BEÜ GEOMATİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ÖLÇME UYGULAMA II DERSİ İŞ PROGRAMI Dersin Amacı: Yersel yöntemlerle ve GNSS Tekniğiyle halihazır harita alımına esas olmak üzere C3 dereceden nokta sıklaştırması yapmak. Üretilen C3 koordinatlarından yararlanarak ED50 ve TUTGA koordinatları arasında dönüşüm parametrelerini belirlemek. Yerel GNSS nivelman jeodini oluşturmak. Yersel yöntemlerle ve GNSS tekniğiyle üretilen bilgilerin doğruluklarını karşılaştırmak ve her iki yöntemin maliyet analizlerini yapmak. Proje ile İlgili Bilgiler Proje alanı BEÜ Merkez Kampusu ve yakın çevresidir. Projenin veriliş tarihi, her öğretim yılının Bahar yarıyılının ilk ders günüdür (2015-2016 Öğretim yılında A grubu için 17.02.2016 ve B grubu için de 18.02.2016 dır). Projenin İçeriği ve Ekiplerin Oluşturulması Proje kapsamında öğrencilerin yapması gereken uygulamalar aşağıda iş kalemleri olarak detaylı bir biçimde verilmiştir. Ayrıca, yapılacak proje için arazi postaları oluşturulurken aşağıdaki hususlar göz önüne alınacaktır: Her bir posta en az 7 öğrenciden oluşacaktır. Postalar, öğrencilerin akademik ortalamaları göz önünde bulundurularak ve her bir postada homojen bir akademik ortalama dağılımı olacak şekilde dersin sorumlusu öğretim üyesi tarafından oluşturulacaktır. Proje, her bir postanın kendi içinde oluşturacağı iş ekipleriyle yürütülecektir. Bu ekipler; o Koordinatör ve yardımcısı, o Yapılacak işlerle ilgili, dersin sorumlu öğretim üyesi tarafından verilen direktifleri not edecek bir ekip (kaydedici),
o Kullanılacak aletlerin sağlam bir şekilde teslim alınması ve yine sağlam bir şekilde teslim edilmesinden sorumlu bir ekip (donanımcı), o Arazide bir ölçümün nasıl gerçekleştirileceği ve bir hesabın nasıl yapılacağı konularında gerekli araştırmaları yapacak bir ekip (teorisyen), o Günlük çalışmaları özetleyip yazacak bir ekip (raportör) şeklinde oluşturacaktır. Bu iş ekiplerinde görev alan öğrenciler, 2-3 haftada bir, diğer bir ekipte görev yapmak üzere yer değişecektir. Proje tamamlandığında, postadaki her bir öğrenci her bir iş ekibinde en az bir kere yer almış olacaktır. a) Arazi İstikşafı Arazi postaları oluşturulduktan sonra her posta verilen arazi parçasını gezerek yapılacak uygulama için ön etüt çalışması gerçekleştirecektir. Bu kapsamda, yapılacak uygulamalar göz önünde bulundurularak amaca en uygun yerlere nokta tesis edilecektir. b) C3 nokta sıklaştırması Nokta sayısı en az 6 olacaktır. Noktalar, poligon dizilerinin bağlanmasına olanak sağlayacak biçimde ve homojen bir dağılım gösterecektir. Aynı zamanda nivelman bağlantısı yapmaya da uygun olacaklardır. Nokta sıklaştırması, yersel yöntemlerle ölçülecek biçimde planlanacaktır. Ancak noktalarda GNSS alıcıları ile kayıt yapılacaktır. Jeodezik ağ, datum dönüşümüne esas olmak üzere ED50 de konumu bilinen en az üç nokta içerecektir. GNSS ölçmeleri, C3 dereceden noktalar için Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretimi yönetmeliğindeki esaslara göre yapılacaktır. Noktaların TUTGA koordinatları, Zonguldak kent merkezindeki en az üç adet C1 ve C2 noktalarına dayalı olarak hesaplanacaktır.
c) Datum dönüşümü ED50-ITRF dönüşümü için her iki sistemde koordinatı bilinen noktalarla dönüşüm parametreleri hesaplanacaktır. Dönüşüm işlemi helmert, afin veya uygun yöntemlerden biriyle yapılacaktır. Parametreler hesaplandıktan sonra, çalışma alanında mevcut ED50 koordinatları ITRF e çevrilecektir. d) Yerel GNSS nivelman jeoidi Yerel GNSS nivelman jeodini oluşturmak için, yukarıda belirlenen C3 noktaları nivelman ağı olarak kullanılacaktır. Bu ağ en az iki noktasından presizyonlu nivelman tekniğiyle nivelman röper noktalarına bağlanacaktır. Noktalar arasındaki yükseklik farkları geometrik nivelmanla ölçülecektir. Bu ölçülerle nivelman ağı dengelemesi yapılacaktır. Ölçme ve hesaplamalar Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretimi Yönetmeliği ndeki (BÖHHBÜY) Yerel GNSS nivelman jeoidinin oluşturulması ve kullanılması esaslarına göre yapılacaktır. e) Nokta hızlarının hesaplanması Tesis edilen jeodezik ağa ait noktaların hızları, Zonguldak kent merkezindeki en az üç adet C1 ve C2 noktalarının hızlarından yararlanarak, BÖHHBÜY deki esaslara göre hesaplanacaktır. Yeni noktaların referans epoğunda dengelemeyle bulunan koordinatları, hesaplanan hız bileşenleri yardımıyla gözlem epoğuna çevrilecektir.
f) Doğrulukların karşılaştırılması ve maliyet analizi Yersel yöntemlerle ve GNSS tekniğiyle üretilen bilgilerin (yatay konum ve yükseklik) doğrulukları karşılaştırılacak ve sonuçlar yorumlanacaktır. Her iki yöntemin maliyet analizleri İller Bankası Müdürlüğü çizelgelerine göre yapılacaktır. Maliyetler, doğruluklar ve zaman karşılaştırması yapılarak yöntemlerin uygulanabilirliği değerlendirilecektir. Ekip çalışması esaslarına göre yürütülecek arazi ve büro çalışmaları sonucunda her ekip yapılan çalışmaları, değerlendirmeleri ve elde edilen sonuçları içeren bir RAPOR hazırlayacaktır. Bu raporda; 1. Çalışmanın amacı, kapsamı 2. C3 dereceden nokta sıklaştırılması 2.1. Seçilen ölçme yöntemleri, alet ve donanım 2.2. Oluşturulan jeodezik ağın seçimi, tesisi, röper krokileri ve ölçme kanavası 2.3. Yersel yöntemlerle gerçekleştirilen ölçümler, ölçümlerin referans elipsoidine ve izdüşüm düzlemine indirgenmesi, ölçümlerin dengelenmesi, dengeleme sonucu elde edilen nokta koordinatları [coğrafi (,, h), projeksiyon (sağa, yukarı)] ve duyarlık ölçütleri 2.4. GNSS ölçmeleri, değerlendirmeler, nokta koordinatları [kartezyen (X, Y, Z), coğrafi (,, h ), projeksiyon (sağa, yukarı)] ve duyarlık ölçütleri 2.5. Doğrulukların karşılaştırılması ve maliyet analizi 3. ED50 ile TUTGA arasındaki dönüşüm parametrelerinin belirlenmesi 4. Yerel GNSS nivelman jeodinin belirlenmesi 4.1. Seçilen ölçme yöntemleri, alet ve donanım 4.2. Oluşturulan nivelman ağının seçimi, tesisi, röper krokileri ve ölçme kanavası 4.3. Nivelman ölçmeleri, değerlendirmeler, nokta yükseklikleri ve duyarlık ölçütleri 4.4. Yerel GNSS nivelman jeodinin modellenmesi 5. Nokta hızlarının hesaplanması 6. Çalışmanın değerlendirilmesi konuları bulunacaktır.
Gerekenler: BEÜ kampüsünün planı ED50' de koordinatı bilinen, diğer noktalara bağlantı yapılabilen en az 3 adet nokta TUTGA C1 ve C2 noktalarının kampüs çevresindeki noktaları Kampüsteki RS' ler ve yüksekliği bilinen noktalar Ekip Çalışmasına esas alınmak üzere çalışmanın gruplandırılması; I. İş C3 Nokta Seçimi, Röperleme, Seçim Kanavası II. İş III. İş GNSS Ölçmeleri GNSS Değerlendirmeleri Ağ Dengelemesi Yersel Ölçmeler Ölçümlerin Referans Elipsoidine ve İzdüşüm Düzlemine İndirgenmesi Ölçümlerin Dengelenmesi IV. İş Doğrulukların karşılaştırılması ve maliyet analizi V. İş Dönüşüm Parametrelerinin Hesabı VI. İş Nivelman ağı nokta seçimi, röperleme, seçim kanavası VII. İş Nivelman ölçmeleri Nivelman Dengelemesi VIII. İş Yerel GNSS nivelman jeoidinin belirlenmesi IX. İş Nokta hızlarının hesaplanması X. İş Raporlama ÇALIŞMALARIN KONTROLÜ ve DEĞERLENDİRMELER A) Arazi Çalışmaları ve Dokümanların Kontrolü A.1) Arazi Çalışmalarının Kontrolü Postalar arazide çalışmalarını gerçekleştirirken, dersin sorumlu öğretim üyesi ve/veya yardımcı araştırma görevlisi tarafından yerinde ve zamansız olarak kontrol edilecektir. Görülen yanlış uygulamalara müdahale edilerek düzeltilmesi sağlanacaktır. A.2) Dokümanların Kontrol ve Değerlendirilmesi Postaların haftalık arazi çalışmaları sonucunda elde ettikleri veriler ve bu verilerle yaptıkları hesaplamalar, her hafta dersin sorumlu öğretim üyesine teslim edilecektir. Öğretim üyesinin kontrolleri sonucunda tespit edilen hatalı ölçüm ve hesaplamalar öğrenciler tarafından düzeltilecektir.
B) Proje Kesin Raporunun Kontrolü ve Değerlendirilmesi B.1) Büro Çalışmasının ve Sonuç Raporunun Değerlendirilmesi Öğrenciler, dönem boyunca yaptıkları tüm arazi ve büro çalışmalarını Ölçme Uygulama II Dersi Rapor Düzeni dosyasındaki formata göre hazırlayarak ilgili öğretim üyesine, dersin yılsonu sınavından en az bir hafta öncesinde teslim edecektir. Teslim edilen dosyalar ilgili öğretim üyesi tarafından kontrol edilecek ve olası hataların düzeltilmesi için öğrencilere iade edilecektir. Öğrenciler teslim aldıkları dosyalarındaki hataları ve/veya eksiklikleri gidererek yılsonu sınavından en az üç gün öncesinde ilgili öğretim üyesine tekrar teslim edecektir. B.2) Başarı Değerlendirmesi Öğrenciler tarafından düzeltilerek teslim edilen proje dosyaları ilgili öğretim üyelerince tekrar incelenecek, ayrıca her arazi postası, öğretim üyelerinden oluşan bir jüri tarafından sözlü sınava tabi tutulacaktır. Öğrenciler sözlü sınava bireysel olarak alınacaktır. Dersin başarı değerlendirmesi, teslim edilen proje dosyası puanı ve sözlü sınav başarı puanının ortalaması alınarak yapılacaktır. Ekip Çalışmasının Öğrenciler Tarafından Değerlendirilmesi Ekip çalışmasının öğrenciler tarafından değerlendirilmesi iki aşamada gerçekleştirilecektir. İlk olarak, dersin ara sınavında her bir öğrenciden, kendi postalarındaki arkadaşlarını, arazi çalışmalarında en fazla katkı yapandan en az katkı yapana doğru sıralamaları istenecektir. Bu sıralamada en fazla oyu alan öğrenci 20 puan en az oyu alan öğrenci ise 4 puan alacaktır. İkinci aşamada ise her bir öğrenci yılsonunda Ekip Çalışması Anketi doldurarak bu ders kapsamında gerçekleştirilen ekip çalışmaları hakkındaki görüşlerini belirtecektir.