyonu Kısma açık Daha kısık Daha da kısık I II III Kısma açık Delta P:14 bar ı yakalamak için debiyi arttırdı. Regülasyon yok!!! Kısma açık Delta P:14 bar ı yakalamak için debiyi arttırdı. Regülasyon yok!!! Kısma açık Basınç regülasyonuna girdi. (Kısma yapmadı!!!)
Debi Regülasyonu Kısma açık Kısma açık I II III Kısma açık Kısma açık Daha kısık Daha da kısık Delta P:14 bar ı yakalamak için debiyi arttırdı. Regülasyon yok!!! Delta P:14 bar ı yakalamak için debiyi azalttı. Debi regülasyonu aktif Delta P:14 bar ı yakalamak için debiyi azalttı. Debi regülasyonu aktif
Debi Regülasyonu Kısma açık Daha kısık Direnç arttığı için ana basınç arttı. Aynı Debi regülasyonu aktif!!! Yükten bağımsız!
Debi Regülasyonu (Load sense)
Güç Regülasyonu LR Basınç Kontrol (A11_40) Potansiyel kurulu gücü aşmamak için, güç regülatörü kullanılır. Pompa basınca bağlı olarak deplasmanını ayarlar. Hiperbolik bir kontrol saplanır. Yani, basınç X deplasman ; ayar değerinde sabit tutulur. P * Q ~ sbt
Güç Regülasyonu Pompa: 71cc DR (Basınç): 250 Bar FR(Debi): 14 Bar LR(Güç): 22 kw Elektrik Motoru: 22kW 1450 RPM Güç regülasyon ayarı(yayı) 22kW ya ayarlı ise, maksimum debi ile kaç bar basınca çıkabilir? Maks Debi: 71cc x 1.45RPM = 102,9 Lt/Dk P an p Q 540 22kW p 102,9lt/dk 540 P = 115 bar Pompanın 115 bar civarında güç regülasyonuna girmesi beklenmektedir. Yani, sistem basıncı 115 bar a geldiğinde pompa deplasmanını kısarak debiyi azaltacaktır.
Güç Regülasyonu Kısma açık Daha kısık Daha da kısık Kısma açık, Direç ~ 50 Bar Full deplasman Direnç arttı, Basınç yükseldi. Direnç ~ 106 Bar Hala full deplasman Direnç arttı, Basınç yükseldi. Direnç ~ 173 Bar Güç regülasyonu aktif Deplasman azaldı! LR(Güç): 22 kw İhtiyaç (Full Debi) (Güç): ~ 9,5 kw LR(Güç): 22 kw İhtiyaç (Full Debi) (Güç): ~20 kw LR(Güç): 22 kw İhtiyaç (Full Debi) (Güç): 32 kw
Güç Regülasyonu Pratik olarak güç regülasyon ayarı nasıl yapılır: 1. Pompa deplasmanını, elektrik motorunun devir sayısı ile çarp ve 1000 e böl. örn: 100cc pompa, 1450RPM motor 145 lt/dk 2. Elektrik motorunun kw sını ve çekeceği maksimum akımı kontrol et örn: 22kW, Imax: 40Amper 3. (I) nolu formüle göre basıncı hesapla (22kW x 540) / 145 =142 Bar P an p Q 540 (I) 4. Pompa çalışıyorken ve önü kapalı iken(kullanıcılara yağ gitmiyorken) ana emniyet valfinin değerini hesapladığın değerin ~%5 altına getir. Pompa ana emniyet valfi üzerinden tank edecektir. Ana emniyet değeri 142*0,95~135Bar 5. Bu anda elektrik motorunun çektiği akımı kontrol et. Ölçülen akım etiket değerinden büyük ise güç ayar organını gevşet. Değil ise sık. Ölçülen değer ile motor etiket değeri aynı olmalı. 6. Ana emniyet valfini hafifçe sık. Ölçülen akımın, etiket değerindekini geçmediğine emin ol. 7. Ana emniyet valfini tekrar ilk ayarına kadar sık. (Emniyet valfi ayar değeri, pompa üzerindeki basınç ayar değerinden %10-15 fazla olmalıdır!!!)
Kontrol Ayar Organları DR Basınç Kontrol (A11_1X) Pompa maksimum deplasmanda çalışmaya başlar. Pompa basıncı, basınç ayar organı üzerindeki değeri aştığında; pompa deplasmanı basınçtaki artış sapmasını düzeltene kadar otomatik olarak kadar geri yatar. Sadece basınç regülasyon ayarındaki basıncı değerini yaratacak kadar debi üretir. Pompa sadece basınç regülasyon ayarındaki basıncı değerini yaratacak kadar debi üretir. Debi Kontrolü (Load Sensing) Pompanın ürettiği debiyi yükten bağımsız olarak ayarlamaya yarar. Genellikle ayrı bir kontrol bloğu veya valfi ile yapılır. (B) Bu ayar organı sisteme eklenen kısıcının öncesindeki(pompa tarafı) ve sonrasındaki (kullanıcı tarafı) basıncı karşılaştırır ve bu basınç farkını kendi ayar değerinde (~ 14 Bar - ~25 Bar) tutmaya çalışır. Eğer fark basıncı artar ise pompa deplasmanını küçültür, eğer fark basıncı azalır ise pompa deplasmanını artırır. Bu işlem debi ayar organının ayar basıncı, fark basıncına eşit oluncaya kadar gerçekleşir. LR Basınç Kontrol (A11_40) Potansiyel kurulu gücü aşmamak için, güç regülatörü kullanılır. Pompa basınca bağlı olarak deplasmanını ayarlar. Hiperbolik bir kontrol saplanır. Yani, basınç X deplasman ; ayar değerinde sabit tutulur.